Πρόγραμμα Π3 (β): Εκπαιδευτική Εφαρμογή τησ Πληροφορικήσ ςτη Δημοτική Εκπαίδευςη (20 διδ. Περ.) Ακροατήριο: Σκοπόσ: Αξιολόγηςη: Εκπαιδευτικοί με ελάχιςτεσ ι κακόλου γνϊςεισ χριςθσ του ΗΥ. Οι εκπαιδευτικοί αυτοί ενδιαφζρονται για τθν εφαρμογι των ΤΠΕ ςτθ μακθςιακι διαδικαςία. Απόκτθςθ βαςικϊν δεξιοτιτων χριςθσ του ΗΥ και εφαρμογι των ΤΠΕ ςτθ μακθςιακι διαδικαςία (β μζροσ): ανάπτυξθ και εφαρμογι ςχεδίου μακιματοσ το οποίο να περιλαμβάνει τθ χριςθ των ΤΠΕ για ενίςχυςθ των διδακτικϊν ςτόχων, υιοκετϊντασ μια από τισ νζεσ προςεγγίςεισ Γενικό Πλαίςιο: Διδ. Περ. Ειςαγωγι ςτθν Εφαρμογι των ΤΠΕ ςτθ μακθςιακι διαδικαςία 16 Ανάπτυξθ ςχεδίου μακιματοσ 4 Σημείωςη: ςφμφωνα με το πρόγραμμα Π3, οι εκπαιδευτικοί που λαμβάνουν μζροσ ς αυτό κα εκπαιδευτοφν (Α μζροσ) ςτισ βαςικζσ δεξιότθτεσ πλθροφορικισ και ςτα λογιςμικά εφαρμογϊν Word, PowerPoint, Internet Explorer και Outlook / Windows Mail. Ωσ εκ τοφτου, το Β μζροσ είναι αρκετά περιοριςμζνο ωσ προσ τα νζα λογιςμικά που μποροφν να διδαχκοφν (ςφμφωνα και με το διακζςιμο χρόνο). Συνάντηςη 1: Ειςαγωγή ςτη χρήςη των ΤΠΕ ςτην εκπαίδευςη Να γνωρίςουν οι εκπαιδευτικοί τισ ςθμαντικότερεσ κεωρίεσ μάκθςθσ ςτισ οποίεσ ςτθρίηεται το εκπαιδευτικό λογιςμικό (ςυμπεριφοριςμόσ, εποικοδομιςμόσ) Να γνωρίςουν τισ κατθγορίεσ ςτισ οποίεσ χωρίηονται τα λογιςμικά (ανοικτοφ τφπου και κλειςτοφ τφπου) Να γνωρίςουν πλεονεκτιματα και μειονεκτιματα των κλειςτϊν λογιςμικϊν Θα γίνει παρουςίαςθ των κεωριϊν μάκθςθσ (ςυμπεριφοριςμόσ, εποικοδομιςμόσ) κακϊσ και ςφγκριςθ των πλεονεκτθμάτων και μειονεκτθμάτων τθσ κάκε κεωρίασ. Είναι ςθμαντικό να δοκεί ζμφαςθ ςτο ότι οι κεωρίεσ αυτζσ, ακόμθ και ςιμερα, ζχουν τθν εφαρμογι τουσ ςτα εκπαιδευτικά ςυςτιματα όλων των χωρϊν. Η παρουςίαςθ τθσ κάκε κεωρίασ μπορεί να ςυνοδεφεται από τθν παρουςίαςθ των κατθγοριϊν
λογιςμικϊν που βαςίηονται ς αυτζσ (κλειςτά λογιςμικά ςυμπεριφοριςμόσ, ανοικτά λογιςμικά εποικοδομιςμόσ). Στθ ςυνζχεια να δοκοφν παραδείγματα λογιςμικϊν CAI (Computer Assisted Instruction). Οι εκπαιδευτικοί μπορεί να χωριςτοφν ςε μικρότερεσ ομάδεσ ι να εργαςτοφν ατομικά με ςυγκεκριμζνα λογιςμικά (π.χ. Math Blaster, Human Body). Είναι καλό να δοκεί φφλλο αξιολόγθςθσ / δραςτθριοτιτων με το οποίο να ηθτιςουμε από τουσ εκπαιδευτικοφσ να αξιολογιςουν εντόσ του μακιματοσ τα κετικά και αρνθτικά των λογιςμικϊν, ςφμφωνα με τισ δικζσ τουσ αντιλιψεισ. Μποροφμε να ηθτιςουμε να ειςθγθκοφν (προφορικά ι και γραπτϊσ) τρόπουσ αξιοποίθςθσ οριςμζνων από αυτϊν (και να δικαιολογιςουν γιατί απορρίπτουν ίςωσ κάποια άλλα) μζςα ςτθν τάξθ για διδαςκαλία ςυγκεκριμζνων γνωςτικϊν αντικειμζνων (90 120 λεπτά). Ο εκπαιδευτισ, ςτο τελευταίο μζροσ του μακιματοσ, μπορεί να προκαλζςει τθ ςυηιτθςθ ϊςτε να παρουςιαςτοφν τα διάφορα λογιςμικά κακϊσ και οι απόψεισ των εκπαιδευτικϊν. Αναμζνουμε πωσ οι εκπαιδευτικοί είναι ζμπειροι ςτον τομζα τθσ διδαςκαλίασ και άρα είναι ςε κζςθ ωσ ζνα ςθμείο- να κρίνουν τθ χρθςιμότθτα ενόσ εργαλείου. Ο εκπαιδευτισ μπορεί να προτείνει (και να δϊςει) δειγματικά ςχζδια μακιματοσ ι περιγραφι δραςτθριοτιτων με χριςθ ςυγκεκριμζνων λογιςμικϊν. Συνάντηςη 2: Λογιςμικά ανοικτοφ τφπου Να γνωρίςουν οι εκπαιδευτικοί οριςμζνα λογιςμικά ανοικτοφ τφπου Να κατανοιςουν τα πλεονεκτιματα τθσ αξιοποίθςθσ τζτοιων λογιςμικϊν ςτθ μακθςιακι διαδικαςία Να προθγθκεί μια ςφντομθ παρουςίαςθ (επανάλθψθ) των βαςικϊν κατθγοριϊν ςτισ οποίεσ χωρίηονται τα λογιςμικά αυτά (30 50 λεπτά). Ο εκπαιδευτικόσ αναμζνεται να δείξει οριςμζνα λογιςμικά ςτα οποία όμωσ δε κα δοκεί ζμφαςθ μια και οι εκπαιδευτικοί δεν αναμζνεται ςτα πλαίςια του ςυγκεκριμζνου μακιματοσ- να γνωρίςουν όλεσ τισ λειτουργίεσ τουσ. Παραδείγματα τζτοιων λογιςμικϊν αποτελοφν τα Ηyperstudio και StageCast Creator. Στθ ςυνζχεια κα δοκοφν παραδείγματα λογιςμικϊν ςτουσ εκπαιδευτικοφσ, τα οποία να ςυνοδεφονται από ςφντομεσ δραςτθριότθτεσ. Επειδι οι εκπαιδευτικοί δεν αναμζνεται να ζχουν τισ βαςικζσ δεξιότθτεσ χριςθσ, είναι καλό θ εφαρμογι να χωριςτεί ςε ςυγκεκριμζνα ςτάδια. Α. Λογιςμικά ελεφθερησ ζκφραςησ (30 λεπτά i ) Θα δοκοφν παραδείγματα λογιςμικϊν ελεφκερθσ ζκφραςθσ όπωσ το KidPix, Paint, TuxPaint και Storybook weaver. Τα λογιςμικά αυτά είναι εξαιρετικά απλά ςτθ χριςθ. Ο εκπαιδευτισ μπορεί να δϊςει ςφντομεσ οδθγίεσ χριςθσ και να επιτρζψει ςτο ακροατιριο να εργαςτεί με τα
λογιςμικά αυτά ωσ μια πρϊτθ γνωριμία. Β. Λογιςμικά εννοιολογικήσ χαρτογράφηςησ (30 60 λεπτά) Ο εκπαιδευτισ κάνει μια αναφορά ςτθν κατθγορία αυτι. Θα πρζπει να γίνει προβολι των κυριοτζρων κατθγοριϊν εννοιολογικϊν χαρτϊν (ιςτοφ, λογικοφ διαγράμματοσ, ιεραρχίασ) και των πλεονεκτθμάτων που αυτά δθμιουργοφν για τουσ μακθτζσ. Θα δοκεί χρόνοσ ςτουσ εκπαιδευτικοφσ να εργαςτοφν με ζνα από τα λογιςμικά αυτά (π.χ. Kidspiration) και ςτθ ςυνζχεια κα παρουςιάςει ο ίδιοσ ο εκπαιδευτισ παραδείγματα αξιοποίθςισ τουσ μζςω του ςχολικοφ εργαςτθρίου ι ςτακμοφ μάκθςθσ. Γ. Λογιςμικά Αναφοράσ (30-60 λεπτά) Ο εκπαιδευτισ παρουςιάηει οριςμζνα λογιςμικά αναφοράσ όπωσ το Google Earth, Celestia, Centennia. Γίνεται διάκριςθ ανάμεςα ςτα λογιςμικά αναφοράσ και τισ διαδραςτικζσ εγκυκλοπαίδειεσ τθσ προθγοφμενθσ κατθγορίασ (κλειςτά λογιςμικά). Αρχικά μπορεί να γίνει μια προβολι των ςθμαντικότερων λειτουργιϊν των λογιςμικϊν αυτϊν από τον εκπαιδευτι. Στθ ςυνζχεια καλείται το ακροατιριο να δοκιμάςει τα λογιςμικά και να ειςθγθκεί πλεονεκτιματα και μειονεκτιματά τουσ, κακϊσ και τρόπουσ αξιοποίθςισ τουσ ςτο μάκθμα. Δ. Μοντελοποίηςησ (30 60 λεπτά) Ο εκπαιδευτικόσ παρουςιάηει λογιςμικά όπωσ το Crocodile Elementary ι το Virtual Labs Electricity. Αφοφ δείξει τισ βαςικζσ λειτουργίεσ τουσ, αφινει το ακροατιριο να εργαςτεί με αυτά ϊςτε να ειςθγθκοφν οι ίδιοι τρόπουσ αξιοποίθςισ τουσ ςτθν τάξθ. Με τθν ολοκλιρωςθ τθσ δραςτθριότθτασ, κα ακολουκιςει ςυηιτθςθ ωσ προσ τα πλεονεκτιματα και μειονεκτιματά τουσ, και κα γίνει παρουςίαςθ (από τον εκπαιδευτι) δειγματικϊν δραςτθριοτιτων χριςθσ τουσ. Ε. Ειδική κατηγορία παιχνίδια (30 60 λεπτά) Ο εκπαιδευτισ παρουςιάηει οριςμζνα παιχνίδια που ανικουν ςτθν κατθγορία Edutainment. Τα παιχνίδια αυτά ζχουν ςυγκεκριμζνθ δομι και ςτόχο, και μποροφν να αξιοποιθκοφν δθμιουργικά από τον εκπαιδευτικό μζςω τθσ δόμθςθσ ςυγκεκριμζνων δραςτθριοτιτων. Παραδείγματα αποτελοφν παιχνίδια όπωσ το Food Force, FreeCivilization, Ταξίδι Φυγισ. Συνάντηςη 3: Λογιςμικά Γραφείου Να γνωρίςουν οι εκπαιδευτικοί τρόπουσ αξιοποίθςθσ λογιςμικϊν τφπου Word και PowerPoint ςτθ μακθςιακι διαδικαςία Nα γνωρίςουν βαςικζσ χριςεισ των λογιςμικϊν Excel και Access Οι εκπαιδευτικοί, από το Α μζροσ των ςεμιναρίων, αναμζνεται να ζχουν αποκτιςει τισ βαςικζσ δεξιότθτεσ χριςθσ τόςο του Word όςο και το PowerPoint. Το περιεχόμενο του Π3 δεν προβλζπει τθ διδαςκαλία τθσ Excel και τθσ Access. Στα εργαλεία αυτά, όμωσ, κα γίνει ςφντομθ αναφορά ωσ προσ τον τρόπο λειτουργίασ τουσ και τθ χρθςιμότθτά τουσ. Α. Μicrosoft Excel (30-60 λεπτά) Γίνεται παρουςίαςθ των βαςικϊν λειτουργικϊν και χαρακτθριςτικϊν των
φφλλων υπολογιςμοφ. Στθ ςυνζχεια γίνεται παρουςίαςθ δραςτθριοτιτων που δθμιουργικθκαν με το Excel (π.χ. Υλικό μακθματικϊν τθσ Ομάδασ Πρωτοβουλίασ για τα Μακθματικά). Οι εκπαιδευτικοί εργάηονται με τισ δραςτθριότθτεσ αυτζσ ϊςτε να κατανοιςουν τισ δυνατότθτεσ που προςφζρει το ςυγκεκριμζνο εργαλείο. Στθ ςυνζχεια γίνεται επίδειξθ τθσ δυνατότθτασ καταςκευισ γραφικϊν παραςτάςεων με τθ χριςθ του Excel. B. Microsoft Access (30 60 λεπτά) Γίνεται παρουςίαςθ των βαςικϊν λειτουργιϊν τθσ Access. Στθ ςυνζχεια κα δοκεί περιεχόμενο που ζχει καταςκευαςτεί με τθν Access (Φυτά και Ζϊα τθσ Κφπρου). Οι εκπαιδευτικοί αναμζνεται να εργαςτοφν με το περιεχόμενο αυτό, κάνοντασ χριςθ των δειγματικϊν φφλλων εργαςίασ που ςυνοδεφουν το ςυγκεκριμζνο υλικό ϊςτε να κατανοιςουν τισ δυνατότθτεσ που προςφζρει. Γ. Microsoft Word (30 60 λεπτά) Θα γίνει μια ςφντομθ αναςκόπθςθ των βαςικϊν λειτουργιϊν του Word. Θα δοκοφν βαςικζσ οδθγίεσ και παρουςίαςθ των λειτουργιϊν που επιτρζπουν τθν αξιοποίθςθ του Word ωσ ανοικτοφ εργαλείου ελεφκερθσ ζκφραςθσ, με ζμφαςθ όμωσ ςτουσ περιοριςμοφσ που υπάρχουν (χρόνοσ που απαιτείται για δθμιουργία κειμζνου, δεξιότθτεσ πλθκτρολόγθςθσ που δεν ζχουν οι μακθτζσ). Παραδείγματα αξιοποίθςθσ του Word ςτθ μακθςιακι διαδικαςία, μζςα από ζτοιμεσ δραςτθριότθτεσ (π.χ. να αλλάξουν το χρϊμα των ρθμάτων ενόσ κειμζνου, να μετατρζψουν τα υπογραμμιςμζνα ριματα από τον Αόριςτο ςτον Ενεςτϊτα, να μετακινιςουν παραγράφουσ ϊςτε να δθμιουργθκεί μια ςωςτι χρονικι ςειρά κ.α. Δ. Μicrosoft PowerPoint (60 90 λεπτά) Είναι ςθμαντικό να τονιςτεί θ δυνατότθτα αξιοποίθςισ του τόςο ωσ εργαλείου παρουςίαςθσ από τον εκπαδευτικό (αφόρμθςθ και ολοκλιρωςθ μακιματοσ) αλλά και το μακθτι, αλλά και ωσ εργαλείου ανάπτυξθσ διαδραςτικοφ περιεχομζνου. Μποροφν να δοκοφν κάποια παραδείγματα τζτοιου υλικοφ, και ςτθ ςυνζχεια ο εκπαιδευτισ μαηί με το ακροατιριο κα εργαςτοφν για τθν ανάπτυξθ μιασ διαδραςτικισ εργαςίασ (5-6 διαφανειϊν) με αρχικι οκόνθ όπου κα υπάρχουν οι κατθγορίεσ (π.χ. περίοδοι Ελλθνικισ Ιςτορίασ) και κουμπιά που κα μεταφζρουν το μακθτι ςτθν κατάλλθλθ περίοδο (δυναμικι δομι από τθν κφρια οκόνθ ςτθν υποκατθγορία, και γραμμικι δομι από το ζνα ςθμείο τθσ υποκατθγορίασ ςτο άλλο) Συνάντηςη 4: Αξιοποίηςη του διαδικτφου ςτη μαθηςιακή διαδικαςία Να κατανοιςουν οι εκπαιδευτικοί τον πλοφτο ςε εκπαιδευτικό περιεχόμενο που υπάρχει ςτο διαδίκτυο Να κατανοιςουν τα πλεονεκτιματα που προςφζρουν ιςτοεξερευνιςεισ ι και δομθμζνα μακιματα μζςω πλατφόρμασ μάκθςθσ (π.χ. Moodle)
Οι εκπαιδευτικοί, από το Α μζροσ των ςεμιναρίων, αναμζνεται να ζχουν αποκτιςει τισ βαςικζσ δεξιότθτεσ χριςθσ του Internet Explorer. Θα δοκεί ςτουσ εκπαιδευτικοφσ ζνασ ενδεικτικόσ κατάλογοσ με ιςτοςελίδεσ τισ οποίεσ μποροφν να εξερευνιςουν ϊςτε να δουν το υλικό που υπάρχει ς αυτζσ. Ο κατάλογοσ ζχει δοκεί ςτα πλαίςια του αντίςτοιχου μακιματοσ του Π5 (Συνάντθςθ 7). Οι εκπαιδευτικοί μποροφν να κατεβάςουν δειγματικό υλικό ι (μια και θ ταχφτθτα πρόςβαςθσ δεν κα το επιτρζπει) να γίνει παρουςίαςθ μζρουσ του υλικοφ από τον εκπαιδευτι. Το υλικό μπορεί να δοκεί και μζςω του τοπικοφ δικτφου, αφοφ εντοπίςουν οι εκπαιδευτικοί τθν προζλευςι του. Είναι καλό να γίνει μια αναφορά ςτουσ τφπουσ λογιςμικοφ ςφμφωνα με τισ άδειεσ χριςθσ (ελεφκερο / ανοικτό, Creative Commons, shareware, freeware, commercial ϊςτε να διαςφαλίηεται θ νόμιμθ και ςωςτι μεταφορά υλικοφ από το διαδίκτυο ςτουσ υπολογιςτζσ των εκπαιδευτικϊν και μακθτϊν. Θα γίνει παρουςίαςθ δομθμζνων μακθμάτων μζςω διαδικτφου, είτε των απλοφςτερων μορφϊν όπωσ οι ιςτοεξερευνιςεισ, είτε πιο δομθμζνων όπωσ των μακθμάτων μζςω ςυςτιματοσ διαχείριςθσ μάκθςθσ. Οι εκπαιδευτικοί κα πάρουν ζνα ςενάριο από τον εκπαιδευτι, ςφμφωνα με το οποίο κα πρζπει να εντοπίςουν ςυγκεκριμζνο περιεχόμενο (π.χ. εικόνεσ και κείμενα που να δείχνουν τισ επιπτϊςεισ τθσ μόλυνςθσ του περιβάλλοντοσ ςτον πλανιτθ) που κα κατεβάςουν ςτον υπολογιςτι τουσ. Στθ ςυνζχεια κα πρζπει να εντοπίςουν και εναλλακτικζσ πθγζσ πλθροφοριϊν που αφοροφν το κζμα. Με τθ βοικεια του Word κα δθμιουργθκεί μια ςειρά από αρχεία που κα αποτελζςουν τον κορμό μιασ ιςτοεξερεφνθςθσ (δομι). Με τθ βοικεια του εκπαιδευτι πικανόν να γίνει ανζβαςμα του περιεχομζνου ςτο διαδίκτυο (ftp) ι να τρζξει θ ιςτοεξερεφνθςθ τοπικά από τον υπολογιςτι του κάκε ςυναδζλφου. Συνάντηςη 5: Δημιουργία ςχεδίου μαθήματοσ Να γίνει επανάλθψθ των όςων προθγικθκαν Να δθμιουργθκεί ςχζδιο μακιματοσ για αξιοποίθςθ λογιςμικϊν ςτθ μακθςιακι διαδικαςία Ο εκπαιδευτισ κα κάνει μια ςφντομθ αναφορά ςτο περιεχόμενο του Β μζρουσ των μακθμάτων. Στθ ςυνζχεια κα ηθτιςει από τουσ εκπαιδευτικοφσ που ςυμμετζχουν ςτο πρόγραμμα να δθμιουργιςουν ζνα ςχζδιο μακιματοσ για μακθτζσ, ςτο οποίο κα πρζπει: 1. Να γίνεται χριςθ ςυγκεκριμζνων λογιςμικϊν ι και δραςτθριοτιτων 2. Να ακολουκθκεί ςυγκεκριμζνθ κεωρία μάκθςθσ και να δικαιολογθκεί θ επιλογι τθσ (π.χ. ςυμπεριφοριςτικό εργαλείο για ςκοποφσ εξάςκθςθσ ςτισ πράξεισ των ακεραίων) 3. Να αιτιολογθκεί θ προςζγγιςθ που ακολουκικθκε ςτθν επιλογι ςυγκεκριμζνου εργαλείου ι ανάπτυξθσ ςυγκεκριμζνου περιεχομζνου (π.χ. δαςκαλοκεντρικι για δθμιουργία παρουςίαςθσ ωσ αφόρμθςθ ςε μάκθμα Ιςτορίασ/ Γλϊςςασ)
i Ο χρόνοσ είναι πάντοτε ενδεικτικόσ 4. Να αναφερκοφν οι προχπάρχουςεσ γνϊςεισ των μακθτϊν, τόςο ςτο αντικείμενο που εξετάηεται (π.χ. πρόςκεςθ κλαςμάτων) όςο και ςτισ δεξιότθτεσ πλθροφορικισ 5. Να αναφερκεί θ υλικοτεχνικι υποδομι του ςχολείου 6. Να γίνει επεξιγθςθ των ςταδίων που κα ακολουκιςει το ςχζδιο μακιματοσ για τθν πλιρθ υλοποίθςι του Είναι ςθμαντικό να κατανοιςουν οι εκπαδευτικοί πωσ ενςωμάτωςθ τθσ τεχνολογίασ δε ςυνιςτά απαραίτθτα και πλιρθ κάλυψθ του διδακτικοφ χρόνου με τθ χριςθ των υπολογιςτϊν.