ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΕΥΕΛΙΚΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΟΜΑΔΑ ΠΡΟΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ Ενότητα Α1. Προσκοπισμός

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΕΥΕΛΙΚΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΟΜΑΔΑ ΠΡΟΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ Ενότητα Α1. Προσκοπισμός Εφορεία Εκπαίδευσης Γενικής Εφορείας Αθήνα 2015-1η Έκδοση 1

Συγγραφείς Γεώργιος Χουρδάκης Γιάννης Δημητριάδης Νεκτάριος Τσεσμελόπουλος Υπεύθυνος Διαμόρφωσης επιστημονικών προδιαγραφών του εκπαιδευτικού υλικού Νεκτάριος Τσεσμελόπουλος Συμβουλευτική Υποστήριξη: Επιστημονική Ένωση Εκπαίδευσης Ενηλίκων Αλέξιος Κόκκος, Έφη Κωσταρά, Μάνος Παυλάκης Επιμέλεια κειμένων Έφη Κωσταρά Το παρόν δημιουργήθηκε στο πλαίσιο δημιουργίας εκπαιδευτικών εγχειριδίων για την «ευέλικτη εκπαίδευση» του Σώματος Ελλήνων Προσκόπων (Σ.Ε.Π). Η συγγραφή των κειμένων έχει γίνει με τη βοήθεια τεκμηριωμένων εγχειριδίων τα οποία αποτελούν το υφιστάμενο υλικό της Επίσημης εκπαίδευσης Ενηλίκων Στελεχών του Σ.Ε.Π.. Οι συγγραφείς έχουν επιλεγεί με τη βοήθεια της Εφορείας Εκπαιδεύσεως και είναι ενεργά μέλη του Εκπαιδευτικού προσωπικού του Σ.Ε.Π. 2

Περιεχόμενα Σκοπός... 4 Προσδοκώμενα Αποτελέσματα... 4 Λέξεις Κλειδιά... 4 Ενότητα 1 :... 6 Υποενότητα 1.1:... 13 Εδάφιο 1.1.1... Σφάλμα! Δεν έχει οριστεί σελιδοδείκτης. Εδάφιο 1.1.2... Σφάλμα! Δεν έχει οριστεί σελιδοδείκτης. Εδάφιο 1.1.3... Σφάλμα! Δεν έχει οριστεί σελιδοδείκτης. Υποενότητα 1.2:... Σφάλμα! Δεν έχει οριστεί σελιδοδείκτης. Υποενότητα 1.3:... Σφάλμα! Δεν έχει οριστεί σελιδοδείκτης. Ενότητα 2:... 25 Ενότητα 2:... Σφάλμα! Δεν έχει οριστεί σελιδοδείκτης. Σύνοψη... 33 Βιβλιογραφία... 33 3

Σκοπός Σκοπός αυτής της ενότητας είναι να μπορέσει να φέρει τα ενήλικα στελέχη του Σ.Ε.Π. σε επαφή με την ιστορία του Προσκοπισμού, το πώς οργανώθηκε και εξελίχθηκε στη μεγαλύτερη κίνηση νέων στον κόσμο. Θα εξηγηθούν η αποστολή, ο σκοπός του Προσκοπισμού και θα αποσαφηνιστεί η Προσκοπική Μέθοδος η οποία ισχύει και εφαρμόζεται από όλες τις εθνικές Προσκοπικές οργανώσεις οι οποίες, όπως και το Σ.Ε.Π. είναι μέλη του Παγκόσμιου Προσκοπικού γραφείου. Προσδοκώμενα Αποτελέσματα Ολοκληρώνοντας την μελέτη της ενότητας αυτής οι εκπαιδευόμενοι θα πρέπει να είναι σε θέση να: Εξηγούν την αποστολή και το σκοπό του Προσκοπισμού και να περιγράφουν τα επτά στοιχεία της Προσκοπικής μεθόδου. Διακρίνουν τα μέρη της Προσκοπικής υπόσχεσης και να αναφέρουν τις λέξεις κλειδιά (Αρχές) των άρθρων του Νόμο του Προσκόπου. Παρουσιάζουν σε γενικές γραμμές την Ιστορία του Προσκοπισμού, ποιος είναι ο Ιδρυτής του, ποιος είναι ο Ιδρυτής του Ελληνικού Προσκοπισμού. Περιγράφουν σε γενικές γραμμές τη λειτουργία του Παγκόσμιου Προσκοπισμού και τη θέση του ΣΕΠ σε αυτόν. Αναλύουν την Συμβολή του ΣΕΠ στην ανάπτυξη της Κίνησης ανά τον Κόσμο. Αναλύουν τις στρατηγικές προτεραιότητες του Παγκόσμιου Γραφείου και πως το ΣΕΠ εναρμονίζεται με αυτές. Λέξεις Κλειδιά -Προσκοπισμός -Αποστολή -Σκοπός -Προσκοπική Μέθοδος -Προσκοπική Υπόσχεση -Παγκόσμιο Προσκοπικό γραφείο -Στρατηγικές προτεραιότητες 4

Εισαγωγή Προσκοπισμός ή καλύτερα τι είναι ο Προσκοπισμός... Εθελοντικός, παγκόσμιος και ανοικτός σε όλους, ο Προσκοπισμός είναι η μεγαλύτερη κίνηση νέων στον κόσμο σε περισσότερες από 150 χώρες για παιδιά και νέους από 7 έως 30 ετών. Μια Κίνηση που στηρίζεται σε ένα διαχρονικό παιδαγωγικό σύστημα που οι ρίζες του ξεκινούν στην Αρχαία Ελλάδα και καταλήγουν στους σύγχρονους παιδαγωγούς. Μια Κίνηση με Αξίες Ζωής όπως: Πίστη στο Θεό, Καθήκον στην Πατρίδα, Καθήκον στο Συνάνθρωπο και τον εαυτό μας. Μια Κίνηση που κάνει πράξη το καθήκον προς την κοινωνία και πρωτοστατεί στην βελτίωση της ποιότητας ζωής με μια σειρά από δράσεις όπως δενδροφυτεύσεις, δασοπροστασία, αγωγή υγείας. Μια Κίνηση που με βάση το παιγνίδι, τη ζωή στην ύπαιθρο, την αυτογνωσία και την αυτόεκπαίδευση δίνει σε κάθε παιδί ωφέλιμα βιώματα και νέες εμπειρίες. Μια Κίνηση η οποία στηρίζεται σε χιλιάδες εθελοντές ενήλικες που αγαπούν το παιδί και πιστεύουν στις ικανότητες του, προσφέροντας ανιδιοτελώς τις υπηρεσίες τους. Μια Κίνηση που περισσότεροι από 2.000.000 Έλληνες μέχρι σήμερα έχουν γνωρίσει το έργο της και υποστηρίζουν την εξάπλωση της Προσκοπικής Ιδέας ως τρόπου ζωής. Μια Κίνηση που συμβάλλει στην ένταξη του παιδιού και του νέου στην κοινωνία του αύριο. Ποια είναι όμως τα στοιχεία τα οποία κάνουν τον Προσκοπισμό να ξεχωρίζει από τις άλλες εθελοντικές οργανώσεις; Ποια η ιστορία του, τα σύμβολά του και η οργάνωσή του σε παγκόσμιο επίπεδο; Στις παρακάτω ενότητες θα παρουσιαστούν όλα αυτά τα οποία ορίζουν τον Προσκοπισμό ως παιδαγωγική κίνηση, με σύμβολα, αρχές, και μεγάλη ιστορία. 5

Ενότητα 1 Αποστολή και Σκοπός του Προσκοπισμού Στο 35ο Παγκόσμιο Προσκοπικό Συνέδριο που πραγματοποιήθηκε το 1999 στο Durban της Νοτίου Αφρικής, η Παγκόσμια Οργάνωση της Προσκοπικής Κίνησης υιοθέτησε τη Δήλωση της Αποστολής του Προσκοπισμού, η οποία αποτελεί ορόσημο στην ιστορία του Παγκόσμιου Προσκοπισμού. 1.1. Η δήλωση της αποστολής του Προσκοπισμού Την αποστολή του προσκοπισμού όπως αυτή ορίζεται και περιγράφεται από το παγκόσμιο Προσκοπικό γραφείο θα μπορέσετε να την βρείτε στο link παρακάτω. Αμέσως τώρα όμως ας διαβάσουμε τι είπαν για τον Προσκοπισμό, προσωπικότητες που έπαιξαν και παίζουν ακόμα ρόλο στα Ελληνικά δρώμενα, εκπροσωπώντας τον καλλιτεχνικό και ακαδημαϊκό κόσμο, της Ελλάδας. 1.2. Είπαν για τον Προσκοπισμό Μάνος Ζαχαρίας, Σκηνοθέτης Πρώην πρόεδρος του Ελληνικού κέντρου κινηματογράφου Όταν θυμάμαι τα προσκοπικά μου χρόνια, τα θυμάμαι πάντα με χαμόγελο, που σήμαινε πως ήταν ωραία χρόνια και τώρα που πέρασαν τα χρόνια, πιστεύω πως οι κατασκηνώσεις μας στη Βάρκιζα ήταν από τα ωραιότερα καλοκαίρια της νεανικής μου ζωής. Νικόλαος Καλογεράς, Δρ. Αρχιτέκτων Ομότιμος καθηγητής Ε.Μ.Π. Έζησα την Προσκοπική Κίνηση και από τις δυο πλευρές, πρώτα ως Προσκοπάκι από τα έξι μου χρόνια και ύστερα ως υπεύθυνος βαθμοφόρος και επικεφαλής της οργάνωσης. Και οι δύο αυτές περίοδοι ήταν καθοριστικές για την διαμόρφωση του χαρακτήρα μου, διαπλάθοντας και εδραιώνοντας ένα σύστημα ηθικών αξιών που με καθοδήγησε και με καθοδηγεί ακόμα και σήμερα, και δίνοντάς μου την ευκαιρία να αποκτήσω φίλους για μια ολόκληρη ζωή. Λάμπρος Κανελλόπουλος, Πρόεδρος UNICEF Σε μια εποχή που τα σύμβολα χάνουν το νόημά τους, οι αξίες αμφισβητούνται και τα οράματα είναι θαμπά και απόμακρα, οι Πρόσκοποι με τη δράση τους και το συλλογικό τους ήθος μας κάνουν να πιστεύουμε ότι ορισμένες παπανθρώπινες αρχές και αξίες δεν θυσιάζονται στον βωμό της απληστίας, της αλαζονείας και του ακραίου ωφελισμού. 6

Ευάγγελος Γαλούσης Καθ. Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης Τέως πρύτανης Ζηλεύω αυτούς που μπόρεσαν να κρατήσουν την επαφή με τον Προσκοπισμό όλη τους τη ζωή μένοντας κοντά του, αλλά το «μία φορά Πρόσκοπος πάντα Πρόσκοπος» με παρηγορεί. Σε μια ηλικία, όπου ο καθένας θα μπορούσε να κάνει απολογισμό της ζωής του, μπορώ να πω κι εγώ πως όχι μόνον θα ξανασυνδεόμουν με τον Προσκοπισμό αλλά θα έμενα όσο πιο πολύ κοντά. Φυσικό είναι, λοιπόν, να πω ότι οι δεσμοί που αναπτύσσονται μέσα στους κόλπους του παραμένουν άρρηκτοι για μια ζωή και βοηθούν άτομα που έχουν ομαλή εξέλιξη έχοντας περάσει ως νέοι από την Προσκοπική οικογένεια. Εύχομαι σε όλα τα παιδιά να αποκτήσουν αυτή την εμπειρία. Μαρίνος Γερουλάνος, Μέλος Δ.Σ. Μουσείου Μπενάκη Γύρισα τον κόσμο. Γνώρισα Προσκόπους παντού, απ όλη την Ελλάδα, από τις πέντε ηπείρους, στα Jamboree (στο πρώτο με τον Αντώνη Μπενάκη), σε παγκόσμια συνέδρια, στους σεισμούς της Κεφαλονιάς. Συνειδητοποίησα ότι όλοι είμαστε ένα, σ έναν μικρό κόσμο που έπρεπε να χωρέσει πολλούς. Αλέξης Δημαράς, Ιστορικός της εκπαίδευσης Διδάκτορας Πανεπιστημίου του Λονδίνου (King s College) Επίτιμος διδάκτορας των Πανεπιστημίων Αθηνών και Πατρών Πολλοί από εμάς τους παλιούς Προσκόπους, που ζήσαμε, χαρήκαμε και ωφεληθήκαμε από αυτήν την εναλλακτική διαπαιδαγώγηση, προσδοκούμε ότι θα εξακολουθήσει με επιτυχία την προσπάθεια να αντιπροτείνει νεωτεριστικές λύσεις όπου το εκάστοτε παιδαγωγικό κατεστημένο αρνείται να εκσυγχρονιστεί. Μωυσής Εσδράς, Λογοτέχνης Συγγραφέας αρετής. Ο Προσκοπισμός παρά το γεγονός ότι κάποιες φορές, εντελώς άδικα και κακόβουλα διαβλήθηκε από στοιχεία εμπαθή και φανατικά, είναι θεσμός απόλυτα αποδεκτός από τις κοινωνίες των ανθρώπων, θα εξακολουθεί να υπάρχει στο διηνεκές, να διαμορφώνει και να πλάθει χαρακτήρες και σωστούς ανθρώπους, να διαπαιδαγωγεί τους νέους και να τους οδηγεί σε ατραπούς 7

Πολύκαρπος Ζαλώνης, Διευθ. Σύμβουλος Pollen Προσκοπισμός είναι η θερμότητα της Πυράς την ώρα που αρπάζουν όλα τα ξύλα. Προσκοπισμός είναι κάτι που ενώνει τις ψυχές των ανθρώπων στα καλύτερά τους χρόνια. Το κείμενο το οποίο προσδιορίζει την αποστολή του Προσκοπισμού περιγράφεται λεπτομερώς στην #Ενότητα 4. Θα μπορέσετε να το βρείτε επίσης στο site του Σώματος Ελλήνων Προσκόπων ακολουθώντας το παρακάτω link http://www.sep.org.gr/uliko/δήλωση-της-αποστολής-του-προσκοπισμού 1.3. Ο Σκοπός του Προσκοπισμού 1. Το Σ.Ε.Π. έχει σκοπό την παροχή εξωσχολικής αγωγής σε Ελληνόπουλα με την εφαρμογή του προσκοπικού συστήματος, το οποίο συνίσταται στην διάπλαση ηθικού χαρακτήρα και στην προσφορά φυσικής αγωγής κυρίως με την ομαδική δράση, την ζωή στο ύπαιθρο και το παιχνίδι, μέσα στα πλαίσια διαπαιδαγώγησης και μόρφωσης της νεολαίας που ορίζονται από το Σύνταγμα και τους Νόμους. 2. Το Σ.Ε.Π. ως φορέας της μη επίσημης εκπαίδευσης, τα προγράμματα και τις δραστηριότητες των Τμημάτων του, αποσκοπεί στο ν αναπτύξει τις ψυχικές, τις πνευματικές, τις κοινωνικές, τις ηθικές και τις φυσικές δυνατότητες των μελών του, ώστε να καταστούν χρήσιμοι, ενεργοί και υπεύθυνοι πολίτες, με επίγνωση της ευρύτερης αποστολής τους ως μέλη της τοπικής, εθνικής και διεθνούς κοινότητας. Επίσης αποσκοπεί στην ανάπτυξη και προώθηση των Ελληνικών και παγκόσμιων πολιτιστικών αξιών στο διεθνή χώρο, στην προστασία του περιβάλλοντος και τη δημιουργία περιβαλλοντικής συνείδησης, στη δημιουργία ίσων ευκαιριών για αγόρια και κορίτσια, άνδρες και γυναίκες, που πηγάζουν από τον αμοιβαίο σεβασμό και την κατανόηση των δύο φύλων και στην παγκόσμια συναδέλφωση και τη συνεργασία μεταξύ των ανθρώπων και των λαών. Εκτός των άλλων το Σ.Ε.Π. φροντίζει για τη σωματική αγωγή και άθληση με την οργάνωση και συμμετοχή μελών και αθλητικών ομάδων του σε σχετικές διοργανώσεις της Γενικής Γραμματείας Αθλητισμού και των διαφόρων αθλητικών ομοσπονδιών 8

1.3.1. Πως επιτυγχάνεται ο σκοπός του Προσκοπισμού Εμπλέκοντας τα άτομα κατά τη διάρκεια της νεαρής ηλικίας τους σε μία διαδικασία μη επίσημης εκπαίδευσης Χρησιμοποιώντας συγκεκριμένη μέθοδο, η οποία καθιστά κάθε άτομο ως βασικό φορέα ανάπτυξής του, σε άτομο αυτοδύναμο, πρόθυμο να βοηθήσει, υπεύθυνο και αφοσιωμένο Βοηθώντας τα άτομα να διαμορφώσουν ένα σύστημα αξιών βασισμένο σε πνευματικές, κοινωνικές και ατομικές αρχές, όπως αυτές εκφράζονται στην Υπόσχεση και στον Νόμο 1.4. Προσκοπική Μέθοδος Η Προσκοπική Μέθοδος Αγωγής, περιλαμβάνει την τήρηση της Υπόσχεσης και του Νόμου του Προσκόπου, τη δημιουργία και παροχή ευκαιριών προσωπικής προόδου, τη λειτουργία μικρών ομάδων, τη μάθηση στην πράξη, τη ζωή στη φύση, το προσωπικό παράδειγμα των Ενηλίκων Στελεχών, τη συμμετοχή σε προγράμματα δράσεων που κλιμακώνονται προοδευτικά ανάλογα με την ηλικία και την εμπειρία, αξιοποιώντας ένα συμβολικό πλαίσιο, συμβάλλοντας με αυτόν τον τρόπο στην ανάπτυξη των ψυχικών, πνευματικών, κοινωνικών και φυσικών ικανοτήτων των νέων, ώστε να καταστούν χρήσιμοι, υπεύθυνοι και ευτυχισμένοι πολίτες, με επίγνωση της ευρύτερης αποστολής τους ως μέλη της τοπικής, εθνικής και διεθνούς Κοινότητας. Νόμος και υπόσχεση: Όταν μιλάμε για Νόμο και Υπόσχεση στην Προσκοπική κίνηση μιλάμε για ένα ηθικό πλαίσιο αξιών πάνω στο οποίο μαθαίνουν να κινούνται όλα της τα μέλη υιοθετώντας το στην ουσία, ως ένα κώδικα ζωής ο οποίος αποσκοπεί στη δημιουργία ενός καλύτερου κόσμου. Αποτελούν ένα παιδαγωγικό εργαλείο, διδάσκοντας κανόνες ζωής στα παιδιά, καλλιεργώντας τους την συνείδηση η οποία στο μέλλον θα γίνει πράξη. Λειτουργία μικρών ομάδων: Αποτελεί κοινωνική μορφή οργάνωσης μιας ομάδας ανθρώπων (παιδιών). Στην κοινωνική αυτή μορφή, τα μέλη ενός Προσκοπικού τμήματος (Αγέλη, Ομάδα, Κοινότητα, Προσκοπικό Δίκτυο) συγκροτούν μικρότερες ομάδες (Εξάδες, Ενωμοτίες, Ομίλους Εργασίας) και τα μέλη κάθε ομάδας συνεργάζονται για την εκτέλεση μιας εκπαιδευτικής δραστηριότητας. Αυτό συμβαίνει γιατί μια από τις βασικές ανάγκες των παιδιών είναι η αίσθηση του «ανήκειν» σε μια ομάδα. Στην μικρή ομάδα υπό την καθοδήγηση και υποστήριξη των ενηλίκων στελεχών της Προσκοπικής Κίνησης, τα παιδιά μπορούν ευκολότερα να αναπτυχθούν κοινωνικά, διανοητικά, συναισθηματικά και ψυχοκινητικά. Γίνονται πιο υπεύθυνα, αυτενεργούν παίρνουν παραπάνω πρωτοβουλίες και δεν «κρύβονται» μέσα στην δύναμη του όχλου, όπως συμβαίνει σε μεγάλα κοινωνικά σύνολα. 9

Υποστήριξη Ενηλίκων: Ο ρόλος του ενήλικου στελέχους στην Προσκοπική κίνηση είναι σπουδαίος και πολύπλευρος, για αυτό και απαιτείται μεγάλη προσοχή καθώς τις περισσότερες φορές αποτελούν πρότυπα προς μίμηση, οπότε αμέσως γίνεται κατανοητό πως πολύ μεγάλο ρόλο σε όλο αυτό παίζει το Προσωπικό παράδειγμα. Τα ενήλικα στελέχη πρέπει να μπορούν και να ξέρουν να μεταφέρουν τις γνώσεις και την πείρα τους, να ενθαρρύνουν, να παρακολουθούν, να αναγνωρίζουν την προσπάθεια των ανήλικων στελεχών, να βοηθούν τους άλλους, να ανακαλύπτουν και να αξιολογούν δυνατότητες, να αναλαμβάνουν ευθύνες, να αναπτύσσονται σε κλίμα αλληλοσεβασμού και εκτίμησης. Μάθηση στην πράξη (Learning by doing) : Εδώ και πάρα πολλά χρόνια, στην Προσκοπική κίνηση, μαθαίνουμε παίζοντας ή παίζουμε μαθαίνοντας. Μιλάμε για την βιωματική εκπαίδευση που τα πάντα «διδάσκονται», όχι με την παραδοσιακή «καθ έδρας» διδασκαλία, αλλά κάνοντας τα στελέχη μας, κοινωνούς της εκπαιδευτικής διαδικασίας με άμεση ανάδραση σε αυτό που διδάχτηκαν. Με αυτόν τον τρόπο γίνεται πιο άμεση η διαδικασία της εμπέδωσης και γίνεται πιο κατανοητό το περιεχόμενο της «διδασκαλίας». Η Μάθηση στην πράξη (Learning by doing) μπορεί να χωριστεί σε τρία στάδια: Μεταφορά της γνώσης (εμπειρίας) απήχηση-σκέψη-ανάλυση (από το κοινό), κατανόηση-πράξη Όλα τα παραπάνω συμπράττουν με συγκριμένους συνδετικούς κρίκους οι οποίοι αναπτύσσονται στην παρακάτω σχηματική αναπαράσταση (βλ. εικόνα 1) : Εικόνα 1 10

Ζωή στη φύση : Η Προσκοπική Κίνηση, από το ξεκίνημά της το 1907 με την κατασκήνωση στο νησί Brownsea, έδειξε πως θα έδινε προτεραιότητα στην ζωή στη φύση. Ο ιδρυτής της στο βιβλίο του «Προσκοπισμός για Παιδιά» (Scouting for Boys) περιέλαβε πολλά στοιχεία τα οποία αφορούσαν στην ασφαλή διαβίωση στη φύση, στην εξοικείωση με το φυσικό περιβάλλον τα οποία αποτέλεσαν τη βάση αντικειμένων τα οποία συνεχίζουν να εκπαιδεύουν εκατομμύρια Προσκόπων μέχρι σήμερα. Το φυσικό περιβάλλον συνιστά το κατεξοχήν πεδίο όπου μπορεί να εκφραστεί η ανάγκη μας για δράση και περιπέτεια, η επιθυμία μας να εξερευνήσουμε, να πειραματιστούμε, να ανακαλύψουμε. Το φυσικό περιβάλλον προσφέρει στις μικρές παρέες την ευκαιρία της αυτοοργάνωσης, της αλληλογνωριμίας και της συνεργασίας. Παράλληλα μας δίνεται η ευκαιρία να έρθουμε κοντά με την Δημιουργία του Θεού, τα ζώα και τα φυτά που με τόση ομορφιά και ποικιλία κατοικούν τη γη. Προσωπική Πρόοδος: Η προσωπική πρόοδος εστιάζει ιδιαιτέρως στο να βοηθήσει το νέο να ασχοληθεί συνειδητά και ενεργά με την ατομική του ανάπτυξη. Το προοδευτικό σχήμα είναι το κύριο εργαλείο που χρησιμοποιείται για να υποστηρίξει αυτό το στοιχείο της Προσκοπικής Μεθόδου. Βασίζεται σε ένα σύνολο εκπαιδευτικών στόχων που προετοιμάζονται από την κάθε εθνική οργάνωση για την κάθε ηλικιακή ομάδα, και στήνεται με βάση τις γνώσεις, τις ικανότητες και τη νοοτροπία που ο νέος είναι λογικό να περιμένουμε ότι θα έχει αποκτήσει στους διάφορους τομείς της ανάπτυξής του στο τέλος της κάθε ηλικιακής ομάδας. Παρουσιαζόμενο με ένα ελκυστικό και προκλητικό τρόπο, δίνει ένα εργαλείο στο κάθε νέο, με τη βοήθεια του ενήλικα βαθμοφόρου, ώστε να : Δουλέψει ένα σύνολο στόχων προσωπικής ανάπτυξης. Σχεδιάσει πώς, με συγκεκριμένο τρόπο, πρόκειται να πετύχει αυτούς τους στόχους. Υλοποιήσει τους στόχους του με το δικό του ρυθμό. Αξιολογήσει, αναγνωρίσει και γιορτάσει για την πρόοδο που σημειώθηκε. Συμβολικό Πλαίσιο: Ως σύμβολο μπορεί να περιγραφεί κάτι οικείο που αντιπροσωπεύει κάτι πιο ευρύ ή πιο αφηρημένο (π.χ. μια ιδέα ή μια έννοια). Το σχέδιο του Προσκοπικού εμβλήματος, για παράδειγμα, το οποίο είναι γνώριμο σε όλους εμάς στον Προσκοπισμό, είναι συμβολικό από τη φύση του ο σταυρόκομπος, ο οποίος συμβολίζει την ενότητα της Κίνησης, και ούτω καθεξής. Τα σύμβολα συχνά χρησιμοποιούνται για να βοηθήσουν να μεταδώσουμε έννοιες που ίσως να μην είναι γνώριμες στους ανθρώπους, όταν μέσα από αυτά τους καλούμε να σκεφτούν πέρα από την πιο φανερή σημασία πραγμάτων που είναι ήδη οικεία σε αυτούς. 11

Τα σύμβολα επικοινωνούν μέσα από την επίκλησή τους στη φαντασία και την εμπειρία χωρίς να έχουν την ανάγκη για πρόσθετη επιχειρηματολογία ή σύνθετη γλώσσα. Στον Προσκοπισμό, το συμβολικό πλαίσιο, είναι ένα σύνολο στοιχείων, που αντιπροσωπεύουν έννοιες που ο Προσκοπισμός θέλει να προωθήσει. Για να μιλήσουμε λίγο πιο «ανθρώπινη» γλώσσα, θα μπορούσαμε να χρησιμοποιήσουμε το συμβολικό πλαίσιο ενός αθλητικού συλλόγου, όπου και οι αθλητές αλλά και οι φίλαθλοι, ακουμπούν σε αυτά που πρεσβεύει ο Θυρεός του συλλόγου, τα χρώματα που τον χαρακτηρίζουν, τον ύμνο της ομάδας, την ιστορία της, την έδρα της (το γήπεδό της) και φυσικά συνθήματα και τραγούδια που αντιπροσωπεύουν αυτή την ομάδα. Όλα αυτά που αναφέρθηκαν λοιπόν είναι συμβολισμοί, που βλέποντας ή ακούγοντάς τα, κάποιος αμέσως στο μυαλό του έρχεται αυτός ο αθλητικός σύλλογος, όλα αυτά που πρεσβεύει, τις επιτυχίες και τις αποτυχίες του κλπ. Κάπως έτσι λοιπόν, στον Προσκοπισμό μπορούμε να μιλάμε για την στολή μας και πιο χαρακτηριστικό ακόμα το μαντήλι μας (κοινή εμφάνιση) τα σήματά μας (σήματα ενωμοτιών, σήματα τμημάτων, η Ελληνική σημαία, ο Εθνικός ύμνος, ο ύμνος των Προσκόπων) το προσκοπικό τριφύλλι και διάφοροι άλλοι συμβολισμοί που τελικά μας είναι οικείοι και μας βοηθούν και ως προς την μεταξύ μας επικοινωνία αλλά και για την αναγνωρισημότητά μας από τους μη Προσκόπους. Τα συστατικά του προσκοπικού περιβάλλοντος (π.χ. στολή, έμβλημα, διακριτικά κλπ) επικεντρώνονται στις εκάστοτε παιδαγωγικές ανάγκες των ηλικιακών ομάδων: Μίμηση & φαντασία για τα Λυκόπουλα Περιπέτεια για τους Προσκόπους Διαβίωση-Ανίχνευση-«Υπηρετείν» για τους Ανιχνευτές και το Προσκοπικό Δίκτυο Αγέλη Ομάδα Κοινότητα Προσκοπικό Δίκτυο 12

Aναπαράσταση της Προσκοπικής Μεθόδου (εικόνα 2) Δραστηριότητα 1 Περιγράψτε επιγραμματικά την εφαρμογή της Προσκοπικής Μεθόδου με όλα τα στοιχεία της σε μία ημερήσια εκδρομή με το τμήμα σας: 13

Ενότητα 2 Η Προσκοπική Υπόσχεση & ο νόμος των Προσκόπων 2.1.Υπόσχεση του Λυκόπουλου Υπόσχομαι, να είμαι πιστό στο Θεό και την Πατρίδα, να προσπαθώ με όλη μου τη δύναμη να βοηθώ τους γύρω μου και να ζω με τον νόμο μας. 2.2.Υπόσχεση του Προσκόπου Υπόσχομαι στην τιμή μου, να εκτελώ το καθήκον μου στο Θεό και την Πατρίδα, να βοηθώ κάθε άνθρωπο σε κάθε περίσταση και να τηρώ το νόμο του Προσκόπου. Δραστηριότητα 2 Εντοπίστε μία μικρή διαφοροποίηση που υπάρχει μεταξύ των δύο Υποσχέσεων. Που πιστεύετε πως οφείλεται η διαφορά; Συγκρίνετε την απάντησή σας με το κείμενο που παρατίθεται αμέσως παρακάτω. 14

Όπως ίσως παρατηρήσατε, υπάρχει μία μικρή διαφοροποίηση μεταξύ της υπόσχεσης των Λυκόπουλων (7-11 ετών) και αυτής των Προσκόπων (Και όλων των υπόλοιπων μελών της κίνησης). Το Λυκόπουλο, απλώς υπόσχεται πίστη προς τον Θεό και την Πατρίδα, ενώ ο Πρόσκοπος υπόσχεται στην τιμή του πως θα εκτελεί το καθήκον του προς τις παραπάνω αρχές. Αυτό οφείλεται στο μαθησιακό επίπεδο των παιδιών μεταξύ των 7 και 11 ετών, μια και ακόμα δεν είναι σε θέση να αναλύούν και να κατανοούν την λέξη «τιμή», γι αυτό και την αποφεύγουμε. Έτσι, όταν για το κάθε Λυκόπουλο έρθει η ώρα να εισέλθει στην Ομάδα των Προσκόπων με την «τελετή» της Ανάβασης, από τον Ακέλα (Αρχηγό της Αγέλης) καλείται να θυμηθούν μαζί τα λόγια που είπε όταν έδωσε την Υπόσχεση του Λυκόπουλου. Με την είσοδό του στην Ομάδα Προσκόπων, ο Αρχηγός της Ομάδας καλεί τον νέο, πλέον, Πρόσκοπο της Ομάδας του, να δώσει την Προσκοπική του υπόσχεση, ενώπιον των υπόλοιπων παιδιών της Ομάδας, τότε «υπόσχεται στην τιμή του» και αυτή λογίζεται ως η ημερομηνία υπόσχεσης για κάθε μέλος της Κίνησης. Ο Προσκοπισμός βασίζεται σε τρεις θεμελιώσεις Αρχές, που συμπυκνώνουν τις ιδεολογικές κατευθύνσεις του. Αυτές αναφέρονται ως: «Καθήκον προς τον Θεό», «Καθήκον προς τους άλλους» και «Καθήκον προς τον εαυτό μας». Καθήκον προς τον Θεό: εμμονή στις πνευματικές αξίες, πίστη στη θρησκεία, που τις εκφράζει και αποδοχή των υποχρεώσεων που απορρέουν από αυτή. Καθήκον προς τους άλλους: αφοσίωση στη χώρα σου σε αρμονία με την προώθηση της τοπικής, εθνικής και διεθνούς ειρήνης, κατανόησης και συνεργασίας και συμμετοχή στην ανάπτυξη της κοινωνίας, με αναγνώριση της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και της ανάπτυξης του φυσικού κόσμου. Καθήκον προς τον εαυτό μας: υπευθυνότητα για την ανάπτυξη του εαυτού, δηλαδή ότι ο άνθρωπος πρέπει να αναλαμβάνει υπευθυνότητα για την ανάπτυξη των δικών του δυνατοτήτων. Συνοψίζοντας θα μπορούσαμε να πούμε πως οι τρεις παραπάνω παράγραφοι αποτελούν την ανάλυση της υπόσχεσής μας με εμφανέστατα τα 3 σημεία της Προσκοπικής Υπόσχεσης. 15

Το καθήκον προς τον εαυτό μας αναλύεται πλέον στα δέκα άρθρα του νόμου των Προσκόπων ο οποίος στην ουσία αποτελεί έναν κώδικα τιμής, έναν κώδικα ζωής, ένα ηθικό πλαίσιο αξιών, μέσα στο οποίο ο Πρόσκοπος οφείλει να κινείται να ζει και να υπάρχει. 2.3 Ο Νόμος του Προσκόπου 1. Ο Πρόσκοπος λέει την αλήθεια και κρατά το λόγο του. 2. Ο Πρόσκοπος είναι δίκαιος, άξιος να τον εμπιστεύονται, ξέρει να πειθαρχεί και να τηρεί τους Νόμους. 3. Ο Πρόσκοπος είναι χρήσιμος στην οικογένειά του και την κοινωνία. 4. Ο Πρόσκοπος είναι φίλος κι ευγενής προς όλους κι αδελφός με κάθε Πρόσκοπο. 5. Ο Πρόσκοπος σέβεται τον εαυτό του και τους άλλους, προσέχει τα λόγια και τις πράξεις του. 6. Ο Πρόσκοπος αγαπά τη φύση και προστατεύει το περιβάλλον. 7. Ο Πρόσκοπος είναι εύθυμος και αισιόδοξος. 8. Ο Πρόσκοπος είναι οικονόμος και φροντίζει για την καλή χρήση του χρόνου. 9. Ο Πρόσκοπος είναι εργατικός και προοδεύει με τις ικανότητές του. 10. Ο Πρόσκοπος είναι αποφασιστικός, έχει θάρρος και αυτοπεποίθηση κι αναλαμβάνει την ευθύνη των πράξεών του. 2.4. Οι λέξεις «κλειδιά» των άρθρων του Νόμου του Προσκόπου Πίστη, Γενναιότητα, Αισιοδοξία, Δικαιοσύνη, Υπακοή, Φιλοπατρία, Οικονομία, Αγνότητα και καθαριότητα Ψυχής και Σώματος, Παγκόσμια Συναδέλφωση, Υπευθυνότητα, Θεοσέβεια, Εργατικότητα, Αλληλοβοήθεια, Χρησιμότητα, Αποφασιστικότητα, Ευγένεια, Φιλία, Ανάδειξη με την Ικανότητα, Φιλαλήθεια, Υπερηφάνεια, Αγάπη για το Περιβάλλον, Αυτοπειθαρχία. 16

2.5. Χαιρετισμός Ένα από τα βασικά στοιχεία που «ακουμπούν» στο συμβολικό πλαίσιο της Προσκοπικής μεθόδου είναι ο Προσκοπικός χαιρετισμός ο οποίος χρησιμοποιείται από όλους τους Προσκόπους του κόσμου. Οι Πρόσκοποι χαιρετούν κατά τη διάρκεια της έπαρσης της σημαίας και του σήματος του Τμήματός τους, χαιρετούν κατά τη διάρκεια της τελετής Υπόσχεσης νέων μελών του Σ.Ε.Π. και φυσικά όταν συναντούν ο ένας τον άλλον. Τα Λυκόπουλα, οι Πρόσκοποι, οι Ανιχνευτές, τα μέλη του Προσκοπικού Δικτύου και τα Ενήλικα Στελέχη του Σ.Ε.Π., όταν χαιρετούν, χρησιμοποιούν αυτόν τον χαιρετισμό, που σχηματίζεται με τα τρία δάκτυλα του δεξιού χεριού τεντωμένα, ενώ ο αντίχειρας και ο μικρός διπλώνουν και ενώνονται από κάτω, με την παλάμη προς τα εμπρός. Τα τρία τεντωμένα δάκτυλα συμβολίσουν τα τρία μέρη της Υπόσχεσης του Προσκόπου, δηλαδή το καθήκον προς τον Θεό, καθήκον προς τον εαυτό του και το καθήκον προς τους άλλους. Δραστηριότητα 3 Αφού διαβάσατε την όλη την ενότητα 2, αναλύστε στις παρακάτω γραμμές, πως μέσα στην υπόσχεση του Λυκόπουλου μπορούμε να εντοπίσουμε τις περισσότερες από τις παραπάνω λέξεις «κλειδιά» των άρθρων του Νόμου του Προσκόπου. 17

2.5.1. Η Αναγκαιότητα της εφαρμογής των Αρχών μας στη σημερινή εποχή Τα τελευταία χρόνια, η χώρα μας (και όχι μόνο) βιώνει μία πολύ δύσκολη εποχή με την οικονομική κρίση και όλες τις συνέπειές της. Είναι πάρα πολλά τα στόματα που εκτός από την κρίση στην οικονομία, αναφέρονται και σε μία κρίση αξιών. Πολύ πιθανόν να έχουν μεγάλο δίκαιο μια και αν το καλοεξετάσουμε, η έλλειψη αρχών καθώς και η έλλειψη ενός πλαισίου ηθικών αξιών από τους συνανθρώπους μας στο παρελθόν (και σήμερα φυσικά) ίσως να είναι ένας από τους λόγους που αυτή την στιγμή επωμιζόμαστε αυτές τις συνέπειες ως έθνος και ως άνθρωποι-πολίτες του κόσμου. Παρατηρώντας ένα δελτίο ειδήσεων θα μπορούσαμε να μιλήσουμε για ένα δελτίο δυστυχίας ανά τον κόσμο, με εξαίρεση τα φυσικά φαινόμενα για τα οποία άμεσα δεν μπορούμε να μπορούμε να κάνουμε κάτι Τις περισσότερες φορές την δυστυχία την προκαλεί ο ίδιος ο άνθρωπος στους άλλους ή ακόμα και στον ίδιο του τον εαυτό. Αυτό θα μπορούσε άμεσα να δείχνει έλλειψη παιδείας ή ακόμα πιο συγκεκριμένα δείχνει έλλειψη καλλιέργειας της συνείδησης, η οποία αργότερα θα γίνει πράξη. Έλλειψη μετάδοσης και εφαρμογής των αρχών που θα μπορούσαν να αποτελούν έναν κώδικα ζωή για τον καθένα μας, έχοντας στόχο ο κάθε άνθρωπος από νεαρή ηλικία να κινείται σε ένα πλαίσιο ηθικών αξιών με τη βοήθεια των οποίων θα μπορέσει να συμβάλει καλά «οπλισμένος» στη τη δημιουργία ενός καλύτερου κόσμου. Σε προσωπικό επίπεδο 18

Σε σχέση με την Πατρίδα είναι καιρός να δούμε με μια άλλη ματιά τον τόπο μας και να αποκτήσουμε την εσωτερική δύναμη και διάθεση να αντιδρούμε άμεσα, αποτελεσματικά και με τρόπο σύμφωνο με τις Αρχές μας σε κάθε τι που τείνει να αλλοιώσει την όμορφη εικόνα που έχουμε εμείς και οι άλλοι για την πατρίδα μας. Σε σχέση με τους άλλους Πρέπει διαρκώς να βελτιώνουμε τις γνώσεις και τις ικανότητες μας ώστε να είμαστε κάθε στιγμή έτοιμοι να προσφέρουμε έγκαιρα και αποτελεσματικά, την καλύτερη δυνατή βοήθεια προς τον πλησίον μας. Σε σχέση με την κοινωνία, τον τόπο μας και τον κόσμο ολόκληρο, θα πρέπει να αποκτήσουμε την συνείδηση του ενεργού πολίτη που σκέπτεται και ενεργεί κάθε στιγμή για το καλό του συνόλου και ονειρεύεται ένα καλύτερο αύριο. Σε σχέση με τον εαυτό μας, θα πρέπει κάθε στιγμή προσπαθούμε να γίνουμε λίγο καλύτεροι από πριν, βελτιώνοντας χωρίς υπερβολές τις επιδόσεις μας στα 6 πεδία (στους πέντε τομείς ενδιαφερόντων) και απολαμβάνοντας τις μικρές ουσιαστικές ομορφιές της ζωής ώστε να διατηρούμαστε χρήσιμοι, υγιείς και ευτυχισμένοι Σε Ομαδικό επίπεδο. Ως ενήλικοι πλέον, αποδεικνύουμε στον κοινωνικό περίγυρο πόσο επίκαιρος και πόσο αποτελεσματικός μπορεί να είναι ο Προσκοπισμός σε σχέση με τα μεγάλα προβλήματα της εποχής μας. Το 1939 ο B. P. σε ένα του μήνυμα είπε : «Ας έχουμε λοιπόν την προσοχή μας, ενώ εκπαιδεύουμε τους Προσκόπους μας, στο σκοπό και ας μην παρασυρόμαστε από την διαδικασία της εκπαίδευσης. Μην αφήνετε το τεχνικό μέρος να υπερκαλύπτει το ιδεολογικό. Τα αντικείμενα Προσκοπικής τεχνικής, η σκαπανική, η κατασκήνωση, η καλή πράξη, η συντροφικότητα όλα αυτά είναι το μέσο και όχι ο αυτοσκοπός». Ο Σκοπός είναι ο χαρακτήρας του νέου, η διαμόρφωση ενός χαρακτήρα που θα έχει ως υπέρτατο σκοπό την αγάπη και το καθήκον στον Θεό και τον συνάνθρωπο».το καθήκον προς τους άλλους, στις Αρχές τις Προσκοπικής Κίνησης, ορίζεται ως η «Αφοσίωση στη χώρα σου σε αρμονία με την προώθηση της τοπικής, εθνικής και διεθνούς ειρήνης, κατανόησης και συνεργασίας». 19

Ο κόσμος, με την εξέλιξη της τεχνολογίας στις μεταφορές και την επικοινωνία, έχει γίνει πολύ μικρός και οι άνθρωποι έχουν έρθει πολύ κοντά. Το αεροπλάνο, η δορυφορική τηλεόραση, το τηλέφωνο, το Internet έχουν διαμορφώσει νέες διαστάσεις στην καθημερινή ζωή του ανθρώπου. Γεγονότα που γίνονται στην άλλη άκρη του πλανήτη ενδιαφέρουν και αφορούν πλέον όλους μας. Ιδέες και εικόνες ταξιδεύουν εύκολα γη και θάλασσες και γίνονται κτήμα των ανθρώπων σε κάθε γωνιά του πλανήτη μας. Η έννοια του παγκόσμιου πολίτη είναι ήδη μία πραγματικότητα! Η διαπαιδαγώγηση του σωστού πολίτη, σήμερα περισσότερο από ποτέ, έχει ανάγκη από την διεύρυνση του ορίζοντα του ατόμου στη σκέψη και την συμπεριφορά του, ώστε να γίνει συνείδηση ότι δεν είναι μόνο πολίτης του στενού χώρου που κινείται στην κοινωνία, στη δουλειά, στην πόλη ή την χώρα του, αλλά και να αντιληφθεί πως γύρω του, κοντά του, υπάρχουν και άλλοι άνθρωποι, άλλοι λαοί. Πρέπει να αποκτήσει την έννοια της παγκοσμιότητας και είναι θέμα παιδείας, ώστε ο πολίτης του αύριο να διαμορφώσει την σωστή αντίληψη που χρειάζεται, για να αντεπεξέλθει στις προκλήσεις του μέλλοντος. Ο Προσκοπισμός, ως μία παιδαγωγική Κίνηση νέων με παγκόσμια διάσταση, είχε ανέκαθεν στις Αρχές του την κατανόηση και επικοινωνία μεταξύ των λαών. Κάθε άνθρωπος πάνω στον πλανήτη μας, είναι συνάνθρωπός μας, είναι γείτονάς μας. Είναι χρέος μας να μάθουμε γι αυτόν, να τον γνωρίσουμε, να τον βοηθήσουμε. Κάθε τμήμα, είναι απαραίτητο να συμπεριλαμβάνει με συστηματικό τρόπο δραστηριότητες που να προωθούν την παγκόσμια διάσταση της Κίνησής μας, τον σεβασμό και την κατανόηση μεταξύ των λαών, την Παγκόσμια συναδέλφωση και ειρήνη. Δραστηριότητες με διεθνή χαρακτήρα δίνουν την ευκαιρία στους νέους να αποκτήσουν γνώσεις, συμπεριφορά, αξίες και ιδανικά, να καλλιεργήσουν το χαρακτήρα τους, να αναπτύξουν το αίσθημα της ισότητας μεταξύ των ανθρώπων, της συμπαράστασης και της αλληλοβοήθειας. Για να μπορέσουν να εκπληρώσουν τον παιδαγωγικό τους ρόλο οι δραστηριότητες δεν πρέπει να έχουν ευκαιριακό χαρακτήρα. Η φλόγα της παγκόσμιας συνείδησης πρέπει να καλλιεργείται σε όλη την διάρκεια του χρόνου, γι αυτό πρέπει πάντοτε να υπάρχουν ανάλογες δραστηριότητες στο πρόγραμμα και οι Αρχηγοί Τμημάτων κατά τον προγραμματισμό θα πρέπει να τις λαμβάνουν ως μία από τις κύριες προτεραιότητές τους. Ένα πρόγραμμα για να ανταποκρίνεται στους στόχους του πρέπει να εκφράζει τα ενδιαφέροντα των παιδιών, ώστε να εξασφαλίζει την ενεργό συμμετοχή τους. Έτσι 20

δημιουργείται η κατάλληλη ατμόσφαιρα που είναι απαραίτητη για να αφομοιώνονται οι ιδέες και τα μηνύματα από τα παιδιά. Ο κάθε Κλάδος έχει τον δικό του τρόπο να συγκεντρώνει τις επιθυμίες των παιδιών για να καταστρώσει το πρόγραμμα και δίνει το ανάλογο περιεχόμενο στην δράση, σύμφωνα με την ηλικία. (Γιώργος Χουρδάκης) Δραστηριότητα 4 Στις παρακάτω γραμμές καταθέστε τις δικές σας σκέψεις σχετικά την αναγκαιότητα εφαρμογής των αρχών της Προσκοπικής κίνησης στη σημερινή εποχή. Αναλογιστείτε ένα περιστατικό που βιώσατε στο οποίο παρουσιάστηκαν δυσκολίες στην εφαρμογή των αρχών. Ποιες ήταν οι ενέργειές σας; Τι άλλο ενδεχομένως θα μπορούσε να γίνει; Ανταλλάξτε απόψεις για το θέμα με τα άτομα της ομάδας σας και τη βοήθεια του παραστάτη σας. 21

Ενότητα 3: Η εμφάνιση του Προσκοπισμού. 3.1. Η ίδρυση του Προσκοπισμού από τον Baden Powell Ο Λόρδος Ρόμπερτ Στίβενσoν Σμάιθ Μπέiντεν Πάουελ (Β.P.) του Γκίλγουελ (Lord Robert Stevenson Smyth Baden- Powell of Gilwell) ήταν αξιωματικός του Βρετανικού Στρατού και υπηρέτησε μεταξύ άλλων στις Ινδίες, το Αφγανιστάν, στη Μάλτα και στη Νότια Αφρική. Έγινε γνωστός με την υπεράσπιση της μικρής πόλης Μάφεκινγκ (Mafeking) στη Νότια Αφρική στον πόλεμο μεταξύ των Άγγλων και των Ολλανδών αποίκων (Boers), όταν αντιστάθηκε στη πολιορκία χωρίς να παραδοθεί για 7 μήνες 217 μέρες. Στον άθλο αυτό συνέβαλλε και το γεγονός πως χρησιμοποίησε παιδιά σε διάφορες βοηθητικές εργασίες, όπως αγγελιοφόροι και τραυματιοφορείς. Γι αυτή την επιτυχία του έγινε ήρωας και ανακηρύχθηκε ο νεώτερος στρατηγός του Ηνωμένου Βασιλείου στα 43 του χρόνια. Στις αρχές του 20ου αι. η δυτικές κοινωνίες προβληματίζονται για την διαπαιδαγώγηση της νεολαίας στα νέα πλαίσια του βιομηχανοποίησης και της αστικοποίησης. Οι ανταγωνισμοί των κρατών κάνουν επιτακτική την ανάγκη καλλιέργειας εθνικής συνείδησης στους νέους που θα κληθούν να υπερασπιστούν τα εθνικά ιδεώδη. Ο ΒΡ σκέφτηκε να βάλει σε εφαρμογή τις ιδέες του από την στρατιωτική εκπαίδευση, τη ζωή στην ύπαιθρο και την εμπειρία του Μάφεκινγκ έτσι ώστε να βοηθήσει τις εξωσχολικές οργανώσεις διαπαιδαγώγησης της αγγλικής νεολαίας στο έργο τους. Έτσι πραγματοποίησε από τις 1 Αυγούστου μέχρι τις 9 Αυγούστου του 1907 μια κατασκήνωση στο μικρό νησί Μπράουνση (Brownsea), που βρίσκεται στα νότια της Αγγλίας. Στη κατασκήνωση αυτή συμμετείχαν 20 αγόρια διαφορετικών κοινωνικών τάξεων τα οποία δοκίμασαν για πρώτη φορά τις διάφορες πλευρές του Προσκοπισμού: κατασκηνωτική τεχνική, μαγειρική, ξυλογλυπτική, ορειβασία, ναυαγοσωστική, βραδινές πυρές κλπ. Το αποτέλεσμα ήταν πολύ θετικό, οπότε άρχισε διαλέξεις και αποφάσισε να καταγράψει τις ιδέες του, και οι οποίες εκδόθηκαν το 1908 σε συνέχειες με αποδέκτες τα παιδιά με την ονομασία Προσκοπισμός για Αγόρια (Scouting for 22

Boys). Υπήρξε τεράστια επιτυχία και ομάδες παιδιών σε όλη την Αγγλία σχημάτιζαν από μόνες τους προσκοπικές ενωμοτίες ζητώντας την βοήθειά του. Παρότι, ο αρχικός του σκοπός ήταν να δώσει απλώς ιδέες σε ήδη υπάρχουσες οργανώσεις, τελικά η απήχηση που είχε στη νεολαία το βιβλίο και ο ξεχωριστός χαρακτήρας του ιδιου του ιδρυτή, τον οδήγησαν στην δημιουργία ενός νέου παιδαγωγικού θεσμού. Με τις ευλογίες και τη στήριξη του βασιλιά Εδουάρδου Ζ ο Μπέιντεν Πάουελ, ηγήθηκε της θεμελίωσης και της διάδοσης του Προσκοπισμού στην βρετανική αυτοκρατορία. Ο Πρόσκοπος θα γίνει ο ιδανικός πολίτης μέσα από την διαπαιδαγώγηση που λαμβάνει σύμφωνα με τις Αρχές και τη Μέθοδο που όρισε ο ιδρυτής. Λόγω της ανάγκης που διέκρινε για εκπαιδευμένους ενήλικες ως αρχηγούς στις ομάδες, προχώρησε το 1919 στην αγορά του πάρκου Γκίλγουελ για να το χρησιμοποιήσει ως εκπαιδευτικό κέντρο αλλά και για προσκοπικές κατασκηνώσεις. Εκεί ξεκίνησαν και οι πρώτες επίσημες οργανωμένες εκπαιδεύσεις των ενηλίκων στελεχών. Πολύ γρήγορα η ιδέα του ΒΡ ξεπέρασε το όρια της Αγγλίας και διαδόθηκε και σε άλλες χώρες. Οι πρώτες προσκοπικές ομάδες δημιουργήθηκαν το 1908 στην Αγγλία και την Ιρλανδία και ακολούθησαν και οι άλλες χώρες της Κοινοπολιτείας, Μάλτα, Καναδάς, Αυστραλία, Νέα Ζηλανδία, Νότιος Αφρική αλλά και άλλες όπως η Χιλή. Το πρώτο Τζάμπορη (Jamboree), δηλαδή η πρώτη παγκόσμια προσκοπική συγκέντρωση έγινε το 1920 στο Λονδίνο με 10.000 παιδιά. Το 1910 υπήρχαν προσκοπικές ομάδες στις: Σιγκαπούρη, Σουηδία, Δανία, Γαλλία, Ρωσία, Φινλανδία, Γερμανία, Νορβηγία, Μεξικό, Αργεντινή, Ελλάδα και Ηνωμένες Πολιτείες. Αμέσως στην Αγγλία δημιουργήθηκαν ενωμοτίες από κορίτσια, όμως η συνύπαρξή τους με τα αγόρια και η ενασχόλησή τους με τα ίδια αντικείμενα κρίθηκε πολύ πρωτοποριακή για την εποχή, οπότε ο ΒΡ ίδρυσε ξεχωριστή οργάνωση τις Οδηγούς, οι οποίες αποτελούσαν τον θηλυκή εκδοχή του Προσκοπισμού. Αρχικά ανέθεσε στην αδελφή του Άγκνες την οργάνωσή τους αλλά μετά τον γάμο του με την Όλαβ Σαιντ Κλαιρ, η τελευταία τέθηκε επικεφαλής του Παγκόσμιου Οδηγισμού. Στο παρακάτω link θα μπορέσετε να δείτε ένα μικρό βιογραφικό του Baden Powell και τις συνθήκες κάτω από τις οποίες, εμφανίστηκε ο Προσκοπισμός BADEN.mp4 23

3.2. Η μεταλαμπάδευση της ιδέας του Προσκοπισμού στην Ελλάδα από τον Αθανάσιο Λευκαδίτη Ο Αθανάσιος Λευκαδίτης γεννήθηκε το 1872 στην Αθήνα και καταγόταν από το Αργοστόλι της Κεφαλονιάς. Το 1899 λαμβάνει το δίπλωμα Καθηγητή Γυμναστικής. Η αγάπη του για τον αθλητισμό τον οδηγεί να γίνει άριστος αθλητής της γυμναστικής. Υπήρξε, επίσης, Διευθυντής του Πανελλήνιου Γυμναστικού Συλλόγου και καθηγητής της γυμναστικής στο Μαράσλειο Διδασκαλείο και το Ελληνικό Εκπαιδευτήριο του Δημήτρη Μακρή. Ήταν επίσης μεγάλος φυσιολάτρης και ορειβάτης και ο πρώτος που επελέγη να διευθύνει τις πρώτες παιδικές κατασκηνώσεις της Σοφίας Σλήμαν το 1910. Γνώρισε τον Προσκοπισμό το 1908 με την ευκαιρία των Ολυμπιακών Αγώνων στο Λονδίνο της Αγγλίας, ως μέλος της Ελληνικής Αντιπροσωπείας. Μελέτησε τον Προσκοπισμό και αποφάσισε να τον μεταφέρει και στην Ελλάδα. Τον Νοέμβριο του 1910 ίδρυσε με μαθητές του Λυκείου Μακρή, όπου δίδασκε ως καθηγητής, την πρώτη ομάδα Ελλήνων Προσκόπων. Λίγους μήνες μετά ανέλαβαν το έργο της οργάνωσης του ελληνικού προσκοπισμού, μαζί με τον Αθανάσιο Λευκαδίτη, οι Κ. Μελάς, Νικ. Πασπάτης, Φ. Χρυσοβελόνης και Γ. Πανάς. Το 1912 ίδρυσαν τον Όμιλο Σώμα Ελλήνων Προσκόπων ο οποίος και με την συμπαράσταση του τότε Πρωθυπουργού Βενιζέλου αλλά και αργότερα του Βασιλιά Κωνσταντίνου άρχισε να αναπτύσσεται ταυτόχρονα με την ανάπτυξη του ελληνικού κράτους με τους Βαλκανικούς Πολέμους. Η προσφορά των Ελλήνων Προσκόπων τόσο στην υποστήριξη της στρατιωτικής προσπάθειας της χώρας, την περίοδο εκείνη, όσο και σε κοινωνικό επίπεδο σε φυσικές καταστροφές αλλά και με εράνους κλπ. εδραίωσαν τη θετική επίδραση του Προσκοπισμού στην ελληνική κοινωνία. Η Ελλάδα υπήρξε μία από τις πρώτες χώρες που ίδρυσε Προσκοπισμό. Στο παρακάτω link θα μπορέσετε να μάθετε λίγα λόγια για τη ζωή του Αθανάσιου Λευκαδίτη και την εμφάνιση του Προσκοπισμού στην Ελλάδα LEYKADITIS.mp4 24

Ενότητα 4 Λειτουργία του Παγκόσμιου Προσκοπισμού και τη θέση του ΣΕΠ σε αυτό Η Παγκόσμια Οργάνωση της Προσκοπικής Κίνησης (WOSM) είναι ένας ανεξάρτητος, μη κυβερνητικός, μη κομματικός οργανισμός, του οποίου ο σκοπός είναι να προωθεί τον Προσκοπισμό στον κόσμο, να διασφαλίζει την ενότητα της Κίνησης, να διαδίδει τον Σκοπό, Αρχές και Μέθοδο, να προτρέπει την εξάπλωση του και να διαφυλάσσει τον συγκεκριμένο του χαρακτήρα. Τα συλλογικά όργανα της Π.Ο. Προσκοπικής Κίνησης σύμφωνα με το καταστατικό είναι: 4.1.Το Παγκόσμιο Προσκοπικό Συνέδριο (World Scout Conference) Είναι η «Γενική Συνέλευση» της Προσκοπικής Κίνησης και συγκαλείται κάθε τρία χρόνια. Μέλη της είναι όλες οι Εθνικές Οργανώσεις που έχουν αναγνωρισθεί από το Παγκόσμιο Προσκοπικό Συνέδριο. Αν σε μια χώρα υπάρχουν περισσότερες της μιας αναγνωρισμένες Οργανώσεις, τότε αυτές απαρτίζουν μια συνομοσπονδία, ώστε κάθε χώρα να εκπροσωπείται από μια Οργάνωση. Το Παγκόσμιο Προσκοπικό Συνέδριο: -Διευκολύνει την ανταλλαγή ιδεών και πληροφοριών μεταξύ των μελών. -Καθορίζει τη γενική πολιτική της Κίνησης. -Ψηφίζει της προτάσεις της Παγκόσμιας Προσκοπικής Επιτροπής. -Αποφασίζει για βασικές λειτουργίες του Παγκόσμιου Οργανισμού της Προσκοπικής Κίνησης, όπως η αναθεώρηση του Παγκόσμιου Προσκοπικού Καταστατικού, η ανάθεση Παγκόσμιων Προσκοπικών Διοργανώσεων, όπως το Τζάμπορη, το Μουτ, το Παγκόσμιο Συνέδριο, το Παγκόσμιο Φόρουμ Νέων, κ.α. 4.2. Η Παγκόσμια Προσκοπική Επιτροπή Η Παγκόσμια Επιτροπή αποτελεί το Διοικητικό Συμβούλιο της Π.Ο. της Προσκοπικής Κίνησης. Εκλέγεται από το Παγκόσμιο Προσκοπικό Συνέδριο και ενεργεί ως εντολοδόχος των αποφάσεων που λαμβάνει το Συνέδριο. Επίσης, διορίζει το Γενικό Γραμματέα της Π.Ο. της Προσκοπικής Κίνησης, παρακολουθεί τη διοίκηση του Παγκόσμιου Προσκοπικού Γραφείου και εγκρίνει την οικονομική του διαχείριση. Στην Επιτροπή συμμετέχουν 12 μέλη, καθένα από διαφορετική χώρα, με θητεία 6 ετών. Κάθε τρία χρόνια (ανά Παγκόσμιο Προσκοπικό Συνέδριο), εκλέγονται 6 από τα 12 μέλη, με αποτέλεσμα ανά εξαετία, το Συμβούλιο να ανανεώνεται κατά το ήμισυ. Στις συνεδριάσεις του Συμβούλιου, οι οποίες γίνονται 2 φορές το χρόνο, συμμετέχουν ex officio ο Γενικός Γραμματέας του Π.Ο. της Προσκοπικής Κίνησης και ο Οικονομικός 25

Σύμβουλος, οι οποίοι είναι διορισμένοι από την Παγκόσμια Προσκοπική Επιτροπή. Τις συνεδριάσεις μπορούν να παρακολουθούν οι Πρόεδροι των Προσκοπικών Περιοχών, άλλοι ειδικοί συνεργάτες ή συμβουλευτικά όργανα. 4.3. Το Παγκόσμιο Προσκοπικό Γραφείο Είναι το εκτελεστικό όργανο των αποφάσεων του Παγκόσμιου Προσκοπικού Συνεδρίου και των αποφάσεων της Παγκόσμιας Προσκοπικής Επιτροπής. Τα μέλη της είναι διορισμένα από την Παγκόσμια Προσκοπική Επιτροπή και διευθύνεται από τον Γενικό Γραμματέα της Π.Ο. της Προσκοπικής Κίνησης (Secretary General of WSB). Αυτό, προετοιμάζει τις συνεδριάσεις της Παγκόσμιας Προσκοπικής Επιτροπής και τη διοργάνωση των Παγκόσμιων Προσκοπικών Συνεδρίων, παρακολουθεί και υποστηρίζει τη διοργάνωση των παγκόσμιων Προσκοπικών δραστηριοτήτων (Τζάμπορη, Μουτ κ.τ.λ.). Επίσης, βοηθά στην ανάπτυξη των Εθνικών Προσκοπικών Οργανώσεων, υποστηρίζει την ανάπτυξη της Προσκοπικής Κίνησης σε χώρες που δεν έχει ακόμα αναγνωρισθεί, και διατηρεί και προάγει τις σχέσεις με διεθνείς πολιτικούς και μη οργανισμούς. Για την καλύτερη λειτουργία του Παγκόσμιου Προσκοπισμού, ο Παγκόσμιος Οργανισμός της Προσκοπικής Κίνησης διακρίνεται σε 6 περιοχές (regions): Αραβική, Ασίας-Ειρηνικού, Αφρικανική, Ευρω-ασιατική, Ευρωπαϊκή και Παναμερικανική. Σε κάθε περιοχή λειτουργούν αντιστοίχως: -Προσκοπικό Συνέδριο (που γίνεται κάθε 3 χρόνια) -Επιτροπή Προσκοπικής Περιοχής (η οποία εκλέγεται από το Συνέδριο) -Γραφείο Περιοχής (regional office) του Παγκόσμιου Προσκοπικού Γραφείου, με δομές και αρμοδιότητες ανάλογες αυτών του Παγκόσμιου Προσκοπισμού και διασφαλίζουν την εφαρμογή των αποφάσεων του Π.Ο. της Προσκοπικής Κίνησης. Συνοπτικά και σχηματικά: Παγκόσμιο Προσκοπικό Συνέδριο εκλέγει Παγκόσμια Προσκοπική Επιτροπή διορίζει Γενικός Γραμματέας, Παγκόσμιο Προσκοπικό Γραφείο 26

4.4. Το Σώμα Ελλήνων Προσκόπων, συμμετέχει σε όλες τις δραστηριότητες, τις διαδικασίες και τα όργανα του Παγκόσμιου Οργανισμού της Προσκοπικής Κίνησης. Ενδεικτικά: -Συμμετέχει με εκπροσώπους του τόσο στο Ευρωπαϊκό Προσκοπικό Συνέδριο, όσο και στο Παγκόσμιο, θέτει προτάσεις ψηφισμάτων στην ολομέλεια, έχει ψήφο στην εκλογή μελών της Ευρωπαϊκής -καθώς και της Παγκόσμιας- Προσκοπικής Επιτροπής. Επίσης, μέλη του ΣΕΠ έχουν κατά καιρούς υποβάλλει υποψηφιότητα και έχουν εκλεγεί μέλη της Ευρωπαϊκής και της Παγκόσμιας Επιτροπής. -Αποτελεί ιδρυτικό μέλος του «ΔΕΣΜΟΥ», του Διεθνούς Συνδέσμου των Ορθοδόξων Χριστιανών Προσκόπων, ο οποίος αποτελεί συμβουλευτικό όργανο της Παγκόσμιας Προσκοπικής Επιτροπής. 4.5.Η Συμβολή του ΣΕΠ στην ανάπτυξη της Κίνησης ανά τον Κόσμο Το Σώμα Ελλήνων Προσκόπων, έχει αποτελέσει σημαντικό παράγοντα στην ανάπτυξη της Προσκοπικής Κίνησης, τόσο στην ευρύτερη περιοχής, όσο και παγκοσμίως: -Αποτελεί ιδρυτικό μέλος του Παγκόσμιου Οργανισμού της Προσκοπικής Κίνησης. -Το 1918, στο Διεθνές Προσκοπικό Συνέδριο του Λονδίνου, ο Γενικός Έφορος του Σ.Ε.Π. Κωνσταντίνος Μελάς, προτείνει τη δημιουργία Διεθνών Προσκοπικών Συγκεντρώσεων (Τζάμπορη). -Έχει υποστηρίξει με συνεργασίες και εκπαιδεύσεις τον Προσκοπισμό στην Τουρκία, το Λίβανο, την Περσία, καθώς και σε τέως Λαϊκές Δημοκρατίες, όπως την Αλβανία, τη Βουλγαρία, τη Ρουμανία, την Ουκρανία κ.α. -Έχει φιλοξενήσει μία φορά Παγκόσμιο Προσκοπικό Τζάμπορη (1963) και δύο φορές Παγκόσμιο Προσκοπικό Συνέδριο (1963 και 2002). http://scout.org/wsb 27

Ενότητα 5 Στρατηγικές προτεραιότητες του Παγκόσμιου Προσκοπικού γραφείου και πως το ΣΕΠ εναρμονίζεται με αυτές Η Αποστολή, οι Προκλήσεις και η Στρατηγική της Παγκόσμιας Οργάνωσης της Προσκοπικής Κίνησης για τον 21ο αιώνα Στο 35ο Παγκόσμιο Προσκοπικό Συνέδριο που πραγματοποιήθηκε το 1999 στο Durban της Νοτίου Αφρικής, η Παγκόσμια Οργάνωση της Προσκοπικής Κίνησης υιοθέτησε τη Δήλωση της Αποστολής του Προσκοπισμού, η οποία αποτελεί ορόσημο στην ιστορία του Παγκόσμιου Προσκοπισμού. Στο ίδιο Συνέδριο προσδιορίστηκαν και οι Έξι Προκλήσεις της Προσκοπικής Κίνησης. 5.1 Η δήλωση της αποστολής του Προσκοπισμού (The Mission Statement of Scouting) Δραστηριότητα 5. Σύμφωνα με τις δικές σας ιδέες και αξίες ποιο πιστεύετε πως θα μπορούσε να είναι το όραμα και η αποστολή του Προσκοπισμού; Συγκρίνετε τις δικές απόψεις με την επίσημη δήλωση της αποστολής του Προσκοπισμού που ακολουθεί παρακάτω.......... 28

Η δήλωση της αποστολής του Προσκοπισμού Αποστολή του Προσκοπισμού είναι να συμβάλει στη διαπαιδαγώγηση των νέων, μέσω ενός συστήματος αξιών που βασίζεται στην Προσκοπική Υπόσχεση και στο Νόμο, να βοηθήσει στην οικοδόμηση ενός καλύτερου κόσμου, όπου οι άνθρωποι ολοκληρώνονται ως άτομα και διαδραματίζουν έναν εποικοδομητικό ρόλο στην κοινωνία. Αυτό επιτυγχάνεται εμπλέκοντας τα άτομα, κατά τη διάρκεια της νεαρής ηλικίας τους σε μια διαδικασία μη επίσημης εκπαίδευσης. Χρησιμοποιώντας συγκεκριμένη μέθοδο, η οποία καθιστά κάθε άτομο ως τον βασικό φορέα ανάπτυξής του, σε άτομο αυτοδύναμο, πρόθυμο να βοηθήσει, υπεύθυνο και αφοσιωμένο. Βοηθώντας τα άτομα να διαμορφώσουν ένα σύστημα αξιών βασισμένο σε πνευματικές, κοινωνικές και ατομικές αρχές, όπως αυτές εκφράζονται στην Υπόσχεση και το Νόμο. 5.2. Οι έξι προκλήσεις της Προσκοπικής κίνησης Οι Έξι Προκλήσεις που καλείται να αντιμετωπίσει η Προσκοπική Κίνηση για να επιτευχθεί η Αποστολή του Προσκοπισμού, είναι: 1. Να είναι Σχετική: ώστε να ανταποκρίνεται της ανάγκες και προσδοκίες των νέων. 2. Να είναι Συμπληρωματική: τονίζοντας την ουσιαστική συμβολή που προσφέρει ο Προσκοπισμός στην αγωγή των νέων εφαρμόζοντας την Προσκοπική Παιδαγωγική Μέθοδο. 3. Η Αύξηση των Μελών: να απευθύνεται σε όσο το δυνατόν περισσότερους νέους και νέες. 4. Οι Ενήλικες: προσελκύοντας και διατηρώντας της Ενήλικες που χρειάζεται η Κίνηση. 5. Η Εξωστρέφεια και η Συνεργασία: με την ανάπτυξη σχέσεων και τη συνεργασία με της φορείς και οργανισμούς με στόχο την εξυπηρέτηση στο έπακρο των αναγκών των νέων. 6. Η Ενότητα της Κίνησης: υλοποιώντας τον κοινό στόχο σε κάθε επίπεδο, τοπικό, εθνικό, παγκόσμιο. 5.3. Οι τρεις στρατηγικές περιοχές Οι έξι Προκλήσεις καθορίζουν τρεις ευρείες περιοχές έργου: 1. Νέοι: που έχει σχέση με της Προκλήσεις 1, 2 & 3, ώστε να προσφέρουμε καλύτερο Προσκοπισμό σε περισσότερους νέους και νέες, ειδικά εφήβους. 2. Ενήλικες: που έχει σχέση με την Πρόκληση 4, με ιδιαίτερη έμφαση στην ιδέα του εθελοντισμού. 29

3. Δομές και Συστήματα: που έχει σχέση με της Προκλήσεις 5 & 6, με στόχο την υλοποίηση των κοινών στόχων σε κάθε επίπεδο. Η ενασχόληση με αυτή τη στρατηγική περιοχή θα πρέπει να οδηγήσει στη βελτίωση της αποτελεσματικότητας της Κίνησης. Στο 36ο Παγκόσμιο Προσκοπικό Συνέδριο που πραγματοποιήθηκε το 2002 στη Θεσσαλονίκη, η Παγκόσμια Οργάνωση της Προσκοπικής Κίνησης προσδιόρισε το κοινό Όραμα του Προσκοπισμού για το μέλλον και καθόρισε τις Επτά στρατηγικές προτεραιότητες, ακολουθώντας μια μακρά διαδικασία που ξεκίνησε στο 31ο Παγκόσμιο Προσκοπικό Συνέδριο στη Μελβούρνη το 1988 και συνεχίστηκε στα επόμενα Συνέδρια τα τελευταία 14 χρόνια. 5.4. Το όραμα του Προσκοπισμού Να κάνουμε τον κόσμο καλύτερο! Οδηγούμαστε από μια μεγάλη ιδέα: Οραματιζόμαστε να φτιάξουμε έναν καλύτερο κόσμο. Ως μια παγκόσμια Κίνηση η οποία συνεισφέρει στη δημιουργία ενός καλύτερου κόσμου, θέλουμε τον Προσκοπισμό, ο οποίος διανύει το δεύτερο αιώνα ύπαρξής του, ως μια παιδαγωγική Κίνηση Αρχών με επιρροή, επικεντρωμένη στην εκπλήρωση της αποστολής της, ενεργοποιώντας νέους ανθρώπους που εργάζονται μαζί για να αναπτύξουν όσο μπορούν περισσότερο τις ατομικές ικανότητές τους, με τη συμπαράσταση ενηλίκων που έχουν τη θέληση αλλά και την ικανότητα να εκπληρώσουν τον παιδαγωγικό τους ρόλο. Θέλουμε τον Προσκοπισμό σε κάθε γωνιά της γης να προσελκύει και να διατηρεί όσο το δυνατόν περισσότερους νέους, κυρίως εφήβους, και των δύο φύλων, οι οποίοι προέρχονται από κάθε κοινωνική προέλευση. Θέλουμε τον Προσκοπισμό να είναι ελκυστικός στους ενήλικες και των δύο φύλων, σε κάθε κοινωνία και πολιτισμό. Μια Κίνηση, μέσω της οποίας μπορούν να συμβάλουν ουσιαστικά στην κοινωνία, εργαζόμενοι μαζί με τους νέους ανθρώπους. Θέλουμε τον Προσκοπισμό να είναι μια δυναμική και ανανεωτική Κίνηση, η οποία διαθέτει τους απαραίτητους πόρους, τις απλές διοικητικές δομές και τις δημοκρατικές διαδικασίες λήψης αποφάσεων, όπου η οργάνωση, η διοίκηση και η επικοινωνία είναι αποτελεσματικές σε όλα τα επίπεδα. Σας παρουσιάζουμε το νέο Όραμα κ της Παγκόσμιας Οργάνωσης της Προσκοπικής Κίνησης, όπως διαμορφώθηκαν σύμφωνα με τα πορίσματα του 40ου Παγκόσμιου Προσκοπικού Συνεδρίου (Σλοβενία 2013). ΟΡΑΜΑ 2023 Το 2023 ο Προσκοπισμός θα είναι η ηγέτιδα κίνηση διαπαιδαγώγησης, επιτρέποντας σε 100 εκατομμύρια νέους να είναι ενεργοί πολίτες, υπεύθυνοι για τη δημιουργία θετικών αλλαγών στις τοπικές κοινωνίες τους, βασισμένες στις κοινές μας αξίες. 30

5.5. Οι έξι στρατηγικές προτεραιότητες Σας παρουσιάζουμε τις 6 Στρατηγικές προτεραιότητες της Παγκόσμιας Οργάνωσης της Προσκοπικής Κίνησης, όπως διαμορφώθηκαν σύμφωνα με τα πορίσματα του 40 ου Παγκόσμιου Προσκοπικού Συνεδρίου (Σλοβενία 2013). 6 ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ 1. Ενδυνάμωση των Νέων Ο Προσκοπισμός θα πρέπει να δώσει στους νέους την ευκαιρία να αναπτύξουν τις δεξιότητες και τις γνώσεις που απαιτούνται για να λάβουν ενεργό μέρος στην Κίνηση και στις τοπικές κοινωνίες. Η συμμετοχή, η αναγνώριση και η ανταλλαγή μεταξύ γενεών θέτουν το πλαίσιο για τα ανήλικα μέλη μας. 2. Εκπαιδευτικές Μέθοδοι Το Προσκοπικό Πρόγραμμα θα πρέπει να παρέχει ένα περιβάλλον μη-τυπικής μάθησης, το οποίο θα ενισχύει την ικανότητα των νέων να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις του αύριο. Ο Προσκοπισμός πρέπει να προσελκύσει, να εκπαιδεύσει και να διατηρήσει την ποιότητα των ενήλικων εθελοντών που εφαρμόζουν το Προσκοπικό Πρόγραμμα. 3. Διαφορετικότητα και κοινωνική ένταξη Ο Προσκοπισμός πρέπει να αντικατοπτρίζει τις κοινωνίες στις οποίες υπάρχει και να εργάζεται ενεργά για το καλωσόρισμα όλων των ατόμων αδιακρίτως. Η ποικιλομορφία αυτή θα πρέπει όχι μόνο να αντικατοπτρίζεται στη σύνθεση των μελών, αλλά και στις μεθόδους και τα προγράμματα που εφαρμόζονται στην Κίνηση. 4. Κοινωνικός Αντίκτυπος Κάθε Πρόσκοπος πρέπει να παρέχει τις υπηρεσίες του στην κοινότητα, να μοιράζεται την εμπειρία του για να αποτελεί έμπνευση για τους άλλους. Μέσω των δραστηριοτήτων και των δράσεων, οι Πρόσκοποι πρέπει να συνεισφέρουν στις τοπικές κοινωνίες και να γίνονται οι πρεσβευτές μιας θετικής αλλαγής. 5. Επικοινωνία & Συνεργασίες Το προφίλ του Προσκοπισμού θα πρέπει να απεικονίζει με ακρίβεια το τι κάνουμε και γιατί το κάνουμε, αντικατοπτρίζοντας τις κοινές αξίες μας. Με τη χρήση των πιο ευστοχών μεθόδων επικοινωνίας και τη συμμετοχή σε στρατηγικής σημασίας συνεργασίες, ο Προσκοπισμός θα πρέπει να αναγνωρίζεται ως η παγκόσμια, ηγέτιδα κίνηση της νεολαίας. 6. Διακυβέρνηση Η διακυβέρνηση του Παγκόσμιου Οργανισμού της Προσκοπικής Κίνησης θα πρέπει να είναι διαφανής, αποτελεσματική και να συνδέεται σαφώς με τη συνολική στρατηγική της Κίνησης, επικεντρώνοντας στην επίτευξη της αποστολής και του οράματος της Κίνησης. Οι ρόλοι και οι αρμοδιότητες στον ΠΟΠΚ θα πρέπει να ορίζονται με σαφήνεια και με τρόπο κατανοητό, εξασφαλίζοντας την άμεση ωφέλεια των Προσκοπικών Οργανισμών - μελών. Με αυτόν τον τρόπο, εξασφαλίζεται υψηλή συνέργεια σε όλα τα επίπεδα του ΠΟΠΚ με την καλύτερη δυνατή χρήση όλων των διαθέσιμων πόρων και μέσων. 5.6. Πως το Σ.Ε.Π. εναρμονίζεται με τις Στρατηγικές προτεραιότητες του Παγκόσμιου Γραφείου. 31

Όλες οι παραπάνω στρατηγικές προτεραιότητες του Παγκόσμιου Προσκοπικού γραφείου θα αποτελούσαν απλά ένα ευχολόγιο στην περίπτωση που οι οργανώσεις-μέλη του Παγκόσμιου Προσκοπικού γραφείου δεν προσπαθούσαν να εναρμονιστούν με αυτές. Οι παραπάνω στρατηγικές προτεραιότητες λοιπόν θα πρέπει να αναλυθούν και να προσαρμοστούν στις ανάγκες και την ταυτότητα της κάθε Εθνικής οργάνωσης, έτσι ώστε να μπορέσουμε «παγκοσμίως» να πετύχουμε τα ίδια αποτελέσματα, πετυχαίνοντας έτσι και μία κοινή εικόνα της Προσκοπικής κίνησης σε όλη τη γη. Με αυτό σαν άξονα λοιπόν η κάθε νέα διοίκηση του Σ.Ε.Π. ή οποιασδήποτε Εθνικής οργάνωσης Αξιολογεί, θέτει στόχους, βρίσκει τους τρόπους και τα μέσα για να επιτευχθούν αυτοί οι στόχοι και καταλήγει στο Στρατηγικό Σχέδιο Δράσης, το οποίο όπως ήδη αναφέρθηκε είναι εναρμονισμένο με τις Στρατηγικές προτεραιότητες του Παγκόσμιου προσκοπικού γραφείου, προσαρμοσμένο πάνω στις ανάγκες και την Ταυτότητα της Ελληνικής Προσκοπικής κίνησης. Στο link που ακολουθεί θα μπορέσετε να διαβάσετε αναλυτικά, το πρόγραμμα δράσης, Γενικής Εφορείας, Σ.Ε.Π. για την χρονική περίοδο, 2013 2015 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΡΑΣΗΣ ΓΕ 2013-2015.pdf 32