ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΕΚΠΑΙΔΕΤΟΜΕΝΟΤ ΚΤΚΛΟ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ Ενότητα: Β5.Οργάνωςη και λειτουργία Σμήματοσ Εφορεία Εκπαίδευςησ Γενικήσ Εφορείασ Αθήνα 2016-1η Ζκδοςη 1
υγγραφείσ Τλικό από τα υφιςτάμενα εκπαιδευτικά εγχειρίδια των Κλάδων Γιϊργοσ Χουρδάκθσ Θλίασ Κωτςάτθσ (για το Προςκοπικό Δίκτυο) Νεκτάριοσ Σςεςμελόπουλοσ Τπεφθυνοσ Διαμόρφωςησ επιςτημονικών προδιαγραφών του εκπαιδευτικοφ υλικοφ Νεκτάριοσ Σςεςμελόπουλοσ υμβουλευτική Τποςτήριξη Επιςτθμονικι Ζνωςθ Εκπαιδευτϊν Ενθλίκων Επιμζλεια κειμζνων υμεϊν ουρβίνοσ Σο παρόν δθμιουργικθκε ςτο πλαίςιο δθμιουργίασ εκπαιδευτικϊν εγχειριδίων για τθν «ευζλικτθ εκπαίδευςθ» του ϊματοσ Ελλινων Προςκόπων (.Ε.Π). Θ ςυγγραφι των κειμζνων ζχει γίνει με τθ βοικεια τεκμθριωμζνων εγχειριδίων τα οποία αποτελοφν το υφιςτάμενο υλικό τθσ Επίςθμθσ εκπαίδευςθσ Ενθλίκων τελεχϊν του.ε.π.. Οι ςυγγραφείσ ζχουν επιλεγεί με τθ βοικεια τθσ Εφορείασ Εκπαιδεφςεωσ και είναι ενεργά μζλθ του Εκπαιδευτικοφ προςωπικοφ του.ε.π. 2
Περιεχόμενα κοπόσ... 5 Προςδοκϊμενα Αποτελζςματα... 5 Λζξεισ Κλειδιά... 6 Ειςαγωγι... 7 Ενότθτα 1... 8 1.1. Οριςμόσ Προςκοπικού Συςτόματοσ... 8 1.2. Αγϋλη Λυκοπούλων... 9 Ενότθτα 2... 12 1.1. Ομϊδα Προςκόπων... 12 Από ποιουσ αποτελεύται... 20 Τι διαπραγματεύεται... 20 Ενότθτα 3... 24 3.1. Κοινότητα Ανιχνευτών... 24 Χαρακτηριςτικϊ... 24 3.2. Όμιλοι Εργαςύασ... 25 3.3. Η Σύνοδοσ τησ Κοινότητασ... 31 Γενικι Θεμελίωςθ... 31 Προετοιμαςία ςυνόδου... 31 Ενότθτα 4... 36 4.1. Προςκοπικό Δύκτυο... 36 4.2. κοπόσ δθμιουργίασ του Προςκοπικοφ Δικτφου 37 4.3. Ο ςτόχοσ του Προςκοπικοφ Δικτφου.. 37 4.4. Σα οφζλθ από τθν λειτουργία του Προςκοπικοφ Δικτφου 38 4.5. Σα μζλθ του Προςκοπικοφ Δικτφου 38 4.6. Οργάνωςθ και Διοίκθςθ του Προςκοπικοφ Δικτφου.. 38 4.6.1. Ολομζλεια του Προςκοπικοφ Δικτφου. 39 4.6.2. ο Πρόεδροσ του Προςκοπικοφ Δικτφου και ο ρόλοσ του.. 39 4.6.3. Ο Αρχθγόσ του Προςκοπικοφ Δικτφου και ο ρόλοσ του.. 40 4.6.4. Ομάδεσ Δράςθσ. 40 4.7. Θ λειτουργία του Προςκοπικοφ Δικτφου.. 41 4.7.1. Κάκε πότε γίνονται οι ςυναντιςεισ του Προςκοπικοφ Δικτφου. 41 3
4.7.2. Θ Ομάδα Τποςτιριξθσ και υντονιςμοφ του Προςκοπικοφ Δικτφου. 41 4.7.3. Ο ρόλοσ του Εφόρου Προςκοπικϊν Δικτφων τθσ Π.Ε.. 42 4.7.4. Σο ετιςιο Φόρουμ των μελϊν των Προςκοπικϊν Δικτφων τθσ Π.Ε.. 42 4.8 Οι Δράςεισ ςτο Προςκοπικό Δίκτυο 43 Ενότητα 5 44 5.1. Έντυπα Βιβλύα τμημϊτων... 44 5.2.Γραμματειακό υποςτόριξη... 44 5.2.1.Τομϋασ διαχεύριςησ... 44 5.2.2.Προβολό & Επικοινωνύα... 45 Σύνοψη... 45 4
κοπόσ κοπόσ αυτισ τθσ εκπαιδευτικισ ενότθτασ είναι να εξθγθκεί ςτα ενιλικα ςτελζχθ του Προςκοπιςμοφ τθν οργάνωςθ και λειτουργία ενόσ προςκοπικοφ τμιματοσ. Ποια είναι τα κακικοντα και τα ςθμεία προςοχισ του Αρχθγοφ και των υπαρχθγϊν του, πωσ διαρκρϊνεται ζνα τμιμα, βάςει των χαρακτθριςτικϊν τθσ θλικίασ των παιδιϊν που απαςχολεί και ποια είναι τα όργανα διοίκθςθσ αυτϊν των τμθμάτων, δθλαδι το υμβοφλιο Αγζλθσ (Αγζλθ), το υμβοφλιο τιμισ (Ομάδα), θ φνοδοσ (Κοινότθτα) και θ Ολομζλεια (Προςκ. Δίκτυο) Προςδοκώμενα Αποτελϋςματα Με τθν ολοκλιρωςθ αυτισ τθσ εκπαιδευτικισ ενότθτασ οι εκπαιδευόμενοι κα πρζπει να είναι ςε κζςθ να: Λυκόπουλα (Διϊρθρωςη και Λειτουργύα Αγϋλησ) Διατυπϊνουν κάκε οργανωτικό κζμα του Σμιματοσ και πϊσ το επιτελείο και οι ίδιοι κα ςυμβάλλουν αποτελεςματικότερα ςτθν καλφτερθ οργάνωςθ και λειτουργία του. Αναγνωρίηουν τθ κζςθ του Αρχθγοφ Σμιματοσ και των υπολοίπων Ενθλίκων τελεχϊν ςτθ λειτουργία του Σμιματοσ Εξθγοφν ποια είναι τα ςτοιχεία τθσ ςωςτισ Οργάνωςθσ μιασ Αγζλθσ Λυκόπουλων και τισ διαδικαςίεσ που πρζπει να ακολουκιςουν για να τισ εφαρμόςουν ςτθν πράξθ. Εξθγοφν το ςκοπό, τθν λειτουργία και τισ αρμοδιότθτεσ του υμβουλίου τθσ Αγζλθσ Πρόςκοποι (ύςτημα κατ ενωμοτύεσ, υμβούλιο Σιμόσ Ομϊδασ, Εκπαύδευςη τελεχών) Διατυπϊνουν κάκε οργανωτικό κζμα του Σμιματοσ και πϊσ το επιτελείο και οι ίδιοι κα ςυμβάλλουν αποτελεςματικότερα ςτθν καλφτερθ οργάνωςθ και λειτουργία του Εξθγοφν τι είναι το κατά Ενωμοτία φςτθμα. Αιτιολογοφν γιατί ςτθν Ομάδα Προςκόπων πρζπει λειτουργεί το Κατά Ενωμοτία φςτθμα. Εκτιμάνε τουσ κινδφνουσ που δθμιουργοφνται ςε μια Ομάδα Προςκόπων όταν δε λειτουργεί το κατά Ενωμοτία φςτθμα. υγκρίνουν το κατά ενωμοτία φςτθμα ςε ςχζςθ με τα Χαρακτθριςτικά Θλικίασ των παιδιϊν τθσ Ομάδασ Προςκόπων. Εξθγοφν το λόγο φπαρξθσ του υμβουλίου Σιμισ Γνωρίηουν τα μζλθ του, τα κακικοντα που ζχουν, πϊσ λαμβάνονται οι αποφάςεισ του και κάκε πότε ςυνζρχεται. Αναλφουν τισ αρμοδιότθτεσ του υμβουλίου Σιμισ. Εξθγοφν γιατί θ Εκπαίδευςθ τελεχϊν είναι ηωτικισ ςθμαςίασ για τθ ςωςτι λειτουργία τθσ Ομάδασ Προςκόπων. 5
Αναφζρουν τουσ τόχουσ τθσ Εκπαίδευςθσ τελεχϊν. Αναλφουν πϊσ γίνεται θ Εκπαίδευςθ τελεχϊν πράξθ: Πρότυπθ Ενωμοτία Πρότυπθ Ομάδα Σο Σετράδιο του τελζχουσ Ανιχνευτϋσ (Οργϊνωςη και Λειτουργύα, ύνοδοσ) Αναλφουν τθν ζννοια Όμιλοσ και πϊσ αυτι εντάςςεται ςτθν οργάνωςθ και ςτθν υλοποίθςθ των δράςεων μιασ Κ.Α. Εξθγοφν τα ςτάδια εργαςίασ ενόσ Ομίλου (Ανάκεςθ Προγραμματιςμόσ Τλοποίθςθ Αξιολόγθςθ Διάλυςθ Ομίλου). Εξθγοφν πωσ γίνονται πράξθ τα παραπάνω ςτάδια ςε απτζσ δράςεισ που δυνθτικά κα μποροφςε να προγραμματίςει μια τυπικι Κοινότθτα Ανιχνευτϊν. Ερμθνεφουν τα είδθ τθσ υνόδου ςε μια Κοινότθτα Ανιχνευτϊν Αναφζρουν τουσ ςτόχουσ τθσ υνόδου Αναφζρουν τθν παιδαγωγικι τθσ Αξία, Εξθγοφν το ρόλο που ζχουν οι Βακμοφόροι τθσ Κοινότθτασ μζςα ςτθν φνοδο0 Εξθγοφν τισ ενζργειεσ που διαςφαλίηουν μια εποικοδομθτικι φνοδο Αναφζρουν τουσ ρόλουσ που αποκτοφν οι Ανιχνευτζσ μζςα ςε αυτι Προςκοπικό Δύκτυο (κοπόσ, Δομό και Οργϊνωςη) Διατυπϊνουν το ςκοπό δθμιουργίασ του Προςκοπικοφ Δικτφου. Ερμθνεφουν το ςτόχο του Προςκοπικοφ Δικτφου και τα οφζλθ λειτουργίασ του. Παρουςιάηουν τον τρόπο Οργάνωςθσ, Διοίκθςθσ και Λειτουργίασ του Πρ. Δικτφου (Μζλθ, δομι, δράςεισ). Εξθγοφν τον τρόπο οργάνωςθσ και υλοποίθςθσ τθσ Ολομζλειασ. Διακρίνουν το ρόλο των Ομάδων δράςεων. Περιγράφουν το ρόλο του Προζδρου, του Αρχθγοφ αλλά και των μελϊν ςτθ ηωι του τμιματοσ. Περιγράφουν τθν ςχζςθ των Π.Δ. με τον κοινωνικό περίγυρο, τθν Π.Ε., και άλλουσ φορείσ και οργανϊςεισ. Εξθγοφν τον ςκοπό και περιγράφουν τον ρόλο του Ετιςιου Φόρουμ των Μελϊν τθσ Π.Ε. Λϋξεισ Κλειδιϊ -υμβοφλιο Αγζλθσ -υμβοφλιο τιμισ - Ενωμοτίεσ -φνοδοσ 6
-Όμιλοι εργαςίασ - Ολομζλεια -Διάρκρωςθ λειτουργία τμιματοσ -Δομι και οργάνωςθ - Εξωςτρζφεια υνεργαςία Παρζμβαςθ Ειςαγωγό Ο πυρινασ και θ βάςθ του Προςκοπιςμοφ ιταν ανζκακεν οι χϊροι μζςα ςτουσ οποίουσ εφριςκε εφαρμογι το Προςκοπικό πρόγραμμα. Όταν αναφερόμαςτε ςε αυτοφσ τουσ χϊρουσ λοιπόν, μιλάμε για το Προςκοπικό φςτθμα, μζςα ςτο οποίο ζνα ανιλικο μζλοσ μασ μπορεί να δεχτεί διαδοχικά βιϊματα εμπειρίεσ και γνϊςεισ οι οποίεσ κα αποτελζςουν αναπόςπαςτο κομμάτι τθσ ηωισ του. Σο Προςκοπικό φςτθμα αποτελείται από 4 διαφορετικά τμιματα, για να μπορζςει να ικανοποιιςει τα θλικιακά φάςματα όλων των ανιλικων μελϊν του. Αναφερόμαςτε ςτθν Αγζλθ των Λυκόπουλων, ςτθν Ομάδα των Προςκόπων, ςτθν Κοινότθτα των Ανιχνευτϊν, και τζλοσ ςτο Προςκοπικό Δίκτυο. τισ ενότθτεσ που ακολουκοφν κα αναλυκεί και κα εξθγθκεί πϊσ οργανϊνονται, διαρκρϊνονται και λειτουργοφν αυτά τα 4 τμιματα μζςα ςτο Προςκοπικό φςτθμα. 7
Ενότητα 1 Λειτουργύα Σμημϊτων 1.1. Οριςμόσ Προςκοπικού υςτόματοσ Προςκοπικό φςτθμα ονομάηεται θ αυτοτελισ Προςκοπικι μονάδα, μζςα ςτθν οποία το παιδί δζχεται από τμιμα ςε τμιμα, διαδοχικά τα προςκοπικά βιϊματα και εμπειρίεσ του. τισ δφο προθγοφμενεσ ςειρζσ, περιγράφεται πωσ το παιδί δζχεται διαδοχικά προςκοπικά βιϊματα και εμπειρίεσ. Αυτό επιτυγχάνεται με το πζραςμα του μζςα από τα 4 τμιματα που απαρτίηουν ζνα Προςκοπικό φςτθμα, τα οποία ςτο μόνο που διαφζρουν, είναι το θλικιακό φάςμα ςτο οποίο απευκφνονται, και ςτθν εμφάνιςθ (ςτολι), προςπακϊντασ κάκε φορά να εξυπθρετιςουν τα χαρακτθριςτικά τθσ θλικίασ των παιδιϊν και των νζων και τισ ανάγκεσ των μελϊν ςτα οποία απευκφνονται και αναλόγωσ προςαρμόηεται το πρόγραμμα που ακολουκείται. φμφωνα λοιπόν με όςα περιγράφονται παραπάνω, τα Σμιματα διακρίνονται ςε τζςςερισ Κλάδουσ: Κλάδοσ Λυκοποφλων: Αγζλεσ για παιδιά θλικίασ 7-11 ετϊν Κλάδοσ Προςκόπων: Ομάδεσ για παιδιά θλικίασ 11-15 ετϊν Κλάδοσ Ανιχνευτϊν: Κοινότθτεσ για εφιβουσ 15-18 ετϊν Κλάδοσ Προςκοπικοφ Δικτφου: Προςκοπικά Δίκτυα για νζουσ 18-30 ετϊν Σα Σμιματα, ζνα από κάκε Κλάδο, αποτελοφν ζνα φςτθμα Προςκόπων, Ναυτοπροςκόπων είτε Αεροπροςκόπων. 8
1.2. Αγϋλη Λυκοπούλων Φαρακτηριςτικϊ Θ Αγζλθ Λυκοποφλων, είναι το μικρότερο από τα 4 τμιματα που απαρτίηουν ζνα Προςκοπικό φςτθμα. Κάκε Αγζλθ Λυκοποφλων πρζπει να ζχει δζκα (10) μζχρι τριάντα (30) Λυκόπουλα (ο ιδανικόσ αρικμόσ Λυκοποφλων ϊςτε το πρόγραμμα τθσ Αγζλθσ να παρζχει τα καλφτερα παιδαγωγικά αποτελζςματα, είναι από 18 μζχρι 24) και κατευκφνεται από τον ΑΡΧΘΓΟ ΑΓΕΛΘ (Α.Α.Λ) και ζνα (1) μζχρι τρεισ (3) ΤΠΑΡΧΘΓΟΤ ΑΓΕΛΘ (Τ.Α.Λ). Για περιςςότερα από είκοςι τζςςερα (24) παιδιά απαιτοφνται δυο (2) Τπαρχθγοί. Με τθ λζξθ μικρότερο, ςαφϊσ αναφερόμαςτε ςτο κζμα τθσ θλικίασ. Με λίγα λόγια, παιδιά που ςυμπλιρωςαν το 7ο ζτοσ τθσ θλικίασ τουσ και είναι μακθτζσ τθσ Β Σάξθσ του Δθμοτικοφ χολείου μζχρι το αργότερο να ςυμπλθρϊςουν το 11ο και να πάνε ςτθν Σ Σάξθ του Δθμοτικοφ χολείου, εντάςςονται ςτθν Αγζλθ Λυκοποφλων. Διϊρθρωςη τθν Αγζλθ των Λυκοποφλων για τθν καλφτερθ εφαρμογι του προγράμματοσ, τα παιδιά χωρίηονται ςε μικρζς ομάδες (ς.ς. τοιχείο τθσ προςκοπικισ μεκόδου), τισ εξάδεσ και το όργανο διοίκθςθσ αυτοφ του τμιματοσ είναι το υμβοφλιο Αγζλθσ ςτο οποίο ςυμμετζχουν ο Αρχθγόσ και οι Τπαρχθγοί τθσ Αγζλθσ. Σθσ Εξάδασ θγείται ο Πρϊτοσ εξάδασ ο οποίοσ εκλζγεται από τα παιδιά τθσ Εξάδασ. Με υπόδειξθ του Πρϊτου και τθ ςφμφωνθ γνϊμθ των παιδιϊν τθσ Εξάδασ, ορίηεται ο Δεφτεροσ Εξάδασ ο οποίοσ είναι το δεξί χζρι του Πρϊτου και τον αντικακιςτά, όταν αυτό είναι απαραίτθτο. Δρϊςη Θ Αγζλθ Λυκόπουλων δρα, ςτον κλειςτό χϊρο τθσ Εςτίασ τθσ, ςε περιβάλλον πόλθσ, δίνοντασ όμωσ παραπάνω ζμφαςθ, ςτθ δράςθ τθσ ςτθν φπαικρο, με περιπάτουσ, εκδρομζσ θμεριςιεσ ι πολυιμερεσ και ςαφζςτατα με τθ κερινι τθσ καταςκινωςθ. Θ δραςτθριότθτα (Εργαλείο) μζςα ςτθν οποία το κάκε μζλοσ τθσ Αγζλθσ μπορεί να εκφράςει μία άποψθ ι επικυμία, ονομάηεται Κφκλοσ Αγζλθσ και μζςα ςε αυτόν ςυμμετζχουν και τα Λυκόπουλα και τα ενιλικα ςτελζχθ μασ που θγοφνται του τμιματοσ. τθν Αγζλθ Λυκόπουλων θ πρόοδοσ των μελϊν τθσ «ελζγχεται» με ζνα ςφςτθμα κριτθρίων αξιολόγθςθσ και το γνωςτικό τθσ αντικείμενο προζρχεται από τθ δεξαμενι ιδεϊν που ονομάηεται «5 τομείσ ενδιαφερόντων» Πιο αναλυτικά για τθν Αγζλθ Λυκοποφλων: http://www.sep.org.gr/selida/κανονιςμόσ-κλάδου-λυκοποφλων 9
1.2.1. Ο κύκλοσ Αγϋλησ Ο κφκλοσ αγζλθσ δεν είναι απλά ζνα τζχναςμα που τα λυκόπουλα απλά κα πουν με ποιόν ιρωα κζλουν να κάνουν παρζα. Ο κφκλοσ Αγζλθσ είναι ζνα πολφ ςθμαντικό εργαλείο του κλάδου κακϊσ τα λυκόπουλα ζχουν τθν ευκαιρία να μιλιςουν και να εκφράςουν ελεφκερα τθν άποψθ τουσ για οποιοδιποτε κζμα κελιςουν. Ζχει επιλεγεί ο κφκλοσ κακϊσ ζτςι δεν ξεχϊριηε κανείσ κι ζτςι τονίηεται θ δθμοκρατικι διαδικαςία τθσ ςυμμετοχισ των παιδιϊν. Γίνεται κάκε αρχι ι τζλοσ του μινα εξαρτάται από το πϊσ ζχει δομθκεί από το πρόγραμμα τθσ Αγζλθσ αλλά εάν ανακφψουν προβλιματα μπορεί να γίνει και ςε κάκε δράςθ. Φυςικά δεν είναι κφκλοσ ψυχολόγου αλλά ζνα εργαλείο του κλάδου όπου τα παιδιά με φανταςία και κυρίωσ ελεφκερα μποροφν να πουν αυτό που τουσ ταλανίηει. τον κφκλο αγζλθσ ορίηεται με ευφάνταςτο τρόπο ο ιρωασ που κα κάνει παρζα τον επόμενο μινα ςτθν αγζλθ, γίνεται αξιολόγθςθ από τα παιδιά για τισ δραςτθριότθτεσ, λφνονται προβλιματα που τυχόν ζχουν ανακφψει αλλά και ςε κφκλο λζγονται τα πιο ςπουδαία πράγματα που τυχόν να ζχουν ςυμβεί ςε κάποιο παιδί όπωσ μια διάκριςθ ςε μια εξωςχολικι δραςτθριότθτα. Ο κφκλοσ τθσ αγζλθσ είναι κάτι ςαν το κυριακάτικο οικογενειακό τραπζηι που λζγονται τα πιο ςπουδαία πράγματα. Ο Κφκλοσ Αγζλθσ είναι ζνα παιχνίδι (δραςτθριότθτα) όπωσ όλα ςτθν Αγζλθ είναι παιχνίδια. Είναι ζνα παιχνίδι ανταλλαγισ επικυμιϊν - γνωμϊν -απόψεων ανάμεςα ςτα Λυκόπουλα τθσ Αγζλθσ. Είναι ζνασ κφκλοσ ςυηιτθςθσ των μελϊν μιασ παρζασ «αρχαιολόγων - δθμοςιογράφων - πειρατϊν - λφκων - κοφκλων - παιχνιδιϊν ι και παραμυκιϊν». Ανάλογα με το κζμα τθσ δράςθσ μζςα ςτθν οποία εξελίςςεται, και βαςικά αναλόγωσ με το μθνιαίο κζμα. 'Όπωσ όλεσ οι δραςτθριότθτεσ ζτςι και ο Κφκλοσ Αγζλθσ ζχει κζμα και παρουςιάηεται ςφμφωνα με το μθνιαίο κζμα. Παρουςιάηεται με τον ίδιο τρόπο που παρουςιάηεται κάκε δραςτθριότθτα ςτθν δράςθ (φανταςία κίνθςθ - δράςθ, ςκοπιμότθτα - ζμπνευςθ - πρωτοτυπία, κλπ). Είναι το εργαλείο που ζχουν οι γερόλυκοι για να αιςκάνονται τον παλμό τθσ Αγζλθσ. Έχει δυο ςκοπούσ: Να ψαρζψουν οι γερόλυκοι τα επόμενα μθνιαία κζματα. 2. Να βοθκιςει τα παιδιά, ςτο να εκφράηουν τισ απόψεισ τουσ, να ςυηθτοφν, ν ανταλλάςςουν απόψεισ ςε κλίμα ελευκερίασ, ιςότθτασ. (π.χ. παρουςιάηοντασ τισ Εραςιτεχνικζσ τουσ αςχολίεσ) 10
Ευκαιρύεσ για κύκλουσ Κφκλοσ κατά τθ διάρκεια των τυπικϊν ζναρξθσ λιξθσ (Προςευχι) Κφκλοσ κατά τθν επεξιγθςθ των παιχνιδιϊν Κφκλοσ κατά τθ διάρκεια των παρουςιάςεων από τουσ Γερόλυκουσ Κφκλοσ κατά τθ διάρκεια των παρουςιάςεων από τα παιδιά ςτθν υπόλοιπθ Αγζλθ Κφκλοσ κατά τθ διάρκεια αφιγθςθσ Ιςτορίασ Γιατύ όμωσ ο Κύκλοσ Αγϋλησ; Υανταςύα: Δίνουμε τροφι ςτθν φανταςία τουσ και ερεκίςματα πολλά με υλικι υποςτιριξθ ϊςτε το κάκε παιδί να μπορζςει να εκφράςει τισ απόψεισ του (μζςα ςε κλίμα υγιοφσ ςυηιτθςθσ). Καταπολζμθςθ ςυμπλεγμάτων (Κομπλεξ): Δίνουμε τθν ευκαιρία να μιλιςουν όλοι ιδιαίτερα τα πιο ντροπαλά μασ παιδιά Τποςτόριξη ενηλύκων: Με τθν μαιευτικι μζκοδο βοθκάμε τα παιδιά να καταλιξουν ς αυτό που κζλουν Ελευκερία άποψθσ Δθμοκρατία: Μζςα απ το Μθνιαίο Θζμα, απ το παιχνίδι, ηθτάμε τθν αυκόρμθτθ γνϊμθ των παιδιϊν πάνω ςε ςυγκεκριμζνο κζμα Ιςότητα: Αν λάβουμε υπόψθ μασ πωσ τυπικά όλα τα παιδιά βρίςκονται ςε κφκλο, δίχωσ κάποιοσ από τθν Αγζλθ να βρίςκεται ςε πιο περίοπτθ κζςθ, αμζςωσ περνάμε ζνα θχθρό μινυμα ιςότθτασ Εκμϊθηςη βαςικών κανόνων ενόσ ςωςτού διαλόγου: Παροτρφνουμε τα παιδιά ςτθν δθμιουργία κλίματοσ ςυηιτθςθσ τθρϊντασ βαςικοφσ κανόνεσ : Μιλάει ζνασ - ζνασ με τθν ςειρά που ζχει οριςτεί. Οι υπόλοιποι ακοφνε. Αν υπάρχει αντίλογοσ εκφράηεται. 11
Ενότητα 2 Ομϊδα Προςκόπων 1.1. Ομϊδα Προςκόπων Φαρακτηριςτικϊ Θ ομάδα Προςκόπων είναι το Δεφτερο ςτθ ςειρά τμιμα, βάςει τθσ θλικίασ μζςα ςε ζνα Προςκοπικό φςτθμα. Κάκε Ομάδα Προςκόπων ζχει δζκα (10) μζχρι ςαράντα (40) Προςκόπουσ και κατευκφνεται από τον Αρχθγό Ομάδασ και 1 μζχρι 3 Τπαρχθγοφσ Ομάδασ. Εφόςον θ Ομάδα Προςκόπων ζχει περιςςότερα από 30 μζλθ, μπορεί να ζχει ζναν ακόμθ Τπαρχθγό. Διϊρθρωςη Θ Ομάδα Προςκόπων είναι ιςότιμο τμιμα με τθν Αγζλθ Λυκοποφλων (Α.Λ.), τθν Κοινότθτα των Ανιχνευτϊν (Κ.Α.) και το Προςκοπικό Δίκτυο (Π.Δ.) και αποτελείται από 2 μζχρι 6 ςυντροφιζσ (παρζεσ) παιδιϊν, που ονομάηονται Ενωμοτίεσ, θγζτεσ των οποίων είναι οι Ενωμοτάρχεσ οι οποίοι εκλζγονται από τα παιδιά τθσ Ενωμοτίασ. Με υπόδειξθ του Ενωμοτάρχθ και τθ ςφμφωνθ γνϊμθ των παιδιϊν τθσ Ενωμοτίασ, ορίηεται ο Τπενωμοτάρχθσ ο οποίοσ είναι το δεξί χζρι του Ενωμοτάρχθ και τον αντικακιςτά, όταν αυτό είναι απαραίτθτο. Δρϊςη Θ Ομάδα Προςκόπων δρα, ςτον κλειςτό χϊρο τθσ Εςτίασ τθσ, ςε περιβάλλον πόλθσ, δίνοντασ όμωσ παραπάνω ζμφαςθ, ςτθ δράςθ τθσ ςτθν φπαικρο, με περιπάτουσ, εκδρομζσ θμεριςιεσ ι πολυιμερεσ και ςαφζςτατα με τθ κερινι τθσ καταςκινωςθ, θ οποία αποτελεί μάλιςτα το επιςτζγαςμα όλθσ τθσ, τθσ προςπάκειασ. Θ Ομάδα Προςκόπων χρθςιμοποιεί το ςυμβοφλιο των Ενωμοτιϊν για να μεταφερκοφν οι απόψεισ και οι επικυμίεσ των παιδιϊν ςτο υμβοφλιο Σιμισ Ομάδασ ςτο οποίο ςυμμετζχουν τα ςτελζχθ των Ενωμοτιϊν (Ενωμοτάρχεσ Τπενομωτάρχεσ) και τα ενιλικα ςτελζχθ τθσ Ομάδασ, ο Αρχθγόσ με τουσ Τπαρχθγοφσ του. Θ Πρόοδοσ των Προςκόπων, αναλφεται ςτθν Ενότητα 1 και το γνωςτικό τθσ αντικείμενο προζρχεται από τθ δεξαμενι ιδεϊν που ονομάηεται «5 τομείσ ενδιαφερόντων» Πιο Αναλυτικά για τθν Ομάδα Προςκόπων: http://www.sep.org.gr/selida/κανονιςμόσ-κλάδου-προςκόπων 12
1.2. Σο κατ ενωμοτύεσ ςύςτημα...το ςφςτθμα κατ' Ενωμοτίεσ είναι θ μοναδικι μζκοδοσ με τθν οποία ο Προςκοπιςμόσ διαφοροποιείται από τισ άλλεσ οργανϊςεισ..." Β.Ρ. "Ο Προςκοπιςμόσ είναι παιδαγωγικό παιχνίδι για παιδιά και νζουσ. Είναι, λοιπόν, λογικό θ φυςικι μονάδα των παιδικϊν παιχνιδιϊν, θ παρζα, θ ςυντροφιά, να είναι θ κεμελιϊδθσ μονάδα ομαδικισ δράςθσ ςτθν Ομάδα Προςκόπων. Ζτςι, 6-9 παιδιά αποτελοφν μια Ενωμοτία και 2-5 Ενωμοτίεσ απαρτίηουν μια Ομάδα Προςκόπων, που ηει με βάςθ τθν Ενωμοτία και εργάηεται μ' ζνα πρωτοποριακό για τθν εποχι του ςφςτθμα, που ζχει κακιερωκεί να ονομάηεται "Σο Κατ' Ενωμοτίεσ φςτθμα". Σο κατ' Ενωμοτίεσ ςφςτθμα χρθςιμοποιεί το πνεφμα τθσ Ενωμοτίασ, δθλαδι αυτι τθν ιδιότυπθ φιλικι, αδελφικι ατμόςφαιρα κάκε Προςκοπικισ παρζασ, κακϊσ και το πνεφμα Άμιλλασ, δθλαδι τθ διάκεςθ για ςυνεχι βελτίωςθ παιδιοφ και Ενωμοτίασ, με ςτόχο ν' αναπτφξει τθν αυτενζργεια, αυτοδιοίκθςθ, αυτοεκπαίδευςθ και αυτοπεποίκθςθ των παιδιϊν." Χαρακτθριςτικά ςτοιχεία τθσ Ενωμοτίασ είναι : Η ελεύθερη επιλογό τησ από τον Πρόςκοπο Κάκε παιδί διαλζγει τθν Προςκοπικι εκείνθ ςυντροφιά που ικανοποιεί τισ προςωπικζσ του προςδοκίεσ. Η ανϊδειξη του Ενωμοτϊρχη από τα παιδιϊ για ςυγκεκριμϋνη θητεύα Όπωσ ςε κάκε παρζα παιδιϊν ζτςι και ςτθν Ενωμοτία ξεχωρίηει πάντοτε ζνα παιδί που αναδεικνφεται και αναλαμβάνει τα κακικοντα του Ενωμοτάρχθ. Ο Τπενωμοτάρχθσ επιλζγεται από τον Ενωμοτάρχθ με τθ ςφμφωνθ γνϊμθ των παιδιϊν. Η γωνιϊ Κάκε παρζα ζχει το "ςτζκι" τθσ. Ζτςι και θ Ενωμοτία ζχει τθ γωνιά τθσ, το δικό τθσ χϊρο ςτθν εςτία όπου ηει, κινείται, εργάηεται και δθμιουργεί. 13
Σο όνομα και το ςόμα (ζώο) Σο οποίο ζχει πάρει από κάποιο ηϊο, ψάρι ι πουλί, κατά προτίμθςθ από τον τόπο τουσ, και δίνει ξεχωριςτι οντότθτα και ταυτότθτα ςτθν Ενωμοτία. Η κραυγό, το ρητό και το τραγούδι τησ Με τθν κραυγι τθσ εκφράηεται ςαν ςφνολο και δθλϊνει τθ παρουςία τθσ. Σο ρθτό τθσ κατζχει περίοπτθ κζςθ ςτθ γωνιά τθσ. Σο τραγοφδι που μιλάει για τθν Ενωμοτία, τα χαρακτθριςτικά του ηϊου τθσ και καμιά φορά για τθν ιςτορία τθσ. Σο πνεύμα και οι παραδόςεισ Είναι θ φιλικι ατμόςφαιρα, που ςυνδζει τα μζλθ τθσ και τα κάνει να ενεργοφν το κακζνα χωριςτά και όλα μαηί για τθν κοινι πρόοδο και το καλό τθσ Ενωμοτίασ. Οι εμπειρίεσ και τα βιϊματα που μοιράηονται, οι καλζσ και οι κακζσ ςτιγμζσ που ενϊνουν τα μζλθ τθσ και δθμιουργοφν τουσ Προςκόπουσ τθσ του χκεσ και του ςιμερα. Σο υλικό Με αυτό ςυμμετζχει ςτισ δράςεισ τθσ Ομάδασ αλλά προγραμματίηει, οργανϊνει και πραγματοποιεί τισ δικζσ τθσ Ενωμοτιακζσ δραςτθριότθτεσ. Ο εςωτερικόσ καταμεριςμόσ αρμοδιοτότων Κάκε παιδί μζςα ςτθν Ενωμοτία ζχει μια αρμοδιότθτα. Οι Πρόςκοποι εναλλάςςονται ςτισ αρμοδιότθτεσ τθσ Ενωμοτίασ κάκε τρεισ μινεσ ςυνικωσ. Με τον τρόπο αυτό δίνεται θ δυνατότθτα ςτα παιδιά να αναλάβουν τισ αρμοδιότθτεσ που επικυμοφν και πικανά ζχουν ιδιαίτερθ κλίςθ αλλά και εκείνεσ τισ οποίεσ διςτάηουν, αν και πραγματικά τα ενδιαφζρουν. Θ εναλλαγι των παιδιϊν ςτισ αρμοδιότθτεσ είναι ιδιαίτερα ςθμαντικι ϊςτε να αποφεφγεται θ ανάλθψθ κάποιων αρμοδιοτιτων ςτακερά μόνο από αγόρια ι μόνο από κορίτςια. Οι Ενωμοτιακϋσ δρϊςεισ ςαν βαςικό ςτοιχεύο του προγρϊμματοσ τησ Ομϊδασ. Οι Βακμοφόροι πρζπει να ενκαρρφνουν τθν πραγματοποίθςθ ενωμοτιακϊν δράςεων γιατί μζςα από αυτζσ: ικανοποιοφνται οι ανάγκεσ των παιδιϊν για δράςθ και περιπζτεια, αναπτφςςεται θ ςυνεργαςία μεταξφ τουσ, αυτζσ, προςδιορίηονται εργαςίεσ και αναλαμβάνονται υπευκυνότθτεσ από τα ίδια τα παιδιά, τα παιδιά ςτακμίηουν τισ δυνατότθτζσ τουσ και αρχίηουν να ζχουν εμπιςτοςφνθ ςε μακαίνουν να αξιολογοφν μόνα τουσ και να προςπακοφν για το καλφτερο. 14
Θ Ενωμοτία ςυμμετζχει ςαν βαςικό κφτταρο ςε ΟΛΑ τα επίπεδα δραςτθριότθτασ τθσ Ομάδασ Προςκόπων. τον προγραμματιςμό Μια φορά το μινα θ Ενωμοτία ςυναντιζται κάνει ςυμβοφλιο Ενωμοτίασ και προτείνει δράςεισ και κζματα για το μθνιαίο πρόγραμμα τθσ Ομάδασ που μεταφζρονται από τον Ενωμοτάρχθ ςτο μθνιαίο τακτικό υμβοφλιο Σιμισ προγραμματιςμοφ. Ακόμα θ Ενωμοτία επιλζγει και οργανϊνει Ενωμοτιακζσ δράςεισ. την υλοπούηςη υμμετζχει ςαν λειτουργικι μονάδα ςτισ ομαδικζσ δράςεισ Οργανϊνει δραςτθριότθτεσ για ολόκλθρθ τθν ομάδα Τλοποιεί δράςεισ για τθν ίδια την αξιολόγηςη Σο ςυμβοφλιο τθσ Ενωμοτίασ αξιολογεί τισ δράςεισ που πραγματοποίθςε ι αυτζσ που ςυμμετείχε και τθν επίτευξθ ι όχι των ςτόχων τθσ "Άμιλλασ" από τθν Ενωμοτία. Οι απόψεισ τθσ Ενωμοτίασ εκφράηονται από τον Ενωμοτάρχθ ςτο υμβοφλιο Σιμισ. Φρηςιμοποιούμε το κατ' Ενωμοτύεσ ςύςτημα γιατύ είναι το άριςτο μζγεκοσ για τα δεδομζνα τθσ θλικίασ (ανταποκρίνεται ςτισ πραγματικζσ τουσ παρζεσ). είναι θ ςωςτι διάςταςθ για τθν εφκολθ προςαρμογι του νζου Πρόςκοπου. είναι θ ςωςτι διάςταςθ για τθν ανάπτυξθ ςυναιςκθματικϊν δεςμϊν ανάμεςα ςτα παιδιά, με προχπόκεςθ τθν ελεφκερθ επιλογι τθσ Ενωμοτίασ από τον Πρόςκοπο. είναι θ ςωςτι διάςταςθ για τθν ανάπτυξθ ενδιαφζροντοσ - πρωτοβουλίασ - υπευκυνότθτασ - θγετικισ ικανότθτασ. το πρόλογο τθσ πρϊτθσ ζκδοςθσ του βιβλίου του "Ο Προςκοπιςμόσ για παιδιά" ο Ιδρυτισ του Προςκοπιςμοφ ζγραφε : "ε κάκε περίςταςθ ςυνιςτϊ το ςφςτθμα τθσ Ενωμοτίασ, δθλαδι μικροφσ μόνιμουσ ομίλουσ κακζνασ από τουσ οποίουσ διοικείτε από ζνα υπεφκυνο παιδί. Αυτό αποτελεί ζνα μεγάλο βιμα προσ τθν επιτυχία." 15
Κάκε φορά, λοιπόν, που κάποιοσ από εμάσ διαπιςτϊνει ξαφνικά ότι απζχει από τθν επιτυχία λίγο περιςςότερο από ζνα μικρό βιμα, ασ διερευνά, πριν από οτιδιποτε άλλο, μιπωσ αυτό που υπολείπεται είναι ακριβϊσ, θ αποτελεςματικι εφαρμογι του "κατϋ Ενωμοτίεσ ςυςτιματοσ", δθλαδι αυτενζργεια, αυτοεκπαίδευςθ, αυτοδιοίκθςθ για κάκε Ενωμοτία τθσ Ομάδασ. 1.3. Εκπαύδευςη ςτελεχών α. Πρότυπη Ενωμοτύα Ι. Οργϊνωςη τησ "πρότυπησ ενωμοτύασ" Θ Οργάνωςθ τθσ Πρότυπθσ Ενωμοτίασ γίνεται αρκετά ζγκαιρα και πολφ πριν τθ λειτουργία τθσ. Ζτςι μετά τθν ανάδειξθ των νζων τελεχϊν ςτθν αρχι τθσ Προςκοπικισ περιόδου, ςτο πρϊτο κιόλασ υμβοφλιο Σιμισ, όπου κα μπουν οι Ετιςιοι τόχοι, κακορίηεται και θ θμερομθνία ζναρξθσ των ςυναντιςεων τθσ Πρότυπθσ Ενωμοτίασ. Πρζπει να προβλεφτοφν: Θμερομθνία ζναρξθσ και λιξθσ Γωνιά τθσ Πρότυπθσ Ενωμοτίασ μζςα ςτθν Εςτία Ζμβλθμα και κραυγι Εκπαιδευτικόσ φάκελοσ για κάκε ςτζλεχοσ Εκπαιδευτικά βοθκιματα (Προςκοπικι βιβλιογραφία) Ενωμοτϊρχησ τησ Πρότυπησ Ενωμοτύασ εύναι ο Αρχηγόσ τησ Ομϊδασ, ενϊ ο Τπενωμοτάρχθσ ζνασ από τα ςτελζχθ που (μπορεί να) αλλάηει ςε κάκε ςυγκζντρωςθ τθσ Πρότυπθσ Ενωμοτίασ εκ περιτροπισ. Οι Τπαρχθγοί τθσ Ομάδασ ςυμμετζχουν ςαν Πρόςκοποι ςτθν Πρότυπθ Ενωμοτία. ΙΙ. κοπόσ τησ "πρότυπησ Ενωμοτύασ" Ο κοπόσ τθσ Πρότυπθσ Ενωμοτίασ είναι: Να βοθκιςει τα τελζχθ να κατανοιςουν τον ρόλο τουσ ςτθν Ενωμοτία, και τα κακικοντά τουσ ςτθν ανάπτυξθ τθσ Ενωμοτίασ μζςα ςτθν Ομάδα. Να αποκτιςουν τα ςτελζχθ εμπειρίεσ που κα μεταφζρουν ςτισ Ενωμοτίεσ και Να αναπτυχκεί ςωςτό πνεφμα ςυνεργαςίασ και αλλθλοβοικειασ μεταξφ των τελεχϊν τθσ Ομάδασ ϊςτε να λειτουργιςει θ Άμιλλα μεταξφ των Ενωμοτιϊν. 16
ΙΙΙ. Λειτουργύα τησ "πρότυπησ Ενωμοτύασ" Θ Λειτουργία τθσ Πρότυπθσ Ενωμοτίασ ολοκλθρϊνεται ςε τρία ςτάδια, που μποροφν να πραγματοποιθκοφν τθν προθγοφμενθ θμζρα τθσ ςυγκζντρωςθσ τθσ Ομάδασ ι μετά τθ ςυγκζντρωςθ ςε άλλθ προκακοριςμζνθ θμζρα και ϊρα. υμβούλιο Ενωμοτύασ Όπου γίνεται θ οργάνωςθ τθσ Ενωμοτίασ, κακορίηεται ο χϊροσ τθσ, τα οικονομικά και το υλικό τθσ. Επίςθσ τα μζλθ τθσ αναλαμβάνουν αρμοδιότθτεσ, και γίνεται ο προγραμματιςμόσ των δφο επόμενων - ςταδίων - δράςεων. Δρϊςη περιβϊλλοντοσ πόλησ Θ οποία μπορεί να είναι και ςυγκζντρωςθ κλειςτοφ χϊρου, ι ακόμα και ςυγκζντρωςθ ειδικότθτασ του ςυςτιματοσ, αν αυτι δεν είναι δυνατόν να προγραμματιςτεί και να γίνει ανεξάρτθτα. Εκδρομό Ενωμοτύασ οργανϊνεται και πραγματοποιείται μονοιμερθ εκδρομι ςτθν οποία τα ςτελζχθ κα πρζπει να αποκτιςουν Εμπειρίεσ, Γνϊςεισ και Ικανότθτεσ Τπαίκριασ Ηωισ, ςτιςιμο χϊρου Ενωμοτίασ, καταςκευϊν μαγειρζματοσ, προςταςίασ περιβάλλοντοσ κ.α. Σζλοσ και εφϋ όςον οι ςυνκικεσ το επιτρζπουν, καλό είναι να γίνεται και μία δράςθ Ειδικότθτασ υςτιματοσ ανεξάρτθτα από τισ υπόλοιπεσ. Β. Πρότυπη ομϊδα Ι. Οργϊνωςη τησ "πρότυπησ Ομϊδασ" Θ Πρότυπθ Ομάδα λειτουργεί με τθ δομι πραγματικισ Ομάδασ και με τθ μορφι διιμερθσ εκδρομισ, που διεξάγεται ςυνικωσ αββατοκφριακο μετά τθ λιξθ των εργαςιϊν τθσ Πρότυπθσ Ενωμοτίασ, ςτα πλαίςια τθσ Σοπικισ Εφορίασ ι τθσ Περιφζρειασ ι ςυνεργαηομζνων Σοπικϊν Εφορειϊν. 17
Λειτουργεί με ενωμοτίεσ, που αποτελοφνται από 6-9 άτομα. Σισ δραςτθριότθτεσ τθσ Πρότυπθσ Ομάδασ μποροφν να παρακολουκιςουν όςα τελζχθ ζχουν παρακολουκιςει τισ δραςτθριότθτεσ τθσ Πρότυπθσ Ενωμοτίασ. Ο Ενωμοτάρχθσ μιασ Ενωμοτίασ ςτθν Πρότυπθ Ομάδα αναδεικνφεται από τθν ίδια τθν ενωμοτία. Ο Τπενωμοτάρχθσ επιλζγεται από τον ενωμοτάρχθ. Αρχθγόσ τθσ Πρότυπθσ Ομάδασ είναι ο Ζφοροσ Κλάδου Προςκόπων τθσ Σοπικισ Εφορείασ, ι τθσ Περιφζρειασ ανάλογα με τθν ςφςταςι τθσ, ι ακόμα και ο Σοπικόσ Ζφοροσ. Πάντωσ ο Βακμοφόροσ που κα αναλάβει Αρχθγόσ τθσ Πρότυπθσ Ομάδασ κα πρζπει να ζχει παρακολουκιςει χολι Βαςικισ Εκπαιδεφςεωσ Βακμοφόρων Κλάδου Προςκόπων. Πρϋπει να προβλεφθούν: Κατάλλθλοσ χϊροσ για τθν εκδρομι και τθν ανάπτυξθ των ενωμοτιϊν Καταςκθνωτικό Τλικό Ενωμοτιϊν Είδθ Εςτιάςεωσ Ενωμοτίασ Χϊροι Τγιεινισ που κα διαμορφωκοφν κατάλλθλα από τισ Ενωμοτίεσ Εκπαιδευτικόσ φάκελοσ για κάκε ςτζλεχοσ Προςκοπικά βοθκιματα, βιβλία, ζντυπα Πίνακασ Πλθροφοριϊν Άμιλλα Χαρτόνια, μαρκαδόροι, γφψοσ, υλικά παιχνιδιϊν ιματα ενωμοτιϊν, Ομάδασ και θμαία II. κοπόσ τησ "πρότυπησ Ομϊδασ" Ο κοπόσ τησ Πρότυπησ Ομϊδασ εύναι: Σα τελζχθ να αποκτιςουν Εμπειρίεσ, να βελτιϊςουν Γνϊςεισ και Ικανότθτεσ μζςα από ζνα πλοφςιο Πρόγραμμα Δράςεων και δραςτθριοτιτων, ςτα πλαίςια πάντα τθσ Ομάδασ Να αποκτιςουν ικανότθτα επικοινωνίασ, ςυνεργαςίασ και ςυμπεριφοράσ με τα μζλθ τθσ ενωμοτίασ τουσ, τον Αρχθγό και τα υπόλοιπα μζλθ τθσ Ομάδασ τουσ. Να γνωρίςουν τι είναι και πωσ λειτουργεί το φςτθμα Κατϋ Ενωμοτίασ, μζςα από τθν πράξθ και από τθ ςυνεργαςία των Ενωμοτιϊν ςτθν Πρότυπθ Ομάδα. Να γνωρίςουν τθ λειτουργία τθσ ςωςτισ Ενωμοτιακισ Αμιλλασ. 18
ΙΙΙ. Να μάκουν με πρακτικοφσ τρόπουσ να βοθκοφν ςτθν εκπαίδευςθ τα υπόλοιπα μζλθ τθσ Ενωμοτίασ τουσ και τζλοσ να ενκαρρφνουν για το ζργο τουσ, ϊςτε να ςυνεχίςουν με μεγαλφτερθ όρεξθ τθν πρόοδό τουσ και τθν προςφορά τουσ ςτθν Ενωμοτία και ςτθν Ομάδα. Δρϊςεισ και δραςτηριότητεσ τησ "πρότυπησ Ομϊδασ" Σο Πρόγραμμα τθσ Πρότυπθσ Ομάδασ, μπορεί να πραγματοποιθκεί ςε ζνα αββατοκφριακο ςτο διάςτθμα Οκτωβρίου - Νοεμβρίου μζςα από μία εκδρομι διιμερθ ςτθν οποία μζςα από δραςτθριότθτεσ κα πρζπει τα μζλθ τθσ να ηιςουν και να βιϊςουν τουσ παρακάτω εκπαιδευτικοφσ ςτόχουσ: υμμετοχι ςτο υμβοφλιο Σιμισ Ομάδασ Εκπαίδευςθ Προςκόπων Ενωμοτίασ Πζντε Σομείσ Ενδιαφερόντων Ενωμοτιακι Άμιλλα Κατϋ Ενωμοτίασ φςτθμα χζςθσ Ενωμοτάρχθ και Αρχθγοφ Τπόςχεςθ και Νόμοσ Συπικά, Σελετζσ, χθματιςμοί Παιχνίδια, Σραγοφδια, (Νυχτερινό παιχνίδι ι Πυρά) υηιτθςθ (FORUM) Αγζλθ - Κοινότθτα Πρόοδοσ Προςκόπου - Ενωμοτίασ Δράςεισ Ομάδασ Προςκόπων 19
1.3.1. Σο υμβούλιο τιμόσ τησ Ομϊδασ Σο υμβοφλιο Σιμισ (.Σ.Ο.) είναι το όργανο που κινεί τα νιματα τθσ ηωισ μιασ Ομάδασ Προςκόπων. Από ποιουσ αποτελεύται Μζλθ του είναι ο Αρχθγόσ, οι Τπαρχθγοί και τα τελζχθ τθσ Ομάδασ. Ρόλοσ του κάκε ενωμοτάρχθ ςτο.σ.ο. είναι να αντιπροςωπεφει τθν ενωμοτία του μεταφζροντασ τισ απόψεισ και προτάςεισ τθσ. Ο ρόλοσ του υπενωμοτάρχθ είναι να παρακολουκεί τα ςυμβοφλια ϊςτε να είναι ςε κζςθ να αντικαταςτιςει τον ενωμοτάρχθ ςε ενδεχόμενθ απουςία του. Μϋ αυτό τον τρόπο εκπαιδεφεται και ςτο τρόπο λειτουργίασ του.σ.ο. Κανζνα άλλο μζλοσ τθσ ενωμοτίασ δεν αντικακιςτά ποτζ κάποιο από τα ςτελζχθ. Φυςικά αυτό προχποκζτει τον κακοριςμό του χρόνου διεξαγωγισ του ςυμβουλίου ζτςι ϊςτε να εξυπθρετεί όλα τα μζλθ. Σι διαπραγματεύεται Σα κζματα που ςυηθτοφνται κακϊσ και οι αποφάςεισ που λαμβάνονται ςτο.σ.ο. αφοροφν ςτα εξισ: Σο Προγραμματιςμό των δράςεων τθσ Ομάδασ (δθλαδι οργάνωςθ, κατεφκυνςθ και αξιολόγθςι τουσ). Σθν πρόοδο των προςκόπων τθσ Ομάδασ (αναγνωρίςεισ βελϊν και εραςιτεχνικϊν αςχολιϊν). Σα διάφορα κζματα που προκφπτουν ςτθ ηωι τθσ Ομάδασ Σθν Ενωμοτιακι άμιλλα 20
Πωσ λαμβϊνονται οι αποφϊςεισ Ασ παρακολουκιςουμε το δρόμο που ακολουκοφν οι προτάςεισ και απόψεισ του κάκε πρόςκοπου μιασ Ομάδασ μζχρι αυτζσ να γίνουν (ι να μθ γίνουν) αποφάςεισ του.σ.ο. Όπωσ αναφζραμε ο ενωμοτάρχθσ ςυμμετζχοντασ ςτο ςυμβοφλιο αντιπροςωπεφει τθν ενωμοτία μεταφζροντασ τθ γνϊμθ τθσ. Αυτό προχποκζτει τθν διεξαγωγι πριν από κάκε.σ.ο. ενόσ ςυμβουλίου ςε κάκε ενωμοτία, όπου οι πρόςκοποι τθσ κα εκφράςουν τισ προςωπικζσ τουσ απόψεισ και προτάςεισ. Μζςα από τθ ςυηιτθςθ κα ανακαλφψουν τθν ςυνιςταμζνθ άποψθ που εκφράηει τθ κζςθ τθσ ενωμοτίασ. Αυτι μεταφζρει ςτο.σ.ο. ο ενωμοτάρχθσ. Για να υπάρχει μια ςαφισ εικόνα των κζςεων των προςκόπων τθσ ενωμοτίασ μεταφζρονται κάκε φορά και οι μειοψθφοφςεσ προτάςεισ. Προτάςεισ και απόψεισ, όπωσ οι ενωμοτίεσ, εκφράηει και το Αρχθγείο. Οι αποφάςεισ του.σ.ο. ςε κάκε ςυγκεκριμζνο κζμα λαμβάνονται πλειοψθφικά. Θ κάκε ενωμοτία ζχει μία ψιφο και το αρχθγείο επίςθσ μία. Ο Αρχθγόσ ζχει τον τελευταίο λόγο ςε κζματα ΑΡΧΩΝ και ΑΦΑΛΕΙΑ. Μπορεί δθλαδι να αςκιςει βζτο ακυρϊνοντασ μια απόφαςθ του.σ.ο. αν αυτι δθμιουργεί μια κατάςταςθ που είναι αντίκετθ με τισ Αρχζσ τθσ κίνθςθσ ι βάηει ςε κίνδυνο τθν αςφάλεια των μελϊν τθσ Ομάδασ. Προςοχό Ο Αρχθγόσ πρζπει να κάνει πολφ προςεκτικι χριςθ του βζτο. Αν είναι δυνατόν να φροντίςει να μθν το χρθςιμοποιιςει ποτζ. Αυτό είναι κάτι πολφ δφςκολο, φτάνει να εξαςφαλίςει τθν ςωςτι λειτουργία των ςυμβουλίων. Προετοιμαςύα υμβουλύου Σιμόσ Τπάρχουν οριςμζνεσ ενζργειεσ που πρζπει να γίνουν κατά τθν προετοιμαςία ενόσ.σ.ο. για να διαςφαλιςτεί θ ςωςτι διεξαγωγι του. Ο τόποσ και ο χρόνοσ διεξαγωγισ πρζπει να είναι γνωςτόσ ςτα μζλθ από το προθγοφμενο.σ.ο. Σα κζματα του ςυμβουλίου γίνονται γνωςτά γραπτϊσ αρκετό χρόνο πριν ςτα μζλθ του.σ.ο. ϊςτε να ζχουν τθν ευχζρεια τα ςτελζχθ να ενθμερϊςουν τισ ενωμοτίεσ τουσ και να προετοιμαςτοφν ςτα ςυμβοφλια ενωμοτιϊν. Σο περιβάλλον πρζπει να είναι άνετο κα να διευκολφνει μια εποικοδομθτικι ςυηιτθςθ. υνικωσ χϊροσ διεξαγωγισ είναι θ Εςτία τθσ Ομάδασ, χωρίσ αυτό να ςθμαίνει ότι αποκλείεται να γίνει ςε κάποιο άλλο χϊρο (π.χ. το ςπίτι κάποιου μζλουσ). 21
Διεξαγωγό υμβουλύου τιμόσ Ομϊδασ (.Σ.Ο.) Σο ςυμβοφλιο ξεκινάει με προςευχι και ζνα καλωςόριςμα του Αρχθγοφ. Αμζςωσ μετά εκλζγονται ο Πρόεδροσ και ο Γραμματζασ. Αυτό γίνεται μετά από προτάςεισ που μποροφν να κάνουν όλα τα μζλθ του.σ.ο. Ο ρόλοσ του προζδρου είναι να δίνει το λόγο ςτα μζλθ και να διευκφνει τθ ςυηιτθςθ. Ο γραμματζασ διαβάηει τα πρακτικά του προθγοφμενου ςυμβουλίου, τα κζματα που κα απαςχολιςουν το παρόν και ςθμειϊνει τισ γνϊμεσ που ακοφγονται και τθν απόφαςθ για κάκε κζμα. Μϋ αυτά τα ςτοιχεία γράφει και τα πρακτικά του ςυμβουλίου. Με λίγα λόγια θ διαδικαςία περιλαμβάνει: Προςευχι, καλωςόριςμα Εκλογι Προζδρου, γραμματζα Ανάγνωςθ κεμάτων παρόντοσ ςυμβουλίου Για κάκε κζμα χωριςτά Απόψεισ τθσ κάκε ενωμοτίασ και του αρχθγείου υηιτθςθ πάνω ςτισ απόψεισ Λιψθ αποφάςεων Οριςμόσ Τπευκφνων Οριςμόσ τόπου και χρόνου διεξαγωγισ επόμενου ςυμβουλίου Κλείςιμο ςυμβουλίου Θ διάρκεια του ςυμβουλίου κακορίηεται από τθν ζκταςθ των κεμάτων προσ ςυηιτθςθ. Δεν κα πρζπει όμωσ να ξεπερνά τθ μιάμιςθ ϊρα. Μορφϋσ.Σ.Ο. Τπάρχουν τρεισ διαφορετικζσ μορφζσ ςυμβουλίου τιμισ: i. Σο Σακτικό, που γίνεται μια φορά το μινα. Θζμα του κυρίωσ ο προγραμματιςμόσ των δράςεων του επόμενου μινα και θ Ενωμοτιακι άμιλλα. ii. Σο Συπικό, που γίνεται μετά το τζλοσ κάκε δράςθσ και αςχολείται με τθν αξιολόγθςισ τθσ κακϊσ και διάφορα μικροκζματα που πικανόν προζκυψαν. iii. Σο Ζκτακτο που γίνεται όποτε αυτό κρίνεται αναγκαίο λόγω κάποιου επείγοντοσ κζματοσ. 22
ημεύα προςοχόσ Σο ςυμβοφλιο πρζπει να αρχίηει πάντα τθν προκακοριςμζνθ ϊρα. Να μθν παρεκκλίνει από τα κζματα προσ ςυηιτθςθ. Σα μζλθ του.σ.ο. να κάκονται ςε κζςεισ ϊςτε ο κακζνασ να βλζπει όλουσ. Σα ςτελζχθ μιασ ενωμοτίασ να κάκονται μαηί. Ο πρόεδροσ να φροντίηει για τθν τιρθςθ των κανόνων μιασ ςωςτισ ςυηιτθςθσ. 1.3.2. Σο τετρϊδιο του ςτελϋχουσ Σο τετράδιο του ςτελζχουσ δεν είναι τίποτε άλλο παρά ζνα εξαιρετικό βοικθμα γραμμζνο με ζξυπνο τρόπο ζτςι, με μία μορφι παιχνιδιοφ να κρατάει τα ςτελζχθ μασ (Ενωμοτάρχεσ Τπενωμοτάρχεσ) ςε εγριγορςθ και ςε μία ςυνεχόμενθ διαδικαςία αυτοεκπαίδευςθσ. Είναι ζνα εγχειρίδιο το οποίο ςτθν ουςία απλουςτεφει τθν ηωι των ςτελεχϊν και τουσ δίνει μία κατεφκυνςθ ζτςι ϊςτε να μπορζςουν να θγθκοφν των Ενωμοτιϊν τουσ με επιτυχία. Μια και πρόκειται λοιπόν για ζνα εγχειρίδιο για τα παιδιά και για οικονομία χϊρου και χρόνου, μπορείτε να διαβάςετε και να μάκετε το περιοχόμενό του πατϊντασ το παρακάτω link. Παράρτθμα Ι Σο τετράδιο του ςτελζχουσ 23
Ενότητα 3 Κοινότητα Ανιχνευτών 3.1. Κοινότητα Ανιχνευτών Φαρακτηριςτικϊ Θ Κοινότθτα Ανιχνευτϊν είναι το τρίτο κατά ςειρά τμιμα που απαρτίηει ζνα Προςκοπικό ςφςτθμα και αφορά παιδιά που βρίςκονται ςτθ φάςθ τθσ εφθβείασ, μζχρι και τθν ενθλικίωςι τουσ (15 ζωσ 18 ετϊν). Κάκε Κοινότθτα Ανιχνευτϊν αποτελείται από τουλάχιςτον εννζα (9) Ανιχνευτζσ, με επιτελείο ζναν Αρχθγό και ζναν ι δφο υπαρχθγοφσ. Εάν ο αρικμόσ των Ανιχνευτϊν υπερβαίνει τουσ 24, υπάρχει θ δυνατότθτα να ενταχκεί ςτο επιτελείο ζνασ ακόμα υπαρχθγόσ. Διϊρθρωςη Θ λειτουργία τθσ Κοινότθτασ Ανιχνευτϊν βαςίηεται ςτθν φπαρξθ Ομίλων Εργαςίασ και Λειτουργίασ. Σθ διοργάνωςθ και υλοποίθςθ τθσ κάκε δράςθσ του τμιματοσ αναλαμβάνει ζνασ ι περιςςότεροι Όμιλοι Εργαςίασ, οι οποίοι αποτελοφνται από Ανιχνευτζσ, με τθν ενίςχυςθ ενόσ ενιλικου ςτελζχουσ. Αυτοί οι Όμιλοι παφουν να υφίςτανται με το πζρασ τθσ δράςθσ. Οι Όμιλοι Λειτουργίασ, με τθ ςειρά τουσ, ζχουν ωσ ςτόχο τθν κάλυψθ πάγιων αναγκϊν του τμιματοσ, όπωσ θ γραμματεία θ το φωτογραφικό αρχείο, οπότε και θ διάρκειά τουσ είναι μεγαλφτερθ. Μεταξφ των Ανιχνευτϊν δεν υπάρχει κάποιο είδοσ ιεραρχίασ αντίςτοιχο του Πρϊτου Εξάδασ ι του Ενωμοτάρχθ, αλλά υντονιςτζσ των Ομίλων, που εναλλάςςονται κατά περίπτωςθ. Δρϊςη Θ Κοινότθτα των Ανιχνευτϊν δρα ωσ επί το πλείςτον ςτθν φπαικρο αλλά και ςε περιβάλλον πόλθσ, ςε δράςεισ που προκφπτουν από τισ ανάγκεσ και τισ επικυμίεσ των μελϊν τθσ. Ζμφαςθ δίνεται ςτθ Χειμερινι Δράςθ Τπαίκρου και, κυρίωσ, ςτθν καλοκαιρινι, Μεγάλθ Δράςθ Τπαίκρου, που αποτελεί και το επιςτζγαςμα τθσ κάκε χρονιάσ. Θ Κοινότθτα Ανιχνευτϊν διοικείται από τθ φνοδο τθσ Κοινότθτασ, ςτθν οποία μετζχουν όλοι οι Ανιχνευτζσ και τα ενιλικα ςτελζχθ. Μζςω τθσ υνόδου Προγραμματιςμοφ προτείνονται και αποφαςίηονται οι δράςεισ του τμιματοσ από όλα τα μζλθ τθσ Κοινότθτασ. Θ πρόοδοσ των Ανιχνευτϊν αναλφεται ςτθν Ενότητα 1, ενϊ το γνωςτικό αντικείμενο τθσ Κοινότθτασ προκφπτει από ιδζεσ για δράςεισ μζςα από τα «6 πεδία Ανιχνευτικοφ ενδιαφζροντοσ». Σα 6 ανιχνευτικά παιδία είναι αντίςτοιχα των 5 τομζων, ςυν ζνα ακόμα το οποίο αφορά ςτον επαγγελματικό προςανατολιςμό. Πιο ςυγκεκριμζνα αναφερόμαςτε ςτα πεδία: 24
Αγωγή και Δημοκρατία, Αγωγή και Αλληλεγγφη, Πολιτισμός, Ανίχνευση Φφσης, Ποιότητα Ζωής, Σταδιοδρομία Πιο αναλυτικά για τθν Κοινότθτα Ανιχνευτϊν: http://www.sep.org.gr/kanonismoi 3.2. Όμιλοι Εργαςύασ Θ ευκφνθ για τθν οργάνωςθ μιασ οπωςδιποτε ομαδικισ δράςθσ ανικει αποκλειςτικά ςτον Όμιλο Εργαςίασ (Ο.Ε.) που δθμιουργείται μόλισ θ φνοδοσ τθσ Κοινότθτασ αποφαςίςει το κζμα τθσ δράςθσ. υγκρότηςη Ο.Ε. Σα μζλθ ενόσ Ο.Ε. επιλζγονται από τθ φνοδο τθσ Κοινότθτασ και ο αρικμόσ τουσ ποικίλει ανάλογα με τθν πολυπλοκότθτα του ςκοποφ για τον οποίο δθμιουργικθκε ο Όμιλοσ. Θ ςφνοδοσ τθσ Κοινότθτασ οργανϊνει τον Ο.Ε. και τισ δραςτθριότθτζσ του. Προτρζπει τουσ Ανιχνευτζσ να ενταχκοφν ςτουσ Ο.Ε. ανάλογα με τα ενδιαφζροντά τουσ και τισ ικανότθτζσ τουσ. Φροντίηει δε να υπάρχει όςο το δυνατόν ιςορροπία ικανοτιτων, θλικιϊν και εμπειριϊν. Από τθν πλευρά του Επιτελείου τθσ Κ.Α. ορίηεται ζνασ βακμοφόροσ υπεφκυνοσ για τον Ο.Ε. που ο ρόλοσ του είναι να βοθκιςει να ξεπεραςτοφν κάποιεσ δυςκολίεσ, να εμπλουτίςει με ιδζεσ, εάν χρειάηεται, και να ςυντονίςει τον Όμιλο με τουσ άλλουσ Ομίλουσ είτε Λειτουργίασ είτε εργαςίασ Δραςτθριοτιτων. Προετοιμαςύα Δραςτηριότητασ Μποροφμε να διακρίνουμε τρία ςτάδια ςτθν προετοιμαςία μιασ δράςθσ: Σο ςτάδιο ανάλυςθσ, το ςτάδιο οργάνωςθσ και το κακ' αυτό ςτάδιο προετοιμαςίασ. ΣΑΔΙΟ ΑΝΑΛΤΗ : Οργανωτικό Πνεφμα: υνάντθςθ Ο.Ε. με βακμοφόρο υπεφκυνο για τον Ο.Ε., ανάδειξθ "υντονιςτι του Ο.Ε." Γενικζσ Γραμμζσ λειτουργίασ Ο.Ε. χεδιαςμόσ: Προςδιοριςμόσ Αντικειμενικϊν ςκοπϊν. Ποιοσ ςτόχοσ εξυπθρετείται (6 Πεδία Ανιχνευτικισ Εναςχόλθςθσ) Προςκοπικόσ - Παιδαγωγικόσ κ.λ.π. Διεφρυνςθ βαςικϊν πτυχϊν τθσ Δράςθσ. Ερεκιςμόσ ενδιαφζροντοσ Ανιχνευτϊν. Παρουςίαςθ ςτοιχείων - ιδεϊν ςτθ φνοδο τθσ Κ.Α. Μόλισ ολοκλθρωκεί θ διερεφνθςθ κα ςυγκλθκεί θ φνοδοσ τθσ Κοινότθτασ να αποφαςίςει ςχετικά. ΣΑΔΙΟ ΟΡΓΑΝΩΗ : Εδϊ ο ρόλοσ του Ο.Ε. είναι αποφαςιςτικόσ. Αυτόσ προχωρεί και με τθ βοικεια των ςτελεχϊν τθσ Κοινότθτασ παίρνει αποφάςεισ, διατυπϊνει κατευκφνςεισ, οργανϊνει δράςεισ 25
προετοιμαςίασ : Προςδιορίηει ςυγκεκριμζνα και πολφ αναλυτικά τισ διάφορεσ πτυχζσ τθσ δράςθσ. Μεκοδικότθτα: Θ δουλειά του Ο.Ε. είναι πολφπλοκθ. Πρζπει ςτο ςτάδιο αυτό να απαντιςει ςτα ερωτιματα που κζτουν τα ΣΡΙΑ "Π" δθλαδι ΠΟΙΟΙ; ΠΟΣΕ; ΠΩ; Οι απαντιςεισ ςτα ΣΡΙΑ "Π" είναι γενικζσ και ςυγκεντρϊνονται από τον Ο.Ε. για να ςυγκεκριμενοποιθκοφν και να ιεραρχθκοφν χρονικά και ποςοτικά ςτο επόμενο ςτάδιο τθσ κακ' εαυτοφ προετοιμαςίασ. Σηον πίνακα Φαίνεηαι ενδεικηικά ένας ηρόπος ζσγκένηρωζης και οργάνωζης ηων 3 "Π": ΕΡΩΣΗΜΑΣΑ ΠΟΙΟ ΠΟΣΕ ΠΟΤ ΑΝΣΙΚΕΙΜΕΝΟ Σι κα γίνει (Πρόγραμμα). τοιχεία - Ενζργειεσ - Μελζτθ - Ζρευνα Εναλλακτικζσ λφςεισ. ΑΣΟΜΑ Ζμψυχο υλικό Φυςικι Πνευματικι - Τλικι κατάςταςι τουσ - Εκπαιδευτικι κατάςταςθ Ομοιογζνεια - βακμόσ ςχζςθσ ςυνεργαςίασ. ΜΕΘΟΔΟΙ - ΜΕΑ Απαιτοφμενα μζςα - Εφόδια - Τλικά Οικονομικά (μετακινιςεισ, τροφοδοςία, απρόβλεπτα). ΦΡΟΝΟ υγκεκριμζνοσ χρόνοσ, διάρκεια, επικαιρότθτα, ςυνκικεσ, (καιρικζσ, εποχιακζσ), κατάλλθλθ επιλογι χρόνου (διακοπζσ-εξετάςεισ). ΣΟΠΟ-ΦΡΟΝΟ Επιλογι τόπου ι χϊρου, ςυνκικεσ, διευκολφνςεισ, παράγοντεσ, λειτουργικότθτα. 26
ΕΙΔΙΚΟ ΤΝΕΡΓΑΣΗ Αναγκαία άτομα, ςυνεννοιςεισ με ςυλλόγουσ, εταιρείεσ και φορείσ. Παράλλθλα με τα κακικοντα τθσ οργάνωςθσ τθσ δράςθσ, ο Ο.Ε. φροντίηει ζτςι ϊςτε να μθν χακεί το κζφι και το ενδιαφζρον των Ανιχνευτϊν για τθν δράςθ (ειδικζσ ςυγκεντρϊςεισ, ενθμζρωςθ "Πίνακα Επίκαιρων" Ανακοινϊςεισ κ.α.) ΣΑΔΙΟ ΠΡΟΕΣΟΙΜΑΙΑ : Οργάνωςθ - Καταμεριςμόσ εργαςιϊν - Χρονοδιάγραμμα εργαςιϊν. υντονιςμόσ των εργαςιϊν του Ο.Ε. από το μζλοσ / ςυντονιςτι. υναντιςεισ Ο.Ε. (εργαςίεσ προετοιμαςίασ). Εμπλουτιςμόσ δράςθσ από υπεφκυνο Βακμοφόρο. υνεχισ ενθμζρωςθ του Ο.Ε. (λειτουργίασ) Προγράμματοσ. υςτθματικι δουλειά Σι - Γιατί - Πότε - Που - Από Ποιόν - Πωσ πρζπει να γίνει. Διατφπωςθ Προγράμματοσ - Καταμεριςμόσ υπευκυνοτιτων. υγκράτθςθ ενδιαφζροντοσ Ανιχνευτϊν. Θ αντιμετϊπιςθ όλων των πλευρϊν τθσ προετοιμαςίασ τθσ δράςθσ μπορεί να απαιτιςει ςε μεγαλφτερο βακμό (ανάλογα με τθ διάρκεια, πολυπλοκότθτα, ειδικότθτα) τθν δραςτθριοποίθςθ όλων των Ανιχνευτϊν. Αυτι θ ατομικι ι ομαδικι προετοιμαςία είναι απαραίτθτθ όχι μόνο για τθν ατομικι πρόοδο κάκε Ανιχνευτι αλλά και τθν ομαλι εξζλιξθ τθσ ίδιασ τθσ δράςθσ (εξάλειψθ πικανότθτασ ατυχιματοσ). Ο Ο.Ε. δεν ςυμβάλλει ιδιαίτερα ς' αυτι κακ' αυτι τθν διεξαγωγι τθσ δράςθσ εφ' όςον θ προετοιμαςία τθσ ιταν θ ςωςτι και τα μζλθ τθσ κοινότθτασ είχαν ευαιςκθτοποιθκεί κατάλλθλα με τθν ςυνεχι ενθμζρωςθ. Αξιολόγηςη Παρουςίαςθ δράςθσ υμπεράςματα αυτοκριτικι υνζπειεσ- ωφζλεια Επανεξζταςθ ςτόχου Μετά τθν πραγματοποίθςθ κάκε δράςθσ πραγματοποιείται αξιολόγθςθ όπου ςυηθτείται και κρίνεται κάκε ςτοιχείο τθσ δράςθσ. Θ αξιολόγθςθ τθσ δράςθσ γίνεται ςε δφο επίπεδα. Ο Ο.Ε. ηθτά από τθν ςφνοδο μετά τθν πραγματοποίθςθ τθσ δράςθσ να ςυηθτιςει τθν δράςθ με βάςθ μία μεκοδολογία ι ςυνθκζςτερα με ζνα ζντυπο ερωτθματολόγιο δελτίο αξιολόγθςθσ ποφ προτείνει. Ακολοφκωσ με τθν ςυμμετοχι του υπεφκυνου βακμοφόρου ο Ο.Ε. αξιολογεί τα αποτελζςματα και τισ παρατθριςεισ των ανιχνευτϊν. Ενδεικτικά δίνεται ζνα ζντυπο ερωτθματολόγιο - δελτίο αξιολόγθςθσ για τθν Κοινότθτα (πιν. 3) και τίκενται οριςμζνα ερωτιματα που βοθκοφν ςτθν αξιολόγθςθ μζςα ςτον Ο.Ε. 27
Σα παραπάνω ερωτιματα δεν καλφπτουν όλο το φάςμα μιασ διεξοδικισ αξιολόγθςθσ, οφτε μπορεί να εφαρμοςκοφν για όλα τα είδθ των δράςεων. τόχοσ μασ κα πρζπει να είναι θ διαδικαςία αυτι που είναι και από τισ ποιο ςθμαντικζσ ςτθν Κοινότθτα, να αποκτιςει ουςιαςτικό και πλιρεσ περιεχόμενο. 28
Θ ςυμβολι του κάκε μζλουσ του Ο.Ε. ςτθν προετοιμαςία και εκτζλεςθ τθσ δράςθσ αξιολογείται και καταγράφεται από τον Όμιλο Γραμματείασ τθσ Κοινότθτασ για τθν ατομικι πρόοδο του κάκε Ανιχνευτι. Διϊλυςη Ο.Ε. 29
οι Ο.Ε. δεν ζχουν ανεξάρτθτθ "ηωι" αλλά θ φπαρξι τουσ δικαιολογείται από τισ δράςεισ που θ Κοινότθτα αποφαςίηει. Με τθν ολοκλιρωςθ τθσ δράςθσ ο Ο.Ε. διαλφεται. Όμιλοι Λειτουργύασ Διάβαςεσ ιδθ πιο πάνω τι είναι και τι κάνουν οι Ο.Ε. Τπάρχουν όμωσ και κάποιοι "άλλοι" όμιλοι, που μοιάηουν με τουσ Ο.Ε. Αυτοί λζγονται 'ΌΜΙΛΟΙ ΛΕΙΣΟΤΡΓΙΑ" και ζχουν ςαν κφριο αντικείμενο απαςχόλθςθσ γενικά κζματα που απαςχολοφν τθ ηωι τθσ Κοινότθτασ κάκε μζρα. Σα κζματα αυτά αποφαςίηονται από τθ φνοδο. Σα κυριότερα κζματα που απαςχολοφν ςυνικωσ μια Κοινότθτα Ανιχνευτϊν είναι: Η ΓΡΑΜΜΑΣΕΙΑ, ΣΟ ΤΛΙΚΟ, ΣΟ ΣΑΜΕΙΟ & ΟΙ ΔΗΜΟΙΕ ΦΕΕΙ. Μπορεί όμωσ θ φνοδοσ να αποφαςίςει, εφ' όςον υπάρχει ανάγκθ, τθ δθμιουργία Ομίλων Λειτουργίασ και για άλλα κζματα. Σα μζλθ ενόσ Ομίλου Λειτουργίασ διαλζγονται από τθν φνοδο τθσ Κοινότθτασ και ο αρικμόσ τουσ ποικίλει, ανάλογα με τισ ανάγκεσ και τα κζματα, για τισ οποίεσ δθμιουργικθκε ο Όμιλοσ. Σο χρονικό διάςτθμα για το οποίο δθμιουργείται ο Όμιλοσ αποφαςίηεται κι αυτό από τθν φνοδο. υνικωσ όμωσ το διάςτθμα αυτό είναι μία Προςκοπικι Χρονιά. Μόλισ οι Όμιλοι Λειτουργίασ δθμιουργθκοφν από τθν φνοδο τθσ Κοινότθτασ, αρχίηουν δουλειά. Πρϊτθ τουσ δουλειά είναι να παραλάβουν, εφ' όςον υπιρχε ο Όμιλοσ και ςτο παρελκόν, το Τλικό του Ομίλου κάνοντασ και ζνα πρωτόκολλο παράδοςθσ - παραλαβισ (π.χ. Τλικό Κοινότθτασ ι τθ Γραμματεία ι το Τλικό Δθμ. χζςεων). Θ επόμενθ δουλειά είναι να κακορίςει το πλάνο μζςα ςτο οποίο κα λειτουργιςει ο Όμιλοσ, (κάκε πότε κα ζχει ςυγκεντρϊςεισ, ποιοσ κα κρατάει πρακτικά κ.λ.π.) ειρά τϊρα ζχει να καταςτρωκεί ζνα πλάνο εργαςίασ, για το χρονικό διάςτθμα μζςα ςτο οποίο κα λειτουργιςει ο Όμιλοσ. Πάντα κα πρζπει να ζχουμε υπ' όψιν μασ ότι τα πλάνο αυτό κα είναι εναρμονιςμζνο με τουσ ετιςιουσ ςτόχουσ και τον τριμθνιαίο προγραμματιςμό τθσ Κοινότθτάσ μασ. Πιο πρακτικά, αν κζλουμε το καλοκαίρι να πάμε κινθτι καταςκινωςθ ςτα νθςιά του Αιγαίου, κα πρζπει ο Όμιλοσ λειτουργίασ Τλικοφ να ενθμερϊςει τθ φνοδο για τισ επιςκευζσ που χρειάηεται το Τλικό τθσ Κοινότθτασ, ενϊ παράλλθλα οι Δθμόςιεσ χζςεισ κα πρζπει να κινθκοφν για να εξαςφαλίςουν κάποια ζκπτωςθ ςτα ειςιτιρια του πλοίου. Όλθ θ δουλειά αυτι αφοφ τθν ζχει προετοιμάςει ο Όμιλοσ, κα πρζπει να τθν παρουςιάςει ςτθ φνοδο, για ζγκριςθ αλλά και ενθμζρωςθ τθσ Κοινότθτασ, ϊςτε να γίνεται ανάλογα και ο Προγραμματιςμόσ. Πάντα ςε κάκε Όμιλο Λειτουργίασ όπωσ και ςτουσ Ομίλουσ Εργαςίασ, υπάρχει ςαν ςφμβουλοσ - ςυντονιςτισ ζνασ Βακμοφόροσ του Επιτελείου τθσ Κοινότθτασ. Ο ρόλοσ του είναι να βοθκιςει να ξεπεραςτοφν κάποιεσ δυςκολίεσ, να εμπλουτίςει με ιδζεσ, εάν χρειάηεται και να ςυντονίςει τον Όμιλο με τουσ άλλουσ Ομίλουσ, είτε Λειτουργίασ είτε Εργαςίασ. Σελικό όμωσ ςτάδιο εργαςίασ του Ομίλου, λίγο πριν λιξει το χρονικό διάςτθμα για το οποίο ανζλαβε τα ςυγκεκριμζνα κακικοντα από τθ φνοδο, είναι θ αξιολόγθςθ τθσ δουλειάσ που ζκανε. Θ αξιολόγθςθ γίνεται, όχι για να βροφμε λάκθ και να κατθγοριςουμε, αλλά για να διαπιςτϊςουμε τισ ελλείψεισ και να βελτιωκοφμε τθν επόμενθ φορά. 30
Μθ ξεχνάσ ότι θ αξιολόγθςθ είναι μία από τισ πιο ςθμαντικζσ διαδικαςίεσ μζςα ςτθ λειτουργία μιασ Κοινότθτασ. Για τον Όμιλο Λειτουργίασ τελικι πράξθ λίγο πριν διαλυκεί, είναι να παραδϊςει με τον ίδιο τρόπο που παρζλαβε ςτθν αρχι, ςτουσ επόμενουσ που κα τον αποτελζςουν. Μθν ξεχνάσ ότι ςυνικωσ οι διαδικαςίεσ και θ ςωςτι λειτουργία των Ο.Λ. είναι πολφ ςθμαντικζσ για τθ ηωι τθσ Κοινότθτασ, γι' αυτό και κα πρζπει όλοι οι Ανιχνευτζσ να ςυμμετάςχουν προςφζροντασ όςο μποροφν περιςςότερα. 3.3. Η ύνοδοσ τησ Κοινότητασ Γενικό Θεμελύωςη Θ φνοδοσ είναι μία από τισ πιο βαςικζσ και κρίςιμεσ διαδικαςίεσ που γίνονται ςτο Ανιχνευτικό πρόγραμμα. Διοργανϊνεται και διεξάγεται για να προγραμματίςει, να ςυηθτιςει, να αποφαςίςει και να αξιολογιςει κάκε Κοινότθτα τθ ςυνολικι τθσ πορεία αλλά και τθν πορεία του κάκε μζλουσ τθσ ξεχωριςτά. Παράλλθλα θ φνοδοσ αποτελεί και μία παιδαγωγικι μζκοδο αντιμετϊπιςθσ των αναγκϊν τθσ θλικίασ, ενϊ παράλλθλα ικανοποιεί τθν ανάγκθ των μελϊν τθσ (εφιβων) για επικοινωνία μεταξφ τουσ, δθμιουργϊντασ ζτςι κλίμα κατανόθςθσ, ςυναδζλφωςθσ και ςωςτισ ςυνφπαρξθσ ανάμεςά τουσ. Προετοιμαςύα ςυνόδου Θ προετοιμαςία τθσ υνόδου είναι ζνασ ςυςχετιςμόσ εργαςιϊν που γίνονται από ζνα Ο.Ε. και το Αρχθγείο τθσ Κοινότθτασ. Ασ δοφμε λοιπόν ζνα-ζνα τα βιματα που πρζπει να γίνουν για να φτάςουμε ςτθ ΩΣΘ διεξαγωγι τθσ υνόδου: Θ θμερομθνία για τθν διεξαγωγι τθσ υνόδου πρζπει να είναι γνωςτι από τθν προθγοφμενθ φνοδο. Επίςθσ τα κζματα τθσ θμεριςιασ διάταξθσ πρζπει να γνωςτοποιοφνται ςτα μζλθ τθσ υνόδου αρκετά πριν από τθν διεξαγωγι τθσ, ζτςι ϊςτε το κάκε μζλοσ, ελεφκερα, μζςα ςε λογικά χρονικά περικϊρια, να μπορεί να προτείνει κζματα. Θ ϊρα, ο χϊροσ και ο χρόνοσ διεξαγωγισ είναι επίςθσ πολφ ςθμαντικά ςτοιχεία για τθ ΩΣΘ διεξαγωγι τθσ υνόδου. Προςπακιςτε θ ϊρα που κα πραγματοποιθκεί θ λειτουργία τθσ υνόδου να εξυπθρετεί όλα τα μζλθ, προςπακιςτε να μθν πραγματοποιείται πάντα ςε ϊρεσ που δεν εξυπθρετοφν κάκε φορά τα ίδια άτομα. Ο χϊροσ ςυνικωσ δεν είναι άλλοσ από τθν εςτία τθσ Κοινότθτασ. Μπορεί όμωσ να πραγματοποιθκεί οπουδιποτε, όπωσ για παράδειγμα ςε μια εκδρομι τθσ Κοινότθτασ. Μεγάλο ρόλο όμωσ παίηουν και οι προχποκζςεισ που υπάρχουν ςτον χϊρο. α) Θ ολομζλεια κα πρζπει να είναι τοποκετθμζνθ ζτςι ϊςτε κάκε μζλοσ να βλζπει όλουσ τουσ άλλουσ. Όπωσ: 31
β) Όλοι κα πρζπει να κάκονται αναπαυτικά και να ζχει εξαςφαλιςτεί ο ςωςτόσ φωτιςμόσ και εξαεριςμόσ του χϊρου. γ) Να υπάρχει πίνακασ για να χρθςιμοποιθκεί εφ' όςον χρειαςτεί. Ο χρόνοσ διάρκειασ κακορίηεται πάντοτε ςε ςυνάρτθςθ με τθν θμεριςια διάταξθ. Ποτζ όμωσ δεν κα πρζπει να ζχει διάρκεια μεγαλφτερθ από 2 ϊρεσ. Θ χρονικι διάρκεια όμωσ, κα πρζπει να βρίςκεται από τθν ςωςτι αξιολόγθςθ του χρόνου που είναι αναγκαίοσ για να καλυφκεί διεξοδικά ζνα κζμα. Μαηεφοντασ λοιπόν όλα αυτά τα ςτοιχεία: Θμερομθνία διεξαγωγισ, τόπο που κα πραγματοποιθκεί, ϊρα, χρονικι διάρκεια, και θμεριςια διάταξθ, κακϊσ και οτιδιποτε άλλο είναι αναγκαίο να γίνει γνωςτό, ςτζλνονται αρκετζσ θμζρεσ πριν από τθν διεξαγωγι τθσ ςυνόδου με μορφι επιςτολισ, ςε όλα τα μζλθ, από τον αρχθγό τθσ Κοινότθτασ. Σζλοσ και λίγο πριν τθν διεξαγωγι τθσ διαδικαςίασ, κα πρζπει να τακτοποιθκεί και να προετοιμαςτεί ο χϊροσ. Ζνασ καλλωπιςμόσ, μερικά λουλοφδια είναι μια καλι ιδζα και δθμιουργεί καλι προδιάκεςθ. Μποροφμε ακόμθ να φροντίςουμε να προςφερκεί και κάποιο αναψυκτικό ι γλυκό. Διαδικαςύα ςυνόδου Θ διαδικαςία ξεκινάει πάντοτε με ζνα καλωςόριςμα του Αρχθγοφ. Φροντίηουμε πάντα να αρχίηει τθν προκακοριςμζνθ ϊρα. Θ πρϊτθ φάςθ τθσ διαδικαςίασ περιζχει τθν εκλογι του προζδρου και του γραμματζα. Εκλζγονται φςτερα από προτάςεισ που γίνονται από τθν ολομζλεια. Θ κθτεία τουσ είναι για μόνο αυτι τθν ςφνοδο που εκλζχκθκαν. ε αυτι τθ φάςθ ο γραμματζασ διαβάηει ςτθν ολομζλεια τα πρακτικά τθσ προθγοφμενθσ ςυνόδου, ϊςτε να επικυρωκοφν. Θ δεφτερθ φάςθ ξεκινάει με τθν ανάγνωςθ - υπενκφμιςθ τθσ θμεριςιασ διάταξθσ από τον πρόεδρο. Για κάκε κζμα γίνεται μια ολιγόλεπτθ ειςιγθςθ, ςυνικωσ από αυτόν που ζχει προτείνει το κζμα για ςυηιτθςθ. Κατόπιν, ανοίγεται κατάλογοσ ομιλθτϊν από τον γραμματζα. Κάκε ομιλθτισ που είναι θ ςειρά του να μιλιςει προςπακεί με απλά λόγια και ςαφι να πει τθ γνϊμθ του. Μπορεί, εφ' όςον ζχει ολοκλθρωκεί ο κατάλογοσ των ομιλθτϊν και υπάρχουν και άλλοι που κζλουν να μιλιςουν ι να δευτερολογιςουν, να γίνει και δεφτεροσ κατάλογοσ. Αφοφ όλοι όςοι κζλουν να μιλιςουν, ολοκλθρϊςουν ότι ζχουν να πουν, τότε το κζμα τίκεται ςε ψθφοφορία. Μετά τθν ψθφοφορία εφ' όςον υπάρχει ανάγκθ για τθν πραγματοποίθςι του, ςχθματίηονται Ο.Ε. για αυτι τθν ςυγκεκριμζνθ και μόνο 32
δραςτθριότθτα. Κι ακόμα για να μθ ςπαταλάμε χρόνο, μποροφμε να γράψουμε το κζμα του κάκε Ο.Ε. ςε χαρτόνια τα οποία μποροφμε να βάλουμε ςτον πίνακα και ςτο τζλοσ τθσ διαδικαςίασ ο κάκε ανιχνευτισ να γράψει το όνομά του ςε αυτό που τον ενδιαφζρει. Με τθν ολοκλιρωςθ του κάκε κζματοσ περνάμε ςτο επόμενο και ακολουκοφμε τθ ςειρά τθσ θμεριςιασ διάταξθσ. Κλείνοντασ τθ φνοδο, ο Αρχθγόσ κα ευχαριςτιςει τον Πρόεδρο και τον Γραμματζα, τον Ο.Ε. που βοικθςε ςτθν προετοιμαςία τθσ υνόδου και τζλοσ όλα τα μζλθ για τθν παρουςία τουσ. Σζλοσ όλοι μαηί κα κακορίςουν τθν θμερομθνία τθσ επόμενθσ υνόδου ημεύα Προςοχόσ ςτη διαδικαςύα Εκτόσ από τθν ςωςτι και ολοκλθρωμζνθ προετοιμαςία κα πρζπει να προςζξουμε ακόμθ και το ςωςτό χειριςμό τθσ διαδικαςίασ, τόςο από τον Πρόεδρο και τον Γραμματζα, όςο και από τα μζλθ. Κλειδί όμωσ για τθν ςωςτι και ομαλι λειτουργία είναι θ επιλογι του κατάλλθλου προςϊπου για τθ κζςθ του Προζδρου. Από αυτόν και τισ ικανότθτζσ του κα εξαρτθκεί ςε γενικζσ γραμμζσ θ επιτυχία. Ο Πρόεδροσ κα πρζπει να φροντίηει: Να δθμιουργεί άνετθ ατμόςφαιρα Να κζτει ξεκάκαρα το κζμα Να ξεκινάει τθ ςυηιτθςθ με ερωτιςεισ ι ανάλυςθ του κζματοσ ςε ςθμεία Να ενκαρρφνει και να εξαςφαλίηει τθν ςυμμετοχι όλων Να κρατάει τθν ςυηιτθςθ μζςα ςτο κζμα Να μθν μονοπωλείται θ ςυηιτθςθ από λίγα άτομα Να ανακεφαλαιϊνει κάκε τόςο τα κφρια ςθμεία Να βοθκάει τθν ολομζλεια να καταλιξει ςε ςυμπεράςματα Βοικεια ςθμαντικι κα πρζπει να προςφζρει και ο γραμματζασ, που κα πρζπει να φροντίηει να ςθμειϊνει: Σα ςθμεία που ςυηθτικθκαν Σισ διάφορεσ γνϊμεσ ι προτάςεισ που ακοφςτθκαν Σθν τελικι πρόταςθ ι ςυμπζραςμα Να φτιάχνει ςωςτά τον κατάλογο των ομιλθτϊν Κι ακόμθ κα πρζπει να φροντίηουν τα μζλθ τθσ υνόδου: Να ακοφνε προςεκτικά και χωρίσ προκατάλθψθ τα όςα λζνε οι άλλοι Να λζνε τθ γνϊμθ τουσ με ςαφινεια και ςυντομία 33
Να προςπακοφν να πείςουν ι να εξθγιςουν με επιχειριματα και με ιρεμο τρόπο Να μθ διακόπτουν αυτόν που μιλάει Να μθν ξεφεφγουν από το κζμα τισ υνόδουσ που πραγματοποιοφνται ςε μια Κοινότθτα Ανιχνευτϊν πρζπει να διαςφαλίηεται θ εναλλαγι του Προζδρου τθσ υνόδου, για να δίνεται θ ευκαιρία ςε όςο το δυνατόν περιςςότερουσ ανιχνευτζσ να αναλάβουν το ρόλο του προεδρεφοντα ςε μία ςυηιτθςθ ανκρϊπων ( και μάλιςτα ςυνομθλίκων του ) με όλα τα παιδαγωγικά οφζλθ που αυτό ςυνεπάγεται. Οι Βακμοφόροι αποτελοφν ιςότιμα μζλθ τθσ Κοινότθτασ και με αυτι τθν ζννοια ςυμμετζχουν πάντα ςτισ υνόδουσ τθσ Κοινότθτασ. Ο βαςικόσ ρόλοσ τουσ είναι να υποςτθρίηουν και να βοθκοφν το Πρόεδρο ςτθν τιρθςθ τθσ διαδικαςίασ, να εκφράηουν τθν άποψι τουσ και γενικά να βοθκοφν κετικά τθ διαδικαςία ϊςτε αυτι να εξελίςςεται με τρόπο που κα είναι πολλαπλά χριςιμθ για όλουσ τουσ Ανιχνευτζσ και τθν Κοινότθτα. Οι αποφάςεισ τθσ υνόδου λαμβάνονται πλειοψθφικά και δικαίωμα ψιφου ζχουν όλα τα μζλθ τθσ Κοινότθτασ Ανιχνευτϊν, κακϊσ και οι Βακμοφόροι. Οι αποφάςεισ πρζπει να είναι μζςα ςτα πλαίςια των Αρχϊν του Προςκοπιςμοφ κακϊσ και ςτα πλαίςια αςφάλειασ των Ανιχνευτϊν. Ο Αρχθγόσ Κοινότθτασ ζχει το δικαίωμα τθσ αρνθςικυρίασ (veto) όταν κεωρεί ότι παραβιάηονται κζματα Αρχϊν και Αςφάλειασ. Παιδαγωγικϋσ ωφϋλειεσ από τη ςύνοδο Θ φνοδοσ, όπωσ είπαμε, δεν είναι μόνο ζνα μζςο προγραμματιςμοφ, αλλά και ζνα μζςο διαπαιδαγϊγθςθσ. Ασ δοφμε λοιπόν τι παρζχει θ ςωςτι διεξαγωγι τθσ υνόδου ςτισ ανάγκεσ τθσ θλικίασ των εφιβων: Δίνει τθ δυνατότθτα αλλθλενζργειασ ςτισ ςχζςεισ κάκε Ανιχνευτι με τουσ άλλουσ, δθμιουργϊντασ ζτςι ιδιότθτεσ ςυνόλου Βοθκάει ςτθν ολοκλιρωςθ των ενδιαφερόντων των εφιβων Βοθκάει τον κάκε Ανιχνευτι να βελτιϊςει τον τρόπο λιψθσ των αποφάςεϊν του Παρακινεί τουσ Ανιχνευτζσ μζςα από τθν ςυηιτθςθ να πραγματοποιιςουν διάφορεσ δράςεισ. Πλαταίνει τουσ ορίηοντεσ και ςυντελεί ςτθν ανάπτυξθ δθμιουργικισ ςκζψθσ Μζςα από το διάλογο, βοθκάει τον ζφθβο να μάκει να ςυηθτάει τισ απόψεισ του χωρίσ να εμμζνει δογματικά μονάχα ςτθ δικι του Αναπτφςςει το ςυντονιςμό ενζργειασ ανάμεςα ςτα μζλθ για τθν λιψθ αποφάςεων Αυξάνει τθ γνϊςθ και τθν κατανόθςθ του κάκε ζφθβου - Ανιχνευτι Σζλοσ θ φνοδοσ δίνει τθ δυνατότθτα ςτον Αρχθγό, μζςα από τισ διαδικαςίεσ τθσ, να γνωρίςει και να βοθκιςει ςτθν αντιμετϊπιςθ των προςωπικϊν του αναγκϊν, τον κάκε ζνα Ανιχνευτι του ξεχωριςτά. 34
Είναι το ςθμείο του Ανιχνευτικοφ Προγράμματοσ, που ο κάκε Ανιχνευτισ αφινει τον πραγματικό του εαυτό να φανεί. Ζτςι λοιπόν δίνει τθ δυνατότθτα ςτον Αρχθγό του να τον βοθκιςει για να βελτιϊςει τον χαρακτιρα του 35
Ενότητα 4 Προςκοπικό Δύκτυο 4.1. Προςκοπικό Δύκτυο Φαρακτηριςτικϊ Σο Προςκοπικό Δίκτυο είναι το τζταρτο ςτθ ςειρά τμιμα, βάςει τθσ θλικίασ μζςα ςε ζνα Προςκοπικό φςτθμα και αφορά ςε νζουσ από 18 ζωσ 30 ετϊν. Κάκε Προςκοπικό Δίκτυο ζχει τρία (3) μζχρι εικοςιπζντε (25) Μζλθ Προςκοπικοφ Δικτφου και ζχει ζναν Αρχθγό Προςκοπικοφ Δικτφου.. Διϊρθρωςη Σο Προςκοπικό Δίκτυο είναι ιςότιμο τμιμα με τθν Αγζλθ Λυκοποφλων (Α.Λ.), τθν Ομάδα Προςκόπων (Ο.Π.) και τθν Κοινότθτα Ανιχνευτϊν (Κ.Α.). Σο κφριο διοικθτικό όργανο του τμιματοσ είναι θ Ολομζλεια του Προςκοπικοφ Δικτφου ςτθν οποία ςυμμετζχουν όλα τα Μζλθ Π.Δ. και ο Αρχθγόσ (Α.Π.Δ.). Θ Ολομζλεια του Π.Δ. εκλζγει τον Πρόεδρο του Π.Δ. για ζνα εξάμθνο (που όμωσ δεν μπορεί να υπερβεί τισ δφο ςυνεχόμενεσ κθτείεσ). Θ Ολομζλεια του Π.Δ. καταρτίηει Ομάδεσ Δράςθσ με ςκοπό τθν αποτελεςματικι διοργάνωςθ και διεξαγωγι κάκε δράςθσ του τμιματοσ. Οι Ομάδεσ Δράςθσ αποτελοφνται από 3-6 Μζλθ Π.Δ. Θ λειτουργία τθσ Ομάδασ Δράςθσ παφει να υφίςταται με τθν ολοκλιρωςθ τθσ δράςθσ. Μποροφν να λειτουργιςουν και Ομάδεσ Δράςθσ ςχετικζσ με τθ λειτουργία του Προςκοπικοφ Δικτφου. Σο Προςκοπικό Δίκτυο κάκε υςτιματοσ, με τα άλλα αντίςτοιχα, αποτελεί το Προςκοπικό Δίκτυο κάκε Περιφερειακισ Εφορείασ, το οποίο παρακολουκεί και ςυντονίηει θ Ομάδα Τποςτιριξθσ και υντονιςμοφ του Προςκοπικοφ Δικτφου, υπό τθν ευκφνθ του Εφόρου κλάδου Προςκοπικοφ Δικτφου τθσ Π.Ε. τθν παραπάνω ομάδα μετζχουν ο Πρόεδροσ και ο Αρχθγόσ κάκε Π.Δ. και ο Ζφοροσ Προςκοπικοφ Δικτφου τθσ Περιφερειακισ Εφορείασ. Για να λειτουργιςει θ Ομάδα Τποςτιριξθσ και υντονιςμοφ του Προςκοπικοφ Δικτφου, κα πρζπει να λειτουργοφν τρία τουλάχιςτον Π.Δ. ςτθν Π.Ε. Δρϊςη Σο Προςκοπικό Δίκτυο καλεί τα μζλθ του να πραγματοποιιςουν δραςτθριότθτεσ που ανταποκρίνονται ςτισ επικυμίεσ, ςτισ ανάγκεσ, ςτισ δυνατότθτεσ και ςτον χρόνο τουσ. Σο περιεχόμενο μπορεί να είναι εκπαιδευτικό, παιδαγωγικό, επιμορφωτικό, ψυχαγωγικό, χριςιμο και ωφζλιμο ςτα μζλθ του και τθν κοινωνία. Προςφζρει ευκαιρίεσ για δραςτθριότθτεσ προςωπικισ και ομαδικισ δθμιουργικότθτασ, κοινοτικισ ανάπτυξθσ και εναςχόλθςθσ με τα κοινά, προςφοράσ και εκελοντιςμοφ, εναςχόλθςθ με το περιβάλλον και τθν φφςθ, εκδρομζσ, ταξίδια. Γενικά το Προςκοπικό Δίκτυο είναι φορζασ που παρακινεί τα μζλθ του και αποτελεί πρόςφορο πλαίςιο για δθμιουργικζσ «αποδράςεισ» κάκε μορφισ, πάντα ςτο πλαίςιο των Αρχϊν τθσ Κίνθςθσ. 36
Σο Προςκοπικό Δίκτυο με τισ δράςεισ του καλφπτει τθν ανάγκθ για εξωςτρζφεια και κάνει ζντονθ τθν παρουςία του Προςκοπικοφ υςτιματοσ, ςτον κοινωνικό περίγυρο παρεμβαίνοντασ με ςκοπό είτε να αναδείξει προβλιματα, είτε να ςυμβάλλει δθμιουργικά ςτθν επίλυςι τουσ. Επίςθσ, ςε επίπεδο Περιφερειακισ Εφορείασ οργανϊνεται το Φόρουμ των Μελϊν των Προςκοπικϊν Δικτφων τθσ Π.Ε. κοπόσ είναι θ ςυηιτθςθ κεμάτων που αφοροφν τουσ νζουσ εντόσ και εκτόσ.ε.π. Βαςικό ςτοιχείο των δράςεων του Π.Δ. είναι οι ςυνεργαςίεσ και το «Τπθρετείν». Ο Προςκοπιςμόσ είναι κομμάτι τθσ κοινωνίασ, λειτουργεί μζςα ςτθν κοινωνία, επθρεάηει και επθρεάηεται από αυτιν. Θ ζννοια τθσ κοινωνικισ προςφοράσ ςτον Προςκοπιςμό είναι διάχυτθ. Τπάρχει ςτθν Τπόςχεςθ και ςτο Νόμο μασ, υπάρχει ςτο κείμενο τθσ Αποςτολισ του Προςκοπιςμοφ που υιοκετικθκε ςτο 35ο Παγκόςμιο Προςκοπικό υνζδριο, υπάρχει ςτο Όραμα για το μζλλον του Προςκοπιςμοφ όπωσ περιγράφεται ςτο 36ο Παγκόςμιο Προςκοπικό υνζδριο ςτθ Θεςςαλονίκθ, υπάρχει ςτθν κακθμερινι Προςκοπικι ηωι και ςτισ δραςτθριότθτζσ μασ. Ο Νόμοσ μασ εκφράηει αυτό που είμαςτε. Θ Τπόςχεςι μασ εκφράηει αυτό που ζχουμε δεςμευτεί να κάνουμε. Θ Αποςτολι του Προςκοπιςμοφ εκφράηει αυτό που πρζπει να κάνουμε. Όλα τα παραπάνω υπογραμμίηουν ότι ο Προςκοπιςμόσ είναι ζνασ ουςιαςτικόσ παράγοντασ αλλαγισ τθσ κοινωνίασ, ότι είναι μία Κίνθςθ αρχϊν, ότι είναι μια παιδαγωγικι Κίνθςθ νζων με ςκοπό να τουσ βοθκιςει να γίνουν ενεργά, υπεφκυνα και χριςιμα μζλθ τθσ κοινωνίασ. Θ προςφορά ςε άλλουσ και θ κοινωνικι παρζμβαςθ είναι βαςικό ςτοιχείο του προγράμματοσ του Προςκοπικοφ Δικτφου. Θ Εξωςτρζφεια και θ υνεργαςία είναι βαςικά ςυςτατικά για να μπορζςουμε να υλοποιιςουμε τθν Αποςτολι μασ, που δεν είναι άλλθ από το να «υμβάλει ςτθν διαπαιδαγϊγθςθ των νζων ανκρϊπων, ζτςι ϊςτε να φτιάξουμε ζνα καλλίτερο κόςμο». φνκθμα του Π.Δ. είναι «ΕΜΕΙ και οι ΑΛΛΟΙ» Πιο αναλυτικά για το Προςκοπικό Δίκτυο: http://www.sep.org.gr/selida/κανονιςμόσ-λειτουργίασ-προςκοπικϊν-δικτφων «Προςκοπικό Δίκτυο : Θ Οργάνωςθ και Λειτουργία του» http://library.sep.org.gr/index.php?&direction=0&order=mod&directory=%ce%a5%ce%bb%c E%B9%CE%BA%CF%8C%20%CE%B3%CE%B9%CE%B1%20%CE%92%CE%B1%CE%B8%CE%BC%C E%BF%CF%86%CF%8C%CF%81%CE%BF%CF%85%CF%82/%CE%A0%CF%81%CE%BF%CF%83%C E%BA%CE%BF%CF%80%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CF%8D%20%CE%94%CE%B9%CE%BA%CF%8 4%CF%8D%CE%BF%CF%85 37
4.2. κοπόσ δημιουργύασ του Προςκοπικού Δικτύου Ο κοπόσ του Προςκοπικοφ Δικτφου είναι να ενιςχφςει το θκικό, πνευματικό και κοινωνικό ςτιριγμα ςτουσ νζουσ και ςτισ νζεσ θλικίασ 18 30 ετϊν ςχετικά με τα κζματα που αντιμετωπίηουν ςτο ξεκίνθμα του αγϊνα τουσ ςτον ςτίβο τθσ ηωισ, ϊςτε να γίνουν χριςιμοι και υπεφκυνοι άνκρωποι και να ζχουν ζνα δθμιουργικό ρόλο ςτθν κοινωνία. Θ λειτουργία του Προςκοπικοφ Δικτφου ζρχεται να ανταποκρικεί ςτθν ανάγκθ των νζων για φιλία και κοινωνικότθτα, ςτθν ανάγκθ να ακοφγεται θ φωνι τουσ και να ζχουν ςυμμετοχι ςτα κζντρα λιψθσ αποφάςεων, ςτθν διάκεςι τουσ να προςφζρουν εκελοντικι εργαςία και να ςυμμετζχουν ςτα κοινά, να βρίςκουν ςτιριγμα ςε γενικότερα κζματα που αντιμετωπίηουν, όπωσ αυτά των ςπουδϊν, τθσ εφρεςθσ εργαςίασ, τθσ επιλογισ καριζρασ, τθσ επαγγελματικισ αποκατάςταςθσ, τθσ οικονομικισ αυτονομίασ, τθσ αυτοδυναμίασ. 4.3. Ο ςτόχοσ του Προςκοπικού Δικτύου τόχοσ του Προςκοπικοφ Δικτφου είναι να ανταποκρίνεται ςτισ ανάγκεσ των νζων που περιγράψαμε παραπάνω. Ανάγκεσ που ζχουν ςχζςθ με τισ ανκρϊπινεσ ςχζςεισ, τθν ζνταξθ ςτο ευρφτερο κοινωνικό και επαγγελματικό περιβάλλον, τθν υποςτιριξθ ςτισ ανθςυχίεσ τουσ, τθ διζξοδο ςτουσ προβλθματιςμοφσ τουσ και γενικότερα κα ςυμβάλει ςτθν ανάπτυξθ των ςτοιχείων τθσ προςωπικότθτάσ τουσ. Σο Προςκοπικό Δίκτυο ζχει προςαρμόςει τουσ παιδαγωγικοφσ του ςτόχουσ, τθ διοίκθςθ, τθν οργάνωςθ αλλά και τθ μεκοδολογία του ςτισ ανάγκεσ και προςδοκίεσ των νζων αυτισ τθσ θλικίασ, ζτςι ϊςτε να αποτελζςει ζνα ςτιριγμα ςτθν προςπάκειά τουσ να ολοκλθρϊςουν τθν προςωπικότθτά τουσ, ϊςτε και να γίνουν άτομα Αυτοδφναμα : ικανά να κάνουν επιλογζσ και να ζχουν τον ζλεγχο τθσ προςωπικισ και κοινωνικισ τουσ ηωισ ωσ άτομα και ωσ μζλθ τθσ κοινωνίασ. Τπεφκυνα : ικανά να αναλαμβάνουν τισ ευκφνεσ των πράξεϊν τουσ, να τιμοφν τισ υποχρεϊςεισ τουσ και να τισ πραγματοποιοφν ανεξάρτθτα από τισ ενζργειεσ που απαιτοφνται. Αφοςιωμζνα : ικανά να διαδθλϊνουν τισ αρχζσ τουσ, τουσ ςτόχουσ, ι τα ιδανικά τουσ και να ηουν ςφμφωνα με αυτά. Πρόκυμα να προςφζρουν : ικανά να δείχνουν ενδιαφζρον για τουσ άλλουσ, να ενεργοφν με αυτοφσ και γι αυτοφσ, να μοιράηονται τισ ανθςυχίεσ τουσ. 4.4. Σα οφϋλη από την λειτουργύα του Προςκοπικού Δικτύου Θ επζκταςθ τθσ αγωγισ που παρζχει ο Προςκοπιςμόσ ςτουσ νζουσ αυτισ τθσ θλικίασ. Θ δυνατότθτα να ανταποκρικοφμε αποτελεςματικότερα ςε ανάγκεσ και αιτιματα για παροχι βοικειασ, όπου κζματα κυρίωσ αςφάλειασ αλλά και άλλοι λόγοι επιβάλουν να ςτελεχϊνονται κυρίωσ από ενιλικα άτομα. «ΤΠΘΡΕΣΕΙΝ» Θ ςυγκζντρωςθ των νζων ςτισ τάξεισ τθσ Κίνθςθσ που για διάφορουσ λόγουσ (ςπουδζσ, εργαςία, μετακινιςεισ, ελεφκερου χρόνου κ.α.) δεν μποροφν, ι δεν κζλουν προσ το παρόν να αναλάβουν κακικοντα Βακμοφόρου. Θ ζνταξθ ςε κεςμικά πλαίςια ενθλίκων που ςιμερα υπάρχουν και λειτουργοφν «ανεπίςθμα». 38
Σο Π.Δ. κα αποτελζςει ζναν χϊρο που το φςτθμα ι το Σμιμα κα προςφεφγει για να βρει άτομα που αποςπαςματικά ι βραχυπρόκεςμα κα προςφζρουν βοικεια ςτισ δραςτθριότθτζσ του. Θ δθμιουργία δεξαμενισ μελλοντικϊν Βακμοφόρων. Θ αφξθςθ των μελϊν του.ε.π. Θ ενδυνάμωςθ τθσ κζςθσ του υςτιματοσ μζςα ςτθν τοπικι κοινωνία Θ βελτίωςθ των δυνατοτιτων για εξεφρεςθ οικονομικϊν πόρων, χορθγιϊν, ςχζςεων με τουσ ΟΣΑ κλπ. (ςθμ. ιδιαίτερα οι θλικίεσ 18 26 είναι οι θλικίεσ που κατά τεκμιριο αναγνωρίηει θ Ε.Ε. και χρθματοδοτεί δραςτθριότθτζσ τουσ μζςα από τα Ευρωπαϊκά Προγράμματα Νζων μζςω τθσ Γ.Γ.Ν.Γ.) Θ κετικι εικόνα που κα δθμιουργθκεί λόγω τθσ φπαρξθσ περιςςοτζρων ενθλίκων μελϊν, ιδιαίτερα ςτουσ γονείσ, που αυτι ςτθν ςυνζχεια κα δϊςει τθν δυνατότθτα να προςελκφςει περιςςότερα ανιλικα μζλθ. Θ ιςχυροποίθςθ τθσ κζςθσ του ΕΠ ςε ςχζςθ με τισ άλλεσ εκελοντικζσ οργανϊςεισ. Επιπλζον θ δθμιουργία του Προςκοπικοφ Δικτφου κα βοθκιςει οριςμζνουσ που απζχουν μεγάλο χρονικό διάςτθμα και πιςτεφουν ότι ζχουν «ξεχάςει» το πϊσ λειτουργοφν τα Σμιματα, που ζχουν τθν επικυμία τθσ επιςτροφισ, αλλά χρειάηονται ενκάρρυνςθ για να το πράξουν, που ζχουν χάςει τθν επαφι τουσ με τα μζλθ του υςτιματοσ, ι αυτά τα μζλθ (θ παλιά τουσ παρζα) και δεν είναι πλζον ςτο φςτθμα, 4.5. Σα Μϋλη του Προςκοπικού Δικτύου Μζλθ του Πρ. Δικτφου κα μποροφν να γίνουν νζοι και νζεσ που ζχουν ςυμπλθρϊςει το 18ο ζτοσ τθσ θλικίασ τουσ και μζχρι να ςυμπλθρϊςουν το 30ο ζτοσ. Σα Μζλθ του Πρ. Δικτφου μπορεί να είναι Ανιχνευτζσ που ςυμπλιρωςαν το 18ο ζτοσ τθσ θλικίασ τουσ και κζλουν να παραμείνουν ςτθν Κίνθςθ. Νζοι και νζεσ που ζχουν τα όρια θλικίασ που προβλζπεται. Σο Π.Δ. προςφζρει τθν ευκαιρία ςε κάκε νζο και νζα αυτισ τθσ θλικιακισ ομάδασ να απολαφςει τθν ομορφιά τθσ Προςκοπικισ ηωισ και να καρπωκεί από τα οφζλθ του Προςκοπικοφ Προγράμματοσ. Σο πικανότερο είναι τα περιςςότερα μζλθ του Π.Δ. να προζρχονται από τον κλάδο Ανιχνευτϊν. Αυτό εντάςςεται ςτουσ ευρφτερουσ ςτόχουσ κάκε κλιμακίου, που είναι να φροντίηουν ϊςτε τα μζλθ ςτθν περιοχι τουσ να παραμζνουν ςτθν Κίνθςθ, όςο το δυνατόν μεγαλφτερο διάςτθμα. Πικανϊσ όμωσ να μθν ιταν ποτζ Πρόςκοποι και απλά να είναι νζοι που τουσ ενδιαφζρει να προςφζρουν, να γνωρίςουν νζουσ φίλουσ, να αποκτιςουν νζεσ γνϊςεισ και εμπειρίεσ, να αςχολθκοφν με ενδιαφζροντα αντικείμενα, να είναι ενεργοί και χριςιμοι πολίτεσ. Κάκε Προςκοπικό Δίκτυο ζχει από 3 ζωσ 25 μζλθ. Επίςθσ, όπωσ κάκε Σμιμα, ζχει τον Αρχθγό του Προςκοπικοφ Δικτφου. 39
4.6. Οργϊνωςη και Διούκηςη Προςκοπικού Δικτύου Σο Προςκοπικό Δίκτυο ζχει τθν δικι του ταυτότθτα και χαρακτθριςτικά ςε ςχζςθ με αυτά των άλλων Σμθμάτων του υςτιματοσ με κφριο χαρακτθριςτικό τθν αυτοδιοίκθςθ. Σο Προςκοπικό Δίκτυο λειτουργεί από τα μζλθ του για τα μζλθ του! 4.6.1. Ολομϋλεια του Προςκοπικού Δικτύου Σο κφριο διοικθτικό όργανο είναι θ Ολομζλεια του Προςκοπικοφ Δικτφου ςτθν οποία ςυμμετζχουν όλα τα Μζλθ του Π.Δ. Θ Ολομζλεια του Π.Δ. αςχολείται με κζματα Διοίκθςθσ και λειτουργίασ του Π.Δ. Ανάπτυξθ ςυνεργαςιϊν με άλλουσ φορείσ και εκελοντικζσ οργανϊςεισ Προγραμματιςμοφ, διοργάνωςθσ, υλοποίθςθσ και αξιολόγθςθσ δράςεων Προόδου των μελϊν Καταμεριςμοφ αρμοδιοτιτων και ςυγκρότθςθσ των Ομάδων Δράςθσ (Ο.Δ.) Οι αποφάςεισ τθσ Ολομζλειασ λαμβάνονται πλειοψθφικά, πάντοτε όμωσ μζςα ςτο πλαίςιο των Αρχϊν τθσ Κίνθςθσ, του Οργανιςμοφ και των Κανονιςμϊν του.ε.π. Βακμοφόροι του υςτιματοσ που επικυμοφν και ζχουν τθν προβλεπόμενθ θλικία μποροφν να ςυμμετζχουν ςτισ δράςεισ του Π.Δ. και να παρακολουκοφν τισ ςυνεδριάςεισ τθσ Ολομζλειασ του Π.Δ. χωρίσ όμωσ να ζχουν δικαίωμα ψιφου. Με αυτόν τον τρόπο εξαςφαλίηεται θ αυτονομία του Πρ. Δικτφου από τα άλλα Σμιματα του υςτιματοσ και ζτςι μπορεί να αποφαςίηει και να προγραμματίηει τισ δραςτθριότθτζσ του ςφμφωνα με τισ επικυμίεσ των μελϊν του. 4.6.2. Πρόεδροσ του Προςκοπικού Δικτύου και ο ρόλοσ του Θ Ολομζλεια του Π.Δ. επίςθσ εκλζγει του Πρόεδρο του Προςκοπικοφ Δικτφου για ζνα εξάμθνο (που δεν μπορεί όμωσ να υπερβεί τισ 2 ςυνεχόμενεσ κθτείεσ) ο οποίοσ Φροντίηει για τθν ςωςτι και αποτελεςματικι λειτουργία του Π.Δ., τθσ Ολομζλειασ του Π.Δ. και των Ομάδων Δράςεων Φροντίηει για τον προγραμματιςμό, τθν οργάνωςθ, τθν υλοποίθςθ και τθν αξιολόγθςθ των δραςτθριοτιτων του Π.Δ. Μετζχει ςτθν Ομάδα Τποςτιριξθσ και υντονιςμοφ του Προςκοπικοφ Δικτφου υνεργάηεται με τον Αρχθγό του Προςκοπικοφ Δικτφου και τον Ζφορο Προςκοπικοφ Δικτφου τθσ Π.Ε. υντονίηει, ςε ςυνεργαςία με τον Αρχθγό του Π.Δ. τθν επικοινωνία του Π.Δ. και τισ δράςεισ με τα άλλα Π.Δ. και τον Ζφορο Προςκοπικοφ Δικτφου τθσ Π.Ε. 4.6.3. Ο Αρχηγόσ του Π.Δ. και ο ρόλοσ του Όπωσ ςυμβαίνει ςτα υπόλοιπα Προςκοπικά Σμιματα, ζτςι και ςτο Προςκοπικό Δίκτυο ζχουμε τον Αρχθγό του Π.Δ. Ο ρόλοσ του Αρχθγοφσ του Π.Δ. είναι να Παρακολουκεί τισ δραςτθριότθτεσ του Π.Δ. και να μετζχει των οργάνων του 40
υνεργάηεται με τον Πρόεδρο του Π.Δ. για τθν αποτελεςματικι λειτουργία και τθν υλοποίθςθ του προγραμματιςμοφ του Π.Δ. Ενδιαφζρεται για τθν πρόοδο και ανάπτυξθ κάκε μζλουσ του Π.Δ. υνεργάηεται με τον Πρόεδρο του Π.Δ. για τθν ομαλι και αποτελεςματικι λειτουργία του. υντονίηει, ςε ςυνεργαςία με τον Πρόεδρο του Π.Δ. τισ δραςτθριότθτεσ με τα άλλα κλιμάκια και τμιματα Φροντίηει ϊςτε να υπάρχει επαφι και επικοινωνία του Π.Δ. με τα υπόλοιπα Σμιματα του υςτιματοσ. Απογράφει τα μζλθ του Π.Δ. Επικοινωνεί, ςε ςυνεργαςία με τον Πρόεδρο του Π.Δ. με τα άλλα Π.Δ. και τον Ζφορο του Προςκοπικοφ Δικτφου τθσ Π.Ε. Ζχει τθν ευκφνθ τθσ λειτουργίασ του Προςκοπικοφ Δικτφου του υςτιματοσ ζναντι του.ε.π. 4.6.4. Ομϊδεσ Δρϊςησ Για τθν διεξαγωγι κάκε ςυγκεκριμζνθσ δράςθσ θ Ολομζλεια του Π.Δ. καταρτίηει Ομάδεσ Δράςεισ με ςκοπό τθν αποτελεςματικι διοργάνωςθ και διεξαγωγι τθσ. Οι Ο.Δ. αποτελοφνται από 3 6 μζλθ και ςχθματίηονται ανάλογα με τα ενδιαφζροντα των μελϊν και τισ ανάγκεσ του Πρ. Δικτφου. Για τθν πραγματοποίθςθ μιασ δράςθσ μπορεί να λειτουργιςουν περιςςότερεσ από μια Ο.Δ. με διαφορετικό περιεχόμενο (π.χ. επικοινωνία, μεταφορά, ταμείο, τροφοδοςία, καταςκθνωτικό / εκδρομικό υλικό, κλπ) Θ λειτουργία τθσ Ο.Δ. παφει να υφίςταται με τθν ολοκλιρωςθ τθσ δράςθσ για τθν οποία ςυςτάκθκε. Εκτόσ των Ο.Δ. που λειτουργοφν για τθν υλοποίθςθ δράςεων μπορεί να λειτουργοφν και Ο.Δ. ςχετικζσ με τθν λειτουργία του Προςκοπικοφ Δικτφου, όπωσ π.χ. θ διαχείριςθ, οι δθμόςιεσ ςχζςεισ, θ εςτία κλπ. Θ οργάνωςθ, οι αρμοδιότθτεσ, το αντικείμενο και ό,τι άλλο μπορεί να αφορά ςτθν λειτουργία των Ο.Δ. γίνεται με τρόπο που ορίηει θ Ολομζλεια του Π.Δ. Αντικειμενικόσ ςτόχοσ είναι να εξυπθρετοφν τισ λειτουργικζσ ανάγκεσ του Π.Δ. και των δραςτθριοτιτων που προγραμματίηει. 4.7. Η λειτουργύα του Προςκοπικού Δικτύου 4.7.1. Κϊθε πότε γύνονται οι ςυναντόςεισ του Π.Δ. Θ απόφαςι για το πόςο ςυχνά και πότε κα γίνονται οι ςυγκεντρϊςεισ του Π.Δ. είναι κζμα που αφορά τθν Ολομζλεια του Π.Δ. και τα μζλθ του. Μπορεί να είναι κάκε άββατο, Κυριακι ι οποιαδιποτε άλλθ μζρα. Μπορεί να είναι μια φορά το μινα ι περιςςότερεσ. Σα μζλθ μποροφν να παρακολουκοφν όλεσ τισ ςυγκεντρϊςεισ του Π.Δ. ι μερικζσ από αυτζσ. Αυτό κα εξαρτθκεί από τον διακζςιμο χρόνο του κάκε μζλουσ ςε ςχζςθ με τισ ςπουδζσ, τθν εργαςία κλπ. 41
Θ Ολομζλεια του Π.Δ. κα πρζπει να ςυνεδριάηει τουλάχιςτον μια φορά το τρίμθνο και να προγραμματίηει μια τουλάχιςτον δραςτθριότθτα ς αυτι τθν περίοδο. Επίςθσ ςτον ετιςιο προγραμματιςμό κα πρζπει να ςυμπεριλαμβάνεται θ διοργάνωςθ και διεξαγωγι μιασ Μεγάλης Σύνθετης Δράσης κάκε χρόνο, ςτθν οποία κα ςυμμετζχει το ςφνολο, ι ζςτω θ πλειοψθφία των Μελϊν του Π.Δ. και κα ςυμπεριλαμβάνει κζματα από διαφορετικά πεδία και αντικείμενα. Μια τζτοια δράςθ είναι απαραίτθτο να γίνεται, γιατί ζχει πολλαπλά οφζλθ. Οι εμπειρίεσ, οι γνϊςεισ και οι ικανότθτεσ που κα αποκομίςει το κάκε μζλοσ κα είναι μοναδικζσ, κα ζχει κετικά αποτελζςματα ςτθν ςυνοχι του Π.Δ. και ςτισ ςχζςεισ μεταξφ των μελϊν του, κα κρατά το ενδιαφζρον των Μελϊν και κα είναι πόλοσ ζλξεωσ για νζα Μζλθ. 4.7.2. Η Ομϊδα υποςτόριξησ και ςυντονιςμού του Προςκοπικού Δικτύου. Όπωσ αναφζραμε το Προςκοπικό Δίκτυο κάκε υςτιματοσ, με τα άλλα αντίςτοιχα, αποτελεί το Προςκοπικό Δίκτυο κάκε Περιφερειακισ Εφορείασ, το οποίο παρακολουκεί και ςυντονίηει θ «Ομάδα Τποςτιριξθσ και υντονιςμοφ του Προςκοπικοφ Δικτφου» υπό τθν ευκφνθ του Εφόρου Κλάδου Προςκοπικοφ Δικτφου τθσ Π.Ε. Για να λειτουργιςει αυτι θ «Ομάδα» κα πρζπει να λειτουργοφν 3 τουλάχιςτον Π.Δ. ςτθν Π.Ε. τθν «Ομάδα Τποςτιριξθσ και υντονιςμοφ» μετζχουν ο Πρόεδροσ και ο Αρχθγόσ κάκε Π.Δ. και ο Ζφοροσ Προςκοπικοφ Δικτφου τθσ Π.Ε. Πρόεδροσ τθσ «Ομάδασ Τποςτιριξθσ και υντονιςμοφ» κα είναι εκ περιτροπισ ο Πρόεδροσ κάκε Π.Δ. υςτιματοσ. Ανάλογα με τισ τοπικζσ ςυνκικεσ και τισ ανάγκεσ που διαμορφϊνονται πικανϊσ να υπάρχει θ ανάγκθ να ενεργοποιθκεί το ςφνολο των μελϊν των Π.Δ. τθσ Π.Ε. για να υπάρχει καλφτερο αποτζλεςμα από τθν δράςθ που ζχουμε προγραμματίςει. Ζτςι χρειάηεται ςυντονιςμόσ ενεργειϊν, δθμιουργία Ομάδων Δράςθσ με Μζλθ από διαφορετικά Π.Δ. κλπ Αν το ηθτοφμενο ζργο γίνεται ςε ςυνεργαςία με άλλο φορζα χρειάηεται ακόμα καλφτεροσ ςυντονιςμόσ και προετοιμαςία. Πάνω απ όλα όμωσ κζλει ςυνζπεια και υπευκυνότθτα ςε ό,τι αναλαμβάνουμε, ϊςτε να είμαςτε αποτελεςματικοί ςε ό,τι κάνουμε. Ζνασ άλλοσ τομζασ που κα μπορεί να φανεί χριςιμθ θ «Ομάδα Τποςτιριξθσ και υντονιςμοφ» είναι θ υποςτιριξθ και βοικεια που κα μπορεί να προςφζρει ςτα Π.Δ. των υςτθμάτων. Θ βοικεια αυτι μπορεί να είναι, είτε ςτο να βρουν περιςςότερα άτομα για τθν πραγματοποίθςθ μιασ δενδροφφτευςθσ, ι τθν υλοποίθςθ ενόσ προγράμματοσ πυροπροςταςίασ, είτε ςτο να ζρκει ζνασ ειδικόσ για τθν παρουςίαςθ ι τθν ανάλυςθ ενόσ ςυγκεκριμζνου κζματοσ, για τθν παρουςίαςθ κεμάτων προςκοπικισ τεχνικισ, ι για να αναπτφξουν τθν ςυνεργαςία με φορείσ για κοινζσ ενζργειεσ, ι ζςτω για να δϊςουν ιδζεσ για δράςεισ. θμαντικι επίςθσ κα είναι θ βοικεια που μπορεί να προςφζρει ςτθν λειτουργία καινοφργιων Π.Δ. ι ςτθν ανάπτυξθ και ιςχυροποίθςθ των νζων. Θ «Ομάδα Τποςτιριξθσ και υντονιςμοφ» κα μπορεί π.χ. να βρει πρόςβαςθ ςτισ χολζσ τθσ τριτοβάκμιασ εκπαίδευςθσ ι ςε άλλεσ εκελοντικζσ ομάδεσ, να αναπτφξει ςυνεργαςίεσ αλλά και να βρει νζα Μζλθ. 42
Θ «Ομάδα Τποςτιριξθσ και υντονιςμοφ του Προςκοπικοφ Δικτφου» κα πρζπει να ςυνζρχεται τουλάχιςτον μια φορά το τρίμθνο. Σα κζματα κα είναι ςχετικά με αυτά που αναφζραμε πιο πάνω, δθλαδι υντονιςμόσ μεταξφ των Π.Δ. τθσ Π.Ε. Τποςτιριξθ και ςυμπαράςταςθ ςτο ζργο κάκε Π.Δ. υμβολι ςτθν δθμιουργία νζων Π.Δ. και προςζλκυςθ νζων Μελϊν Ανάπτυξθ ςυνεργαςιϊν με άλλουσ φορείσ και εκελοντικζσ οργανϊςεισ Προγραμματιςμόσ δράςεων του Π.Δ. ςε επίπεδο Π.Ε. ςε ςυνεργαςία με άλλουσ φορείσ και εκελοντικζσ οργανϊςεισ. Ό,τι άλλο κεωροφν ότι είναι χριςιμο και ζχει ςχζςθ με τισ δραςτθριότθτζσ τουσ. 4.7.3. Ο ρόλοσ του Εφόρου Προςκοπικοφ Δικτφου τησ Π.Ε. Ο Ζφοροσ Προςκοπικοφ Δικτφου τθσ Π.Ε. ζχει ςθμαντικό ρόλο ςτθν λειτουργία των Πρ. Δικτφων που λειτουργοφν ςτθν Π.Ε. Φροντίηει για τθν ςωςτι λειτουργία τθσ «Ομάδασ Τποςτιριξθσ και υντονιςμοφ» τθσ Π.Ε. υνεργάηεται με τον Πρόεδρο τθσ «Ομάδασ Τποςτιριξθσ και υντονιςμοφ» τθσ Π.Ε. Παρακολουκεί τθν ςωςτι λειτουργία των Π.Δ. των υςτθμάτων. υμπαρίςταται και υποςτθρίηει τισ προςπάκειεσ των Α.Π.Δ. και των Μελϊν των Πρ. Δικτφων. Βοθκά, ςε ςυνεργαςία με τον Πρόεδρο, ςτθν ανάπτυξθ προγραμμάτων και ςυνεργαςιϊν μεταξφ των Π.Δ. και των τοπικϊν φορζων και άλλων εκελοντικϊν οργανϊςεων. Φροντίηει για τθν ανάπτυξθ των Π.Δ. και τθν δθμιουργία νζων. Είναι ο ςφνδεςμοσ των Πρ. Δικτφων τθσ Π.Ε. και τθσ Εφορείασ Π.Δ. τθσ Γ.Ε. Φροντίηει για τθν ςωςτι οργάνωςθ και διεξαγωγι του Ετιςιου Φόρουμ των Μελϊν των Προςκοπικϊν Δικτφων τθσ Π.Ε. 4.7.4. Σο ετόςιο forum των μελών των Προςκοπικών Δικτύων τησ Π.Ε. Μία φορά τον χρόνο οργανϊνεται το Φόρουμ των Μελϊν των Προςκοπικϊν Δικτφων τθσ Περιφερειακισ Εφορείασ. το Φόρουμ αυτό λαμβάνουν μζροσ τα μζλθ των Π.Δ. τθσ Π.Ε. και οι Αρχθγοί των Π.Δ. Επίςθσ ςτο Φόρουμ μποροφν να προςκλθκοφν και Μζλθ άλλων Π.Δ., ι και μζλθ άλλων οργανϊςεων και φορζων που ςυνεργάηονται, ι προςβλζπουν ςτθν ςυνεργαςία τουσ ςτο μζλλον. κοπόσ του Φόρουμ είναι να δϊςει τθν ευκαιρία ςτουσ νζουσ κάκε περιοχισ να ςυηθτιςουν για κζματα που τουσ αφοροφν, που τουσ εκφράηουν, τουσ ενδιαφζρουν. Θ επιλογι των κεμάτων γίνεται από τουσ ίδιουσ. Αυτά μπορεί να είναι κζματα κοινωνικισ ανάπτυξθσ ι άλλα κοινωνικά κζματα, κζματα λειτουργίασ των Π.Δ., οι δράςεισ τουσ και ανάπτυξθ ςυνεργαςιϊν με άλλουσ φορείσ και οργανϊςεισ, κζματα νεολαίασ, ι άλλα κζματα με τοπικό, εκνικό ι διεκνζσ περιεχόμενο. Είναι ζνασ επιπλζον τρόποσ με τον οποίον θ Κίνθςι μασ ανταποκρίνεται ςτθν ανάγκθ για εξωςτρζφεια και κάνει ζντονθ τθν παρουςία μασ ςτον κοινωνικό περίγυρο. Σα αποτελζςματα του κάκε Φόρουμ κα είναι χριςιμα και κα βοθκοφν, εκτόσ των άλλων, ςτον εμπλουτιςμό των τόχων κάκε Π.Δ., αλλά και ςτον Προγραμματιςμό των Δραςτθριοτιτων τουσ. 43
Θ οργάνωςθ του Φόρουμ γίνεται από τθν «Ομάδα Τποςτιριξθσ και υντονιςμοφ του Προςκοπικοφ Δικτφου». 4.8. Οι Δρϊςεισ ςτο Προςκοπικό Δύκτυο Σι δρϊςεισ μπορούμε να κϊνουμε Οι δράςεισ που μπορεί να γίνουν από τα Μζλθ του Πρ. Δικτφου καλφπτουν ζνα μεγάλο εφροσ δραςτθριοτιτων. Ζνα Πρ. Δίκτυο μπορεί να κζλει να κάνει μια δράςθ με ζνα αντικείμενο, ενϊ ζνα άλλο να κζλει μια δράςθ περιςςότερο πολφπλοκθ με περιςςότερα αντικείμενα. Όπωσ αναφζραμε το ελάχιςτο των δράςεων που πρζπει να υλοποιιςει ζνα Προςκοπικό Δίκτυο ςτθν διάρκεια ενόσ Προςκοπικοφ Ζτουσ είναι από μια δράςθ ςε κάκε τρίμθνο και μια Μεγάλθ φνκετθ Δράςθ Σαξίδι. Σο γεγονόσ ότι τα μζλθ του Πρ. Δικτφου είναι ενιλικα δίνει τθν δυνατότθτα για μεγαλφτερθ ανεξαρτθςία κινιςεων και ποικιλία κεμάτων, που πικανϊσ να μθν είναι δυνατόν να πραγματοποιθκοφν από τα μζλθ των άλλων κλάδων. Ιδζεσ για δράςεισ μπορείτε να πάρετε από τα Πεδία Εναςχόλθςθσ που παρουςιάηονται παρακάτω με το αντίςτοιχο περιεχόμενο και πλαίςιο αναφοράσ. Οι δράςεισ μπορεί να γίνουν μόνο από τα Μζλθ του Πρ. Δικτφου, ι ςε ςυνεργαςία με άλλουσ φορείσ ι εκελοντικζσ οργανϊςεισ και τα μζλθ τουσ. Μπορεί να γίνουν από όλα τα Μζλθ του Πρ. Δικτφου μαηί, μόνο από μερικά από αυτά, ι και ατομικά. Μπορεί να πραγματοποιθκοφν ςτθν φπαικρο, ι ςτθν πόλθ, ςε κλειςτό ι ςε ανοιχτό χϊρο, ςτθν Ελλάδα ι ςε άλλθ χϊρα. Μπορεί να είναι δράςεισ που διαρκοφν μερικζσ ϊρεσ, ι μζρεσ, να είναι απλζσ, ι Μεγάλεσ φνκετεσ Δράςεισ. Γενικϊσ οι δράςεισ πρζπει: Να ζχουν ζντονθ κοινωνικι παρζμβαςθ ςε κζματα που θ Κίνθςι μασ ζχει ιδιαίτερθ ευαιςκθςία. Να είναι ευχάριςτεσ, ελκυςτικζσ, να ζχουν ενδιαφζρον, περιπζτεια και να ζχουν τθν αίςκθςθ τθσ πρόκλθςθσ. Να δίνουν ευκαιρίεσ για νζεσ γνϊςεισ και να αναπτφςςουν ικανότθτεσ. Να προςφζρουν ευκαιρίεσ για τθν ςυμπλιρωςθ των απαιτιςεων του ςυςτιματοσ προόδου Να διευρφνουν τουσ ορίηοντεσ του νου, τθσ καρδιάσ και τθσ ψυχισ, να αναπτφςςουν το ςϊμα και τθν διάκεςθ για δθμιουργία. Να ικανοποιοφν τισ ανάγκεσ και τισ επικυμίεσ των Μελϊν του Πρ. Δικτφου. Μθν ξεχνάμε ότι οι δράςεισ είναι ο καλφτεροσ διαφθμιςτισ μασ και ο δυνατότεροσ πόλοσ ζλξθσ για νζα Μζλθ. 44
Ενότητα 5 Οργϊνωςη τμημϊτων 5.1. Έντυπα Βιβλύα τμημϊτων τθν ενότθτα 1 αναφζρεται ο παρακάτω οριςμόσ ο οποίοσ ορίηει τθν ζννοια του Προςκοπικοφ υςτιματοσ. αν φςτθμα λοιπόν ορίηουμε τθν αυτοτελι Προςκοπικι μονάδα, μζςα ςτθν οποία το παιδί δζχεται από τμιμα ςε τμιμα, διαδοχικά αλλάηοντασ ςε ζνταςθ και ζκταςθ, τα προςκοπικά βιϊματα και εμπειρίεσ του. Για να πετφχουμε πιο αποτελεςματικι εργαςία μζςα ςτο τμιμα, οφείλουμε να υιοκετιςουμε μεκόδουσ και να χρθςιμοποιιςουμε μζςα, τα οποία κα ςυμβάλουν ςτθν καλφτερθ οργάνωςθ του τμιματόσ μασ, ζχοντασ ςαν αποτζλεςμα τθν καλφτερθ παρακολοφκθςθ των δρϊμενων μζςα ςε αυτό, τον ζλεγχο τθσ προόδου των παιδιϊν μασ και ςαφζςτατα τθν καλφτερθ μεταξφ μασ επικοινωνία, κακϊσ και τθν επικοινωνία που αναπτφςςεται μεταξφ των βακμοφόρων του τμιματοσ με τουσ γονείσ, τα παιδιά, και γενικά τον κοινωνικό περίγυρο του τμιματοσ και κατά ςυνζπεια του υςτιματοσ. Θα μποροφςαμε να χωρίςουμε τθν οργάνωςθ λοιπόν του τμιματοσ ςε τρείσ τομείσ. ε αυτόν τθσ γραμματειακισ υποςτιριξθσ, ςτον τομζα τθσ διαχείριςθσ και τον τομζα προβολισ & επικοινωνίασ. 5.2. Γραμματειακό υποςτόριξη Φυςικά ο κάκε τομζασ ζχει και ζναν υπεφκυνο βακμοφόρο που κα αςχολείται με αυτόν. τθν προκειμζνθ περίπτωςθ, ο υπεφκυνοσ του τομζα, οφείλει να αςχολείται με όλθ τθν γραφικι εργαςία του τμιματοσ να τθρεί τα βιβλία του τμιματοσ τα οποία είναι, τα Μθτρϊα των μελϊν του, παρουςιολόγιο, φάκελοσ προγραμμάτων, φάκελοσ καταςκθνϊςεων, φάκελοσ με βιβλία και ζντυπα που αφοροφν το τμιμα. 5.2.1. Τομϋασ διαχεύριςησ Ο υπεφκυνοσ του τομζα αυτοφ ζχει δφο αντικείμενα, Σα οικονομικά και το υλικό. Οικονομικϊ 1. Καταρτίηει τον προχπολογιςμό τόςο τον ετιςιο όςο και των ςυγκεκριμζνων δράςεων. 2. Καταγράφει ςτο ειδικό Βιβλίο Σαμείου τα ζςοδα και τα ζξοδα. 3. Ειςθγείται του τρόπουσ εξεφρεςθσ πόρων. 45
4. υντάςςει τον Οικονομικό Απολογιςμό κάκε ζτουσ ι κάκε δράςθσ. Τλικό: 1. Καταγράφει το υπάρχον υλικό προγράμματοσ. 2. υντθρεί το υλικό. 3. Φροντίηει για τθν ανανζωςι του. Και οι τρεισ υπεφκυνοι των τομζων αναφζρονται για τθν εργαςία τουσ ςτον Αρχθγό τουσ. 5.2.2. Προβολό & Επικοινωνύα Θ κφρια εναςχόλθςθ του υπεφκυνου αυτοφ του τομζα είναι ςτθν ουςία θ επικοινωνία του τμιματοσ με τουσ γονείσ των παιδιϊν του τμιματοσ, ενθμζρωςθ για τισ δραςτθριότθτεσ του τμιματοσ για παράδειγμα, ςυντάςςει ενθμερωτικά δελτία για τισ εκδρομζσ, τισ καταςκθνϊςεισ και τισ άλλεσ δραςτθριότθτεσ, όπου αναγράφει το πότε κα γίνει, που κα γίνει, τα εφόδια που πρζπει να ζχει κάκε παιδί και ό, τι άλλο κρίνει χριςιμο. ύνοψη κοπόσ αυτισ τθσ εκπαιδευτικισ ενότθτασ ιταν να εξθγθκεί ςτα ενιλικα ςτελζχθ του Προςκοπιςμοφ θ ζννοια και θ λειτουργία του υςτιματοσ Προςκοπικϊν Σμθμάτων, και πωσ αυτά οργανϊνονται, από ποιουσ και πόςουσ αποτελοφνται, ποια είναι τα πεδία δράςθσ τουσ και τζλοσ ποια είναι τα κυρίαρχα όργανα «διοίκθςισ» τουσ και πωσ αυτά λειτουργοφν 46