ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟ Ι ΡΥΜΑ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ ΣΧΟΛΗ ΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ: ΙΟΙΚΗΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ιαχείριση Εφοδιαστικής Αλυσίδας Ασκήσεις αποθεµάτωνµ Δρ. Αριστέα Γκάγκα Ακαδημαϊκό Έτος 2016 2017 Λευκάδα
Άσκηση 1 Γηα έλα απφ ηα πιηθά πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη ζηελ παξαγσγή ελφο εξγνζηαζίνπ πξνζθέξνληαη εθπηψζεηο ζηελ ηηκή αγνξάο σο εμήο : Γηα ιηγφηεξα απφ 3,000 θνκκάηηα ηηκή 200 επξψ/ηεκ. Απφ 3,000 κέρξη 4,999 θνκκάηηα ηηκή 190 επξψ /ηεκ. Γηα πεξηζζφηεξα απφ 5,000 θνκκάηηα ηηκή 180 επξψ/ηεκ. Σηελ παξαγσγή απαηηνχληαη θαηά κέζν φξν 1,000 θνκκάηηα/κήλα. Τν θφζηνο κηαο παξαγγειίαο ππνινγίδεηαη ζε 15,000 επξψ, ελψ ην θφζηνο απνζεκαηνπνίεζεο ζε 40 επξψ αλά θνκκάηη θαη έηνο. Ζεηείηαη λα βξεζνχλ : α) ε βέιηηζηε πνζφηεηα παξαγγειίαο ηνπ πιηθνχ, β) ν αληίζηνηρνο αξηζκφο ησλ παξαγγειηψλ θάζε ρξφλν, γ) ε νηθνλνκία πνπ πξνθχπηεη ζε ζρέζε κε ηελ πνιηηηθή λα αγνξάδεηαη ζηελ αξρή ηνπ ρξφλνπ νιφθιεξε ε απαηηνχκελε πνζφηεηα ηνπ πιηθνχ. ΑΠΟΘΕΜΑΤΑ 2
Άσκηση 1 Α) Η βέιηηζηε πνζφηεηα παξαγγειίαο είλαη εθείλε πνπ δίλεη ην κηθξφηεξν νιηθφ θφζηνο απνζέκαηνο. Θα αλαδεηεζεί κεηαμχ ηεο νηθνλνκηθήο πνζφηεηαο παξαγγειίαο Q opt θαη ησλ νξηαθψλ πνζνηήησλ Q i γηα ηηο νπνίεο ηζρχνπλ νη ηηκέο έθπησζεο. Είλαη: Q opt = (2Rc p /c h ) 1/2 = (2x1,000x12x15,000/40) 1/2 = 3,000 ηεκ., ηηκή πνπ ζπκπίπηεη κε κηα νξηαθή πνζφηεηα, γηα ηελ νπνία ηζρχεη ηηκή έθπησζεο 190 /ηεκ., ελψ αληίζηνηρα είλαη C total,1 =p i R + Q opt c h /2 + Rc p /Q opt =190x12,000+3,000x40/2 + 12,000x15,000/3,000 = =2,400,000 / ρξφλν Γηα πνζφηεηα 5,000 ηεκ. ηζρχεη ηηκή έθπησζεο 180 /ηεκ., άξα: C total,2 = 180x12,000+5,000x40/2 + 12,000x15,000/5.000 = 2,296,000 / ρξφλν. Επνκέλσο ε βέιηηζηε πνζφηεηα παξαγγειίαο είλαη 5,000 ηεκ. Β) Ο βέιηηζηνο αξηζκφο παξαγγειηψλ είλαη n=r/q=12,000/5,000=2.4. Γ) Αλ αγνξάδεηαη ζηελ αξρή ηνπ ρξφλνπ νιφθιεξε ε πνζφηεηα ηνπ πιηθνχ, έρνπκε Q=12,000 (πνζφηεηα γηα ηελ νπνία ζα ηζρχεη ε αληίζηνηρε έθπησζε) θαη C total,3 =180x12,000+12,000x40/2+12,000x15,000/12,000=2,415,000, άξα ε νηθνλνκία πνπ πξνθχπηεη είλαη 2,415,000 2,296,000 = 119,000. ΑΠΟΘΕΜΑΤΑ 3
Άσκηση 2 Έζησ: R ε ζπλνιηθή εηήζηα δήηεζε ελφο πξντφληνο (κνλάδεο πξντφληνο) p ν ξπζκφο παξαγσγήο (κνλάδεο πξντφληνο/κνλάδα ρξφλνπ) r ν ξπζκφο αλάισζεο ηνπ απνζέκαηνο (κνλάδεο πξντφληνο/κνλάδα ρξφλνπ) Q ην κέγεζνο παξηίδαο παξαγσγήο (κνλάδεο πξντφληνο) c p ην θφζηνο πξνεηνηκαζίαο ηεο παξαγσγήο (επξψ/παξηίδα) c h ην εηήζην θφζηνο απνζήθεπζεο κηαο κνλάδαο πξντφληνο (επξψ/κνλάδα πξντφληνο, κνλάδα ρξφλνπ). Με ηελ πξνυπφζεζε φηη ηζρχνπλ νη πξνυπνζέζεηο εθαξκνγήο ηνπ βαζηθνχ κνληέινπ απνζεκάησλ: Α) λα βξεζεί ην ζπλνιηθφ θφζηνο δηαρείξηζεο ηνπ απνζέκαηνο πνπ αληηζηνηρεί ζην βέιηηζην πξφγξακκα παξαγσγήο, αλ ν ξπζκφο παξαγσγήο είλαη δηπιάζηνο ηνπ ξπζκνχ αλάισζεο ηνπ απνζέκαηνο. Σε πνην κέγεζνο παξηίδαο αληηζηνηρεί; Β) Έζησ t ν ρξφλνο πξνεηνηκαζίαο ηεο παξαγσγήο κηαο παξηίδαο. Πνηα είλαη ε αλαγθαία ζπλζήθε σο πξνο ηελ ηηκή ηνπ t ψζηε λα κπνξεί λα πινπνηεζεί ην πξφγξακκα παξαγσγήο; ΑΠΟΘΕΜΑΤΑ 4
Άσκηση 2 Α) C total opt = ((2 c h c p R(1-r/p)) 1/2 Αθνχ p=2r, πξνθχπηεη: C total opt = (c h c p R) 1/2. Q opt =[2c p R/{c h (1-r/p)}] 1/2 =2[c p R/c h ] 1/2 Β) Αλ t 1 ε πεξίνδνο αλάισζεο θαη t 2 ε πεξίνδνο παξαγσγήο κηαο παξηίδαο, ηφηε πξέπεη: t t 1 -t 2 Είλαη (γηα p=2r): Q optimum = 2(c p R/c h ) 1/2 θαη t 1 = Q optimum / R = 2(c p /Rc h ) 1/2 Επίζεο t 2 = Q optimum / p = 2(c p R/p 2 c h ) 1/2 Άξα πξέπεη t 2(c p /Rc h ) 1/2-2(c p R/p 2 c h ) 1/2 ΑΠΟΘΕΜΑΤΑ 5
Άσκηση 3 Μία κηθξή εηαηξεία παξάγεη κία ειεθηξνληθή ζπζθεπή πνπ ρξεζηκνπνηείηαη ζε ζπζηήκαηα πινήγεζεο αεξνζθαθψλ. Η δήηεζε βαζίδεηαη ζε παξαγγειίεο κέζσ ζπκβνιαίσλ γηα αεξνζθάθε θαη είλαη γλσζηφ φηη είλαη νκνηφκνξθε θαη κε ξπζκφ 6,400 κνλάδεο εηεζίσο. Έλα βνιηφκεηξν πνπ ρξεζηκνπνηείηαη ζε απηήλ ηελ ζπζθεπή κπνξεί λα παξαρζεί απφ ηελ εηαηξεία κε ξπζκφ 128 κνλάδεο εκεξεζίσο. Τν έηνο έρεη 250 εξγάζηκεο εκέξεο. Τν θφζηνο εηνηκαζίαο θάζε παξηίδαο παξαγσγήο είλαη 24 επξψ, θαη ην θφζηνο απνζήθεπζεο είλαη 3 επξψ αλά κνλάδα πξντφληνο εηεζίσο. Ζεηείηαη ε βέιηηζηε πνιηηηθή απνζεκαηνπνίεζεο γηα απηφ ην πξντφλ. ΑΠΟΘΕΜΑΤΑ 6
Άσκηση 3 Λύζη: Τν βέιηηζην κέγεζνο ηεο παξηίδαο παξαγσγήο είλαη Q opt = [2c p R/c h (1-r/p)] 1/2 =[2x24x6,400/3x(1-6,400/(128x250))] 1/2 =358 κνλάδεο. Ο ρξφλνο ηνπνζέηεζεο θάζε παξηίδαο παξαγσγήο είλαη T=Q opt /R=358/6,400=0.056 ρξφληα=0.056x250=14 εξγάζηκεο εκέξεο. Ο ρξφλνο πνπ απαηηείηαη γηα ηελ παξαγσγή κίαο παξηίδαο είλαη t p = Q opt /(daily capacity)=358/128=2.8 εξγάζηκεο εκέξεο. To ειάρηζην θφζηνο πνπ αληηζηνηρεί ζε απηφ ην κέγεζνο παξηίδαο είλαη C total min =[2c p c h R(1-r/p)] 1/2 =[2x24x3x6,400(1-6400/(128x250))] 1/2 =858.65 επξψ/ρξφλν. ΑΠΟΘΕΜΑΤΑ 7
Άσκηση 4 Υπνζέζηε φηη ε εηαηξεία ζηελ πξνεγνχκελε άζθεζε δηαθφπηεη ηελ παξαγσγή βνιηνκέηξσλ θαη ηα παξαγγέιιεη απφ έλαλ εμσηεξηθφ πξνκεζεπηή κε θφζηνο 20 επξψ αλά κνλάδα πξντφληνο. Τν θφζηνο έιιεηςεο είλαη 40 επξψ αλά κνλάδα πξντφληνο εηεζίσο εμαηηίαο ηεο επηπξφζζεηεο εξγαζίαο πνπ απαηηείηαη γηα ηελ απνζπλαξκνιφγεζε ησλ κεξηθψο νινθιεξσκέλσλ ζπζθεπψλ. Τν θφζηνο παξαγγειίαο είλαη 27 επξψ, θαη ην θφζηνο απνζήθεπζεο ππνινγίδεηαη ζην 30% ηνπ επελδπκέλνπ θεθαιαίνπ. Η δηνίθεζε επηζπκεί λα γλσξίδεη ηηο πξνθχπηνπζεο αιιαγέο ζηελ πνιηηηθή αλαπιήξσζεο ηνπ απνζέκαηνο ησλ βνιηνκέηξσλ. ΑΠΟΘΕΜΑΤΑ 8
Άσκηση 4 Λύζη: Η βέιηηζηε πνζφηεηα παξαγγειίαο είλαη ε Q opt =(2c p R/c h ) 1/2 [(c b +c h )/c b ] 1/2 =(2x27x6,400/0.3x20) 1/2 ((40+0.3x20)/(40)) 1/2 =258 κνλάδεο Τν κέγηζην επίπεδν απνζέκαηνο είλαη Θ max =(2c p R/c h ) 1/2 [c b /(c b +c h )] 1/2 =(2x27x6,400/0.3x20) 1/2 (40/(40+0.3x20)) 1/2 = 224 κνλάδεο. Ο ρξφλνο ηνπνζέηεζεο αλαπαξαγγειίαο είλαη T=Q opt /R=258/6,400=0.04 ρξφληα=0.04x250=10 εξγάζηκεο εκέξεο. Η πνζφηεηα ηεο δήηεζεο πνπ δελ θαιχπηεηαη ζε θάζε θχθιν ηζνχηαη κε Q opt -I max =258-224=34 κνλάδεο. ΑΠΟΘΕΜΑΤΑ 9
Άσκηση 5 Ο ππεχζπλνο αγνξψλ κηαο κηθξήο βηνηερλίαο, πνπ είλαη αξκφδηνο γηα ηελ παξαγγειία πξψησλ πιψλ, έρεη εθηηκήζεη φηη ην νηθνλνκηθφ κέγεζνο παξαγγειίαο είλαη 500 κνλάδεο, φηη ν αλεθηφο ρξφλνο παξάδνζεο είλαη 4 εβδνκάδεο, φηη ε κέζε εβδνκαδηαία δήηεζε είλαη 60 κνλάδεο θαη φηη ε κέγηζηε αλακελφκελε εβδνκαδηαία δήηεζε είλαη 70 κνλάδεο. Με βάζε απηέο ηηο πιεξνθνξίεο, λα ππνινγηζηεί : α) Τν απφζεκα αζθαιείαο θαη β) Τν ζεκείν αλαπαξαγγειίαο. γ )Ο ηδηνθηήηεο ηεο παξαπάλσ βηνηερλίαο, απφ ηελ πνιπεηή εκπεηξία ηνπ, έρεη δηαπηζηψζεη φηη ε δήηεζε ησλ πξψησλ πιψλ πνπ δηαζέηεη ζηνπο πειάηεο ηνπ δελ είλαη αθξηβψο ζηαζεξή, φπσο εθηηκά ν ππεχζπλνο αγνξψλ, αιιά παξνπζηάδεη αβεβαηφηεηα. Σπγθεθξηκέλα ππνζηεξίδεη φηη ε δήηεζε ησλ πξψησλ πιψλ είλαη κηα ηπραία κεηαβιεηή, ε νπνία αθνινπζεί ηελ θαλνληθή θαηαλνκή, κε κέζε ηηκή 100 κνλάδεο θαη ηππηθή απφθιηζε 12 κνλάδεο. Σ απηή ηελ πεξίπησζε: i) Πνην είλαη ην απφζεκα αζθαιείαο πνπ ζα πξέπεη λα δηαηεξείηαη, ψζηε ην επίπεδν εμππεξέηεζεο λα είλαη 99.5%; ii) Πνην είλαη ην ζεκείν αλαπαξαγγειίαο; ΑΠΟΘΕΜΑΤΑ 10
Άσκηση 5 α) Τν απφζεκα αζθαιείαο είλαη εθείλε ε πνζφηεηα πνπ πξέπεη λα ππάξρεη ζην ζχζηεκα πξνθεηκέλνπ λα ηθαλνπνηήζεη ηελ απμεκέλε δήηεζε. Επεηδή ε δηαθνξά ηεο κέζεο απφ ηε κέγηζηε αλακελφκελε εβδνκαδηαία δήηεζε είλαη 10 κνλάδεο πξντφληνο, γηα ην ρξφλν πζηέξεζεο ησλ ηεζζάξσλ εβδνκάδσλ ζα πξέπεη λα ππάξρεη απόθεμα αζθαλείας ίζο με 40 μονάδες προϊόνηος. β) Τν ζεκείν αλαπαξαγγειίαο θαζνξίδεηαη απφ ην ρξφλν πζηέξεζεο, ην απφζεκα αζθαιείαο θαη ηε κέζε εβδνκαδηαία δήηεζε. Έηζη, ζην ρξφλν πνπ απαηηείηαη κεηαμχ ηεο ηνπνζέηεζεο θαη ηεο παξάδνζεο κίαο παξαγγειίαο, κε βάζε ηελ θαλνληθή δήηεζε απαηηνχληαη 4x60=240 κνλάδεο πξντφληνο. Αλ ζε απηέο πξνζζέζνπκε θαη ην απφζεκα αζθαιείαο ησλ 40 κνλάδσλ πξνθχπηεη ην ζημείο αναπαραγγελίας ποσ είναι ίζο με 280 μονάδες προϊόνηος. ΑΠΟΘΕΜΑΤΑ 11
Άσκηση 5 γ) Τν ζχζηεκα πνπ κειεηάηαη ραξαθηεξίδεηαη απφ αβεβαηφηεηα ζηε δήηεζε. Η δήηεζε αθνινπζεί θαλνληθή θαηαλνκή θαη ε πξνζδνθψκελε ζηάζκε εμππεξέηεζεο αλέξρεηαη ζε 99.5%. Τν επίπεδν αλαπαξαγγειίαο κπνξεί λα πξνθχςεη απφ ηε ζρέζε: S=D+νσ D Σηελ πεξίπησζε πνπ απαηηείηαη ε ζηάζκε εμππεξέηεζεο λα αλέξρεηαη ζε 99.5% ηφηε ν ζπληειεζηήο λ (κε βάζε ηνπο πίλαθεο ηεο ηππνπνηεκέλεο θαλνληθήο θαηαλνκήο) πξέπεη λα πάξεη ηελ ηηκή 2.58. Τφηε έρνπκε S=130.96, δειαδή ην ζεκείν αλαπαξαγγειίαο είλαη νη 131 μονάδες. To απφζεκα αζθαιείαο ηζνχηαη κε ηελ πνζφηεηα λζ Ζ θαη ηζνχηαη κε 30.96 μονάδες. ΑΠΟΘΕΜΑΤΑ 12