Μονάδα Ενδοκρινολογίας Αναπαραγωγής Α Μαιευτική - Γυναικολογική Κλινική Ιατρική Σχολή Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Ανδρική αντισύλληψη Παύλος Πουλάκος ενδοκρινολόγος Απαισιόδοξες προοπτικές: Παρά τα 40 χρόνια έρευνας, κανένα αντρικό φαρμακευτικό αντισυλληπτικό δεν είναι διαθέσιμο για κλινική χρήση, μέχρι τώρα. 1
Αντρικό αντισυλληπτικό! Μια συνεχής πρόκληση Am J Obstet Gynec. 1994;170:1485-1488 Σημερινές μέθοδοι αντισύλληψης Source: CDC (2006) Health, United States 2
Είναι οι άνδρες έτοιμοι για κάτι τέτοιο? αλλά στις ΗΠΑ, οι έφηβες μητέρες δεν έχουν ακριβή αντίληψη για τις προθέσεις εγκυμοσύνης των εταίρων τους και τις προθέσεις χρησιμοποίησης μεθόδων αντισύλληψης που δεν είναι υπό τον έλεγχό τους Lewin, Mitchell et al. 2014 «αν ήταν διαθέσιμη, θα ήσασταν πρόθυμοι να χρησιμοποιήσετε τη νέα μέθοδο αντρικού αντισυλληπτικού?» Heinnemann et. al 2005 The Weimar Manifesto Χωρίς αντισύλληψη/έλεγχο γεννήσεων, όλη η πολιτισμική πρόοδος αλλά και το ίδιο το μέλλον του πλανήτη, απειλείται με εξαφάνιση. Νέα είδη ανδρικής αντισύλληψης χρειάζονται, καθώς και πιο ενεργός ανάμιξη των ανδρών στον οικογενειακό προγραμματισμό Οι κλινικές έρευνες απέδειξαν ότι θα ήταν αποτελεσματικό ένα ορμονικό ανδρικό αντισυλληπτικό (ΟΑΑ) με αναστρέψιμη δράση, και η παρασκευή του θα ήταν εφικτή. Με επαρκή χρηματοδότηση η εμπορική διάθεση ενός ΟΑΑ θα ήταν πιθανή στο κοντινό μέλλον June 29, 1997 3
Τα ιδανικά χαρακτηριστικά ενός ΟΑΑ θα ήταν: 1. Αποτελεσματικό τουλάχιστον όσο το γυναικείο. 2. Αποδεκτό κι από τους δύο συντρόφους. 3. Να έχει γρήγορη έναρξη δράσης. 4. Να μην έχει σημαντικές ανεπιθύμητες δράσεις υπογοναδισμό, μειωμένη libido, στυτική δυσλειτουργία. 5. Να μην επηρεάζει τυχόν απογόνους. 6. Να έχει αναστρέψιμη δράση στη γονιμότητα. 7. Να είναι εύκολα προσβάσιμο και προσιτό. 10th Summit Meeting group. 2006 δυνατότητες αντισύλληψης στον άνδρα Ορμονικό αντρικό αντισυλληπτικό (ΟΑΑ) Μη ορμονικές μέθοδοι Διακοπή εκφορητικής οδού των σπερματοζωαρίων Αναστολή της σπερματογένεσης Μείωση ικανότητας γονιμοποίησης των σπερματοζωαρίων Μείωση κινητικότητας Μείωση ικανότητας διάτρησης Page, Amory et al. 2008 4
περιορισμένες δυνατότητες Χρησιμοποιούμενες μέθοδοι: προφυλακτικό διατομή σπερματικού πόρου (Vasectomy) Μέθοδοι σε κλινικό στάδιο: Ανδρικό ορμονικό αντισυλληπτικό (ΟΑΑ) Ενδο-πορική αναστολή σπέρματος(reversible Inhibition of Sperm Under Guidance (RISUG)) Βύσματα σπερματικού πόρου Προ-κλινική έρευνα: Οτιδήποτε άλλο Page, Amory et al. 2008 τελευταία 40 έτη Αναζήτηση Pubmed 57 κλινικές μελέτες τελευταία 5 έτη 2 κλινικές μελέτες Τελευταία μελέτη με χρηματοδότηση από φαρμακευτική εταιρία 2008 5
Ένας παλαιός γνώριμος προφυλακτικό: 350 έτη τουλάχιστον 6% των ζευγαριών παγκοσμίως Πιο δημοφιλές στις ανεπτυγμένες χώρες σχεδόν 80% στην Ιαπωνία Προστασία έναντι STDs Με σωστή χρήση: 10% αποτυχία καθημερινή χρήση : 20% αποτυχία Mosher, Martinez et al. 2004 διατομή σπερματικού πόρου (Vasectomy) 3% των ζευγαριών Πιο συνηθισμένο σε: Ανεπτυγμένες κοινωνίες (10%) Άνδρες υψηλού μορφωτικού επιπέδου Ποσοστό αποτυχίας <1% Ήπιες επιπλοκές Πτωχή αναταξιμότητα Ποσοστά κύησης μετά αναστόμωση <50% Trussell et al. 1990 6
Προϋποθέσεις ενός ΟΑΑ exogenous T T Sperm Hypothalamus GnRH X Pituitary FSH LH X X Testis Το ΟΑΑ πρέπει να: Καταστέλλει αμφότερες LH και FSH Μειώνει ενδοορχική T Αποκαθιστά την κυκλοφορούσα T ορού Η σοβαρή ολιγοσπερμία (<1 εκ/ml) αποτελεί δευτερεύον endpoint 10th Summit Meeting group. 2006 Testosterone trials 1 2 3 4 5 Study Ethnicity Regimen AZOO <1MilTOTAL WHO, 1990 Mixed TE 200 mg im/week 58% 0% 58% WHO, 1996 Mixed TE 200 mg im/week 70% 13% 83% Kamischke 2000 Caucasian TU 1000 mg im/6 weeks 50% 29% 79% Gu et al., 2003 Asian TU 500 mg im/4 weeks 93% 2% 95% Gu et al., 2009 Asian TU 500 mg im/4 weeks 95% 5% 100% 5 proof of concept studies Pearl index: 0.8-1.1 ανά 100 ανθρωποέτη (~OCP) Απολύτως ανατάξιμη δράση Nieschlag E.,Contraception 82 (2010) 457 470 7
No responders Αναπάντητα ερωτήματα: 3-10% Χωρίς ασφαλείς προγνωστικούς δείκτες: Υψηλότερα επίπεδα IGF-3 AR γενετικοί πολυμορφισμοί Διατροφικά φυτοοιστρογόνα Βελτίωση με προγεσταγόνα Thompson K., SWEET Seminar December 2007 T + progestin trials μία και μόνη μελέτη με χρηματοδότηση από φαρμακευτική εταιρία Πρόσφατη μελέτη: συνδυασμός όλων των ειδών γέλης T gel 10 g & NES gel 8-10 mg daily - 89% < 1mil/ml Nieschlag E.,Contraception 82 (2010) 457 470 8
Προβληματισμοί για το ΟΑΑ Καθυστερημένη έναρξη δράσης (τουλάχιστον 2-3 μήνες) Αργή επανάκαμψη σπέρματος (αρκετοί μήνες) ακμή Πτώση της HDL χοληστερόλης Διαταραχές θυμικού Προβληματισμοί για την υπερδιέγερση του προστάτη παρεντερικό=μη πρακτικό ΟΑΑ Page, Amory et al. 2008 Μη ορμονική φαρμακευτική αντισύλληψη φαρμακευτική αναστολή της μεταφοράς των σπερματοζωαρίων: α- adrenergic receptor blockers (prazosin, tamsulosin, silodosin) Ασυνέργεια μεταξύ των μυικών στιβάδων του σπερματικού πόρου Δράση εντός 5 ημερών αζωοσπερμία 80% - ασπερμία 35% Ανεπιθύμητες ενέργειες όπως ζάλη, ταχυκαρδία, ρινική συμφόρηση Προβληματισμοί λόγω της λίμνασης των σπερματοζωαρίων: γενετικές μεταβολές Αντισπερμικά αντισώματα J Urol, 176 (2006), pp. 1529 1533 9
Reversible Inhibition of Sperm Under Guidance (RISUG) Μια πολυμερής γέλη ενίεται στον σπ πόρο Αποφράσσει μερικώς τον αυλό, προκαλώντας διαταραχή στη δίοδο του σπέρματος Στειρότητα εντός 10 ημερών Αντισύλληψη για περισσότερα από 10 έτη Εύκολη ανάταξη Πιθανές τοξικές δράσεις και τερατογεννέσεις Ήδη από τα 1990s ελεγμένη σε φάση I και II στην Ινδία και από το 2002 σε παρατεταμένη φάση III Indian J Med Res 140, Nov 2014, pp 63-72 Ενδοπορικά βύσματα Αμερικανικό πρότυπο: διπλό βύσμα σιλικόνης εντός του πόρου, μπλοκάρει τη δίοδο του σπέρματος Κινέζικο πρότυπο: μονό stent γεμισμένο με nylon επιτρέπει τη δίοδο του υπόλοιπου εκσπερματίσματος, πλην σπερματοζωαρίων Κινέζικες μελεέτες φάσης II 98% αποτελεσματικότητα Αργή έναρξη δράσης Zhao 1990, d 'Arcangues 1998 10
Αναστολή σπερματογένεσης σε ορχικό επίπεδο Gossypol Φαινολικό παράγωγο με προέλευση τους σπόρους του βαμβακιού Δοκιμάστηκε στην Κίνα στα 80s σε > 8000 άνδρες Σοβαρή ολιγοσπερμία (<1 million/ml) στο 90% Περιστασιακά μη αναστρέψιμη υποκαλιαιμία Αναστολή σπερματογένεσης σε ορχικό επίπεδο Αναστολή του ρετινοϊκού οξέος (RA) vitamin A (προ-ra) απαραίτητη στην αναπαραγωγή H είναι Το WIN 18446 χρησιμοποιήθηκε στα 60 s Αναστέλλει την vitamin A σε RA μετατροπή Αποτελεσματικό- ανατάξιμο της Η λήψη αλκοόλ προκαλέι επεισόδια έξαψης-ναυτίας-αισθήματοςαισθήματος παλμών Πειραματικοί ανταγωνιστές RAR Amory JK, Muller CH., 2011 11
Αδυναμία γονιμοποίησης (σε επίπεδο σπερματοζωαρίων στην επιδιδυμίδα) Πειραματικά, δράση: κινητικότητα CatSpers (Cationic Channels of Sperm) Διείσδυση στο ωάριο ZP-glycoprotein analogues Αναστολή των Cysteine- Rich Secretory Proteins (CRISP) Reprod.BioMedicine Online (2015) 30, 28 38 συμπεράσματα Οι γυναίκες εξακολουθούν να σηκώνουν το κύριο βάρος της αντισύλληψης Οι άνδρες είναι πρόθυμοι να συμμετάσχουν Στο παρόν μόνο 2 ανδρικές αντισυλληπτικές μέθοδοι υπάρχουν (προφυλακτικό/βαζεκτομή) ΟΑΑ: κοντά σε επίπεδο διάθεσης ανεπαρκής χρηματοδότηση Μη ορμονικές μέθοδοι - σε προκλινικό στάδιο 12