ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΜΗ ΕΙ ΙΚΗΣ ΑΝΟΣΙΑΣ Θεοδώρα Κεραµιτσόγλου Ανοσοβιολογικό Τµήµα Π.Γ.Ν.-Μ. «Έλενα Βενιζέλου» Βενιζέλου»
Μό Ανατοµικοί (Φυσικοί) Φραγµοί Τ ο ξ ίν ε ς λ υ ν σ η Μη ειδική ΑνοσίαTLRs Ανοσιακό Σύστηµα Μ ύ κη τ ε ς NLRs Ανοσιακή απάντηση Συµπλήρωµα Ειδική Ανοσία Ιο ί Τ και Β λεµφοκύτταρα Κίνηση κροσσών Όξινο ph στοµάχου ενδριτικά Κύτταρα α ά σ ιτ Πα ρ Ουδετερόφιλα Αµυντικά Πεπτίδια Χυµικοί και Κυτταρικοί Φραγµοί ρ ια τή κ Β α Λυσοζύµη στα δάκρυα και τη σίελο Υγιές έρµα Το ανοσιακό σύστηµα προστατεύει τον οργανισµό µε διάφορες και αυξανόµενης ειδικότητας γραµµές άµυνας
ΜΗ ΕΙ ΙΚΗ ΑΝΟΣΙΑ Φυσική, Έµφυτη Ανοσία Innate, natural, native, non specific immunity Ανατοµικοί (Φυσικοί) Φραγµοί Χυµικοί και Κυτταρικοί Φραγµοί η άµεση απάντηση του οργανισµού για την καταπολέµηση του «ξένου» ασκείται από προϋπάρχοντες µηχανισµούς άµυνας Μη ειδική Ανοσία NLRs Συµπλήρωµα Ειδική Ανοσία TLRs Τ και Β λεµφοκύτταρα Κίνηση κροσσών Όξινο ph στοµάχου Αµυντικά Πεπτίδια Λυσοζύµη στα δάκρυα και το σίελο Υγιές έρµα
Γραµµές άµυνας µη ειδικής ανοσίας Ανατοµικοί (Φυσικοί) Φραγµοί 1η (εξωτερική) γραµµή άµυνας Χυµικοί και Κυτταρικοί Φραγµοί έρµα NLRs Συµπλήρωµα Ειδική Ανοσία TLRs Τ και Β λεµφοκύτταρα Κίνηση κροσσών Όξινο ph στοµάχου Βλεννογόνοι Αµυντικά Πεπτίδια Λυσοζύµη στα δάκρυα και το σίελο Υγιές έρµα
έρµα Μηχανικοί φραγµοί Απολέπιση ίκτυο κερατίνης Φυσιολ. χλωρίδα Έκκριση ουσιών λιπαρά οξέα, Λυσοζύµµη, χαµηλό ph του ιδρώτα Στενές συνδέσεις κυττάρων Ροή αέρα ή υγρών πάνω από τις επιθηλιακές επιφάνειες Κίνηση βλέννας από τα κύτταρα Langerhans cells Κύτταρα ανοσιακού συστήµατος Χηµικοί φραγµοί Λιπαρά οξέα (δέρµα) Λυσοζύµη (σίαλος, ιδρώτας, δάκρυα) Χαµηλό ph (στοµάχι) Ντεφενσίνες, κρυπτιδίνες (έντερο) Βλεννογόνοι Βιολογικοί φραγµοί ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΓΑΣΤΡΕΝΤΕΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΟΥΡΟΠΟΙΟΓΕΝΝΗΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Φυσιολογική χλωρίδα µε µη παθογόνα µικρόβια που ανταγωνίζονται τα παθογόνα για θρεπτικά και σύνδεση στις κυτταρικές επιφάνειες
Φυσιολογική χλωρίδα Αντιµικροβιακοί παράγοντες στο σάλιο Βλέννα, κροσσοί Λυσοζύµη στα δάκρυα και σε άλλες εκκρίσεις Αποµάκρυνση σωµατιδίων µε την ταχεία δίοδο του αέρα πάνω από τις ρινικές τρίχες έρµα/φυσικός φραγµός/λιπαρά οξέα, φυσιολογική χλωρίδα Γαστρικό Οξύ Ταχεία µεταβολή του ph Φυσιολογική χλωρίδα Περίσταλση εντέρου ph και φυσιολογική χλωρίδα κόλπου Μηχανική κάθαρση της απεκκριτικής µοίρας του ουροποιητικού αποµάκρυνση βακτηρίων και άλλων µικροοργανισµών αποτροπή της ανάπτυξης και περιορισµός της διείσδυσης των παθογόνων
Γραµµές άµυνας µη ειδικής ανοσίας Αν οι µικροοργανισµοί διαπεράσουν την πρώτη γραµµή άµυνας 2η (εσωτερική) γραµµή άµυνας άµεσους αν και µη ειδικούς αµυντικούς µηχανισµούς Ανατοµικοί (Φυσικοί) Φραγµοί Σύστηµα Μονοπυρήνων/Φαγοκυττάρων (Μονοπύρηνα, Μακροφάγα, Ουδετερόφιλα πολυµορφοπύρηνα) Χυµικοί και Κυτταρικοί Φραγµοί ενδριτικά κύτταρα ( Κ) NLRs Φυσικά Κυτταροκτόνα κύτταρα (ΝΚ) Συµπλήρωµα Ειδική Ανοσία TLRs Τ και Β λεµφοκύτταρα Κίνηση κροσσών Ενεργοποίηση των οδών του Συµπληρώµατος Ενεργοποίηση του µηχανισµού της Πήξης Παραγωγή διαφόρων διαλυτών παραγόντων (κυτταροκίνες, χηµειοκίνες, πρωτεΐνες οξείας φάσης) Όξινο ph στοµάχου Αµυντικά Πεπτίδια Λυσοζύµη στα δάκρυα και το σίελο Υγιές έρµα
Στη άµεση αυτή απάντηση υποδοχείς που υπάρχουν στα κύτταρα του ανοσιακού συστήµατος Υποδοχείς Αναγνώρισης Προτύπων (Pattern Recognition Receptors PRRs) αναγνωρίζουν πάνω στα µικρόβια µοριακές δοµές PAMPs (Pathogen-associated associated molecular patterns) αντιδρούν µε ένα γενικό τρόπο χωρίς να εξειδικεύουν τη δράση τους για κάθε ξεχωριστό µικρόβιο και χωρίς να το «θυµούνται» αν αυτό ξαναεπιτεθεί στον οργανισµό ή/και ενδογενείς δοµές που ονοµάζονται DAMPs (Damage or danger associated molecular patterns)
Υποδοχείς Αναγνώρισης Προτύπων (Pattern Recognition Receptors PRRs) Εκφράζονται σε µια ποικιλία κυττάρων συµπεριλαµβανοµένων των µονοκυττάρων, δενδριτικών, ουδετεροφίλων και επιθηλιακών κυττάρων Κωδικοποιούνται από συντηρηµένα αρχέγονα γονίδια (germline) εν εµφανίζουν κλωνική κατανοµή Έχουν µικρή ποικιλότητα Ανήκουν σε διάφορες πρωτεϊνικές οµάδες Toll-like like receptors TLRs NOD (Nucleotide-binding oligomerization domain)-like receptors NLRs RIG (Retinoic acid-inducible inducible gene)-like receptors RLRs C-type lectins receptors CLRs Scavenger receptors SRs
Υποδοχείς Αναγνώρισης Προτύπων (Pattern Recognition Receptors PRRs) Κυτταρικούς Επιφάνεια των κυττάρων Ενδοκυττάρια διαµερίσµατα Κυτταρόπλασµα ιαλυτούς Εκκρίνονται στο αίµα και στα ιστικά υγρά Πρωτεΐνες οξείας φάσης Κολλεκτίνες (MBL) Πενταξίνες (CRP, SAP, PTX3) Πρωτεΐνη που συνδέεται µε την LPS (LBP) scd14 C3, C1q
Υποδοχείς Αναγνώρισης Προτύπων (Pattern Recognition Receptors PRRs) Σηµατοδοτικούς (signaling PRRs) Toll-like like receptors TLRs, NOD (Nucleotide-binding oligomerization domain)-like receptors NLRs, RIG (Retinoic acid-inducible inducible gene)-like receptors RLRs διάφορα σηµατοδοτικά µονοπάτια τα οποία κινητοποιούν τους χυµικούς και κυτταρικούς µηχανισµούς της µη ειδικής ανοσίας επάγοντας την φλεγµονώδη αντίδραση Σχετικούς µε την ενδοκυττάρωση (endocytic PRRs) C-type lectins receptors CLRs Scavenger receptors SRs Προάγουν τη σύνδεση, την πρόσληψη και την καταστροφή των µικροοργανισµών από τα φαγοκύτταρα
Η ενεργοποίηση των PRRs µεταδίδει µηνύµατα Υποδοχείς Αναγνώρισης Προτύπων (Pattern Recognition Receptors PRRs) Μόρια Προσαρµοστές Ενεργοποίηση Κινάσες Μεταγραφικοί παράγοντες Παραγωγή ραστικές ουσίες Οι ουσίες αυτές είναι µεσολαβητές της φλεγµονής, υπεύθυνες για τον πολλαπλασιασµό και την προσέλκυση µονοκυττάρων, ουδετεροφίλων και άλλων δραστικών κυττάρων, διευκολύνουν τη µετανάστευση των κυττάρων και ρυθµίζουν την ειδική ανοσιακή απάντηση
PAMPs (Pathogen-associated associated molecular patterns) Οντογενετικά συντηρηµένες µοριακές δοµές που βρίσκονται µόνο πάνω στα µικρόβια (παθογόνα και συµβιωτικά) Χωρίς αντιγονική µεταβλητότητα Σχετίζονται µε την επιβίωση και λοιµογόνο δράση του µικροβίου
DAMPs (Damage or danger associated molecular patterns) Εκκρίνονται από στρεσαρισµένα, αποπτωτικά ή νεκρά κύτταρα Παράγονται από κατεστραµµένα συστατικά της εξωκυττάριας θεµέλιας ουσίας Πέραν αυτών, όλα τα φαγοκύτταρα έχουν υποδοχείς για µια ποικιλία µορίων µε κυριώτερους τους υποδοχείς για το Fc κλάσµα της IgG, για το συµπλήρωµα, για τον TNF Η αλλληλεπίδραση των υποδοχέων µε τα παραπάνω µόρια/στοιχεία (συνδέτες) επάγουν την φαγοκυττάρωση και την ενεργοποίηση της θανάτωσης του «ξένου»
Κύρια κύτταρα της µη ειδικής ανοσίας Κύτταρα συστήµατος Μονοπυρήνων/Φαγοκυττάρων ενδριτικά κύτταρα ( Κ) Φυσικά Κυτταροκτόνα κύτταρα (ΝΚ)
Σύστηµα Μονοπυρήνων/Φαγοκυττάρων «κατ επάγγελµα» φαγοκύτταρα Μονοπύρηνα κύτταρα (ΜΠ) του αίµατος Μακροφάγα (ΜΦ) των ιστών Ουδετερόφιλα Πολυµορφοπύρηνα (ΠΜΠ)
Σύστηµα Μονοπυρήνων/Φαγοκυττάρων Mονοκύτταρα του αίµατος ωριµάζουν στο Μυελό των Οστών µέχρι το στάδιο του προµονοκυττάρου εισέρχονται στη κυκλοφορία µεταναστεύουν στους ιστούς όπου διαφοροποιούνται σε εξειδικευµένα Mακροφάγα (ΜΦ) των ιστών κύτταρα Kupffer (ήπαρ) κυψελιδικά µακροφάγα (πνεύµονες) κύτταρα µικρογλοίας (νευρικό σύστηµα) ιστιοκύτταρα (συνδετικό ιστό) µεσαγγειακά κύτταρα (νεφρός) Οστεοκλάστες (οστά)
Mακροφάγα Τα ΜΦ των ιστών, όταν εντοπίσουν εισβάλλοντες µικροοργανισµούς εκκρίνουν κυτταροκίνες και στρατολογούν ΜΠ και ΠΜΠ από τις αποθήκες του αίµατος και του µυελού των οστών παραµένουν περισσότερο στο σηµείο της φλεγµονής (έχουν µεγαλύτερο χρόνο ζωής) κύρια δραστικά κύτταρα στα όψιµα στάδια της φυσικής ανοσίας (1-2 µέρες µετά τη λοίµωξη) έκκριση κυτταροκινών φαγοκυττάρωση παρουσίαση του αντιγόνου στα Τ κύτταρα λειτουργούν ως αντιγονοπαρουσιαστικά κύτταρα (συµµετέχουν στην ειδική ανοσιακή απάντηση)
Ουδετερόφιλα Πολυµορφοπύρηνα παράγονται στο µυελό των οστών από το πολυδύναµο αρχέγονο κύτταρο (stem cell) απελευθερώνονται στην κυκλοφορία όπου παραµένουν για 7-10 h µεταναστεύουν στους ιστούς όπου έχουν µικρή διάρκεια ζωής είναι από τα πρώτα κύτταρα που φθάνουν στο σηµείο της βλάβης (σε λίγες ώρες) απαντώντας σε χηµειοτακτικά ερεθίσµατα Τα ΠΜΠ ασκούν πολύ εντονότερη φαγοκυτταρική δράση από εκείνη των ΜΦ
Ουδετερόφιλα Πολυµορφοπύρηνα δραστικούς µεταβολίτες του οξυγόνου και κυτταροτοξικές ουσίες Αζουρόφιλα ή πρωτογενή κοκκία Ειδικά ή δευτερογενή κοκκία Κοκκία ζελατινάσης ή τριτογενή Εκκριτικά κυστίδια Αζουρόφιλα κοκκία Ειδικά κοκκία Κοκκία ζελατινάσης Εκκριτικά κυστίδια απελευθερώνουν απελευθερώνουν το περιεχόµενο τους σε διαφορετικές χρονικές στιγµές θανάτωση και πέψη των µικροοργανισµών προσκόλληση στο ενδοθήλιο µετακίνηση δια µέσου της βασικής µεµβράνης
Ουδετερόφιλα Πολυµορφοπύρηνα Μετανάστευση Κύλιση/χαλαρή σύνδεση Προσκόλληση ιαπίδυση Επιβράδυνση: σελεκτίνες Μόνιµη σύνδεση:ιντεγκρίνες Ενεργητική διολίσθηση Χηµειοταξία Φαγοκυττάρωση
Φαγοκυττάρωση είναι η διαδικασία της ενδοκυττάρωσης και καταστροφής από τα φαγοκύτταρα: µικροοργανισµών µη διαλυτών σωµατιδίων κατεστραµµένων ή νεκρών κυττάρων του οργανισµού κυτταρικών ρακών 1.Προσκόλληση του βακτηρίου σε προσεκβολές του φαγοκυττάρου (ψευδοπόδια) 2.Ενδοκυττάρωση του βακτηριδίου και σχηµατισµό του «φαγοσώµατος» που κινείται προς το λυσόσωµα 3.Σύντηξη του φαγοσώµατος µε το λυσόσωµα και απελευθέρωση λυσοσωµικών ενζύµων µέσα στο φαγόσωµα 4.Πέψη του ενσωµατωθέντος υλικού 5.Απελευθέρωση των προϊόντων της πέψης από το κύτταρο
καταστροφή των µικροοργανισµών κυτταροτοξικές πρωτεΐνες των λυσοσωµάτων /κοκκίων δραστικούς µεταβολίτες του οξυγόνου (αναπνευστική έκρηξη) δραστικούς µεταβολίτες του αζώτου σχηµατισµός εξωκυτταρικών παγίδων (extracellular traps ETs) ETs αποτελούνται από πυρηνικό ή µιτοχονδριακό DNA (ως σκελετός), ο οποίος φέρει αντιµικροβιακά πεπτίδια, ιστόνες και ειδικές πρωτεάσες παγιδεύονται και φονεύονται τα µικρόβια
ενδριτικά Κύτταρα Τα Κ θεωρείται ότι γεφυρώνουν τα δύο σκέλη της ανοσιακής απάντησης καθώς έλκονται και ενεργοποιούνται από στοιχεία της φυσικής ανοσίας και δρουν ως αντιγονοπαρουσιαστικά κύτταρα στα Τ-λεµφοκύτταρα
ενδριτικά Κύτταρα Τα άωρα Κ εγκαταλείπουν το µυελό των οστών και αποικίζουν περιφερικούς ιστούς, όπως το δέρµα (Langerhans, διάµεσα), το ήπαρ και το έντερο, όπου αποτελούν τα πρώτα κύτταρα που θα αντιµετωπίσουν το «ξένο», θα προσλάβουν αντιγόνα, θα ενεργοποιηθούν και θα µεταναστεύσουν στους λεµφαδένες, στους οποίους θα επεξεργασθούν και θα παρουσιάσουν τα αντιγόνα (ώριµα Κ) Η λειτουργία τους ρυθµίζεται µέσω αλληλεπίδρασης µε ΝΚ κύτταρα και Τ-λεµφοκύτταρα και επίδρασης κυτταροκινών (TNF-α, INF-α)
Φυσικά Κυτταροκτόνα ΝΚ Κύτταρα Μεγάλα κοκκιώδη λεµφοκύτταρα Βρίσκονται στο περιφερικό αίµα και σε διάφορα όργανα και ιστούς χαρακτηρίζονται από την έκφραση στην επιφάνειά τους µιας τεράστιας ποικιλίας υποδοχέων και µορίων, τα οποία ρυθµίζουν τη λειτουργία και δράση τους CD8 CD7 CD2 CD85i παίζουν κύριο ρόλο στην διαµόρφωση της µη ειδικής αλλά και της ειδικής ανοσιακής απάντησης. CD16 CD96 CD45 CD226 CD57 CD244 CD56 CD160
Φυσικά Κυτταροκτόνα ΝΚ Κύτταρα βασικό ρόλο στη µη ειδική άµυνα κυτταροτοξική δραστηριότητα Καταστροφή κυττάρων στόχων χωρίς ευαισθητοποίηση ή MHC περιορισµό παραγωγή κυτταροκινών IFNγ TNFα κύτταρα προσβεβληµένα από ιούς N K κύτταρα προσβεβληµένα από παράσιτα/µικρόβια TGFβ N K CSFs IL-5 Αυτοαντιδρώντα ή αλλογενή κύτταρα Καρκινικά κύτταρα άµεση κυτταρολυτική δράση, ADCC, απόπτωση προάγουν την φαγοκυττάρωση αυξάνουν την έκφραση µορίων προσκόλλησης και συνδιεγερτικών µορίων Ισχυρά σήµατα για Τh-1 τύπου απάντηση
Φυσικά Κυτταροκτόνα ΝΚ Κύτταρα ιαθέτουν την ικανότητα να αλληλεπιδρούν άµεσα µε λοιµώδεις παράγοντες µέσω PRRs µε µολυσµένα κύτταρα µέσω επιφανειακών υποδοχέων (NKRs) και µε κύτταρα της ειδικής ανοσιακής απάντησης µέσω διακυτταρικών αλληλεπιδράσεων και έκκρισης κυτταροκινών ιάφορες κυτταροκίνες και χηµειοκίνες που απελευθερώνονται κατά τη διάρκεια της φλεγµονής από διάφορα κύτταρα, ( Κ, ενδοθηλιακά, ΜΦ, ΠΜΠ, ινοβλάστες, µαστοκύτταρα και εωσινόφιλα) παίζουν σηµαντικό ρόλο στο µηχανισµό στρατολόγησης των ΝΚ
Ανοσορρυθµιστική δράση ΝΚ κυττάρων Υπό την επίδραση κυτταροκινών όπως, IL-15, IL-12, IL-18, τα NK κύτταρα προωθούν την ωρίµανση και την ενεργοποίηση των δενδριτικών κυττάρων, των µακροφάγων και των Τ λεµφοκυττάρων. Ταυτόχρονα τα ΝΚ µπορούν να καταστρέψουν άωρα δενδριτικά, ενεργοποιηµένα CD4+ T κύτταρα και µακροφάγα
Μη ειδική Ανοσία Ειδική Ανοσία ΝΚ cells
Κυτταροκίνες πρωτεΐνες ή πεπτίδια που παράγονται από ενεργοποιηµένα κύτταρα αποτελούν τους αγγελιαφόρους µηνυµάτων µεταξύ των κυττάρων τους ρυθµιστές των ανοσιακών απαντήσεων τόσο της µη ειδικής όσο και της ειδικής ανοσίας
Κυτταροκίνες Ως διαµεσολαβητές της µη ειδικής ανοσίας θεωρούνται οι ιντερφερόνες τύπου Ι (IFN-α, β), ο παράγοντας νέκρωσης των όγκων TNF-α και οι ιντερλευκίνες-1, 1,-6, -10, -12, -15 και -18
Κυτταροκίνες ελέγχουν τις ιογενείς λοιµώξεις (IFN-α,, IFN-β) επάγουν τη σύνθεση πρωτεϊνών οξείας φάσεως (TNF-α,, IL-1, IL-6) αυξάνουν τη παραγωγή ουδετεροφίλων στο µυελό των οστών (IL-6) επάγουν τη προσέλκυση των φαγοκυττάρων στο σηµείο της φλεγµονής (TNF-α,, IL-1) περιορίζουν την ενεργοποίηση των µακροφάγων (IL-10) διεγείρουν το πολλαπλασιασµό και τη δραστικότητα των ΝΚ (IL-12, IL-15)
Χηµειοκίνες οµάδα µορίων µικρού συνήθως µοριακού βάρους µε χηµειοτακτική και κυτταροκινητική δράση Καθορίζουν ποιά ανοσοκύτταρα θα εξαγγειωθούν για να συµµετάσχουν στην ανοσιακή απάντηση και προς ποιό ιστό θα µετακινηθούν Κατατάσσονται σε 4 υποοικογένειες: CC, CXC, XC και CX3C Μόρια Προσκόλλησης πρωτεΐνες της κυτταρικής µεµβράνης που καθορίζουν την προσκόλληση των κυττάρων µεταξύ τους και µε τη µεσοκυττάριο ουσία συµµετέχουν στη διαβίβαση µηνυµάτων από και προς τον ενδοκυττάριο χώρο επηρεάζουν τον πολλαπλασιασµό, τη διαφοροποίηση και την ενεργοποίηση των κυττάρων ιακρίνονται στις σελεκτίνες, ιντεγκρίνες, βλεννίνες, υπεροικογένεια ανοσοσφαιρινών και τη γλυκοπρωτεΐνη CD44
Σύστηµα του Συµπληρώµατος περισσότερες από 30 πρωτεΐνες παράγονται από το ήπαρ κυκλοφορούν στον ορό του αίµατος και σε όλους τους ιστούς του σώµατος Αλληλεπιδρούν µεταξύ τους µετά την ενεργοποίηση του συστήµατος, ενεργοποιώντας η µία την άλλη (καταρράκτης ενεργοποίησης) Η ενεργοποίηση έχει ως αποτέλεσµα την αύξηση της διαπερατότητας των αγγείων στρατολόγηση φαγοκυττάρων οψωνινοποίηση λύση των βακτηρίων
Σύστηµα του Συµπληρώµατος κλασσική οδός οδός λεκτίνης εναλλακτική οδός Ενεργοποίηση σύνδεση των πρωτεϊνών του συστήµατος µε ανοσοσυµπλέγµατα µε µικροοργανισµούς µε σύνδεση της MBL (Mannose-Binding Lectin) µε υδατανθρακινές δοµές στην επιφάνεια µικροβίων Σήµερα έχουν ανακαλυφθεί και επιπλέον τρόποι ενεργοποίησης του συστήµατος του συµπληρώµατος. Σε αυτούς περιλαµβάνονται α) ενεργοποίηση από παράγοντες του συστήµατος της πήξης που µπορούν να αλληλεπιδράσουν µε τις πρωτεΐνες C3 και C5 β) απευθείας διάσπαση του C5 µέσω πρωτεασών σερίνης στην επιφάνεια φαγοκυττάρων
Σύστηµα της Πήξης αύξηση της διαπερατότητας των αγγείων χηµειοτακτικοί παράγοντες αντιµικροβιακή δράση (β-λυσίνη) σχηµατίζουν ινώδες πλέγµα για περιορισµό της διασποράς της λοίµωξης
Πρωτεΐνες Οξείας Φάσης πρωτεΐνες του ορού CRP, α-αµυλοειδές του ορού, παράγοντες Συµπληρώµατος, Ινωδογόνο, MBL κ.α η παραγωγή µεταβάλλεται κατά τη διάρκεια της οξείας φλεγµονώδους αντίδρασης Ενισχύουν την καταστροφή των κυττάρων-στόχων µε ενεργοποίηση του συµπληρώµατος και ενίσχυση της φαγοκυττάρωσης
µικρόβια ΠΜΠ ΠΜΠ ΠΜΠ ΜΦ Αναγνώριση από ΜΦ, ΠΜΠ φαγοκυττάρωση καταστροφή µικροβίων ΠΜΠ ΠΜΠ ΠΜΠ ΠΜΠ ΜΦ ΜΦ ΜΦ ΜΦ
µικρόβια NK ΜΦ Λύση µολυσµένων κυττάρων ΠΜΠ ΠΜΠ ΑΝΤΙ ΡΑΣΗ ΟΞΕΙΑΣ ΦΑΣΗΣ NK Μια ενορχηστρωµένη αλληλουχία γεγονότων που κινητοποιεί µια απάντηση στον οργανισµό να: Περιορίσει τους τους παθογόνους εισβολείς Να προλάβει την επερχόµενη ιστική Να ενεργοποιήσει διαδικασίες C ΜΦ ΤΟΠΙΚΗ ΑΝΤΙ ΡΑΣΗ Ενεργοποίηση ενδοθηλίου, αύξηση διαπερατότητας εισβολείς των αγγείων, µε αποτέλεσµα: ιστική βλάβη διαδικασίες αποκατάστασης Ενεργοποίηση C Κ Ενεργοποίηση -> παραγωγή κυτταροκινών αύξηση πρόσβασης δραστικών κυττάρων ενεργοποίηση ΠΜΠ και ΝΚ, Κ ΜΦ
C Igs βακτήρια NK Πυρετός Τοπική και εγκέφαλος Συστηµατική φλεγµονώδης αντίδραση Υποθάλαµος CRH Υπόφυση ACTH ΠΟΛ Κ ΜΦ ΜΦ Επινεφρίδια Γλυκοκορτικοειδή ΦΛΕΓΜΟΝΗ IL-1 TNF-α Π.Ο.Φ C ήπαρ ΜΦ Τ και Β ιστοί φαγοκύτταρα διέγερση ινοβλαστών κ.α. µυϊκή πρωτεόλυση ενεργοποίηση Θερµότητα ερυθρότητα διέγερση οίδηµα πόνος απώλεια λειτουργίας
βακτήρια C Igs NK Τοπική και Συστηµατική φλεγµονώδης αντίδραση ΠΟΛ Κ ΜΦ Αντιγονοπαρουσιαστικά κύτταρα: παρουσίαση του αντιγόνου στα Τ και Β λεµφοκύτταρα Κ ΜΦ Τ Έναρξη ειδικής ανοσιακής απάντησης
ΜΗ ΕΙ ΙΚΗ ΑΝΟΣΙΑ ρα Άµεσα εν είναι ειδική για συγκεκριµένο παθογόνο Αναγνωρίζει µοριακά πρότυπα Αντιδρά το ίδιο για µια ποικιλία µικροοργανισµών εν χαρακτηρίζεται από ανοσολογική µνήµη Ενεργοποιεί και ρυθµίζει την ειδική ανοσιακή απάντηση