Φυσιολογία-Ι Ουροποιητικό σύστημα Ισοζύγιο νερού και ηλεκτρολυτών Β. Στεργίου Μιχαηλίδου Επίκουρη Καθηγήτρια Εργ. Πειραματικής Φυσιολογίας
Κύριες λειτουργίες των νεφρών Ρύθμιση του όγκου των υγρών του σώματος Ρύθμιση της ωσμωτικότητας Ρύθμιση του ισοζυγίου των ηλεκτρολυτών Ρύθμιση της οξεοβασικής ισορροπίας Ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης Ερυθροποίηση Έκκριση των προϊόντων του μεταβολισμού
Ισοζύγιο νερού Despopoulos, Color Atlas of Physiology 2003 Thieme
Ισοζύγιο νερού Κατανομή των υγρών του σώματος: 1. Εξωκυττάριο υγρό α) διάμεσο υγρό (ο χώρος μεταξύ των κυττάρων) β) πλάσμα (ο ενδοαγγειακός χώρος) γ) Διακυτταρικό υγρό (αρθρικό υγρό, υγρό στο περιτόναιο, περικάρδιο, ενδοφθάλμιο, εγκεφαλονωτιαίο υγρό, στο πεπτικό σωλήνα) 2. Ενδοκυττάριο υγρό
Ισοζύγιο νερού Τρεις βασικές πηγές ύδατος: Πρόσληψη υγρών Ύδωρ στις τροφές Από τις μεταβολικές διεργασίες (οξειδωτική μετατροπή των θρεπτικών ουσιών σε CO 2 και H 2 O) Αποβολή ύδατος: Διούρηση Παραγωγή ιδρώτα Εξάτμιση Υδρατμοί που εκπνέονται Κόπρανα
Ισοζύγιο νερού Το ισοζύγιο H 2 O στον οργανισμό εξαρτάται από την μετακίνηση των ηλεκτρολυτών στα διαμερίσματα υγρών - ωσμωλικότιτα. Λειτουργικά δεν διαχωρίζονται το ισοζύγιο του H 2 O και το ισοζύγιο των ηλεκτρολυτών Στη ρύθμιση του όγκου των υγρών του σώματος το κύριο ρόλο παίζει το Na + και το H 2 O
Ώσμωση Διαλύματα με υψηλή συγκέντρωση διαλυμένης ουσίας περιέχουν λιγότερο H 2 O Ώσμωση καθαρή διάχυση του H 2 O μέσα από τις βιολογικές μεμβράνες από την πλευρά με υψηλή συγκέντρωση H 2 O προς την πλευρά χαμηλότερης συγκέντρωσης Ωσμωτική πίεση πίεση που αναστέλλει την ώσμωση
Ωσμωτικότητα Ωσμώλια (osmls) συγκεντρώσεις ωσμωτικά δραστικών ουσιών. Ίδια συγκέντρωση διαλυμένων δύο διαφορετικών ουσιών μπορεί να δώσει διαφορετική ωσμωλικότητα. Διότι κάποιες ουσίες διίστανται σε ιόντα (π.χ. NaCl=Na + + Cl - ) καθένα από τα οποία είναι ωσμωτικά δραστικό, ενώ άλλες δεν διίστανται (π.χ. γλυκόζη) Τον κύριο ρόλο στην ωσμωτικότητα των υγρών του σώματος παίζει το Na + και το H 2 O
Διαταραχές του ισοζύγιου NaCl και H 2 O 1. Ισοωσμωτική απώλεια (διούρηση, εμετός, διάρροια, αιμορραγία, εγκαύματα) 1. ένδειες 2.Έλλειψη νερού (εφίδρωση, υπεραερισμός των πνευμόνων, ωσμωτική διούρηση, έλλειψη ADH) εξωκυτ τάριος ενδοκυτ τάριος 3.Έλλειψη NaCl (εμετός, διάρροια, έλλειψη αλδοστερόνης) Despopoulos, Color Atlas of Physiology 2003 Thieme
Διαταραχές του ισοζύγιου NaCl και H 2 O 4. Ισοωσμωτική αύξηση του όγκου αυξημένος εξωκυττάριος όγκος (καρδιακή ανεπάρκεια, νεφρική ανεπάρκεια) περίσσειες 5. Περίσσεια νερού ελαττωμένη ωσμωτικότητα μετατόπιση υγρού προς τον ενδοκυττάριο χώρο (υπερβολική πρόσληψη υγρών, αύξηση της ADH, έγχυση διαλυμάτων γλυκόζης) 6. Περίσσεια NaCl αυξημένη ωσμωτικότητα - μετατόπιση υγρού από το ενδοκυττάριο χώρο προς το εξωκυττάριο (πόση θαλασσινού νερού, έγχυση υπέρτονου διαλύματος NaCl, αύξηση της αλδοστερόνης) εξωκυττ άριος ενδοκυττ άριος Despopoulos, Color Atlas of Physiology 2003 Thieme
Σχέση μεταξύ της πρόσληψης υγρών και του όγκου αίματος Στην ελαττωμένη πρόσληψη νερού κάτω από την ποσότητα 1l/ l/ημέρα οι νεφροί δεν αντισταθμίζουν - ο όγκος του αίματος ελαττώνεται σημαντικά (καταπληξία). Κατά την αυξημένη πρόσληψη νερού αυξάνεται η διούρηση - ο όγκος του αίματος παραμένει σταθερός
Μεταβολές της διούρησης Μετά την πρόσληψη 1L H 2 O: Ελαττώνεται η ωσμωλικότητα των ούρων Αυξάνεται ο όγκος των ούρων Η αποβολή του ποσού των διαλυμένων ουσιών παραμένει σταθερό Textbook of Medical Physiology Arthur C. Guyton, M.D.
Ανταπόκριση νεφρών στην πρόσληψη NaCl Παρατηρείται μέτρια συσσώρευση NaCl Μικρή αύξηση του όγκου του εξωκυττάριου υγρού Κινητοποιείται ορμονική ρύθμιση νεφρικής απέκκρισης NaCl Textbook of Medical Physiology Arthur C. Guyton, M.D.
Ορμονική ρύθμιση του ισοζύγιου του νερού Despopoulos, Color Atlas of Physiology 2003 Thieme
Ορμονική ρύθμιση του του ισοζύγιου του νερού Despopoulos, Color Atlas of Physiology 2003 Thieme