ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΚΙΝΔΥΝΩΝ ΕΡΓΩΝ

ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΚΙΝΔΥΝΩΝ ΕΡΓΩΝ ΚΟΥΛΙΝΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ Δρ. Μηχανικός Παραγωγής & Διοίκησης ΔΠΘ

ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΚΙΝΔΥΝΩΝ ΕΡΓΩΝ o ΔΙΑΛΕΞΕΙΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΤΕΤΑΡΤΗ 15.00-18.00 (Αίθουσα Α11 & Υπολογιστικό κέντρο Τμ. ΜΠΔ) oτρόποι εξέτασης: 1. Ομαδική εργασία (απαλλακτική) Ομάδες 3 ατόμων Εξέταση επί των παραδοτέων της εργασίας ή 2. Γραπτή εξέταση σε θεωρητικά και πρακτικά θέματα (Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής με αναλυτική τεκμηρίωση) ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ oγραφειο 305 ΚΤΙΡΙΟ Ι, ΠΡΟΚΑΤ ΤΕΤΑΡΤΗ 18.00-20.00 oτηλεφωνο: 2541079332 oemail: gkoulina@pme.duth.gr

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Chapman C., Ward S., (2009), Διαχείριση Κινδύνων Έργων, Εκδόσεις Επίκεντρο, Κηρυττόπουλος, Κ., (2006), Εγχειρίδιο Διαχείρισης Κινδύνων Έργων, Εκδόσεις Κλειδάριθμος, Αθήνα

ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ oορισμός του όρου «Έργο» oορισμός της έννοιας «Κίνδυνος» (RISK) κατά την υλοποίηση ενός έργου oανάλυση κινήτρων για την εφαρμογή διαδικασιών Διαχείρισης Κινδύνων oπεριγραφή της διαδικασίας Διαχείρισης Κινδύνων oμέθοδοι ανάλυσης κι εντοπισμού των διαφόρων ειδών κινδύνου

ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ oμέθοδοι Ποιοτικής Ανάλυσης Κινδύνων oμέθοδοι Αντιμετώπισης Κινδύνων oαξιολόγηση Κινδύνων oπαρακολούθηση Κινδύνων

ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ oανάλυση Επίδρασης Κινδύνων στο χρονοδιάγραμμα και τα οικονομικά των Έργων oανάλυση και αντιμετώπιση Κινδύνων σε διάφορους τομείς δραστηριότητας Μηχανικών Παραγωγής και Διοίκησης oαντιμετώπιση Περιπτώσεων με χρήση του λογισμικού Decision Tools Suite (Industrial) της PALISADE

ΤΟ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟ @RISK Η ανάλυση κινδύνων με χρήση του πακέτου Decision Tools Suite περιλαμβάνει τρία βήματα: 1. Ορισμός του μοντέλου, και αντικατάσταση των τιμών που υπάρχει αβεβαιότητα συναρτήσεις κατανομής πιθανότητας 2. Επίλυση του μοντέλου «χιλιάδες» φορές με τιμές που προκύπτουν από τις συναρτήσεις του λογισμικού 3. Ερμηνεία αποτελεσμάτων κατανόηση των κινδύνων που υπάρχουν

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟΥ oμοντελοποίηση της επίδρασης δυνητικών κινδύνων στο χρονοδιάγραμμα του έργου oυποστηρίζει τη διασύνδεση μεταξύ Ms-Excel και Ms-Project προκειμένου να εκμεταλλευτεί τις υπολογιστικές ικανότητες και των δύο προγραμμάτων

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟΥ

ΤΟ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟ @RISK Η έκδοση DecisionTools Suite 7.5 Industrial Course θα βρίσκεται στο υπολογιστικό κέντρο του Τμήματος Μηχανικών Παραγωγής και Διοίκησης, ΔΠΘ

ΤΟ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟ @RISK Αναλυτική περιγραφή στα links: http://www.palisade.com/risk/ http://www.palisade.com/projectriskmanagement/

ΟΡΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΕΝΝΟΙΑΣ ΤΟΥ «ΚΙΝΔΥΝΟΥ» - ΡΙΣΚΟΥ o«κινδυνος είναι ένα αβέβαιο γεγονός ή κατάσταση που σε περίπτωση που προκύψει έχει θετική ή αρνητική συνέπεια σε κάποιο στόχο του έργου» (PMI, PMBOK 2013) αβέβαιο γεγονός: μπορεί να γίνει πρόβλεψη της πιθανότητας να συμβεί αλλά δεν μπορεί να προεξοφληθεί η πραγματοποίησή του θετική ή αρνητική συνέπεια: ουσιαστικά τονίζεται ότι ο κίνδυνος αναφέρεται στην αβεβαιότητα που ενυπάρχει έναντι της αρχικής πρόβλεψης θετική συνέπεια Ευκαιρίες αρνητική συνέπεια Απειλές

ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΕΝΩΣΕΙΣ ΠΗΓΕΣ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ Institute of Risk Management https://www.theirm.org/ Professional Risk Managers' International Association (PRMIA) http://www.prmia.org/about-us

ΚΑΤΗΓΟΡΙΟΠΟΙΗΣΗ ΡΙΣΚΟΥ Εγγενής αβεβαιότητα: Η «φυσιολογική» διακύμανση ενός μεγέθους γύρω από τη μέση τιμή Αμιγείς κίνδυνοι: Γεγονότα αρνητικής συνέπειας (ατυχήματα, αστοχίες) τα οποία μπορούν υπό προυποθέσεις να ελεγχθούν Κατά την εφαρμογή πρακτικών Διαχείρισης Κινδύνων θα πρέπει η Εγγενής Αβεβαιότητα να είναι γνωστή και η ανάλυση να εστιάζεται στους Αμιγείς Κινδύνους

ΤΥΠΟΙ ΚΙΝΔΥΝΩΝ Διαχωρισμός ανάλογα με: Φύση του Κινδύνου (Ευκαιρία ή Απειλή) Προέλευση (Εσωτερικό ή Εξωτερικό Περιβάλλον)

ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΑΒΕΒΑΙΟΤΗΤΑΣ Ως παράγοντες αβεβαιότητας μπορούν να θεωρηθούν οι βασικές μεταβλητές ενός έργου 1. Ποιότητα παραδοτέου 2. Κόστος υλοποίησης των δραστηριοτήτων του έργου 3. Χρόνος υλοποίησης των δραστηριοτήτων του έργου

Αβεβαιότητα Η ΑΒΕΒΑΙΟΤΗΤΑ ΣΤΙΣ ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΦΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ Αρχική Φάση: Σύνταξη και κατάθεση προσφορών με δεδομένη την απαιτούμενη (από τον χρηματοδότη-κύριο του έργου) ποιότητα Αυξημένη αβεβαιότητα σχετικά με το κόστος & το χρόνο υλοποίησης Υπολογισμός του επιχειρηματικού κινδύνου Σχεδιασμός: Καθορίζονται οι στόχοι για το κόστος και το χρόνο υλοποίησης των δραστηριοτήτων Εντοπισμός ανάλυση - αντιμετώπιση κινδύνων Εκτέλεση: Κατά τη φάση της υλοποίησης η αβεβαιότητα φθίνει ραγδαία δεδομένου ότι στη φάση του σχεδιασμού έχουν προβλεφθεί οι περισσότεροι κίνδυνοι και σε κάθε φάση του έργου εφαρμόζονται διαδικασίες Διαχείρισης Κινδύνων Παρακολούθηση και Έλεγχος Κινδύνων Αρχική Σχεδιασμός Εκτέλεση Λήξη Φάσεις Έργου Λήξη: Παράδοση του έργου στον χρηματοδότη, δημιουργία γνώσης από εμπειρία

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΔΟΜΗΣ ΤΩΝ ΚΙΝΔΥΝΩΝ Έκθεση ΑΙΤΙΑ ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΣΥΝΕΠΕΙΑ oαιτία: γεγονός το οποίο ενδεχομένως να οδηγήσει στην εμφάνιση του κινδύνου 1. Η αναζήτηση αιτιών θα πρέπει να σταματά στην αιτία για την οποία μπορούν να γίνουν ενέργειες πρόληψης oέκθεση (του έργου στον κίνδυνο): το πόσο σημαντικός είναι ο κίνδυνος για το έργο oσυνέπεια: Η βαρύτητα της συνέπειας ενός κινδύνου στους στόχους του έργου, σε περίπτωση που εμφανιστεί

ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΚΙΝΔΥΝΩΝ Ανάλυση Εντοπισμός Αντιμετώπιση Παρακολούθηση Εντοπισμός: Αφορά την ταυτοποίηση του συνόλου των κινδύνων που είναι πιθανό να επηρεάσουν τους στόχους Ανάλυση : Καθορίζει το μέγεθος της συνέπειας στους στόχους του έργου και την πιθανότητα εμφάνισης του κινδύνου Αντιμετώπιση: Με βάση τη λίστα των κινδύνων, καθορίζονται σχέδια αντιμετώπισης Παρακολούθηση: Η ομάδα Διαχείρισης Κινδύνων ελέγχει την υλοποίηση των δραστηριοτήτων και την αποτελεσματικότητα, επανεκτιμόντας τα χαρακτηριστικά των κινδύνων

ΣΧΕΔΙΟ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΚΙΝΔΥΝΩΝ Κατά τη φάση Λήξης του Έργου: Ενημέρωση της «Επιχειρησιακής Μνήμης» - (lessons learned): oεπιτρέπει στα νέα στελέχη να μαθαίνουν γρήγορα oαποτρέπει την επανάληψη σφαλμάτων που συνέβησαν στο παρελθόν oεξοικονόμηση χρόνου καθώς δεν αντιμετωπίζονται τα ίδια προβλήματα oη απώλεια σημαντικών στελεχών δεν σημαίνει απαραίτητα απώλεια τεχνογνωσίας

ΣΧΕΔΙΟ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΚΙΝΔΥΝΩΝ Στο σχέδιο Διαχείρισης Κινδύνων πρέπει να περιλαμβάνονται τουλάχιστον: oη Μέθοδος: Αναλυτική περιγραφή όλων των βημάτων που θα ακολουθηθούν oοι Ρόλοι και αρμοδιότητες: Συγκρότηση ομάδας Διαχείρισης Κινδύνου και κατανομή αρμοδιοτήτων oπρογράμματα Εκπαίδευσης: Περιλαμβάνει την οργάνωση σύντομων προγραμμάτων εκπαίδευσης της ομάδας από περισσότερο έμπειρα στελέχη ή εξειδικευμένους εξωτερικούς συμβούλους

ΣΧΕΔΙΟ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΚΙΝΔΥΝΩΝ Στο σχέδιο Διαχείρισης Κινδύνων πρέπει να περιλαμβάνονται τουλάχιστον: oπροϋπολογισμός: Ορίζεται το ποσοστό επί του συνολικού προϋπολογισμού του έργου που θα χρησιμοποιηθεί ως «απόθεμα» για τις ανάγκες αντιμετώπισης των κινδύνων oσυγχρονισμός: Καθορίζονται συγκεκριμένες περίοδοι αναφοράς και διεξαγωγή συναντήσεων της ομάδας oμέθοδοι μέτρησης και κλίμακες: Καθορίζονται οι ποιοτικές & ποσοτικές μέθοδοι που θα χρησιμοποιηθούν αλλά και οι κλίμακες που θα εκφράζουν τα χαρακτηριστικά των κινδύνων (πιθανότητα & συνέπεια)

ΕΝΤΟΠΙΣΜΟΣ ΚΙΝΔΥΝΩΝ Εντοπισμός Ανάλυση Αντιμετώπιση Παρακολούθηση

ΜΕΘΟΔΟΙ ΕΝΤΟΠΙΣΜΟΥ ΚΙΝΔΥΝΩΝ 1. Διεξαγωγή συνεντεύξεων 2. Ομαδική παραγωγή ιδεών 3. Κατάλογοι κινδύνων 4. Δομή ανάλυσης κινδύνων 5. Ανάλυση υποθέσεων 6. SWOT Analysis

ΔΙΕΞΑΓΩΓΗ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΩΝ Πραγματοποίηση συνεντεύξεων σε κατα τεκμήριο «ειδικούς» Στόχος να καταγραφεί η εμπειρία τους

ΔΙΕΞΑΓΩΓΗ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΩΝ ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ: 1. Αμεσότητα & δημιουργία κλίματος οικειότητας - εμπιστοσύνης μεταξύ της ομάδας και του Expert MEIONEKTHMATA: 1. Η διαδικασία απαιτεί χρόνο 2. Οι «ειδικοί» - τα στελέχη ανώτερου επιπέδου δεν συζητούν για αποτυχίες που είχαν στο παρελθόν 3. Διστακτικότητα στο διαμοιρασμό πληροφοριών λόγω εμπιστευτικότητας

ΔΙΕΞΑΓΩΓΗ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΩΝ Τρόποι αντιμετώπισης: oοργάνωση σύντομης και ουσιαστικής συνέντευξης oερωτήσεις προσανατολισμένες σε συγκεκριμένα πακέτα εργασίας και είδη δραστηριοτήτων και όχι «εν-γένει» για το έργο oτο είδος και το περιεχόμενο των ερωτήσεων θα πρέπει να είναι κατάλληλο έτσι ώστε να μην χρειαστεί να αναφερθεί ο «ειδικός» σε εμπιστευτικές πληροφορίες που αποτελούν πλεονέκτημα της επιχείρησής του έναντι του ανταγωνισμού

ΟΜΑΔΙΚΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΙΔΕΩΝ (BRAINSTORMING) Στόχος η δημιουργία ιδεών από την ομάδα προκειμένου να γίνει: Αναζήτηση πιθανών λύσεων σε προβλήματα Ενδυνάμωση ευκαιριών Εκτίμηση αποτελεσματικότητας προτεινόμενων λύσεων

ΟΜΑΔΙΚΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΙΔΕΩΝ (BRAINSTORMING) Η υλοποίηση της μεθόδου γίνεται μέσω της διενέργειας ανοικτών συζητήσεων μεταξύ στελεχών της ομάδας με στόχο την μαζική παραγωγή ιδεών Τα στελέχη που θα συμμετάσχουν στο brainstorming επιλέγονται με βάση: a) την συνάφεια του αντικειμένου τους με το υπο-εξέταση έργο b) Την εμπειρία και τις θεωρητικές γνώσεις τους Σε κάθε «συνεδρία» brainstorming θα πρέπει να υπάρχει ένας έμπειρος συντονιστής που θα συντονίζει-κατευθύνει την συζήτηση

ΟΜΑΔΙΚΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΙΔΕΩΝ (BRAINSTORMING) Η αποτελεσματικότητα της μεθόδου οφείλεται στα εξής χαρακτηριστικά: Αυξημένη παραγωγικότητα της ομαδικής σκέψης έναντι της ατομικής Αποτύπωση ιδεών με τη μορφή σημειώσεων Ελεύθερη έκφραση σκέψης του κάθε στελέχους ανεξάρτητα από το βαθμό πολυπλοκότητας Ενθάρρυνση διατύπωσης μεγάλου αριθμού ιδεών Στο τέλος κάθε «συνεδρίας», οι κίνδυνοι μορφοποιούνται ως ΑΙΤΙΑ-ΚΙΝΔΥΝΟΣ-ΣΥΝΕΠΕΙΑ

ΟΜΑΔΙΚΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΙΔΕΩΝ (BRAINSTORMING) ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ: Ενθαρρύνεται η δημιουργική σκέψη Η αλληλεπίδραση μεταξύ των στελεχών μπορεί να αποτελέσει πηγή έμπνευσης νέων ιδεών MEIONEKTHMATA: Δισταγμός συμμετεχόντων να εκφραστούν ελέυθερα Υπεροχή των περισσότερο ομιλητικών έναντι των υπολοίπων Αναμονή συμμετεχόντων μέχρι να τους δοθεί ο λόγος μπορεί να έχει σαν συνέπεια να χαθεί ο ειρμός και τελικά η ιδέα Οι ιδέες που θα διατυπωθούν πρώτα, ενδέχεται να επηρεάσουν τις επόμενες

ΟΜΑΔΙΚΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΙΔΕΩΝ (BRAINSTORMING) Τρόπος αντιμετώπισης: Συντονισμός της διαδικασίας του brainstorming από ένα αρκετά έμπειρο στέλεχος που γνωρίζει να κατευθύνει σωστά τη διαδικασία

ΚΑΤΑΛΟΓΟΙ ΚΙΝΔΥΝΩΝ Αφορά καταλόγους αναφοράς κινδύνων που έχει αναπτύξει η επιχείρηση εσωτερικά Διακρίνονται δύο είδη καταλόγων: 1. Κατάλογοι έργων συγκεκριμένου τύπου (πχ. για κτιριακά έργα) 2. Γενικοί κατάλογοι έργων

ΚΑΤΑΛΟΓΟΙ ΚΙΝΔΥΝΩΝ ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ: Αποτελούν κεκτημένη γνώση της επιχείρησης Ιδιαίτερα χρήσιμοι για τη μετάδοση της εταιρικής γνώσης MEIONEKTHMATA: Καθοδηγούν σε μεγάλο βαθμό το συλλογισμό των στελεχών στερώντας τους τη δημιουργικότητα Δίνουν την εσφαλμένη εντύπωση στα στελέχη ότι καλύπτουν κάθε ενδεχόμενο κίνδυνο Απαιτούν συνεχή ανανέωση - ενημέρωση

ΚΑΤΑΛΟΓΟΙ ΚΙΝΔΥΝΩΝ Τρόπος αντιμετώπισης: Συνδυασμένη χρήση των καταλόγων κινδύνων με άλλη μέθοδο εντοπισμού κινδύνων

ΔΟΜΗ ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΚΙΝΔΥΝΩΝ (RISK BREAKDOWN STRUCTURE) oορίζεται ως μια ιεραρχική δομή οργάνωσης των πηγών κινδύνου κατά την οποία κάθε χαμηλότερο επίπεδο περιγράφει και μια ειδικότερη ομάδα κινδύνων oπαρόμοια λογική με την Δομή Ανάλυσης Εργασιών (Work Breakdown Structure) oαποτελεί βάση για εντοπισμό κινδύνων από συγκεκριμένη πηγή

ΔΟΜΗ ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΚΙΝΔΥΝΩΝ (RISK BREAKDOWN STRUCTURE) ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ: oξεκάθαρη ιεραρχική δομή oμπορεί να λειτουργήσει σαν βάση για περαιτέρω έρευνα MEIONEKTHMATA: oιδιαίτερα χρονοβόρα μέθοδος εντοπισμού κινδύνων oδεν μπορεί να καλύψει όλες τις περιοχές κινδύνων

ΔΟΜΗ ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΚΙΝΔΥΝΩΝ (RISK BREAKDOWN STRUCTURE) Τρόποι αντιμετώπισης: Συνδυασμένη χρήση μεθόδου παράλληλα με κάποια άλλη μέθοδο

ΑΝΑΛΥΣΗ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ Η Ανάλυση Υποθέσεων περιλαμβάνει την αναζήτηση Κινδύνων που μπορεί να προκύψουν από εσφαλμένες υποθέσεις που έχουν γίνει κατά τη διάρκεια του σχεδιασμού ενός έργου

ΑΝΑΛΥΣΗ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ Η διαδικασία Ανάλυσης Υποθέσεων περιλαμβάνει τα παρακάτω βήματα: 1. Εντοπισμός και καταγραφή όλων των υποθέσεων στο έργο 2. Εκτίμηση της σταθερότητας της υπόθεσης 3. Εκτίμηση της ευαισθησίας της υπόθεσης 4. Μετατροπή των ευρημάτων σε κινδύνους

ΑΝΑΛΥΣΗ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ: Εντοπισμός των κινδύνων έγκαιρα κατά τη φάση του σχεδιασμού MEIONEKTHMATA: Χρονοβόρα διαδικασία

ΑΝΑΛΥΣΗ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ Τρόποι αντιμετώπισης: Ενημέρωση στελεχών για τη σημασία των υποθέσεων Συνδυασμένη χρήση μεθόδου παράλληλα με κάποια άλλη μέθοδο

SWOT ANALYSIS oπρόκειται για μία κλασική μέθοδο Στρατηγικού Προγραμματισμού η οποία μπορεί να χρησιμοποιηθεί με εξαιρετικά αποτελέσματα για τον εντοπίσμό κινδύνων oδίνει έμφαση στην ταυτοποίηση δυνατοτήτων και αδυναμιών της επιχείρησης οι οποίες συνήθως- αποτελούν αιτίες για κινδύνους oη διαδικασία μπορεί να υλοποιηθεί από ένα άτομο ή από μια ομάδα oείναι προτιμότερη η εφαρμογή από ομάδα προκειμένου να ελαχιστοποιηθεί η επίδραση της υποκειμενική βούλησης και των προσωπικών προκαταλήψεων στα αποτελέσματα της ανάλυσης

SWOT ANALYSIS ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΟΜΑΔΑΣ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ Λόγω του χαρακτήρα της ανάλυσης η ομάδα υλοποίησης πρέπει να διαθέτει συγκεκριμένα χαρακτηριστικά προκειμένου να είναι επιτυχημένη η εφαρμογή της: Εμπιστοσύνη, έτσι ώστε τα αδύνατα σημεία και οι πιθανές απειλές να συζητώνται ανοιχτά και αντικειμενικά Ικανότητα και προθυμία για την υλοποίηση αλλαγών Διατμηματικότητα - Συμμετοχή στελεχών από διαφορετικά τμήματα με διαφορετικά βιώματα και εμπειρίες

SWOT ANALYSIS Strength - Δυνατότητες Weaknesses - Αδυναμίες S ΕΥΚΑΙΡΙΑ Opportunities - Ευκαιρίες W ΑΠΕΙΛΗ Threats Απειλές O T

SWOT ANALYSIS Διαδικασία ανάλυσης: 1. Εντοπισμός δυνατών και αδύνατων σημείων της επιχείρησης (αιτίες) 2. Εντοπισμός απειλών & ευκαιριών (κίνδυνοι) 3. Σύνδεση των κινδύνων με τους στόχους του έργου 4. Σχηματισμός της αλληλουχίας αιτία-κίνδυνος-συνέπεια Δεδομένου ότι τα έργα είναι προσωρινές οργανώσεις που «δρούν» σε αβέβαιο δυναμικό περιβάλλον, η SWOT analysis πρέπει να πραγματοποιείται τακτικά oσε μια δεδομένη στιγμή, μια απειλή μπορεί να μετατραπεί σε ευκαιρία και αντίστροφα

SWOT ANALYSIS ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ: Εύκολη στην υλοποίηση Κλασική μέθοδος, πολύ καλά μελετημένη με αμέτρητες εφαρμογές σε πολλούς τομείς ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ: Απαιτείται ένα έμπειρο στέλεχος που θα ηγείται και θα κατευθύνει την ομάδα της ανάλυσης

SWOT ANALYSIS Ποιές οι δυνατότητες της Swot analysis? ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ Ποιές οι απειλές της Swot analysis? ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ Πώς μπορούμε να εξασφαλιστούμε έναντι των κινδύνων που προκύπτουν από τις «απειλές» της μεθόδου? Εφαρμόζουμε ταυτόχρονα παραπάνω από μία μέθοδο εντοπισμού κινδύνων

ΚΑΝΟΝΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΤΗΣ SWOT ANALYSIS Ρεαλιστική προσέγγιση κατα την καταγραφή «Δυνατοτήτων» και «Αδυναμιών» Ξεκάθαρη θεώρηση της υπάρχουσας κατάστασης της επιχείρησης και των στόχων για το μέλλον Η καταγραφή πρέπει να αφορά πάντοτε συγκεκριμένα χαρακτηριστικά της επιχείρησης - δεν είναι επιθυμητή η ασάφεια Αποφυγή της μεγάλης πολυπλοκότητας και της υπερβολικής ανάλυσης η οποία μπορεί να υποκρύπτει υποκειμενικότητα

SWOT ANALYSIS - STRENGTHS Οι «Δυνατότητες» και οι «Αδυναμίες» αποτελούν εσωτερικούς παράγοντες της επιχείρησης προκύπτουν από τους εσωτερικούς πόρους που έχει Δυνατότητες θα μπορούσαν να θεωρηθούν: Η εξειδίκευση και η εμπειρία των στελεχών της επιχείρησης Ένα νέο, καινοτομικό προϊόν ή υπηρεσία Η τοποθεσία της επιχείρησης Οι διαδικασίες διασφάλισης ποιότητας που εφαρμόζονται Γενικώς, οτιδήποτε προσθέτει αξία στις παρεχόμενες υπηρεσίες ή προϊόντα

SWOT ANALYSIS - STRENGTHS Σε γενικές γραμμές στις Δυνατότητες / Δυνάμεις καταγράφονται: Τι είναι αυτό που κάνει καλά η επιχείρηση Το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα της επιχείρησης Αυτό που προσφέρει η επιχείρηση και που δεν προσφέρει κανείς άλλος Αυτό που λέει η αγορά ότι είναι το δυνατό της σημείο

SWOT ANALYSIS - WEAKNESSES Αδυναμίες θα μπορούσαν να θεωρηθούν: Η έλλειψη εξειδίκευση και η εμπειρίας Προϊόν ή υπηρεσία που δεν διαφοροποιείται ουσιαστικά σε σχέση με τον ανταγωνισμό Η (λάθος) τοποθεσία της επιχείρησης Η κακή ποιότητα υπηρεσιών ή προϊόντων Αρνητική φήμη στην αγορά

SWOT ANALYSIS - WEAKNESSES Σε γενικές γραμμές στις Δυνατότητες / Δυνάμεις καταγράφονται Τι είναι αυτό που δεν γίνεται καλά Σε ποια σημεία υστερεί η επιχείρηση έναντι του ανταγωνισμού Τι θα πρέπει να αποφύγει, τι να βελτιώσει Τι είναι αυτό που ζητάει η αγορά και δεν προσφέρει η επιχείρηση

SWOT ANALYSIS - OPPORTUNITIES Οι «Ευκαιρίες» και οι «Απειλές» αποτελούν εξωτερικούς παράγοντες της επιχείρησης Ευκαιρίες θα μπορούσαν να θεωρηθούν: Μια νέα, δυναμικά αναπτυσσόμενη αγορά Συγχωνεύσεις, συμπράξεις και στρατηγικές συνεργασίες επιχειρήσεων Η μετακίνηση δραστηριότητας σε τμήματα της αγοράς που προσφέρουν βελτιωμένη κερδοφορία Είσοδος σε νέα αγορά

SWOT ANALYSIS - THREADS Απειλές θα μπορούσαν να θεωρηθούν: Ένας νέος ανταγωνιστής στην αγορά «Πόλεμος» εκπτώσεων με τους ανταγωνιστές Καινοτομικότητα ανταγωνιστών Καλύτερη πρόσβαση των ανταγωνιστών σε κανάλια δίαθεσης προϊόντωνυπηρεσιών Ασταθές φορολογικό περιβάλλον «Συστημικός Κίνδυνος» λόγω ασταθούς πολιτικού-κοινωνικού περιβάλλοντος

SWOT ANALYSIS ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΓΙΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΗ ΕΤΑΙΡΙΑ Δυνατότητες (Δυνάμεις): 1. Εμπειρία & Τεχνογνωσία 2. Κοινοτικοί πόροι 3. Ερευνητική δραστηριότητα Αδυναμίες: 1. Μείωση κονδυλίων δημοσίων επενδύσεων 2. Μειωμένη ρευστότητα τεχνικών εταιριών 3. Μεταβαλλόμενη νομοθεσία

SWOT ANALYSIS ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΓΙΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΗ ΕΤΑΙΡΙΑ Ευκαιρίες: Συμπράξεις Δημοσίου & Ιδιωτικού τομέα Χρηματοδότηση έργων από την Ε.Ε. Νέες υπηρεσίες Απειλές: Οικονομική Ύφεση Οικονομική Αβεβαιότητα Μειωμένοι ρυθμοί ανάπτυξης

ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΚΙΝΔΥΝΩΝ Ανάλυση Εντοπισμός Αντιμετώπιση Παρακολούθηση

ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΙΝΔΥΝΩΝ oποιοτική Ανάλυση oποσοτική Ανάλυση

ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΙΝΔΥΝΩΝ Ποιοτική Ανάλυση Ποιοτικές Κλίμακες Πίνακας Κινδύνων Κατάταξη Κινδύνων

ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΙΝΔΥΝΩΝ Ποσοτική Ανάλυση Τεχνική PERT Αναμενόμενη τιμή Δένδρα Σφαλμάτων Δενδρα γενονότων Προσομοίωση Monte Carlo Ανάλυση Ευαισθησίας

ΠΟΙΟΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΠΟΙΟΤΙΚΕΣ ΚΛΙΜΑΚΕΣ Εκτίμηση της πιθανότητας εμφάνισης ενός κινδύνου και της συνέπειάς του με χρήση λεκτικών μεταβλητών (Ελάχιστο, Λίγο, Πολύ, Πάρα πολύ) Για την ποιοτική ανάλυση απαιτούνται τουλάχιστον δύο κλίμακες που θα περιγράφουν: 1. Πιθανότητα Εμφάνισης 2. Συνέπεια στο έργο Κρίνεται ως απαραίτητη η ύπαρξη αριθμητικού αντίστοιχου για τα διάφορα επίπεδα κάθε κλίμακας καθώς μόνο η λεκτική περιγραφή δεν μπορεί να αποδόσει επαρκώς την κρίση του λήπτη απόφασης

ΠΟΙΟΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΠΟΙΟΤΙΚΕΣ ΚΛΙΜΑΚΕΣ Σύμφωνα με το PMI PMBOK 2008 Πιθανότητα Εμφάνισης Κινδύνου κατά PMI PMBOK 2008 Εκτίμηση Περιγραφή Πολύ Υψηλή 70-90% Υψηλή 50-70% Μέση 30-50% Χαμηλή 10-30% Πολύ Χαμηλή <10%

ΠΟΙΟΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΠΟΙΟΤΙΚΕΣ ΚΛΙΜΑΚΕΣ Σύμφωνα με το PMI PMBOK 2008 Πιθανότητα Εμφάνισης Κινδύνου κατά PMI PMBOK 2008 Επίδραση σε: Συνέπεια Κόστος Χρόνο Ποιότητα Πολύ Χαμηλή Ασήμαντη Ασήμαντη Μη αναγνωρίσιμη μεταβολή Χαμηλή <5% <5% Μεταβολές σχετικά μικρής σημασίας Μέση 5-10% 5-10% Μεταβολές που απαιτούν έγκριση του πελάτη Υψηλή 10-20% 10-20% Μεταβολές μη αποδεκτές Πολύ Υψηλή >20% >20% Μεταβολές που μπορούν να ακυρώσουν το έργο

ΠΙΝΑΚΑΣ ΚΙΝΔΥΝΩΝ Χρησιμοποιείται για τον υπολογισμό της έκθεσης σε κίνδυνο Έκθεση = Πιθανότητα Εμφάνισης x Συνέπεια Στη Διαχείριση Κινδύνων Έργων θεωρείται άτυπα- ότι κάθε κίνδυνος έχει πιθανότητα να εμφανιστεί μία φορά σε κάθε έργο Αντίθετα στις Επιστήμες Ασφάλειας της Εργασίας λαμβάνεται υπόψη και ο παράγοντας της συχνότητας εμφάνισης

ΠΙΝΑΚΑΣ ΚΙΝΔΥΝΩΝ Σύμφωνα με το PMI PMBOK 2008 Έκθεση του έργου σε Κίνδυνο Πιθανότητα έως Έκθεση = Π x Σ 0.9 (Πολύ υψηλή) 0.045(Μ) 0.09(Μ) 0.18(Υ) 0.36(Υ) 0.72(Υ) 0.7 (Υψηλή) 0.035(Χ) 0.07(Μ) 0.14(Μ) 0.28(Υ) 0.56(Υ) 0.5 (Μέση) 0.025(Χ) 0.05(Μ) 0.10(Μ) 0.20(Υ) 0.40(Υ) 0.3 (Χαμηλή) 0.015(Χ) 0.03(Χ) 0.06(Μ) 0.12(Μ) 0.24(Υ) 0.1 (Πολύ Χαμηλή) 0.005(Χ) 0.01(Χ) 0.02(Χ) 0.04(Χ) 0.08(Μ) Πολύ Χαμηλή (0.05) Χαμηλή (0.10) Μέση (0.20) Συνέπεια Υ: Υψηλός Κίνδυνος - Άμεση Αντίδραση M: Μέσος Κίνδυνος - Ενδεχόμενη Αντίδραση X: Χαμηλός Κίνδυνος - Παρακολούθηση Υψηλή (0.40) Πολύ Υψηλή (0.80)

ΠΙΝΑΚΑΣ ΚΙΝΔΥΝΩΝ Ορίζονται τρία επίπεδα έκθεσης σε Κίνδυνο Μεγαλύτερη ανάλυση δεν θα προσφέρει καλύτερο αποτέλεσμα Τα όρια πάνω από τα οποία ένας Κίνδυνος θεωρείται κίτρινος και κόκκινος (Μέσος & Υψηλός) μπορούν να αλλάξουν από την ομάδα έργου Μια ομάδα με διάθεση να αναλάβει ρίσκο, περιορίζει τα κόκκινα τετράγωνα του πίνακα Μια περισσότερο συντηριτική ομάδα έργου θα μπορούσε να αυξήσει τον αριθμό των κόκκινων τετραγώνων

ΚΑΤΑΤΑΞΗ ΚΙΝΔΥΝΩΝ Η κατάταξη στην ποιοτική ανάλυση είναι σαφώς πιο δύσκολη απ οτι στην ποσοτική Πχ. Κίνδυνος με έκθεση 1Μ σημαντικότερος από κίνδυνο με έκθεση 2Μ Στην ποιοτική ανάλυση οι δύο αυτοί κίνδυνοι μπορεί να θεωρηθούν ίδιας σημαντικότητας (Μέση) Για την αντιμετώπιση αυτού του φαινομένου γίνεται η κατάταξη των κινδύνων σύμφωνα με τις κλίμακες που προτείνει το PMI

ΚΑΤΑΤΑΞΗ ΚΙΝΔΥΝΩΝ Κατά συνέπεια, σε ένα τυχαίο παράδειγμα έργου οι κίνδυνοι θα μπορούσαν να καταταχθούν όπως παρακάτω: Πιθανότητα Συνέπεια Έκθεση κατά PMI Κίνδυνος Πi Σi Ei=Πi x Σi Σειρά κατάταξης Κ1 0.7 0.9 0.63 1 Κ2 0.4 0.05 0.02 7 Κ3 0.1 0.8 0.08 5 Κ4 0.2 0.7 0.14 4 Κ5 0.5 0.8 0.4 2 Κ6 0.6 0.6 0.36 3 Κ7 0.3 0.2 0.06 6

ΚΑΤΑΤΑΞΗ ΚΙΝΔΥΝΩΝ Πιθανότητα έως 0.9 (Πολύ υψηλή) Έκθεση του έργου σε Κίνδυνο Έκθεση = Π x Σ 0.7 (Υψηλή) Κ5 Κ1 0.5 (Μέση) Κ6 0.3 (Χαμηλή) Κ2 Κ7 0.1 (Πολύ Χαμηλή) Κ4 Κ3 Στόχος της ομάδας του έργου είναι να συσσωρεύονται οι απειλές κάτω αριστερά του πίνακα & οι ευκαιρίες πάνω δεξιά Πολύ Χαμηλή (0.05) Χαμηλή (0.10) Μέση (0.20) Υψηλή (0.40) Πολύ Υψηλή (0.80) Συνέπεια Υ: Υψηλός Κίνδυνος - Άμεση Αντίδραση M: Μέσος Κίνδυνος - Ενδεχόμενη Αντίδραση X: Χαμηλός Κίνδυνος - Παρακολούθηση

ΚΑΤΑΤΑΞΗ ΚΙΝΔΥΝΩΝ Σε επίπεδο έργου η Συνολική έκθεση σε οποιοδήποτε κίνδυνο ισοδυναμεί με το αλγεβρικό άθροισμα των επιμέρους εκθέσεων Πιθανότητα Συνέπεια Έκθεση κατά PMI Κίνδυνος Πi Σi Ei=Πi x Σi Σειρά κατάταξης Κ1 0.7 0.9 0.63 1 Κ2 0.4 0.05 0.02 7 Κ3 0.1 0.8 0.08 5 Κ4 0.2 0.7 0.14 4 Κ5 0.5 0.8 0.4 2 Κ6 0.6 0.6 0.36 3 Κ7 0.3 0.2 0.06 6 Σύνολο έργου 1.69

ΚΑΤΑΤΑΞΗ ΚΙΝΔΥΝΩΝ Η έκθεση σε αρνητικής συνέπειας κινδύνους - «απειλές» απεικονίζονται με θετική αριθμητική τιμή (>0) έκθεσης Η έκθεση σε θετικής συνέπειας κινδύνους - «ευκαιρίες» απεικονίζονται με αρνητική αριθμητική τιμή (<0) έκθεσης Κατά συνέπεια εάν θεωρήσουμε ότι οι Κ3, Κ4, Κ6 αναφέρονται σε «ευκαιρίες» ο πίνακας συνεπειών μετατρέπεται σε:

ΚΑΤΑΤΑΞΗ ΚΙΝΔΥΝΩΝ Πιθανότητα Συνέπεια Έκθεση κατά PMI Κίνδυνος Πi Σi Ei=Πi x Σi Σειρά κατάταξης Κ1 0.7 0.9 0.63 1 Κ2 0.4 0.05 0.02 4 Κ3 0.1-0.8-0.08 (3) Κ4 0.2-0.7-0.14 (2) Κ5 0.5 0.8 0.4 2 Κ6 0.6-0.6-0.36 (1) Κ7 0.3 0.2 0.06 3 Σύνολο έργου 0.53

ΚΑΤΑΤΑΞΗ ΚΙΝΔΥΝΩΝ Στόχος της ποιοτικής ανάλυσης και της κατάταξης κινδύνων είναι μια λίστα με κινδύνους οι οποίοι χρειάζονται ποσοτική ανάλυση Στη φάση της ποσοτικής ανάλυσης θα προηγηθούν οι κίνδυνοι με μεγαλύτερη συνέπεια κι έπειτα οι υπόλοιποι

ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΙΝΔΥΝΩΝ Ποσοτική Ανάλυση Τεχνική PERT Αναμενόμενη τιμή

ΤΕΧΝΙΚΗ PERT Κατά την εφαρμογή της μεθόδου PERT θεωρούνται τρείς τιμές για τη διάρκεια κάθε δραστηριότητας: a: Ο αισιόδοξος χρόνος / Η εκτέλεση της δραστηριότητας εξελλίσεται εξαιρετικά m: O πιθανότερος χρόνος / Φυσιολογική εξέλιξη του έργου b: Ο απαισιόδοξος χρόνος / Προκύπτει όταν όλα εξελίσσονται άσχημα Τα a και b αποδίδουν το ανώτερο και κατώτερο όριο της κατανομής συχνότητας Όταν οι δραστηριότητες επαναλαμβάνονται τότε μόνο το 0,5% θα βρεθεί εκτός των τιμών a και b. H m είναι η επικρατούσα τιμή (δεν συμπίπτει υποχρεωτικά με τη μέση τιμή (a+b)/2 )

ΤΕΧΝΙΚΗ PERT Στην κατανομή β η τυπική απόκλιση και η προσδοκώμενη τιμή δίνονται αντίστοιχα από τις σχέσεις: Τυπική απόκλιση s=(b-a)/6 Προσδοκώμενη τιμή d=(a+4m+b)/6

ΤΕΧΝΙΚΗ PERT Στην CPM η διάρκεια μιας δραστηριότητας είναι γνωστή και αιτιοκρατική. Όταν οι διακυμάνσεις είναι μικρές η θεώρηση δίνει αρκετά καλά αποτελέσματα. Σε αντίθετη περίπτωση η CPM ενδέχεται να μην οδηγεί σε καλή εκτίμηση της συνολικής διάρκειας του έργου Οι δύο συνηθέστερες προσεγγίσεις για την ενσωμάτωση στην ανάλυση της αβεβαιότητας είναι η προσομοίωση και η μέθοδος PERT

ΤΕΧΝΙΚΗ PERT H μέθοδος PERT υλοποιείται στα παρακάτω βήματα: 1. Για κάθε δραστηριότητα εκτιμούμε την κατανομή πιθανότητας της ή υποθέτουμε ότι είναι κατανομή β. 2. Από τις εκτιμήσεις για τις διάρκειες a,b,m που μας παρέχονται υπολογίζουμε την τυπική απόκλιση (s), τη προσδοκώμενη τιμή (d), και τη διακύμανση (s2) της διάρκειας κάθε δραστηριότητας 3. Με δεδομένο τη προσδοκώμενη τιμή καθορίζουμε τη κρίσιμη διαδρομή του έργου 4. Από την κρίσιμη διαδρομή γίνεται εκτίμηση της μέσης διάρκειας (Ε) και της διακύμανσης (V) της διάρκειας του έργου. 5. Χρησιμοποιούμε το στατιστικό μοντέλο προκειμένου να υπολογιστεί η πιθανότητα ολοκλήρωσης του έργου εντός του επιθυμητού χρονικού ορίου

ΤΕΧΝΙΚΗ PERT ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΕΠΙΛΥΣΗΣ Κωδικός Δραστηριότητας Όνομα Δραστηριότητας Προαπαιτούμενες 1 Έναρξη 2 Δραστηριότητα Α 1 3 Δραστηριότητα Β 1 4 Δραστηριότητα C 2 5 Δραστηριότητα D 4 6 Δραστηριότητα E 3 4 7 Δραστηριότητα F 5 8 Δραστηριότητα G 6 9 Λήξη 7 8

ΤΕΧΝΙΚΗ PERT ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΕΠΙΛΥΣΗΣ Κωδικός Δραστηριότητας Όνομα Δραστηριότητας Προαπαιτούμενες Απαισιόδοξη Πιθανότερη Αισιόδοξη 1 Έναρξη 2 Δραστηριότητα Α 1 2 4 6 3 Δραστηριότητα Β 1 3 5 9 4 Δραστηριότητα C 2 4 5 7 5 Δραστηριότητα D 4 4 6 9 6 Δραστηριότητα E 3 4 4 5 7 7 Δραστηριότητα F 5 3 6 9 8 Δραστηριότητα G 6 3 5 8 9 Λήξη 7 8 1. Να υπολογιστεί η πιθανότητα να ολοκληρωθεί το έργο εντός 22 χρονικών περιόδων 2. Για πόσες χρονικές μονάδες έργου η πιθανότητα ολοκλήρωσης είναι 99%?

ΤΕΧΝΙΚΗ PERT ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΕΠΙΛΥΣΗΣ Με χρήση των τύπων για την Προσδοκώμενη τιμή d=(a+4m+b)/6 ο πίνακας των δεδομένων διαμορφώνεται ως εξής:

ΤΕΧΝΙΚΗ PERT ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΕΠΙΛΥΣΗΣ Με χρήση του τύπου για την Τυπική απόκλιση s=(b-a)/6, ο πίνακας των δεδομένων διαμορφώνεται ως εξής: Κωδικός Δραστηριότητας Όνομα Δραστηριότητας Προαπαιτούμενες Απαισιόδοξη Πιθανότερη Αισιόδοξη Προσδοκώμενη διάρκεια (exp. time) Τυπική Απόκλιση (s) 1 Έναρξη 0 2 Δραστηριότητα Α 1 2 4 6 4.00 0.67 3 Δραστηριότητα Β 1 3 5 9 5.33 1.00 4 Δραστηριότητα C 2 4 5 7 5.17 0.50 5 Δραστηριότητα D 4 4 6 9 6.17 0.83 6 Δραστηριότητα E 3 4 4 5 7 5.17 0.50 7 Δραστηριότητα F 5 3 6 9 6.00 1.00 8 Δραστηριότητα G 6 3 5 8 5.17 0.83 9 Λήξη 7 8 0

ΤΕΧΝΙΚΗ PERT ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΕΠΙΛΥΣΗΣ Ενώ η διακύμανση s^2 είναι: Κωδικός Δραστηριότητας Όνομα Δραστηριότητας Προαπαιτούμενες Απαισιόδοξη Πιθανότερη Αισιόδοξη Προσδοκώμενη διάρκεια (exp. time) Τυπική Απόκλιση (s) Διακύμανση (s^2) 1 Έναρξη 0 2 Δραστηριότητα Α 1 2 4 6 4.00 0.67 0.44 3 Δραστηριότητα Β 1 3 5 9 5.33 1.00 1.00 4 Δραστηριότητα C 2 4 5 7 5.17 0.50 0.25 5 Δραστηριότητα D 4 4 6 9 6.17 0.83 0.69 6 Δραστηριότητα E 3 4 4 5 7 5.17 0.50 0.25 7 Δραστηριότητα F 5 3 6 9 6.00 1.00 1.00 8 Δραστηριότητα G 6 3 5 8 5.17 0.83 0.69 9 Λήξη 7 8 0

ΤΕΧΝΙΚΗ PERT ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΕΠΙΛΥΣΗΣ Κάνοντας χρήση των τύπων με τους οποίους υπολογίζονται οι Οριακοί Χρόνοι για κάθε δραστηριότητα (ES, EF, LS, LF) προκύπτει η Κρίσιμη Διαδρομή Σημειώνεται ότι για τους υπολογισμούς χρησιμοποιείται η αναμενόμενη τιμή διάρκειας για κάθε δραστηριότητα Οι Ενωρίτεροι Χρόνοι είναι: Κωδικός Δραστηριότητας Όνομα Δραστηριότητας Προαπαιτούμενες Απαισιόδοξη Πιθανότερη Αισιόδοξη Προσδοκώμενη διάρκεια (exp. time) Τυπική Απόκλιση (s) Διακύμανση (s^2) ES EF 1 Έναρξη 0 0 0 2 Δραστηριότητα Α 1 2 4 6 4.00 0.67 0.44 0.00 4.00 3 Δραστηριότητα Β 1 3 5 9 5.33 1.00 1.00 0.00 5.33 4 Δραστηριότητα C 2 4 5 7 5.17 0.50 0.25 4.00 9.17 5 Δραστηριότητα D 4 4 6 9 6.17 0.83 0.69 9.17 15.33 6 Δραστηριότητα E 3 4 4 5 7 5.17 0.50 0.25 9.17 14.33 7 Δραστηριότητα F 5 3 6 9 6.00 1.00 1.00 15.33 21.33 8 Δραστηριότητα G 6 3 5 8 5.17 0.83 0.69 14.33 19.50 9 Λήξη 7 8 0 21.33 21.33

ΤΕΧΝΙΚΗ PERT ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΕΠΙΛΥΣΗΣ Οι Αργότεροι Χρόνοι είναι: Κωδικός Δραστηριότητας Όνομα Δραστηριότητας Προαπαιτούμενες Απαισιόδοξη Πιθανότερη Αισιόδοξη Προσδοκώμενη διάρκεια (exp. time) Τυπική Απόκλιση (s) Διακύμανση (s^2) ES EF LS LF 1 Έναρξη 0 0 0 0 0 2 Δραστηριότητα Α 1 2 4 6 4.00 0.67 0.44 0.00 4.00 0.00 4.00 3 Δραστηριότητα Β 1 3 5 9 5.33 1.00 1.00 0.00 5.33 5.67 11.00 4 Δραστηριότητα C 2 4 5 7 5.17 0.50 0.25 4.00 9.17 4.00 9.17 5 Δραστηριότητα D 4 4 6 9 6.17 0.83 0.69 9.17 15.33 9.17 15.33 6 Δραστηριότητα E 3 4 4 5 7 5.17 0.50 0.25 9.17 14.33 11.00 16.17 7 Δραστηριότητα F 5 3 6 9 6.00 1.00 1.00 15.33 21.33 15.33 21.33 8 Δραστηριότητα G 6 3 5 8 5.17 0.83 0.69 14.33 19.50 16.17 21.33 9 Λήξη 7 8 0 21.33 21.33 21.33 21.33

ΤΕΧΝΙΚΗ PERT ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΕΠΙΛΥΣΗΣ Το συνολικό περιθώριο είναι: Κωδικός Δραστηριότητας Όνομα Δραστηριότητας Προαπαιτούμενες Απαισιόδοξη Πιθανότερη Αισιόδοξη Προσδοκώμενη διάρκεια (exp. time) Τυπική Απόκλιση (s) Διακύμανση (s^2) ES EF LS LF Slack 1 Έναρξη 0 0 0 0 0 0 2 Δραστηριότητα Α 1 2 4 6 4.00 0.67 0.44 0.00 4.00 0.00 4.00 0.00 3 Δραστηριότητα Β 1 3 5 9 5.33 1.00 1.00 0.00 5.33 5.67 11.00 5.67 4 Δραστηριότητα C 2 4 5 7 5.17 0.50 0.25 4.00 9.17 4.00 9.17 0.00 5 Δραστηριότητα D 4 4 6 9 6.17 0.83 0.69 9.17 15.33 9.17 15.33 0.00 6 Δραστηριότητα E 3 4 4 5 7 5.17 0.50 0.25 9.17 14.33 11.00 16.17 1.83 7 Δραστηριότητα F 5 3 6 9 6.00 1.00 1.00 15.33 21.33 15.33 21.33 0.00 8 Δραστηριότητα G 6 3 5 8 5.17 0.83 0.69 14.33 19.50 16.17 21.33 1.83 9 Λήξη 7 8 0 21.33 21.33 21.33 21.33 0.00 Kαι η Κρίσιμη Διαδρομή είναι η: A-C-D-F

ΤΕΧΝΙΚΗ PERT ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΕΠΙΛΥΣΗΣ Το Gantt chart που προκύπτει θα είναι της μορφής:

ΤΕΧΝΙΚΗ PERT ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΕΠΙΛΥΣΗΣ Η μέση διάρκεια του έργου υπολογίζεται από το άθροισμα της προσδοκώμενης διάρκειας των δραστηριοτήτων της κρίσιμης διαδρομής (Κεντρικό Οριακό Θεώρημα) Ε(x)=δ A +δ C +δ D +δ F =4+5,17+6,17+6=21.34 Η διακύμανση της συνολικής διάρκειας του έργου προκύπτει αντίστοιχα από τις διακυμάνσεις των δραστηριοτήτων της κρίσιμη διαδρομής σύμφωνα με τη σχέση V ( x) 1/ 2 2 2 2 2 2 2 2 2 s s s s 0,67 0,50 0,83 1,00 2, 389 A C D F

ΤΕΧΝΙΚΗ PERT Η Ζητούμενη πιθανότητα δίνεται από τη σχέση P Z P E[ X ] P Z 1/ 2 V[ X ] 22 21.34 2,389 Z 0,276 0,6103 61,03%

ΤΕΧΝΙΚΗ PERT Αντίστροφα για πιο χρονικό ορίζοντα η ολοκλήρωση του έργου συγκεντρώνει πιθανότητα 99% E[ X ] P Z 0,99 1/ 2 V[ X ] 21.34 2,33 26,91 2,389

ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΙΝΔΥΝΩΝ Ποσοτική Ανάλυση Τεχνική PERT Αναμενόμενη τιμή Δένδρα Σφαλμάτων Δενδρα γενονότων Προσομοίωση Monte Carlo Ανάλυση Ευαισθησίας

ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΗ ΤΙΜΗ Ένα τυπικό παράδειγμα υπολογισμού της αναμενόμενης τιμής είναι η Έκθεση Κινδύνου η οποία απεικονίζει εν μέρει την αβεβαιότητα που υπάρχει Πρακτικά δεν εμφανίζει φυσική σημασία καθώς δεν πρόκειται να επαληθευθεί η εξαγόμενη τιμή Πχ. Εάν με πιθανότητα 55% υπάρχει στο έργο ένας κίνδυνος με συνέπεια 12.000,00 τότε η έκθεση υπολογίζεται: 0.55 x 12000 = 6.600,00 Ουσιαστικά ο κίνδυνος θα προκύψει ή όχι άρα η συνέπεια θα είναι 12.000,00 ή 0

ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΗ ΤΙΜΗ Ουσιαστικά ο κίνδυνος θα προκύψει ή όχι άρα η συνέπεια θα είναι 12.000,00 ή 0 Συμπέρασμα: Η αναμενόμενη τιμη έχει νόημα και είναι χρήσιμη όταν υπολογίζεται σε επίπεδο έργου κι όχι μεμονωμενα για κάθε γεγονος Η συνολική αναμενόμενη τιμή για n κινδύνους ενός έργου δίνεται από τη σχέση: Ε σ = n i=1 Π i Σ i

ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΗ ΤΙΜΗ Σημειώνεται ότι η συνέπεια ενός κινδύνου Σi εκφράζεται με πρόσημο: Θετικο (+) όταν απεικονίζει απειλή Αρνητικό (-) όταν απεικονίζει ευκαιρία Ενδεικτικά ο υπολογισμός της συνολικής Συνέπειας για ένα έργο γίνεται ως εξής: Η Συνέπεια μπορεί να εκφράζεται σε μονάδες κόστους ή/και χρόνου Κίνδυνος Πιθανότητα Συνέπεια Εμφάνισης (Πi) ( ) Έκθεση ( ) Κ1 35% 15,000.00 5,250.00 Κ2 20% 10,000.00 2,000.00 Κ3 10% 80,000.00 8,000.00 Κ4 60% 20,000.00 12,000.00 Κ5 15% -50,000.00-7,500.00 Συνολική Έκθεση Έργου 19,750.00

ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΗ ΤΙΜΗ Κριτήρια Επιλογής Εναλλακτικών Σεναρίων με βάση την αναμενόμενη τιμή Μια κατασκευαστική εταιρία ενδιαφέρεται για την κατασκευή ενός εμπορικού κέντρου σε κεντρικό σημείο της πόλης Ο συνδυασμός δραστηριοτήτων και τιμολογιακής πολιτικής καταλήγει σε τρία επικρατέστερα σενάρια Σ1 Σ2 Σ3 Τα μηνιαία κέρδη που υπολογίζεται ότι θα υπάρχουν συνοψίζονται στον παρακάτω πίνακα (αισιόδοξη ουδέτερη απαισιόδοξη εκτίμηση)

ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΗ ΤΙΜΗ Παρατηρούμε ότι το Σενάριο 3 υπερέχει έναντι των υπολοίπων σε κάθε περίπτωση και προφανώς επιλέγεται Κέρδη k( ) Κ1 Κ2 Κ3 Σενάριο Αισιόδοξη Ουδέτερη Απαισιόδοξη Σ1 130 110-20 Σ2 140 160 130 Σ3 260 250 180

ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΗ ΤΙΜΗ Εάν ο πίνακας των εκτιμώμενων μηνιαίων κερδών ήταν: Κέρδη k( ) Κ1 Κ2 Κ3 Σενάριο Αισιόδοξη Ουδέτερη Απαισιόδοξη Σ1 130 110 10 Σ2 140 160 5 Σ3 260 140-280 Δεν είναι προφανές το ποιό σενάριο επικρατεί ενώ ανάλογα με το είδος της εκτίμησης για τα κέρδη αλλάζει η επιλογή

ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΗ ΤΙΜΗ Προκειμένου να δοθεί μια απάντηση θα πρέπει να υπάρχει εκτίμηση για την πιθανότητα κάθε εκτίμηση να πραγματοποιηθεί: Κέρδη k( ) Κ1 Κ2 Κ3 Πιθανότητα υλοποίησης 30% 40% 30% Σενάριο Αισιόδοξη Ουδέτερη Απαισιόδοξη Σ1 130 110 10 Σ2 140 160 5 Σ3 260 140-280

ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΗ ΤΙΜΗ Κέρδη k( ) Κ1 Κ2 Κ3 Πιθανότητα υλοποίησης 30% 40% 30% Σενάριο Αισιόδοξη Ουδέτερη Απαισιόδοξη Σ1 130 110 10 Σ2 140 160 5 Σ3 260 140-280 Στην προκειμένη περίπτωση ως «Κίνδυνοι» θεωρούνται τα εναλλακτικά σενάρια συνδυασμού δραστηριοτήτων Ως συνέπεια θεωρούνται τα εκτιμώμενα μηνιαία κέρδη Από τη σχέση Ε σ = υπολογίζεται η συνολική έκθεση για κάθε Σενάριο-Κίνδυνο n i=1 Π i Σ i

ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΗ ΤΙΜΗ Κέρδη k( ) Κ1 Κ2 Κ3 Πιθανότητα υλοποίησης 30% 40% 30% Σενάριο Αισιόδοξη Ουδέτερη Απαισιόδοξη Σ1 130 110 10 Σ2 140 160 5 Σ3 260 140-280 Κέρδη k( ) Κ1 Κ2 Κ3 Πιθανότητα 30% 40% 30% υλοποίησης Σύνολο k( ) Σενάριο Αισιόδοξη Ουδέτερη Απαισιόδοξη Αισιόδοξη Ουδέτερη Απαισιόδοξη Σ1 130 110 10 39 44 3 86 Σ2 140 160 5 42 64 1.5 107.5 Σ3 260 140-280 78 56-84 50

ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΗ ΤΙΜΗ Σύμφωνα με το κριτήριο της μέγιστης αναμενόμενης τιμής επιλέγεται το Σ2 Κέρδη k( ) Κ1 Κ2 Κ3 Πιθανότητα 30% 40% 30% υλοποίησης Σύνολο k( ) Σενάριο Αισιόδοξη Ουδέτερη Απαισιόδοξη Αισιόδοξη Ουδέτερη Απαισιόδοξη Σ1 130 110 10 39 44 3 86 Σ2 140 160 5 42 64 1.5 107.5 Σ3 260 140-280 78 56-84 50

ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΗ ΤΙΜΗ Εναλλακτικά θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί το κριτήριο maximax (επιλογή του σεναρίου με το μέγιστο δυνατό κέρδος) Τότε θα επιλέγαμε το Σ3 καθώς δυνητικά θα μπορούσε να έχει κέρδη 260 k /μήνα Η χρήση του κριτηρίου maximax γίνεται από «αισιόδοξους» διαχειριστές και μεγάλες επιχειρήσεις οι οποίες έχουν σαν στόχο μεγιστοποίηση κερδών ενώ ταυτόχρονα μπορούν να αντέξουν ενδεχόμενες απώλειες του κεφαλαίου τους Το Σ3 στην απαισιόδοξη εκδοχή του «προβλέπει» αρνητικά κέρδη Κέρδη k( ) Κ1 Κ2 Κ3 Πιθανότητα 30% 40% 30% υλοποίησης Σύνολο k( ) Σενάριο Αισιόδοξη Ουδέτερη Απαισιόδοξη Αισιόδοξη Ουδέτερη Απαισιόδοξη Σ1 130 110 10 39 44 3 86 Σ2 140 160 5 42 64 1.5 107.5 Σ3 260 140-280 78 56-84 50

ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΗ ΤΙΜΗ Μια άλλη εναλλακτική θα μπορούσε να αποτελέσει το κριτήριο Wald ή κριτήριο maximin Αντίθετης λογικής από το προηγούμενο κριτήριο Επιλέγεται το σενάριο με το χειρότερο «αποτέλεσμα» Αντικατοπτρίζει έντονα πεσιμιστικές αντιλήψεις του διαχειριστή Συνήθως χρησιμοποιείται από μικρές & πολύ μικρές επιχειρήσεις Κέρδη k( ) Κ1 Κ2 Κ3 Πιθανότητα 30% 40% 30% υλοποίησης Σύνολο k( ) Σενάριο Αισιόδοξη Ουδέτερη Απαισιόδοξη Αισιόδοξη Ουδέτερη Απαισιόδοξη Σ1 130 110 10 39 44 3 86 Σ2 140 160 5 42 64 1.5 107.5 Σ3 260 140-280 78 56-84 50 Συνεπώς επιλέγεται το Σ2

ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΗ ΤΙΜΗ Συνδυασμός των κριτηρίων maximax & maximin είναι το κριτήριο του Hurwicz Προτείνεται ένας «Συντελεστής αισιοδοξίας» α [0,1] Συμπληρωματικά λειτουργεί ο «Συντελεστής απαισιοδοξίας» (1-α) Επιλέγονται η μέγιστη (M) και η ελάχιστη τιμή (E) κάθε Σεναρίου Επιλέγεται το σενάριο για το οποίο μεγιστοποιείται ο δείκτης H = a M + (1 a) E

ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΗ ΤΙΜΗ Τονίζεται ότι και σε αυτό το κριτήριο υπάρχει υποκειμενικότητα καθώς ορίζεται το α από τον διαχειριστή Συνεπώς για εμφανώς απαισιόδοξο/κινδυνόφοβο διαχειριστή ορίζουμε α=0,2 και υπολογίζουμε: Κέρδη k( ) Κ1 Κ3 Σενάριο Αισιόδοξη Απαισιόδοξη Hurwicz Σ1 130 10 34 Σ2 140 5 32 Σ3 260-280 -172 Η1=0,2*130 + 0,8*10 = 34 Η2=0,2*140 + 0,8*5 = 32 Η3=0,2*260 + 0,8*(-280) = -172 Οπότε επιλέγεται το Σ1

ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΗ ΤΙΜΗ Τέλος, μπορεί να χρησιμοποιηθεί το κριτήριο Laplace το οποίο θεωρεί ισοπίθανα τα ενδεχόμενα (1/3 για αισιόδοξη ουδέτερη απαισιόδοξη) Ουσιαστικά θεωρείται ότι δεν μπορεί να υπάρξει εκτίμηση για την πιθανότητα κάθε ενδεχομένου Κέρδη k( ) Κ1 Κ2 Κ3 Σενάριο Αισιόδοξη Ουδέτερη Απαισιόδοξη Laplace Σ1 130 110 10 83.33 Σ2 140 160 5 101.67 Σ3 260 140-280 40.00 L1=(1/3)*130 + (1/3)*110 + (1/3)*10 =83.33 L2= (1/3)*140 + (1/3)*160 + (1/3)*5 =101.67 L3= (1/3)*260 + (1/3)*140 + (1/3)*(-280) =40 Τότε επιλέγεται το Σ2