ΑΝΤΙΑΙΜΟΠΕΤΑΛΙΑΚΗ ΑΓΩΓΗ ΚΑΙ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ. Σταματελάτου Mαρία, Κοντολαιμάκη Καλλιόπη, Δασενάκη Μαρία. Παθολογική Κλινική Γενικού Νοσοκομείου- Κέντρου Υγείας Σητείας, Σητεία
ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ADA Αντιαιμοπεταλιακή αγωγή και δή ασπιρίνη (75-162 mg) χορηγείται ως δευτερογενής πρόληψη (Α). Ως πρωτογενής πρόληψη σε άτομα με ΣΔ1 και 2 που ευρίσκονται σε υψηλό καρδιαγγειακό κίνδυνο (10ετή κίνδυνο >10%) (C). Δε συνιστάται σε άτομα με χαμηλό ΚΑΝ (10ετή<5%) (C) Κλινική συναξιολόγηση χρήζουν όσοι έχουν 10ετή κίνδυνο 5-10% με πολλαπλούς παράγοντες κινδύνου (Ε).
Η μετανάλυση ΑΤΤ (Antithrombotic Trialist Collaboration) O 10ετής κίνδυνος μείζονων καρδιαγγειακών συμβαμάτων στα ατομα με ΣΔ, χωρίς γνωστή ΚΑΝ είναι περίπου 18%. Ενώ είναι 5% ο αντίστοιχος κίνδυνος σε άτομα χωρίς διαβήτη.
Προβληματισμός προκύπτει όσον αφορά την πρωτογενή πρόληψη.. Μεγάλες προοπτικές τυχαιοποιημένες μελέτες ανέδειξαν ότι JPAD -ότι η χορήγηση ασπιρίνης στο πλαίσιο πρωτογενούς πρόληψης για 4,5 έτη συνοδεύτηκε από μη στατιστικά σημαντική μείωση των μείζονων καταληκτικών σημείων, συγκριτικά με τους μάρτυρες. POPADAD- δεν έδειξε μείωση. Μετανάλυση 9 μελετών με 102.621 άτομα (6.9 έτη) έδειξε μείωση 20% των μη θανατηφόρων εμφραγμάτων, αλλά όχι σε θανάτους από ΑΕΕ ή καρκίνο. Για κάθε 1000 άτομα υπό ασπιρίνη για 5 έτη αποφεύγονται 2.9 ΜΚΣ και προκαλούνται 2.8 μεγάλες αιμορραγίες. Ωστόσο ανέδειξαν αυξημένο κίνδυνο εσωτερικών αιμορραγιών, ιδίως του γαστρεντερικού.
ΣΚΟΠΟΣ Να αξιολογηθεί η ορθότητα χορηγήσεως αντιαιμοπεταλιακής αγωγής σε άτομα με Σακχαρώδη Διαβήτη 1 και 2 που προσέρχονται για πρώτη φορά στο διαβητολογικό ιατρείο του ΓΝ-ΚΥ Σητείας.
ΥΛΙΚΑ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΙ Μονοκεντρική προοπτική μελέτη παρατήρησης Συμπεριλήφθησαν διαδοχικά άτομα με ΣΔ1 και 2, που επισκέφθηκαν για πρώτη φορά το διαβητολογικό ιατρείο του ΓΝ-ΚΥ Σητείας, την περίοδο 2011-2016. Ο δεκαετής κίνδυνος προσδιορίστηκε σύμφωνα με το Framingham risk score.
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Συμπεριλήφθησαν 608 διαδοχικά άτομα με ΣΔ1 και 2, μέσης ηλικίας 67±27 ετών 55, 4% γυναίκες 44,6% άνδρες. Το 47,87% (291) ελάμβανε αντιαιμοπεταλιακή αγωγή. 35,40 % (103) στα πλαίσια δευτερογενούς πρόληψης 64,6 % (188) ως μέσο πρωτογενούς πρόληψης.
ΑΝΤΙΑΙΜΟΠΕΤΑΛΙΑΚΗ ΑΓΩΓΗ 52,13 47,87 ΑΝΤΙΑΙΜΟΠΕ ΤΑΛΙΑΚΗ ΑΓΩΓΗ ΑΝΕΥ ΑΝΤΙΑΙΜΟΠΕ ΤΑΛΙΑΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ 35,4 ΠΡΩΤΟΓΕΝΗΣ ΠΡΟΛΗΨH 64,6 ΔΕΥΤΕΡΟΓΕΝ ΗΣ ΠΡΟΛΗΨΗ
Στα πλαίσια της πρωτογενούς πρόληψης (64,6%) 15,43% ήταν χαμηλού ΚΑΝ 25% ήταν μέσου ΚΑΝ 59,57% ήταν υψηλού ΚΑΝ Το 52,13 % (317) των ατόμων δεν ελάμβανε αντιαιμοπεταλιακή αγωγή 49,21% ήταν υψηλού ΚΑΝ (10ετή κίνδυνο >10%).
ΩΣ ΠΡΩΤΟΓΕΝΗ ΠΡΟΛΗΨΗ ΑΝΤΙΑΙΜΟΠΕΤΑΛΙΑΚΗ ΑΓΩΓΗ 59,57 64,6 ΠΡΩΤΟΓΕΝΗΣ ΠΡΟΛΗΨΗ ΧΑΜΗΛΟΥ ΚΑΝ ΜΕΣΟΥ ΚΑΝ ΥΨΗΛΟΥ ΚΑΝ 25 15,43
60 50 59,57 49,21 40 30 20 10 15,43 25 ΧΑΜΗΛΟΥ ΚΑΝ ΜΕΣΟΥ ΚΑΝ ΥΨΗΛΟΥ ΚΑΝ 0 ΑΝΤΙΜΟΠΕΤΑΛΙΑΚΗ ΑΓΩΓΗ, ΕΠΙ ΠΡΩΤΟΓΕΝΟΥΣ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΑΝΕΥ ΑΝΤΙΜΟΠΕΤΑΛΙΑΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ
Είδος Αντιαιμοπεταλιακής Αγωγής Από το σύνολο των ατόμων 60,83% ελάμβανε ακετυλοσαλικυλικό οξύ 23,02% κλοπιδογρέλη 6,87% ασενοκουμαρόλη 5,50% διπλή αγωγή 1,03% τριπλή αγωγή 2.75% τα νεότερα αντιπηκτικά.
ΕΙΔΟΣ ΑΝΤΙΑΙΜΟΠΕΤΑΛΙΑΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ 70 60,83 60 50 40 30 20 10 0 23,02 6,87 5,5 1,03 2,75 ΕΙΔΟΣ ΑΝΤΙΑΙΜΟΠΕΤΑΛΙΑΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Βάσει της μελέτης μας το 35,4% των ασθενών είχε απόλυτη ένδειξη χορήγησης αντιαιμοπεταλιακής αγωγής στα πλαίσια δευτερογενούς πρόληψης (Α). Το 40,43% όσων ελάμβαναν αντιαμοπεταλιακή αγωγή, είχαν σχετική αντένδειξη λήψεως στα πλαίσια της πρωτογενούς πρόληψης, καθώς ήταν χαμηλού (C) και μέσου ΚΑΝ (Ε). Ενώ από το 52,13% των ατόμων που δεν ελάμβαναν αντιαιμοπεταλιακή αγωγή, το 49,21% ήταν υψηλού ΚΑΝ και είχε ένδειξη να λαμβάνει αγωγή, βάσει συστάσεων της πρωτογενούς πρόληψης.
Το σαλικυλικό οξύ παρέμενε πρώτης επιλογής. Στους διαβητικούς φάνηκε ότι η χρήση της αντιαιμοπεταλιακής αγωγής στα πλαίσια πρωτογενούς και δευτερογενούς πρόληψης είναι αλόγιστη και ανεξάρτητη του ΚΑΝ. Κρίνεται αναγκαία η επαναξιολόγηση της, βάσει των κατευθυντήριων οδηγιών της ΑDA, της Ευρωπαϊκής και Ελληνικής Καρδιολογικής Εταιρείας
Η αντιαιμοπεταλιακή θεραπεία φαίνεται να είναι βασική συνιστώσα της ολιστικής, πολυπαραγοντικής καρδιαγγειακής πρόληψης επί Σακχαρώδη Διαβήτη, αφού θα μειώσει την αυξημένη θρομβωτικότητα και συνεπώς τον κίνδυνο καρδιαγγειακών συμβαμάτων
Αναφορές Standards of medical care in diabetes 2016-Diabetes care. Ogawa H et al. Low dose aspirin for primary prevention of atherosclerotic events I patients with type 2 Diabetes: a radomized controlled trial.jama 2008, Nov 12;300(18):2134-41. Berger et al. Aspirin for the prevetion of cardiovascular events in patients without clinical cardiovascular disease: a metanalysis of randomized trials. Am Heart J.2011;162(1):115-24. ATT Collaboration. Aspirin in the primary and secondary prevention of vascular disease: collaborative metanalysis of individual participant data from randomised trials. Lancet 2009,30;373:1849-60 Belch J et al. The prevention of progression of arterial disease and diabetes (POPADAD)trial: factorial randomised placebo cotrolled trial of aspirin ad antioxidants in patients with diabetes and asymptomatic peripheral arterial disease. BMJ 2008;337a 1840.