Μελέτη της αυτοδιαχείρισης του διαβήτη με την εφαρμογή ειδικού ερωτηματολογίου σε παιδιά και εφήβους με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 1 Τζίτζικα Γεωργία, Κύργιος Ιωάννης, Μουζάκη Κωνσταντίνα, Κλεισαρχάκη Αγγελική, Καζάκος Κυριάκος, Τσακλής Παναγιώτης, Γαλλή-Τσινοπούλου Ασημίνα
Εισαγωγή ΣΔΤ1 συχνή χρόνια πάθηση σε παιδιά και εφήβους Αφορά όλη την οικογένεια Εκπαίδευση για τη αυτοδιαχείριση της νόσου σημαντικό κομμάτι της θεραπευτικής αντιμετώπισης Η μη συμμόρφωση Τα σημερινά παιδιά είναι οι ενήλικες του αύριο Διορθωτικές παρεμβάσεις
Σκοπός εργασίας Η μελέτη των δραστηριοτήτων αυτοφροντίδας σε σχέση με τη γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη που επηρεάζουν θετικά ή αρνητικά την αυτοδιαχείριση του διαβήτη στα παιδιά και στους εφήβους με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 1 ***************************************
Diabetes Self-Management Questionnaire (DSMQ) Σύντομο Γονείς και παιδιά έφηβοι Επώνυμο, ηλικία, ημερομηνία διάγνωσης διαβήτη, HbA1c απαντήσεις τύπου Likert Αξιόπιστο (Schmitt et al.,health and Quality of Life Outcomes 2013) Αξιολογεί τις συμπεριφορές αυτοφροντίδας που μπορεί να σχετίζονται με την τιμή της γλυκοζυλιωμένης (διαχείριση γλυκόζης (5), διατροφικός έλεγχος (4),
Ερευνητικά ερωτήματα Πως σχετίζεται η τιμή της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης με τη διαχείριση της γλυκόζης, το διατροφικό έλεγχο, τη φυσική δραστηριότητα και τη χρήση των υπηρεσιών υγείας αλλά και με το συνολικό άθροισμα του ερωτηματολογίου ; Τα κορίτσια ή τα αγόρια δηλώνουν καλύτερη αυτοδιαχείριση ; Τα μεγαλύτερα ή τα μικρότερα παιδιά έχουν καλύτερη αυτοδιαχείριση; Η διάρκεια του διαβήτη έχει θετική ή αρνητική συσχέτιση με την αυτοδιαχείριση; Η θεραπευτική αγωγή σχετίζεται με τις δραστηριότητες
Κριτήρια επιλογής Διάρκεια διαβήτη 6 μήνες Ηλικία 18 ετών Μέγεθος δείγματος 93 παιδιά και έφηβοι Δ Παιδιατρική Κλινική ΑΠΘ Βόρεια Ελλάδα και Θεσσαλία Διαφορετικός τόπος διαμονής
Δημογραφικά και εργαστηριακά ευρήματα Αγόρια : 49 Κορίτσια : 44 Ηλικία : 2,5 18 ετών Διάρκεια διαβήτη : 6 μήνες 17 έτη HbA1c : 5 11,5 %
Αξιοπιστία ερωτηματολογίου Reliability Statistics Cronbach's Alpha N of Items,773 16
Αξιοπιστία και των 16 ερωτημάτων Item-Total Statistics Scale Mean if Item Scale Variance if Corrected Item-Total Deleted Item Deleted Correlation Cronbach's Alpha if Item Deleted Q1 36,18 30,455,283,770 Q2 36,84 30,506,422,757 Q3 35,60 33,373,230,771 Q4 35,83 29,166,565,745 AntiQ5 36,54 30,403,321,766 Q6 36,17 28,579,501,748 AntiQ7 35,60 33,155,181,773 Q8 36,51 30,122,310,768 Q9 36,58 28,637,561,744 AntiQ10 35,78 29,627,609,745 AntiQ11 35,78 31,062,370,761 AntiQ12 35,70 31,234,522,755 AntiQ13 36,32 29,960,458,754 AntiQ14 36,49 32,992,012,802 AntiQ15 35,87 30,244,428,756 AntiQ16 35,94 30,387,424,757 ερωτήσεις με τη μικρότερη συσχέτιση
Συντελεστής συσχέτισης Spearman μεταξύ ερωτημάτων και HbA1c Συντελεστής Spearman από -0,168 0,016 Δεν υπάρχει συσχέτιση ή υπάρχει πολύ μικρή
Kruskal - Wallis Test επίπεδο σημαντικότητας Test Statistics a,b Glucose_management_ Subscale_Score (Q1+Q4+Q6+AntiQ10+A ntiq12) Dietary_Control_Subsca le_score (Q2+AntiQ5+Q9+AntiQ1 3) Physical_Activity_Subsc ale_score (Q8+AntiQ11+AntiQ15) Health_care_Use_Subsc ale_score (Q3+AntiQ7+AntiQ14) Sum_scale_Score ( Q1 + Q2 + Q3 + Q4 + AntiQ5 + Q6 + AntiQ7 + Q8 + Q9 + AntiQ10 + AntiQ11 + AntiQ12 + AntiQ13 + AntiQ14 + AntiQ15 + AntiQ16 ) Chi-Square 1,006 3,408 1,486,907 2,237 df 2 2 2 2 2 Asymp. Sig.,605,182,476,635,327 p > 0,05 οπότε δεν προκύπτει διαφορά του score της κάθε ομάδας στις υποκλίμακες και στο συνολικό άθροισμα
Έλεγχος Mann - Whitney επίπεδο σημαντικότητας. Test Statisticsa Glucose_management_Su bscale_score (Q1+Q4+Q6+ AntiQ10+ AntiQ12) Physical_Activity_Subscale _Score (Q8+AntiQ11+AntiQ15) Health_care_Use_Subscale _Score (Q3+AntiQ7+AntiQ14) Sum_scale_Score (Q1 + Q2 + Q3 + Q4 + AntiQ5 + Q6 + AntiQ7 + Q8 + Q9 + AntiQ10 + AntiQ11 + AntiQ12 + AntiQ13 + AntiQ14 + AntiQ15 + AntiQ16) Mann-Whitney U 1021,500 926,000 981,500 934,500 Wilcoxon W 2296,500 1872,000 1927,500 1880,500 Z -,434-1,190 -,762-1,085 Asymp. Sig. ( 2-tailed ),665,234,446,278 a. Grouping Variable: HbA1c_gr2 p > 0,05 οπότε δεν προκύπτει διαφορά στο score στις υποκλίμακες διαχείριση γλυκόζης, φυσική δραστηριότητα, χρήση υπηρεσιών υγείας και άθροισμα κλίμακας
Test Levene για το διατροφικό έλεγχο Dietary_Control_Subscale_Score ( Q2+AntiQ5+Q9+AntiQ13 ) Independent Samples Test Independent Samples Test Levene's Test for Equality of Variances Equal variances assumed Equal variances not assumed F Sig. t-test for Equality of Means t,221,640 1,257 t-test for Equality of Means 1.269 Dietary_Control_Subsc ale_score (Q2+AntiQ5+Q9+Anti Q13 ) Equal variances assumed df Sig. ( 2-tailed ) Mean Difference 91,212,4957 Equal variances not assumed 90,933,208,4957 P > 0,05 και για το διατροφικό έλεγχο δεν προκύπτει στατιστικά σημαντική διαφορά μεταξύ των δύο ομάδων γλυκαιμικού ελέγχου
Spearman's rho Correlations Glucose_management_Subscale_Score (Q1+Q4+Q6+AntiQ10+AntiQ12 ) Age Correlation Coefficient -,464** Sig. ( 2-tailed ),000 N 93 Dietary_Control_Subscale_Score (Q2+AntiQ5+Q9+AntiQ13) Correlation Coefficient -,454** Sig. ( 2-tailed ),000 N 93 Physical_Activity_Subscale_Score (Q8+AntiQ11+AntiQ15 ) Correlation Coefficient -,284** Sig. ( 2-tailed ),006 N 93 Health_care_Use_Subscale_Score (Q3+AntiQ7+AntiQ14 ) Correlation Coefficient,048 Sig. ( 2-tailed ),646 N 93 Sum_scale_Score (Q1 + Q2 + Q3 + Q4 + AntiQ5 + Q6 + AntiQ7 + Q8 + Q9 + AntiQ10 + AntiQ11 + AntiQ12 + AntiQ13 + AntiQ14 + AntiQ15 + AntiQ16) Correlation Coefficient -,500** Sig. ( 2-tailed ),000 N 93 Age Correlation Coefficient 1,000 Sig. ( 2-tailed ). N 93 Diabetes_Duration Correlation Coefficient,407** Sig. ( 2-tailed ),000
N 93 93 Spearman's rho Glucose_management_Subscale_Score (Q1+Q4+Q6+AntiQ10+AntiQ12 ) Correlations Diabetes_Dura tion HbA1c Correlation Coefficient -,306** -,047 Sig. ( 2-tailed ),003,651 N 93 93 Dietary_Control_Subscale_Score (Q2+AntiQ5+Q9+AntiQ13) Correlation Coefficient -,468** -,136 Sig. ( 2-tailed ),000,194 N 93 93 Physical_Activity_Subscale_Score (Q8+AntiQ11+AntiQ15 ) Correlation Coefficient -,168 -,082 Sig. ( 2-tailed ),108,433 N 93 93 Health_care_Use_Subscale Score (Q3+AntiQ7+AntiQ14 ) Correlation Coefficient -,135 -,072 Sig. ( 2-tailed ),197,495 N 93 93 Sum_scale_Score (Q1 + Q2 + Q3 + Q4 + AntiQ5 + Q6 + AntiQ7 + Q8 + Q9 + AntiQ10 + AntiQ11 + AntiQ12 + AntiQ13 + AntiQ14 + AntiQ15 + AntiQ16 ) Correlation Coefficient -,421** -,117 Sig. ( 2-tailed ),000,265 N 93 93 Age Correlation Coefficient,407** -,090 Sig. ( 2-tailed ),000,391
Ανάλυση διακύμανσης ( ANOVA ) μεταξύ υποκλιμάκων και φύλου F Sig Glucose_management_Subscale_Score (Q1+Q4+Q6+AntiQ10+AntiQ12 ),279,599 Dietary_Control_Subscale_Score ( Q2+AntiQ5+Q9+AntiQ13 ) 1,102,297a Physical_Activity_Subscale_Score ( Q8+AntiQ11+AntiQ15 ),788,377a Health_care_Use_Subscale_Score ( Q3+AntiQ7+AntiQ14 ),715,400a Sum_scale_Score ( Q1 + Q2 + Q3 + Q4 + AntiQ5 + Q6 + AntiQ7 + Q8 + Q9 + AntiQ10 + AntiQ11 + AntiQ12 + AntiQ13 + AntiQ14 + AntiQ15 + AntiQ16 ) Dependent Variable : Sex,536,466a Δε βρέθηκε σημαντική διαφορά μεταξύ κοριτσιών και αγοριών
Ανάλυση διακύμανσης ( ANOVA) μεταξύ υποκλιμάκων και θεραπευτικής αγωγής F Sig. Glucose_management_Subscale_Score ( Q1+Q4+Q6+AntiQ10+AntiQ12 ) 3,633,060a Dietary_Control_Subscale_Score ( Q2+AntiQ5+Q9+AntiQ13 ) 6,305,014a Physical_Activity_Subscale_Score ( Q8+AntiQ11+AntiQ15 ) 4,463,037a Health_care_Use_Subscale_Score ( Q3+AntiQ7+AntiQ14 ) 1,029,313a Sum_scale_Score ( Q1 + Q2 + Q3 + Q4 + AntiQ5 + Q6 + AntiQ7 + Q8 + Q9 + AntiQ10 + AntiQ11 + AntiQ12 + AntiQ13 + AntiQ14 + AntiQ15 + AntiQ16 ) Dependent Variable : Treatment_type 8,984,004a Στατιστικά σημαντική επίδραση του διατροφικού ελέγχου, της φυσικής δραστηριότητας και του αθροίσματος κλίμακας και της θεραπευτικής αγωγής.
Συμπεράσματα Η γλυκοζυλιωμένη δε σχετίζεται με υψηλό score sτις δραστηριότητες αυτοφρoντίδας Το φύλο δε σχετίζεται με καλύτερη αυτοδιαχείριση Τα μικρότερα παιδιά παρουσιάζουν καλύτερη αυτοδιαχείριση σε σχέση με τα μεγαλύτερα και τους εφήβους Η διάρκεια διαβήτη έχει αρνητική συσχέτιση με τη διαχείριση της γλυκόζης και το διατροφικό έλεγχο Θεραπευτική αγωγή
Η διαχείριση του διαβήτη θα πρέπει να είναι αποτέλεσμα θεραπευτικής συμμαχίας μεταξύ του παιδιού εφήβου και της οικογένειάς του και της επιστημονικής ομάδας.
Ευχαριστώ πολύ