ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΣΥΣΤΗΜΑ/ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΣ
ΣΥΣΤΗΜΑ/ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΣ ΕΙΝΑΙ Η ΑΡΜΟΝΙΚΗ ΚΑΙ ΛΟΓΙΚΗ ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΗ ΤΩΝ ΠΑΙΚΤΩΝ ΣΤΟ ΓΗΠΕΔΟ, Η ΟΠΟΙΑ ΔΙΝΕΙ ΤΗ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑ ΣΤΙΣ ΟΜΑΔΕΣ ΝΑ ΕΦΑΡΜΟΖΟΥΝ ΠΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΑ ΤΗΝ ΤΑΚΤΙΚΗ ΤΟΥΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ Στόχος: Η βελτίωση της αποτελεσματικότητας Στην επίθεση: Επίτευξη γκολ Στην άμυνα: Να μη δεχθούμε γκολ
Η διαφορά στους διαφόρους σχηματισμούς οφείλεται: Στο διαφορετικό αριθμό παικτών στις τρεις γραμμές άμυνα, κέντρο, επίθεση Στο ότι σε κάθε γραμμή οι παίκτες αναλαμβάνουν συγκεκριμένους τομείς ευθύνης Στο διαφορετικό ρόλο που έχουν οι παίκτες σε κάθε γραμμή
Οι σχηματισμοί αλλάζουν στην πορεία του χρόνου, αλλά Οι τρεις ζώνες του αγωνιστικού χώρου δεν αλλάζουν Η ζώνη άμυνας Η ζώνη του κέντρου Η ζώνη της επίθεσης Οι διαφοροποιήσεις λαμβάνουν χώρα ως προς την ακτίνα δράσης και του ρόλου του κάθε παίκτη
Ένας καλός σχηματισμός στο ποδόσφαιρο πρέπει να παρουσιάζει τα εξής κύρια χαρακτηριστικά: Ο σχηματισμός οφείλει να λύνει τα προβλήματα τόσο της άμυνας όσο και της επίθεσης. Ο σχηματισμός οφείλει να προβλέπει τον καταμερισμό των παικτών μέσα στον χώρο ανάλογα με τον τρόπο που θα παιχθεί το παιχνίδι και τον στόχο που θα έχει θέσει η ομάδα. Ο σχηματισμός πρέπει στην διάταξη του να είναι ελαστικός ώστε να επιτρέπει αναγκαίες αλλαγές.
Ο σχηματισμός οφείλει να ανταποκρίνεται στις ανάγκες ολόκληρης της ομάδας. Ο σχηματισμός πρέπει να παρέχει τη δυνατότητα του ομαλού περάσματος από την άμυνα στην επίθεση και αντίθετα. Δεν επιτρέπεται να δημιουργεί κενά στην ομάδα. Ο σχηματισμός πρέπει να παρουσιάζει την προσπάθεια της όλης ομάδας σαν ομαδική και όχι ατομική.
Προπονητής και σχηματισμός Ο προπονητής είναι αυτός που πρέπει να πείσει τους παίκτες του ότι το σχηματισμός που θα ακολουθήσουν είναι σωστός ότι αυτός έχει μελετηθεί και προγραμματισθεί από πριν και ότι ανταποκρίνεται στις ικανότητες τους. Αυτός πρέπει να αναλύει το σχηματισμό παιχνιδιού κομμάτι-κομμάτι, να το εφαρμόζει στην διάρκεια της προπόνησης για να γίνει κατανοητός από τους παίκτες.
Αυτός πρέπει να διαθέτει καλό μάτι για να ξεχωρίζει τις βασικές ικανότητες του κάθε παίκτη. Στις βασικές ικανότητες προσόντα του κάθε παίκτη δεν ανήκουν μόνο οι γνώσεις της τεχνικής-τακτικής αλλά και οι ψυχικές-πνευματικές ικανότητες. Το στήσιμο μιας ομάδας δεν είναι μια πράξη προσθαφαιρέσεως από την άμυνα ή την επίθεση αλλά μια καθοδήγηση όπου ο κάθε παίκτης τοποθετείται στο πλαίσιο ενός σχηματισμού, για να προσφέρει την καλύτερη του απόδοση.
ΠΟΙΟ ΕΙΝΑΙ Ο ΙΔΑΝΙΚΟΣ ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΣ???
Ποιος σχηματισμός θα εφαρμοσθεί τελικά, αυτό εξαρτάται μεταξύ άλλων: από το ποια τακτική θα ακολουθηθεί για ένα παιχνίδι, ποιους τύπους παικτών έχουμε στην διάθεση μας, πως ταιριάζουν μεταξύ τους οι τύποι παικτών και σε ποια επίπεδα φυσικής κατάστασης βρίσκονται οι παίκτες.
Χαρακτηριστικά μοντέρνων σχηματισμών Οι μοντέρνοι σχηματισμοί θα πρέπει να χαρακτηρίζονται από: Ομοιόμορφο διαχωρισμό των παικτών στο χώρο παιχνιδιού. Ομοιόμορφη «επιβάρυνση» όλων των παικτών. Ισχυρή κάλυψη της εστίας μας. Δυνατότητα συγκέντρωσης όσο το δυνατόν περισσοτέρων παικτών μας κοντά στην μπάλα. Δυνατότητα για γρήγορη εναλλαγή από άμυνα σε επίθεση και αντίστροφα.
Συμμετοχή όλων των παικτών σε επιθετικά και αμυντικά καθήκοντα. Δυνατότητα για αλλαγή θέσεων και καθηκόντων στο πλάτος και στο βάθος του χώρου παιχνιδιού. Ελευθερία για διαφορετικές ιδέες παιχνιδιού και παραλλαγές ομαδικής τακτικής.
Η ΕΠΙΛΟΓΗ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΕΞΑΡΤΑΤΑΙ: 1. ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΠΑΙΚΤΕΣ 2. ΕΠΙΔΕΞΙΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΑΤΟΜΙΚΗ ΤΑΚΤΙΚΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ 3. ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΠΑΙΚΤΩΝ 4. ΒΑΘΜΟΣ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗΣ, ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΤΩΝ ΠΑΙΚΤΩΝ. 5. ΣΩΣΤΗ ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΤΩΝ ΧΩΡΩΝ ΤΟΥ ΓΗΠΕΔΟΥ ΓΙΑ ΚΆΘΕ ΠΑΙΚΤΗ 6. ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΗ ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΤΩΝ ΠΑΙΚΤΩΝ ΣΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ 7. ΕΛΑΣΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ 8. ΑΓΩΝΙΣΤΙΚΕΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ (ΤΑΚΤΙΚΟΣ ΣΤΟΧΟΣ, ΚΛΠ.)
ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ
ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΣ 1-1-2-7 ( 1870 και μετά ΑΓΓΛΙΑ)
1-2-2-6 (1870-1880 ΑΓΓΛΙΑ-ΣΚΩΤΙΑ) Πρώτο διεθνές παιχνίδι (1872): Αγγλία-Σκωτία 0-0
1-2-3-5 (Σχηματισμός πυραμίδα) (1880-1925) 1885: Στην Αγγλία καθιερώνουν παράταξη της ομάδας 2-3-5 (γεμίζει με παίκτες το γήπεδο) ΚΕΝΤΡΙΚΟΣ ΑΞΟΝΑΣ ΤΗΣ ΟΜΑΔΑΣ Ο ΚΕΝΤΡΙΚΟΣ ΜΕΣΟΣ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ
WM (ARSENAL) ΑΠΟ 1925 ΚΑΙ ΜΕΤΑ Προπονητής H. Champan στην Arsenal Επίδραση της αλλαγής των κανονισμών (Εφαρμογή του Οφσάιντ με 3 παίκτες εμπρός από τον παίκτη που δέχεται την μπάλα Σωστός καταμερισμός των δυνάμεων των παικτών Χρυσό τετράγωνο
1925: ΤΣΑΠΜΑΝ WM
ΒΡΑΖΙΛΙΑ 1950
4-2-4 ΒΡΑΖΙΛΙΑ 1958 Δύο παγκόσμια κύπελλα ΦΕΟΛΑ (Προπονητής) ΣΟΥΗΔΙΑ 1958 ΧΙΛΗ 1962
Catenaccio 1960 (HELENIO HERRERA - INTER ) Κάλυψη του χώρου στο μισό γήπεδο με πολλούς παίκτες Λίμπερο Στόχος της επιθετικής συμπεριφοράς: Αντεπίθεση
4-3-3 (ΑΓΓΛΙΑ - Ramsey) Μουντιάλ 1966 Κατάκτηση του παγκόσμιου κυπέλλου η Αγγλία Ο παίκτης μπροστά από τους δυο αμυντικούς έκανε μεγάλες μεταβιβάσεις στους τρεις επιθετικούς 2,75 Γκολ για κάθε παιχνίδι
4-3-3 από 1972 και μετά ΓΕΡΜΑΝΙΑ (Mε Λίμπερο - Beckenbauer) Λίμπερο Beckenbauer Προώθηση εμπρός Netzer: Κεντρικός ελεύθερος παίκτης
1-4-4-2 από 1975 και μετά (Ολλανδία- Βέλγιο) AC Mailand, Olympique Marseille
1-3-5-2 από 1980 και μετά ΓΑΛΛΙΑ (1984) Στην αμυντική γραμμή με Λίμπερο και δυο Στόππερ
1-3-5-2 Οι τρεις στην άμυνα παίζουν σε ευθεία γραμμή Στο κέντρο δυο αμυντικά χαφ και ένας προωθημένος κεντρικός
Το 1-4-4-2 Τα χαφ σε ευθεία (α) και σε ρόμβο (β)
4:4:2 (Αγγλία) Τα χαφ σε μια ευθεία
Από 3-5-2 σε 4-4-2 (Αμερική) - Μετατροπή
Σχηματισμός 3:4:3
3:4:3 (Südkorea)
ΑΝΑΛΥΣΗ ΣΥΓΧΡΟΝΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ
ΣΥΣΤΗΜΑ 1-4-4-2 Και οι παραλλαγές του
Σχηματισμός 1:4:4:2 Κεντρικοί: σε σχήμα «bowl»
1-4-4-2 ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ: Ισχυροποίηση αμυντικού και μέσου τρίτου του γηπέδου Αποστάσεις μικρές μεταξύ αμυντικών και μέσων (Βάθος-Συγκέντρωση) Μικρές μετακινήσεις των παικτών (συγχρονισμός, συνεργασία) ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ: Μικρός αριθμός παικτών στο κέντρο της άμυνας (κυρίως με Libero) Αδυναμία στα άκρα της επίθεσης
1-4-4-2 9 10 11 8 6 5 4 3 7 2 ΚΛΑΣΣΙΚΟ: Άμυνα σε ευθεία Κέντρο σε ευθεία Επιθετικοί ο ένας δίπλα στον άλλο 1
1-4-4-2 11 9 Αμυντικοί σε ευθεία 10 Κεντρικοί σε ρόμβο 8 6 7 Επιθετικοί ο ένας δίπλα στον άλλο 5 4 3 2 1
1-4-4-2 11 8 9 10 6 7 Άμυνα σε ευθεία Κέντρο σε ευθεία Επιθετικοί ο ένας πίσω από τον άλλο 5 4 3 2 1
1-4-4-2 9 7 Αμυντικοί σε ευθεία 1 Αμυντικό χάφ 11 10 8 2 επιθετικοί με ενισχυμένη την δεξιά (ή αριστερή)πλευρά 6 5 4 3 2 1
1-4-4-2 9 7 Αμυντικοί σε ευθεία 2 Αμυντικά χάφ 11 8 10 6 2 Επιθετικά χάφ 2 Επιθετικοί με ενισχυμένη την δεξιά (ή αριστερή) πλευρά 5 4 3 2 1
ΣΥΣΤΗΜΑ 1-4-3-3 και οι παραλλαγές του
ΣΥΣΤΗΜΑ 1-4-3-3. Το 1-4-3-3 είναι ένα σύστημα που χρησιμοποιείται συχνά από πολλές ομάδες. 9 Το σύστημα 1-4-3-3 επιτρέπει στην ομάδα να καλύπτει όλο το εύρος των επιθετικών ενεργειών και δίνει στους παίκτες την ευκαιρία να χρησιμοποιήσουν την τεχνική τους δεξιότητα στην επίθεση.. 11 3 10 4 6 5 8 2 7
ΣΥΣΤΗΜΑ 1-4-3-3 ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ: Αρμονική διάταξη των παικτών στις 3 γραμμές Ταχύτερη εφαρμογή της αρχής ΠΙΕΣΗ Αρμονική εφαρμογή της αρχής ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ: Μεγάλες αποστάσεις μεταξύ των παικτών Κατά την εφαρμογή της αρχής ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗΣ δημιουργείται μεγαλύτερο κενό στην αντίθετη πλευρά
11 5 9 7 10 8 6 4 3 2 Σχηματισμός : 1:4:3:3 Κεντρικοί: προσανατολισμένοι στην άμυνα (δυο αμυντικά χαφ και 1 προωθημένος) 1
9 11 7 Σχηματισμός : 1:4:3:3 5 8 6 10 4 3 2 Κεντρικοί: προσανατολισμένοι στην επίθεση (1 αμυντικό χαφ και 2 επιθετικά χαφ) 1
ΠΛΕ0ΝΕΚΤΗΜΑΤΑ - ΜΕΙ0ΝΕΚΤΗΜΑΤΑ Όπως κάθε άλλο σύστημα παιχνιδιού, έτσι και το 1-4-3-3 έχει τα δυνατά και αδύνατα σημεία του. ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΠΟΛΛΩΝ ΤΡΙΓΩΝΙΚΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ
ΠΛΕ0ΝΕΚΤΗΜΑΤΑ - ΜΕΙ0ΝΕΚΤΗΜΑΤΑ Στη φάση της μη κατοχής της μπάλας η αμυντική γραμμή με τους τέσσερις αμυντικούς φαίνεται ικανή να προσφέρει επαρκή κάλυψη κατά μήκος όλου του πλάτους του γηπέδου Όταν η ομάδα δεν έχει άκρα ικανά να επιστρέφουν προς τα πίσω, ο αντίπαλος θα βρίσκει συχνά χώρο στην αδύνατη πλευρά της άμυνας. Ειδικά όταν η ομάδα αμύνεται πολύ πίσω και τα πλάγια μπακ βρίσκονται κοντά στη μεγάλη περιοχή. Η παρουσία των τριών κεντρικών μέσων, δύο εσωτερικά χαφ και ένα στο κέντρο, εγγυάται συμπαγή μεσαία γραμμή χάρη στην δουλειά του κεντρικού μέσου που δρα σαν φίλτρο μη επιτρέποντας στους αντιπάλους επιθετικούς να δεχθούν την μπάλα στα πόδια τους. Η τοποθέτηση 3 επιθετικών ευνοεί το επιθετικό πρεσάρισμα, ειδικά όταν η ομάδα αναγκάζει την αντίπαλη άμυνα να μεταβιβάσει την μπάλα στους πλάγιους μπακ, δημιουργώντας έτσι τη δυνατότητα να πλησιάσει προς τη δυνατή πλευρά, όπου παίζεται η μπάλα.
ΣΥΣΤΗΜΑ 1-3-5-2
11 9 Σχηματισμός : 1:3:5:2 5 10 6 8 7 Ένα αμυντικό χαφ 4 3 2 7 1
11 9 Σχηματισμός : 1:3:5:2 5 10 8 6 7 Δυο αμυντικά χαφ 4 3 2 1
ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ: Μεγάλη αμυντική δύναμη στο κεντρικό άξονα του γηπέδου Μεγάλος αριθμός παικτών στο κεντρικό τρίτο του γηπέδου (2-3, 3-2, 1-4, 4-1) Δίνει αριθμητική υπεροχή στο κεντρικό μέσο του γηπέδου Οι αποστάσεις μεταξύ των παικτών του κέντρου είναι μικρές Είναι εύκολη η εφαρμογή του τεχνικού off-sode.
ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ: Αδυναμία στα άκρα της άμυνας Ισχνή επιθετική δύναμη
ΣΥΣΤΗΜΑ 1-5-3-2 ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ: Πολύ μεγάλη αμυντική ισχύς Ταχύτατη εφαρμογή της αρχής:πιεση Ευκολία εφαρμογής της αρχής:συγκεντρωση Δυσκολία διάσπασης της αμυντικής γραμμής
ΣΥΣΤΗΜΑ 1-5-3-2 ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ: Εύκολη προώθηση του παιχνιδιού από τους αντίπαλους οπισθοφύλακες Μικρή επιθετική ισχύς, κυρίως στα άκρα.
ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΣ 1-3-4-3 ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ: Αρμονική κατανομή των παικτών στο γήπεδο Εύκολη συμμετοχή παικτών του κέντρου στην επίθεση Εύκολη συμμετοχή παικτών της επίθεσης στο κέντρο Μεγάλος αριθμός παικτών στο ζωτικό χώρο του κέντρου Εύκολη η εφαρμογή του τεχνικού off-side Ευνοείται το παιχνίδι των αντεπιθέσεων ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ: Αδυναμία στα άκρα της αμυντικής γραμμής
Σχηματισμός : 9 11 7 1:3:4:3 5 10 8 6 Ευελιξία συστήματος μετασχηματισμός σε 4 3 2 1
Σχηματισμός : 9 1:5:4:1 5 11 10 7 8 6 με ένα αμυντικό χαφ και τρία επιθετικά 4 3 2 1