ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΑΘΗΝΑΣ ΣΧΟΛΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΡΑΔΙΟΛΟΓΙΑΣ ΑΚΤΙΝΟΛΟΓΙΑΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Μαγνητική τομογραφία καρδιάς Κλινικές ενδείξεις και αξιοποίηση της μαγνητικής καρδιάς από τους Έλληνες καρδιολόγους ΓΑΛΑΝΟΠΟΥΛΟΥ ΑΓΓΕΛΙΚΗ Α.Μ.: 06122 Επιβλέπων: Κουμαριανός Δημήτρης, Καθηγητής Εφαρμογών ΑΘΗΝΑ Απρίλιος 2011
ΠΕΡΙΛΗΨΗ Σκοπός της εργασίας είναι η παρουσίαση των φυσικών αρχών της MR απεικόνισης της καρδιάς, των ακολουθιών που χρησιμοποιούνται με τους κυριότερους παράγοντες που πρέπει να λαμβάνονται υπόψη κατά τη χρήση τους, της προετοιμασίας ασθενούς και των παραγόντων που καθορίζουν μια αποτελεσματική καρδιογραφική παρακολούθηση, των πιθανών artifacts και των τρόπων αντιμετώπισής τους, η καθοδήγηση της εφαρμογής των ακολουθιών στα διάφορα επίπεδα και τέλος η παροχή πρωτοκόλλων για προσέγγιση διαφόρων κλινικών ενδείξεων με αντίστοιχα χαρακτηριστικά παραδείγματα. Τέλος γίνεται μια εκτίμηση της αξιοποίησης της μεθόδου από τους Έλληνες καρδιολόγους παρουσιάζοντας τα πιθανά αίτια που καθορίζουν αυτή. [2]
ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΠΡΟΛΟΓΟΣ... 1 ΠΕΡΙΛΗΨΗ... 2 ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ... 3 ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΩΝ... 8 ΕΙΣΑΓΩΓΗ... 9 1 ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΤΗΣ ΚΑΡ ΙΑΣ ΣΕ ΤΟΜΕΣ MRI... 10 1.1 ΒΑΣΙΚΗ ΑΝΑΤΟΜΙΑ... 10 1.1.1 Τοίχωμα της καρδιάς... 10 1.1.2 Κοιλότητες της καρδιάς... 11 1.1.3 Βαλβίδες της καρδιάς... 12 1.1.4 Αγγεία της καρδιάς... 13 1.2 ΕΠΙΠΕ Α ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗΣ ΣΤΗΝ ΜΤ... 14 1.3 ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΤΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΗΣ ΚΟΙΛΙΑΣ... 15 1.3.1 Sagittal localizer... 17 1.3.2 Four-chamber localizer... 18 1.3.3 LV Short-axis views... 20 1.3.4 LV Long-axis views... 22 1.4 ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΤΗΣ ΕΞΙΑΣ ΚΟΙΛΙΑΣ... 28 1.4.1 RV Axial View... 31 [3]
1.4.2 RV Inflow Tract Long-Axis View... 33 1.4.3 RV Sagittal Outflow Tract View... 35 1.5 ΚΑΡ ΙΑΚΟΣ ΚΥΚΛΟΣ... 37 1.5.1 Απεικονιστικά χαρακτηριστικά του καρδιακού κύκλου σε εικόνες ΜΣ 39 2 ΜΤ ΚΑΡ ΙΑΣ: ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΚΟΛΟΥΘΙΕΣ ΠΑΛΜΩΝ... 41 2.1 ομή της ακολουθίας παλμών για MRI καρδιάς... 41 2.1.1 Magnetization preparation - Προετοιμασία μαγνήτισης. 42 2.1.2 Echo formation - ιαμόρφωση ηχούς... 43 2.1.3 Data acquisition - Πρόσκτηση δεδομένων... 46 2.1.4 Rapid imaging Γρήγορη απεικόνιση... 48 2.1.5 Imaging mode Μέθοδος απεικόνισης... 49 2.1.6 Blood pool Αιματική δεξαμενή... 50 2.2 Ακολουθίες παλμών για απεικόνιση της μορφολογίας της καρδιάς... 51 2.2.1 Balanced GRE (Balanced steady-state free procession) cine 51 2.2.2 Spoiled GRE cine... 54 2.2.3 Myocardial delayed enhancement... 57 2.2.4 Double inversion recovery... 59 2.2.5 Triple inversion recovery... 61 2.2.6 SE T1W... 63 2.3 Ακολουθίες παλμών απεικόνισης της λειτουργίας της καρδιάς... 65 2.3.1 Balanced και Spoiled GRE cine... 65 2.3.2 3D MR angiography... 65 2.3.3 Cine phase contrast... 67 2.3.4 Perfusion... 71 [4]
2.3.5 Tagging... 73 3 ΜΤ ΚΑΡ ΙΑΣ: ΗΚΓ ΣΚΑΝ ΑΛΙΣΜΟΣ... 76 3.1 ιάταξη αγωγών κατά Einthoven... 76 3.2 ΗΚΓ σκανδαλισμός... 78 3.2.1 Προετοιμασία του ασθενούς... 79 3.2.2 Τοποθέτηση των απαγωγών... 80 3.2.3 Περιφερικός αισθητήρας παλμών... 82 4 ΜΤ ΚΑΡ ΙΑΣ: ΤΕΧΝΙΚΑ ΣΦΑΛΜΑΤΑ... 83 4.1 Τεχνικά σφάλματα επαγόμενα από ΗΚΓ... 83 4.1.1 Μαγνητο-υδροδυναμική επίδραση... 84 4.1.2 Τριβοηλεκτρική επίδραση... 86 4.1.3 Ενεργοποίηση του πηνίου σώματος (body coil)... 87 4.1.4 Ενεργοποίηση των βαθμιδωτών πηνίων... 89 4.1.5 Σύρματα στέρνου ή clips... 91 4.1.6 Στρες... 91 4.2 Gradient Fall-Off... 92 4.2.1 Πηγή... 92 4.2.2 Λύσεις... 92 4.3 Σφάλμα αναδίπλωσης... 93 4.3.1 Πηγή... 93 4.3.2 Λύσεις... 93 4.4 RF Zipper... 95 4.4.1 Πηγή... 95 4.4.2 Λύσεις... 95 4.5 Λανθασμένοι σκανδαλισμοί ΗΚΓ... 96 [5]
4.5.1 Πηγή... 96 4.5.2 Λύσεις... 97 4.6 Τεχνικό σφάλμα λόγω αναπνευστικής κίνησης... 98 4.6.1 Πηγή... 98 4.6.2 Λύσεις... 99 4.7 Σφάλματα ροής... 100 4.7.1 Πηγή... 100 4.7.2 Λύσεις... 101 4.8 Απώλεια σήματος λόγω επιδεκτικότητας... 102 4.8.1 Πηγή... 102 4.8.2 Λύσεις... 102 4.9 Banding artifact σε εικόνες balanced steady-state free... 103 precession... 103 4.9.1 Πηγή... 103 4.9.2 Λύσεις... 103 4.10 Σφάλμα ανασχηματισμού παράλληλης απεικόνισης... 104 4.10.1 Πηγή... 104 4.10.2 Λύσεις... 104 5 ΚΛΙΝΙΚΕΣ ΕΝ ΕΙΞΕΙΣ ΚΑΙ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΑ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗΣ. 106 5.1 Perfusion και βιωσιμότητα μυοκαρδίου... 106 5.1.1 Πρωτόκολλο απεικόνισης perfusion και βιωσιμότητας του μυοκαρδίου 108 5.1.2 Χαρακτηριστικά παραδείγματα... 110 5.2 Μυοκαρδιοπάθειες... 114 5.2.1 Πρωτόκολλο απεικόνισης μυοκαρδιοπαθειών... 115 5.2.2 Χαρακτηριστικά παραδείγματα... 118 5.3 Βαλβιδοπάθειες... 126 [6]
5.3.1 Πρωτόκολλο απεικόνισης βαλβιδοπαθειών... 127 5.3.2 Χαρακτηριστικά παραδείγματα... 130 5.4 Όγκοι καρδιάς... 139 5.4.1 Πρωτόκολλο απεικόνισης καρδιακών μαζών... 140 5.4.2 Χαρακτηριστικά παραδείγματα... 143 5.5 Περικαρδιακή νόσος... 150 5.5.1 Πρωτόκολλο απεικόνισης περικαρδιακής νόσου... 151 5.5.2 Χαρακτηριστικά παραδείγματα... 155 5.6 Συγγενείς καρδιοπάθειες... 159 5.6.1 Πρωτόκολλο απεικόνισης συγγενούς καρδιοπάθειας... 160 5.6.2 Χαρακτηριστικά παραδείγματα... 162 6 ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΜΤ ΚΑΡ ΙΑΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΕΛΛΗΝΕΣ ΚΑΡ ΙΟΛΟΓΟΥΣ... 171 7 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ... 184 8 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ... 185 [7]