Ηγεσία και ομαδική εργασία Παπαθεοδώρου Μαρία ΤΕ Νοσηλεύτρια, MBA, Προϊσταμένη Β Ουρολογικής Κλινικής ΑΠΘ Γ. Ν. Παπαγεωργίου Ηγεσία και ομαδική εργασία Συνθετότητα και πολυπλοκότητα σύγχρονης εποχής Μέλος ομάδας Απαραίτητη προϋπόθεση η συνεργασία Η συνεργασία ανθρώπων με ιδιαιτερότητες, ατόμων με διαφορετικές πεποιθήσεις, ενδιαφέροντα και κίνητρα, δεν είναι απλή υπόθεση Δυσχέρειες, προβλήματα, συγκρούσεις. 1
Ομάδα Ομάδα είναι ένας μικρός αριθμός ατόμων με συμπληρωματικές ικανότητες - δεξιότητες που είναι αφοσιωμένοι σε έναν κοινό σκοπό, ένα σύνολο στόχων απόδοσης και μια προσέγγιση για την οποία είναι αμοιβαία υπεύθυνοι. (Katzenbach και Smith, 1993) Τύποι Ομάδων Τυπικές: αποτελούνται από άτομα στα οποία η επιχείρηση επιβάλλει ένα συγκεκριμένο τρόπο δράσης και συμπεριφοράς και στα οποία παρέχει ευθύνες και τα εξουσιοδοτεί για την επίτευξη ενός συγκεκριμένου αποτελέσματος. Άτυπες: ο ρόλος του κάθε μέλους δεν είναι σαφώς καθορισμένος, ένα άτομο μπορεί να έχει πολλούς ρόλους, όπως και πολλά άτομα μπορεί να έχουν τον ίδιο ρόλο. (Μ. Ζαβλανός, 2002) 2
Χαρακτηριστικά στοιχεία ομάδων εργασίας Δομή Ρόλος των μελών της Ηγεσία Βαθμός συνοχής Κανόνες. Δεξιότητες αποτελεσματικής λειτουργίας μιας ομάδας Ομαδικός σχεδιασμός Δεξιότητες επικοινωνίας Ύπαρξη προσαρμοστικότητας Διαπροσωπικές σχέσεις 3
Χαρακτηριστικά αποτελεσματικής και επιτυχημένης ομάδας Σαφής επικοινωνία. Συμμετοχή με καταιγισμό ιδεών. Συναίνεση. Επίλυση προβλημάτων. Δέσμευση στον σκοπό. Τακτικές συνεδριάσεις της ομάδας. Η εξασφάλιση ότι η ομάδα κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση. Θετικές, υποστηρικτικές σχέσεις εργασίας. Πλεονεκτήματα ομαδικής εργασίας Κοινωνική υποκίνηση Υποστήριξη Αυτοπεποίθηση Ευελιξία Συνέργεια Κανόνες πρότυπα Ανάληψη ρίσκων Διορθωτικές ενέργειες Εκπαιδευτική λειτουργία 4
Μειονεκτήματα ομαδικής εργασίας «Άτρωτες» ομάδες Ανάληψη ρίσκων «Θυσία» της ατομικότητας Ομοιόμορφος τρόπος σκέψης Συνοχή ομάδας Το μέγεθος της ομάδας. Το βαθμό εξάρτησης των μελών από την ομάδα. Την επιτυχία των στόχων της ομάδας. Το γόητρο της ομάδας. Τον αυταρχισμό της διοίκησης. Την επικοινωνία μεταξύ των μελών της ομάδας. 5
Συνοχή ομάδας Η συμβολή του ηγέτη στη διατήρηση της συνοχής μιας ομάδας είναι ιδιαίτερα καθοριστική, μετατρέποντας τον ανταγωνισμό των ατόμων σε συνεργασία. Ένας ηγέτης πρέπει να διαθέτει: Όραμα Ενδυνάμωση Διαίσθηση Αξίες (Γ. Ζάχου, 2014) 6
Όραμα Ο κάθε ηγέτης πρέπει να έχει όραμα για τον εαυτό του και την ομάδα του. Όταν το όραμα του ηγέτη ευθυγραμμίζεται με τις υπάρχουσες αξίες των μελών της ομάδας του, τότε είναι πιο πιθανό να μπορέσει να τους κινητοποιήσει. (G. Yukl, 2009) Αξίες Έναν ηγέτη θα πρέπει να τον διακρίνει η δικαιοσύνη, η ισότητα και η αμεροληψία. Τα χαρακτηριστικά αυτά επιτρέπουν στον ηγέτη να δημιουργήσει κάτι πρωτοπόρο, δηλαδή την όσο γίνεται απόλυτη συνεργασία με τις λιγότερο ανεπιθύμητες συγκρούσεις ανάμεσα στους συνεργάτες ή στην ομάδα του. (C. Sitterly, 2002) 7
Διαίσθηση - Ενδυνάμωση Ο σωστός ηγέτης επιβάλλεται να έχει την ικανότητα να διακρίνει τις δυνατότητες των άλλων, ακόμη κι αν οι ίδιοι δεν είναι σε θέση να τις αναγνωρίζουν. Έτσι λοιπόν πρέπει να απαιτεί πράγματα από εκείνους ώστε να αναπτυχθούν και να κατακτήσουν τις προσωπικές τους κορυφές. (Σ. Μπαρούτας,2014) Ηγεσία σημαίνει επιρροή. «Εκείνος που νομίζει ότι οδηγεί σαν ηγέτης και δεν έχει κανέναν πίσω του, απλώς έχει βγει βόλτα μόνος του» 8
Η ηγεσία στη νοσηλευτική ομάδα Ο θεμέλιος λίθος για τη δημιουργία και τη διατήρηση ενός ποιοτικού συστήματος υγείας. Η νοσηλευτική ηγεσία που λειτουργεί δημιουργικά αποδεικνύεται από την υψηλή ποιότητα φροντίδας των ασθενών. Η κατάλληλη επιλογή του τύπου ηγεσίας, οδηγεί στην ασφάλεια τόσο των ασθενών όσο και των μελών της νοσηλευτικής ομάδας. Η ηγεσία στη νοσηλευτική ομάδα Οι ηγέτες-προϊστάμενοι χρειάζεται να εμπνέουν εμπιστοσύνη και σεβασμό, να είναι αποδεκτοί και πρότυπο από την νοσηλευτική ομάδα. 9
Η ηγεσία στη νοσηλευτική ομάδα Οι διαφορετικές βαθμίδες εκπαίδευσης, η διαφορετικότητα των γενεών των μελών που απαρτίζουν την ομάδα απαιτούν την τεχνική της «ανοιχτής» επικοινωνίας της ομάδας, τον εμπλουτισμό δηλαδή της εργασίας με συμμετοχή της ομάδας στην λήψη αποφάσεων. Το Βήμα του Ασκληπιού Rostrum of Asclepius 11th Volume, 1st Issue, January March 2012 Www.vima-asklipiou.gr Copyright 2012 Η ηγεσία στη νοσηλευτική ομάδα Ο σαφής καθορισμός των στόχων της ομάδας Η δέσμευση των μελών της για την υλοποίησή τους Η συνοχή και η αμοιβαία εμπιστοσύνη μεταξύ των συνεργατών Η δυνατότητα αυτονομίας Το δίκαιο σύστημα ανταμοιβής βασισμένο στην αναγνώριση της προσφοράς έργου Αποτελούν ισχυρά κίνητρα για τη βελτίωση της αποδοτικότητας της νοσηλευτικής ομάδας. 10
Η ηγεσία στη νοσηλευτική ομάδα Ο ορθολογικός και αμερόληπτος τρόπος που διαχειρίζεται ο προϊστάμενος-ηγέτης ζητήματα όπως η κατανομή των βαρδιών, ο καταμερισμός της εργασίας, η χορήγηση αδειών, η διευκόλυνση και η ενίσχυση, καθώς και η δικαιοσύνη και η εντιμότητα από μέρους του, αποτελούν τη βάση για τη δέσμευση της ομάδας στην επίτευξη των οραμάτων και των στόχων της. Η ηγεσία στη νοσηλευτική ομάδα Η νοσηλευτική ομάδα γίνεται πιο δημιουργική σε ένα υγιές περιβάλλον που καλύπτει την ανάγκη για συναδελφικότητα, για αποφυγή συγκρούσεων, προάγει καλές διαπροσωπικές σχέσεις, προτιμά τη συμφιλίωση και το συμβιβασμό, και προστατεύει τους εργαζόμενους από την επαγγελματική εξουθένωση. 11
Συμπερασματικά Κάθε επιχείρηση θα πρέπει να βασίζεται σε συγκεκριμένες και ρεαλιστικές αξίες. Αποτελεσματικές ομάδες με ισχυρές, θετικές οργανωτικές κουλτούρες δεν δημιουργούνται τυχαία. Αν δεν είναι ο ίδιος ο ηγέτης ακέραιος, δε θα μπορέσει να μεταλαμπαδεύσει στους γύρω του σωστές αξίες. Συμπερασματικά Πλήρης διάχυση της πληροφορίας. Δημιουργία κλίματος αμοιβαίας εμπιστοσύνης. Ενθάρρυνση της συλλογικής λήψης αποφάσεωνεκχώρηση αρμοδιοτήτων. 12
Συμπερασματικά Συναίσθηση των διαφορετικών αναγκών κάθε μέλους της ομάδας και συνεργασία μαζί του για τον κοινό σκοπό. Σπουδαιότητα διαλείμματος: προκύπτουν ιδέες, ενισχύεται το καλό κλίμα, δεσμεύονται οι συνάδελφοι με τον προϊστάμενο και την εταιρεία, και τελικά γίνονται πιο αποτελεσματικοί. Συμπερασματικά «Ενεργητική ακρόαση». Ακούς τους άλλους όχι μόνο με τα αυτιά αλλά κυρίως με την καρδιά. (Γ. Μαυρουδής, 1999) Ο ηγέτης πρέπει να νοιάζεται για τους ανθρώπους του. Σωστή ηγεσία χωρίς συναίσθημα δεν υπάρχει. (Σ. Μπαρούτας, 2014) 13
Συμπερασματικά Οι αντιθέσεις είναι μια συνεχής, δυναμική διαδικασία. Απομονώνεις ή απομακρύνεις άτομα ασυμβίβαστα με τη λειτουργία ομάδων, που ενδιαφέρονται μόνο για τον εαυτό τους. «Η ηγεσία πρέπει να καθοδηγεί, να ελέγχει, να συντονίζει, να διευθύνει και να εμπνέει τους άλλους. Αυτοί που θα έχουν το θάρρος να ηγηθούν πρώτα του εαυτού τους αντί να προσπαθούν να ηγούνται άλλων, θα βρουν την χρυσή πυξίδα στο δρόμο της δημιουργίας». (Γ. Μαυρουδής,1999) 14
Στόχος: συνεργασία, συνεργασία, συνεργασία «Όσο για τον καλύτερο ηγέτη, οι άνθρωποι δεν καταλαβαίνουν την ύπαρξή του. Τον αμέσως καλύτερο τον επευφημούν και τον δοξάζουν. Τον επόμενο καλύτερο, οι άνθρωποι τον φοβούνται, και τον επόμενο τον μισούν. Όταν όμως τελειώσει το έργο του άριστου ηγέτη, τότε οι άνθρωποι λένε: «Το καταφέραμε εμείς, μόνοι μας». 15
Ευχαριστώ πολύ! 16