ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ 17983/13 (OR. en) ΑΝΑΚΟΙΝΩΘΕΝ ΤΥΠΟΥ 3281η σύνοδος του Συµβουλίου PRESSE 596 PR CO 73 Οικονοµικά και ηµοσιονοµικά Θέµατα (συνέχεια) Βρυξέλλες, 18 εκεµβρίου 2013 Πρόεδρος Rimantas ŠADŽIUS Υπουργός Οικονοµικών της Λιθουανίας Τ Υ Π Ο Σ Rue de la Loi, 175 B 1048 ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ Τηλ.: +32 (0)2 281 9776 / 6319 Φαξ: +32 (0)2 281 8026 press.office@consilium.europa.eu http://www.consilium.europa.eu/press 17983/13 1
Κυριότερα αποτελέσµατα της συνόδου του Συµβουλίου Το Συµβούλιο συµφώνησε γενικό προσανατολισµό σχετικά το προτεινόµενο ενιαίο συµβούλιο εξυγίανσης και το ενιαίο ταµείο για την εξυγίανση των τραπεζών. Η συµβιβαστική λύση αποτελείται από σχέδιο κανονισµού για τον ενιαίο µηχανισµό εξυγίανσης (ΕΜΕ) και απόφαση για τη δέσµευση των κρατών µελών της ευρωζώνης να διαπραγµατευτούν, µέχρι την 1η Μαρτίου 2014, διακυβερνητική συµφωνία για τη λειτουργία του ενιαίου ταµείου εξυγίανσης. Οι διαπραγµατεύσεις µε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα αρχίσουν τώρα, µε στόχο την επίτευξη συµφωνίας για τον κανονισµό σχετικά µε τον ΕΜΕ σε πρώτη ανάγνωση πριν από το τέλος της τρέχουσας περιόδου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (Μάιος 2014). Οι Υπουργοί ενέκριναν επίσης δήλωση σχετικά µε το σχεδιασµό ενός αναχώµατος για το ενιαίο ταµείο εξυγίανσης. Ο ΕΜΕ θα αποτελέσει ένα από τα βασικά στοιχεία της τραπεζικής ένωσης της Ευρώπης, µαζί µε τον ενιαίο εποπτικό µηχανισµό (ΕΕΜ), που τέθηκε σε ισχύ τον περασµένο µήνα. Ο ΕΜΕ θα καλύπτει όλες τις χώρες που συµµετέχουν στον ΕΕΜ και συγκεκριµένα τα κράτη µέλη της ευρωζώνης καθώς και τις χώρες εκτός ευρωζώνης που θα αποφασίσουν να συµµετάσχουν. Η δηµιουργία µιας τραπεζικής ένωσης είναι ουσιαστική προκειµένου να αντιµετωπιστεί ο κατακερµατισµός της αγοράς και να διαρραγεί η σχέση µεταξύ κρατικού χρέους και τραπεζών. 17983/13 2
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1 ΣΥΜΜΕΤΑΣΧΟΝΤΕΣ...4 ΣΗΜΕΙΑ ΓΙΑ ΤΑ ΟΠΟΙΑ ΙΕΞΗΧΘΗ ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΕΝΙΑΙΟΣ ΜΗΧΑΝΙΣΜΌΣ ΕΞΥΓΙΑΝΣΗΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΤΡΑΠΕΖΕΣ...6 ΑΛΛΑ ΕΓΚΡΙΘΕΝΤΑ ΣΗΜΕΙΑ ΕΞΩΤΕΡΙΚΕΣ ΥΠΟΘΕΣΕΙΣ Ιράν περιοριστικά µέτρα...9 1 Όταν δηλώσεις, συµπεράσµατα ή ψηφίσµατα έχουν εγκριθεί τυπικά από το Συµβούλιο, αυτό επισηµαίνεται στον τίτλο του σχετικού σηµείου και το κείµενο τίθεται εντός εισαγωγικών. Τα έγγραφα των οποίων τα στοιχεία δίδονται µέσα στο κείµενο είναι διαθέσιµα στις ιστοσελίδες του Συµβουλίου: http://www.consilium.europa.eu. Οι πράξεις οι οποίες θεσπίζονται µε δηµοσιοποιήσιµες δηλώσεις στα πρακτικά του Συµβουλίου σηµειώνονται µε αστερίσκο. Οι δηλώσεις αυτές είναι διαθέσιµες στις προαναφερόµενες ιστοσελίδες του Συµβουλίου ή µπορούν να ληφθούν από την Υπηρεσία Τύπου. 17983/13 3
ΣΥΜΜΕΤΑΣΧΟΝΤΕΣ Βέλγιο: κ. Koen GEENS Υπουργός Οικονοµικών, υπεύθυνος για τη ηµόσια ιοίκηση Βουλγαρία: κ. Petar CHOBANOV Υπουργός Οικονοµικών Τσεχική ηµοκρατία: κ. Radek URBAN Αναπληρωτής Υπουργός Οικονοµικών ανία: κα Margrethe VESTAGER Υπουργός Οικονοµικών και Εσωτερικών Γερµανία: κ. Wolfgang SCHÄUBLE Οµοσπονδιακός Υπουργός Οικονοµικών Εσθονία: κ. Jürgen LIGI Υπουργός Οικονοµικών Ιρλανδία: κ. Michael NOONAN Υπουργός Οικονοµικών Ελλάδα: κ. Ιωάννης ΣΤΟΥΡΝΑΡΑΣ Υπουργός Οικονοµικών Ισπανία: κ. Luis DE GUINDOS JURADO Υπουργός Οικονοµικών και Ανταγωνιστικότητας Γαλλία: κ. Pierre MOSCOVICI Υπουργός Οικονοµίας και Οικονοµικών Κροατία: κ. Mato ŠKRABALO Μόνιµος Αντιπρόσωπος Ιταλία: κ. Fabrizio SACCOMANNI Υπουργός Οικονοµίας και Οικονοµικών Κύπρος: κ. Κορνήλιος ΚΟΡΝΗΛΙΟΥ Μόνιµος Αντιπρόσωπος Λετονία: κ. Andris VILKS Υπουργός Οικονοµικών Λιθουανία: κ. Rimantas ŠADŽIUS Υπουργός Οικονοµικών Λουξεµβούργο, κ. Pierre GRAMEGNA Υπουργός Οικονοµικών Ουγγαρία: κ. Gábor ORBÁN Υφυπουργός Φορολογίας και Θεµάτων Οικονοµικής Πολιτικής, Υπουργείο Εθνικής Οικονοµίας Μάλτα: κ. Edward SCICLUNA Υπουργός Οικονοµικών Κάτω Χώρες: κ. Jeroen DIJSSBLOEM Υπουργός Οικονοµικών Αυστρία: κ. Walter GRAHAMMER Μόνιµος Αντιπρόσωπος Πολωνία: κ. Mateusz SZCZUREK Υπουργός Οικονοµικών Πορτογαλία: κα Maria Luís ALBUQUERQUE Υπουργός Οικονοµικών Ρουµανία: κ. Liviu VOINEA Εντεταλµένος Υπουργός Προϋπολογισµού Σλοβενία: κ. Uroš ČUFER Υπουργός Οικονοµικών 17983/13 4
Σλοβακία: κ. Vazil HUDÁK Υφυπουργός, Υπουργείο Οικονοµικών Φινλανδία: κα Jutta URPILAINEN Σουηδία: κ. Anders BORG Υπουργός Οικονοµικών Ηνωµένο Βασίλειο: κ. George OSBORNE Υπουργός Οικονοµικών Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης, Υπουργός Οικονοµικών Επιτροπή κ. Michel BARNIER Μέλος Συµµετείχαν επίσης: κ. Vitor CONSTÂNCIO Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας κ. Thomas WIESER Πρόεδρος της Οικονοµικής και ηµοσιονοµικής Επιτροπής κ. Hans VIJLBRIEF Πρόεδρος της Επιτροπής Οικονοµικής Πολιτικής 17983/13 5
ΣΗΜΕΙΑ ΓΙΑ ΤΑ ΟΠΟΙΑ ΙΕΞΗΧΘΗ ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΕΝΙΑΙΟΣ ΜΗΧΑΝΙΣΜΌΣ ΕΞΥΓΙΑΝΣΗΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΤΡΑΠΕΖΕΣ Το Συµβούλιο καθόρισε τη θέση του για τη σύσταση ενιαίου συµβουλίου εξυγίανσης και ενιαίου ταµείου για την εξυγίανση των τραπεζών. Κάλεσε την Προεδρία να αρχίσει διαπραγµατεύσεις µε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, µε στόχο την επίτευξη συµφωνίας για τον κανονισµό σχετικά µε τον ενιαίο µηχανισµό εξυγίανσης (ΕΜΕ) σε πρώτη ανάγνωση πριν από το τέλος της τρέχουσας περιόδου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (Μάιος 2014). Η συµβιβαστική λύση που επιτεύχθηκε στους κόλπους του Συµβουλίου αποτελείται από σχέδιο κανονισµού για τον ενιαίο µηχανισµό εξυγίανσης και από απόφαση για τη δέσµευση των κρατών µελών της ευρωζώνης να διαπραγµατευτούν, µέχρι την 1η Μαρτίου 2014, διακυβερνητική συµφωνία για τη λειτουργία του ενιαίου ταµείου εξυγίανσης. Η συµφωνία αυτή που ευθυγραµµίζεται µε τους επίσης εγκριθέντες όρους αναφοράς, θα περιλαµβάνει ρυθµίσεις για τη µεταφορά εθνικών συνεισφορών στο ταµείο και την προοδευτική αµοιβαιοποίησή τους κατά τη διάρκεια µιας µεταβατικής φάσης 10 ετών. Θα εγκρίνει τους κανόνες διάσωσης µε δηµόσιους πόρους που έχουν θεσπιστεί στην οδηγία για την ανάκαµψη και την εξυγίανση των τραπεζών όπως ισχύουν για τη χρήση του ενιαίου ταµείου. Το ενιαίο ταµείο εξυγίανσης θα χρηµατοδοτείται από τραπεζικές εισφορές επιβαλλόµενες σε εθνικό επίπεδο. Θα συγκροτηθεί αρχικώς από εθνικά τµήµατα που σταδιακά θα πρέπει να συγχωνευτούν σε διάστηµα 10 ετών. Κατά τη διάρκεια της περιόδου αυτής, θα αυξηθεί σταδιακά η αµοιβαιοποίηση µεταξύ των εθνικών τµηµάτων. Έτσι, ενώ κατά τη διάρκεια του πρώτου έτους, το κόστος για την εξυγίανση των τραπεζών (µετά τη διάσωση µε δηµόσιους πόρους) θα προέλθει κυρίως από τα τµήµατα των κρατών µελών στα οποία εδρεύουν οι τράπεζες, το ποσοστό θα µειώνεται σταδιακά, καθόσον αυξάνεται η συνεισφορά από τµήµατα άλλων χωρών. Η Ευρωοµάδα και οι Υπουργοί του ECOFIN ενέκριναν επίσης δήλωση σχετικά µε το σχεδιασµό αναχώµατος για το ενιαίο ταµείο εξυγίανσης. Στη δήλωση αυτή διευκρινίζεται ότι κατά την αρχική φάση δηµιουργίας του ταµείου, η ενδιάµεση χρηµατοδότηση θα πραγµατοποιείται από εθνικές πηγές στηριζόµενες από τραπεζικές εισφορές, ή από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισµό Σταθερότητας, σύµφωνα µε τις υφιστάµενες διαδικασίες. Θα είναι επίσης δυνατή η δανειοδότηση µεταξύ εθνικών τµηµάτων. Θα διαµορφωθεί κοινό ανάχωµα κατά τη µεταβατική αυτή φάση έως ότου το ταµείο καταστεί πλήρως λειτουργικό, το αργότερο µετά από 10 χρόνια. Το ανάχωµα θα διευκολύνει τα δάνεια από το ταµείο. Τελικά θα εξοφληθεί από τον τραπεζικό τοµέα µέσω εισφορών, συµπεριλαµβανοµένων των εισφορών εκ των υστέρων. Ο προτεινόµενος ενιαίος µηχανισµός εξυγίανσης (ΕΜΕ) θα αποτελέσει ένα από τα βασικά στοιχεία της τραπεζικής ένωσης της Ευρώπης, µαζί µε τον ενιαίο εποπτικό µηχανισµό (ΕΕΜ), που τέθηκε σε ισχύ τον περασµένο µήνα 1. Η δηµιουργία τραπεζικής ένωσης είναι ουσιαστική προκειµένου να αντιµετωπιστεί ο κατακερµατισµός της αγοράς και να διαρραγεί η σχέση µεταξύ κρατικού χρέους και τραπεζών. 1 Βλέπε δελτίο Τύπου 14044/13. 17983/13 6
H δηµιουργία ΕΜΕ θα εξασφαλίσει την άσκηση εποπτείας και εξυγίανσης στο ίδιο επίπεδο για τις χώρες που συµµετέχουν στην επιτήρηση των τραπεζών στο πλαίσιο του ΕΕΜ. Αυτό θα αποτρέψει την εµφάνιση εντάσεων µεταξύ εποπτείας σε επίπεδο ΕΕ και εθνικών καθεστώτων εξυγίανσης. Ο ΕΜΕ θα καλύπτει όλες τις χώρες που συµµετέχουν στον ΕΕΜ και συγκεκριµένα τα κράτη µέλη της ευρωζώνης καθώς και τις χώρες εκείνες εκτός ευρωζώνης που θα αποφασίσουν να συµµετάσχουν µέσω συµφωνιών στενής συνεργασίας. Το σχέδιο κανονισµού που συµφωνήθηκε από το Συµβούλιο προβλέπει ένα ενιαίο συµβούλιο εξυγίανσης µε ευρείες αρµοδιότητες σε περιπτώσεις εξυγίανσης των τραπεζών. Εάν ενηµερωθεί από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ότι µια τράπεζα πτωχεύει ή κινδυνεύει να πτωχεύσει, ή µε δική του πρωτοβουλία, το συµβούλιο θα εγκρίνει µηχανισµό εξυγίανσης θέτοντας την τράπεζα σε εξυγίανση. Θα καθορίζει την εφαρµογή εργαλείων εξυγίανσης και τη χρήση του ενιαίου ταµείου εξυγίανσης. Οι αποφάσεις από το συµβούλιο θα τίθενται σε ισχύ εντός 24 ωρών από τη λήψη τους, εκτός εάν το Συµβούλιο, αποφασίζοντας µε απλή πλειοψηφία κατόπιν προτάσεως της Επιτροπής, αντιτίθεται ή ζητεί αλλαγές. Το συµβούλιο θα απαρτίζεται από έναν εκτελεστικό διευθυντή, τέσσερα διορισµένα µέλη πλήρους απασχόλησης και τους αντιπροσώπους των εθνικών αρχών εξυγίανσης όλων των συµµετεχουσών χωρών. Θα ασκεί τα καθήκοντά του είτε στην ολοµέλεια είτε σε εκτελεστική σύνθεση. Τα περισσότερα σχέδια αποφάσεων εξυγίανσης θα εκπονούνται στην εκτελεστική συνεδρίαση, απαρτιζόµενη από τον εκτελεστικό διευθυντή και τα διορισµένα µέλη, ενώ οι αντιπρόσωποι των κρατών µελών τα οποία αφορά συγκεκριµένη απόφαση εξυγίανσης θα συµµετέχουν σε πρώτο στάδιο. Ωστόσο, η ολοµέλεια θα είναι υπεύθυνη για τις αποφάσεις που αφορούν την ενίσχυση της ρευστότητας που υπερβαίνει το 20% του κεφαλαίου που έχει καταβληθεί στο ταµείο, ή άλλες µορφές στήριξης, όπως η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, που υπερβαίνει το 10% των κεφαλαίων, καθώς και για όλες τις αποφάσεις που απαιτούν πρόσβαση στο ταµείο αφού χρησιµοποιηθεί συνολικό ποσό 5 δισ. ευρώ σε ένα δεδοµένο ηµερολογιακό έτος. Στις περιπτώσεις αυτές, οι αποφάσεις θα λαµβάνονται µε πλειοψηφία των δύο τρίτων των µελών του διοικητικού συµβουλίου που αντιπροσωπεύουν τουλάχιστον το 50% των εισφορών. Η ολοµέλεια, ψηφίζοντας µε απλή πλειοψηφία, θα έχει επίσης το δικαίωµα να αντιτάσσεται στη λήψη αποφάσεων κατά την εκτελεστική συνεδρίαση που επιτρέπουν στο ταµείο να δανείζεται, καθώς και αποφάσεων αµοιβαιοποίησης διακανονισµών χρηµατοδότησης στην περίπτωση εξυγίανσης οµίλου µε ιδρύµατα τόσο στα συµµετέχοντα στον ΕΜΕ κράτη όσο και στα µη συµµετέχοντα κράτη της ΕΕ. Για να διασφαλιστεί η δηµοσιονοµική κυριαρχία των κρατών µελών, το σχέδιο κανονισµού θα απαγορεύει αποφάσεις που απαιτούν να παρασχεθεί έκτακτη δηµόσια στήριξη από κράτος µέλος χωρίς την προηγούµενη έγκρισή του στο πλαίσιο των εθνικών δηµοσιονοµικών διαδικασιών. 17983/13 7
Ο ενιαίος µηχανισµός εξυγίανσης θα καλύπτει όλες τις τράπεζες στα συµµετέχοντα κράτη µέλη. Το συµβούλιο θα είναι υπεύθυνο για τις φάσεις σχεδιασµού και εξυγίανσης των διασυνοριακών τραπεζών καθώς και εκείνων που εποπτεύονται άµεσα από την ΕΚΤ, ενώ οι εθνικές αρχές εξυγίανσης θα είναι υπεύθυνες για όλες τις άλλες τράπεζες. Ωστόσο, το συµβούλιο θα είναι πάντα υπεύθυνο αν η εξυγίανση της τράπεζας απαιτεί πρόσβαση στο ενιαίο ταµείο εξυγίανσης. Oι εθνικές αρχές εξυγίανσης θα είναι υπεύθυνες για την εκτέλεση των σχεδίων εξυγίανσης των τραπεζών υπό τον έλεγχο του ενιαίου συµβουλίου εξυγίανσης. Σε περίπτωση που µια εθνική αρχή δεν συµµορφώνεται µε την απόφασή του, θα µπορεί να απευθύνει άµεσα εκτελεστικές εντολές στην προβληµατική τράπεζα. Ο ΕΜΕ θα τεθεί σε εφαρµογή την 1η Ιανουαρίου 2015. Οι λειτουργίες διάσωσης µε δηµόσιους πόρους και εξυγίανσης θα τεθούν σε εφαρµογή την 1η Ιανουαρίου 2016. Ο κανονισµός για τον ΕΜΕ δεν θα ισχύει µέχρις ότου τεθεί σε ισχύ η διακυβερνητική συµφωνία. Ο κανονισµός, βάσει του άρθρου 114 της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, απαιτεί τη συγκέντρωση ειδικής πλειοψηφίας για την έγκριση του Συµβουλίου, σε συµφωνία µε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Η διακυβερνητική συµφωνία θα τεθεί σε ισχύ µόλις επικυρωθεί από τα κράτη µέλη που συµµετέχουν στον ΕΕΜ/ΕΜΕ και αντιπροσωπεύουν το 80% των συνεισφορών στο ενιαίο ταµείο εξυγίανσης. 17983/13 8
ΑΛΛΑ ΕΓΚΡΙΘΕΝΤΑ ΣΗΜΕΙΑ ΕΞΩΤΕΡΙΚΕΣ ΥΠΟΘΕΣΕΙΣ Ιράν περιοριστικά µέτρα Το Συµβούλιο τροποποίησε κανονισµό που επιβάλλει περιοριστικά µέτρα κατά του Ιράν. Κατόπιν αποφάσεως του Ευρωπαϊκού ικαστηρίου, διαγράφηκαν από τον πίνακα προσώπων και οντοτήτων που υπόκεινται σε περιοριστικά µέτρα ένα πρόσωπο και µία οντότητα. 17983/13 9