ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕ ΟΝΙΑΣ

ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕ ΟΝΙΑΣ ΕΤΗΣΙΑ ΕΚΘΕΣΗ ΕΚΤΕΛΕΣΗΣ ΤΩΝ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΩΝ ΤΩΝ ΙΑΡΘΡΩΤΙΚΩΝ ΤΑΜΕΙΩΝ ΓΙΑ ΤΟ ΕΤΟΣ 2001 ΙΟΥΝΙΟΣ 2002

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Ο ΕΙΣΑΓΩΓΗ 3 1. ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΤΩΝ ΓΕΝΙΚΩΝ ΟΡΩΝ ΠΟΥ ΕΙΝΑΙ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΤΟΥ 4 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ 1.1. Σηµαντικές κοινωνικοοικονοµικές επιπτώσεις: Νέα στοιχεία σε σχέση µε την αρχική κατάσταση µε 4 επιπτώσεις στην υλοποίηση της παρέµβασης 1.2. Αλλαγές των Εθνικών, Περιφερειακών, Τοµεακών πολιτικών 6 1.3. Ενδεχόµενες επιπτώσεις των αλλαγών στην συνεκτικότητα των παρεµβάσεων των διαφόρων 7 ιαρθρωτικών Ταµείων και των άλλων χρηµατοδοτικών µέσων 2. ΠΡΟΟ ΟΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΑΝΑ ΆΞΟΝΑ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΜΕΤΡΟ ΓΙΑ 8 ΚΑΘΕ ΙΑΡΘΡΩΤΙΚΟ ΤΑΜΕΙΟ 2.1. Κατάσταση στοιχείων παρακολούθησης σε σχέση µε τους ειδικούς στόχους µε ποσοτικοποίηση των 8 φυσικών δεικτών, των αποτελεσµάτων και των επιπτώσεων στο κατάλληλο επίπεδο 2.1.1. Πρόοδος υλοποίησης του Προγράµµατος 8 2.1.2. Ανάλυση χρηµατοδοτικής προόδου 17 2.1.3. Πρόοδος υλοποίησης φυσικού αντικειµένου 20 2.1.4. Παρουσίαση χρηµατοοικονοµικών τεχνικών που εφαρµόστηκαν (κρατικές ενισχύσεις) 21 2.1.5. Όροι εφαρµογής, δυσκολίες και τρόπος αντιµετώπισης 21 2.1.6. Αιτιολόγηση ενδεχόµενων τροποποιήσεων του συµπληρώµατος προγραµµατισµού 28 2.1.7. Γενικά συµπεράσµατα 32 2.2 Ειδικά Θέµατα 32 2.2.1. Κοινωνία της Πληροφορίας 32 2.2.2. Ανθρώπινοι Πόροι 33 3. ΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΗ ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ 34 3.1. Ανακεφαλαιωτικός Πίνακας 33 3.2. Χρηµατοδοτική εκτέλεση του Προγράµµατος 34 3.3. Παρουσίαση της τυπικής κατάταξης σε κατηγορίες των τοµέων παρέµβασης 37 4. ΕΙΚΤΕΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΠΟΘΕΜΑΤΙΚΟ ΕΠΙ ΟΣΗΣ 39 4.1. Ποσοτικός προσδιορισµός των δεικτών αποτελεσµατικότητας, διαχείρισης και χρηµατοδοτικής 40 υλοποίησης για τον υπολογισµό του αποθεµατικού επίδοσης 4.1.1. Κριτήρια αποτελεσµατικότητας 40 4.1.2. Κριτήρια διαχείρισης 41 4.1.3. Χρηµατοδοτικά κριτήρια 42 4.2. υσκολίες και προβλήµατα µέτρησης της ποσοτικοποίησης, παράγοντες που επηρεάζουν την 43 επίτευξη των στόχων, ανάγκες τροποποίησης της στοχοθέτησης και πιθανά προβλεπόµενα µέτρα 5. ΜΕΤΡΑ ΓΙΑ ΤΗ ΙΑΣΦΑΛΙΣΗ ΤΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΗΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ 44 5.1. Ενέργειες παρακολούθησης και αξιολόγησης 45 5.1.1. Παρουσίαση των ενεργειών παρακολούθησης και αξιολόγησης, προβλήµατα που έχουν ανακύψει 45 κατά την υλοποίηση και ενέργειες αντιµετώπισής τους 5.1.2. Κατάσταση, εξέλιξη και προβλήµατα που αντιµετωπίστηκαν κατά την Επιτροπή Παρακολούθησης και 46 άλλες Επιτροπές 5.1.3. Παρουσίαση της κατάστασης και των προβληµάτων που έχουν ανακύψει κατά την συλλογή στοιχείων 46 για την µέτρηση των δεικτών και τρόπος αντιµετώπισής τους 5.1.4. Επιτευχθείσα πρόοδος σε ειδικά θέµατα 47 5.2. Ενέργειες δηµοσιονοµικού ελέγχου 48 5.3. Σύνθεση των βασικών προβληµάτων που ανέκυψαν 50 5.4. Χρησιµοποίηση της Τεχνικής Βοήθειας 51 5.5. Μέτρα διασφάλιση της δηµοσιότητας της παρέµβασης 51 6. ΜΕΤΡΑ ΓΙΑ ΤΗ ΙΑΣΦΑΛΙΣΗ ΤΗΣ ΣΥΜΒΑΤΟΤΗΤΑΣ ΜΕ ΤΙΣ ΚΟΙΝΟΤΙΚΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ 54 6.1. Πρωτοβουλίες για τη διασφάλιση της τήρησης των κοινοτικών πολιτικών 54 6.2. Μέτρα συντονισµού µε άλλα Επιχειρησιακά Προγράµµατα 57 7. ΧΡΗΜΑΤΟ ΟΤΙΚΗΣ ΠΡΟΟ ΟΣ ΤΩΝ ΜΕΓΑΛΩΝ ΕΡΓΩΝ 57 Παράρτηµα: Πίνακες προόδου υλοποίησης και αποθεµατικού επίδοσης 58 Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας Ιούνιος 2002 2

0 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η ετήσια έκθεση του «Περιφερειακού Επιχειρησιακού Προγράµµατος Κεντρικής Μακεδονίας 2000-2006» για το έτος 2001, σύµφωνα µε το άρθρο 37 του Κανονισµού 1260/1999 «Περί γενικών διατάξεων για τα ιαρθρωτικά Ταµεία», συντάχθηκε από την Ειδική Υπηρεσία ιαχείρισης και εγκρίνεται από την Επιτροπή Παρακολούθησης. Στο 1ο Κεφάλαιο της Ετήσιας Έκθεσης για το έτος 2000 αναφέρεται οποιαδήποτε αλλαγή των γενικών όρων είναι σηµαντική για την εφαρµογή του Προγράµµατος, καθώς και συνοπτικά οι σηµαντικές κοινωνικοοικονοµικές εξελίξεις οι οποίες διαµόρφωσαν την πολιτική που καταγράφεται στο «ΠΕΠ Κεντρικής Μακεδονίας 2000-2006». Στο 2ο Κεφάλαιο περιγράφεται η πρόοδος εφαρµογής του Προγράµµατος ανά Άξονα Προτεραιότητας και Μέτρο για κάθε ιαρθρωτικό Ταµείο. Στο 3ο Κεφάλαιο παρουσιάζεται η δηµοσιονοµική εκτέλεση του Προγράµµατος για κάθε Μέτρο. Στο 4ο Κεφάλαιο παρουσιάζονται οι δείκτες σχετικά µε το αποθεµατικό επίδοσης. Στο 5ο Κεφάλαιο καταγράφονται τα µέτρα που λαµβάνονται από τη ιαχειριστική Αρχή και την Επιτροπή Παρακολούθησης για την εξασφάλιση της ποιότητας και της αποτελεσµατικότητας της εφαρµογής του Προγράµµατος. Στο 6ο Κεφάλαιο αναφέρονται τα µέτρα που έχουν ληφθεί για την εξασφάλιση της συµβατότητας µε τις Κοινοτικές πολιτικές. Στο 7ο Κεφάλαιο περιγράφεται η πρόοδος εκτέλεσης των µεγάλων έργων και των συνολικών επιδοτήσεων. Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας Ιούνιος 2002 3

1 ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΤΩΝ ΓΕΝΙΚΩΝ ΟΡΩΝ ΠΟΥ ΕΙΝΑΙ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ 1.1. Σηµαντικές κοινωνικοοικονοµικές εξελίξεις: Νέα στοιχεία σε σχέση µε την αρχική κατάσταση µε επιπτώσεις στην υλοποίηση της παρέµβασης Το κατά κεφαλή ΑΕΠ στην Περιφέρεια ανέρχεται σε 69% του µέσου κοινοτικού. Η Περιφέρεια βελτιώνει έτσι τη θέση της σε σχέση µε το έτος 1999 που είχε το 67% του µέσου κατά κεφαλή ΑΕΠ της Ένωσης. Η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας κατατάσσεται µεταξύ των περιφερειών της χώρας που αναπτύσσονται µε ικανοποιητικούς ή σχετικά ταχείς ρυθµούς, αλλά καταγράφει υψηλά ποσοστά ανεργίας 10,9% (µ.ο. χώρας 10,4%) για το έτος 2001, που σταθεροποιούνται στα επίπεδα του έτους 2000. Συνοπτικά, η Κεντρική Μακεδονία δείχνει σηµεία δυναµισµού άνω του µέσου όρου της χώρας, σε ότι αφορά το ΑΕΠ, την απασχόληση, τις εξαγωγές. Ωστόσο τα στοιχεία αυτά θεωρούνται ασταθή, καθώς στηρίζονται σε ένα βιοµηχανικό σύστηµα όπου κυριαρχούν παραδοσιακοί κλάδοι, τυποποιηµένα προϊόντα και ανειδίκευτη εργασία. Η γεωγραφική θέση της Περιφέρειας διαµορφώνει µε τα δεδοµένα της συγκυρίας (διαπεριφερειακή, διαβαλκανική και Ευρωπαϊκή λειτουργία της περιφέρειας) «πεδίο» ανάπτυξης πρωτοβουλιών. Κύριο χαρακτηριστικό είναι η παρουσία της πόλης της Θεσσαλονίκης η οποία αποτελεί το δεύτερο µητροπολιτικό κέντρο και πόλο ανάπτυξης της χώρας, βασικό κόµβο µεταφορών και επικοινωνιών, µε συγκέντρωση οικονοµικών δραστηριοτήτων (εµπόριο, υπηρεσίες) και σηµαντική πολιτιστική παράδοση και ακτινοβολία σε όλο τον Βορειοελλαδικό χώρο και τα Βαλκάνια. Τα σηµαντικότερα αναπτυξιακά ζητήµατα που αντιµετωπίζει σήµερα η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονία, µετά την ένταξη της χώρας στην ΟΝΕ, είναι η διαµόρφωση µίας ανταγωνιστικής οικονοµικής και κοινωνικής δοµής ενόψει: Της παγκοσµιοποίησης Της σταδιακής ενσωµάτωσής της στον οικονοµικό χώρο της Βαλκανικής Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας Ιούνιος 2002 4

Του εντεινόµενου δια-περιφερειακού ανταγωνισµού Του κρίσιµου ρόλου της επιχειρηµατικότητας και της ενσωµάτωσης της καινοτοµίας ως παράγοντες ανάπτυξης Η αναπτυξιακή στρατηγική για την περίοδο 2000-2006 εστιάζει στην επίτευξη των κάτωθι στρατηγικών στόχων : (α) (β) (γ) την αξιοποίηση της καίριας θέσης της Θεσσαλονίκης - στη βαλκανική, την ευρωπαϊκή ένωση, την παρευξείνια ζώνη και το θαλάσσιο ορίζοντα- και της συγκυρίας που διαµορφώνουν οι νέες τεχνολογικές, πολιτικές, οικονοµικές και κοινωνικές συνθήκες στην περιοχή, την ενίσχυση των υφιστάµενων υποδοµών και τη δηµιουργία εκείνων των κοινωνικών συνθηκών που υπόσχονται ισόρροπη ανάπτυξη στο πλαίσιο µίας περιφέρειας ίσων ευκαιριών, και την εφαρµογή διορθωτικών κινήσεων για το περιβάλλον. Το 2001 είναι µια χρονιά που χαρακτηρίστηκε από µεγάλες αβεβαιότητες οι οποίες έχουν επιταθεί µε τις τροµοκρατικές ενέργειες στις ΗΠΑ. Οι οικονοµικές συνέπειες αυτών των γεγονότων είναι ορατές στην παγκόσµια και ειδικότερα στην Ευρωπαϊκή οικονοµία. Παρόλα αυτά, η Ελληνική οικονοµία έχει επιδείξει έναν από τους χαµηλότερους ρυθµούς επιβράδυνσης του ρυθµού αύξησης του ΑΕΠ συγκρινόµενη µε τις άλλες οικονοµίες της Ευρωζώνης. Οι θετικές προοπτικές της Ελληνικής οικονοµίας οφείλονται στις υψηλές δηµόσιες επενδύσεις, που οφείλονται κυρίως στην επιτάχυνση της υλοποίησης του Γ ΚΠΣ και τα έργα των Ολυµπιακών Αγώνων. Οι µακροοικονοµικές εξελίξεις για τα επόµενα δύο χρόνια δεν αναµένεται να επηρεάσουν αρνητικά την πορεία εφαρµογής του Προγράµµατος. Ανακεφαλαιώνοντας, σε σχέση µε την προαναφερόµενη υπάρχουσα κατάσταση, η οποία συντέλεσε στη διαµόρφωση της πολιτικής που περιγράφεται στο «ΠΕΠ Κεντρικής Μακεδονίας 2000-2006», δεν υπάρχουν έως σήµερα αλλαγές των γενικών όρων για την εκτέλεση του Προγράµµατος. Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας Ιούνιος 2002 5

1.2. Αλλαγές των Εθνικών, Περιφερειακών, Τοµεακών πολιτικών Την περίοδο 2001-2002, προχώρησε η θεσµική µεταρρύθµιση στον χώρο της Υγείας µε την λειτουργία των Περιφερειακών Συστηµάτων Υγείας (Π.Ε.Σ.Υ.). στην βάση του Ν. 2889/00. Οι αλλαγές που υπεισέρχονται στον χώρο της Υγείας µε την µεταρρύθµιση αφορούν τους παρακάτω τοµείς: 1. Βελτίωση της οργανωτικής και διοικητικής ικανότητας του συστήµατος. 2. Λειτουργία των ΠΕΣΥ, ως νέας επιτελικής και αποκεντρωµένης υπηρεσίας, µε εκτεταµένες αρµοδιότητες, κατάλληλη διοικητική δοµή και διάρθρωση και µε υποστηρικτικούς µηχανισµούς (επιστηµονικούς και διοικητικούς). 3. Ευρύτερος σχεδιασµός της υγείας σε επίπεδο πρωτοβάθµιας, δευτεροβάθµιας και τριτοβάθµιας περίθαλψης. 4. Καλύτερη κατανοµή και διαχείριση των ανθρωπίνων πόρων. 5. Αναδιάταξη ή µετακίνηση κλινικών ή τµηµάτων. 6. Σύνταξη των Αναπτυξιακών Προγραµµάτων των ΠΕΣΥ, όπου προσδιορίζεται η πολιτική ανάπτυξης των ΠΕΣΥ και παρουσιάζονται αναλυτικά τα έργα αναβάθµισης και επέκτασης των κτιριακών µονάδων και η πολιτική προµηθειών. 7. Τοποθέτηση ιοικητών στα Νοσοκοµεία πάντοτε σε άµεση συνεργασία µε το αρµόδιο ΠΕΣΥ. Οι αλλαγές αυτές επηρεάζουν θετικά την πορεία υλοποίησης έργων στο πλαίσιο του ΠΕΠ, εφόσον βελτιώνονται οι διαδικασίες προγραµµατισµού και εκτέλεσης έργων στο πλαίσιο του Αναπτυξιακού Προγράµµατος των ΠΕΣΥ το οποίο βρίσκεται σε συνέργεια και συγχρονισµό µε τους διαθέσιµους πόρους των άλλων Επιχειρησιακών Προγραµµάτων (Τοµεακό Υγείας «Κοινωνία της Πληροφορίας») αλλά και των Εθνικών πόρων. Όσον αφορά στην υφιστάµενη πολιτική για τις ΜΜΕ δεν διαπιστώνονται αλλαγές σε αυτή καθαυτή την πολιτική όσο στους όρους εφαρµογής αυτής, δηλαδή στην κοινοποίηση και έγκριση των καθεστώτων ενίσχυσης, ούτως ώστε να συµβαδίζουν µε τους νέους κανονισµούς. Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας Ιούνιος 2002 6

1.3. Ενδεχόµενες επιπτώσεις των αλλαγών στην συνεκτικότητα των παρεµβάσεων των διαφόρων ιαρθρωτικών Ταµείων και των άλλων χρηµατοδοτικών µέσων Κατά το έτος 2001 δεν σηµειώθηκαν αλλαγές στις κοινωνικο-οικονοµικές εξελίξεις, ενώ οι σηµειούµενες αλλαγές στις Τοµεακές πολιτικές δεν έχουν επίπτωση στη συνοχή και συνάφεια των παρεµβάσεων των ταµείων και των άλλων χρηµατοδοτικών µέσων. Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας Ιούνιος 2002 7

2 ΠΡΟΟ ΟΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΑΝΑ ΑΞΟΝΑ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ & ΜΕΤΡΟ ΓΙΑ ΚΑΘΕ ΙΑΡΘΡΩΤΙΚΟ ΤΑΜΕΙΟ 2.1. Κατάσταση στοιχείων παρακολούθησης σε σχέση µε τους ειδικούς στόχους µε ποσοτικοποίηση των φυσικών δεικτών, των αποτελεσµάτων και των επιπτώσεων στο κατάλληλο επίπεδο. 2.1.1. Πρόοδος υλοποίησης του Προγράµµατος Ενεργοποίηση του Προγράµµατος Εντός του έτους 2001 ενεργοποιήθηκαν τα 17 από τα 43 Μέτρα του Προγράµµατος. Ο συνολικός προϋπολογισµός της ηµόσιας απάνης, που ενεργοποιήθηκε µέσω των αντίστοιχων Προσκλήσεων Υποβολής Προτάσεων, ανήλθε σε 703,1 εκ., ήτοι ποσοστό ενεργοποίησης ηµόσιας απάνης 58,1%. Τα ποσοστά ενεργοποίησης της ηµόσιας απάνης διαφοροποιήθηκαν σηµαντικά µεταξύ των Αξόνων Προτεραιότητας. Ενεργοποίηση άνω του µ.ο. του Προγράµµατος, εµφάνισε ο Άξονας Προτεραιότητας 1 «Ανάδειξη του Μητροπολιτικού Ρόλους της Θεσσαλονίκης και ενθάρρυνση της καινοτοµίας και της επιχειρηµατικότητας» (76,1%) και ο Άξονας Προτεραιότητας 3 «Μείωση των ενδοπεριφερειακών ανισοτήτων στην Κεντρική Μακεδονία» (65,0%). Χαµηλά ποσοστά ενεργοποίησης εµφάνισε ο Άξονας 2 «Προστασία και ανάδειξη του περιβάλλοντος στην Κεντρική Μακεδονία» (50,7%), ο Άξονας 4 «Αγροτική Ανάπτυξη» (44,8%) & ο Άξονας 5 «Μείωση της ανεργίας και παροχή ίσων ευκαιριών στη γνώση και τις δεξιότητες» (36,3%), ενώ µηδενική ενεργοποίηση εµφάνισε ο Άξονας 6 «Ανάπτυξη του ορεινού χώρου, των εσωτερικών ζωνών και των µειονεκτικών / προβληµατικών περιοχών» & ο Άξονας 7 «Τεχνική Βοήθεια». Συνολικά, η απόσταση που αποµένει να καλυφθεί έως την πλήρη ενεργοποίηση του Προγράµµατος οφείλεται σε ζητήµατα που σχετίζονται µε την οριστικοποίηση του αναγκαίου θεσµικού πλαισίου και των καθεστώτων ενίσχυσης, και την εξειδίκευση των Ολοκληρωµένων Προγραµµάτων. Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας Ιούνιος 2002 8

Ειδικότερα, η κατάσταση ανά Άξονα Προτεραιότητας διαµορφώθηκε ως ακολούθως: ΑΠ1: Η ενεργοποίηση της ηµόσιας απάνης του Άξονα ανέρχεται συνολικά σε 76,1%, ενώ διαφοροποιείται αισθητά ανάµεσα στα Μέτρα, κυµαινόµενη από µηδενική για τα Μέτρα 1.1, 1.3 & 1.4 σε πλήρη ενεργοποίηση για το Μέτρο 1.7. Η βασική αιτία για την καθυστέρηση ενεργοποίησης ορισµένων Μέτρων του Άξονα, που αφορούν στην παροχή κρατικών ενισχύσεων, και συγκεκριµένα του Μέτρου 1.1 «Η Θεσσαλονίκη Κέντρο Παραγωγικών Υπηρεσιών», του Μέτρου 1.3 «Υποστήριξης Καινοτοµίας και Επιχειρηµατικότητας και του Μέτρου 1.4 «Συνδυασµένη ανάπτυξη καινοτοµίας και επιχειρηµατικότητας», που αποτελούν και το 17,8% των δεσµεύσεων του Άξονα, οφείλεται αφενός στην καθυστέρηση της κοινοποίησης και έγκρισης των καθεστώτων ενίσχυσης και αφετέρου στην εξειδίκευση του Τελικού ικαιούχου για την χορήγηση των κρατικών ενισχύσεων. ΑΠ2: Η ενεργοποίηση του Άξονα ανήλθε σε 50,7% της ηµόσιας απάνης του Άξονα και είναι χαµηλότερη του µ.ο. του Προγράµµατος. Τα ποσοστά ενεργοποίησης διαφοροποιούνται αισθητά µεταξύ των επιµέρους Μέτρων, ως ακολούθως: Το Μέτρο 2.1 είναι πλήρως (100%) ενεργοποιηµένο. Το Μέτρο 2.2 δεν προκηρύχθηκε, διότι ήταν επιθυµητός ο συντονισµός µε τα αντίστοιχα Μέτρα του Ε.Π.ΠΕΡ. που αφορούν τις δράσεις για το φυσικό περιβάλλον (Περιοχές Προστασίας). Οι δράσεις των δύο προγραµµάτων (ΠΕΠ και ΕΠΠΕΡ) είναι συµπληρωµατικές µεταξύ τους, και συνεπώς απαιτείται συνέργεια και συντονισµός µεταξύ τους. Λόγω της θεσµικής ιδιοµορφίας που διέπει την Αθωνική Πολιτεία, αλλά και λόγω του γεγονότος ότι τα έργα εντός του Αγίου όρους, που θα χρηµατοδοτηθούν από το ΠΕΠ, αποτελούν µέρος του συνολικού Προγράµµατος «Άθως» που χρηµατοδοτείται από Κοινοτικούς πόρους (στο πλαίσιο συγχρηµατοδοτούµενων Επιχειρησιακών Προγραµµάτων του Γ Κ.Π.Σ.) αλλά και από Εθνικούς πόρους, η ενεργοποίηση του Μέτρου 2.3 θεωρείται ικανοποιητική (23,7%) για το έτος 2001. ΑΠ3: Η ενεργοποίηση του Άξονα ανέρχεται σε 65,0%. Οι λόγοι για τους οποίους κάποια Μέτρα του Άξονα εµφανίζουν µηδενική ενεργοποίηση είναι: Βασική αιτία για την καθυστέρηση ενεργοποίησης του Μέτρου 3.4 και µέρους (50%) του Μέτρου 3.7 υπήρξε αφενός η µη έγκαιρη κοινοποίηση και έγκριση από την Ε. Επιτροπή του καθεστώτος ενίσχυσης περί ΒΕΠΕ και αφετέρου η έλλειψη εξειδίκευσης του θεσµικού πλαισίου όσον αφορά τον Τελικό ικαιούχο για την καταβολή των κρατικών Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας Ιούνιος 2002 9

ενισχύσεων. Οι δεσµεύσεις των ανωτέρων Μέτρων αποτελούν το 3,8% των δεσµεύσεων του Άξονα. Όσον αφορά τα Μέτρα 3.8 και 3.9 που αφορούν τις δράσεις Ολοκληρωµένης Αστικής Ανάπτυξης µε δεσµεύσεις 11,9% σε σχέση µε τις δεσµεύσεις του Άξονα και αποτελούν νέου τύπου δράσεις, έπρεπε πρώτα να σχεδιαστεί ο Ο ΗΓΟΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ στον οποίον να προσδιορίζονται µε ακρίβεια οι διαδικασίες σχεδιασµού, υποβολής, αξιολόγησης, έγκρισης και υλοποίησης των δράσεων σε τοπικές ζώνες µικρής κλίµακας. Έχει ήδη ολοκληρωθεί ο σχεδιασµός του Ο ΗΓΟΥ και έχουν προκηρυχθεί τα αντίστοιχα Μέτρα Όσον αφορά το Μέτρο 3.5 που αποτελεί το 3,7% των δεσµεύσεων του Άξονα έπρεπε πρώτα να παραληφθεί οριστικά η Μελέτη ΕΣΥΛΑ από το Υπ. Ανάπτυξης. Η παραλαβή της Μελέτης έγινε το 12/2001. Το Μέτρο έχει ήδη προκηρυχθεί. ΑΠ4: Η ενεργοποίηση του Άξονα 4 είναι αρκετά ικανοποιητική (44,8%) αλλά υπάρχουν σηµαντικές διαφοροποιήσεις στον βαθµό ενεργοποίησης των Μέτρων. Από τα Μέτρα του Άξονα το Μέτρο 4.2 µε ποσοστό ενεργοποίησης 96,3%, το Μέτρο 4.4 µε ποσοστό ενεργοποίησης 77,7%, το Μέτρο 4.6 µε ποσοστό ενεργοποίησης 50,0% και το Μέτρο 4.7 µε ποσοστό ενεργοποίησης 96,5% έχουν ικανοποιητικό βαθµό ενεργοποίησης. Στα υπόλοιπα Μέτρα υπάρχουν προβλήµατα στην ενεργοποίηση τους τα οποία αναλυτικά είναι τα εξής: Μέτρο 4.1. «Επενδύσεις στις γεωργικές εκµεταλλεύσεις κύριας παραγωγικής κατεύθυνσης φυτικής παραγωγής». Το Μέτρο παρουσιάζει χαµηλό βαθµό ενεργοποίησης (12,9%) επειδή η προκήρυξη του Μέτρου θα γίνεται σταδιακά (οι προϋπολογισµοί των προκηρύξεων του Μέτρου βασίζονται στις ετήσιες δεσµεύσεις και διαµορφώνουν το ύψος των προκηρύξεων του τελικού δικαιούχου προς τους ωφελούµενους της δράσης). Μέτρο 4.3. «ράσεις στήριξης για την αγροτική οικονοµία και τον αγροτικό πληθυσµό». Η ενεργοποίηση του Μέτρου είναι µηδενική επειδή εκκρεµεί η έκδοση Κ.Υ.Α. η οποία θα αποτελεί το αναγκαίο θεσµικό πλαίσιο που καθορίζει τις λεπτοµέρειες εφαρµογής των δράσεων που περιλαµβάνονται στο Μέτρο. Μέτρο 4.5. «Προστασία περιβάλλοντος σε συνδυασµό µε τη γεωργία, τη δασοκοµία, τη διατήρηση τοπίου, καθώς και τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης των ζώων». Η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας Ιούνιος 2002 10

ενεργοποίηση του Μέτρου είναι µηδενική επειδή εκκρεµεί η έκδοση Κ.Υ.Α. η οποία θα αποτελεί το αναγκαίο θεσµικό πλαίσιο που καθορίζει τις λεπτοµέρειες εφαρµογής των δράσεων που περιλαµβάνονται στο Μέτρο. Στα υπόλοιπα Μέτρα του Άξονα, τα οποία δεν παρουσιάζουν πρόβληµα ενεργοποίησης συνολικά, περιλαµβάνονται δράσεις οι οποίες δεν έχουν ενεργοποιηθεί επειδή εκκρεµεί η έκδοση Κ.Υ.Α. ή Υ.Α., που αποτελούν το αναγκαίο θεσµικό πλαίσιο µε το οποίο θα καθορίζονται οι λεπτοµέρειες εφαρµογής των δράσεων. Οι δράσεις αυτές είναι: Στο Μέτρο 4.2 η δράση «Σύνταξη και εφαρµογή διαχειριστικών σχεδίων αξιοποίησης βοσκοτόπων», στο Μέτρο 4.4 η δράση «ηµιουργία κτηνοτροφικών πάρκων», στο Μέτρο 4.6 «Οι δράσεις που αφορούν σε δάση ή δασικές εκτάσεις που είναι ιδιοκτησία ιδιωτών ή των ενώσεων τους ή των ήµων ή των ενώσεων τους». Τέλος υπάρχουν δράσεις µικρού προϋπολογισµού οι οποίες δεν ενεργοποιήθηκαν γιατί απαιτούνται ενέργειες προετοιµασίας και σχεδιασµού. Οι δράσεις αυτές είναι: στο Μέτρο 4.7 «Οι µελέτες χωροθέτησης υδατοκαλλιεργητικών δραστηριοτήτων για τις οποίες απαιτείται η διαµόρφωση και έγκριση προδιαγραφών από το Υπουργείο Γεωργίας και στο Μέτρο 4.5 τα δηµόσια έργα που µπορούν να ενταχθούν στις «ράσεις ανάδειξης και διατήρησης τοπίου σε δασικά συµπλέγµατα µεγάλης οικολογικής σηµασίας και οικολογικά συµπλέγµατα του δικτύου Natura 2000» γιατί θεωρήθηκε ότι πρέπει πριν την προκήρυξη της δράσης να προηγηθεί η εκπόνηση µιας µελέτης η οποία θα καθορίζει την σπουδαιότητα των περιοχών αυτών και τις αναγκαίες παρεµβάσεις που απαιτούνται. ΑΠ5: Η ενεργοποίηση της ηµόσιας απάνης του Μέτρου ανήλθε σε 39,4% και είναι χαµηλότερη του µ. ο. του Προγράµµατος. Στην πραγµατικότητα, µέσα στο 2001, ενεργοποιήθηκε µόνο το Μέτρο 5.1. που αφορούσε την ανάπτυξη Κοινωνικών Υπηρεσιών Υποστήριξης. Η βασική αιτία για την καθυστέρηση της ενεργοποίησης του Μέτρου 5.2 «Ανάπτυξη Ανθρώπινων Πόρων» και του Μέτρου 5.3. «Τοπικές Πρωτοβουλίες Απασχόλησης» ήταν η αναµονή της Υπουργικής Απόφασης η οποία καθορίζει το θεσµικό πλαίσιο µέσα από το οποίο θα υλοποιηθούν οι δράσεις που συγχρηµατοδοτούνται από το ΕΚΤ. Ειδικότερα: Το Μέτρο 5.1 : «Ανάπτυξη Κοινωνικών Υπηρεσιών Υποστήριξης» παρουσιάζει ποσοστό ενεργοποίησης 79,6% στο σύνολο των δεσµεύσεων και δεν παρουσιάζει προβλήµατα. Η ενεργοποίηση του Μέτρου 5.2 : «Ανάπτυξη Ανθρώπινων Πόρων» ήταν µηδενική στο 2001 διότι υπήρχαν προβλήµατα θεσµικά. εν υπήρχε η Εγκύκλιος Εφαρµογής των προγραµµάτων Επαγγελµατικής Κατάρτισης όπως και η Κ.Υ.Α του Υπουργείου Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας Ιούνιος 2002 11

Εργασίας & του Υπουργείου Οικονοµικών και Οικονοµίας η οποία αφορά το «Ενιαίο Σύστηµα ιαχείρισης των Προγραµµάτων». Μετά την αποστολή όλων των παραπάνω από το Υπουργείο Εργασίας θα υπάρξει ετοιµότητα για άµεση Προκήρυξη διότι τα θεµατικά αντικείµενα που θα προκηρυχθούν έχουν εξασφαλίσει την έγκριση του Περιφερειακού Συµβουλίου. Η ενεργοποίηση του Μέτρου 5.3 : «Τοπικές Πρωτοβουλίες για την Απασχόληση» ήταν µηδενική στο 2001 διότι υπήρχαν προβλήµατα θεσµικά. Η Κ.Υ.Α έχει ολοκληρωθεί και αναµένεται η Υπογραφή της από τους συναρµόδιους Υπουργούς. ΑΠ6: Προϋπόθεση για την ενεργοποίηση του Άξονα Προτεραιότητας 6 αποτέλεσε η σύνταξη των Επιχειρησιακών Σχεδίων για τις Περιοχές Παρέµβασης, τα οποία βρίσκονταν στην διαδικασία υλοποίησης το έτος 2001. Με αυτό το δεδοµένο η ενεργοποίηση του Άξονα Προτεραιότητας 6 (στο σύνολο του προϋπολογισµού των δεσµεύσεων και για όλα τα Μέτρα) προβλέπεται να ξεκινήσει το δεύτερο εξάµηνο του 2002. ΑΠ7: Κατά το έτος 2001, δεν ενεργοποιήθηκε κάποιο Μέτρο του Άξονα Προτεραιότητας 7, αν και υποβλήθηκαν στο πλαίσιο της διαδικασίας συντονισµού 3 Τεχνικά ελτία Έργου στη ιαχειριστική Αρχή του Κ.Π.Σ. 2000-2006, στο πλαίσιο των Υποµέτρων 7.1.2 και 7.3.2. Η ολοκλήρωση της διαδικασίας συντονισµού καθυστέρησε λόγω έλλειψης θεσµικού πλαισίου σχετικά µε την Τεχνική Βοήθεια Στήριξη του Κ.Π.Σ. 2000-2006 (το οποίο οριστικοποιήθηκε στις αρχές του 2002) και λόγω της ανάγκης προγενέστερης έγκρισης της Ετήσιας Έκθεσης Εκτέλεσης Ενεργειών Τεχνικής Βοήθειας Στήριξης για το έτος 2002. Οι πρώτες εντάξεις έργων στον Άξονα 7 (που σηµατοδοτούν και την ενεργοποίηση του Άξονα) λαµβάνουν χώρα στο Α εξάµηνο του 2002. Η ενεργοποίηση του Προγράµµατος ανά Άξονα Προτεραιότητας και Μέτρο εµφανίζεται αναλυτικά στον Πίνακα 2.1.του Παραρτήµατος. Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας Ιούνιος 2002 12

Ένταξη και εξέλιξη των έργων του Προγράµµατος Συνολικά, υποβλήθηκαν στην Ειδική Υπηρεσία ιαχείρισης 137 Τεχνικά ελτία Έργων συνολικού προϋπολογισµού 436,4 εκ. στα διάφορα Μέτρα του Προγράµµατος. Στην διάρκεια του έτους, εντάχθηκαν 29 πράξεις συνολικού προϋπολογισµού 140,4 εκ., ήτοι 32,2% του συνολικού Π/Υ των υποβληθέντων Τ Ε. Στο τέλος του 2001, βρισκόταν σε διάφορα στάδια της διαδικασίας αξιολόγησης 98 Τ Ε (συνολικού Π/Υ 278,3 εκ. ), ενώ απορρίφθηκαν συνολικά 10 Τ Ε (συνολικού Π/Υ 17,7 εκ. ). Στο σηµείο αυτό υπογραµµίζουµε ότι το σύνολο των εντάξεων συµπυκνώθηκε στο τελευταίο τρίµηνο του 2001, µετά την οριστικοποίηση της εξειδίκευσης των Κριτηρίων Αξιολόγησης και Επιλογής Πράξεων από την ΕΥ ΠΕΠ ΚΜ 2000 2006 τον Σεπτέµβριο του 2001. Η ένταξη πράξεων στους επιµέρους Άξονες Προτεραιότητας του Προγράµµατος διαµορφώθηκε ως εξής: ΑΠ1: Συνολικά, υποβλήθηκαν στην Ειδική Υπηρεσία ιαχείρισης 10 Τεχνικά ελτία Έργων συνολικού προϋπολογισµού 87,6 εκ. στα Μέτρα του Άξονα Προτεραιότητας 1. Στην διάρκεια του έτους, εντάχθηκαν 4 πράξεις συνολικού προϋπολογισµού 44,6 εκ., ήτοι 50,9% του συνολικού Π/Υ των υποβληθέντων Τ Ε. Έως το τέλος του 2001, βρισκόταν σε διάφορα στάδια της διαδικασίας αξιολόγησης τα υπόλοιπα 6 Τ Ε, συνολικού Π/Υ 43,0 εκ.. ΑΠ2: Το 2001, στον Άξονα Προτεραιότητας 2 εντάχθηκαν επτά (7) έργα, συνολικού προϋπολογισµού 2,.8 εκ.. Όλα τα έργα αφορούν υποδοµές περιβάλλοντος (Μέτρο 2.1) και µεταφορών (Μέτρο 2.3). Έως το τέλος του 2001, βρισκόταν σε διαδικασία αξιολόγησης 10 Τ Ε συνολικού προϋπολογισµού 25,6 εκ.. ΑΠ3: Συνολικά, υποβλήθηκαν στην Ειδική Υπηρεσία ιαχείρισης 93 Τεχνικά ελτία Έργων συνολικού προϋπολογισµού 266,4 εκ. στα Μέτρα του Άξονα Προτεραιότητας 3. Στην διάρκεια του έτους, εντάχθηκαν 13 πράξεις συνολικού προϋπολογισµού 50,5 εκ., ήτοι 19,0% του συνολικού Π/Υ των υποβληθέντων Τ Ε. Έως το τέλος του 2001, βρισκόταν σε διάφορα στάδια της διαδικασίας αξιολόγησης 70 Τ Ε (συνολικού Π/Υ 198,1εκ. ), ενώ απορρίφθηκαν 10 Τ Ε (συνολικού Π/Υ 17,7 εκ. ). Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας Ιούνιος 2002 13

ΑΠ4: Έως το τέλος του 2001 στον Άξονα Προτεραιότητας 4 εντάχθηκαν πέντε (5) έργα συνολικού προϋπολογισµού 20.460.748,35 Ευρώ. Τα τρία (3) έργα, συνολικού προϋπολογισµού 20.108.586,01 Ευρώ, εντάχθηκαν στο Μέτρο 4.2 «Εγγειοβελτιωτικά έργα- ιαχείριση υδατικών πόρων της γεωργίας» και τα δύο(2) έργα, συνολικού προϋπολογισµού 352.164,34 Ευρώ, εντάχθηκαν στο Μέτρο4.6 «ασοκοµία». Έως το τέλος του 2001, βρισκόταν σε διάφορα στάδια της διαδικασίας αξιολόγησης12 Τ Ε συνολικού προϋπολογισµού 11,7 εκ.. ΑΠ5: Η καταληκτική ηµεροµηνία υποβολής προτάσεων προς την ΕΥ ΠΕΠ ΚΜ, στα πλαίσια του Μέτρου 5.1. ήταν η 20η Ιανουαρίου 2002. Έτσι, κατά την διάρκεια του 2001 δεν εντάχθηκε κανένα έργο στα πλαίσια του Άξονα 5. Προκηρύχτηκε όµως το 79,6% του Μέτρου των Κοινωνικών Υπηρεσιών (αναµένεται τον Ιούνιο του 2002 να ενταχθούν 134 έργα). ΑΠ 6 & 7: εν εντάχθηκαν έργα κατά το έτος 2001 για λόγους που σχετίζονται µε τα προβλήµατα ενεργοποίησης και τις δυσκολίες εφαρµογής, όπως αναλυτικά περιγράφονται στις αντίστοιχες ενότητες. Μολοταύτα, στα πλαίσια του Άξονα Προτεραιότητας 7, υποβλήθηκαν στο πλαίσιο της διαδικασίας συντονισµού 3 Τεχνικά ελτία Έργου στη ιαχειριστική Αρχή του Κ.Π.Σ. 2000-2006, στο πλαίσιο των Υποµέτρων 7.1.2 και 7.3.2. Οι πρώτες εντάξεις έργων στον Άξονα 7 (που σηµατοδοτούν και την ενεργοποίηση του Άξονα) λαµβάνουν χώρα στο Α εξάµηνο του 2002. Νοµικές εσµεύσεις Το έτος 2001, οι αντίστοιχες συνολικές νοµικές δεσµεύσεις ηµόσιας απάνης για τα ενταγµένα έργα του προγράµµατος ανέρχονται σε 70,3 εκ., ή ποσοστό 5,8% της συνολικής ηµόσιας απάνης του Προγράµµατος. Η κατάσταση στους επιµέρους Άξονες Προτεραιότητας (ΑΠ) διαµορφώθηκε ως εξής: ΑΠ1: Το 2001, οι αντίστοιχες συνολικές νοµικές δεσµεύσεις ηµόσιας απάνης για τα ενταγµένα έργα του προγράµµατος ανήλθαν σε 20,7 εκ., ή ποσοστό 6,6% της συνολικής ηµόσιας απάνης του Προγράµµατος. Πολύ υψηλό ποσοστό νοµικών δεσµεύσεων σε σχέση µε την ηµόσια απάνη του εµφάνισε το Μέτρο 1.5 «Ενίσχυση επενδύσεων καινοτοµίας του αναπτυξιακού νόµου στον τοµέα της µεταποίησης», ήτοι 45,7%. Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας Ιούνιος 2002 14

ΑΠ2: Το 2001, οι αντίστοιχες συνολικές νοµικές δεσµεύσεις ηµόσιας απάνης για τα ενταγµένα έργα του προγράµµατος ανήλθαν σε 13,3 εκ., ή ποσοστό 10,4% της συνολικής ηµόσιας απάνης του Προγράµµατος. Σηµαντικό ποσοστό νοµικών δεσµεύσεων σε σχέση µε την ηµόσια απάνη του εµφάνισε το Μέτρο 2.1 «Ολοκλήρωση των υποδοµών διαχείρισης υγρών και στερεών αποβλήτων, ύδρευσης και αποχέτευσης», ήτοι 15,8%. ΑΠ3: Το 2001, οι αντίστοιχες συνολικές νοµικές δεσµεύσεις ηµόσιας απάνης για τα ενταγµένα έργα του προγράµµατος ανήλθαν σε 36,2 εκ., ή ποσοστό 7,8% της συνολικής ηµόσιας απάνης του Προγράµµατος. Σηµαντικό ποσοστό νοµικών δεσµεύσεων σε σχέση µε την ηµόσια απάνη του εµφάνισε το Μέτρο 3.7 «Παροχή κινήτρων για αύξηση της ανταγωνιστικότητας των τουριστικών επιχειρήσεων», ήτοι 25,6%. ΑΠ4: εν εµφανίζονται νοµικές δεσµεύσεις, κατά την διάρκεια του 2001, καθώς τα έργα του Άξονα εντάχθηκαν τον Νοέµβριο και τον εκέµβριο του 2001. ΑΠ5: Ο Άξονας δεν εµφάνισε νοµικές δεσµεύσεις και ενταγµένα έργα το 2001, γεγονός που οφείλεται στην ενεργοποίηση του Μέτρου 5.1. «Ανάπτυξη Κοινωνικών Υπηρεσιών» µόλις στο τέλος του 2001. ΑΠ6&7: Οι Άξονες δεν εµφάνισαν νοµικές δεσµεύσεις και ενταγµένα έργα το 2001, γεγονός που οφείλεται στην µη ενεργοποίηση τους κατά την διάρκεια του έτους. Η αναλυτική παρουσίαση των νοµικών δεσµεύσεων ανά Άξονα Προτεραιότητας και Μέτρο εµφανίζεται στον Πίνακα 2.2 του Παραρτήµατος. Εξειδίκευση του Προγράµµατος Ο Βαθµός Εξειδίκευσης του Προγράµµατος (= Προϋπολογισµός ηµόσιας απάνης ενταγµένων έργων / συνολικές δεσµεύσεις ηµόσιας απάνης Προγράµµατος) ανήλθε στο 10,9% της συνολικής ηµόσιας απάνης του ΠΕΠ. Εξειδίκευση άνω του µ.ο. του Προγράµµατος εµφάνισαν τα Μέτρα που σχετίζονται µε υποδοµές µεταφορών και περιβάλλοντος. Η κατάσταση ανά Άξονα Προτεραιότητας (ΑΠ) διαµορφώθηκε ως ακολούθως: Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας Ιούνιος 2002 15

ΑΠ1: Ο Βαθµός Εξειδίκευσης του Άξονα 1 ανέρχεται σε 14,3% και είναι µεγαλύτερος του µ. ο. του Προγράµµατος. Υψηλή εξειδίκευση εµφανίζει το Μέτρο 1.2 «Υποδοµές έρευνας και ανάπτυξης» µε ποσοστό 59,5%. ΑΠ2: Ο βαθµός εξειδίκευσης τόσο του άξονα (19,4%) όσο και των Μέτρων 2.1 (16,9%) και 2.3 (23,6%) ήταν το 2001 µεγαλύτερος από τον αντίστοιχο µ.ο. του Προγράµµατος, εξαιτίας της ιδιαίτερα µεγάλης ανάγκης σε έργα υποδοµών περιβάλλοντος (2.1), όσο και υποδοµών µεταφορών (2.3), αλλά και στο γεγονός ότι τα έργα αυτά ήταν προχρηµατοδοτούµενα. ΑΠ3: Ο Βαθµός Εξειδίκευσης του Άξονα 3 ανήλθε σε 8,9% και κινήθηκε στον µ. ο. του Προγράµµατος. Υψηλή εξειδίκευση εµφάνισε το Μέτρο 3.7 «Παροχή κινήτρων για αύξηση της ανταγωνιστικότητας των τουριστικών επιχειρήσεων», ήτοι 25,6%. ΑΠ4: Ο Βαθµός εξειδίκευσης του Άξονα αν και ήταν υψηλότερος του µ.ο. το Προγράµµατος, κινήθηκε σε χαµηλά επίπεδα (12,7%), το 2001, µε σηµαντικές διαφοροποιήσεις ανά Μέτρο. Είναι χαρακτηριστικό ότι το Μέτρο 4.2 έχει βαθµό εξειδίκευσης 55%, ενώ το Μέτρο 4.6 έχει βαθµό εξειδίκευσης 1,9% και τα Μέτρα 4.1, 4.4 και 4.7 (τα οποία ενεργοποιήθηκαν κατά την διάρκεια του 2001) είχαν µηδενικό βαθµό εξειδίκευσης. Ένας από τους βασικούς λόγους του µικρού βαθµού εξειδίκευσης του Άξονα οφείλεται στον διαφορετικό βαθµό ενεργοποίησης των Μέτρων. Αυτή η διαφοροποιηµένη συνδέεται µε το διαφορετικό είδος και τη φύση των δράσεων που περιλαµβάνουν τα διάφορα Μέτρα. Υπάρχουν δράσεις που αφορούν καθεστώτα ενίσχυσης σε ιδιώτες για τις οποίες οι διαδικασίες σχεδιασµού (Κ.Υ.Α.) και προεργασίας τους απαιτούν µεγαλύτερο χρονικό διάστηµα από τις δηµόσιες υποδοµές. Για τις δράσεις αυτές δεν υπήρξε κατά την διάρκεια του 2001 η ενεργοποίηση τους και ως εκ τούτου δεν υπήρξε η αντίστοιχη εξειδίκευση τους. Η διαφοροποίηση που εµφανίζεται στον Βαθµό εξειδίκευσης των Μέτρων και των δράσεων που αφορούν δηµόσιες υποδοµές οφείλεται σε δύο παραµέτρους: α) Τα Μέτρα 4.7 και δράσεις του Μέτρου 4.4 ενεργοποιήθηκαν στο τέλος του 2001 και ως αποτέλεσµα είχαµε τη µη εξειδίκευση των αντίστοιχων δράσεων και β) Οι δράσεις του Μέτρου 4.6 και οι υπόλοιπες δράσεις του 4.4 (οι οποίες ενεργοποιήθηκαν τον Αύγουστο του 2001) εµφανίζουν µικρό βαθµό εξειδίκευσης καθώς αφορούν, στην πλειοψηφία τους, Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας Ιούνιος 2002 16

πράξεις µικρού προϋπολογισµού για τις οποίες απαιτείται ένας σηµαντικός αριθµός για να έχουµε επαρκή βαθµό εξειδίκευσης του Μέτρου. ΑΠ5, 6 & 7: Οι Άξονες εµφανίζουν µηδενική εξειδίκευση καθώς δεν εντάχθηκαν έργα κατά την διάρκεια του 2001. Στην περίπτωση του Άξονα Προτεραιότητας 5 σηµειώθηκε ενεργοποίηση ενός Μέτρου (5.1) µόλις στο τέλος του 2001, άρα δεν εντάχθηκε κανένα έργο στα πλαίσια του Άξονα. Στην περίπτωση του Άξονα Προτεραιότητας 6, δεν σηµειώθηκε ενεργοποίηση άρα και ένταξη πράξεων καθώς απαραίτητη προϋπόθεση ήταν η ολοκλήρωση των Επιχειρησιακών Σχεδίων των Περιοχών Παρέµβασης, τα οποία βρίσκονταν υπό εκπόνηση το 2001. Τέλος, δεν εντάχθηκαν Τ Ε στα πλαίσια του Άξονα Προτεραιότητας 7 «Τεχνική Βοήθεια», καθώς δεν είχε εξειδικευτεί το αναγκαίο θεσµικό πλαίσιο εφαρµογής. Η αναλυτική παρουσίαση του Βαθµού Εξειδίκευσης σε επίπεδο Άξονα Προτεραιότητας και Μέτρου εµφανίζεται στον Πίνακα 2.3. 2.1.2. Ανάλυση Χρηµατοδοτικής προόδου ιευκρινίζουµε ότι οι αναφερόµενες δαπάνες αφορούν τις πραγµατοποιηθείσες και καταχωρηθείσες στο Ολοκληρωµένο Πληροφοριακό Σύστηµα (ΟΠΣ) δαπάνες µέχρι 31/12/2001. Τα µεγέθη και ποσοστά αναφέρονται στην ηµόσια απάνη του εγκεκριµένου χρηµατοδοτικού πίνακα. Οι πραγµατοποιηθείσες πληρωµές ηµόσιας απάνης ανήλθαν σε 36,2 εκ., ή ποσοστό ετήσιας απορρόφησης 23,2% σε σχέση µε την δέσµευση ηµόσιας απάνης για το έτος 2001. Οι τοµείς στους οποίους διοχετεύθηκαν οι δαπάνες του Προγράµµατος είναι αυτοί της Εκπαίδευσης (3,8% των δαπανών του Προγράµµατος), της Μεταποίησης (13,9%), των Μεταφορών (55,4%), του Περιβάλλοντος (12,0%), του Πολιτισµού (4,4%), του Τουρισµού (9,8%), της Υγείας & Πρόνοιας (0,6%). Η χρηµατοδοτική πρόοδος ανά Άξονα Προτεραιότητας διαµορφώθηκε ως ακολούθως: ΑΠ1: Oι δεσµεύσεις του Άξονα 1, στη βάση των εγκεκριµένων χρηµατοδοτικών πινάκων, ανέρχονται σε 40,4 εκ. και οι αντίστοιχες πληρωµές για το 2001 ανήλθαν σε Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας Ιούνιος 2002 17

12,3 εκ., δηλαδή ετήσια απορρόφηση 30,5%. Θα πρέπει εδώ να επισηµανθεί ότι η επίλυση των εκκρεµοτήτων σχετικά µε τις εγκρίσεις των καθεστώτων ενίσχυσης από την Ε. Επιτροπή καθώς και των αναγκαίων νοµοθετικών ρυθµίσεων για τον Τελικό ικαιούχο που θα καταβάλει τις ενισχύσεις θα οδηγήσει σε επίλυση του όποιου προβλήµατος απορρόφησης. Θα πρέπει να επισηµανθεί ότι το Μέτρο 1.5 «Ενίσχυση επενδύσεων καινοτοµίας του αναπτυξιακού νόµου στον τοµέα της µεταποίησης» που αφορά την ενίσχυση επιχειρήσεων µέσω του Ν. 2601/98 παρουσίασε απορρόφηση 221,5% σε σχέση µε τις δεσµεύσεις του Μέτρου για το 2001 Η υλοποίηση του Μέτρου βασίζεται στις προβλεπόµενες διαδικασίες που αναφέρονται στον Νόµο που αποτελεί κοινοποιηµένο και εγκεκριµένο καθεστώς ενίσχυσης. ΑΠ2: Με δεδοµένα: (α) Τις αυξηµένες απαιτήσεις του νέου πλαισίου διαχείρισης και ιδιαίτερα για τα έργα που θεωρούνται ότι παράγουν έσοδα (για τα οποία απαιτείται η σύνταξη έκθεσης κόστους-οφέλους, µε συνεχείς διαφοροποιήσεις ως προς τις απαιτήσεις και τις προδιαγραφές σύνταξής της), και (β) Τις δυσκολίες προσαρµογής των τελικών δικαιούχων ως προς τις απαιτήσεις αυτές (π.χ. προεγκρίσεις από την ΕΥ πριν από κάθε στάδιο εκτέλεσης του έργου), η απόκλιση της χρηµατοδοτικής προόδου σε σχέση µε τις προβλέψεις, τόσο του Αξονα 2 όσο και των Μέτρων 2.1 και 2.3 δεν κρίνεται σηµαντική, αν και προβλεπόταν η ένταξη περισσότερων πράξεων, ιδιαίτερα στο Μέτρο 2.1. Όσον αφορά το Μέτρο 2.2, η µηδενική απορρόφηση οφείλεται στη µη προκήρυξη του Μέτρου, αλλά σε απόλυτες τιµές, η δηµόσια δαπάνη για το 2001 είναι 927.547. ΑΠ3: Oι δεσµεύσεις του Άξονα, στη βάση των εγκεκριµένων χρηµατοδοτικών πινάκων, ανέρχονται στα 60,4. εκ. και οι αντίστοιχες πληρωµές για το 2001 ανήλθαν στο ύψος των 17,7. εκ., δηλαδή η ετήσια απορρόφηση είναι 29,3%. Θα πρέπει εδώ να σηµειώσουµε ότι όπως αναφέρθηκε και σε προηγούµενη ενότητα το ύψος των νοµικών δεσµεύσεων ανέρχεται ήδη στο ύψος των 36,3 εκ. που αγγίζει το 60% των δεσµεύσεων του Άξονα για το 2001. Επίσης η επίλυση αρκετών εκ των αναφεροµένων ζητηµάτων στην ενότητα «Προβλήµατα Ενεργοποίησης των Μέτρων του Άξονα» καθιστά δεδοµένη την άµεση απορρόφηση των υπολοίπων δεσµεύσεων. ΑΠ4: Το έτος 2001 δεν υπήρχε χρηµατοδοτική πρόοδος στον Άξονα Προτεραιότητας 4. Η σηµαντική απόκλιση σε σχέση µε τις δεσµεύσεις του Άξονα Προτεραιότητας 4 οφείλεται στους εξής λόγους: α) στην µη ενεργοποίηση Μέτρων (για τους λόγους που Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας Ιούνιος 2002 18

προαναφέρθηκαν), β) στο χαµηλό βαθµό εξειδίκευσης των Μέτρων (για τους λόγους που προαναφέρθηκαν) και γ) στην καθυστέρηση των τελικών δικαιούχων για την υποβολή προτάσεων ένταξης πράξεων και υλοποίησης των έργων, η οποία οφείλεται στο χρονικό διάστηµα που απαιτήθηκε για την προσαρµογή τους στις διαδικασίες εφαρµογής του Γ ΚΠΣ. ΑΠ5: Οι δεσµεύσεις ηµόσιας απάνης του Άξονα 5, στην βάση των εγκεκριµένων χρηµατοδοτικών πινάκων, ανέρχονται σε 69,8 εκ.. Ο Άξονας δεν εµφανίζει δαπάνες στην διάρκεια του 2001. Θα πρέπει να επισηµανθεί ότι η επίλυση από το Υπουργείο Εργασίας των εκκρεµοτήτων σχετικά µε το θεσµικό πλαίσιο υλοποίησης των δράσεων που συγχρηµατοδοτούνται από το ΕΚΤ θα οδηγήσει σε επίλυση του όποιου προβλήµατος απορρόφησης (τα περισσότερα προβλήµατα έχουν επιλυθεί το πρώτο 6µηνο του 2002). ΑΠ 6 & 7: Οι συγκεκριµένοι άξονες προτεραιότητας δεν εµφάνισαν δαπάνες το έτος 2001 για λόγους που σχετίζονται µε την ενεργοποίηση τους και τα προβλήµατα στην εφαρµογή τους και παρουσιάστηκαν αναλυτικά στις αντίστοιχες ενότητες. Είναι γεγονός ότι το όποιο πρόβληµα απορρόφησης των δεσµεύσεων θα αρθεί µε την οριστικοποίηση των απαραίτητων προϋποθέσεων εφαρµογής τους (θεσµικό πλαίσιο εφαρµογής, ολοκλήρωση των Επιχειρησιακών Σχεδίων του Άξονα 6) Η χρηµατοδοτική εκτέλεση του Προγράµµατος εµφανίζεται αναλυτικά στον Πίνακα 2.4 του Παραρτήµατος. Ανάλυση ανά Ταµείο Το σύνολο των δαπανών του έτους 2001 συγχρηµατοδοτήθηκαν από το ΕΤΠΑ. Οι συνολικές δαπάνες του Ταµείου ανήλθαν σε 28,1 εκ., ή ποσοστό 23,3% των ετήσιων δεσµεύσεων του Ταµείου. εν σηµειώθηκαν εκταµιεύσεις από το ΕΚΤ και το ΕΓΤΠΕ Π. Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας Ιούνιος 2002 19

2.1.3. Πρόοδος Υλοποίησης Φυσικού Αντικειµένου Το 2001, δεν ολοκληρώθηκε κανένα έργο, ή υποέργο του Προγράµµατος καθώς οι εντάξεις έργων συµπυκνώθηκαν στο τελευταίο τρίµηνο του 2001. Βρίσκονταν όµως σε εξέλιξη η υλοποίηση των 29 πράξεων που εντάχθηκαν στην διάρκεια του έτους. Ειδικότερα, η κατάσταση ανά Άξονα Προτεραιότητας (ΑΠ) ήταν η ακόλουθη: ΑΠ1: Εντάχθηκαν συνολικά τέσσερα (4) πράξεις στα Μέτρα 1.2. και 1.6. Το Μέτρο 1.2. δεν εµφανίζει δαπάνες το 2001, άρα η πρόοδος που σηµειώνεται αφορά ορισµένους από τους δείκτες του Μέτρου 1.6. Στη βάση του Ισοδύναµου Φυσικής Υλοποίησης (εκτίµηση προόδου υλοποίησης φυσικού αντικειµένου βάσει πληρωµών), παρουσιάζεται πρόοδος φυσικής υλοποίησης σε ορισµένες δείκτες, ήτοι «Νέοι αυτοκινητόδροµοι», «Ανισόπεδοι Κόµβοι» και «Βελτίωση κύριας Αρτηρίας». Ο δείκτης «Βελτίωση κύριας Αρτηρίας» εµφανίζει πολύ σηµαντική πρόοδο (89%). ΑΠ2: Εντάχθηκαν συνολικά επτά (7) πράξεις στα Μέτρα 2.1 και 2.3. Και τα δυο Μέτρα εµφανίζουν δαπάνες το 2001, άρα και πρόοδο στην φυσική υλοποίηση σε ορισµένες δείκτες, ήτοι «Μήκος νέων δικτύων ύδρευσης», «Μήκος βελτιωµένων δικτύων ύδρευσης», «Αριθµός υποδοµών δικτύων αποχέτευσης που κατασκευάζονται», «Μήκος νέου κεντρικού αποχετευτικού δικτύου», και «Περιφερειακό οδικό δίκτυο». ΑΠ3: Εντάχθηκαν συνολικά δεκατρείς (13) πράξεις στα Μέτρα 3.1, 3.2., 3.3, 3.6 και 3.7. τα οποία Μέτρα εµφανίζουν δαπάνες το 2001 και πρόοδο στην φυσική υλοποίηση ορισµένων δεικτών, ήτοι «Εθνικοί δρόµοι-βελτιώσεις», «Εθνικοί δρόµοι-νέοι», «Επαρχιακοί δρόµοι-βελτιώσεις», «Επαρχιακοί δρόµοι-νέοι», «Τεχνικοί βοηθητικοί εξοπλισµοί», «Νέες κύριες αίθουσες Α βάθµιας εκπαίδευσης», «Νέες κύριες αίθουσες Β βάθµιας εκπαίδευσης», «Αναπλάσεις/ αναβαθµίσεις περιοχών», «Μνηµεία που αποκαθίστανται», «Αρχαιολογικοί χώροι που εκτελούνται εργασίες συντήρησεων, αναστηλώσεων, αποκαταστάσεων» και «Αριθµός επιδοτούµενων επενδύσεων βάσει του Ν. 2601/98». Σηµαντική πρόοδο ως προς την φυσική υλοποίηση εµφανίζουν οι δείκτες «Εθνικοί δρόµοι-βελτιώσεις», «Επαρχιακοί δρόµοι-βελτιώσεις», «Τεχνικοί βοηθητικοί εξοπλισµοί», και «Αναπλάσεις/ αναβαθµίσεις περιοχών». ΑΠ4: Αν και εντάχθηκαν συνολικά πέντε (5) πράξεις, δεν εµφανίζονται δαπάνες το 2001 και δεν σηµειώνεται πρόοδος στην φυσική υλοποίηση. Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας Ιούνιος 2002 20

ΑΠ5,6&7: εν εντάχθηκαν πράξεις το 2001 και δεν σηµειώνεται πρόοδος στην φυσική υλοποίηση. Τα αποτελέσµατα της προόδου της φυσικής υλοποίησης εµφανίζονται αναλυτικά στον Πίνακα 3.2. του Παραρτήµατος. 2.1.4. Παρουσίαση χρηµατοοικονοµικών τεχνικών που εφαρµόστηκαν (κρατικές ενισχύσεις) ΑΠ1: Οι κρατικές ενισχύσεις που δόθηκαν είναι κατ εφαρµογή του Ν. 2601/98, που αποτελεί εγκεκριµένο καθεστώς ενίσχυσης (αριθµός εγκριτικής απόφασης - SG (1999)D/884/3.2.1999). ΑΠ2: εν προβλέπονται κρατικές ενισχύσεις για τον Άξονα 2. ΑΠ3: Επισηµαίνεται ότι το Μέτρο 3.7 «Παροχή κινήτρων για αύξηση της ανταγωνιστικότητας των τουριστικών επιχειρήσεων» που αφορά την ενίσχυση επιχειρήσεων µέσω του Ν. 2601/98 παρουσιάζει απορρόφηση 93,5% σε σχέση µε τις δεσµεύσεις του Μέτρου για το 2001 Η υλοποίηση του Μέτρου βασίζεται στις προβλεπόµενες διαδικασίες που αναφέρονται στον Νόµο που αποτελεί κοινοποιηµένο και εγκεκριµένο καθεστώς ενίσχυσης Αριθµός εγκριτικής απόφασης SG (1999) D/884/3-2-1999 ΑΠ4, 5, 6 &7 : Στην διάρκεια του έτους 2001 δεν εφαρµόστηκαν κρατικές ενισχύσεις 2.1.5. Όροι εφαρµογής, δυσκολίες και τρόπος αντιµετώπισης Οι όροι εφαρµογής των Μέτρων του Προγράµµατος ακολούθησαν τις διατάξεις εφαρµογής του ΠΕΠ, το κανονιστικό πλαίσιο του Κανονισµού 1260/1999 και του Ν.2860/2000, όπως έχουν περιγραφεί στο αντίστοιχο κεφάλαιο για κάθε Μέτρο στο Συµπλήρωµα Προγραµµατισµού. Ωστόσο υπήρξαν Μέτρα για τα οποία οι όροι εφαρµογής δεν είχαν εξειδικευθεί στο Συµπλήρωµα Προγραµµατισµού λόγω των απαιτούµενων θεσµικών ρυθµίσεων κανονιστικών διατάξεων και οδηγών εφαρµογής που αναµενόταν. Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας Ιούνιος 2002 21

Οι εκκρεµότητες αυτές στους όρους εφαρµογής δεν επέτρεψαν την προκήρυξη συγκεκριµένων Μέτρων και Κατηγοριών Πράξεων που αναφέρονται παρακάτω αναλυτικά. Ταυτόχρονα προτείνεται και ο τρόπος αντιµετώπισής τους.! Μέτρο 1.1: Η Θεσσαλονίκη κέντρο παραγωγικών υπηρεσιών. Η έλλειψη εγκεκριµένου Καθεστώτος ενίσχυσης από την Ε.Ε. για Θερµοκοιτίδες και Ε&Τ Πάρκα καθυστέρησε την υλοποίηση του Μέτρου. Ειδικότερα αναφέρουµε ότι ως καθεστώς ενίσχυσης για την δράση 1.1.1 ( ηµιουργία ζωνών εγκατάστασης / προσέλκυσης επενδύσεων καινοτοµίας εσωτερικού / εξωτερικού (ΖΕΠΕΚ)) και κατά συνέπεια οι προβλεπόµενες επιχορηγήσεις, θα δοθούν µέσω τον προβλεποµένων διαδικασιών που θα ορίζονται από το υπό έγκριση καθεστώς και όχι από τον 2545/97 περί ΒΕΠΕ ή του θεσµικού πλαισίου που είχε κοινοποιηθεί προς έγκριση στις αρµόδιες αρχές της Ε.Ε (ΝΝ 39/87)! Μέτρο 1.2: Υποδοµές έρευνας και ανάπτυξης. Στο Μέτρο είναι ενταγµένο ένα (1) έργο, το οποίο δεσµεύει περίπου το 60% της συνολικής ηµόσιας απάνης του Μέτρου. Το έργο αυτό δεν εµφανίζει νοµικές δεσµεύσεις και απορρόφηση κατά την διάρκεια του έτους 2001, καθώς εντάχθηκε στο Πρόγραµµα στα µέσα εκέµβρη του 2001.! Μέτρο 1.3: Υποστήριξη καινοτοµίας και επιχειρηµατικότητας. Υπήρξε καθυστέρηση κατά την εφαρµογή των δράσεων του Μέτρου λόγω καθυστέρησης κοινοποίησης και έγκρισης από την Ε.Ε των καθεστώτων ενίσχυσης και στην εξειδίκευση του τελικού δικαιούχου ( ράση 1.3.2) για την χορήγηση των κρατικών ενισχύσεων.! Μέτρο 1.4: Συνδυασµένη ανάπτυξη καινοτοµίας και επιχειρηµατικότητας. Υπήρξε καθυστέρηση στην κοινοποίηση και έγκριση των καθεστώτων ενίσχυσης και στην εξειδίκευση του τελικού δικαιούχου για την χορήγηση των κρατικών ενισχύσεων. Επίσης, η εξειδίκευση των δράσεων του Μέτρου, εξαρτάται σε κάποιο βαθµό και από την ολοκλήρωση του Επιχειρησιακού Σχεδίου ράσης για την ΚτΠ.! Μέτρο 1.5: Ενίσχυση επενδύσεων καινοτοµίας του Α. Ν. στον τοµέα της µεταποίησης. Εκτελείται µε ικανοποιητικούς ρυθµούς σύµφωνα µε τα προβλεπόµενα και από τoν Ν. 2601/98 που αποτελεί κοινοποιηµένο και εγκεκριµένο καθεστώς ενίσχυσης Αριθµός εγκριτικής απόφασης SG (1999) D/884/3-2-1999. Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας Ιούνιος 2002 22

! Μέτρο 1.6: ιαµόρφωση της Θεσσαλονίκης σε διεθνή µεταφορικό κόµβο. εν αντιµετωπίζονται προβλήµατα στην υλοποίηση των πράξεων του Μέτρου.! Μέτρο 1.7: ιαµόρφωση της Θεσσαλονίκης σε θαλάσσια πύλη των Βαλκανίων. Το Μέτρο αφορά δράσεις λιµενικού ενδιαφέροντος (υποδοµές και προµήθεια εξοπλισµού) και είναι πλήρως ενεργοποιηµένο. Μέσα στο 2001, κατατέθηκε ένα (1) Τεχνικό ελτίο Έργου από τον Οργανισµό Λιµένος Θεσσαλονίκης (ΟΛΘ) που καλύπτει το 37,5% των συνολικών δεσµεύσεων του Μέτρου. Η ένταξη των πράξεων θα πραγµατοποιηθεί µετά την οριστικοποίηση του θεσµικού πλαισίου που διέπει τον ΟΛΘ µετά την εισαγωγή του στο Χρηµατιστήριο.! Μέτρο 2.1: Ολοκλήρωση των υποδοµών διαχείρισης υγρών και στερεών αποβλήτων, ύδρευσης και αποχέτευσης εν αντιµετωπίζονται προβλήµατα στην εφαρµογή του Μέτρου.! Μέτρο 2.2: ιαχείριση φυσικού περιβάλλοντος Το Μέτρο δεν εµφανίζει πρόοδο στην υλοποίησή του κατά το 2001, καθώς κρίθηκε επιθυµητός ο συντονισµός µε τα αντίστοιχα Μέτρα του Ε.Π.ΠΕΡ. που αφορούν τις δράσεις για το φυσικό περιβάλλον (Περιοχές Προστασίας). εν αντιµετωπίζει προβλήµατα που να δυσχεραίνουν την υλοποίησή του.! Μέτρο 2.3: Προστασία και ανάδειξη του όρους Άθως Σε ότι αφορά τις εντός των ορίων του Αγίου Όρους παρεµβάσεις και λόγω της θεσµικής ιδιοµορφίας που διέπει την Αθωνική Πολιτεία (Αυτοδιοίκητο Αγίου Όρους) έγινε προσπάθεια σε συνεργασία µε τους υνητικούς Τελικούς ικαιούχους να προσδιοριστεί µε σαφήνεια το θεσµικό πλαίσιο εκτέλεσης έργων µε τρόπο που να συµφωνεί µε τις απαιτήσεις της Εθνικής και Κοινοτικής Νοµοθεσίας.! Μέτρο 3.1: Βελτίωση συµπλήρωση του µεταφορικού δικτύου στην Κεντρική Μακεδονία εν αντιµετωπίζονται προβλήµατα στην υλοποίηση των πράξεων του Μέτρου.! Μέτρο 3.2: Εκσυγχρονισµός των υποδοµών Υγείας - Πρόνοιας Αποτέλεσε όρο καλής προετοιµασίας και συντονισµού των έργων στον χώρο της Υγείας, η συστηµατική συνεργασία της Ειδικής Υπηρεσίας ιαχείρισης µε τις υπηρεσίες των ΠΕΣΥ. Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας Ιούνιος 2002 23

! Μέτρο 3.3: Εκσυγχρονισµός των υποδοµών εκπαίδευσης Στα πλαίσια του Μέτρου εντάχθηκε το 2001 ένα έργο συνολικού προϋπολογισµού 1.012.472,5. Ο βαθµός εξειδίκευσης δεν θεωρείται ικανοποιητικός. Αιτία είναι ο µικρός βαθµός ωριµότητας των έργων υποδοµών εκπαίδευσης, που δεν επέτρεψε την ένταξη περισσότερων έργων στο ΠΕΠ.! Μέτρο 3.4: Παροχή υποδοµής για την αύξηση της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων Υπήρξε καθυστέρηση στην κοινοποίηση και έγκριση της τροποποίησης του καθεστώτος ενίσχυσης για ΒΕΠΕ (Ν. 2545/97)! Μέτρο 3.5: Αναβάθµιση της τουριστικής υποδοµής κυρίως για την υποστήριξη ειδικών µορφών θεµατικού τουρισµού εν υπήρξε ενεργοποίηση και ένταξη έργων στο Μέτρο κατά το 2001, καθώς έπρεπε πρώτα να παραληφθεί οριστικά η Μελέτη ΕΣΥΛΑ από το Υπ. Ανάπτυξης! Μέτρο 3.6: Εκσυγχρονισµός των υποδοµών για την ανάπτυξη της πολιτιστικής δραστηριότητας Λόγω της ειδικής φύσης των αρχαιολογικών έργων και λόγω του ειδικού καθεστώτος που διέπει την εκτέλεση των έργων αυτών από τις υπηρεσίες του Υπουργείου Πολιτισµού (Εφορείες αρχαιοτήτων), υπήρχε ανάγκη για διευκρίνιση των διαδικασιών υλοποίησης των πράξεων του Μέτρου. Για το λόγο αυτό, το Υπουργείο Πολιτισµού εξέδωσε «Ο ΗΓΟ ΕΚΤΕΛΕΣΕΩΣ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΡΓΩΝ Ι ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑΣ».! Μέτρο 3.7: Παροχή κινήτρων για αύξηση στης ανταγωνιστικότητας των τουριστικών επιχειρήσεων Το Μέτρο υλοποιείται µε δύο τύπου δράσεις: Η πρώτη ράση που αφορά την ενίσχυση των τουριστικών µονάδων µέσω του Ν. 2601/98 εκτελείται µε ικανοποιητικό ρυθµό και σύµφωνα µε τα προβλεπόµενα στον Νόµο που αποτελεί κοινοποιηµένο και εγκεκριµένο καθεστώς ενίσχυσης. Όσο αφορά την ράση για την ενίσχυση τουριστικών µονάδων που δεν εντάσσονται στον Ν. 2601/98 καθυστέρησε η υλοποίηση της λόγω της µη εξειδίκευσης του τελικού δικαιούχου για την χορήγηση των κρατικών ενισχύσεων Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας Ιούνιος 2002 24

! Μέτρο 3.8: Ολοκληρωµένες παρεµβάσεις αστικής ανάπτυξης σε τοπικές ζώνες µικρής κλίµακας ΕΤΠΑ & 3.9: Ολοκληρωµένη Αστική Ανάπτυξη - Ε.Κ.Τ Το Μέτρο 3.8 σε συσχέτιση µε το Μέτρο 3.9, αποτελεί νέο µοντέλο δράσης στο ΠΕΠ. Για την υλοποίηση του Μέτρου η Ειδική Υπηρεσία ιαχείρισης του ΠΕΠ Κεντρικής Μακεδονίας προχώρησε στην εκπόνηση Ο ΗΓΟΥ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ στον οποίον προσδιορίζονται µε ακρίβεια οι διαδικασίες σχεδιασµού, υποβολής, αξιολόγησης, έγκρισης και υλοποίησης των Προγραµµάτων Ολοκληρωµένης Αστικής Ανάπτυξης σε τοπικές ζώνες µικρής κλίµακας.! Μέτρο 4.1: Επενδύσεις στις γεωργικές εκµεταλλεύσεις κύριας παραγωγικής κατεύθυνσης φυτικής παραγωγής Το αναγκαίο θεσµικό πλαίσιο (ΚΥΑ 451/5-9-2001) για την εφαρµογή του Μέτρου ήταν διαθέσιµο έγκαιρα και κατά την διάρκεια του 2001 προκηρύχθηκε το αναγκαίο Μέτρο µε τον προϋπολογισµό των δεσµεύσεων του 2001. Κατά την εφαρµογή αυτής της διαδικασίας δεν εντοπίστηκαν δυσκολίες. Η ένταξη της πράξης και η προκήρυξη του τελικού δικαιούχου προς τους ωφελούµενους της ενίσχυσης, που αποτελούν το επόµενο στάδιο εφαρµογής, θα είναι οι κρίσιµες διαδικασίες οι οποίες θα αναδείξουν τυχόν προβλήµατα που θα χρήζουν αντιµετώπισης.! Μέτρο 4.2: Εγγειοβελτιωτικά έργα- ιαχείριση υδατικών πόρων της γεωργίας Πλην της έλλειψης του αναγκαίου θεσµικού πλαισίου για την εφαρµογή της δράσης «Σύνταξη και εφαρµογή διαχειριστικών σχεδίων αξιοποίησης βοσκοτόπων», δεν υπάρχουν προβλήµατα εφαρµογής των δράσεων του Μέτρου.! Μέτρο 4.3: ράσεις στήριξης για την αγροτική οικονοµία και τον αγροτικό πληθυσµό Όπως προαναφέρθηκε εκκρεµεί η έκδοση Κ.Υ.Α. η οποία θα αποτελεί το αναγκαίο θεσµικό πλαίσιο που καθορίζει τις λεπτοµέρειες εφαρµογής των δράσεων που περιλαµβάνονται στο Μέτρο.! Μέτρο 4.4: Ανάπτυξη και βελτίωση της υποδοµής που σχετίζεται µε την ανάπτυξη της γεωργίας Πλην της έλλειψης του αναγκαίου θεσµικού πλαισίου για την εφαρµογή της δράσης «ηµιουργία κτηνοτροφικών πάρκων», δεν υπάρχουν προβλήµατα εφαρµογής των δράσεων του Μέτρου. Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας Ιούνιος 2002 25

! Μέτρο 4.5: Προστασία περιβάλλοντος σε συνδυασµό µε τη γεωργία, τη δασοκοµία, τη διατήρηση τοπίου, καθώς & τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης των ζώων Όπως προαναφέρθηκε εκκρεµεί η έκδοση Κ.Υ.Α. η οποία θα αποτελεί το αναγκαίο θεσµικό πλαίσιο που καθορίζει τις λεπτοµέρειες εφαρµογής των δράσεων που περιλαµβάνονται στο Μέτρο.! Μέτρο 4.6: ασοκοµία Πλην της έλλειψης του αναγκαίου θεσµικού πλαισίου (ΚΥΑ) για την εφαρµογή των δράσεων που αφορούν σε δάση ή δασικές εκτάσεις που είναι ιδιοκτησία ιδιωτών ή των ενώσεων τους ή των ήµων ή των ενώσεων τους, δεν υπάρχουν προβλήµατα εφαρµογής των δράσεων του Μέτρου.! Μέτρο 4.7: Ενίσχυση υποδοµών παράκτιας αλιείας εν υπάρχουν δυσκολίες στην εφαρµογή του Μέτρου.! Μέτρο 5.1 : «Ανάπτυξη Κοινωνικών Υπηρεσιών Υποστήριξης». Προκηρύχθηκε το 79,6% του Μέτρου µε βάση τις οδηγίες του Υπουργείου Εργασίας και Υγείας Πρόνοιας αλλά και επειδή ήταν το µόνο Μέτρο στο οποίο υπήρχε ετοιµότητα.! Μέτρο 5.2 : «Ανάπτυξη Ανθρώπινων Πόρων». εν έχει ξεκινήσει η εφαρµογή του Μέτρου λόγω έλλειψης θεσµικού πλαισίου.! Μέτρο 5.3 : «Τοπικές Πρωτοβουλίες για την Απασχόληση». εν έχει ξεκινήσει η εφαρµογή του Μέτρου λόγω έλλειψης θεσµικού πλαισίου.! Μέτρα 6.1. 6.11.: Ο Άξονας Προτεραιότητας 6 χρηµατοδοτεί στην πλειοψηφία του τα ολοκληρωµένα προγράµµατα αγροτικού χώρου. Όπως έχει προσδιοριστεί και στο Συµπλήρωµα Προγραµµατισµού η διαδικασία εφαρµογής των ολοκληρωµένων προγραµµάτων αγροτικού χώρου περιλαµβάνει τις εξής φάσεις: 1. Προσδιορισµός κριτηρίων και επιλογή περιοχών παρέµβασης 2. Εκπόνηση σχεδίων δράσης ανά επιλεγείσα περιοχή 3. Εφαρµογή των σχεδίων δράσης Κατά την διάρκεια του 2001, ολοκληρώθηκε η πρώτη φάση της διαδικασίας σχεδιασµού και εφαρµογής των ολοκληρωµένων προγραµµάτων δηλ. ο προσδιορισµός των κριτηρίων και η επιλογή των περιοχών παρέµβασης (1 η Επιτροπή Παρακολούθησης ΠΕΠ.Κ.Μακεδονίας-18 Ιουνίου 2001) και ξεκίνησε η δεύτερη φάση που περιλαµβάνει την εκπόνηση σχεδίων δράσης ανά επιλεγείσα Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας Ιούνιος 2002 26

περιοχή. Η εκπόνηση των Επιχειρησιακών Σχεδίων χρηµατοδοτείται από εθνικούς πόρους (ΕΠΤΑ) και έχει ανατεθεί, βάση Προγραµµατικών Συµβάσεων ανάµεσα στους Ο.Τ.Α. της κάθε περιοχής, την Περιφέρεια Κ. Μακεδονίας και την Αναπτυξιακή Εταιρεία κάθε Νοµού, στις Αναπτυξιακές Εταιρείες. Η εκπόνηση των Επιχειρησιακών Σχεδίων βασίστηκε σε προδιαγραφές που επεξεργάστηκε η ιαχειριστική Αρχή και περιλαµβάνει τρεις φάσεις µε ξεχωριστά παραδοτέα. Η Α Φάση η οποία περιλαµβάνει την καταγραφή και αξιολόγηση των αναπτυξιακών δεδοµένων της περιοχής, των προβληµάτων και των αδυναµιών της καθώς και των προοπτικών ανάπτυξης της ολοκληρώθηκε και παραλήφθηκε εντός του Οκτωβρίου του 2001. Η Β Φάση η οποία περιλαµβάνει το πρόγραµµα δηµοσιοποίησης των ολοκληρωµένων παρεµβάσεων και ενεργοποίησης του τοπικού δυναµικού ολοκληρώθηκε εντός του εκεµβρίου του 2001. Η Γ Φάση η οποία περιλαµβάνει την πρόταση του επιχειρησιακού σχεδίου θα ολοκληρωθεί και θα παραληφθεί, από την ιαχειριστική Αρχή, εντός του Μαΐου του 2002.! Μέτρα 7.1. 7.3..: Κατά το έτος 2001, δεν εντάχθηκε κανένα έργο στο πλαίσιο της Τεχνικής Βοήθειας, ούτε ενεργοποιήθηκε κάποιο Μέτρο του Άξονα Προτεραιότητας 7. Μολαταύτα, υποβλήθηκαν στο πλαίσιο της διαδικασίας συντονισµού 3 Τεχνικά ελτία Έργου στη ιαχειριστική Αρχή του Κ.Π.Σ. 2000-2006, στο πλαίσιο των Υποµέτρων 7.1.2 και 7.3.2. Η ολοκλήρωση της διαδικασίας συντονισµού καθυστέρησε λόγω έλλειψης θεσµικού πλαισίου σχετικά µε την Τεχνική Βοήθεια Στήριξη του Κ.Π.Σ. 2000-2006 (το οποίο οριστικοποιήθηκε στις αρχές του 2002) και λόγω της ανάγκης προγενέστερης έγκρισης της Ετήσιας Έκθεσης Εκτέλεσης Ενεργειών Τεχνικής Βοήθειας Στήριξης για το έτος 2002. Οι πρώτες εντάξεις έργων στον Άξονα 7 (που σηµατοδοτούν και την ενεργοποίηση του Άξονα) λαµβάνουν χώρα στο Α εξάµηνο του 2002. Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας Ιούνιος 2002 27