Αξιολόγηση στο Σχεδιασμό του Χώρου Ενότητα: Περιγραφή Πρώτης Άσκησης Μαθήματος Υπεύθυνη Μαθήματος: Αναστασία Στρατηγέα Σχολή: Αγρονόμων Τοπογράφων Μηχανικών Τομέας: Γεωγραφίας και Περιφερειακού Σχεδιασμού 1
Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες, που υπόκειται σε άλλου τύπου άδειας χρήσης, η άδεια χρήσης αναφέρεται ρητώς. Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο Πανεπιστήμιο Αθηνών» έχει χρηματοδοτήσει μόνο τη αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους. 2
Άσκηση 1 η Ανάλυση Κόστους - Οφέλους (Cost Benefit Analysis) ΕΦΑΡΜΟΓΗ Κοινωνικο-Οικονομική Ανάλυση Έργου Γέφυρας Ρίου- Αντίρριου Στην πρώτη άσκηση εφαρμόζεται η Μέθοδος Κόστους Οφέλους για την κοινωνικο-οικονομική ανάλυση του έργου της Γέφυρας Ρίου Αντιρρίου (απλοποιημένη εφαρμογή). Για την ανάλυση χρησιμοποιούνται τα παρακάτω κριτήρια αξιολόγησης κόστους - οφέλους: 1. Καθαρή Παρούσα Αξία (NRV) 2. Εσωτερικός Δείκτης Ανταπόδοσης (IRR) 3. Λόγος Ωφελειών - Κόστους (CBR) Ζητείται ο υπολογισμός των τιμών των παραπάνω κριτηρίων και ο σχολιασμός τους ως προς την αξιολόγηση του έργου. Για την απλοποιημένη εφαρμογή του προς εξέταση προβλήματος λαμβάνονται υπόψη τα παρακάτω στοιχεία: Περίοδος Αξιολόγησης: 25 έτη Περίοδος Επένδυσης: 2000-2004 (10%, 25%, 25%, 20%, 20% ανά έτος) Περίοδος Λειτουργίας: 2005-2024 (20 χρόνια) Έτος βάσης: 2000 Επιτόκιο αναγωγής: 3.70% Ευκαιριακό κόστος κεφαλαίου: 6.00% Τα κόστη που αφορούν στον εν λόγω έργο είναι: Κόστος Επένδυσης: 802.700.000 Ετήσιο Κόστος Συντήρησης: 200.000 /έτος Ετήσιο Κόστος Λειτουργίας: 693.000 /έτος Κόστος έκτακτης συντήρησης: επιπλέον 500.000 στο μέσο της περιόδου λειτουργίας (2014) 3
Τα αντίστοιχα οφέλη είναι: Διόδια: ανάλογα με τον τύπο οχήματος Όφελος χρόνου: 28 λεπτά της ώρας Υπολειμματική αξία: 40% του συνολικού κατασκευαστικού κόστους Τα Στοιχεία Κυκλοφορίας για το συγκεκριμένο έργο είναι τα παρακάτω: ΕΜΗΚ=10.000 οχήματα το 2004 Σύνθεση: 70% ΙΧ Μεταβολή: 2004-2010 = 6% ετησίως 21% Φορτηγά 2011 2017 = 4% ετησίως 9% Λεωφορεία 2018 2024 = 0% ετησίως Το κόστος των διοδίων υπολογίζεται σε: I.X. = 10.50 Φορτηγά = 26.00 Λεωφορεία = 34.50 Δίνονται ακόμη τα παρακάτω στοιχεία: Αξία Χρόνου Σκοπός ταξιδιών Πληρότητα 1,28 /ώρα για εργασία Εργασία 33% Ι.Χ. : 2 επιβ./όχημα 0,43 /ώρα για αναψυχή Αναψυχή 67% Φορτηγά: 1 επιβ./όχημα Λεωφορεία: 20 επιβ./όχημα Βοηθητικά δίνεται ο επισυναπτόμενος Πίνακας 1 Κοινωνικο-οικονομική Ανάλυση: Γέφυρα Ρίου Αντίρριου Έτος Βάσης: 2000 Μονάδα μέτρησης οικονομικών μεγεθών: ευρώ 4
Πίνακας 1: Κοινωνικο-οικονομική ανάλυση: Γέφυρα Ρίου Αντίρριου Έτος Βάσης: 2000 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 Κόστη Επένδυσης Συντήρησης Λειτουργίας Οφέλη Διόδια Χρόνος ΣΥΝΟΛΟ: Υπολειμματική Αξία ΣΥΝΟΛΟ Οφέλη- Κόστη Επιτόκιο αναγωγής: 3.7% 5
Αναλυτικές οδηγίες για την επίλυση της άσκησης Υπολογίζεται για καθένα από τα μεγέθη κόστους-οφέλους (4 μεγέθη κόστους και 2 μεγέθη ωφελειών συν την υπολειμματική αξία του έργου μετά το πέρας της περιόδου αξιολόγησης) η τιμή του για κάθε έτος (25 έτη) της περιόδου αξιολόγησης (Πίνακας 6x25). Κόστη: Επένδυσης: Για τα 5 έτη, 2000 έως 2004, ισούται αντίστοιχα με το 10%, 25%, 25%, 20% και 20% του συνολικού κόστους επένδυσης. Μηδενικό για τα υπόλοιπα έτη. Συντήρησης: Σταθερό 200.000 για την περίοδο 2005-2024. Λειτουργίας: Σταθερό 693.000 για την περίοδο 2005-2024. Έκτακτης Συντήρησης: 500.000 το έτος 2014. Οφέλη: Διόδια: Υπολογίζεται πρώτα η κυκλοφορία για όλα τα έτη, ανά τύπο οχήματος. Η σύνθεση της κυκλοφορίας και το ετήσιο ποσοστό αύξησης δίνονται από την άσκηση. Επισημαίνεται ότι η ημερήσια κυκλοφορία πρέπει να μετατραπεί σε ετήσια. Το όφελος των διοδίων προκύπτει για κάθε χρονιά από το άθροισμα των γινομένων του αριθμού των οχημάτων κάθε κατηγορίας επί την αντίστοιχη χρέωση διοδίων: Διόδια έτους n = (Αριθ. ΙΧ) n* (κόστος διοδίων) + (Αριθ. Φορτηγών) n * (κόστος διοδίων Φορτηγών) + (Αριθ. Λεωφορείων) n * ( κόστος διοδίων Λεωφορείων) Αξία Χρόνου: το όφελος του αξίας χρόνου προκύπτει για κάθε χρονιά από το άθροισμα των γινομένων του αριθμού των μετακινουμένων επί το κόστος χρόνου ανάλογα με το σκοπό της μετακίνησης. Αξία Χρόνου έτους n = (Αριθ. Οχημάτων) i n * (πληρότητα) i* (ποσοστό του σκοπού) j* (αξία χρόνου) j* (χρόνος που εξοικονομείται) όπου i = ΙΧ, Φορτηγά, Λεωφορεία j = εργασία, αναψυχή Υπολειμματική αξία του έργου μετά το πέρας της περιόδου αξιολόγησης: 40% επενδυόμενου κεφαλαίου. Με τη χρήση της κατάλληλης συνάρτησης του λογισμικού Excel υπολογίζονται τα: NRV, IRR, CBR για επιτόκιο αναγωγής 3.7%. Συντάσσεται τεχνική έκθεση, όπου περιγράφονται αναλυτικά τα βήματα που ακολουθούνται και σχολιάζονται τα αποτελέσματα. 6