ΗΜΕΡΙΔΑ «Ολοκληρωμένη Περιβαλλοντική Διαχείριση Κτηνοτροφικών Αποβλήτων»



Σχετικά έγγραφα
Μικροβιολογική Υγιεινή Τροφίμων και Ύδατος σε περίοδο οικονομικής κρίσης. Χ. Πανούλης Κτηνίατρος Μικροβιολόγος Υγιεινολόγος Τροφίμων Π.Ε.Δ.Υ.

Ερμηνεία αποτελεσμάτων για μικροβιολογικές παραμέτρους και διορθωτικές ενέργειες

Δειγματοληψίες ύδατος για την αναζήτηση μικροοργανισμών

Υγιεινή Τροφίμων. Παθογόνοι μικροοργανισμοί που σχετίζονται με τα τρόφιμα. Τροφοτοξινώσεις & Τροφολοιμώξεις

ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ ΥΔΑΤΟΓΕΝΩΝ ΚΑΙ ΤΡΟΦΙΜΟΓΕΝΩΝ ΛΟΙΜΩΞΕΩΝ ΧΡ. ΖΗΛΙΔΗΣ ΗΜΕΡΙΔΑ ELQA

Ενότητα 3: : Ασφάλεια Βιολογικών Τροφίμων

2 η Μελέτη περίπτωσης - HACCP σε Μικρές Γαλακτοκομικές Επιχειρήσεις

Μικροβιολογική Ποιότητα Υδάτων και Δημόσια Υγεία

Μικροβιολογία Τροφίμων Ι

Υγιεινή Εγκαταστάσεων Βιομηχανιών Τροφίμων

Παθογόνοι μικροοργανισμοί και Τροφικές ασθένειες

Υγιεινή Εγκαταστάσεων Βιομηχανιών Τροφίμων

Ασφάλεια και Υγιεινή στη Κυπριακή Γαλακτοκομική Βιομηχανία

Μικροβιολογία Τροφίμων Ι

ΣΤΡΟΓΓΥΛΗ ΤΡΑΠΕΖΑ. Πρόληψη λοιμώξεων γαστρεντερικού συστήματος

ΜΕΛΕΤΗ ΤΗΣ ΜΙΚΡΟΧΛΩΡΙ ΑΣ ΝΩΠΟΥ ΠΡΟΒΕΙΟΥ ΓΑΛΑΚΤΟΣ ΚΑΙ ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΤΗΣ ΜΕ ΤΗΝ ΥΓΙΕΙΝΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΤΟΥ

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. Κεφάλαιο 3 Ένζυμα που Χρησιμοποιούνται στην Τυροκομία

1. Εισαγωγή. Γραφείο Τροφιμογενών Νοσημάτων Τμήμα Επιδημιολογικής Επιτήρησης και Παρέμβασης 1

Μικροβιολογία Τροφίμων Ι

Προέλευση πόσιμου νερού

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ & ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΑΝΑΛΥΣΗΣ

ΒΙΟΛΟΓΙΚΟΙ ΚΙΝ ΥΝΟΙ ΤΡΟΦΙΜΩΝ

Μικροβιολογία Τροφίμων Ι

Εμπειρία και συμπεράσματα από τις πειραματικές τυροκομήσεις γραβιέρας στην Κρήτη. Η χρήση του νωπού γάλακτος προβάτων και αυγών για την παραγωγή

Μικροβιολογία Τροφίμων Ι

Τεχνολογία των πολλαπλών εμποδίων ως μέθοδος συντήρησης των τροφίμων. Εφαρμογές της Τεχνολογίας Εμποδίων στην Ασφάλεια και στην Ποιότητα των Τροφίμων

(Πίκρισμα. αγγουριού)

Περιεχόμενα. Κεφάλαιο 1 HACCP - Κατηγορίες Τροφίμων

Μικροβιολογία & Υγιεινή Τροφίμων

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΩΝ ΕΛΕΓΧΩΝ ΤΩΝ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΕΤΟΥΣ Αρμόδιες Αρχές Ελέγχου 1 ΠΔΑ ΠΔΘ

KΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΚΙΝΔΥΝΩΝ ΣΤΑ ΤΡΟΦΙΜΑ

Παθογόνοι μικροοργανισμοί και Τροφικές ασθένειες

«Ασφάλεια και Πιστοποίηση Τοπικών Παραδοσιακών Προϊόντων»

ΤΡΟΦΟΓΕΝΕΙΣ ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ

ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ HACCP

Τροφογενείςή τροφιμογενείς νόσοι

Οι Μικροοργανισμοί σαν Δείκτες Ασφάλειας των Τροφίμων

κρεοπωλεία ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ YΓΙΕΙΝΗΣ & ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΣΕ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚO YΛΙΚΟ ΤΕΧΝΙΚΗΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ Δρ. ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΠΟΣΚΟΥ

Τι ελέγχουν οι υπηρεσίες ; Ποια είναι τα συχνότερα ευρήματα;

Από τον Δρ. Φρ. Γαΐτη* για το foodbites.eu

Έρευνα: Aκατάλληλες παραλίες και πόσιμο νερό σε Αίγινα και Αγκίστρι ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ 157/07/07/2016

Yγιεινή Βιομηχανιών τροφίμων & φαρμάκων

Ανάπτυξη Mοριακών Tεχνικών Real-Time PCR για την Aνίχνευση Eντεροαιμορραγικών Στελεχών E. coli, Campylobacter jejuni και Salmonella spp.

Κύριες ασθένειες υδατογενούς προέλευσης και υπεύθυνοι μικροοργανισμοί

Μικροβιολογία Τροφίμων Ι

(Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ) (4) Συνεπώς, δεν πρέπει πλέον να ισχύει η απαίτηση που ορίζεται

ΠΑΡΕΧΟΜΕΝΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ ΥΓΙΕΙΝΗΣ & ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑΣ

Κίνδυνος: παράγοντας / ουσία που κάνει το τρόφιµο ακατάλληλο ή επικίνδυνο για κατανάλωση (Μη ασφαλές)

"Ποιότητα Νερών - Ο Ρόλος του Περιφερειακού Εργαστηρίου ηµόσιας Υγείας"

Ανερχόμενοι βιολογικοί κίνδυνοι και ασφάλεια τροφίμων ζωικής προέλευσης

ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΑ ΤΡΟΦΙΜΩΝ

Ορθή Διαχείριση Τροφίμων. Μαριέττα Κονταρίνη Ημερίδα ΕΣΔΥ για Ασφάλεια τροφίμων 27/4/2015

Νίκος Χαριτωνίδης Φρούτα και Λαχανικά Ελάχιστης Επεξεργασίας

ΕΣΤΙΑΤΟΡΙΟ «4+1 Μπιζέλια» ΚΩΔΙΚΟΣ Β2. Συντάκτης Χρυσάφη Μαρία ΑΜ 21139

Γενικές εξετάσεις Υγιεινή και Ασφάλεια Τροφίμων Γ ΕΠΑ.Λ ΟΜΑΔΑ Α & Β

Επίσηµη Εφηµερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Υγιεινή πόσιμων υδάτων ρ. Λάμπρος Νούσης

Εκπαίδευση των φοιτητών Επιστήµης ιαιτολογίας- ιατροφής στην Υγιεινή Μονάδων ιατροφής, το παιχνίδι της προσοµοίωσης

(EE L 338 της , σ. 1)

Το παρόν έργο αξιολογήθηκε και εγκρίθηκε σύμφωνα με την υπ αριθ. 1135/ Απόφαση του Δ.Σ. του ΕΦΕΤ.

Η ανίχνευση/καταμέτρηση του μικροβίου στο. Διερευνητικό τέλος του χρόνου ζωής των αντιστοίχων. τροφίμων

ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΖΩΙΚΗΣ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ

ΠΑΡΕΧΟΜΕΝΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ Π.Ε.Δ.Υ. ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ 7 η ΥΠΕ ΚΡΗΤΗΣ ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΧΑΝΙΩΝ Ο ΑΓΙΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ

Ενημερωτικό Δελτίο ΚΕΕΛΠΝΟ

«Παραγωγή ασφαλών και υγιεινών προϊόντων»

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης L 322/15

Μαθησιακοί στόχοι Μάθημα 1: Το Σύστημα HACCP

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ. της ΚΑΤ ΕΞΟΥΣΙΟΔΟΤΗΣΗ ΑΠΟΦΑΣΗΣ (EΕ) / ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ

Ο ΗΓΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΤΑΞΗ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΣΕ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΕΠΙΚΙΝ ΥΝΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΤΟΝ ΠΡΟΣ ΙΟΡΙΣΜΟ ΤΗΣ ΣΥΧΝΟΤΗΤΑΣ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗΣ

Στοιχεία Επιχείρησης(όνομα, δ/νση, τηλ).. ΓΕΝΙΚOI ΥΓΕΙΟΝΟΜΙΚΟΙ ΟΡΟΙ Σ* Μ.Σ** ΒΑΘΜΟΙ 1

ΓΕΝΙΚΗ ΘΕΩΡΗΣΗ ΤΗΣ ΥΓΙΕΙΝΗΣ ΚΑΙ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΓΑΛΑΚΤΟΚΟΜΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ. Αντωνίου Μάντη Οµότιµου καθηγητή

Έρευνα: Κατάλληλες και Aκατάλληλες παραλίες από την Κόρινθο έως το Ξυλόκαστρο. ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ 163/

Panoulis C., C. Genigeorgis, I. Tselentis and A. Psaroulaki.

Μικροβιολογία Τροφίμων ΙΙΙ

Μικροβιολογικός έλεγχος νερού Άσκηση 3η

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ 215/ ΚΑΤΑΛΛΗΛΑ ΚΑΙ ΑΚΑΤΑΛΛΗΛΑ ΝΕΡΑ ΚΟΛΥΜΒΗΣΗΣ ΣΕ ΛΙΜΝΗ ΒΟΥΛΙΑΓΜΕΝΗΣ - ΠΕΙΡΑΙΑ - ΑΛΕΠΟΧΩΡΙ- ΠΟΡΤΟ ΓΕΡΜΕΝΟ - ΨΑΘΑ

Φιλίππου Εμμανουήλ, 18/6/2014 9:03 πμ. 18/6/2014 9:03 πμ. Φιλίππου Εμμανουήλ, 18/6/2014 9:03 πμ. 18/6/2014 9:03 πμ

Γενικός Οδηγός για την Εφαρμογή Συστήματος Βάσει των Αρχών του HACCP σε Μικρές Γαλακτοκομικές Επιχειρήσεις

Μικροβιολογία Τροφίμων ΙΙΙ

Υγιεινή Εγκαταστάσεων Βιομηχανιών Τροφίμων

ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ (ΕΕ) /... ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ. της

Βακτήρια που Προκαλούν Τροφικές Δηλητηριάσεις

Υγιεινή Τροφίμων. Αλλοιογόνοι μικροοργανισμοί των τροφίμων. Αλλοίωση τροφίμων

Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 18 Ιουλίου 2019 (OR. en)

Έντυπο Ελέγχου Επιχειρήσεων Μαζικής Εστίασης

Μικροβιολογία & Υγιεινή Τροφίμων

(EE L 338 της , σ. 1) M6 Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 217/2014 της Επιτροπής της 7ης Μαρτίου 2014 L

ΚΕΚ ΠΑΚΟΕ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑ ΕΛΛΑΣ

Υγιεινή. Βιολογικοί παράγοντες και τρόφιμα. Απόστολος Βανταράκης, Αναπληρωτής Καθηγητής Ιατρική Σχολή Πανεπιστήμιο Πατρών

2005R2073 EL ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ (ΕΚ) αριθ. 2073/2005 ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ της 15ης Νοεμβρίου 2005 περί μικροβιολογικών κριτηρίων για τα τρόφιμα

Γενικός Οδηγός για την Εφαρμογή Συστήματος Βάσει των Αρχών του HACCP σε Μικρές Γαλακτοκομικές Επιχειρήσεις

Υγιεινή Εγκαταστάσεων Βιομηχανιών Τροφίμων

1. Αναθεώρηση αναλυτικών παραµέτρων

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΕΠΙΣΗΜΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΤΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΕΤΟΥΣ Στόχοι του προγράμματος

ΟΝΟΜΑ: ΓΕΩΡΓΙΑ ΑΥΞΕΝΤΙΟΥ ΟΝΟΜΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ: ΤΙΤΑΝΙΑ HOTEL ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ: 2/10/ /10/2013 Έδρα: Αθήνα

ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΑ ΤΡΟΦΙΜΩΝ

Γενικές αρχές διασφάλισης της ασφάλειας των τροφίμων

Κίνδυνοι της υγείας από νερά ύδρευσης. Αθηνά Μαυρίδου Καθ. Μικροβιολογίας ΤΕΙ Αθήνας

Δειγματοληψία νερών ανθρώπινης κατανάλωσης, εσωτερικών υδάτων και αποβλήτων για χημικό έλεγχο. Γκαγτζής Δημήτριος Βιοχημικός, MSc Π.Ε.Δ.Υ.

Transcript:

Ολοκληρωμένη Περιβαλλοντική Διαχείριση Κτηνοτροφικών Αποβλήτων ΗΜΕΡΙΔΑ «Ολοκληρωμένη Περιβαλλοντική Διαχείριση Κτηνοτροφικών Αποβλήτων» «Ανθρώπινα και ζωικά απόβλητα : Επίδραση στη μικροβιολογική υγιεινή του υδάτινου περιβάλλοντος και στα τρόφιμα» Πανούλης Χρήστος, Κτηνίατρος Μικροβιολόγος Τροφίμων, Επιστημονικός Συνεργάτης Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Κρήτης

ΥΓΕΙΟΝΟΜΙΚΗ ΣΗΜΑΣΙΑ ΒΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΔΕΙΚΤΩΝ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΠΙΤΗΡΗΣΗ ΔΙΚΤΥΩΝ ΥΔΡΕΥΣΗΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΕΣ ΤΟΥΣ ΕΙΔΟΣ ΔΕΙΚΤΗ ΥΓΕΙΟΝΟΜΙΚΗ ΣΗΜΑΣΙΑ ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΕΛΕΓΧΟΥ 36 δειγματοληψίες/έτος από Ε coli (η θερμοανθεκτικά κολοβακτηριοειδή) Total Coliforms Κοπρανώδης ρύπανση δικτύου Δείκτες καθαρότητας και στεγανότητας των δικτύων διανομής πόσιμου ύδατος. επιλεγμένα σημεία του δικτύου ( cfu/1ml) για πληθυσμούς >1. κατοίκων «Εντερικοί στρεπτόκοκκοι Κοπρανώδης ρύπανση δικτύου «Ετερότροφη μεσόφιλη και ψυχρόφιλη Μικροβιακή Χλωρίδα Clostudium perfrigens Και λοιπά θειαναγωγικά κλωστηρίδια Ένδειξη αποτελεσματικότητας διεργασιών εξυγίανσης δικτύων ύδρευσης, καθαριότητας και στεγανότητας των δικτύων. Έλεγχος αποτελεσματικότητας διεργασιών εξυγίανσης δικτύων ύδρευσης και απομάκρυνσης ιών και πρωτοζώων με φυσικές διεργασίες «36 ο C < 2cfu/ml (ενδεικτική τιμή) 22 ο C < 1cfu/ml (ενδεικτική τιμή) <1/2ml

Κρέας, πουλερικά, αυγά ΠΑΘΟΓΟΝΟΙ ΜΙΚΡΟΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΤΡΟΦΙΜΑ ΜΟΛΥΣΜΑΤΙΚΟΥ ΤΥΠΟΥ ΤΟΞΙΚΟΥ ΤΥΠΟΥ Salmonella spp Campylobacter jejuni Escherichia coli Yersinia Enterocolitica Listeria monocytogenes Ιός της ηπατίτιδας Α Trichinella spiralis Staphylococus aureus (toxin) Clostridium perfringens Clostridium Botulinum Bacillus cereus Ψάρια Θαλασσινά Salmonella spp Vibrio spp Yersinia Enterocolitica Ιός της ηπατίτιδας Α Anisakis spp. Salmonella spp Vibrio spp Shigella spp Yersinia Enterocolitica Ιός της ηπατίτιδας Α Ιοί τύπου Norwalk Staphylococus aureus (toxin) Clostridium Botulinum Μικροβιακά προϊόντα(histamine poisoning) Staphylococus aureus (toxin) Clostridium Botulinum Μικροβιακά προϊόντα (παραλυτικές ιχθυοτοξίνες)

ΠΑΘΟΓΟΝΟΙ ΜΙΚΡΟΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ ΤΡΟΦΙΜΩΝ Λαχανικά Δημητριακά Όσπρια/ Μπαχαρικά Γάλα και γαλακτοκομικά προϊόντα Salmonella spp Listeria monocytogenes Shigella spp Ιός της ηπατίτιδας Α Ιοί τύπου Norwalk Giardia lamblia Salmonella spp Ιός της ηπατίτιδας Α Ιοί τύπου Norwalk Αφλατοξίνες Salmonella spp Campylobacter jejuni Escherichia coli Yersinia Enterocolitica Listeria monocytogenes Shigella spp Ιός της ηπατίτιδας Α Ιοί τύπου Norwalk Staphylococus aureus (toxin) Clostridium Botulinum Bacillus cereus Staphylococus aureus (toxin) Clostridium Botulinum Bacillus cereus Staphylococus aureus (toxin) Clostridium Botulinum Bacillus cereus

Επίπεδα μολυσματικότητας τροφογενών παθογόνων και μικροβιακών Δεικτών Υγιεινής στα Τρόφιμα ΕΙΔΟΣ ΜΙΚΡΟΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ ΜΟΛΥΝΟΥΣΑ ΔΟΣΗ (ελάχιστη) 1. Staphylococcus aureus Ελάχιστη συγκέντρωση για πρόκληση τροφοτοξίνωσης 5Χ1 5 cfu/gr τροφή Ελάχιστη συγκέντρωση Σταφυλοκοκκικής Εντεροτοξίνης Α >.1 ng/gr τροφής 2. Cl. Botulinum >1ng/gr τροφής 3. Salmonella spp Ανοσοκατασταλμένοι καταναλωτές: 1-1 cfu/gr τροφή, Λοιποί καταναλωτές από: 1cfu/gr-1X1 6 cfu/gr τροφής 4. B. Cereus Ελάχιστη συγκέντρωση για παραγωγή τοξίνης >1 6 /1gr τροφής 5. Yersinia Enterocolitica >1 7 cfu/gr τροφής 6. Campylobacter jejuni >5cfu/gr τροφής 7. E. Coli ETEC, EIEC > 1Χ1 6 /gr τροφή ς EPEC: 1X1 6-1X1 1 cfu/gr τροφής 8. Cl. Perfrigens >1X1 8 κύτταρα/ συνολική δόση ανά 1gr τροφής

Επίπεδα μολυσματικότητας τροφογενών παθογόνων και μικροβιακών Δεικτών Υγιεινής στα Τρόφιμα 1. Shigella sonnei Shigella flexneri >1cfu/gr τροφής 11. Aeromonas spp >1X1 7 cfu/gr τροφής 12. Vibrio parahaemolyticus 1 5 cfu/gr-1 7 cfu/gr τροφή 13. Vibrio Cholera >1X1 2 cfu/gr τροφή 14. Ιοί Norwalk Ιοί ηπατίτιδας Α Αστροιοί Καλυκοιοί Εντεροιοί SRS Viruses > 1 σωματίδιο ιού/ μερίδιο τροφής

ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΔΕΙΚΤΩΝ ΥΓΙΕΙΝΗΣ ΚΟΠΡΑΝΩΔΟΥΣ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ ΣΕ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΜΑΖΙΚΗΣ ΕΣΤΙΑΣΗΣ ΣΤΗΝ ΚΡΗΤΗ. ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΤΗ: 21-212 ΕΙΔΟΣ ΤΡΟΦΙΜΟΥ ΣΥΝΟΛΟ ΔΕΙΓΜΑΤΩΝ ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΣ E. COLI L. MONOCYTOGENES ΑΝΑ ΕΤΟΣ ΕΚΤΟΣ ΕΚΤΟΣ ΕΚΤΟΣ ΑΛΛΑΝΤΙΚΑ 21 /34 211 2/3 (6.6) 212 3/4 (7.5) ΤΥΡΙΑ 21 4/44 (9.) 211 8/4 (2.) 212 12/5 (24.) /34 2/3 (6.6) 1/4 (2.5) 4/44 (9.) 8/4 (2.) 12/5 (24.) /34 2/3 (6.6) 1/4 (2.5) 4/44 (9.) 8/4 (2.) 12/5 (24.)

ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΔΕΙΚΤΩΝ ΥΓΙΕΙΝΗΣ ΚΟΠΡΑΝΩΔΟΥΣ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ ΣΕ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΜΑΖΙΚΗΣ ΕΣΤΙΑΣΗΣ ΣΤΗΝ ΚΡΗΤΗ. ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΤΗ: 21-212 Θ.Ε. MENU 21 1/482 1/482 /482 (ΜΕ ΒΑΣΗ ΚΡΕΑΤΑ (.2) (.2) ΚΑΙ ΛΑΧΑΝΙΚΑ) 211 /377 /377 /377 212 /4 /4 /4

ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΔΕΙΚΤΩΝ ΥΓΙΕΙΝΗΣ ΚΟΠΡΑΝΩΔΟΥΣ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ ΣΕ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΜΑΖΙΚΗΣ ΕΣΤΙΑΣΗΣ ΣΤΗΝ ΚΡΗΤΗ. ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΤΗ: 21-212 Θ.Ε. MENU ΠΡΙΝ Α.Θ.Ε. 21 5/12 (4.2) 211 16/138 (11.5) 5/12 (4.2) 16/138 (11.5) 5/12 (4.2) 8/138 (5.8) 212 23/146 16/146 23/146 (15.7) (15.7) (15.7) ΚΡΥΑ ΠΙΑΤΑ(ΜΕ 21 1/31 1/31 1/31 ΛΑΧΑΝΙΚΑ/ (3.2) (7.2) (3.2) ΚΡΕΑΤΑ) 211 32/3 32/3 24/3 (1.6) (1.6) (8.) 212 58/351 58/351 4/351 (16.5) (16.5) (11.4)

ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΔΕΙΚΤΩΝ ΥΓΙΕΙΝΗΣ ΚΟΠΡΑΝΩΔΟΥΣ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ ΣΕ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΜΑΖΙΚΗΣ ΕΣΤΙΑΣΗΣ ΣΤΗΝ ΚΡΗΤΗ. ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΤΗ: 21-212 ΣΥΝΘΕΤΕΣ 21 25/52 27/52 15/52 ΣΑΛΑΤΕΣ ΜΕ (5.) (5.) (3.) ΛΑΧΑΝΙΚΑ/ ΚΡΕΑΤΑ 211 54/522 54/522 42/522 (1.3) (1.3) (8.) 212 52/49 52/49 45/49 (1.6) (1.6) (9.2)

ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΔΕΙΚΤΩΝ ΥΓΙΕΙΝΗΣ ΚΟΠΡΑΝΩΔΟΥΣ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ ΣΕ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΜΑΖΙΚΗΣ ΕΣΤΙΑΣΗΣ ΣΤΗΝ ΚΡΗΤΗ. ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΤΗ: 21-212 ΦΡΕΣΚΕΣ ΣΑΛΑΤΕΣ 21 8/22 (3.6) 8/22 (3.6) 8/22 (3.6) 211 24/2 (12.) 24/2 (12.) 2/2 (1.) 212 45/275 (16.3) 45/275 (16.3) 45/275 (16.3) ΣΥΝΤΑΓΕΣ 21 2/9 2/9 - ΖΑΧΑΡΟΠΛΑΣΤΙΚΗΣ (ΜΕ (2.2) (2.2) ΝΩΠΟ ΓΑΛΑ) 211 13/115 13/115 - (11.3) (11.3) 212 12/11 12/11 - (1.9) (1.9)

ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΔΕΙΚΤΩΝ ΥΓΙΕΙΝΗΣ ΚΟΠΡΑΝΩΔΟΥΣ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ ΣΕ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΜΑΖΙΚΗΣ ΕΣΤΙΑΣΗΣ ΣΤΗΝ ΚΡΗΤΗ. ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΤΗ: 21-212 ΩΜΕΣ ΥΛΕΣ ΚΡΕΑΤΟΣ 21 13/11 7/11 (6.4) 7/11 (6.4) /11 211 1/12 2/12 (16.6) 212 95/124 29/124 (23.3) 2/12 (16.6) 29/124 (23.3) 5/12 5/124 ΓΕΝΙΚΟ 21 1747/182 55/182 55/182 52/182 ΣΥΝΟΛΟ (97.) (3.) (3.) (2.9) ΕΚΤΟΣ Α ΥΛΩΝ 211 1673/1722 149/1722 149/1722 1/172 (91.35) (8.65) (8.65) (5.9) 212 1657/1862 25/1862 25/1862 166/1862 (89.) (11.) (11.) (8.9)

ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΣΥΜΒΑΛΛΟΥΝ ΣΤΗΝ ΜΕΙΩΣΗ ΤΗΣ ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΥΓΙΕΙΝΗΣ ΚΑΙ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΕΠΗΡΕΑΖΟΜΕΝΟΙ ΚΑΙ ΑΠΌ ΤΟ ΔΥΣΜΕΝΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Αλλαγές στις συνθέσεις και τις αρμοδιότητες τους προσωπικού παραγωγής Κλείσιμο παραγωγικών τμημάτων και προμήθεια ετοίμων ή ημιέτοιμων τροφίμων από παραγωγούς που δεν εφαρμόζουν ή εφαρμόζουν πλημμελώς προγράμματα και συστήματα Προληπτικής Υγιεινής Μη επαρκής και τεκμηριωμένη τήρηση προγραμμάτων εξυγίανσης στους παραγωγικούς χώρους Είσοδος στην αγορά τροφίμων Α υλών τροφίμων από χώρες ή από περιοχές που έχουν χαμηλές επιδόσεις στην τήρηση προγραμμάτων προληπτικής υγιεινής στην παραγωγή τροφίμων με αποτέλεσμα μικροβιακοί παράγοντες ζωικής προέλευσης να εισέρχονται στην αλυσίδα τροφίμων Υποχώρηση ρυθμού εσωτερικών και εξωτερικών υγειονομικών ελέγχων (Κρατικούς Φορείς, Φορείς Πιστοποίησης) Απουσία Εφαρμογής Συστημάτων Προληπτικής Υγιεινής / Ανεπαρκής Εφαρμογή και Επιτήρηση των υπαρχόντων συστημάτων από το χωράφι και τον στάβλο έως το τραπέζι

ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΥΓΙΕΙΝΗ ΔΙΚΤΥΩΝ ΥΔΡΕΥΣΗΣ ΚΡΗΤΗΣ: ΕΤΗ 1997-212 ΣΗΜΕΙΟ ΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΨΙΑΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΥΓΙΕΙΝΗΣ E. COLI F. STREP ΑΝΑ ΕΤΟΣ ΑΡ. ΔΕΙΓΜΑ. ΕΚΤΟΣ ΕΚΤΟΣ ΕΚΤΟΣ Πηγές 1997-29 138 89/138 (65.5) 21 82 37/82 (45.1) 211 34 9/34 (26.) 212 12 3/12 (25.) Δεξαμενές 1997-29 22 162/22 (8.) 89/138 (65.5) 37/82 (45.1) 9/34 (26.) 3/12 (25.) 162/22 (8.) 49/138 (35.5) 27/82 (32.9) 4/34 (11.7) 3/12 (25.) 12/22 (59.4) 21 162 72/162 (44.4) 72/162 (44.4) 52/162 (32.) 211 49 9/49 (18.3) 9/49 (18.3) 7/49 (14.2) 212 19 2/19 2/19 2/19

ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΥΓΙΕΙΝΗ ΔΙΚΤΥΩΝ ΥΔΡΕΥΣΗΣ ΚΡΗΤΗΣ: ΕΤΗ 1997-212 Τελικά 1997-29 652 424/652 424/652 296/652 σημεία (65.) (65.) (45.3) 21 1 2/1 2/1 1/1 (2.) (2.) (1.) 211 62 12/62 12/62 8/62 (19.3) (19.3) (12.9) 212 8 17/8 17/8 14/8 (21.2) (21.2) (17.5)

ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΥΓΙΕΙΝΗ ΔΙΚΤΥΩΝ ΥΔΡΕΥΣΗΣ ΚΡΗΤΗΣ: ΕΤΗ 1997-212 Γεωτρήσεις 1997-29 1 8/1 (8.) 21 6 3/6 (5.) 211 22 12/22 (52.) 212 24 13/24 (54.1) Πηγάδια 1997-29 62 55/62 (88.7) 21 42 3/42 (71.4) 211 3 2/3 (66.6) 212 8 5/8 (62.5) 8/1 (8.) 3/6 (5.) 12/22 (52.) 13/24 (56.1) 55/62 (88.7) 3/42 (71.4) 2/3 (66.6) 5/8 (62.5) 8/1 (8.) 15/6 (25.) 4/22 (18.2) 9/24 (37.5) 52/62 (83.8) 22/42 (52.3) 15/3 (5.) 3/8 (37.5)

ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΣΤΟΝ ΕΛΕΓΧΟ ΤΗΣ ΥΓΙΕΙΝΗΣ ΔΙΚΤΥΩΝ ΥΔΡΕΥΣΗΣ Συστηματική και αποτελεσματική συντήρηση και παρακολούθηση της καλής λειτουργίας δικτύων Έλεγχος και προστασία από περιβαλλοντική ρύπανση δικτύων (αγροκτηνοτροφικά απόβλητα, ανθρώπινα απόβλητα, βιομηχανικά απόβλητα) Ανάπτυξη και εφαρμογή οργανωμένων υγειονομικών προγραμμάτων επιτήρησης υγιεινής δικτύων ύδρευσης και πηγών προέλευσης ύδατος Οικονομική υποστήριξη διαδικασιών επιτήρησης λειτουργικού και υγειονομικού ελέγχου

ΠΙΝΑΚΑΣ 1. ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΥΓΙΕΙΝΗ ΚΑΙ ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΦΡΕΣΚΩΝ ΛΑΧΑΝΙΚΩΝ ΣΕ ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑΚΕΣ ΚΟΥΖΙΝΕΣ (2-21) ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΣ ΕΙΔΟΣ ΔΕΙΓΜΑΤΟΣ ΣΥΝΟΛΟ ΔΕΙΓΜΑΤΩΝ E. coli Salmonella L. monocytogenes ΕΚΤΟΣ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΩΝ Ανάμεικτες σαλάτες φρέσκων λαχανικών 32 32 (1.6%) 3 (1.5) 39 (12.9%) Λαχανοσαλάτες 13 4 (3.9%) (.%) 39 (12.9%) Μαρουλοσαλάτες 116 17 (14.6%) (.%) 1 (1.%) Καροτοσαλάτες 98 3 (3.6%) 4 (4.%) 14 (12.%) Αγγουροσαλάτες 13 8 (7.8%) (.%) 3 (3.%) Ντοματοσαλάτες 92 4 (4.3%) (.%) 2 (2.2%) Χωριάτικες σαλάτες 154 17 (11.%) 2 (1.3%) 7 (4.5%) Σαλάτα πιπεριές 87 7 (8.%) (.%) 2 (2.3%) Ντοματοσαλάτες 95 4 (4.2%) (.%) 3 (3.2%) Γαρνιτούρες μαϊντανός 24 36 (17.6%) 6 (2.9%) 47 (23.%) Γαρνιτούρες άνιθος 16 41 (25.6%) 4 (2.5%) 38 (23.8%) Ντεκόρ λαχανικών 48 12 (25.6%) 3 (6.3%) 1 (2.8%) ΣΥΝΟΛΟ 1.562 212 (13.6%) 22 (1.4%) 169 (12.1)

ΠΙΝΑΚΑΣ 2. ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΥΓΙΕΙΝΗ ΚΑΙ ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΦΡΕΣΚΩΝ ΣΑΛΑΤΩΝ ΣΕ ΕΤAIΡΕΙΕΣ FAST FOOD (2-21) ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΣ ΕΙΔΟΣ ΔΕΙΓΜΑΤΟΣ ΣΥΝΟΛΟ ΔΕΙΓΜΑΤΩΝ E. coli Salmonella L. monocytogenes ΕΚΤΟΣ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΩΝ Ανάμεικτες σαλάτες φρέσκων λαχανικών 173 9 (5.2%) (.%) 5 (2.9%) Κομμένο λάχανο 88 1 (1.1%) (.%) (.%) Κομμένο μαρούλι 215 5 (2.3%) (.%) 5 (2.3%) Τριμμένο καρότο 11 9 (8.9%) (.%) 1 (1.%) Κομμένο αγγούρι 15 5 (4.8%) 1 (.4%) 8 (7.6%) Κομμένη ντομάτα 9 5 (5.5%) (.%) 2 (2.2%) Κομμένες πιπεριές 117 8 (6,8%) 2 (1.7%) 6 (5.1%)

ΠΙΝΑΚΑΣ 3. ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΕΞΥΓΙΑΝΣΗΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΦΡΕΣΚΩΝ ΛΑΧΑΝΙΚΩΝ (2-21) ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΣ ΣΗΜΕΙΟ L. ΣΥΝΟΛΟ E. coli Salmonella ΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΨΙΑΣ monocytogenes ΔΕΙΓΜΑΤΩΝ ΕΚΤΟΣ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΩΝ Α. ΞΕΝΟΔΟΧΕΙA Πάγκοι εργασίας 72 6 (8.3%) 1 (1.4%) 5 (6.9%) Μαχαίρια 63 7 (11.1%) (.%) 5 (7.9%) Τεφλόν 81 7 (9.5%) (.%) 11 (13.6%) Μηχανήματα κοπής λαχανικών 57 7 (12.3%) 1 (.%) 15 (26.3%) Λάντζες πλύσης 49 1 (2.%) 3 (6.1%) 1 (2.4%) ΣΥΝΟΛΟ 322 28 (8.7%) 5 (1.5%) 46 (24.3%) Β. FAST FOOD Πάγκοι εργασίας 48 (.%) (.%) (.%) Μαχαίρια 38 1 (2.6%) (.%) 2 (5.3%) Τεφλόν 44 (.%) (.%) 2 (4.5%)

Αιτίες των διαφορών στην εικόνα των φρέσκων σαλατών και των δειγμάτων περιβάλλοντος στις ανωτέρω κατηγορίες επιχειρήσεων Μαζικής Εστίασης σύμφωνα με δικές μας αξιολογήσεις ήταν οι εξής: Χαμηλότερο επίπεδο συστηματικής εκπαίδευσης του προσωπικού των ξενοδοχείων στην ορθή υγειονομική πρακτική παραγωγής σε σχέση με τις εταιρείες Fast Food. Περιπλοκότητα εξοπλισμών και ανεπάρκεια στους διαχωρισμούς χώρων παραγωγής υψηλού και χαμηλού μικροβιολογικού κινδύνου στα ξενοδοχεία. Ελλιπής τήρηση των προληπτικών οδηγιών εξυγίανσης σκευών και εργαλείων, που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή φρέσκων σαλατών. Είσοδος νωπών λαχανικών με υψηλά βακτηριακά φορτία, λόγω μη τήρησης ορθών υγειονομικών καλλιεργητικών πρακτικών.

Αιτίες των διαφορών στην εικόνα των φρέσκων σαλατών και των δειγμάτων περιβάλλοντος στις ανωτέρω κατηγορίες επιχειρήσεων Μαζικής Εστίασης σύμφωνα με δικές μας αξιολογήσεις ήταν οι εξής: Ελλειπής τήρηση των οδηγιών απολυμασμένων λαχανικών με λάθη στις φάσεις πρόπλυσης, όπως μη ορθή χρήση απολυμαντικών, χαμηλές συγκεντρώσεις, απολυμάνσεις μεγάλων όγκων λαχανικών με το ίδιο διάλυμα, έλλειψη μετρήσεων συγκεντρώσεων υπολλειμματικότητας απολυμαντικών ενώσεων, χρήση του ίδιου εξοπλισμού για κοπή περισσότερων του ενός είδους λαχανικού, διαφορές στην θερμοκρασία διαλύματος απολύμανσης και λαχανικών μεγαλύτερες των 1 ο C με κίνδυνο εισρόφησης από την επιφάνεια του λαχανικού μικροοργανισμών από τα υδατικά διαλύματα απολύμανσης, μη αποκλειστική απασχόληση του προσωπικού με την απολύμανση λαχανικών, μη έγκαιρη αντικατάσταση φθαρμένων εργαλείων κοπής, όπως τεφλόν και λεπίδες, στις κουζίνες των ξενοδοχείων Ανεπαρκή πλάνα δειγματοληψιών δειγμάτων περιβάλλοντος και φρέσκων λαχανικών για επαλήθευση αποτελεσματικότητας των διαδικασιών εξυγίανσης λαχανικών σύμφωνα με τις προβλέψεις των εφαρμοζόμενων συστημάτων HACCP στα ξενοδοχεία.

ΕΛΕΓΧΟΣ ΥΓΙΕΙΝΗΣ ΣΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 11 ΤΥΡΟΚΟΜΕΙΩΝ ΚΡΗΤΗΣ (ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΤΥΡΟΓΑΛΑΚΤΟΣ) (29-212). ΣΗΜΕΙΟ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΑΡΙΘ. ΔΕΙΓΜΑΤΩΝ E.COLI SALMONELLA L.MONOCYTOGENES ΕΚΤΟΣ ΕΚΤΟΣ ΕΚΤΟΣ ΕΙΣΕΡΧΟΜΕΝΟ ΓΑΛΑ 66 44 (66.6) 16 (24.3) ΦΥΓΟΚΕΝΤΡΗΣΗ 3 3 (1.) 6 (2.) ΠΑΣΤΕΡΙΩΣΗ 42 3 (7.1) 1 (31.3) ΤΥΡΟΓΑΛΑ 72 22 (3.6) 23 (32.) ΔΕΞΑΜΕΝΕΣ ΤΥΡΟΠΗΓΜΑΤΟΣ 7 22 (31.4) 21 (3.)

ΚΑΛΟΥΠΙΑ ΤΥΡΙΩΝ ΤΥΡΟΓΑΛΑΚΤΟΣ 188 13 (69.1) 7 (37.2) ΔΟΧΕΙΑ ΠΡΟΣ ΓΑΛΑΚΤΟΣ 56 21 (37.5) 35 (62.5) ΤΥΡΟΤΡΑΠΕΖΕΣ 6 24 (4.) 3 (5.) ΤΥΡΟΚΟΦΤΕΣ 51 31 (6.8) 23 (45.1) ΜΑΧΑΙΡΙΑ 5 21 (42.) 19 (38.) ΨΥΓΕΙΟ ΕΤΟΙΜΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ 88 4 (45.5) 3 (44.1) ΕΠΙΦΑΝΕΙΕΣ ΧΩΡΩΝ ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΑΣ 34 6 (17.7) 9 (26.5)

ΑΠΟΧΕΤΕΥΣΕΙΣ 65-6 (92.3) ΣΥΝΟΛΟ 872 367/87 (45.5%) /872 (%) 352/872 (41.4%)

ΠΙΝΑΚΑΣ 2. ΕΛΕΓΧΟΣ ΥΓΙΕΙΝΗΣ ΔΙΕΡΓΑΣΙΩΝ ΣΕ ΤΥΡΟΚΟΜΕΙΑ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ ΠΟΥ ΠΑΡΑΓΟΥΝ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΤΥΡΟΓΑΛΑΚΤΟΣ (29-212). ΦΑΣΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΑΡ. ΔΕΙΓΜΑΤΩΝ E.COLI SALMONELLA L.MONOCYTOGENES ΕΚΤΟΣ ΕΚΤΟΣ ΕΚΤΟΣ ΕΙΣΕΡΧΟΜΕΝΟ ΓΑΛΑ 12 61 (59.8) 22 (21.6) ΠΑΣΤΕΡΙΩΜΕΝΟ ΓΑΛΑ 62 6 (9.7) ΤΥΡΟΓΑΛΑ 56 16 (28.6) 12 (21.4) ΤΥΡΟΠΗΓΜΑ 9 23 (25.6) 9 (1.) ΕΤΟΙΜΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ 134 77 (57.5) 28 (2.9) ΣΥΝΟΛΟ 444 183/444 (41.2%) /444 (.%) 71/444 (16.%)

ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ ΥΓΙΕΙΝΗΣ ΤΥΡΙΩΝ ΤΥΡΟΓΑΛΑΚΤΟΣ ΣΤΗΝ ΑΛΥΣΙΔΑ ΕΜΠΟΡΙΑΣ (29-212). E COLI SALMONELLA L.MON. ΑΡ. ΣΗΜΕΙΟ ΕΛΕΓΧΟΥ ΔΕΙΓΜΑΤΩΝ ΕΚΤΟΣ ΕΚΤΟΣ ΕΚΤΟΣ ΑΛΥΣΙΔΕΣ SUPER MARKETS 12 4 (33.3) 6 (5.) 357 ΜΕΤΑΠΟΙΗΣΗ 115 (32.2%) (%) 21 (5.8%)