«Επιμορφωτικό Βιωματικό Σεμινάριο Διδακτικής Παραδοσιακών Χορών» Μουσικοκινητική Βασικά στάδια εφαρμογής της «Μορφολογικής Μεθόδου» Δωροθέα Ξενιδάκη, Εκπαιδευτικός Φυσικής Αγωγής Ιεράπετρα 21/3/2015
1. Κατανόηση-εφαρμογή (δ+α) 1. Περπάτημα ελεύθερα στο χώρο με χρήση μουσικής
2. Κατανόηση της έννοιας ΙΣΧΥΡΟ-ΑΣΘΕΝΕΣ 1. Καθισμένοι σταυροπόδι: χτυπάμε 1 παλαμάκι δυνατά 1 παλαμάκι σιγά (1 παλαμάκι ισχυρό - 1 παλαμάκι ασθενές) 2. 1 παλαμάκι ισχυρό 1 χτύπημα στα γόνατα ασθενές 3. Όρθιοι: 1 χτύπημα με το 1 πόδι δυνατά 1 χτύπημα με το άλλο σιγά 4. 1 χτύπημα με το 1 πόδι δυνατά - καθόλου με το άλλο Σύνδεση: ΙΣΧΥΡΟ ΑΣΘΕΝΕΣ με ΔΕΞΙ ΑΡΙΣΤΕΡΟ Χρήση κρουστού
3. Κατανόηση της έννοιας ΑΡΓΟ-ΓΡΗΓΟΡΟ 1. Στο αργό μέρος ενός τραγουδιού χτυπάμε παλαμάκια - στο γρήγορο τα πόδια μας 2. Στο αργό μέρος ενός τραγουδιού περπατάμε - στο γρήγορο τρέχουμε (σταδιακά ρυθμικά) (Χρήση κρουστού)
4-5. Κατανόηση της μουσικής φράσης και της παύσης Ακούμε το τραγούδι και εξηγούμε τις μουσικές φράσεις (και τις παύσεις). Στη συνέχεια τα παιδιά, στην επανάληψη των μουσικών φράσεων (ή παύσεων): 1. Χτυπάμε παλαμάκια 2. Περπατούν και όταν ακούσουν την παύση σταματούν. Μετά την παύση, συνεχίζουν να περπατούν.
6. Κατανόηση της έννοιας της ΑΝΙΣΟΧΡΟΝΙΑΣ 1. Ελεύθερα στο χώρο, μετακίνηση με μικρό μεγάλο ή μεγάλο μικρό (κυρίως για Α-Β) 2. Ελεύθερα στο χώρο, μετακίνηση με μικρό, μικρό μεγάλο ή μεγάλο μικρό, μικρό (κυρίως για Γ-Δ) (χρήση κρουστού)
7. Μαθαίνω το σώμα μου ΔΕΞΙ-ΑΡΙΣΤΕΡΟ 1. Κατεύθυνση δεξιά: ισχυρό δεξί ασθενές αριστερό 2. Κατεύθυνση μπροστά - πίσω διαγώνια (ή προς τη φορά) - ισχυρό δεξί ασθενές αριστερό 3. Όρθιοι: δεξί χέρι χτυπάει στο δεξί πόδι (ισχυρό), αριστερό χέρι χτυπάει στο αριστερό πόδι (ασθενές). Το ίδιο αντίστροφα (ισχυρό αριστερόασθενές δεξί) με αντίστοιχες κατευθύνσεις.
1 ο ΣΤΑΔΙΟ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ Μαθαίνουμε τα βασικά δομικά σχήματα σε συνάρτηση με: τη χρήση του χώρου (κατευθύνσεις στο χώρο) τη χρήση του χρόνου (ρυθμικό σχήμα, ρυθμική οργάνωση)
ΒΑΣΙΚΑ ΔΟΜΙΚΑ ΣΧΗΜΑΤΑ 1. εναλλαγή δεικτών στήριξης (δ+α) ή (α+δ) 2. Στήριξη (πάτημα)- άρση [δ+(δ)α;] ή [α+(α)δ;] 3. διπλή εναλλαγή δεικτών στήριξης (δ+α+δ) ή (α+δ+α)
1 ο Βασικό Δομικό Σχήμα: εναλλαγή δεικτών στήριξης (δ+α) ή (α+δ) Πλάγιες μετακινήσεις Βήματα μετακινήσεις Συνδυασμός χώρου-χρόνου
Πλάγιες μετακινήσεις 1. Συνεχόμενες πλάγιες μετακινήσεις, δεξιά, αριστερά, μπροστά, πίσω με δ-α 2. Συνεχόμενες πλάγιες μετακινήσεις, δεξιά, αριστερά, μπροστά, πίσω με α-δ Συνδυασμοί: 1. 1 πλάγια μετακίνηση δεξιά, 1 αριστερά 2. 2 δεξιά - 2 αριστερά 3. 2 δεξιά -1 αριστερά 4. 2 αριστερά - 1 δεξιά
Βήματα μετακινήσεις 1. Κατεύθυνση δεξιά και συνεχόμενα με δ+α (δεξί μπροστά από τα αριστερό) 2. Κατεύθυνση αριστερά και συνεχόμενα με α+δ (αριστερό μπροστά από τα δεξί) Το ίδιο για: μπροστά-πίσω-διαγώνια (ή προς τη φορά) 3. Κατεύθυνση δεξιά και συνεχόμενα με δ+α (δεξί πίσω από τα αριστερό)
Στατικά 2 ο Βασικό Δομικό Σχήμα: στήριξη (πάτημα) - άρση [δ+(δ)α;] ή [α+(α)δ;] Προχωρητικά Συνδυασμός χώρου-χρόνου
Στατικά Όπως στο 1 ο δομικό σχήμα αλλά αντί κλείσιμο κάνω άρση. 1. Συνεχόμενα στατικά: Δ στη διάσταση- Α άρση, Α στη διάσταση-δ άρση Εναλλαγές: Η άρση μπροστά από το Δ (ή το Α) Πηδηχτή αναπήδηση
Προωθητικά 1. Κατεύθυνση δεξιά και συνεχόμενα: Δ στη διάσταση, Α άρση. 2. Κατεύθυνση αριστερά και συνεχόμενα: Α στη διάσταση, Δ άρση. 1. Το ίδιο για: μπροστά-πίσω-διαγώνια (ή προς τη φορά) Ισόχρονα και ανισόχρονα
Συνδυασμοί 1. Συνεχόμενα: Πάτημα και άρση μπροστά- πάτημα και άρση πίσω 2. 2 ή περισσότερα δεξιάαριστερά-μπροστά-πίσω
3 ο Βασικό Δομικό Σχήμα: διπλή εναλλαγή δεικτών στήριξης (δ+α+δ) ή (α+δ+α) Στο Δομικό Σχήμα (δ+α) προστίθεται μία ακόμα στήριξη με το δεξί και το αντιθετικό του. 1. Ως προς το χρόνο: Ισόχρονα ή Ανισόχρονα: μεγάλο-μικρό, μικρό μικρό, μικρό-μεγάλο
2. Ως προς τα χώρο: Στατικό (δεξιά-αριστερά-μπρος - πίσω) Προωθητικό (συνέχεια δεξιά ή συνέχεια αριστερά) Καλαματιανός (σταυρώματα) Συρτός στα 2
1. (δ+α+δ) ή (α+δ+α) ή 1-2-3 με δεξί και 1-2-3 με αριστερό προωθητικά όλο μπροστά 1. 1-2-3 με δεξί και 1-2-3 με αριστερό όλο πίσω 2. 1-2-3 με δεξί και 1-2-3 με αριστερό μπροστά και πίσω 3. 1-2-3 με δεξί και 1-2-3 με αριστερό 1 φορά μπροστά και μία φορά πίσω συνεχόμενα 1. 1-2-3 με δεξί και 1-2-3 με αριστερό σταυρωτά
2 ο ΣΤΑΔΙΟ ΔΙΔΑΣΑΛΙΑΣ Εκμάθηση κατηγοριών χορών τύπου «στα δύο» και τύπου «στα τρία».
Συνδυασμοί δομικών σχημάτων 1. 1 ο και 2 ο δομικό σχήμα: μετακίνηση δεξιά (δ+α) πάτημα-άρση [δ+(δ)α;] ή [α+(α)δ;] Χορός τύπου στα 3 2. 1 ο +1 ο +2 ο μετακίνηση δεξιά (δ+α)+ μετακίνηση δεξιά (δ+α) πάτημα-άρση [δ+(δ)α;] ή [α+(α)δ;] Διευρυμένος χορός τύπου στα 3
Συνδυασμοί δομικών σχημάτων 3. 4. 1 ο +1 ο +2 ο (προς τα δεξιά)+1 ο και 2 ο (προς τα αριστερά) Διευρυμένος χορός τύπου στα 3 Τσάμικος
3 ο ΣΤΑΔΙΟ ΔΙΔΑΣΑΛΙΑΣ Εκμάθηση συγκεκριμένων χορευτικών φράσεων (χορευτικά μοτίβα) π.χ χορός «στα τρία» χορός «στα δύο» συρτός καλαματιανός
Μίξη 2 τύπου στα 2 Συνδυασμοί Μίξη 2 τύπου στα 3 Μίξη 1 χορού στα 2 και μέρος χορού στα 3 Μίξη 1 χορός στα 2 και μέρος χορού στα 2 Μίξη 1 χορός στα 2 και 1 χορός στα 3
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Καρφής Β. - Ζιάκα Μ., Ο ελληνικός παραδοσιακός χορός στην εκπαίδευση, εκδ. Διάπλους, Θεσσαλονίκη 2009.