ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ

Σχετικά έγγραφα
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ

Μικροβιολογία & Υγιεινή Τροφίμων

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ

Στην περισσότερο επιτυχημένη αντιμετώπιση του καρκίνου έχει συμβάλλει σημαντικά η ανακά-λυψη και εφαρμογή των καρκινι-κών δεικτών.

Καρκινικοί δείκτες: υπερεκτιμούνται, τρομοκρατούν, παραπλανούν... Τι πραγματικά ισχύει;

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ. Γενική Ιατρική

Επιδημιολογία καρκίνου του πνεύμονα Ενότητα 1: Ογκολογία Πνεύμονα. Κυριάκος Καρκούλιας, Επίκουρος Καθηγητής Σχολή Επιστημών Υγείας Τμήμα Ιατρικής

Γράφει: Μιχαήλ Ντελόπουλος, Βιοπαθολόγος, Διευθυντής Κεντρικών Εργαστηρίων Ιατρικού Διαβαλκανικού

Εφαρμοσμένη Στατιστική

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ

Ιστορία της μετάφρασης

Ιστορία της μετάφρασης

Θεσμοί Ευρωπαϊκών Λαών Ι 19 ος -20 ος αιώνας

Εκκλησιαστικό Δίκαιο. Ενότητα 10η: Ιερά Σύνοδος της Ιεραρχίας και Διαρκής Ιερά Σύνοδος Κυριάκος Κυριαζόπουλος Τμήμα Νομικής Α.Π.Θ.

Εκκλησιαστικό Δίκαιο

Θεσμοί Ευρωπαϊκών Λαών Ι 19 ος -20 ος αιώνας

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ. Παθοφυσιολογία Ι

Βασικές Αρχές Φαρμακοκινητικής

Λογιστική Κόστους Ενότητα 12: Λογισμός Κόστους (2)

Βιολογικές Μεμβράνες και Μεταγωγή Σήματος

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ

Εκκλησιαστικό Δίκαιο

ΓΕΝΙΚΗ ΚΑΙ ΑΝΟΡΓΑΝΗ ΧΗΜΕΙΑ

Βασικές Αρχές Φαρμακοκινητικής

Γενικά Μαθηματικά Ι. Ενότητα 12: Κριτήρια Σύγκλισης Σειρών. Λουκάς Βλάχος Τμήμα Φυσικής ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ

Βασικές Αρχές Φαρμακοκινητικής

Ηλεκτρονικοί Υπολογιστές I

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ. Πιθανότητες. Συνδυαστική Ανάλυση Διδάσκων: Επίκουρος Καθηγητής Κωνσταντίνος Μπλέκας

Πτύελα. Ενότητα 1: Εισαγωγή. Κωνσταντίνος Σπυρόπουλος, Καθηγητής Κυριάκος Καρκούλιας, Επίκουρος Καθηγητής Σχολή Επιστημών Υγείας Τμήμα Ιατρικής

Λογιστική Κόστους Ενότητα 8: Κοστολογική διάρθρωση Κύρια / Βοηθητικά Κέντρα Κόστους.

Γενικά Μαθηματικά Ι. Ενότητα 15: Ολοκληρώματα Με Ρητές Και Τριγωνομετρικές Συναρτήσεις Λουκάς Βλάχος Τμήμα Φυσικής

ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΙIΙ

ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΙIΙ

ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΙIΙ

Διεθνείς Οικονομικές Σχέσεις και Ανάπτυξη

Διπλωματική Ιστορία Ενότητα 2η:

Οικονομία των ΜΜΕ. Ενότητα 7: Μορφές αγοράς και συγκέντρωση των ΜΜΕ

Θεσμοί Ευρωπαϊκών Λαών Ι 19 ος -20 ος αιώνας

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ

Εκκλησιαστικό Δίκαιο

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ. Φαρμακολογία Ι

Εργαστήριο Χημείας Ενώσεων Συναρμογής

Ηλεκτρισμός & Μαγνητισμός

Αξιολόγηση μεταφράσεων ιταλικής ελληνικής γλώσσας

Παράκτια Τεχνικά Έργα

Εργαστήριο Χημείας Ενώσεων Συναρμογής

Μαθηματικά Διοικητικών & Οικονομικών Επιστημών

Εισαγωγή στην Διοίκηση Επιχειρήσεων

Βασικές Αρχές Φαρμακοκινητικής

Σχεδιασμός & Αξιολόγηση Προγραμμάτων Εκπαίδευσης Ενηλίκων

Οικονομία των ΜΜΕ. Ενότητα 9: Εταιρική διασπορά και στρατηγικές τιμολόγησης

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ. Φαρμακολογία ΙI. Κυκλοφορικό Διδάσκοντες: Μ. Μαρσέλος, Μ. Κωνσταντή, Π. Παππάς, Κ.

Φυσική εξέταση - Ψηλάφηση

Βιολογικές Μεμβράνες και Μεταγωγή Σήματος

Ηλεκτρισμός & Μαγνητισμός

Φ 619 Προβλήματα Βιοηθικής

Εισαγωγή στους Αλγορίθμους

Ηλεκτρονικοί Υπολογιστές IV

Υπολογιστές Ι. Άδειες Χρήσης. Δομή του προγράμματος. Διδάσκοντες: Αν. Καθ. Δ. Παπαγεωργίου, Αν. Καθ. Ε. Λοιδωρίκης

Θεσμοί Ευρωπαϊκών Λαών Ι 19 ος -20 ος αιώνας

Έλεγχος και Διασφάλιση Ποιότητας Ενότητα 4: Μελέτη ISO Κουππάρης Μιχαήλ Τμήμα Χημείας Εργαστήριο Αναλυτικής Χημείας

Εφαρμοσμένη Στατιστική

Θερμοδυναμική. Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα. Πίνακες Νερού σε κατάσταση Κορεσμού. Γεώργιος Κ. Χατζηκωνσταντής Επίκουρος Καθηγητής

Μηχανολογικό Σχέδιο Ι

Εφαρμοσμένη Στατιστική

Ιατρικά Μαθηματικά & Βιοστατιστική

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΦΥΣΙΚΟΧΗΜΕΙΑ ΙΙ

Ανατομία - Φυσιολογία Ακοής Ομιλίας Λόγου

Τίτλος Μαθήματος: Μαθηματική Ανάλυση Ενότητα Γ. Ολοκληρωτικός Λογισμός

Εισαγωγή στους Αλγορίθμους

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ

Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Αθήνας. Βιοστατιστική (Ε) Ενότητα 2: Περιγραφική στατιστική

Εκκλησιαστικό Δίκαιο

Ηλεκτρισμός & Μαγνητισμός

Διοικητική Λογιστική

Φ 619 Προβλήματα Βιοηθικής

Βασικοί άξονες Μαθηματικά στην εκπαίδευση:

Γενικά Μαθηματικά Ι. Ενότητα 14: Ολοκλήρωση Κατά Παράγοντες, Ολοκλήρωση Ρητών Συναρτήσεων Λουκάς Βλάχος Τμήμα Φυσικής

Μάρκετινγκ Αγροτικών Προϊόντων

Μυελού των Οστών Ενότητα #1: Ερωτήσεις κατανόησης και αυτόαξιολόγησης

Ενδεικτικές λύσεις ασκήσεων διαχείρισης έργου υπό συνθήκες αβεβαιότητας

ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΕΣ ΙI. Άδειες Χρήσης. Δείκτες Διδάσκοντες: Αν. Καθ. Δ. Παπαγεωργίου, Αν. Καθ. Ε. Λοιδωρίκης

ΓΕΝΙΚΗ ΚΑΙ ΑΝΟΡΓΑΝΗ ΧΗΜΕΙΑ

Μάθηση σε νέα τεχνολογικά περιβάλλοντα

Χώρος και Διαδικασίες Αγωγής

Εφαρμοσμένη Στατιστική

Ανατομία - Φυσιολογία Ακοής Ομιλίας Λόγου

Διπλωματική Ιστορία. Ενότητα 12η: Ο Β Παγκόσμιος Πόλεμος Η Ευρώπη. του Hitler Ιωάννης Στεφανίδης, Καθηγητής Τμήμα Νομικής Α.Π.Θ.

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ. Παθοφυσιολογία Ι

ΓΕΝΙΚΗ ΚΑΙ ΑΝΟΡΓΑΝΗ ΧΗΜΕΙΑ

Γεωργική Εκπαίδευση Ενότητα 9

Οδοποιία IΙ. Ενότητα 14: Υπόδειγμα σύνταξης τευχών θέματος Οδοποιίας. Γεώργιος Μίντσης ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ. Φυσιολογία Ι. Λευκά αιμοσφαίρια Θρομβοκυττάρωση Διδάσκων: Αν. Καθηγήτρια Πατρώνα Βεζυράκη

Γενικά Μαθηματικά Ι. Ενότητα 1: Συναρτήσεις και Γραφικές Παραστάσεις. Λουκάς Βλάχος Τμήμα Φυσικής ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ

Χώρος και Διαδικασίες Αγωγής

Εργαστήριο Χημείας Ενώσεων Συναρμογής

Διαγλωσσική μεταφορά και διαμεσολάβηση

Ηλεκτρονικοί Υπολογιστές I

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Πειραιά Τεχνολογικού Τομέα. Συστήματα Αυτομάτου Ελέγχου. Ενότητα Α: Γραμμικά Συστήματα

Ανατομία - Φυσιολογία Ακοής Ομιλίας Λόγου

Transcript:

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Παθοφυσιολογία ΙΙ Ογκολογία Υπεύθυνος μαθήματος: Καθηγητής Αλέξανδρος Α. Δρόσος

Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες, που υπόκειται σε άλλου τύπου άδειας χρήσης, η άδεια χρήσης αναφέρεται ρητώς.

Νεοπλασματικοί δείκτες ορού σε κακοήθειες Γ Πενθερουδάκης Αναπληρωτής Καθηγητής Ογκολογίας Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Ιωαννίνων

Τι είναι ΝΔ? Βιολογικά μόρια που παράγονται από καρκινικά κύτταρα ή/και από φυσιολογικά κύτταρα σε αντίδραση σε ποικιλλία ερεθισμάτων. Ανιχνεύονται στον συμπαγή όγκο, σε αίμα και άλλα βιολογικά υγρά.

Δυνητικές χρήσεις ΝΔ ορού Screening πληθυσμού Διάγνωση Σταδιοποίηση, εκτίμηση πρόγνωσης Εκτίμηση απάντησης στην θεραπεία Επιτήρηση για υποτροπή/επιδείνωση Θεραπευτικοί στόχοι

Στατιστικές θεωρήσεις Ευαισθησία:cancer (+), abnormal test Ειδικότητα:cancer (-), normal test Positive predictive value:abnormal test, cancer (+) Negative predictive value:normal test, cancer (-) Επιπολασμός:κάθε ΝΔ απέτυχε ως screening test σε ασυμπτωματικούς ανθρώπους επειδή ο επιπολασμός του καρκίνου είναι χαμηλός.

Ογκο-ειδικές πρωτείνες Εκφράζονται μόνο σε νεοπλασματικά κύτταρα Παράδειγμα: an oncogene is translocated and fused to an active promoter of another gene fusion proteins Philadelphia chromosome in CML, t(9;22) (q34;q11) bcr/abl translocation T(8;21) acute non-lymphocytic leukemia, t(15;17) APL

Ογκοεμβρυικοί δείκτες που υπερεκφράζονται σε νεοπλασματικά κύτταρα Oγκοεμβρυικές πρωτείνες:εκφράζονται από νεοπλασματικά κύτταρα καθώς αποδιαφοροποιούνται και προσλαμβάνουν εμβρυικά χαρακτηριστικά α-fp:hcc, testicular, ovarian cancer CEA: GI tumors

Κυτταρο-ειδικές πρωτείνες που υπερεκφράζονται σε νεοπλασματικά κύτταρα Πρωτείνες που εκφράζονται φυσιολογικά από διαφοροποιημένα κύτταρα αλλά υπερεκφράζονται από αντίστοιχα νεοπλασματικά κύτταρα PSA:prostate cancer CA 15-3, CA 19-9, CA 125

Κολο-ορθικός Καρκίνος Carcinoembryonic antigen (CEA) Εμβρυική γλυκοπρωτείνη στην επιφάνεια κυττάρων του εμβρυικού GI tract, liver, and pancreas Φυσιολογικά επίπεδα ορού:<3.0 ng/ml Εκτίμηση πρόγνωσης Aπάντηση στην θεραπεία Πρώιμη ανίχνευση υποτροπής Normal pretherapy CEA:lower metastasis incidence High initial CEA:higher metastasis incidence

CEA Found also in 30~50% of breast cancer, small cell lung cancer, mucinous cystadenocarcinoma of ovary, adenocarcinoma of cervix Elevation (<10 ng/ml) in smokers, COPD, inflammatory or peptic bowel disease, liver inflammation or cirrhosis, renal failure, fibrocystic breast disease

Alpha-Fetoprotein in HCC Γλυκοπρωτείνη σε εμβρυικό ήπαρ, λεκιθικό ασκό, γαστρεντερικό half-life:4~6 days Normal serum levels: 12~15th gestational week At birth 30~40 ng/ml 30 ng/ml >1 years old (adult) <10 ng/ml

Αυξημένα επίπεδα: 70% HCC, 20~70% germ cell tumors όρχεος/ωοθηκών Για Hbs Ag (+) φορείς ενδείκνυται για screening χρόνιας ηπατίτιδας/κίρρωσης μαζί με US Καλοήθη αίτια:ηπατική φλεγμονή, ηπατική νέκρωση και αναγέννηση (ηπατίτις), κύηση, πρωτοπαθής χολική κίρρωση, εξωηπατική απόφραξη χοληφόρων

Όγκοι από γεννητικά κύτταρα Human chorionic gonodotropin (βhcg) Γλυκοπρωτείνη που συντίθεται από τροφοβλαστικά κύττταρα του πλακούντα, ποτέ σε άρρενες! T ½: 1.25 days, ~30 hours Αύξηση:τροφοβλαστική νόσος κύησης (προοδευτική αύξηση μετά τους πρώτους τρείς μήνες), χοριοκαρκίνωμα αλλά και πολλοί άλλοι συμπαγείς όγκοι

Χρήσεις AFP, bhcg σε καρκίνο από γεννητικά Διάγνωση κύτταρα Απάντηση στην θεραπεία Υπολειμματική νόσος μετά από χειρουργική εκτομή του όγκου (πχ ορχεκτομή) Επιτήρηση για υποτροπή

Καρκίνος Μαστού CA15-3:Απάντηση στην θεραπεία. Αμφιλεγόμενη αξία για ανίχνευση υποτροπής. Φυσιολογικά επίπεδα:<35 U/ml in 20% with localized breast cancer, ~80% with metastatic disease, esp. if with bone involvment Ειδικότητα 86%, Ευαισθησία 30% Μπορεί επίσης να αυξηθεί σε gastric, pancreatic, cervical lung cancer

Καρκίνος ωοθηκών CA-125: Γλυκοπρωτείνη κυτταρικής επιφάνειας του κοιλωμικού επιθηλίου Φυσιολογικά επίπεδα:<35 U/ml, t ½:4~5 ημέρες >80% of epithelial ovarian cancer, cell types: serous > endometriod, clear cell > mucinous Χρήσεις Φορτίο νόσου Απάντηση στην θεραπεία Υπολειμματική νόσος μετά από χειρουργείο Ανίχνευση υποτροπής

Χαμηλή ειδικότητα και πτωχή ευαισθησία σε νόσο χαμηλού φορτίου Αυξάνεται επίσης σε καρκίνο του παγκρέατος, κόλου, χοληδόχου κύστεως, στομάχου, νεφρού, πνεύμονα, μαστού Αύξηση σε ενδομητρίωση, φλεγμονές περιτοναίου και υπεζωκότα, κύστεις έσω γεννητικών κυττάρων

Καρκίνος Παγκρέατος:CA 19-9 Βλεννοπρωτείνη γαστρεντερικού, φυσιολογικά επίπεδα:<37 U/ml, δεν αυξάνεται κατά την κύηση Απάντηση στην θεραπεία και επιτήρηση για υποτροπη σε βλεννώδες καρκίνωμα ωοθηκών καρκίνο παγκρέατος 70% ειδικότητα, 90% ευαισθησία Αύξηση: Παγκρεατίτις, χολολιθίαση, κατάχρηση αλκοόλ, υποθρεψία.

Καρκίνος Προστάτη PSA: Ιστο-ειδικό αντιγόνοtissue specific, serine protease που παράγεται από προστατικά κύτταρα, t 1/2:2~3 ημέρες Ηλικία 40~50 0~2.5 50~60 0~3.5 60~70 0~4.5 Serum PSA (ng/ml) 70~80 0~6.5

ΧΡΗΣΕΙΣ Υποβοήθηση διάγνωσης, επιτήρηση υποτροπής Υπολειμματική νόσος μετά από προστατεκτομή ή ακτινοθεραπεία προστάτη Απάντηση σε ορμονοθεραπεία

Kαρκίνος θυρεοειδή Θυρεοσφαιρίνη: Tissue-specific, γλυκοπρωτείνη που παράγεται από θυλακιώδηκύτταρα, normal: <60 ug/l Αυξάνεται και σε breast, lung cancer Θυρεοκαλσιτονίνη: Παράγεται από θυρεοειδικά C κύτταρα και από μυελοειδές καρκίνωμα θυρεοειδούς, normal: <100 ng/l Effective in screen patients with 1 st degree relatives affected by medullary thyroid cancer and multiple endocrine neoplasia type 2

Συμπεράσματα Screening:Αποτυχία ΝΔ 1. Χαμηλός επιπολασμός κακοήθειας σε ασυμπτωματικούς ανθρώπους 2. Μη αύξηση σε πρώιμη νόσο ή νόσο χαμηλού φορτίου Διάγνωση:Όχι λόγω χαμηλής ειδικότητας και ευαισθησίας, εκτός από ορισμένες ομάδες (αfp, β- HCG, PSA, thyrocalcitonin) Πρόγνωση : Αρκετοί δείκτες συσχετίζονται με φορτίο νόσου Απάντηση στην θεραπεία:ναι, αλλά όχι για πλήρη ύφεση εκτός από όγκους γεννητικών κυττάρων Πρώιμη διάγνωση υποτροπής: Αμφιλεγόμενη

Τέλος Ενότητας

Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων» έχει χρηματοδοτήσει μόνο τη αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους.

Σημειώματα

Σημείωμα Ιστορικού Εκδόσεων Έργου Το παρόν έργο αποτελεί την έκδοση 1.0. Έχουν προηγηθεί οι κάτωθι εκδόσεις: Έκδοση 1.0 διαθέσιμη εδώ. http://ecourse.uoi.gr/course/view.php?id=1060.

Σημείωμα Αναφοράς Copyright Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, Διδάσκοντες: Αγαθοκλής Τσατσούλης, Επαμεινώνδας Τσιάνος, Ιωάννης Μπασούκας, Ευάγγελος Μπριασούλης, Λεωνίδας Χρήστου, Σταυρούλα Τσιάρα, Γεώργιος Καλαμπόκης, Κωνσταντίνος Κατσάνος, Ελένη Καψάλη, Μαρία Κοσμίδου Γεράσιμος Μπαλταγιάννης, Στυλιανός Τίγκας, Δημήτριος Χριστοδούλου, Γεώργιος Πενθερουδάκης, Γεώργιος Καλαμπόκης. Υπεύθυνος μαθήματος: Καθηγητής Αλέξανδρος Α. Δρόσος. «Παθοφυσιολογία ΙΙ. Ογκολογία». Έκδοση: 1.0. Ιωάννινα 2014. Διαθέσιμο από τη δικτυακή διεύθυνση: http://ecourse.uoi.gr/course/view.php?id=1060.

Σημείωμα Αδειοδότησης Το παρόν υλικό διατίθεται με τους όρους της άδειας χρήσης Creative Commons Αναφορά Δημιουργού - Παρόμοια Διανομή, Διεθνής Έκδοση 4.0 [1] ή μεταγενέστερη. [1] https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/.