ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΕΠΑΝΑΡΡΟΦΗΣΗ ΤΩΝ ΔΙΤΤΑΝΘΡΑΚΙΚΩΝ (ΣΕ ΝΕΦΡΟΥΣ ΚΑΙ ΕΝΤΕΡΟ) Γιώργος Χ. Κουτρούμπας Επιμελητής A Νεφρολογικό Τμήμα Γ.Ν. Βόλου
ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΕΠΑΝΑΡΡΟΦΗΣΗ ΤΩΝ ΔΙΤΤΑΝΘΡΑΚΙΚΩΝ (ΣΕ ΝΕΦΡΟΥΣ ΚΑΙ ΕΝΤΕΡΟ) Επαναρρόφηση διττανθρακικών στο νεφρό Παράγοντες που επηρεάζουν Επαναρρόφηση διττανθρακικών στο έντερο Παράγοντες που επηρεάζουν
Επαναρρόφηση διττανθρακικών στο νεφρό
Επαναρρόφηση HCO 3
ΔΙΗΘΗΣΗ HCO 3 ΕΠΑΝΑΡΡΟΦΗΣΗ HCO 3 4500 meq/μέρα (3,5 meq/min) ΕΓΓΥΣ ΣΩΛΗΝΑΡΙΑ 8090% ΑΓΓΥΛΗ HENLE 10% ΑΘΡ. ΣΩΛΗΝΑΡΙΑ 5% HCO 3 ΟΥΡΩΝ <1% ~1 meq/24ωρο
Εγγύς εσπειραμένο σωληνάριο Αυλός σωληναρίου Κύτταρο εγγύς εσπειραμένου σωληναρίου Περισωληναριακό τριχοειδές HCO 3 + ΚA IV NHE3 Na + 3Na + ATP HCO 3 Na + ATPase AE1 2 Cl H 2 CO 3 ΚA IV CO 2 + H 2 O H 2 O +CO 2 ΚA II HCO 3 Na + 3HCO 3 NBC1 + V0
Na + ATP ADP Αίμα Na + HCO 3 H + Καρβονική ανυδράση H 2 CO 3 CO 2 + H 2 O Καρβονική ανυδράση CO 2 H H + 2 O + + H 2 CO 3 Na + HCO 3 Ούρα
Παχύ ανιόν σκέλος της αγκύλης του Henle Αυλός σωληναρίου Κύτταρο ΠΑΣΑ Henle Περισωληναριακό τριχοειδές Na + 2Cl NH 4+ ή NKCC1 KCNJ1 3Na + Na + ATPase 2 HCO 3 ΚA IV + H 2 CO 3 ΚA IV CO 2 + H 2 O Na + NHE3 ATP H 2 O +CO 2 ΚA II HCO 3 Cl HCO 3 Na + 3HCO 3 AE1 NBC1 Cl Na + Ca 2+ Mg 2+ + V 0
Αυλός σωληναρίου Άπω νεφρώνας αεμβόλιμο κύτταρο Περισωληναριακό τριχοειδές 2 HCO 3 + H 2 CO 3 Κ + ATPάση ATPάση Maxi K 3Na + HCO 3 Na + 3HCO 3 Na + ATPάση ΑΕ1 NBC1 Cl CO 2 + H 2 O H 2 O +CO 2 ΚA II Cl KCNK1
Παράγοντες που επηρεάζουν την επαναρρόφηση των διττανθρακικών στο νεφρό Εξωκυττάριος όγκος υγρών Ποσότητα των HCO 3 στο διήθημα Ροή του διηθήματος Αρτηριακό ph Ενδοκυττάριο ph PaCO 2 Συγκέντρωση Cl Ενδοκυττάρια συγκέντρωση Κ +
Εξωκυττάριος όγκος υγρών Παλιά γνώση όγκου επαναρρόφησης HCO 3 όγκου επαναρρόφησης HCO 3 Μέσω συμπαθητικού, αγγειοτενσίνης ΙΙ, ενδοθηλίνης και ντοπαμίνης Wang, Curr Opin Nephrol Hypertens. 2009 Sep;18(5):41220
Εξωκυττάριος όγκος υγρών Εξαιρέσεις όγκου και σοβαρή μεταβολική οξέωση Νατριούρηση + επαναρρόφηση HCO 3 Μέσω δράσης συμεταφορέα Na + /ανιόντων και δράσης ΝΗΕ3 Wang, Am J Physiol. 1998 Jun;274(6 Pt 2):F10159 Στο ΠΑΣΑ Henle πρόσληψης NaCl οδηγεί σε επαναρρόφηση HCO 3 Good, Am J Physiol Renal Physiol. 2011 Aug;301(2):F33443
Ροή του διηθήματος Ροή διηθήματος shear stress κυτταροσκελετός ενδοκυτταρίου Ca 2+ NHE3 επαναρρόφησης HCO 3, Na +, H 2 O Weinbaum, Am J Physiol Renal Physiol. 2010 Dec;299(6):F122036
Αρτηριακό ph Αισθητήρας OGR1 (ovarian cancer G proteincoupled receptor 1) Αίσθηση Μέσω csrc και pyk2 δράσης ΝΗΕ3 και ΑΤPάσης Wagner, Nephron Physiol. 2006;103(1):p16
Εγγύς εσπειραμένο σωληνάριο Αυλός σωληναρίου Κύτταρο εγγύς εσπειραμένου σωληναρίου Περισωληναριακό τριχοειδές NHE3 Na + 3Na + Na + ATPάση 2 ATP csrc pyk2 OGR1 Na + 3HCO 3 NBC1 + V0
Αρτηριακό ph Αισθητήρας διαλυτή αδενυλική κυκλάση (s AC, soluble adenylyl cyclase) Αίσθηση HCO 3 δράσης ΑΤPάσης Buck, Sensors (Basel). 2011;11(2):211228
Εγγύς εσπειραμένο σωληνάριο Αυλός σωληναρίου Κύτταρο εγγύς εσπειραμένου σωληναρίου Περισωληναριακό τριχοειδές NHE3 Na + 3Na + Na + ATPάση 2 ATP sac HCO 3 camp Na + 3HCO 3 NBC1
Ενδοκυττάριο ph Αισθητήρας διαλυτή αδενυλική κυκλάση (s AC, soluble adenylyl cyclase) Κυτταρόπλασμα και μεμβράνη οργανυλίων Αίσθηση HCO 3 δράσης ΑΤPάσης Rahman, Front Physiol. 2013 Nov 25;4:343
Εγγύς εσπειραμένο σωληνάριο Αυλός σωληναρίου Κύτταρο εγγύς εσπειραμένου σωληναρίου Περισωληναριακό τριχοειδές NHE3 Na + 3Na + Na + ATPάση 2 ATP sac HCO 3 camp Na + 3HCO 3 NBC1
Εγγύς εσπειραμένο σωληνάριο Αυλός σωληναρίου Κύτταρο εγγύς εσπειραμένου σωληναρίου Περισωληναριακό τριχοειδές NHE3 Na + 3Na + Na + ATPase 2 ATP ph Na + 3HCO 3 NBC1
PaCO 2 Αισθητήρας διαλυτή αδενυλική κυκλάση (s AC, soluble adenylyl cyclase) Αίσθηση HCO 3 ~ (PaCO 2 ) δράσης ΑΤPάσης Wagner, Nephron Physiol. 2006;103(1):p16
Η ενδοκυττάρια συγκέντρωση Κ + Κ + επαναρρόφησης HCO 3 Όχι η υποκαλιαιμία Μέσω μείωσης του ενδοκυτταρίου ph ηλεκτροθετικότητας Soleimani, J Clin Invest. 1990 Oct;86(4):107683
Εγγύς εσπειραμένο σωληνάριο Αυλός σωληναρίου Κύτταρο εγγύς εσπειραμένου σωληναρίου Περισωληναριακό τριχοειδές NHE3 Na + 3Na + ATP Na + HCO 3 Na + ATPase AE1 2 Cl Na + 3HCO 3 NBC1 + V0
Αυλός σωληναρίου Άπω νεφρώνας αεμβόλιμο κύτταρο Περισωληναριακό τριχοειδές 2 HCO 3 + H 2 CO 3 Κ + ATPάση ATPάση Maxi K Κ + 3Na + HCO 3 Na + 3HCO 3 Na + ATPάση ΑΕ1 NBC1 Cl CO 2 + H 2 O H 2 O +CO 2 ΚA II Cl KCNK1
Μηχανισμοί Αύξηση επαναρρόφησης HCO 3 Διπλή δράση Μείωση επαναρρόφησης HCO 3 Κορτικοειδή Αγγειοτενσίνη ΙΙ Ντοπαμίνη Αλδοστερόνη Υπερωσμωτικότητα Παραθορμόνη Ενδοθηλίνη Έλλειψη ATP ααδρενεργική διέγερση Αλβουμίνη Αδενοσίνη Ινσουλίνη και IGF1
Επαναρρόφηση διττανθρακικών στο έντερο
ph 5 ph 7,47,6 ph 6,97,4 ph 2 ph 7,27,4 ph 7,4
Επαναρρόφηση HCO 3 Στόμαχος έκκριση 12/δάκτυλο έκκριση HCO 3 Νήστιδα και πολύ λιγότερο στον ειλεό επαναρρόφηση HCO 3 Κόλον έκκριση HCO 3
Επαναρρόφηση HCO 3 Κυρίως στη νήστιδα Μεταφορείς Αντιμεταφορείς Na + /H + (κυρίως ΝΗΕ3) Αντιμεταφορείς Cl /2HCO 3 Slc26a3 ή DRA (downregulated in adenoma) Slc26a6 ή PAT1 (putative anion transporter1)
Νήστιδα Αυλός Εντερο κύτταρο Βασική πλευρά 2HCO 3 Cl PAT1 DRA Cl Cl 2HCO 3 3Na + 3HCO 3 Na + Na + ATPάση NBC KCNN4 2 HCO 3 + Na + NHE3 KCNQ1/E3 ΚA IV H 2 O +CO 2 CO 2 + H 2 O ΚA II HCO 3 NKCC1 Na + 2Cl
Παράγοντες που επηρεάζουν την επαναρρόφηση των διττανθρακικών στο έντερο Το ph του εντερικού αυλού H συγκέντρωση Na + του εντερικού αυλού Η συγκέντρωση Cl του εντερικού αυλού Το ενδοκυττάριο ph Το αρτηριακό ph Η PCO 2 Χολινεργική διέγερση
Το ph του εντερικού αυλού Αυλός Εντερο κύτταρο Βασική πλευρά 2HCO 3 PAT1 Cl 2HCO ph =6,9 3 ph i =7,4 Cl DRA Na + NHE3 Xia W et al, Pflugers Arch. 2014 Aug;466(8):154156
Το ph του εντερικού αυλού Αυλός Εντερο κύτταρο Βασική πλευρά PAT1 Cl 2HCO 3 2HCO ph =7,4 3 ph DRA i =7,4 Cl Na + NHE3 Xia W, Yu Q et al. Pflugers Arch. 2014 Aug;466(8):154156
Επαναρρόφηση HCO 3 Απαραίτητη η ύπαρξη NaCl στον αυλό Το ενδοκυττάριο ph ελέγχει τη δράση του NHE3 Αρτηριακό ph = αντικρουόμενες μελέτες Η αύξηση PCO 2 φαίνεται να αυξάνει την επαναρρόφηση Ατροπίνη αυξάνει την επαναρρόφηση
Μηχανισμοί Διέγερση ΝΗΕ3 Νορεπινεφρίνη Σωματοστατίνη Οπιοειδή Νευροπεπτίδιο Y Πεπτίδιο ΥΥ Γλυκοκορτικοειδή (όχι τα αλατοκορτικοειδή) Αγγειοτενσίνη ΙΙ χαμηλές δόσεις (AT 2 R) Αναστολή ΝΗΕ3 Ακετυλοχολίνη VIP Ουσία P Σεροτονίνη Γουανιλίνη Ουρογουανιλίνη Νατριουρητικά πεπτίδια Προστακυκλίνη Ε 2 Ισταμίνη Διέγερση των Τ λεμφοκυττάρων
Συμπερασματικά στο νεφρό Αύξηση της επαναρρόφησης διττανθρακικών η αυξημένη ποσότητα διηθούμενων διττανθρακικών η αυξημένη ροή του διηθήματος το χαμηλό αρτηριακό ph το χαμηλό ενδοκυττάριο ph η αυξημένη PaCO 2 η μειωμένη συγκέντρωση Cl η ενδοκυττάρια ένδεια η μείωση του εξωκυτταρίου όγκου υγρών τα κορτικοειδή και αλατοκορτικοειδή, η αγγειοτενσίνη ΙΙ, η ενδοθηλίνη, η νορεπινεφρίνη, η διηθούμενη αλβουμίνη και η αδενοσίνη Μείωση της επαναρρόφησης των διττανθρακικών η ντοπαμίνη, η παραθορμόνη, ο υποθυρεοειδισμός και η έλλειψη ΑΤΡ
Συμπερασματικά στο έντερο Συμβαίνει κυρίως στη νήστιδα Αύξηση της επαναρρόφησης διττανθρακικών η αύξηση του ph του εντερικού αυλού η αυξημένη συγκέντρωση Na + στον εντερικό αυλό η μείωση του ενδοκυττάριου ph η μείωση του αρτηριακού ph ;;; η αύξηση της PCO 2 η ατροπίνη
Ξημέρωμα στο Βόλο ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ