Πρόγραμμα Σπουδών: Διοίκηση Επιχειρήσεων & Οργανισμών Θεματική Ενότητα: ΔΕΟ 42 Διοίκηση Ολικής Ποιότητας και Διαχείριση Περιβάλλοντος Ακαδ. Έτος: 2016-17 2 η Γραπτή Εργασία Γενικές οδηγίες για την εργασία Απαντήστε σε 3 από τα 4 Θέματα. Καταληκτική ημερομηνία παραλαβής των εργασιών από το μέλη ΣΕΠ: 17 Ιανουαρίου 2017. Εργασίες που παραλαμβάνονται μετά την καταληκτική ημερομηνία και μέχρι τις 24 Ιανουαρίου 2017 θεωρούνται εκπρόθεσμες και επισύρουν βαθμολογικές κυρώσεις (0,5 βαθμό για κάθε ημερολογιακή ημέρα καθυστέρησης). Πέραν αυτής της ημερομηνίας δεν είναι δυνατή η υποβολή της εργασίας. ΘΕΜΑ 1 ΘΕΜΑΤΑ 2 ης ΕΡΓΑΣΙΑΣ O Genichi Taguchi (διευθυντής της Ιαπωνικής Ακαδημίας) θεωρεί ότι η ποιότητα προϊόντος είναι «η πρόκληση ελάχιστων απωλειών στο κοινωνικό σύνολο από την στιγμή που το προϊόν διατίθεται στην κατανάλωση» 1. Ως απώλειες ορίζονται οι καθυστερήσεις παραγωγής, τα λάθη, οι επιδιορθώσεις, οι επικαλύψεις καθηκόντων, η κακή επικοινωνία, το κόστος στον πελάτη λόγω κακής απόδοσης του προϊόντος και η χαμηλή αξιοπιστία του προϊόντος. Δηλαδή, η ποιότητα δεν είναι απλά συμμόρφωση σε συγκεκριμένες προδιαγραφές αλλά η επίτευξη του στόχου για τον οποίο προορίζεται το προϊόν. Όταν ένα προϊόν αποκλίνει από το στόχο του προκαλεί απώλεια, το μέγεθος της οποίας είναι ανάλογο του μεγέθους της απόκλισης. Επιχείρηση παραγωγής φυσικών πετρωμάτων διαθέτει πρέσα με δύο δυνατότητες κοπής (0,5 m και 1,0 m) για την κοπή των πετρωμάτων. Η εταιρεία παράγει τρεις τύπους πετρωμάτων, Ι, ΙΙ και ΙΙΙ, εμβαδού 0,25 m 2 (0,5 0,5 m 2 ), 0,5 m 2 (0,5 1,0 m 2 ) και 1,0 m 2 (1,0 1,0 m 2 ), αντίστοιχα. Σε κάθε περίπτωση, το επιτρεπόμενο όριο ανοχής στο εμβαδόν είναι ± 5%, ενώ απόκλιση από τα όρια προδιαγραφών οδηγεί σε προϊόν μη αποδεκτό από τον πελάτη και κόστος απώλειας L(x) περίπου 15, 22 και 25 για τους τρεις τύπους πετρωμάτων, αντίστοιχα. Κατά τον έλεγχο ποιότητας του προϊόντος ελέγχθηκαν οι διαστάσεις 15 δειγμάτων, όπως φαίνεται στον παρακάτω πίνακα: 1 Taguchi, G. Introduction to Quality Engineering. White Plains, NY: Asian Productivity Organization, UNIPUB, 1986; The Development of Quality Engineering. ASI Journal 1, 1988, pp. 1-4. ΕΑΠ ΔΕΟ42 2016-2017 Θέματα 2ης Γραπτής Εργασίας 1
Τύπος πέτρωματος (ονομαστική τιμή εμβαδού) Δείγμα Διαστάσεις (m) 1 0,488 0,525 2 0,490 0,511 Ι (0,25 m 2 ) 3 0,503 0,520 4 0,496 0,485 5 0,522 0,475 6 0,496 1,022 7 0,507 0,998 ΙΙ (0,5 m 2 ) 8 0,495 1,041 9 0,505 0,980 10 0,496 0,975 11 1,002 1,020 12 0,988 1,015 ΙΙΙ (1,0 m 2 ) 13 1,000 0,993 14 0,975 0,996 15 0,978 1,041 1.1 Να υπολογίσετε τη μέση απώλεια (α) ανά τύπο πετρώματος και (β) συνολικά για την παραγωγή. 1.2 Να αναπαραστήσετε γραφικά τη συνάρτηση απώλειας των τριών τύπων πετρωμάτων, με την απόκλιση στον άξονα x και την απώλεια στον άξονα y. 1.3 Εάν η επιχείρηση αποφασίσει ότι το μέγιστο κόστος που μπορεί να επωμιστεί ανέρχεται στο ήμισυ του κόστους για απόκλιση ±5% για κάθε αστοχία παραγωγής (δηλαδή 7,5, 11 και 12,5, αντίστοιχα), να υπολογίσετε (ως % ποσοστό) το νέο επιτρεπόμενο όριο ανοχής. 1.4 Από ποιους παράγοντες, σύμφωνα με τον Taguchi, επηρεάζεται η απόδοση ενός προϊόντος; ΘΕΜΑ 2 Εταιρεία παραγωγής ανελκυστήρων παράγει βαλβίδες αντεπιστροφής, δηλ., βαλβίδες που επιτρέπουν την ελεύθερη ροή κατά μία κατεύθυνση, σε παρτίδες των 2000 τεμαχίων. Το αποδεκτό επίπεδο ποιότητας που έχει καθορίσει για τους κύριους πελάτες της είναι 3,1%, ενώ οι παρτίδες με 10% ελαττωματικές βαλβίδες θεωρούνται εξαιρετικά κακής ποιότητας και δεν είναι αποδεκτές από τους πελάτες. Η αποδοχή των παρτίδων γίνεται με βάση τον δειγματοληπτικό έλεγχο με πιθανότητα απόρριψης μιας καλής παρτίδας το 5% (πιθανότητα αποδοχής καλής παρτίδας 95%) και πιθανότητα αποδοχής εξαιρετικά κακής παρτίδας το 10%. 2.1 Να προσδιοριστούν τα χαρακτηριστικά του δειγματοληπτικού σχεδίου. 2.2 Η εξαγωγική δραστηριότητα της εταιρείας δημιουργεί νέα δεδομένα στις απαιτήσεις των νέων πελατών από διάφορες χώρες. Έτσι, ορισμένοι πελάτες έχουν υψηλότερες απαιτήσεις ενώ άλλοι αρκούνται σε χαμηλότερες (με χαμηλότερες τιμές). Επειδή η πολιτική της εταιρίας πρέπει να είναι η ίδια για όλες τις κατηγορίες των πελατών, οι πιθανότητες ΕΑΠ ΔΕΟ42 2016-2017 Θέματα 2ης Γραπτής Εργασίας 2
αποδοχής απόρριψης και το ποσοστό ανοχής ελαττωματικών ανά παρτίδα διατηρούνται σταθερά. Για κάθε κατηγορία πελατών μπορεί να μεταβληθεί το αποδεκτό επίπεδο ποιότητας: (i) Επιλέγοντας υψηλότερο αποδεκτό επίπεδο ποιότητας για τους απαιτητικούς πελάτες το 0,025, να βρείτε τα χαρακτηριστικά του νέου δειγματοληπτικού σχεδίου. (ii) Επιλέγοντας χαμηλότερο αποδεκτό επίπεδο ποιότητας για τους πελάτες μικρότερων απαιτήσεων το 0,038, να βρείτε τα χαρακτηριστικά του δειγματοληπτικού σχεδίου. 2.3 Υπολογίστε τη μέση εξερχόμενη ποιότητα για τα τρία δειγματοληπτικά σχέδια αν το πραγματικό ποσοστό ελαττωματικών που παράγονται από το παραγωγικό σύστημα της εταιρίας είναι 5%. Η πιθανότητα αποδοχής μιας παρτίδας στην περίπτωση αυτή είναι p=0,72 p(i)=0,639 και p(ii)=0,82 για τα τρία δειγματοληπτικά σχέδια αντίστοιχα. Θεωρούμε ότι τα ελαττωματικά προϊόντα επιδιορθώνονται και δεν απομακρύνονται. Βελτιώνεται η ποιότητα χάρη στα δειγματοληπτικά σχέδια αυτά; Επωφελούνται πραγματικά οι απαιτητικοί πελάτες; 2.4 Πώς θα σχολιάζατε τη στρατηγική της εταιρείας να εφαρμόσει διαφορετικά δειγματοληπτικά σχέδια (ένα διαφορετικό για κάθε κατηγορία πελατών); ΘΕΜΑ 3 Το ISO 22000:2005 είναι διεθνές πρότυπο που καθορίζει τις απαιτήσεις ενός συστήματος διαχείρισης ασφάλειας τροφίμων. Εκδόθηκε από τον Διεθνή Οργανισμό Τυποποίησης (ISO) το 2005 και ενσωματώνει τις απαιτήσεις του HACCP, τις απαιτήσεις της ισχύουσας νομοθεσίας και τις γενικές αρχές των συστημάτων διαχείρισης δημιουργώντας έτσι ένα ολοκληρωμένο, παγκοσμίως αναγνωρισμένο, πρότυπο ασφάλειας τροφίμων. 3.1 Τι είναι η ιχνηλασιμότητα και ποιος ο ρόλος της στη διασφάλιση παροχής ασφαλών τροφίμων στους καταναλωτές; 3.2 Σε ποιους οργανισμούς/επιχειρήσεις απευθύνεται το πρότυπο; 3.3 Ποια είναι τα βήματα εφαρμογής του προτύπου; 3.4 Ποιες οι αναμενόμενες δυσκολίες εφαρμογής του προτύπου; ΘΕΜΑ 4 Φαρμακοβιομηχανία αγοράζει κουτιά για να συσκευάσει κάποιο προϊόν της από τέσσερις προμηθευτές. Τον τελευταίο χρόνο, ο Έλεγχος Ποιότητας διαπίστωσε ότι αυξήθηκε το ποσοστό των ελαττωματικών προϊόντων λόγω συσκευασίας (κουτιών). Προκειμένου να διερευνήσει το πρόβλημα, συλλέγει, ανά παρτίδα παραλαμβανόμενων κουτιών από τους τέσσερις προμηθευτές της, A, Β, Γ και Δ, 15 δείγματα των 100 κουτιών. Στον παρακάτω πίνακα, παρουσιάζεται ο αριθμός ελαττωματικών προϊόντων από κάθε προμηθευτή, ανά δείγμα 100 κουτιών. Η σειρά των δειγμάτων ακολουθεί τη διαδοχή παραλαβής των παρτίδων από τη φαρμακοβιομηχανία και θεωρείται ότι με την ίδια σειρά έχουν παραχθεί στο εργοστάσιο κάθε προμηθευτή. ΕΑΠ ΔΕΟ42 2016-2017 Θέματα 2ης Γραπτής Εργασίας 3
Παρτίδα παραλαμβανόμενων συσκευασιών Α Αριθμός ελαττωματικών κουτιών ανά δείγμα Β Γ Δ 1 2 5 2 5 2 3 5 3 5 3 2 5 2 5 4 3 4 3 4 5 2 5 2 5 6 3 4 2 2 7 3 5 2 3 8 3 6 2 4 9 2 5 2 5 10 3 4 3 6 11 2 5 2 5 12 3 6 3 6 13 4 5 4 5 14 3 4 3 4 15 3 5 3 5 Η φαρμακοβιομηχανία θεωρεί ικανοποιητική τη διαδικασία του προμηθευτή όταν τα προϊόντα που προκύπτουν ως εκροές ικανοποιούν την προδιαγραφή: Το ποσοστό ελαττωματικών να μην υπερβαίνει τα 10 ελαττωματικά κουτιά στα 100, σε ποσοστό 99,73%. Δηλαδή για n=100 UCL<0,1. 4.1 Επιλέξτε το διάγραμμα με το οποίο θα εξετάσετε εάν οι τέσσερις διαδικασίες είναι ικανοποιητικές. Κατασκευάστε τα σχετικά διαγράμματα για τις τρεις διαδικασίες, βάσει του διαγράμματος ελέγχου που επιλέξατε. 4.2 Κατατάξτε τις παραγωγικές διαδικασίες των 4 προμηθευτών ως προς τα δύο κριτήρια. (α) Διαδικασία υπό στατιστικό έλεγχο (β) Διαδικασία ικανοποιητική 4.3 Με βάση την κατάταξη του ερωτήματος 4.2 αποφασίστε τι θα ζητήσετε από τους προμηθευτές σας προκειμένου να συνεχίσετε τη συνεργασία σας μαζί τους. ΕΑΠ ΔΕΟ42 2016-2017 Θέματα 2ης Γραπτής Εργασίας 4
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Οδηγίες για την ανάπτυξη των εργασιών της ΔΕΟ-42 Αυτό που έχει ιδιαίτερη σημασία σε μία επιτυχημένη εργασία είναι να αντανακλά την πλήρη κατανόηση και γνώση του θέματος από τον φοιτητή και όχι να αποτελεί μία συρραφή πληροφοριών. Τα κριτήρια αξιολόγησης της εργασίας είναι τα παρακάτω: 1. Η εργασία θα πρέπει να έχει Εισαγωγή και Συμπεράσματα συνολικά για όλα τα θέματα (ως ξεχωριστές ενότητες, στην αρχή και στο τέλος της εργασίας). Επίσης, θα πρέπει να υπάρχουν σαφείς αναφορές εντός του κειμένου στην βιβλιογραφία που χρησιμοποιήθηκε και η βιβλιογραφία να παρατίθεται αναλυτικά σε ξεχωριστή ενότητα στο τέλος της εργασίας. 2. Η εργασία πρέπει να είναι επιμελημένη και ευανάγνωστη ώστε να μην κουράζει τον αναγνώστη. 3. Η εργασία θα πρέπει να αναδεικνύει την κατανόηση του θέματος από το φοιτητή, πράγμα που προκύπτει από τα εξής: Σαφής επισήμανση όλων των πτυχών και παραμέτρων του θέματος. Σωστή ανάπτυξη των τεχνικών και αναλυτικών στοιχείων Αναφορά σε εμπειρικές μελέτες ή στατιστικά στοιχεία όπου απαιτείται. Επιχειρηματολογία με ξεκάθαρη δομή και λογικά επιχειρήματα Απουσία άσχετου υλικού 3. Η αντιγραφή δεν επιτρέπεται είτε από πηγές του Internet, είτε από άλλους φοιτητές του ΕΑΠ ή και άλλων πανεπιστημίων. Επίσης παράγραφοι ή λήμματα από βιβλία πρέπει να επισημαίνονται σαν τέτοια (σε παρένθεση ή σε υποσημείωση ο συγγραφέας και ο τίτλος) και η σχετική πηγή πρέπει να αναγράφεται στην βιβλιογραφία. 4. Η εργασία, περιλαμβανομένων των διαγραμμάτων, εισαγωγής-επιλόγου και των αναφορών, δεν θα πρέπει να υπερβαίνει τις 3.000 λέξεις. Βαθμολογική βαρύτητα: Κάθε θέμα έχει βαθμολογική βαρύτητα 33,33%. Απαντήστε μόνο στα τρία από τα τέσσερα θέματα. Καλή επιτυχία! ΕΑΠ ΔΕΟ42 2016-2017 Θέματα 2ης Γραπτής Εργασίας 5