Η σημασία της ποσότητας και της ποιότητας των υδατανθράκων στη δίαιτα του σακχαρώδη διαβήτη Μελίνα Σ. Καριπίδου, MSc Κλινική Διαιτολόγος Διατροφολόγος Νοσοκομείο «ΜΗΤΕΡΑ» Εταιρεία Μελέτης Παραγόντων Κινδύνου για Αγγειακά Νοσήματα Οκτώβριος2015
Στόχος Παρουσίασης Όχι συστάσεις για ιδανική: ποσότητα υδατανθράκων ποιότητα υδατανθράκων διατροφική προσέγγιση στην αντιμετώπιση του ΣΔ Στην Κλινική Πράξη Van Wyk et al 2015, Diabet Med 2015; Emadian et al, Br J Nutr 2015;
Ποσότητα υδατανθράκων Starvation Diet Χαμηλή σε CHO, υψηλή σε λίπος, όταν το φαγητό «επιτρέπεται» CHO, λίπος και πρωτεΐνες 60-70% ΣΕΠ από CHO & MUFA Κορύφωση! 55-60% ΣΕΠ >130 γρ. ημερησίως Αρχές 1900 1922 1986 2004 2008 Σταδιακή αύξηση CHO λόγω επιδείνωσης μακροχρόνιων επιπλοκών ΣΔ
Αμφιλεγόμενα αποτελέσματα Ποσότητα Υδατανθράκων Επιλογές Διαιτών στην αντιμετώπιση του ΣΔ: πολύ χαμηλές σε υδατάνθρακες: 25-70 γρ χαμηλές σε υδατάνθρακες: <130 γρ μέτριες σε υδατάνθρακες: 45-65 % ΣΕΠ υψηλές σε υδατάνθρακες: >65% ΣΕΠ Van Wyk et al 2015, Diabet Med 2015; Emadian et al, Br J Nutr 2015;
Αμφιλεγόμενα αποτελέσματα Ποιότητα Υδατανθράκων 1981: Γλυκαιμικός Δείκτης 1997: Γλυκαιμικό Φορτίο Schwingshackl and Hoffmann, Nutr Metab Cardiovasc Dis 2013; Ajala et al, Am J Clin Nutr 2013
Ανασκοπήσεις Μετα-αναλύσεις Ποσότητα Υδατανθράκων
Στατιστικά σημαντική μείωση στην HbA1c με δίαιτα: Χαμηλή σε υδατάνθρακες Μεσογειακή Χαμηλού Γλυκαιμικού Δείκτη Υψηλή σε πρωτεΐνες
Διάφορες δίαιτες βελτιώνουν τον γλυκαιμικό έλεγχο και τους παράγοντες καρδιαγγειακού κινδύνου σε λιπαρά, γλυκαιμικού δείκτη, Μεσογειακή, Χορτοφαγική, υδατανθράκων Καμία δεν μπορεί να θεωρηθεί ιδανική
Χωρίς στατιστικά σημαντική αλλαγή στο ΣΒ Δεν υπάρχει ιδανικό ποσοστό μακροθρεπτικών συστατικών Δίαιτες που «φαίνεται» να είναι αποτελεσματικές: Μεσογειακή Αυστηρή χορτοφαγία Χαμηλού Γλυκαιμικού Δείκτη
Εξίσου αποτελεσματικά και τα δύο είδη διαιτών! Μείωση ΣΒ, βελτίωση μεταβολικών δεικτών
Βελτίωση γλυκαιμικού ελέγχου > 5% απώλεια ΣΒ
> 5% απώλεια ΣΒ Μεσογειακή Δίαιτα Αλλαγή τρόπου ζωής
Μεσογειακή Δίαιτα (vs LFD): μειωμένα επίπεδα HbA1c βελτίωση καρδιαγγειακών παραγόντων κινδύνου
Ευεργετικά οφέλη μακροχρόνιων διαιτών χαμηλού γλυκαιμικού δείκτη/φορτίου στην ινσουλίνη και σε προφλεγμονώδους παράγοντες
Δεν υπάρχει ιδανική αναλογία CHO Ποσότητα CHO/γεύμα και διαθέσιμη ινσουλίνη Μέτρηση CHO Επιλογή φρούτων, λαχανικών, οσπρίων, δημητριακών ολικής άλεσης και γαλακτοκομικών Αντικατάσταση τροφίμων ΓΔ με ΓΔ, πιθανή βελτίωση γλυκαιμικού ελέγχου 14 g/d/1000kcal διαιτητικές ίνες Αποφυγή ροφημάτων με πρόσθετη ζάχαρη Εξατομικευμένη διατροφική θεραπεία
Διαχωρισμός υδατανθράκων σε 3 κατηγορίες: απλά σάκχαρα, άμυλο, ίνες Δίαιτα με βάση τα φυτά: ίνες και αντιοξειδωτικά, θερμίδες και ΓΔ Επιλογή υδατανθράκων από: φρούτα, λαχανικά, όσπρια, δημητριακά ολικής άλεσης 7-10 μερίδες αμύλου/ημέρα Ίσως, η μείωση του ΓΔ να ευνοεί τον γλυκαιμικό έλεγχο
Συνολική ενεργειακή πρόσληψη και όχι αναλογία μακροθρεπτικών συστατικών Οριοθέτηση υδατανθράκων με την χρήση ισοδυνάμων, μερίδων ή εμπειρίας Ευεργετικές οι δίαιτες χαμηλού ΓΔ
Διάφορα διατροφικά πρότυπα Συνολική ενεργειακή πρόσληψη Φρούτα, λαχανικά, δημητριακά ολικής άλεσης, πρωτεΐνες χαμηλές σε λιπαρά Υδατάνθρακες: 45-60% ΣΕΠ. Επιλογή τροφίμων πλούσια σε διαιτητικές ίνες και χαμηλού γλυκαιμικού δείκτη Διαιτητικές ίνες: > 40 γραμμάρια/day (20 g/1000 kcal) 5 μερίδες λαχανικών ή φρούτων καθημερινά 4 μερίδες οσπρίων εβδομαδιαίως Δημητριακά ολικής άλεσης
Υδατάνθρακες >130 g/d, >45% ΣΕΠ Έως 60% ΣΕΠ, γλυκαιμικό δείκτη, διαιτητικές ίνες Προστιθέμενα σάκχαρα έως 10% ΣΕΠ Συστήνεται η χρήση του γλυκαιμικού δείκτη, εξατομικευμένα 25-50 g/d διαιτητικών ινών (25 g/d/1000kcal) Ποικίλα διατροφικά πρότυπα είναι ευεργετικά. Εξατομίκευση
Συμπέρασμα Δεν υπάρχει ιδανική αναλογία υδατανθράκων Η Μεσογειακή Δίαιτα: «οικεία» στα ελληνικά δεδομένα Ιδανικές επιλογές τροφίμων: Φρούτα, λαχανικά, όσπρια, δημητριακά ολικής άλεσης, ελαιόλαδο, λιπαρά ψάρια