Οδοποιία ΙΙI (Σχεδιασμός & Λειτουργία κόμβων)

ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ Σχολή Αγρονό ων Το ογράφων Μηχανικών ΕΜΠ Εργαστήριο Συγκοινωνιακής Τεχνικής Οδοποιία ΙΙI (Σχεδιασμός & Λειτουργία κόμβων) Κωνσταντίνος Αντωνίου Αναπληρωτής Καθηγητής ΕΜΠ antoniou@central.ntua.gr ΑΝΙΣΟΠΕΔΟΙ ΚΟΜΒΟΙ Ιωάννα Σπυροπούλου Επίκουρος Καθηγητής ΕΜΠ iospyrop@central.ntua.gr

Άδεια χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες, που υπόκειται σε άδεια χρήσης άλλου τύπου, αυτή πρέπει να αναφέρεται ρητώς. 1

Σχήμα 1. Ανισόπεδος κόμβος στο Houston, Texas 2

Βασικές αρχές διαμόρφωσης κόμβων Εξασφάλιση Ασφάλειας της κυκλοφορίας Έγκαιρη αναγνώριση από όλες τις προσβάσεις του Επαρκής εποπτεία Καταληπτή λειτουργία Κατάλληλη διαμορφωση Επαρκούς κυκλοφοριακής ικανότητας Αποδεκτού κόστους κατασκευής και λειτουργίας Ικανοποιητικής προσαρμογής στον περιβάλλοντα χώρο Οι επιβαρύνσεις στο περιβάλλον (π.χ. ηχορύπανση, ατμοσφαιρική ρύπανση, παρεμπόδιση των υπαρχουσών χρήσεων γης, οπτική όχληση, απορροή ομβρίων) παραμένουν κάτω από τα επιτρεπτά όρια 3

Γιατί ανισόπεδοι κόμβοι? - Αυξημένο κόστος Βελτίωση κυκλοφοριακής ικανότητας Βελτίωση οδικής ασφάλειας + 4

Παράγοντες για την επιλογή ανισόπεδου κόμβου Εξασφάλιση πλήρους ελέγχου Αποφυγή τοπικής συμφόρησης Βελτίωση οδικής ασφάλειας Τοπογραφία Οφέλη για τους χρήστες Επίπεδο κυκλοφοριακού φόρτου 5

Κατασκευές ανισόπεδων κόμβων χωρίς ράμπες 6 Σχήμα 2. Κατασκευές ανισόπεδων κόμβων χωρίς ράμπες

Συνθήκες για την επιλογή ανισόπεδου κόμβου χωρίς κλάδους Εξυπηρέτηση τοπικών οδών που διασταυρώνονται με αυτοκινητόδρομο Εξάλλειψη ισόπεδων σιδηροδρομικών διαβάσεων Εξυπηρέτηση υψηλών φόρτων πεζών Εξυπηρέτηση πεζοδρόμων ή ποδηλατοδρόμων Επιβάλλεται πρόσβαση σε σταθμούς ΜΜΜ στην περιοχή μιας σημαντικής αρτηρίας 7

Τρισκελείς ανισόπεδοι κόμβοι Σχήμα 3. Τρισκελείς ανισόπεδοι κόμβοι 8

Ανισόπεδοι κόμβοι τεσσάρων σκελών Ημικόμβος Όλες οι ράμπες στο ένα τεταρτημόριο Μπορεί να εξελιχθεί σε πλήρες ή μερικό τετράφυλλο χωρίς σημαντικές επεμβάσεις Σχήμα 4. Ανισόπεδος κόμβος τεσσάρων σκελών 9

Ρόμβοι (Διαμάντια) Σχήμα 5. Τυπικές διαρρυθμίσεις Σχήμα 6. Διαρρυθμίσεις για μείωση εμπλοκών 10

Single-Point Urban Interchanges (SPUI) Σχήμα 7. SPUI 11

Γιατί SPUI? - Αυξημένο κόστος κατασκευής Τροχιά αριστερά στρέφοντων οχημάτων αποτελεί τμήμα έλλειψης (αντί κύκλου) Χαμηλό κόστος εξασφάλισης γης Αριστερές στροφές δεν τέμνονται Ελεύθερες δεξιές στροφές (εκτός σηματοδότησης), άρα 4 (διαμάντι)->3 φάσεις Μία διασταύρωση αντί για 2 (διαμάντι) + 12

Σχήμα 8. Underpass SPUI Σχήμα 9. Overpass SPUI 13

Πλήρες τριφύλλι (με οδούς συλλογής/διανομής) Σχήμα 10. Πλήρες τριφύλλι 14

Μερικό τετράφυλλο Οι συνθήκες εδάφους καθορίζουν τα τεταρτημόρια που θα χρησιμοποιηθούν Οι ράμπες πρέπει να διαμορφώνονται ώστε οι κινήσεις εισόδου και εξόδου να γίνονται με τη λιγότερη όχληση της ροής του αυτοκινητοδρόμου Γενικές αρχές διαμόρφωσης μερικού τριφυλλιού: Η διαμόρφωση των ραμπών πρέπει να επιτρέπει να γίνονται οι κύριες στρέφουσες κινήσεις μέσω δεξιών εξόδων και εισόδων Όπου η διαμπερής κίνηση στην κύρια οδό είναι σημαντικά μεγαλύτερη από την κάθετη δευτερεύουσα οδό, πρέπει να δίνεται προτίμηση σε μια διάταξη που θα δίνει τις δεξιές στρέφουσες στην κύρια οδό, ακόμα και αν αυτό οδηγεί σε αριστερές στροφές. 15

Μερικό τετράφυλλο Σχήμα 11. Μερικό τετράφυλλο 16

Επιλογή τύπου ανισόπεδου κόμβου Σχήμα 12. Επιλογή τύπου ανισόπεδου κόμβου 17

Απόσταση ανισόπεδων κόμβων Η απόσταση των Α/Κ επηρεάζει σημαντικά τη λειτουργία αυτοκινητοδρόμων Σε αστικές περιοχές η χωροθέτηση εξαρτάται από πολλούς παράγοντες Η ελάχιστη απόσταση Α/Κ (απόσταση μεταξύ διασταυρούμενων οδών με ράμπες) καθορίζεται από τους φόρτους πλέξης, δυνατότητα σήμανσης, σηματοδότηση και μήκη λωρίδων αλλαγής ταχύτητας Ως γενικός κανόνας ελάχιστης απόστασης Α/Κ ισχύει: 1.5χλμ σε αστικές περιοχές και 3.0χλμ σε υπεραστικές περιοχές Σε αστικές περιοχές, αποστάσεις μικρότερες από 1.5χλμ μπορεί να υλοποιηθούν με τη χρήση ανισόπεδων ραμπών ή τη δημιουργία συλλεκτηρίων οδών 18

Ομοιομορφία τύπου ανισόπεδου κόμβου Σχήμα 13. Αλληλουχία κόμβων με ανομοιόμορφες εξόδους Σχήμα 14. Αλληλουχία κόμβων με ομόιόμορφες εξόδους 19

Συνέχεια οδού Ορθή διατήρηση συνέχειας οδού Ασυνέχεια οδού διάσπαση σχεδιασμού Σχήμα 15. Συνέχεια οδού 20

Γενικές αρχές σχεδιασμού Η διάταξη του κόμβου πρέπει καταρχήν να επιτρέπει την άμεση κίνηση των επικρατουσών διαμπερών κινήσεων (από πλευράς φόρτου) Η διάταξη των ραμπών πρέπει να είναι τέτοια ώστε να επιτρέπει την ορθή κίνηση των επικρατουσών στρεφουσών κινήσεων Σε αυτοκινητοδρόμους και οδούς κατηγορίας Α, οι κλάδοι εισόδου και εξόδου πρέπει να συνδέονται στη δεξιά πλευρά 21

Γενικές αρχές σχεδιασμού (συν.) Οι κλάδοι εξόδου πρέπει γενικά να προηγούνται κλάδων εισόδου Σε ορισμένες περιπτώσεις επιτρέπεται και η αντίστροφη σειρά, με την προϋπόθεση ότι υπάρχει επαρκής διαμόρφωση πλέξης Άλλωστε, σε αυτοκινητοδρόμους κατηγορίας ΑΙ και ΑΙΙ κατά κανόνα υπάρχουν διανεμητήριες οδοί Οι συνεχόμενες έξοδοι δημιουργούν προβλήματα στη σήμανση και πρέπει να αποφεύγονται. Η καλύτερη λύση είναι συνήθως η δημιουργία διανεμητήριας οδού, στην οποία συγκεντρώνονται όλες οι έξοδοι Μεταξύ της κορυφής της πρώτης εξόδου και της αρχής της λωρίδας επιβράδυνσης της δεύτερης πρέπει να υπάρχει απόσταση 200μ για Κατηγορία Οδού Α και 150μ για Κατηγορία Οδού Β 22

Γενικές αρχές σχεδιασμού (συν.) Αντίστοιχα, τα ρεύματα εισόδου πρέπει να συνδυάζονται στις ράμπες και να καταλήγουν με ένα κλάδο εισόδου στον αυτοκινητόδρομο Εξαίρεση μπορεί να αποτελέσει η περίπτωση στρεφουσών κινήσεων μεγάλου φόρτου, καθώς και η περίπτωση στην οποία εξοικονομούνται τεχνικά έργα Στην περίπτωση συνένωσης ρευμάτων, ο αριθμός των λωρίδων κατάντη δεν πρέπει να είναι περισσότερο από μία λιγότερη από το άθροισμα των λωρίδων των ανάντη ρευμάτων Εξαίρεση μπορεί να γίνει όταν οι φόρτοι αιχμής στις διάφορες κινήσεις παρατηρούνται σε πολύ διαφορετικές ώρες, ή όταν οι φόρτοι στους κλάδους εισόδου είναι συνεχώς μεγαλύτεροι από τα διαμπερή ρεύματα Για τα διαμπερή ρεύματα αυτοκινητοδρόμου ισχύουν γενικά οι ίδιες ταχύτητες όπως και στα ευθύγραμμα τμήματα Για λόγους οικονομίας δεν είναι απαραίτητο πάντα να διατηρούνται τα γεωμετρικά χαρακτηριστικά των ευθύγραμμων τμημάτων και μεταξύ των κλάδων εισόδου/εξόδου 23

Διάταξη κλάδων κόμβου Άμεση σύνδεση (δεξιά στροφή) Μερικώς άμεση σύνδεση (αριστερή στροφή) Έμμεση σύνδεση (αριστερή στροφή) Σχήμα 16. Διάταξη κλάδων κόμβου 24

Παράδειγμα ανισόπεδου κόμβου Προσθήκη λωρίδας Ομάδα 3 κλάδων εισόδου/εξόδου Περιοχή πλέξης Μερισμός Ομάδα 2 κλάδων εισόδου/εξόδου Ομάδα 1 κλάδων εισόδου/εξόδου Σχήμα 17. Παράδειγμα ανισόπεδου κόμβου 25

Τρισκελείς ανισόπεδοι κόμβοι

Σάλπιγγα (τρομπέτα) Τυπική αριστερή σάλπιγγα Αριστερή σάλπιγγα με δεύτερο τεχνικό έργο Δεξιά σάλπιγγα (κατ εξαίρεση γιατί??) Σχήμα 18. Σάλπιγγα 27

Εναλλακτική στη δεξιά σάλπιγγα - Απαιτεί 2 τεχνικά - Δεν απαιτεί πολύ χώρο «πάνω» από τον κομβο Τρίγωνο -Από τρία εώς ένα τεχνικά -(αν ένα, τότε τριόροφο) Σχήμα 19. Σάλπιγγα 28

Σχήμα 20. Συμβολή/ μερισμός Συμβολή / μερισμός -Η απλούστερη περίπτωση -Δεν εξυπηρετούνται όλα τα ρεύματα -Εφικτό όταν οι άλλες στρέφουσες εξυπηρετούνται διαφορετικά Σχήμα 21. Μερικό τετράφυλλο Μερικό τετράφυλλο -Ενδείκνυται στην περίπτωση που προβλέπεται μελλοντική επέκταση σε πλήρη κόμβο -Πρέπει να γίνουν κάποιες προβλέψεις στη χάραξη 29

Τετρασκελείς ανισόπεδοι κόμβοι

Μορφές ανάπτυξης τετράφυλλου Σχήμα 22. Μορφές ανάπτυξης τετράφυλλου 31

Τροποποιημένες μορφές τετράφυλλου Σχήμα 23. Τροποποιημένο τετράφυλλο με ημι-άμεση αριστερή κίνηση Σχήμα 24. Τροποποιημένο τετράφυλλο με πιο έντονη ημι-άμεση αριστερή κίνηση 32

Σχήμα 25. Τροποποιημένο τετράφυλλο με αναβάθμιση στρέφουσας (τρία τεχνικά) Σχήμα 26. «Τουρμπίνα» Σχήμα 27. Ανεμόμυλος Σχήμα 28. Συνδυασμός τετράφυλλου και ανεμόμυλου 33 - Μικρότερη επιφάνεια σε δυο τεταρτημόρια

(τροποποιημένος) Σχήμα 29. Σταυρός της Μάλτας, ή λύση Los Angeles Σχήμα 30. Γραμμική λύση Σχήμα 31. Γραμμική λύση με αφαίρεση δύο στρεφουσών συνδέσεων 34

Μερικά τετράφυλλα Σχήμα 32. Four-Leg Interchange (Partial or Two-Quadrant Cloverleaf with Ramps Before Main Structure) 35

Μερικά τετράφυλλα Σχήμα 33. Four-Leg Interchange (Partial or Two-Quadrant Cloverleaf with Ramps Beyond Main Structure) 36

Κατευθυντήριοι και ημικατευθυντήριοι Α/Κ (1/4) Σχήμα 34. Κατευθυντήριοι και ημικατευθυντήριοι Α/Κ με βρόχους και πλέξη 37

Κατευθυντήριοι και ημικατευθυντήριοι Α/Κ (2/4) Με βρόχους χωρίς πλέξη Σχήμα 35. Κατευθυντήριοι και ημικατευθυντήριοι Α/Κ με βρόχους χωρίς πλέξη 38

Κατευθυντήριοι και ημικατευθυντήριοι Α/Κ (3/4) Σχήμα 36. Πλήρως κατευθυντήριοι Α/Κ 39

Κατευθυντήριοι και ημικατευθυντήριοι Α/Κ (4/4) Σχήμα 37. Κατευθυντήριοι και ημικατευθυντήριοι Α/Κ 40

Επιλογή κατάλληλης λύσης (1/3) Σχήμα 38. Επιλογή κατάλληλης θέσης 41

Επιλογή κατάλληλης λύσης (2/3) Σχήμα 39. Επιλογή κατάλληλης θέσης 42

Επιλογή κατάλληλης λύσης (3/3) Σχήμα 40. Επιλογή κατάλληλης θέσης 43

Επιλογή κατάλληλης λύσης Α/Κ (1/3) Μετατοπισμένοι Α/Κ (Offset Interchanges) Σχήμα 41. Μετατοπισμένοι Α/Κ 44

Επιλογή κατάλληλης λύσης (2/3) Συνδυασμένες λύσεις(1/2) Σχήμα 42. Ρόμβος με ημι-άμεση σύνδεση Σχήμα 43. Τετράφυλλο με ημιάμεση σύνδεση 45

Επιλογή κατάλληλης λύσης (3/3) Συνδυασμένες λύσεις (2/2) Σχήμα 44. Σύνθετος Α/Κ Σχήμα 45. Αυτοκινητόδρομος με Α/Κ τύπου τετράφυλλου σε τρια επίπεδα 46

Ειδικές διαμορφώσεις Σχήμα 46. Διπλή σάλπιγγα -Δυο αυτοκινητόδρομοι οι οποίοι ομως δεν διασταυρώνονται Σχήμα 47. Λύση σε ένα τεταρτημόριο 47

Τρισκελείς διεπαφές με το τοπικό δίκτυο Σχήμα 48. Σάλπιγγα ως διεπαφή (κατά κανόνα) Σχήμα 49. Διεπαφή με τη μορφή μισού τετράφυλλου 48

Τετρασκελείς διεπαφές με το τοπικό δίκτυο Ευνοημένες στρέφουσες Μη-συμμετρικό μισό τετράφυλλο με ευνόηση στις εξερχόμενες αριστερές στροφές Μη-συμμετρικό μισό τετράφυλλο με ευνόηση στις εισερχόμενες αριστερές στροφές Μη-συμμετρικό μισό τετράφυλλο με ευνόηση στις εισερχόμενες αριστερές στροφές Συμμετρικό μισό τετράφυλλο Σχήμα 50. Τετρασκελείς διεπαφές με το τοπικό δίκτυο 49

Ρόμβοι (Διαμάντια) Ρόμβοι με εσωτερικές λωρίδες αριστερών στροφών Ρόμβος με μικρό κυκλικό κόμβο Ρόμβος με εξωτερικές λωρίδες αριστερών στροφών Σχήμα 51. Ρόμβοι (διαμάντια) 50

Παραδείγματα συνδυασμού Α/Κ Κόμβος Συνδέσεις Σχήμα 52. Παράδειγμα συνδυασμού Α/Κ 51

Σχήμα 53. Παράδειγμα συνδυασμού Α/Κ 52

Σχήμα 54. Παράδειγμα συνδυασμού Α/Κ 53

Πίνακας 1. Τύποι κλάδων εισόδου/εξόδου (ράμπας) και προτεινόμενες ταχύτητες (χαω) Τύπος ράμπας (όδευση κυκλοφορίας) Ομάδα 1 Ανισόπεδος - Ανισόπεδος τυπικός τροποποιημένος Ομάδα 2 Ανισόπεδος - Ισόπεδος τυπικός τροποποιημένος Άμεση Ημιάμεση Έμμεση έξοδος είσοδος (Άμεση) Διανεμητήριος κλάδος 54

Οριακές τιμές μελέτης Πίνακας 2. Οριακές τιμές μελέτης Κατηγορία Α Κατηγορία Β Στοιχείο μελέτης Ταχύτητα μελέτης V e (χαω) Ταχύτητα μελέτης V e (χαω) Ελάχιστη ακτίνα καμπύλης Μέγιστη κλίση (ανωφέρεια) Μέγιστη κλίση (κατωφέρεια) Ελάχιστη καταφόρυφη ακτίνα (κυρτή) Ελάχιστη καταφόρυφη ακτίνα (κοίλη) Μέγιστη επίκλίση (καμπύλη) Ελάχιστη απόσταση ορατότητας για στάση ( ) κατ εξαίρεση * Σε οριακή χάραξη 55

Επίκλιση στην καμπύλη q (%) Τιμές επίκλισης σε καμπύλες Ακτίνα καμπύλης R (m) Σχήμα 55. Τιμές επίκλισης σε καμπύλες 56

Φόρτος ράμπας Μ (οχ/ω) Τυπικές διατομές κλάδων σύνδεσης οδών κατηγορίας Α Διατομή Κωδικός Περιγραφή Διαστάσεις (m) Όρια επιλογής Μία λωρίδα, διαπλάτυνση Δύο λωρίδες Δύο Λωρίδες + ΛΕΑ Δύο Λωρίδες Διπλής κατεύθυνσης Μήκος ράμπας l (m) Μηκος της περιοχής διπλής κατεύθυνσης >=125m 1) 1.0m είναι δυνατό σε ορύγματα ή επιχώματα όπου δεν απαιτείται ενίσχυση 2) Για ακτίνες R<=130m απαιτείται διαπλάτυνση Σχήμα 56. Τυπικές διατομές κλάδων σύνδεσης οδών κατηγορίας Α 57

Τυπικές διατομές κλάδων σύνδεσης οδών κατηγορίας Β Διατομή Κωδικός Περιγραφή Διαστάσεις (m) Περιοχή εφαρμογής Μία λωρίδα, Διαπλάτυνση Φόρτος εώς περίπου 1600 οχ/ω Δύο λωρίδες Φόρτος εώς περίπου 3000 οχ/ω Δύο Λωρίδες Διπλής κατεύθυνσης Φόρτος εώς περίπου 1600 οχ/ω (ανά κατεύθυνση) Μηκος της περιοχής διπλής κατεύθυνσης >=125m Σχήμα 57. Τυπικές διατομές κλάδων σύνδεσης οδών κατηγορίας Β 58

Κλάδοι εξόδου Σχήμα 58. Κλάδοι εξόδου 59

Κλάδοι εξόδου (συν.) Σχήμα 59. Κλάδοι εξόδου (συν.) 60

Κλάδοι εξόδου σε ράμπες σύνδεσης Σχήμα 60. Κλάδοι εξόδου σε ράμπες σύνδεσης 61

Κλάδοι εξόδου σε ράμπες σύνδεσης (συν.) Σχήμα 61. Κλάδοι εξόδου σε ράμπες σύνδεσης (συν.) 62

Κλάδοι εισόδου (συγκεντρωμένοι) Σχήμα 62. Κλάδοι εισόδου (συγκεντρωμένοι) 63

Κλάδοι εισόδου (συγκεντρωμένοι, συν.) Σχήμα 63. Κλάδοι εισόδου (συγκεντρωμένοι, συν.) 64

Κλάδοι εισόδου (μεμονωμένοι) Σχήμα 64. Κλάδοι εισόδου (μεμονωμένοι) 65

Φόρτος στον κλάδο εισόδου Μ Ν (οχ/ω) Επιλογή τύπου κλάδου εισόδου Φόρτος στην κύρια οδό Μ Η =Μ ; +Μ 2 (οχ/ω) Σχήμα 65. Επιλογή τύπου κλάδου εισόδου 66

Κλάδοι εισόδου σε ράμπες σύνδεσης Σχήμα 66. Κλάδοι εισόδου σε ράμπες σύνδεσης 67

Τμήματα πλέξης Σχήμα 67. Περιοχή πλέξης παρά της κυρίας οδού Σχήμα 68. Περιοχή πλέξης σε διανεμητήριο τετράφυλλου 68

Ροή του κλάδου εισόδου (ΜΕΑ/ω) Στάθμη εξυπηρέτησης στο διανεμητήριο Ροή της διανεμητηρίου προ της πλέξης (ΜΕΑ/ω) Σχήμα 69. Στάθμη εξυπηρέτησης στο διανεμητήριο 69

«Ασκήσεις» Συνέχεια οδού Επίλυση αλληλοκαλυπτόμενων διαδρομών Α/Κ σε μικρή απόσταση Πηγή: J.P. Leisch. Interchange Planning, Operational Analyses & Geometric Design. Supplementary notes, Athens, 16-20 November 2009/ 30 November 4 December 2009 70

Route continuity exercise Σχήμα 70. Συνέχεια οδού 71

Συνέχεια οδού - Λύση System I System II Σχήμα 71. Συνέχεια οδού 72

Επίλυση αλληλοκαλυπτόμενων διαδρομών Με δεδομένη την παρακάτω υφιστάμενη κατάσταση, προτείνετε βελτιωμένη λύση. Σχήμα 72. Αλληλοκαλυπτόμενες διαδρομές 73

Επίλυση αλληλοκαλυπτόμενων διαδρομών - Λύση Κάπως καλύτερα Σχήμα 73. Αλληλοκαλυπτόμενες διαδρομές 74

Επίλυση αλληλοκαλυπτόμενων διαδρομών - Λύση Καλύτερα: διαχωρισμός κινήσεων Σχήμα 74. Αλληλοκαλυπτόμενες διαδρομές 75

Α/Κ σε μικρή απόσταση Πρόβλημα: τοπικοί Α/Κ σε μικρή απόσταση από Α/Κ συστήματος Service Interchange System Interchange Arterial Streets Service Interchange Service Interchange Arterial Streets Service Interchange Σχήμα 75. Α/Κ σε μικρή απόσταση 76

Α/Κ σε μικρή απόσταση - λύση Μια λύση είναι η αντικατάσταση των τοπικών Α/Κ με ημικόμβους (με τις άλλες κινήσεις να εξυπηρετούνται από τοπικές οδούς) Service Interchange System Interchange Arterial Streets Service Interchange Service Interchange Arterial Streets Service Interchange Σχήμα 76. Α/Κ σε μικρή απόσταση 77

Α/Κ σε μικρή απόσταση - Λύση Ημικόμβοι συνδεδεμένοι με συνδετήριες οδούς Service Interchange System Interchange Arterial Streets Service Interchange Service Interchange Arterial Streets Service Interchange Σχήμα 77. Α/Κ σε μικρή απόσταση 78

Κατάλογος αναφορών σχημάτων (1/2) Σχήμα 1 http://www.motivationtools.com/inspire/pdf_files/world_largest_everything.pdf Σχήματα 2-15 Aashto, A. (2001). Policy on geometric design of highways and streets.american Association of State Highway and Transportation Officials, Washington, DC, 3, 3-2. Σχήματα 16 31 Natzschka, H. (1997). Straßenbau-Entwurf und Bautechnik. Σχήματα 32 37 Aashto, A. (2001). Policy on geometric design of highways and streets. American Association of State Highway and Transportation Officials, Washington, DC, 3, 3-2. Σχήματα 38 40 Biener, E., Feiser, J., Heinemann, E., Homann, M., Jäger, W., Joeckel, R. & Weitkemper, U. (2015). Wendehorst Bautechnische Zahlentafeln. U. Vismann (Ed.). Springer-Verlag.

Κατάλογος αναφορών σχημάτων (2/2) Σχήματα 41 45 Aashto, A. (2001). Policy on geometric design of highways and streets.american Association of State Highway and Transportation Officials, Washington, DC, 3, 3-2. Σχήματα 46 69 Wolfgang Pietzsch and Gunter Wolf (2005). Strassenplanung. 7 Auflage, Werner Verlag. Σχήματα 70-74 J.P. Leisch. Interchange Planning, Operational Analyses & Geometric Design. Supplementary notes, Athens, 16-20 November 2009/ 30 November 4 December 2009 Σχήματα 75 77 Υλικό με μη προσδιορισμένη προέλευση. Σε περίπτωση που είστε ο κάτοχος του κύριου δικαιώματος παρακαλώ επικοινωνήστε μαζί μας.

Κατάλογος αναφορών πινάκων Πίνακες 1-2 Wolfgang Pietzsch and Gunter Wolf (2005). Strassenplanung. 7 Auflage, Werner Verlag.

Χρηματοδότηση Το παρόν υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους. 82