ISO 26000 ΟΔΗΓΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΤΑΙΡΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ ΜΕΡΟΣ 5-6 ΙΩΑΝΝΗΣ Λ. ΣΟΥΦΛΗΣ Δρ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ (isouflis@otenet.gr) ΜΑΙΟΣ 2013
ΔΟΜΗ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟΥ ΑΡΧΕΣ, ΟΡΟΛΟΓΙΑ, ΟΡΙΣΜΟΙ ΙΣΤΟΡΙΚΟ, ΤΑΣΕΙΣ, ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΡΧΕΣ ΚΑΙ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΕΤΑΙΡΙΚΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΕΥΘΥΝΗΣ ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΤΗΣ ΟΔΗΓIΑΣ ISO 26000 ΜΕ ΑΛΛΑ ΠΡΟΤΥΠΑ ΚΑΙ ΠΟΛIΤΙΚΕΣ ΕΤΑΙΡΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ ΚΑΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟ ΜΟΝΤΕΛΟ ΕΤΑΙΡΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ ΚΑΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΕΤΑΙΡΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ ΚΑΙ ΠΡΟΜΗΘΕΥΤΕΣ ΕΤΑΙΡΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ ΚΑΙ STAKEHOLDERS ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΔEΣΜΕΥΣΕΩΝ ΚΑΙ ΕΠΙΔΟΣEΩΝ ΕΤΑΙΡΙΚΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΕΥΘΥΝΗΣ ΟΦΕΛΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΗΣ ΟΔΗΓΙΑΣ ISO 26000 2
ΜΕΡΟΣ 5 ΕΚΕ ΚΑΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟ ΜΟΝΤΕΛΟ 3
ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟ ΜΟΝΤΕΛΟ Το επιχειρηματικό μοντέλο (business model) δίνει απαντήσεις στις βασικές ερωτήσεις: Ποιος είναι ο πελάτης; Ποια είνα η αξία του πελάτη; Πως «βγαίνουν» χρήματα από αυτή την επιχείρηση; Πως προσφέρεται αξία στον πελάτη με ένα κατάλληλο κόστος: Ουσιαστικά, το επιχειρηματικό μοντέλο περιγράφει τη λογική μέσω της οποίας ένα οργανισμός δημιουργεί, παραδίδει και κερδίζει αξία. Το επιχειρηματικό μοντέλο μπορεί να περιγραφεί αναλυτικά μέσω εννέα blocks τα οποία καλύπτουν τις τέσσερις κύριες περιοχές μίας επιχείρησης: τους πελάτες, τα προσφερόμενα προϊόντα και υπηρεσίες, τις υποδομές και την οικονομική βιωσιμότητα. 4
ΑΝΑΛΥΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΥ ΜΟΝΤΕΛΟΥ (1) Κατηγορίες Πελατών (Customer Segments): Περιγράφει τις διαφορετικές ομάδες πελατών (ατόμων ή οργανισμών) τις οποίες θέλει να αποκτήσει ένας οργανισμός και να τους προσφέρει τις υπηρεσίες ή τα προϊόντα του. Πρόταση Αξίας (Value Proposition): Περιγράφει τη δέσμη προϊόντων και υπηρεσιών που δημιουργεί αξία για μία συγκεκριμένη κατηγορία πελατών. Κανάλια: Περιγράφουν πως μία επιχείρηση επικοινωνεί με τις διάφορες κατηγορίες πελατών και τους παραδίδει την Πρόταση Αξίας. Σχέσεις με τους Πελάτες: Περιγράφει τους τύπους σχέσεων που εγκαθιστά μία επιχείρηση με τους πελάτες της. 5
ΑΝΑΛΥΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΥ ΜΟΝΤΕΛΟΥ (2) Ροές Εσόδων (Revenue Streams) : Περιγράφει τις χρηματοροές που δημιουργούνται από κάθε κατηγορία πελατών. Βασικοί Πόροι: Περιγράφει τα πλέον σημαντικά περιουσιακά στοιχεία που απαιτούνται για τη λειτουργία ενός επιχειρηματικού μοντέλου. Βασικές Δραστηριότητες: Περιγράφει τα πιο σημαντικά πράγματα που πρέπει να κάνει ένας οργανισμός για να λειτουργήσει το επιχειρηματικό του μοντέλο. Βασικές Συνεργασίες: Περιγράφει το δίκτυο των προμηθευτών και των συνεργατών που απαιτούνται για να λειτουργήσει το επιχειρηματικό μοντέλο. 6
ΑΝΑΛΥΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΥ ΜΟΝΤΕΛΟΥ (3) Δομή Κόστους: Περιγράφει όλα τις κατηγορίες κόστους που δημιουργούνται για τη λειτουργία του επιχειρηματικού μοντέλου. A. A. Osterwalder, Y. Pigneur, Business Mode Generation, Wiley, USA, 2010 B. M. Johnson, C. Christensen, H. Kagermann, Reinventing Your Business Model, Harvard Business Review, December 2008 C. J. Magretta, Why Business Models Matter, Harvard Business Review, May 2002 7
ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟ ΜΟΝΤΕΛΟ ΚΑΙ ΕΚΕ (1) Block Επιχειρηματικού Πρότυπο Απαίτηση ISO 26000 Μοντέλου Κατηγορίες Πελατών ISO 9001 Θέματα Καταναλωτών Πρόταση Αξίας ISO 9001, ISO 14001/50001, OHSAS 18001, SA 8000, Οικουμενικό Σύμφωνο Θέματα Καταναλωτών, Ανθρώπινα Δικαιώματα, Εργασιακές Πρακτικές, Περιβάλλον, Δίκαιες Πρακτικές Λειτουργίας Κανάλια ISO 9001/14001/50001, ISO 27001 Θέματα Καταναλωτών, Δίκαιες Πρακτικές Λειτουργίας Σχέσεις με τους Πελάτες ISO 9001, ISO 27001 Θέματα Καταναλωτών, Δίκαιες Πρακτικές Λειτουργίας Ροές Εσόδων ISO 9001, ISO 14001/50001 Θέματα Καταναλωτών, Δίκαιες Πρακτικές Λειτουργίας 8
ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟ ΜΟΝΤΕΛΟ ΚΑΙ ΕΚΕ (2) Block Επιχειρηματικού Μοντέλου Βασικοί Πόροι Πρότυπο Απαίτηση ISO 26000 ISO 9001, ISO 14001/50001, OHSAS 18001, SA 8000, Οικουμενικό Σύμφωνο Βασικές Δραστηριότητες ISO 9001, ISO 14001/50001, OHSAS 18001, SA 8000, Οικουμενικό Σύμφωνο Βασικές Συνεργασίες Δομή Κόστους ISO 9001, ISO 14001/50001, OHSAS 18001, SA 8000, Οικουμενικό Σύμφωνο ISO 9001, ISO 14001/50001 Ανθρώπινα Δικαιώματα, Εργασιακές Πρακτικές, Περιβάλλον, Δίκαιες Πρακτικές Λειτουργίας Ανθρώπινα Δικαιώματα, Εργασιακές Πρακτικές, Περιβάλλον, Δίκαιες Πρακτικές Λειτουργίας Ανθρώπινα Δικαιώματα, Εργασιακές Πρακτικές, Περιβάλλον, Δίκαιες Πρακτικές Λειτουργίας Δίκαιες Πρακτικές Λειτουργίας, Εργασιακές Πρακτικές, Περιβάλλον 9
ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟ ΜΟΝΤΕΛΟ ΚΑΙ ΕΚΕ (3) Η εμπλοκή με την Κοινότητα ουσιαστικά μπορεί να γίνει για κάθε Block Η εφαρμογή του ΑΑ 1000 μπορεί να γίνει για όλους τους stakeholders 10
ΜΕΡΟΣ 6 ΕΚΕ ΚΑΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ 11
ΒΑΣΙΚΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ Εισερχόμενα Υλικά και Υπηρεσίες (π.χ. αποθήκευση εισερχόμενων υλικών, δεδομένα, εισπράξεις, συλλογή υλικών, κ.λπ.) Παραγωγικές Λειτουργίες (π.χ.συναρμολόγηση, παραγωγή, κ.λπ.) Εξερχόμενα Υλικά και Υπηρεσίες (π.χ. επεξεργασία παραγγελιών, αποθήκευση έτοιμων προϊόντων, προετοιμασία εκθέσεων, κ.λπ.) Marketing και Πωλήσεις (π.χ. πωλητές, προβολή προϊόντων, διαφήμιση, συγγραφή προτάσεων, web, κ.λπ.) After Sales Service (π.χ. εγκατάσταση, υποστήριξη πελατών, επισκευές, επίλυση διαφορών, κ.λπ.) 12
ΥΠΟΣΤΗΡΙΚΤΙΚΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ Υποδομή (π.χ. χρηματοοικονομικά, σχεδιασμός, σχέσεις με επενδυτές, κ.λπ.) Διαχείριση Ανθρώπινων Πόρων (π.χ. προσλήψεις, εκπαίδευση/κατάρτιση, σύστημα αμοιβών, κ.λπ.) Ανάπτυξη Τεχνολογιών (π.χ. σχεδιασμός προϊόντων, έλεγχοι, σχεδιασμός διεργασιών, έρευνα νέων υλικών, έρευνα αγοράς, κ.λπ.) Προμήθειες (π.χ. ανταλλακτικά, μηχανήματα, πρώτες ύλες, υπηρεσίες κ.λπ.) M. Porter, M.Kramer, The Link Between Competitive Advantage and Corporate Social Responsibility, Harvard Business Review, December 2006 13
ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ ΔΡΑΣΕΩΝ ΕΚΕ (1) Εισερχόμενα Υλικά και Υπηρεσίες Επιπτώσεις λόγω Μεταφορικού Έργου (π.χ. εκπομπές, κυκλοφοριακή συμφόρηση, υπερφόρτωση οδικών αξόνων) Παραγωγικές Λειτουργίες Εκπομπές και απόβλητα Επιπτώσεις στη βιοποικιλότητα και στο περιβάλλον Χρήση ενέργειας και νερού Ασφάλεια και υγιεινή εργαζομένων Εργασιακές σχέσεις Διαχείριση επικίνδυνων υλικών 14
ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ ΔΡΑΣΕΩΝ ΕΚΕ (2) Εξερχόμενα Υλικά και Υπηρεσίες Επιπτώσεις λόγω Μεταφορικού Έργου (π.χ. εκπομπές, κυκλοφοριακή συμφόρηση, υπερφόρτωση οδικών αξόνων) Χρήση και διάθεση / απόρριψη υλικών συσκευασίας Marketing και Πωλήσεις Ορθό marketing και διαφημίσεις (αληθής πληροφόρηση, διαφημίσεις για παιδιά, κ.λπ.) Πρακτικές τιμολόγησης (διάκριση μεταξύ πελατών, τιμολόγηση με καταστρατήγηση ανταγωνισμού, κ.λπ.) Πληροφόρηση καταναλωτών Διαφύλαξη προσωπικών δεδομένων 15
ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ ΔΡΑΣΕΩΝ ΕΚΕ (3) After Sales Service Διάθεση πεπαλαιωμένου εξοπλισμού Διαχείριση αναλωσίμων (π.χ. μηχανέλαια, μελάνι εκτυπώσεων, κ.λπ.) Διαφύλαξη προσωπικών δεδομένων 16
ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ ΔΡΑΣΕΩΝ ΕΚΕ (4) Υποδομή Πρακτικές κατάρτισης οικονομικού απολογισμού Κυβερνητικές Πρακτικές Διαφάνεια Lobbying Διαχείριση Ανθρώπινων Πόρων Εκπαίδευση και κατάρτιση Ασφαλείς συνθήκες εργασίας Διακρίσεις και ποικιλότητα Ασφάλιση και άλλες απολαβές Πολιτικές αμοιβών Πολτικές απολύσεων 17
ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ ΔΡΑΣΕΩΝ ΕΚΕ (5) Ανάπτυξη Τεχνολογιών Σχέσεις με ΑΕΙ Πρακτικές ηθικής έρευνας Ασφάλεια προϊόντος Εξοικονόμηση πρώτων υλών Ανακύκλωση Προμήθειες Πρακτικές διαχείρισης προμηθειών και αλυσίδας προμηθευτών (π.χ. δωροδοκίες, διαφθορά, παιδική εργασία, κ.λπ.) Χρήση συγκεκριμένων υλικών (π.χ. γούνες ζώων) Ορθή χρήση φυσικών πόρων 18
ΕΚΕ ΚΑΙ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑ ΥΨΗΛΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΕΙΣΡΟΕΣ Διαθέσιμο ανθρώπινο δυναμικό Πρόσβαση σε Πανεπιστήμια Καλή φυσική υποδομή Καλή δημόσια διοίκηση Διαθεσιμότητα τεχνολογικής και επιστημονικής υποδομής Βιώσιμες πηγές φυσικών πόρων Πρόσβαση σε κεφάλαιο ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ ΚΑΙ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΣ Δίκαιος και ανοικτός ανταγωνισμός (π.χ. έλλειψη εμποδίων άσκησης εμπορίου, δίκαιοι κανονισμοί, κ.λπ.) Προστασία πνευματικών δικαιωμάτων Διαφάνεια (π.χ. οικονομικός απολογισμός, διαφθορά, κ.λπ.) Ύπαρξη κατάλληλης νομοθεσίας (ασφάλεια, προστασία ιδιοκτησίας, κ.λπ.) Αξιοκρατία (π.χ. έλλειψη διακρίσεων) 19
ΕΚΕ ΚΑΙ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΖΗΤΗΣΗΣ Κουλτούρα ζήτησης Απαιτητικό νομικό και κανονιστικό πλαίσιο Κάλυψη ειδικών απαιτήσεων ΣΧΕΤΙΚΟΙ ΚΑΙ ΥΠΟΣΤΗΡΙΚΤΙΚΟΙ ΚΛΑΔΟΙ Διαθεσιμότητα προμηθευτών Πρόσβαση σε επιχειρήσεις σε σχετικά πεδία Παρουσία clusters 20
ΤΕΛΙΚΗ ΔΟΜΗ ΕΝΙΑΙΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ISO 26000 Διαχείριση ISO 9001 OHSAS 18001 ISO 14001/ 50001 SA 8000 Αρχεία ISO 27001 OIKOYMENIKO ΣΥΜΦΩΝΟ ΑΑ 1000 21
ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΠΟΛΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ isouflis@otenet.gr