ΕΝΟΤΗΤΑ 2 Τροφές ήρωες ΗΛΙΚΙΕΣ: 6-8 χρόνων 1
ΣΥΝΤΟΜΗ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ «τροφές-ήρωες» Oμάδα Φρούτων Στόχος της ενότητας Να παροτρύνουμε τα παιδιά να τρώνε υγιεινά και να κατανοήσουν τι είναι οι θρεπτικές τροφές και γιατί είναι σημαντικές. Ομάδα Λαχανικών Βασικά μηνύματα της ενότητας Ι. Είναι απαραίτητο να τρώμε «τροφές-ήρωες» από 5 διαφορετικές ομάδες. Κάθε μέρα! α. Ομάδα φρούτων β. Ομάδα λαχανικών γ. Ομάδα γαλακτοκομικών δ. Ομάδα δημητριακών ε. Ομάδα με κρέας/ψάρι/αυγά/όσπρια ΙΙ. Οι «τροφές-ήρωες» δίνουν στο σώμα μας ό,τι χρειάζεται για να είναι γερό και δυνατό: α. Δομικά στοιχεία β. Ενέργεια γ. Προστασία Ομάδα Γαλακτοκομικών Ομάδα με Κρέας/ψάρι/αυγά/όσπρια Ομάδα Δημητριακών ΙII. Κάθε ομάδα προσφέρει στο σώμα μας τις δικές της ξεχωριστές «δυνάμεις». IV. Οι παραπανίσιες τροφές και τα ποτά, δηλαδή οι «έξτρα» τροφές, δεν κάνουν πολύ καλό στο σώμα μας. Δεν τις χρειαζόμαστε, οπότε να τις καταναλώνουμε περιστασιακά. 2
i Πρόσθετες πληροφορίες για τον εκπαιδευτικό Τι είναι οι «τροφές-ήρωες»; Ο «τροφές-ήρωες» είναι τροφές που παρέχουν στο σώμα θρεπτικά (ευεργετικά) συστατικά, όπως πρωτεΐνες, βιταμίνες, μέταλλα (ασβέστιο, σίδηρο, ψευδάργυρο). Αυτά τα θρεπτικά συστατικά και η ενέργεια είναι απαραίτητα για τη σωστή λειτουργία του σώματος και βοηθάνε τα παιδιά να αισθάνονται υγιή και δυνατά. Οι «τροφές-ήρωες» μπορούν να υπαχθούν στις πέντε ομάδες τροφίμων που συζητήσαμε σε αυτήν την ενότητα. Υπάρχει και έκτη ομάδα τροφίμων, η ομάδα ελαίων, η οποία δεν θα αναλυθεί σε αυτό το έγγραφο. Τι προσφέρουν οι «τροφές-ήρωες» στα παιδιά; Κάθε ομάδα τροφίμων προσφέρει διαφορετικά οφέλη στο σώμα: α. Δομικά στοιχεία Υπάρχουν τρόφιμα που παρέχουν δομικά στοιχεία, κυρίως χάρη στην πρωτεΐνη που περιέχουν, όπως για παράδειγμα αυτά που ανήκουν στην ομάδα των γαλακτοκομικών και την ομάδα με το κρέας/ψάρι/αυγά/όσπρια. Αυτά τα τρόφιμα είναι απαραίτητα για τα παιδιά καθώς τα βοηθούν να αναπτύσσουν δυνατούς μύες και κόκκαλα, να μεγαλώνουν και να ψηλώνουν, αλλά και να περπατάνε, να τρέχουν και να παίζουν. β. Ενέργεια Υπάρχουν τρόφιμα που συμβάλλουν σημαντικά στην πρόσληψη ενέργειας (θερμίδες), κυρίως χάρη στους υδατάνθρακες που περιέχουν (όπως τα τρόφιμα που ανήκουν στην κατηγορία των δημητριακών). Αυτά είναι απαραίτητα στα παιδιά καθώς τους επιτρέπουν να είναι σωματικά δραστήρια όλη την ημέρα χωρίς να αισθάνονται έλλειψη ενέργειας. Επίσης, διατηρούν το μυαλό τους σε εγρήγορση προκειμένου να μπορούν να αναπτύσσουν τις δεξιότητές τους και να αποδίδουν καλά στο σχολείο. γ. Προστασία Υπάρχουν τρόφιμα που προστατεύουν τα παιδιά χάρη στις βιταμίνες και τα μέταλλα που περιέχουν, όπως τα τρόφιμα που ανήκουν στις κατηγορίες των φρούτων και των λαχανικών. Τα παιδιά τα χρειάζονται έτσι ώστε ο οργανισμός τους να μπορεί να επουλώνει μικρές πληγές, να καταπολεμά τυχόν λοιμώξεις και ασθένειες και να αναρρώνει ταχύτερα. 3
Άριστες επιλογές Ομάδα Φρούτων ολόκληρα φρέσκα φρούτα Ακόμα και μεταξύ των «τροφών-ηρώων» υπάρχουν καλές και άριστες επιλογές. Για παράδειγμα, το ψωμί ολικής άλεσης είναι καλύτερο από το λευκό ψωμί. Επίσης, η κατανάλωση ολόκληρων φρέσκων φρούτων και λαχανικών προσφέρει στον οργανισμό περισσότερα ευεργετικά θρεπτικά συστατικά από ό,τι τα κονσερβοποιημένα και επεξεργασμένα προϊόντα. χυμοί φρούτων κομπόστες Βασικά οφέλη για την υγεία (Δυνάμεις) Ομάδα Λαχανικών ωμά/βραστά φρέσκα λαχανικά λαχανικά τουρσί Ομάδα Γαλακτοκομικών γάλα* * γιαούρτι* κίτρινο τυρί* ανθότυρο φέτα κατίκι *κατά προτίμηση με χαμηλά λιπαρά * παστεριωμένο ή εβαπορέ σοκολατούχο γάλα Ομάδα Δημητριακών ψωμί ολικής άλεσης κριτσίνια με σουσάμι κουλούρι Θεσσαλονίκης δημητριακά πρωινού ολικής άλεσης ζυμαρικά ρύζι νιφάδες καλαμποκιού με ζάχαρη λευκό ψωμί πουλερικά χωρίς πέτσα άπαχο μοσχάρι και χοιρινό ψάρι και θαλασσινά αυγά όσπρια Ομάδα με Κρέας, ψάρι, αυγά, όσπρια αρνίσιο ή κατσικίσιο κρέας φτερούγες κοτόπουλου 4
Τι γίνεται με τις «έξτρα» τροφές; Εκτός από τις «τροφές-ήρωες», υπάρχουν και οι «έξτρα» τροφές. Οι «έξτρα» τροφές δεν προσφέρουν στο σώμα μας ευεργετικά, θρεπτικά συστατικά. Επομένως, τα παιδιά δεν χρειάζονται τις «έξτρα» τροφές για να μεγαλώσουν και να είναι γερά και δυνατά. Ωστόσο, τα παιδιά μπορούν μερικές φορές, αλλά όχι πολύ συχνά, να καταναλώνουν «έξτρα» τροφές (όπως σε εξόδους το σαββατοκύριακο, σε πάρτι γενεθλίων κ.α.). Τα παιδιά που καταναλώνουν «έξτρα» τροφές σε μεγαλύτερες ποσότητες ή/και με μεγαλύτερη συχνότητα, τείνουν να τρώνε λιγότερες «τροφές-ήρωες» και, επομένως, έχουν λιγότερες πιθανότητες να διατηρήσουν ένα υγιές σωματικό βάρος. Πώς μπορούμε να βοηθήσουμε τα παιδιά να κάνουν υγιεινές επιλογές; Τα παιδιά σε αυτήν την ηλικία δεν επιλέγουν το τι τρώνε και πίνουν με κριτήριο το πόσο υγιεινό είναι, αλλά από τη διαθεσιμότητα, την αυθόρμητη επιθυμία και τη μίμηση προτύπων. Αν, για παράδειγμα, τους δοθεί η επιλογή, τα παιδιά θα προτιμήσουν γλυκά, παχυντικά τρόφιμα και ποτά με πολλές θερμίδες, κι αυτό γιατί καθοδηγούνται από το φυσικό τους ένστικτο να ικανοποιήσουν την πείνα τους. Επίσης, τα παιδιά παρατηρούν ποια πρωινά σνακ καταναλώνετε εσείς, οι δάσκαλοι, στο σχολείο και πόσο σας αρέσει να ασκείστε. Η δημιουργία ευνοϊκού περιβάλλοντος, όπου οι δάσκαλοι αποτελούν το σωστό πρότυπο και οι υγιεινές τροφές είναι εύκολα διαθέσιμες στο κυλικείο του σχολείου, μπορεί να βοηθήσει ουσιαστικά τα παιδιά. Επίσης, φροντίστε να μην επιβραβεύετε τα παιδιά με το φαγητό. Είναι προτιμότερο να τα επιβραβεύετε προτρέποντάς τα σε μια διασκεδαστική δραστηριότητα ή αναθέτοντάς τους μια «ξεχωριστή» εργασία στην τάξη. Τ-Η Υλικό προετοιμασίας και άλλα υλικά Για να παραδώσετε αυτήν την ενότητα, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τα παραρτήματα 1-2 και 5-9 και τα παρακάτω υλικά: Μολύβια Γόμα Ψαλίδι Κολλητική ταινία Ξυλομπογιές, μαρκαδόρους ή/και κηρομπογιές Υπολογιστή, συσκευή αναπαραγωγής CD ή MP3 με ηχεία Ποτήρια/μπουκάλια για νερό 5
ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΕΝΟΤΗΤΑΣ Ομαδική συζήτηση Παροτρύνετε τα παιδιά να απαντάνε αυθόρμητα. Όλες οι απαντήσεις είναι ευπρόσδεκτες. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΠΡΟΣ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΟΙ 5 ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΕΣ ΟΜΑΔΕΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ Την προηγούμενη εβδομάδα είπαμε ότι υπάρχουν τροφές που μας βοηθούν να είμαστε γεροί και δυνατοί. Θυμάστε πώς ονομάσαμε αυτές τις τροφές; «Τροφές-ήρωες» Μπορείτε να μου πείτε μερικές «τροφές-ήρωες» ; - Φρούτα - Λαχανικά - Γάλα, γιαούρτι, τυρί - Δημητριακά και ψωμί ολικής άλεσης - Κρέας, κοτόπουλο, ψάρι, αυγά, όσπρια - Νερό Οι «τροφές-ήρωες» προσφέρουν πολλά ευεργετικά, θρεπτικά συστατικά στο σώμα σας. Εντάσσονται σε 5 διαφορετικές ομάδες: - Ομάδα φρούτων - Ομάδα λαχανικών - Ομάδα γαλακτοκομικών - Ομάδα δημητριακών - Ομάδα με κρέας/ψάρι/αυγά/όσπρια Τις χρειάζεστε καθημερινά. Οι «τροφές-ήρωες» μοιάζουν μεταξύ τους; Όχι, έχουν διαφορετικό χρώμα, υφή, μυρωδιά, γεύση, κ.ο.κ. γράψτε τις ομάδες στον πίνακα 6
Υπάρχουν και άλλες τροφές, που δεν σας βοηθούν να είστε γεροί και δυνατοί. Αυτές ονομάζονται «έξτρα» τροφές. Μπορείτε να μου πείτε μερικές «έξτρα» τροφές; - Γλυκά, μπισκότα, πατατάκια, παγωτά, τηγανητές πατάτες - Οποιοδήποτε γλυκό ή αλμυρό σνακ, τηγανητά φαγητά και μπέργκερ από μαγαζιά γρήγορου φαγητού - Ποτά με ζάχαρη (π.χ. αναψυκτικά, χυμοί νέκταρ/ φρουτοποτά κ.α.) Γιατί πιστεύετε ότι οι «έξτρα» τροφές δεν σας βοηθάνε να είστε γεροί και δυνατοί όπως οι «τροφές-ήρωες»; Οι «έξτρα» τροφές πρέπει να καταναλώνονται περιστασιακά, όπως σε πάρτι γενεθλίων ή όταν βγαίνετε έξω το σαββατοκύριακο με τους γονείς σας. - Δεν παρέχουν τα ευεργετικά θρεπτικά συστατικά που χρειάζεται το σώμα σας. Δεν σας βοηθάνε να αναπτύξετε δυνατούς μύες και κόκκαλα, να έχετε όμορφο δέρμα και λαμπερά μαλλιά, ούτε σας προστατεύουν από τις ασθένειες. - Περιέχουν πολλή ζάχαρη και λιπαρά που δεν είναι καλά ούτε για τα δόντια σας, ούτε για το μυαλό, ούτε για το σώμα σας (μπορείτε εύκολα να παχύνετε αν τα τρώτε πολύ συχνά). - Ομάδα φρούτων - Ομάδα λαχανικών - Ομάδα γαλακτοκομικών - Ομάδα δημητριακών - Ομάδα με κρέας/ψάρι/ αυγά/όσπρια Kάθε μέρα Τ-Η 7
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΠΡΟΣ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΟΙ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΕΣ ΔΥΝΑΜΕΙΣ ΤΩΝ «ΤΡΟΦΩΝ-ΗΡΩΩΝ» ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ Υπάρχουν 3 σημαντικά πράγματα που προσφέρουν οι «τροφές-ήρωες» στο σώμα σας και σας βοηθάνε να είστε γεροί και δυνατοί: α. δομικά στοιχεία β. ενέργεια β. προστασία γράψτε τις δυνάμεις στον πίνακα - δομικά στοιχεία - ενέργεια - προστασία Ποιος ξέρει σε τι χρησιμεύουν τα δομικά στοιχεία; Σκεφτείτε το σώμα σας σαν ένα κτήριο. Τι θα συμβεί αν προσθέσετε περισσότερα τούβλα; Ή αν παίζετε με τα Lego και προσθέσετε περισσότερα τουβλάκια; - Τα δομικά στοιχεία χρησιμοποιούνται για να κάνουν το κτήριο πιο ψηλό και πιο ισχυρό. - Τα δομικά στοιχεία που προσφέρουν οι «τροφές-ήρωες» βοηθούν το σώμα σας: να μεγαλώνει γρηγορότερα και να ψηλώνει περισσότερο να αναπτύσσει δυνατούς μύες και κόκκαλα να έχει όμορφο, απαλό και φωτεινό δέρμα, λαμπερά μαλλιά και όμορφα νύχια Ποιος ξέρει σε τι χρησιμεύει η ενέργεια που προσφέρουν οι «τροφές-ήρωες»; Σκεφτείτε το σώμα σας σαν ένα αυτοκίνητο. Σε τι βοηθάει η βενζίνη το αυτοκίνητο; - Η βενζίνη/το καύσιμο βοηθάει το αυτοκίνητο να κινείται. - Οι «τροφές-ήρωες» δίνουν στο σώμα σας την ενέργεια που χρειάζεται για να κινείται (να τρέχετε, να περπατάτε, να παίζετε) και στο μυαλό σας την ενέργεια που χρειάζεται για να συγκεντρώνεται, να σκέφτεται και να είναι σε εγρήγορση. Τ-Η 8
Ποιος ξέρει από τι σας προστατεύουν οι «τροφές-ήρωες»; Σκεφτείτε το σώμα σας σαν μια φάρμα. Συχνά υπάρχει ένας φράχτης γύρω από τον χώρο όπου είναι τα πρόβατα. Από τι προστατεύει αυτός ο φράχτης τα πρόβατα; - Ο φράχτης προστατεύει τα πρόβατα από τους λύκους που μπορεί να μπουν μέσα στη φάρμα. - Οι «τροφές-ήρωες» παρέχουν στο σώμα σας τις βιταμίνες και τα μέταλλα που χρειάζεται για να προστατευτεί από οργανισμούς που μπορεί να σας κάνουν να αρρωστήσετε, όπως τα βακτήρια. Όλες οι «τροφές-ήρωες» περιέχουν ευεργετικά θρεπτικά συστατικά. Μερικές όμως μπορεί να έχουν περισσότερα από άλλες. Από τις παρακάτω «τροφές-ήρωες», ποια πιστεύετε ότι είναι αυτή που θα σας κάνει πιο γερούς και δυνατούς; Ψωμί ολικής άλεσης ή λευκό ψωμί; Ολόκληρα φρέσκα φρούτα ή χυμός φρούτων; Φρέσκα λαχανικά ή λαχανικά σε κονσέρβα; Γάλα ή σοκολατούχο; Ψωμί ολικής άλεσης Ολόκληρα φρέσκα φρούτα Φρέσκα λαχανικά Γάλα (εβαπορέ ή ψυγείου) Αυτές οι άριστες επιλογές «τροφών-ηρώων» παρέχουν στο σώμα σας περισσότερα δομικά στοιχεία, ενέργεια που διαρκεί περισσότερο και πιο αποτελεσματική προστασία. Διάλειμμα για νερό και διατάσεις Αυτή θα ήταν μια εύλογη στιγμή για ένα διάλειμμα για νερό και διατάσεις. 9
π Àƒ π Aγγούρι Μήλο Γάλα Καρότα Βερίκοκα Γιαούρτι Βραστό αυγό Χοιρινή μπριζόλα Μπούτι κοτόπουλου Bραστό ρύζι γαλακτοκομικά δημητριακά Κρέας, ψάρι, αυγά, όσπρια π Àƒ π Μήλο Μπανάνα Μαρούλι Μπούτι κοτόπουλο π Àƒ π Γιαούρτι Φέτα Μοσχάρι κοκκινιστό Γάλα Σπαγγέτι Μπάμιες στην κατσαρόλα Δημητριακά ολικής άλεσης Toμάτα Βραστό αυγό Μανταρίνια Μελιτζάνα ΦΥΛΛΟ ΟΜΑ ΩΝ ΤΡΟΦΙΜΩΝ Βερίκοκα Κεφτέδες Καρότα Τριμμένο κίτρινο τυρί Ψωμί ολικής άλεσης Ψωμί ολικής άλεσης Κίτρινο τυρί (ένταμ, γκούντα κ.α.) Κριτσίνια με σουσάμι Φακές Κεφτεδάκια Φιλέτο ψαριού Φρυγανιές ολικής άλεσης Βραστά ζυμαρικά Δημητριακά πρωινού ολικής άλεσης Πατζάρια ΣΗΜΑΤΑ ΟΜΑ ΩΝ ΤΡΟΦΙΜΩΝ 2 σελίδες ΕΙΚΟΝΕΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ Φακές Κίτρινο τυρί (ένταμ, γκούντα κ.α.) Βραστό ρύζι Ψωμί ολικής άλεσης Αχλάδι Ας ΜΑΘΟΥΜΕ (μικρές ομάδες) Χωρίστε τα παιδιά σε ομάδες των 4-5 και μοιράστε ένα φύλλο από το σχετικό παράρτημα σε κάθε ομάδα. Ζητήστε από τα παιδιά να συνεργαστούν με τα μέλη της ομάδας τους και συντονίστε τη συζήτηση με ολόκληρη την τάξη στο τέλος κάθε εργασίας. ΟΜΑΔΕΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ: Παράρτημα 5 (για παιδιά ηλικίας 6-7 ετών) Αφού ολοκληρώσουν την άσκηση, ρωτήστε τα παιδιά αν ξέρουν κάποια άλλα τρόφιμα που να ανήκουν σε κάθε ομάδα τροφίμων και γράψτε τα στον πίνακα. ÓÒÛÙ ٠ÙÚfiÊÈÌ Ì ÙËÓ ÔÌ ÙÚÔÊ ÌˆÓ ÛÙËÓ ÔappleÔ Ó ÎÔ Ó (ÛÙË Ì ÛË). φρούτα λαχανικά ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 5 ΚΡΥΠΤΟΛΕΞΟ: Παράρτημα 6 (για παιδιά ηλικίας 7-8 ετών) ΛΑΒΥΡΙΝΘΟΣ ΥΠΕΡΔΥΝΑΜΕΩΝ ΟΜΑΔΩΝ ΤΡΟΦΙΜΩΝ: Παράρτημα 7 µúâ Ù ٠ÔÓfiÌ Ù ÙˆÓ ÙÚÔÊ ÌˆÓ appleô appleâúè ÔÓÙ È ÛÙÔ ÎÚ appleùfiïâíô Î È Î ÎÏÒÛÙ ٠ÌÂ È ÊÔÚÂÙÈÎ ÚÒÌ Ù ˆ ÂÍ : με κόκκινο: τρόφιμα που ανήκουν στην ομάδα των φρούτων με πράσινο: τρόφιμα που ανήκουν στην ομάδα των λαχανικών με μπλε: ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 6 ΦΥΛΛΟ ΚΡΥΠΤΟΛΕΞΟΥ με πορτοκαλί: με μοβ: τρόφιμα που τρόφιμα που ανήκουν στην ανήκουν στην ομάδα των ομάδα των γαλακτοκομικών δημητριακών τρόφιμα που ανήκουν στην ομάδα με το κρέας/ψάρι/αυγά/ όσπρια Τ-Η ÓÒÛÙÂ Ì Û applefi ÙÔÓ Ï ÚÈÓıÔ ÙÈ 5 ÔÌ Â ÙÚÔÊ ÌˆÓ Ì ÙË ÛˆÛÙ appleâú Ó ÌË ÛÙËÓ ÏÏË ÌÂÚÈ. 7 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΛΑΒΥΡΙΝΘΟΣ ΥΠΕΡ ΥΝΑΜΕΩΝ ΟΜΑ ΩΝ ΤΡΟΦΙΜΩΝ Ας ΚΑΝΟΥΜΕ (ομάδα) ΜΟΥΣΙΚΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΜΕ ΤΙΣ ΟΜΑΔΕΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ: Παραρτήματα 8-9 M A Ρ Γ Ι Ψ Τ Υ Π Γ Ι Χ Μ Η Δ Ι Α X Π Γ P O Α Τ Σ Τ Α Φ Υ Λ Ι Α Υ Π Ω Α K Τ Ρ Ρ Η K Υ Λ Η Κ Η Τ Ο Γ Ο B Τ Ρ Π Ξ Ι Λ Α Χ Α Ν Ο Λ M Ξ T Δ I Α Y Ε N K Ε H Ξ Χ Β Υ N Τ Υ Ρ Ι Ξ Τ Φ Π Γ Β Ο Ν Ψ Ρ A Λ Β Θ E Λ Λ Y Α T Ο T I Ρ I Α Υ Γ Ο Ο Κ E E Α Σ Η O Ν Ρ O Α Λ E Ζ E Υ Λ Ε Τ Ν Σ Λ Ι Θ Ι Ρ H Σ Γ M Ι Θ Ρ Ε Φ E I Ι E Ρ Ν E M Χ Η O T B A Ι Υ Τ Β Δ Α Ν Ο E Φ Υ Ψ Ω Μ Ι Τ Ο Y Γ Ε K I Y A E Ρ Ω Β E M Τ I Β E M Y Σ E O Ω Γ M Ο I Ν Α Ρ Λ Ρ Ω E Α Ρ Α Κ Α Σ σταφύλια, πεπόνι, λάχανο, πατάτα, ψωμί, κουλούρι, ρύζι, τυρί, γάλα, ψάρι, κεφτές, αυγό, αρακάς, νερό 1. Κόψτε τις εικόνες από κάθε ομάδα τροφίμων (Παράρτημα 8) και αφιερώστε μια γωνία στην τάξη για κάθε ομάδα τροφίμων. 2. Εξηγήστε: θα παίξουμε ένα παιχνίδι που ονομάζεται «Μουσικές Ομάδες Τροφίμων» (παρόμοιο με τις «Μουσικές καρέκλες» αλλά χωρίς να ανταγωνιζόμαστε μεταξύ μας). Σε κάθε γύρο θα τραβάτε τυχαία μια κάρτα τροφίμων (Παράρτημα 9). -Όταν η μουσική αρχίσει και για όσο παίζει, πρέπει να κινείστε μέσα στην αίθουσα χορεύοντας ή με οποιονδήποτε άλλο τρόπο θέλετε, κάνοντας διάφορες κινήσεις με το σώμα σας. -Όταν η μουσική σταματήσει, πρέπει να πάτε στο σημείο όπου βρίσκεται η ομάδα τροφίμων στην οποία ανήκει το τρόφιμο που απεικονίζεται στην κάρτα σας. Για παράδειγμα, ένα παιδί που στην κάρτα του έχει την απεικόνιση ενός μήλου θα πρέπει να πάει στο σημείο με την ομάδα των φρούτων. 3. Παίξτε τρεις γύρους. Μετά από κάθε γύρο, ελέγξτε εάν όλοι βρίσκονται στο σωστό σημείο. Αν κάποιο παιδί δεν είναι εκεί που θα έπρεπε να είναι, συζητήστε το. Μαζέψτε όλες τις κάρτες, ανακατέψτε τις ξανά και πείτε στα παιδιά να διαλέξουν μια καινούργια. Προσθήκη για παιδιά ηλικίας 7-8 ετών 4. Εξηγήστε: Στον τελευταίο γύρο, αφού σταματήσει η μουσική, πρέπει να οργανωθείτε σε ομάδες ώστε να σχηματίσετε υγιεινά «γεύματα», δηλαδή γεύματα που να περιλαμβάνουν τρόφιμα και από τις πέντε ομάδες τροφίμων. Για παράδειγμα, αν η κάρτα ενός παιδιού απεικονίζει ένα μπρόκολο, αυτό το παιδί αντιπροσωπεύει την ομάδα των λαχανικών. Όταν η μουσική σταματήσει, αυτό το παιδί θα πρέπει να βρει άλλα παιδιά που οι κάρτες τους αντιπροσωπεύουν τις υπόλοιπες τέσσερις ομάδες τροφίμων, ένα από κάθε ομάδα, και έτσι θα σχηματίσουν το δικό τους γεύμα. Σημείωση: Αν ο αριθμός των παιδιών στην τάξη δεν επιτρέπει να μοιραστούν τα παιδιά σε ισάριθμες ομάδες, ζητήστε από τα παιδιά που στην ομάδα τους αντιπροσωπεύονται λιγότερα από πέντε τρόφιμα να σκεφτούν τα υπόλοιπα φαγητά που θα μπορούσαν να συμπληρώσουν το «γεύμα» τους. Τ-Η fi ÙÂ Ù Û Ì Ù ÁÈ Î ıâ ÔÌ ÙÚÔÊ ÌˆÓ. fi Ù ÙÈ ÂÈÎfiÓÂ ÙˆÓ È ÊÔÚÂÙÈÎÒÓ ÙÚÔÊ ÌˆÓ Û ÙÂÙÚ ÁˆÓ ΠÚÙÂ. ÊÈÂÚÒÛÙÂ Ó ÛËÌÂ Ô Ì Û ÛÙËÓ ıô Û ÁÈ Î ıâì applefi ÙÈ ÛÈÎ ÔÌ Â ÙÚÔÊ ÌˆÓ Î È Ó ÚÙ ÛÙ ÙÔ Ó ÏÔÁÔ Û Ì ÁÈ Ó ÙÔ ÛËÌ ÙÔ ÔÙ ÛÂÙÂ. Oμάδα Φρούτων 2 μερίδες την ημέρα Ομάδα Λαχανικών 2 μερίδες την ημέρα Oμάδα Δημητριακών 5 μερίδες την ημέρα Oμάδα Γαλακτοκομικών 3 μερίδες την ημέρα Ομάδα με Κρέας/ ψάρι/αυγά/ όσπρια 1-2 μερίδες την ημέρα È ÙË Ú ÛÙËÚÈfiÙËÙ, Ó Î Ù Ù ÙÈ appleôïï ÊÔÚ ÙÛÈ ÒÛÙ Πıâ apple È Ó È Ï ÁÂÈ È ÊÔÚÂÙÈÎ Î ÚÙ Û Πıâ Á Úo. 8 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 9 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 10
Προαιρετικά βήματα 5. Αφού όλα τα παιδιά οργανωθούν σε ομάδες γευμάτων, ζητήστε από κάθε ομάδα να παρουσιάσει τα φαγητά που αποτελούν το «γεύμα» της και γράψτε τα στον πίνακα. 6. Ρωτήστε τα παιδιά: - Τι σας φαίνεται νόστιμο; - Τι θα τρώγατε για μεσημεριανό ή βραδινό; - Υπάρχει κάποια αλλαγή που θα κάνατε για να γίνουν πιο νόστιμα τα γεύματα; - Έχετε καμιά ιδέα να προτείνετε για το πώς μπορούν κάποια τρόφιμα να υποκαταστήσουν κάποια άλλα ώστε τα γεύματα να γίνουν πιο υγιεινά; νόστιμο! Ας ΚΑΝΟΥΜΕ (ομάδα) Εξηγήστε: Θα ανακοινώσω τις «υπερδυνάμεις» που έχει κάθε ομάδα τροφίμων. Έπειτα, θα σας ζητήσω να μου δείξετε την κάθε δύναμη. Τα φρούτα παρέχουν προστασία. Τρώγοντας φρέσκα φρούτα κάθε μέρα, θα αρρωσταίνετε λιγότερο συχνά και θα αναρρώνετε πιο γρήγορα: κάντε τα χέρια σας γροθιές και δώστε 10 μπουνιές στον αέρα. Τα λαχανικά παρέχουν προστασία. Βάζοντας στο πιάτο σας πολύχρωμα λαχανικά, τα μάτια σας θα είναι πιο υγιή, το δέρμα σας πιο φωτεινό και τα μαλλιά σας πιο γυαλιστερά: πηδήξτε χαρούμενα 10 φορές στον αέρα. Τα γαλακτοκομικά προϊόντα παρέχουν δομικά στοιχεία. Τρώγοντας τουλάχιστον τρεις φορές την ημέρα γάλα, γιαούρτι ή/και τυρί, βοηθάτε τον οργανισμό σας να χτίσει δυνατά κόκκαλα, δόντια και μύες: κάντε 10 άρσεις δικεφάλων και δείξτε μου τα δυνατά δόντια σας. δώστε 10 μπουνιές στον αέρα Τα δημητριακά παρέχουν ενέργεια. Επιλέγοντας προϊόντα ολικής άλεσης, δίνετε στο σώμα σας ενέργεια για όλη την ημέρα: τρέξτε επιτόπου για 10 δευτερόλεπτα. Το κρέας, το ψάρι, τα αυγά και τα όσπρια παρέχουν δομικά στοιχεία. Επιλέγοντας άπαχα προϊόντα από αυτήν την ομάδα, βοηθάτε τους μύες σας να δυναμώσουν: κάντε 10 προβολές μπροστά. Προσθήκη για παιδιά ηλικίας 7-8 ετών Εξηγήστε: Τώρα θα φωνάζω δυνατά με τυχαία σειρά διαφορετικά τρόφιμα. Εσείς θα πρέπει να μιμείστε την «υπερδύναμη» της ομάδας τροφίμων στην οποία ανήκει το καθένα.! Ολοκλήρωση Συνοψίστε τα βασικά μηνύματα της ενότητας και μοιράστε το σχετικό ενημερωτικό φυλλάδιο για τους γονείς. 11
Τροφές ήρωες Έχει σχεδιαστεί από το ΧΑΡΟΚΟΠΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ και σας το προσφέρει το 12