Γνωρίζοντας τα κράτη μέλη της ΕΕ

ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΛΟΥΤΡΑΚΙΟΥ ΠΕΛΛΑΣ Σχολικό έτος 2013-2014 Γνωρίζοντας τα κράτη μέλη της ΕΕ (ιστορία-γλώσσα -πολιτισμός) Υπεύθυνος εκπαιδευτικός: Τζαβίδας Κωνσταντίνος καθηγητής φυσικής αγωγής 0

ΠΕΡΙΛΗΨΗ Σκοπός της δράσης ήταν να γνωρίσουν οι μαθητές/τριες την ιστορία και τον πολιτισμό των 28 κρατών μελών της ΕΕ και να γίνει μία σύντομη αναφορά στις επίσημες γλώσσες της. Επιπρόσθετα, συζητήθηκε το ευρωπαϊκό όραμα για την εκπαίδευση των μαθητών/τριών του μέλλοντος. Συμμετείχαν οι 37 μαθητές/τριες των Δ', Ε και ΣΤ τάξεων, ενώ οργανώνεται η διάχυση της δράσης και στις υπόλοιπες τάξεις του σχολείου μέχρι το τέλος Μαΐου. Οι μαθητές/τριες άντλησαν πληροφορίες από το διαδίκτυο και, με τη βοήθεια του διδάσκοντα δημιούργησαν παρουσιάσεις (powerpoints)για κάθε χώρα ή ομάδες χωρών της ΕΕ. Οι γλώσσες της ΕΕ αποτέλεσαν το επίκεντρο του ενδιαφέροντός μας την Ευρωπαϊκή Ημέρα Γλωσσών (26 Σεπτεμβρίου) και για τη μελέτη τους χρησιμοποιήθηκε, κυρίως, το εργαλείο google translate. Η δράση διήρκεσε 7 μήνες και αποτελεί προετοιμασία των μαθητών/τριών για την ενδεχόμενη διαδικτυακή συνεργασία του σχολείου μας με αντίστοιχα σχολεία χωρών της ΕΕ την επόμενη χρονιά. 1

ΕΙΣΑΓΩΓΗ Το σχολείο μας, όπως αναφέρθηκε και σε προηγούμενο σχέδιο εργασίας, βρίσκεται σε μία ακριτική και αγροτική περιοχή της Ελλάδας Το φυσικό περιβάλλον του οικισμού (Λουτράκι, Πέλλας) έχει ιδιαίτερες ομορφιές και σε μικρή απόσταση από βρίσκονται τα λουτρά με την ονομασία Πόζαρ, αρκετά γνωστά στη Βόρεια Ελλάδα. Το σχολείο, φιλοξενεί 72 μαθητές/τριες και στεγάζεται σε ένα άνετο κτίριο με επαρκείς υποδομές. Οι τάξεις που συμμετείχαν στο πρόγραμμα (Δ, Ε και ΣΤ ) έχουν συνολικά 37 παιδιά. Πριν από δύο χρόνια υλοποιήθηκε σχέδιο δράσης με τον τίτλο: «Στην ίδια τάξη με τον Euri», το οποίο διαπραγματευόταν τη σχολική ζωή στις χώρες της ΕΕ. Με αφορμή, λοιπόν, το προηγούμενο σχέδιο δράσης και με την προοπτική της μελλοντικής επικοινωνίας με σχολεία κρατών-μελών ξεκίνησε φέτος η γνωριμία με την Ευρώπη σε επίπεδο ιστορίας, γλωσσών και πολιτισμού. Ο εκπαιδευτικός που υλοποίησε τη δράση επισκέπτεται το σχολείο τρεις ημέρες την εβδομάδα όπου διδάσκει φυσική αγωγή. Η πραγματοποίηση της δράσης έλαβε χώρα -με αρκετές δυσκολίες λόγω περιορισμένης χρονικής επαφής με τα παιδιάκυρίως την ώρα του διαλείμματος και σε κάποιες προγραμματισμένες ωριαίες συναντήσεις με τους μαθητές/τριες για τις απαραίτητες κατευθύνσεις και οδηγίες, αλλά και για τον έλεγχο της πορείας εργασιών. ΣΤΟΧΟΙ ΤΗΣ ΔΡΑΣΗΣ Οι επιμέρους στόχοι και οι επιδιώξεις της δράσης ήταν οι παρακάτω: Να προσδιορίσουν, γεωγραφικά, οι μαθητές/τριες τα κράτη-μέλη της ΕΕ Να γνωρίσουν στοιχεία από την ιστορία, τα επιτεύγματα και τον πολιτισμό τους Να έρθουν σε επαφή με τις επίσημες γλώσσες της ΕΕ Να επεκτείνουν τις γνώσεις τους πάνω στη χρήση των νέων τεχνολογιών όσο αφορά την εξ αποστάσεως εκπαίδευση 2

ΧΡΟΝΟΔΙΑΓΡΑΜΜΑ Οι δράσεις ξεκίνησαν με την έναρξη του σχολικού έτους (2013-14). Αφιερώθηκαν το δεύτερο διάλειμμα (20λεπτη διάρκεια) επί τρεις ημέρες την εβδομάδα και οκτώ, επιπλέον διδακτικές ώρες. Οι δράσεις ολοκληρώθηκαν λίγο πριν τις διακοπές του Πάσχα. Οι τάξεις που συμμετείχαν ήταν οι Δ, Ε και ΣΤ. Η ΑΦΟΡΜΗΣΗ Εδώ και δύο χρόνια το επιτραπέζιο παιχνίδι: Στον αστερισμό της Ευρώπης βρίσκεται στο χώρο υποδοχής του σχολείου μας και οι μαθητές/τριες περνούν την ώρα του διαλείμματος, τις βροχερές μέρες, παίζοντας και ταυτόχρονα μαθαίνοντας για την Ευρώπη και την ΕΕ. Το συγκεκριμένο επιτραπέζιο, ωστόσο, κίνησε την περιέργεια των μικρότερων σε ηλικία μαθητών/τριών οι οποίοι αναρωτήθηκαν τι σχέση μπορεί να έχει η Ευρώπη που βλέπουν στο παιχνίδι με την Ευρώπη της μυθολογίας. Επιπρόσθετα, τη δεύτερη εβδομάδα μετά την έναρξη του σχολικού έτους (στις 26 Σεπτεμβρίου) η ημέρα έχει καθιερωθεί ως Ευρωπαϊκή Ημέρα Γλωσσών. Η εκπαιδευτικός της αγγλικής γλώσσας, τότε, πρότεινε δραστηριότητες με άξονα τη γλωσσική πολυμορφία στην Ευρώπη αλλά και τη συμβολή της ελληνικής στην επιστημονική, ιστορική και φιλοσοφική ορολογία όπως και στο χώρο του πολιτισμού. Με δεδομένη, τέλος, την προοπτική διαδικτυακής επικοινωνίας του σχολείου μας με αντίστοιχα της ΕΕ στο προσεχές έτος σκεφτήκαμε, ότι θα ήταν χρήσιμο να προετοιμαστούν οι μαθητές/τριες λαμβάνοντας μια ιδέα από τις γλώσσες, τον πολιτισμό και την κουλτούρα χωρών που, ενδεχομένως, να αποτελέσουν εταίρους μας στο μέλλον. Ήταν μια κατάλληλη ευκαιρία, λοιπόν, για μια πρώτη γνωριμία με τις χώρες της ΕΕ, αλλά μια καλή αφορμή για την χρήση του διαδικτύου με σκοπό την αναζήτηση πληροφοριών και για την κατανόηση του ρόλου της τεχνολογίας στην εκπαίδευση του μέλλοντος. 3

ΟΙ ΔΡΑΣΕΙΣ Α) Προκαταρκτικές Την Ευρωπαϊκή ημέρα Γλωσσών (στις 26 Σεπτεμβρίου) διοργανώθηκε στην αίθουσα εκδηλώσεων του σχολείου μας διάλεξη για όλες τις τάξειςπου, αφενός μεν εστίασε στην γλωσσική πολυμορφία και αφετέρου, υπογράμμισε τις αλληλεπιδράσεις αλλά και τα κοινά σημεία μεταξύ των ευρωπαϊκών γλωσσών. Τονίστηκε η συμβολή της ελληνικής στις λατινογενείς, κυρίως, γλώσσες. Αναζητήθηκαν κοινές λέξεις μεταξύ της αγγλικής και της ελληνικής. Οι μαθητές/τριες αναζήτησαν τη φράση γεια σου! σε όσες περισσότερες γλώσσες ήταν δυνατόν συμπεριλαμβανομένων και γλωσσών εκτός Ευρώπης. Στη συνέχεια ακολούθησε η δραστηριότητα κρυμμένος γλωσσικός θησαυρός. Στο προαύλιο του σχολείου είχαν τοποθετηθεί όχι σε εμφανές μέροςκαρτελάκια με τις λέξεις φιλία, αγάπη αισιοδοξία, ελπίδα, ισότητα, σεβασμός και μέλλον σε τέσσερις γλώσσες (γαλλικά, γερμανικά, ιταλικά, ισπανικά). Οι μαθητές/τριες χωρισμένοι σε τέσσερις ομάδες έπρεπε να βρουν όσα καρτελάκια μπορούσαν περισσότερα από τη γλώσσα που αντιπροσώπευε η ομάδα τους. Το κλείσιμο εκείνης της ημέρας έγινε με την ανάρτηση των παραπάνω λέξεων -από επτά διαφορετικές γλώσσες αυτή τη φορά- στο ημερολόγιο τοίχου της σχολικής μας ζωής. 4

Ο προβληματισμός, από την άλλη, των μικρότερων σε ηλικία μαθητών/τριών για τη σχέση της Ευρώπης του μύθου με την Ευρώπη του σήμερα έδωσε την αφορμή για την παρουσίαση του παρακάτω βίντεο http://www.youtube.com/watch? v=rkg8fv9ydrm σε σύνδεση με το μάθημα της ιστορίας-μυθολογίας της Γ τάξης. Μικροί και μεγάλοι μαθητές/τριες ζωγράφισαν το μύθο όπως τον φαντάστηκε ο καθένας. Επιπλέον, αναγνωρίστηκε ακόμη μία ελληνική λέξη που συναντιέται σε πολλές ευρωπαϊκές γλώσσες: Europe, Europa, Evropa, Euroopa, Avrupa, Европа 5

Β) Κυρίως δράσεις Ο κύριος σκοπός της δράσης ήταν να γνωρίσουν οι μαθητές/τριες τις χώρες της ΕΕ σε γεωγραφικό, γλωσσικό και κοινωνικοπολιτισμικό επίπεδο. Θα έπρεπε, λοιπόν, να αναζητηθούν πληροφορίες από τους ίδιους. Έτσι, στην αρχή του έτους το σύνολο των παιδιών (37) που συμμετείχαν στη δράση χωρίστηκαν σε τρεις ομάδες εργασίας σε αντιστοιχία με την τάξη τους. Εργάστηκαν, εκ των πραγμάτων, ως ομάδα της Δ τάξης, ομάδα της Ε και ομάδα της ΣΤ εξαιτίας της αδυναμίας του εκπαιδευτικού να συντονίσει περισσότερες από τρεις ομάδες στον περιορισμένο χρόνο του διαλείμματος και των τριών επισκέψεων την εβδομάδα στο συγκεκριμένο σχολείο. Μέσα σε κάθε τάξη, βέβαια, οι μαθητές/τριες συνεργάστηκαν σε άτυπες υποομάδες που δημιουργήθηκαν μόνες τους από τις σχέσεις και τις παρέες των παιδιών που είναι ήδη διαμορφωμένες. Το έργο τους, όμως, παρουσιαζόταν συνολικά, ως τάξη. Μέσα σε κάθε ομάδα, υπήρχαν κάποιοι πού ήταν επιφορτισμένοι με το Εσθονία 1.4 εκατομμύριo καθήκον αναζήτησης πληροφοριών, άλλοι φωτογραφιών, κάποιοι να Λεττονία ασχοληθούν με λέξεις της γλώσσας από την χώρα-αφιέρωμα και τέλος κάποιοι Λιθουανία που έπρεπε να συντάξουν ένα κείμενο 3.5 εκατομμύρια (είτε χειρόγραφο είτε σε ηλεκτρονική μορφή). 2.2 εκατομμύρια Οι ομάδες έπρεπε αρχικά να αποφασίσουν με ποιες χώρες θα ασχοληθούν. Όταν έγινε η κατανομή τότε δόθηκαν οι κύριοι άξονες εργασίας που ήταν: α) γεωγραφία, β) γλώσσα, γ) ιστορία-πολιτισμός-επιτεύγματα. Σαν τέταρτος άξονας (δ) οριοθετήθηκε η σχέση της χώρας με την ΕΕ, για παράδειγμα πότε εντάχθηκε σε αυτήν, ποιο είναι το νόμισμά της κ.λπ. Για να περιοριστεί ο όγκος δουλειάς όσον αφορά την αναζήτηση πληροφοριών, αλλά και να συλλεχθούν οι απολύτως απαραίτητες δίνονταν φύλλα εργασιών σε κάθε ομάδα, ώστε να γνωρίζουν τι ακριβώς θα αναζητήσουν στο διαδίκτυο. 6

BELGIQUE Ιδρυτικό μέλος της ΕΕ (1952) Πληθυσμός: 10. 5 εκατομμύρια κάτοικοι Πρωτεύουσα: Βρυξέλλες 2 εκατομμύρια κάτοικοι Όταν ολοκληρωνόταν η συλλογή πληροφοριών, τότε ο εκπαιδευτικός διέκρινε ποιες ήταν οι καταλληλότερες για να χρησιμοποιηθούν ώστε να διαμορφωθούν σε παρουσίαση (powerpoint). Η δημιουργία των παρουσιάσεων ήταν έργο, κατά κύριο λόγο, του εκπαιδευτικού, μιας και οι μαθητές/τριες του σχολείου δεν είναι ακόμη σε θέση να χρησιμοποιούν αυτό το εργαλείο. Όταν ολοκληρωνόταν η παρουσίαση κάθε χώρας, τότε γινόταν η προβολή του έργου, στην αίθουσα εκδηλώσεων με την παρουσία και των τριών τάξεων που συμμετείχαν στο πρόγραμμα. Συνολικά, δημιουργήθηκαν δεκαπέντε ηλεκτρονικές παρουσιάσεις για 22, τελικά, χώρες. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ - ΣΥΖΗΤΗΣΗ Ο βασικός σκοπός της δράσης «Γνωρίζοντας τα κράτη-μέλη της ΕΕ: ιστορίαγλώσσα-πολιτισμός» ήταν η γνωριμία των μαθητών/τριών με τις χώρες της ΕΕ. Ο σκοπός αυτός έχει άμεση σχέση με τις προθέσεις του σχολείου να εμπλακεί σε δράσεις επικοινωνίας και συνεργασίας με σχολεία της Ευρώπης. Επιπλέον, ένας από τους στόχους των δραστηριοτήτων ήταν να μάθουν οι μαθητές/τριες να αναζητούν πληροφορίες και να είναι σε θέση να τις παρουσιάσουν στους συμμαθητές/τριές τους. Από τα αποτελέσματα φάνηκε ότι ο σκοπός αυτός πραγματοποιήθηκε σε ικανοποιητικό βαθμό. Τα παιδιά έφεραν πληροφορίες στο σχολείο για τις χώρες της ΕΕ και, αν και δεν ήταν σε θέση να δημιουργήσουν μία ολοκληρωμένη ηλεκτρονική παρουσίαση μόνα τους, κατάφεραν να οργανώσουν και να σχεδιάσουν τα αφιερώματα στις χώρες που επέλεξαν με αρκετή επιτυχία. Ο κύριος στόχος του παρόντος σχεδίου εργασίας ήταν να μάθουν τα παιδιά όσο το δυνατό περισσότερα πράγματα για την ΕΕ και τις χώρες που την απαρτίζουν. Ως προς αυτό τα παιδιά έδειξαν ενδιαφέρον και αυτό φάνηκε από τη συμμετοχή τους κατά τις παρουσιάσεις οι οποίες, όπως αναφέρθηκε, γίνονταν κατά τη διάρκεια του διαλείμματος. Τα ίδια συμμετείχαν, φέρνοντας πληροφορίες και κάνοντας σχόλια για την ιστορία, την κουλτούρα και τη γενική εικόνα που παρουσίαζε η κάθε χώρα. Οι μαθητές απέκτησαν γνώσεις για την ΕΕ κατά τη διάρκεια των παρουσιάσεων, ενώ τους δόθηκαν πηγές για περαιτέρω έρευνα ανάλογα με τα ενδιαφέροντά τους. Εντονότερο ήταν το ενδιαφέρον τους σε εκείνο το κομμάτι που αφορά την πολιτιστική και κοινωνική ζωή της κάθε χώρας. Τα παιδιά ήθελαν να δουν και να μάθουν -από κοντά αν ήταν αυτό δυνατό- περισσότερα πράγματα για την 7

καθημερινότητα των ανθρώπων που ζουν εκεί. Άλλωστε τούτο, συνδέεται και με τους μελλοντικούς στόχους του σχολείου όσον αφορά την επικοινωνία με κάποιο σχολείο του εξωτερικού (ενδεχομένως μέσω etwinning). Σε αυτή τη φάση της εργασίας τέθηκαν από τον εκπαιδευτικό κάποια ερωτήματα στους μαθητές/τριες τα οποία στο άμεσο μέλλον θα εμφανιστούν μπροστά τους, όπως: -Τι θα ρώταγες έναν μαθητή/τρια της ίδιας ηλικίας με σένα; -Ποιο αξιοθέατο της περιοχής σου θεωρείς το πιο σπουδαίο; -Ποιες είναι οι πρώτες λέξεις που θα ήθελες να μάθεις στη γλώσσα του παιδιού που θα επικοινωνήσεις; -Ποιο παιχνίδι (κινητικό) θα διάλεγες να δείξεις σε ένα παιδί από την Αυστρία; -Θα ένιωθες ότι αποτελείς, μαζί του, μέλος μιας μεγάλης οικογένειας; (μαθητές που φοιτούν σε σχολεία της ενοποιημένης Ευρώπης) Οι συζητήσεις που έγιναν με αφορμή τα παραπάνω ερωτήματα αποτέλεσαν σημαντική ευκαιρία για την επαφή των παιδιών με το ευρωπαϊκό όραμα και την προώθηση της ευρωπαϊκής ιδέας. Τα ίδια συνειδητοποίησαν ότι είναι μέλη μιας μεγάλης κοινότητας η οποία, μάλιστα, στην εποχή μας έχει έρθει πιο κοντά με τη χρήση των σύγχρονων μέσων επικοινωνίας. Σε αυτό το σημείο οι μαθητές/τριες ήρθαν σε μια πρώτη επαφή με το European Schoolnet Academy: Future Classroom Scenarios. Εδώ, κατανόησαν τη σημασία του να είναι κανείς ευρωπαίος πολίτης και το ρόλο της τεχνολογίας στη προώθηση της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης. Αν και οι μαθητές/τριες του σχολείου μας δεν έχουν μεγάλη εξοικείωση με τα εκπαιδευτικά εργαλεία που προσφέρει σήμερα η τεχνολογία, εντούτοις ήταν σε θέση να καταλάβουν το ρόλο που θα διαδραματίσουν αυτά στο μέλλον τους. Συμπερασματικά, θα λέγαμε ότι η δράση «Γνωρίζοντας τα κράτη-μέλη της ΕΕ: ιστορία-γλώσσα-πολιτισμός» πέτυχε το σκοπό της, κυρίως, σε επίπεδο ευαισθητοποίησης των μαθητών/τριών για τις μελλοντικές τους εκπαιδευτικές πρακτικές, όπως αυτές σκιαγραφούνται υπό το πρίσμα ενός κοινού ευρωπαϊκού οράματος. Σε επίπεδο δηλωτικής γνώσης, από την άλλη, οι μαθητές/τριες ανακάλυψαν και κατέγραψαν πλήθος πληροφοριών που αφορούν στην ιστορία, τον πολιτισμό και τις γλώσσες της ΕΕ. Τέλος, ενισχύθηκαν σε ικανοποιητικό βαθμό οι δεξιότητες αναζήτησης πληροφοριών μέσα από τις νέες τεχνολογίες. 8

ΠΗΓΕΣ http://www.europeanschoolnetacademy.eu/ http://europa.eu/about-eu/eu-history/index_el.htm http://europa.eu/about-eu/institutions-bodies/index_el.htm http://europa.eu/pol/index_el.htm http://ec.europa.eu/snapshot/index_el.htm http://europa.eu/kids-corner/index_el.htm europa.eu/europago/explore www.ilike2learn.com/ilike2learn/europecapitals.html 9