Διοίκηση Ανθρώπινων Πόρων Ενότητα 8: Μοντέλο διοίκησης μέσω συνθηκών Δρ. Σερδάρης Παναγιώτης Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων (Κοζάνη)
Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες, που υπόκειται σε άλλου τύπου άδειας χρήσης, η άδεια χρήσης αναφέρεται ρητώς. 2
Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο TEI Δυτικής Μακεδονίας» έχει χρηματοδοτήσει μόνο τη αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους. 3
Σκοποί ενότητας Να κατανοήσει ο φοιτητής τα βασικά στοιχεία του μοντέλου διοίκησης μέσω συνθηκών. 4
Περιεχόμενα ενότητας Η φύση και η σημασία της διοίκησης μέσω συνθηκών. Οργανωτικές συνθήκες. Δυνατότητες της διοίκησης μέσω συνθηκών. Αποτελεσματική διοίκηση μέσω των συνθηκών. 5
Βασικές Αρχές Κάθε διοίκηση στοχεύει να περιορίσει τους βαθμούς της ελευθερίας των μελών της στην οργάνωση σε αριθμό, κλάση, κατηγορία συμπεριφορών, που είναι απαραίτητες στο σύστημα. Σε αυτό το πλαίσιο διαχωρίζουμε τρία είδη διοίκησης: συνθήκες εντολών οργάνωσης, γραφειοκρατική διοίκηση, διαχείριση και διοίκηση μέσω των συνθηκών (managing by conditions). 6
Η φύση και η σημασία της διοίκησης μέσω συνθηκών Η κατηγορηματική κινητικότητα των καταστάσεων είναι η αιτία για την επίσης κατηγορηματική αστάθεια της συμπεριφοράς, η οποία, αναζητώντας να προσαρμοστεί προς αυτές, ακολουθεί υπάκουα τη σκηνοθεσία τους. 7
Οργανωτικές συνθήκες Ας θυμηθούμε εκ νέου τη θέση των D. Katz και R. Kahn, που αναφέρεται στην προσθήκη, σχετικά με την παρούσα επεξεργασία, ότι: 1) η μοντέρνα διοίκηση προσπαθεί να συμπεριλάβει την επιθυμητή συμπεριφορά από εξωτερικά μέτρα για εξαναγκασμό, ανεξάρτητα από το αν αυτά είναι θετικά ή αρνητικά, με τα ατομικά εξωτερικά κίνητρα. 2) Σε συνδυασμό με αυτό βρίσκεται και η θέση του M. Folit για τα στελέχη με ικανότητα στη διοίκηση, εμπειρία και εσωτερική ψυχική οργάνωση διοίκησης, αλλά και με την κορυφαία εντολή στην οποία οι <οι διοικητές διατάζουν> αντικαθιστώντας τις διαταγές με φυσικές προστακτικές και νομοτέλειες της <ασκούμενης αμοιβαίας δραστηριότητας>, οπότε τα πράγματα αλλάζουν. Αυτές οι δύο θέσεις προετοιμάζουν την αρχή της διοίκησης μέσω των συνθηκών. 8
Συμπεράσματα για τη μέθοδο Στην κλασική γραφειοκρατική τακτική της διοίκησης μέσω της ρύθμισης του ρόλου, ο διοικών γνωρίζει τον σκοπό και τις περιοριστικές συνθήκες για την επίτευξή του, καθώς και την αξία για τη συμπεριφορά του ρόλου με τη δική του μορφή και ομοιότητα, επιβραβεύοντας ή τιμωρώντας ανάλογα με τον βαθμό της τήρησης της. Η σχέση με τα ενδιαφέροντα του ατόμου είναι ανάλογη με τη συμπεριφορά του ρόλου του, για αυτό είναι τιμωρούμενο ή επιβραβευόμενο. 9
Δυνατότητες της διοίκησης μέσω συνθηκών Ουσιαστική συμβολή της διοίκησης μέσω των συνθηκών είναι η αντικατάσταση του υποκειμενικού ελέγχου με αντικειμενικό. Το άτομο γίνεται εξαρτώμενο περισσότερο άμεσα από τα πράγματα από όσο από το υποκείμενο της διοίκησης. Αυτό μειώνει την πιθανότητα να παρουσιαστεί από το άτομο αντίσταση, σαν αντίδραση της υποκειμενικής αυθαιρεσίας του διοικούντα. Στη διοίκηση εφαρμόζεται ο νόμος για το πρακτικά αναπόφευκτο της αντικειμενικής αναγκαιότητας. 10
Αποτελεσματική διοίκηση μέσω των συνθηκών Ποιοι απομένει να είναι οι προσανατολισμοί κατά τον καθορισμό των συνθηκών στη διοίκηση της κινητοποίησης. Από τη μία πλευρά η απάντηση είναι οι πραγματικοί σκοποί και οι ανάγκες της κοινωνίας, τα καθήκοντα και τα προβλήματα τα οποία ακλουθούν να λυθούν, τα διαθέσιμα αποθέματα, οι πόροι. 11
Σύγκρουση ρόλου στη διοικητική δραστηριότητα ως συνέπεια της ψυχικής έντασης του διοικούντα Μια από τις πιο χαρακτηριστικές ιδιαιτερότητες του κοινωνικού ρόλου που επιτελείται από τον διοικούντα είναι ότι οι κοινωνικές προσδοκίες που εμφανίζονται σε αυτόν τον ρόλο έχουν αντιφατικό χαρακτήρα. 12
Τακτική ρόλου ή διοίκηση μέσω συνθηκών; Σε μια σειρά περιπτώσεων έρχεται κάποια στιγμή που το αυστηρό δέσιμο με τον ρόλο είναι αναπόφευκτο για την πραγματοποίηση της αποτελεσματικής ομαδικής δραστηριότητας, παραγωγής. 13
Βιβλιογραφία Σερδάρης, Π. (2008). Ψυχολογία βιομηχανικής επιχειρησιακής διοίκησης. Εκδόσεις University Studio Press, Θεσσαλονίκη. ISBN: 978-960-12-1675-1. 14
Τέλος Ενότητας