Ο ρόλος των προσδοκιών στην οικονομική συμπεριφορά

Ο ρόλος των προσδοκιών στην οικονομική συμπεριφορά

Αιτιοκρατικά Συστήματα (caus and ffc). αίτιο: Χ αποτέλεσμα: Υ ά: k 0, ό ά 0, k 0 ά: Τα οικονομικά συστήματα 0, ά X δεν είναι έτσι!!! 0 k,

Σύγχρονες θεωρίες οικονομικών αποφάσεων Εμπροσθοβαρείς (εξαρτώνται από μελλοντικές εξελίξεις) Αντιδρούν αμέσως σε μελλοντικές μεταβολές Προσαρμόζονται αμέσως όταν δεν επαληθεύονται οι προσδοκίες

Τα κοινωνικά συστήματα δεν είναι πάντα αιτιοκρατικά. Μπορεί να αντιδρούν προνοητικά (νομίζοντας ότι κάτι θα συμβεί στο μέλλον) είτε χωρίς να λαμβάνουν υπόψη ένα αίτιο (νομίζοντας ότι δεν θα έχει συνέπειες στο μέλλον) αίτιο: Χ αποτέλεσμα: Υ ά: k 0, ό ά 0, k 0 ά: X k, 0, ά 0

Θεωρίες προσδοκιών X +1, = αναμενόμενη τιμή τώρα () για το επόμενο διάστημα (+1) X +k, = αναμενόμενη τιμή τώρα () για το μελλοντικό διάστημα (+k) Πώς σχηματίζονται οι προσδοκίες? Αναδρομικά (Με βάση τις πληροφορίες από το παρελθόν) Προνοητικά (Με βάση τις εκτιμήσεις για το μέλλον)

Θεωρίες προσδοκιών: Με βάση το παρελθόν ί : X 1, έ : X X 1, 1 1, 1 1 έ : X X έ 1 ά 2 : X X (1 ) X 1, 1 2 Αυτοδιόρθωση Σφάλμα = [X X, 1 ] έ X X 1, 1 ή ί Προσαρμογή: X +1, = [X +1, X, 1 ] Αυτοδιόρθωση X X, 1 ό έ X +1, = θ[x X, 1 ] ή (0, ) X +1, = θx + (1 θ)x, 1 ]

ί : X 1, έ : X X Προνοητικές θεωρίες προσδοκιών 1, 1 1, 1 1 Αξιοποιώ κάθε διαθέσιμη πληροφορία που έχω και λαμβάνω υπόψη μου τις επιπτώσεις που θα έχουν στο μέλλον έ : X X έ 1 ά 2 : X X (1 ) X 1, 1 2 X έ 1, 1 ή ί X X ό έ ή X, 1 (0, )

Πώς οι προσδοκίες επηρεάζουν τις αποφάσεις όταν συμβεί μία διαταραχή ί έ έ : έ : : ί ί έ : ά έ, ύ ί ή ά έ ά ά έ ά Αν υπάρχουν όμως άλλοι που εκτιμούν καλύτερα τι θα συμβεί στο μέλλον (προνοητικοί), ά ό ή ί ά ά ύ ί : Slf-fulfilling xpcaions τότε όσοι αποφασίζουν σταδιακά (αναδρομικοί) μπορεί να βρεθούν με σημαντικές απώλειες Ά : P P ά ώ ή ή 1, (Συμπεριφορές κοπαδιού: Hrd psychology)

ί έ έ : ί ί έ Πώς οι προσδοκίες επηρεάζουν τις αποφάσεις όταν συμβεί μία διαταραχή : ά έ, ύ ί ή : ά έ ά έ : ά έ ά ά ό ή ί ά ά ύ ί : Slf-fulfilling xpcaions ά ώ ή ή 1, Ά : P P (Συμπεριφορές κοπαδιού: Hrd psychology)

IMF: World Economic Oulook Daabas ΕΛΛΑΔΑ 2012 2013 2014 2015 2016 2017 Ρυθμός ανάπτυξης ΑΕΠ (g %) Πληθωρισμός ΔΤΚ (π %) -7.300-3.198 0.654-0.231-0.576 2.662 1.035-0.854-1.394-1.092 0.024?

ΜΕΡΙΚΕΣ ΠΟΛΥ ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΜΕ ΠΡΟΣΔΟΚΙΕΣ 1.Η έννοια του πραγματικού επιτοκίου 2. Η Εξίσωση Αρμπιτράζ (arbirag) 3. Η Ακάλυπτη Ισοδυναμία Αποδόσεων 4. Η Εξίσωση για τις Επενδύσεις: Αρμπιτράζ και Παρούσα Αξία

Η έννοια του πραγματικού επιτοκίου Αρχικό κεφάλαιο: Α ( ) Ονομαστικό επιτόκιο Πραγματικό επιτόκιο +1 Τιμές: Ρ Ρ +1, Σε τρέχουσες τιμές: Α Α1=(1+i)Α Σε πραγματικές τιμές: [Α/Ρ ] Α1 =Α1/Ρ +1, σταθερά Σε πραγματικές τιμές: [Α/Ρ ] Α2=(1+r)[Α/Ρ ] σταθερά i r Πρέπει Α2 =Α1 (1+r)[Α/Ρ ] = (1+i)Α/Ρ +1, Απλοποιώντας: (1+r)= (1+i) Ρ /Ρ +1,

P +1, = P [1 + π ] 1 + r = 1+i = 1+i P +1, / P 1+π r = 1+i i π 1+π - 1 = 1+π i π Συνήθως: π = π r i π Αν όμως υπάρχει πληθωριστική έκπληξη : π +1, π Ex an ral ra of inrs (εκ των προτέρων) Ex pos ral ra of inrs (εκ των υστέρων) r1 i π r2 i π +1,

ΜΕΡΙΚΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ 1.Οι τράπεζες προσφέρουν ονομαστικό επιτόκιο. Ο καταθέτης υπολογίζει σε πραγματική απόδοση r= i-π Αν όμως υπάρχει έκπληξη πληθωρισμού τότε π < π +1 χάνει σε πραγματικούς όρους Αν όμως π > π +1 κερδίζει σε πραγματικούς όρους 2.Υπάρχουν σύνθετα προϊόντα που προσφέρουν σταθερές αποδόσεις (r ) εγγυημένες από τον πληθωρισμό (Inflaion indxd bonds) Η ονομαστική απόδοση καθορίζεται εκ των υστέρων: i=r+ π +1

ΟΝΟΜΑΣΤΙΚΟ ΕΠΙΤΟΚΙΟ ΚΑΙ ΠΛΗΘΩΡΙΣΜΟΣ ΣΤΙΣ ΗΠΑ 16% 14% 12% USTB Ra US_INFLATION 10% 8% 6% 4% 2% 0% -2% 1950 1952 1954 1956 1958 1960 1962 1964 1966 1968 1970 1972 1974 1976 1978 1980 1982 1984 1986 1988 1990 1992 1994 1996 1998 2000 2002 2004 2006 2008 2010 15

ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ ΕΠΙΤΟΚΙΟ % ΣΤΙΣ ΗΠΑ r= i-π ΣΕ ΕΤΗΣΙΑ ΕΝΤΟΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΙΑ REAL_RATE 6 5 4 3 2 1 0-1 -2-3 -4 1950 1952 1954 1956 1958 1960 1962 1964 1966 1968 1970 1972 1974 1976 1978 1980 1982 1984 1986 1988 1990 1992 1994 1996 1998 2000 2002 2004 2006 2008 2010 16

ΤΙ ΣΥΜΒΑΙΝΕΙ ΌΤΑΝ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙ ΑΝΤΙΠΛΗΘΩΡΙΣΜΟΣ (π<0)? Η πραγματική απόδοση είναι r= i-π Αν επικρατεί μεγάλη απαισιοδοξία και ο κόσμος περιμένει ότι η ζήτηση θα μειωθεί και άλλο τότε π < 0 Ακόμα και αν i =0, r >0 Δηλαδή απλώς και μόνο διακρατώντας χρήματα στο σπίτι του κερδίζει σε πραγματικούς όρους Έτσι όμως η οικονομία βυθίζεται σε παρατεταμένη ύφεση ΚΛΕΙΔΙ: Η τόνωση της αισιοδοξίας ότι τα πράγματα θα πάνε καλύτερα Η σημασία του «καλού κλίματος»

ΠΩΣ ΕΞΗΓΕΙΤΑΙ Η ΙΑΠΩΝΙΚΗ ΑΣΘΕΝΕΙΑ 12 10 8 INTEREST RATE 6 4 2 INFLATION RATE 0-2 80 82 84 86 88 90 92 94 96 98 00 02 04 06 08 RL6 INF Αρνητικός πληθωρισμός! Θετικό πραγματικό επιτόκιο

Εξίσωση Ισοδυναμίας Αποδόσεων (Arbirag) (παρόμοια με την ζήτηση δύο αγαθών με διαφορετικές τιμές) ύ ά : Q, Q έ P P ί A B B ί ό : max U( Q, Q ) ό ό : Q P Q P Y A A B B A B ή : U ( Q, Q ) ( Y Q P Q P ) A B A A B B Q A U 0 MU A P Q A A Q B U 0 MU B P Q B B Arbirag MU P A A MU P B B

Κυμαινόμενες ισοτιμίες E( /$) ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΚΙΝΗΣΗ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ Έστω: Αρχικό κεφάλαιο: Α ( ) +1 Σε Ευρώ: Α Α1=(1+i)Α Σε δολλάρια: Α/Ε Α2=(1+i F )Α/Ε $ [Α ]/Ε =A $ $ A2 = [Α2 $].Ε +1

Προσδοκία ισοδύναμων αποδόσεων την περίοδο (+1): Α1 =Α2 Για σύγκριση, πρέπει να είναι εκφρασμένα στο ίδιο νόμισμα A 1 i (1 i) A (1 i F ) 1 E 1 1 i F E E 1 1 E 1i i i F 1 1 1 1 i F 1 i F 1 1 E 1 Γιατί λέγεται «ακάλυπτη»? Είναι προσδοκία, όχι εγγυημένη

Ακάλυπτη i i F 1 1 i F UIP: ii i 1 ί ό : F F ii F i i F 1 i F 3% 5% 1 i8%

Επιλογή ανάμεσα σε ομόλογα και μετοχές Έστω αρχικό κεφάλαιο (Α): Ομόλογα με απόδοση (r) Τιμή μετοχής (q) και μέρισμα (μ) ανά μετοχή το επόμενο έτος Νοικοκυριά Επενδυτές ΟΜΟΛΟΓΑ ΜΕΤΟΧΕΣ Αγορά ομολόγων Αγορά κεφαλαίου περίοδος +1 Σε ομόλογα: A (1+r)Α Σε μετοχές: Ν=Α/q Νμ+Νq +1

ί A (1 r) A N Nq (1 r) A q 1 r q 1 1 1 1 q q q 1 1 1 1 r ό q ή Arbirag : (%. ό ) (% έ ) (% ί ) : q q q q 1 q 1r 1r 1 ( ή ή ) PV έ ύ 1 2 ύ ό : q...... 2 1 r (1 r) (1 r) (σημερινή τιμή) = Παρούσα Αξία μελλοντικών κερδών