ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Πειραιά Τεχνολογικού Τομέα Ιστορία Κατασκευών Ενότητα 3.4: Θολοδομικά Συστήματα Θολοδομικά συστήματα στη Δυτική Ευρώπη κατά τον Μεσαίωνα Δρ Σταματίνα Γ. Μαλικούτη Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών Τ.Ε.
Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες, που υπόκειται σε άλλου τύπου άδειας χρήσης, η άδεια χρήσης αναφέρεται ρητώς. 2
Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Πειραιά Τεχνολογικού Τομέα» έχει χρηματοδοτήσει μόνο τη αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους. 3
Σκοποί ενότητας Η γενικότερη και ειδικότερη τοποθέτηση των φοιτητών στα ζητήματα της εξέλιξης του συγκεκρικένου δομικού συστήματος στο πλαίσιο του τεχνικού και του άλλου πολιτισμού κάθε εποχής ανάπτυξης και διάδοσής του. Η γνώση της οικείας αρχιτεκτονικής και οικοδομικής τεχνολογίας, παράλληλα με την κατανόηση των αρχών διαμόρφωσης του συστήματος. Η απόκτηση βασικής ικανότητας για τη συγκριτική παράθεση των δομικών αρχών του συστήματος και για την αναγνώριση των επιδράσεών του στον τρέχοντα δομικό σχεδιασμό των κτιρίων. 4
Περιεχόμενα ενότητας Βασικά δομικά σχήματα Ρωμαϊκή Αρχιτεκτονική Γοτθική Αρχιτεκτονική 5
ΡΩΜΑΪΚΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ βασικά δομικά σχήματα ο δρόμος προς τη Δύση Ρωμαϊκή βασιλική: αίθουσα συγκεντρώσεων με μεσαίο και πλάγια κλίτη. Παλαιοχριστιανική βασιλική: τρίκλιτη /ξυλόστεγη. Η επιμήκης βασιλική εξελίσσεται στον καθεδρικό ναό.
Εγκάρσιο κλίτος Σηκός (κυρίως ναός) χοροστάσιο Πηγή: Salvadori M., 1982: 210.
ΔΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Η αρχιτεκτονική του Μεσαίωνα διαμορφώνεται στα πλαίσια της προσπάθειας να στεγαστούν μεγάλοι χώροι με άφλεκτη λίθινη κατασκευή από μικρού μεγέθους πέτρες, ώστε να είναι εφικτή η μεταφορά τους με άλογα, επηρεάζεται δε από τον Ρωμαϊκό θόλο. (Furneau-Jordan, 1980: 130)
ΕΥΡΩΠΗ 11 ου 12 ου αιώνα Ρωμανική αρχιτεκτονική Γοτθική αρχιτεκτονική συμβατική κατηγοριοποίηση
Χαρακτηριστικά Ρωμανικού στυλ Μήκος από την Βασιλική Σταυροθόλιο από τις Θέρμες Τόξο από τη Ρωμαϊκή οικοδομική Υποστυλώματα αρθρωτά και γεμάτα ραβδώσεις. Έντονες γραμμές τονίζουν τις στατικές δυνάμεις του κτιρίου. Βαρείς τοίχοι με ενσωματωμένες αντηρίδες. Απλός σχεδιασμός, που βασίζεται σε τετράγωνες δομικές μονάδες. Πηγή: Furneau-Jordan, 1980
Saintes Abbeye aux Dames, Caen. Πηγή: http://photos.libres.fr
1 Αρχή ανοικοδόμησης: 1093, σε Ρωμανικό ρυθμό. Θόλοι χοροστασίου: 1099, πειραματισμός δυνατοτήτων οξυκόρυφου τόξου και σταυροθολίου με νευρώσεις. Καθεδρικός ναός Durham 2 Πηγή: http://www.yorkgsa.org (1)/ www.wikipedia.com (2)
1 2 Καθεδρικός ναός Durham Πηγή: www.wikipedia.com (1) /www.staidansprimary.co.uk (2)
Πηγή εικόνων: Furneau Jordan, 1980: 175. Σταυροθόλιο πάνω από ορθογώνιο άνοιγμα: τα τόξα των μικρότερων πλευρών πρέπει να υπερυψωθούν, ώστε όλα να είναι ισοϋψή. Οξυκόρυφο τόξο: Μικρότερης πλευράς Μεγαλύτερης πλευράς Διαγώνιο Φθάνουν στο ίδιο ύψος δίνοντας οριζόντια οροφή. Fur Τα τόξα αυτά είναι οι νευρώσεις του Γοτθικού ναού. Πρόσθετες (ακτινωτές ή συμπληρωματικές)
Πηγή εικόνων: Risebero, 1991: εικόνες σελίδας με θέμα «χαρακτηριστικά του γοτθικού στυλ 1».
Φωτ.: Σταμ. Μαλικούτη, Ιούνιος 2014 Το δομικό σύστημα ενός τυπικού γοτθικού καθεδρικού πρόπλασμα στο Μουσείο Αρχιτεκτονικής στο Παρίσι
Φωτ.: Σταμ. Μαλικούτη, Ιούνιος 2014 Η Παναγία των Παρισίων Ο καθεδρικός του Αγίου Διονυσίου στο Παρίσι
Αντηρίδες σε Γοτθικούς ναούς 1.Γωνιακή 2.Επίστεγη 3.Απλή Πηγή: Μπούρας, 2001: 361. 1 2 3
Τέλος Ενότητας