Κεφάλαιο 14 Αξιοπιστία, Πληθωρισµός και Νοµισµατική Πολιτική

Σχετικά έγγραφα
Κεφάλαιο 13 Το Ζήτηµα της Αξιοπιστίας της Αντιπληθωριστικής Πολιτικής

Πληθωρισμός, Ανεργία και Αξιοπιστία της Νομισματικής Πολιτικής. Το Πρόβλημα του Πληθωρισμού σε ένα Υπόδειγμα με Υψηλή Ανεργία Ισορροπίας

Νομισματική και Συναλλαγματική Πολιτική σε μια Μικρή Ανοικτή Οικονομία. Σταθερές ή Κυμαινόμενες Ισοτιμίες;

Κεφάλαιο 7 Νοµισµατική και Συναλλαγµατική Πολιτική σε µια Μικρή Ανοικτή Οικονοµία

Το Βασικό Κεϋνσιανό Υπόδειγμα και η Σχέση Μεταξύ Ανεργίας και Πληθωρισμού

Ενα Νέο Κεϋνσιανό Υπόδειγμα με Περιοδικό Καθορισμό των Ονομαστικών Μισθών. Καθορισμός των Ονομαστικών Μισθών και Ανεργία

Ανεργία, Πληθωρισμός και Ορθολογικές Προσδοκίες. Καθ. Γιώργος Αλογοσκούφης

Κεφάλαιο 6 Η Νοµισµατική Προσέγγιση

Το Βασικό Κεϋνσιανό Υπόδειγμα και η Σχέση Μεταξύ Ανεργίας και Πληθωρισμού. Καθ. Γιώργος Αλογοσκούφης

Κεφάλαιο 12 Ορθολογικές Προσδοκίες και Σταδιακή Προσαρµογή Μισθών

Κεφάλαιο 8 Ένα Δυναµικό Υπόδειγµα Επενδύσεων

Το Βασικό Κεϋνσιανό Υπόδειγμα και η Σταδιακή Προσαρμογή του Επιπέδου Τιμών. Καθ. Γιώργος Αλογοσκούφης

Ενα Νέο Κλασσικό Υπόδειγμα Χωρίς Κεφάλαιο. Μακροοικονομικές Διακυμάνσεις και Νομισματικοί Παράγοντες

Συναθροιστική Προσφορά

Κεφάλαιο 9 Μακροοικονοµική Πολιτική και Βραχυχρόνια Αλληλεξάρτηση στην Παγκόσµια Οικονοµία

Κεφάλαιο 9 Μακροοικονοµική Πολιτική και Βραχυχρόνια Αλληλεξάρτηση στην Παγκόσµια Οικονοµία

π = π e β(u-u n ) + ν

Κεφάλαιο 11 Το Κεϋνσιανό Υπόδειγµα και η Σχέση µεταξύ Πληθωρισµού και Ανεργίας

Το Νέο Κεϋνσιανο Υπόδειγμα. Ένα Δυναμικό Στοχαστικό Υπόδειγμα Γενικής Ισορροπίας με Κεϋνσιανά Χαρακτηριστικά

Κεφάλαιο 12 Το Κεϋνσιανό Υπόδειγµα, η Σχέση µεταξύ Πληθωρισµού και Ανεργίας και η Μακροοικονοµική Πολιτική

Κεφάλαιο 5 Το Υπόδειγµα Mundell Fleming

ΕΚΠΑ Τμήμα Οικονομικών Επιστημών Ακ. Ετος

Συναθροιστική ζήτηση και προσφορά

Συνολική Ζήτηση, ΑΕΠ και Συναλλαγματικές Ισοτιμίες. Βραχυχρόνιοι Προσδιοριστικοί Παράγοντες του ΑΕΠ και της Συναλλαγματικής Ισοτιμίας

Εισαγωγή στην Οικονομική Επιστήμη ΙΙ. 17 Πληθωρισμός και Ανεργία

Κεφάλαιο 12 Το Βασικό Κεϋνσιανό Υπόδειγµα Οικονοµικών Διακυµάνσεων

ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ Βασικές αρχές. Εφαρµογές στην Ελληνική Οικονοµία. Ασκήσεις.

Κεφάλαιο 8 Το Βασικό Κεϋνσιανό Υπόδειγµα

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ (Μακροοικονομική) Mankiw Gregory N., Taylor Mark P. ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΤΖΙΟΛΑ

Κεφάλαιο 12 Το Βασικό Κεϋνσιανό Υπόδειγµα και η Σταδιακή Προσαρµογή του Επιπέδου των Τιµών

Η οικονοµία στη Βραχυχρόνια Περίοδο

Μακροοικονομική. Μακροοικονομική Θεωρία και Πολιτική. Αναπτύχθηκε ως ξεχωριστός κλάδος: Γιατί μελετάμε ακόμη την. Μακροοικονομική Θεωρία και

Κεφάλαιο 9. Το υπόδειγµα IS-LM/AD-AS : Ένα γενικό πλαίσιο µακροοικονοµικής ανάλυσης

Επίλυση Υποδειγμάτων με Ορθολογικές Προσδοκίες. Το Πρωτοβάθμιο και Δευτεροβάθμιο Υπόδειγμα

Ενότητα 10: Πληθωρισμός και ανεργία

Η Νέα Κλασσική Θεώρηση των Οικονομικών Διακυμάνσεων

Κεφάλαιο 14 Ατελής Ανταγωνισµός, Κλιµακωτή Προσαρµογή των Τιµών και Μακροοικονοµικές Διακυµάνσεις

3. Χρήμα, επιτόκια και συναλλαγματικές ισοτιμίες


ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΖΑΝΑΣ

Μαθηµατικό Παράρτηµα 5 Επίλυση Υποδειγµάτων µε Ορθολογικές Προσδοκίες

ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ( )

Κεφάλαιο 13 Ανεργία, Πληθωρισµός και Ορθολογικές Προσδοκίες

Επαναληπτικές Ερωτήσεις - ΟΣΣ5. Τόμος Α - Μικροοικονομική

ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΜΙΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ

Ανεργία και Τριβές στην Αγορά Εργασίας. Ένα Υπόδειγμα Αναζήτησης και Σύζευξης στην Αγορά Εργασίας

ευρώ, πχ 1,40 δολάρια ανά ένα ευρώ. Όταν το Ε αυξάνεται τότε το ευρώ

Η Επιλογή Νομισματικού Καθεστώτος σε Ανοικτές Οικονομίες

Ανεργία και Τριβές στην Αγορά Εργασίας. Καθ. Γιώργος Αλογοσκούφης

Αποτροπή Εισόδου: Το Υπόδειγμα των Spence-Dixit

Η Νέα Κλασσική Θεώρηση των Οικονομικών Διακυμάνσεων. Το Υπόδειγμα των Πραγματικών Οικονομικών Κύκλων

3. Η παρακάτω συνάρτηση παραγωγής παρουσιάζει φθίνουσες, σταθερές, ή αύξουσες οικονοµίες κλίµακας; παραγωγής παρουσιάζει σταθερές αποδόσεις κλίµακας.

Διάλεξη 11. Μεγιστοποίηση κέρδους. Οικονοµικό κέρδος. Η ανταγωνιστική επιχείρηση

Σύντομος πίνακας περιεχομένων

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ

ΜΑΘΗΜΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΓΙΑ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΕΙΣ ΟΜΑ Α Α

Η ΘΕΩΡΙΑ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ

ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΖΑΝΑΣ

Κεφάλαιο 13 Ατελής Ανταγωνισµός, Κλιµακωτή Προσαρµογή των Τιµών και Μακροοικονοµικές Διακυµάνσεις

ΔΕΙΓΜΑ ΠΡΙΝ ΤΙΣ ΔΙΟΡΘΩΣΕΙΣ


Να απαντήσετε τα παρακάτω θέματα σύμφωνα με τις οδηγίες των εκφωνήσεων. Η διάρκεια της εξέτασης είναι 3 (τρεις) ώρες.

13 Το απλό κλασικό υπόδειγμα

Ερώτηση Α.1 (α) (β)

Σχετικά Επίπεδα Τιμών και Συναλλαγματικές Ισοτιμίες. Μακροχρόνιοι Προσδιοριστικοί Παράγοντες των Συναλλαγματικών Ισοτιμιών

ΜΙΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ

Κεφάλαιο 5 Χρήµα και Οικονοµική Μεγέθυνση

Προτεινόμενο διαγώνισμα στις Αρχές Οικονομικής Θεωρίας. Ομάδα Α ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΣΩΣΤΟΥ- ΛΑΘΟΥΣ

Κεφάλαιο 17 Ένα Υπόδειγµα Δηµοσιονοµικών Κρίσεων

4.1 Ζήτηση εργασίας στο βραχυχρόνιο διάστημα - Ανταγωνιστικές αγορές

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΡΟΛΟΓΟΣ... 7

H Βραχυχρόνια Καμπύλη Συναθροιστικής Προσφοράς - Μακροχρόνια περίοδος: Κατακόρυφη καμπύλη Συναθροιστικής Προσφοράς (Υ=Υ f ), δηλαδή σταθερή παραγωγή

Περιεχόμενα. Πρόλογος 15

ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ

ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΙΙ

Το Υπόδειγμα Mundell Fleming και Dornbusch

Μάθηµα 6 ο. Η Καµπύλη της Συνολικής Προσφοράς

παράγεται και οφείλεται στο σύνολο των δαπανών που καταβάλλονται στους σταθερούς συντελεστές παραγωγής

Ο Βραχυχρόνιος Προσδιορισμός του Ισοζυγίου Πληρωμών

Η Επιλογή Νομισματικού Καθεστώτος σε Ανοικτές Οικονομίες. Σταθερές Ισοτιμίες, Κυμαινόμενες Ισοτιμίες ή Ενιαίο Νόμισμα

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΜAΚΡΟ

Κεφάλαιο 8 Οικονοµική Μεγέθυνση και Ισοζύγιο Πληρωµών σε Μία Μικρή Ανοικτή Οικονοµία

Απόθεµα περιουσιακών στοιχείων. Χρήσιµο για τις συναλλαγές. Μία µορφή πλούτου. Επάρκεια. Χωρίς Χρήµα. Ανταλλακτική Οικονοµία (Barter economy)

ΑΝΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ. Γ Ι Ω Ρ Γ Ο Σ Κ Α Μ Α Ρ Ι Ν Ο Σ Ο Ι Κ Ο Ν Ο Μ Ο Λ Ο Γ Ο Σ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΛΕΙΣΤΟΥ ΤΥΠΟΥ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ

Μαθηµατικό Παράρτηµα 2 Εξισώσεις Διαφορών

Βασική θεωρία Ολιγοπωλιακού ανταγωνισµού

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΣΩΣΤΟΥ ΛΑΘΟΥΣ 1. Σε ένα κανονικό αγαθό, όταν αυξάνεται το εισόδηµα των καταναλωτών, τότε αυξάνεται και η συνολική δαπάνη των καταναλωτών 2.

ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΜΑΘΗΜΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΓΙΑ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΕΙΣ 2004

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΠΟΛΛΑΠΛΗΣ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΓΙΑ ΔΥΝΑΤΟΥΣ ΛΥΤΕΣ

ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΡΙΤΙΚΗ ΔΕΙΓΜΑ ΠΡΙΝ ΤΙΣ ΔΙΟΡΘΩΣΕΙΣ

ΘΕΜΑΤΑ ΤΕΛΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ

ΑΣΚΗΣΕΙΣ. 1η οµάδα. 2. Έστω ο επόµενος πίνακας παραγωγικών δυνατοτήτων: Χ Υ Κόστος. Κόστος ευκαιρίας Ψ Α /3

20 Ισορροπία στον εξωτερικό τομέα

ΑΝΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ. Γ Ι Ω Ρ Γ Ο Σ Κ Α Μ Α Ρ Ι Ν Ο Σ Ο Ι Κ Ο Ν Ο Μ Ο Λ Ο Γ Ο Σ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΛΕΙΣΤΟΥ ΤΥΠΟΥ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ

ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ & ΜΙΣΘΟΙ ΣΕ ΜΗ ΠΛΗΡΩΣ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΗ ΑΓΟΡΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ & ΑΓΟΡΑ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ

ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΜΑΘΗΜΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΓΙΑ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΕΙΣ 2004 ΟΜΑ Α Α

θυσιάζονται, όταν παράγεται μία επιπλέον μονάδα από το αγαθό Α. Μονάδες 3

Παράρτηµα 3 Εξισώσεις Διαφορών και Στοχαστικές Διαδικασίες

ΚΑΜΠΥΛΗ ENGEL ΚΑΙ Ι ΙΟΤΗΤΕΣ ΤΩΝ ΣΥΝΑΡΤΗΣΕΩΝ ΖΗΤΗΣΗΣ ΚΑΤΑ MARSHALL ΚΑΙ HICKS. 1. Η καµπύλη Engel

Οικονομική Πολιτική Ι: Σταθερές Συναλλαγματικές Ισοτιμίες χωρίς Κίνηση Κεφαλαίου

Transcript:

Γιώργος Αλογοσκούφης, Δυναµική Μακροοικονοµική, Αθήνα 2013 Κεφάλαιο 14 Αξιοπιστία, Πληθωρισµός και Νοµισµατική Πολιτική Στο κεφάλαιο αυτό αναλύουµε τον προσδιορισµό του πληθωρισµού και της ανεργίας ισορροπίας, σε ένα βραχυχρόνιο υπόδειγµα µε προκαθοριζόµενους ονοµαστικούς µισθούς. Υποθέτουµε, όπως στο υπόδειγµα των Gray (1976) και Fischer (1977) ότι οι ονοµαστικοί µισθοί προσδιορίζονται από περιοδικές διαπραγµατεύσεις µεταξύ εργοδοτών και εργαζοµένων, και δεν µπορούν να µεταβληθούν για µία περίοδο. Στο υπόδειγµα µας αυτό, λόγω στρεβλώσεων στην αγορά εργασίας, το ποσοστό ανεργίας ισορροπίας ( φυσικο ποσοστό ανεργίας κατά Friedman (1968)) προσδιορίζεται σε επίπεδο υψηλότερο από το επίπεδο που είναι συµβατό µε την πλήρη απασχόληση. Η νοµισµατική πολιτική αποφασίζεται µετά τον προσδιορισµό των ονοµαστικών µισθών. Λόγω του ότι οι ονοµαστικοί µισθοί προκαθορίζονται µε βάση τις προσδοκίες των διαπραγµατευτών στην αγορά εργασίας, ο µη προσδοκώµενος πληθωρισµός προκαλεί µειώσεις των πραγµατικών µισθών, αύξηση της απασχόλησης και µείωση του ποσοστού ανεργίας. Οι νοµισµατικές αρχές, µέσω των νοµισµατικών εργαλείων που έχουν στη διάθεσή τους, επιλέγουν τον πληθωρισµό, ώστε να ελαχιστοποιήσουν µία αντικειµενική συνάρτηση η οποία εξαρτάται τόσο από την ανεργία, όσο και από τον πληθωρισµό. Οι νοµισµατικές αρχές προσδιορίζουν τον πληθωρισµό στο επίπεδο εκείνο που εξισώνει την οριακή απώλεια από την περαιτέρω αύξησή του, µε το οριακό όφελος από την µείωση της ανεργίας. Με δεδοµένες τις πληθωριστικές προσδοκίες, οι νοµισµατικές αρχές έχουν κίνητρο να προκαλούν µη αναµενόµενο πληθωρισµό, προκειµένου να οδηγούν την ανεργία κάτω από το φυσικό της ποσοστό. Το ζήτηµα όµως είναι ότι οι διαπραγµατευτές στην αγορά εργασίας γνωρίζουν αυτό το κίνητρο των νοµισµατικών αρχών. Οι προσδοκίες στην αγορά εργασίας θα λάβουν υπόψη το κίνητρο των νοµισµατικών αρχών για τη δηµιουργία µη προσδοκώµενου πληθωρισµού και θα προσαρµοσθούν αναλόγως, ώστε οι νοµισµατικές αρχές να µην έχουν πλέον κίνητρο να προκαλούν µη προσδοκώµενο πληθωρισµό. Ο προσδοκώµενος πληθωρισµός στην ισορροπία θα είναι ίσος µε τον πραγµατικό πληθωρισµό. Το κίνητρο δηµιουργίας µη προσδοκώµενου πληθωρισµού ενσωµατώνεται στις προσδοκίες των διαπραγµατευτών στην αγορά εργασίας, και στην ισορροπία καταλήγουµε µε υψηλότερο πληθωρισµό, χωρίς να µπορούν τελικά οι νοµισµατικές

αρχές να επηρεάσουν το ποσοστό ανεργίας. Η ανεργία καθηλώνεται στο φυσικό της επίπεδο, και ο πληθωρισµός σε ένα αντίστοιχα υψηλό επίπεδο. 1 Όσο µεγαλύτερη είναι η στρέβλωση στην αγορά εργασίας, δηλαδή όσο µεγαλύτερο είναι το φυσικό ποσοστό ανεργίας, τόσο υψηλότερος είναι και ο πληθωρισµός ισορροπίας. Αυτό συµβαίνει διότι το κίνητρο δηµιουργίας µη αναµενόµενου πληθωρισµού είναι ισχυρότερο όσο µεγαλύτερη είναι η στρέβλωση στην αγορά εργασίας. Από την άλλη, όσο µεγαλύτερη είναι η απέχθεια των νοµισµατικών αρχών προς την ανεργία σε σχέση µε τον πληθωρισµό, τόσο υψηλότερος θα είναι ο πληθωρισµός ισορροπίας. Εφόσον οι νοµισµατικές αρχές δεν µπορούν να επηρεάσουν το ποσοστό ανεργίας, το πρόβληµά τους είναι πως θα πείσουν τον ιδιωτικό τοµέα (στην προκειµένη περίπτωση τους διαπραγµατευτές στην αγορά εργασίας) ότι δεν θα προκαλούν µη προσδοκώµενο πληθωρισµό, αν οι προσδοκίες των τελευταίων για τον πληθωρισµό, και άρα οι αυξήσεις των ονοµαστικών µισθών, πέσουν σε χαµηλά επίπεδα. Αν καταφέρουν κάτι τέτοιο, τότε η οικονοµία µπορεί να µην λύσει το πρόβληµα της υψηλής ανεργίας, αλλά τουλάχιστον θα λύσει το πρόβληµα του πληθωρισµού. Δύο εναλλακτικές λύσεις υπάρχουν στην αντιµετώπιση αυτού του προβλήµατος. Η µία είναι η απόκτηση αξιοπιστίας εκ µέρους των νοµισµατικών αρχών, ότι είναι προσηλωµένες στην αντιπληθωριστική πολιτική, και δεν υποκύπτουν στα κίνητρα για µη προσδοκώµενο πληθωρισµό. 2 Η δεύτερη λύση είναι η πλήρης εκχώρηση (delegation) των αποφάσεων για την νοµισµατική πολιτική σε άτοµα ή θεσµούς που ενδιαφέρονται µόνο για τον πληθωρισµό και όχι για την ανεργία. Αυτό εξαλείφει τη δυνατότητα χρήσης της νοµισµατικής πολιτικής για την αντιµετώπιση της ανεργίας, και επηρεάζει τις προσδοκίες των διαπραγµατευτών στην αγορά εργασίας προς την κατεύθυνση του χαµηλού πληθωρισµού. 3 1 Το βασικό υπόδειγµα αυτής της µορφής οφείλεται στους Kydland and Prescott (1977). Οι Barro and Gordon (1983) ανέλυσαν αυτό το υπόδειγµα µε όρους της θεωρίας των παιγνίων, ως µία ισορροπία στην οποία οι νοµισµατικές αρχές δεν µπορούν να προ-δεσµευτούν σε µία πολιτική χαµηλού πληθωρισµού, µε αποτέλεσµα οι διαπραγµατευτές στην αγορά εργασίας να τους τιµωρούν µέσω υψηλών πληθωριστικών προσδοκιών. 2 Βλ. Backus and Driffill (1985) και Barro (1986) για υποδείγµατα στα οποία οι νοµισµατικές αρχές σηµατοδοτούν τη δέσµευσή τους για χαµηλό πληθωρισµό, µέσω µιας πολιτικής χαµηλού πληθωρισµού, παρά την προσωρινή αύξηση της ανεργίας, ώστε να αποκτήσουν αντιπληθωριστική αξιοπιστία. 3 Βλ. Roggoff (1985) για ένα υπόδειγµα στο οποίο η εκχώρηση της νοµισµατικής πολιτικής σε ένα συντηρητικό κεντρικό τραπεζίτη, ο οποίος επιφορτίζεται µόνο µε την αντιµετώπιση του πληθωρισµού, µπορεί να λύσει το πρόβληµα του υψηλού πληθωρισµού επηρεάζοντας τις πληθωριστικές προσδοκίες προς τα κάτω. 2

Η επιλογή «συντηρητικών» κεντρικών τραπεζιτών, η ενσωµάτωση στο καταστατικό των κεντρικών τραπεζών της καταπολέµησης του πληθωρισµού ως του µόνου στόχου που επιτρέπεται να επιδιώκουν, η είσοδος σε καθεστώτα σταθερών ισοτιµιών µε νοµίσµατα χαµηλού πληθωρισµού, είναι λύσεις στο πρόβληµα αυτό της «δυναµικής ασυνέπειας» της βέλτιστης νοµισµατικής πολιτικής. 14.1 Απασχόληση, Ανεργία και Αυξήσεις Ονοµαστικών Μισθών Η παραγωγή γίνεται από ανταγωνιστικές επιχειρήσεις, για τις οποίες το κεφάλαιο είναι δεδοµένο. Ο µόνος συντελεστής παραγωγής που µπορεί να µεταβάλλεται βραχυχρόνια είναι η απασχόληση. Η βραχυχρόνια συνάρτηση παραγωγής ορίζεται ως, Y t = AL t 1 α (14.1) όπου Y είναι η παραγωγή αγαθών και υπηρεσιών, L η απασχόληση, 1-α η ελαστικότητα της παραγωγής σε σχέση µε την απασχόληση, και A µία τεχνολογική παράµετρος που ενσωµατώνει την αποδοτικότητα των συντελεστών παραγωγής και το απόθεµα κεφαλαίου. Η ζήτηση εργασίας από τις επιχειρήσεις προσδιορίζεται από την εξίσωση του πραγµατικού µισθού µε το οριακό προϊόν της εργασίας. Από την (14.1) αυτό συνεπάγεται ότι, (1 α )AL t α = W t P t (14.2) όπου W είναι ο ονοµαστικός µισθός και P είναι το επίπεδο τιµών. Η (14.2) προσδιορίζει τη ζήτηση εργασίας ως αρνητική συνάρτηση του λόγου του πραγµατικού µισθού προς τη συνολική παραγωγικότητα. Επιλύοντας την (14.2) ως προς την απασχόληση, 1 W L t = t 1 α AP t 1 α (14.3) Η (14.3) εκφράζει τη ζήτηση εργασίας ως αρνητική συνάρτηση του πραγµατικού µισθού. Όταν προσδιορισθεί ο πραγµατικός µισθός, οι επιχειρήσεις αποφασίζουν πόσους θα απασχολήσουν µε βάση τη (14.3) και η παραγωγή προσδιορίζεται ως συνάρτηση της απασχόλησης από τη (14.1). Οι ονοµαστικοί µισθοί προσδιορίζονται από διαπραγµατεύσεις στις αρχές κάθε περιόδου, και παραµένουν σταθεροί για µία περίοδο. Επιδίωξη των διαπραγµατευτών είναι να ελαχιστοποιήσουν τις προσδοκώµενες αποκλίσεις της απασχόλησης από ένα επίπεδο 3

απασχόλησης «στόχο». Έτσι, οι ονοµαστικοί µισθοί ορίζονται προκειµένου να ικανοποιηθεί η συνθήκη, 1 1 W E t 1 L t = E t α t 1 1 α AP t = N (14.4) όπου το Ε είναι ο τελεστής των µαθηµατικών προσδοκιών µε βάση τις πληροφορίες που υπάρχουν έως το τέλος της περιόδου t-1, και το Ν περισπωµένη υποδηλώνει το στόχο της απασχόλησης που επιδιώκεται στις διαπραγµατεύσεις. Θα υποθέσουµε ότι, N ~ N όπου N είναι το επίπεδο της πλήρους απασχόλησης. Λαµβάνοντας λογαρίθµους και στις δύο πλευρές της (14.4), και λύνοντας ως προς το λογάριθµο του ονοµαστικού µισθού, έχουµε, w t = E t 1 p t + α l _ n + a (14.5) όπου τα µικρά γράµµατα ορίζουν τους λογαρίθµους των αντίστοιχων µεταβλητών που ορίζονται από τα κεφαλαία γράµµατα, και, l _ = 1 α ln(1 α ) Η (14.5) δεν σηµαίνει τίποτα άλλο παρά το ότι οι διαπραγµατευτές επιδιώκουν ένα επίπεδο προσδοκώµενου πραγµατικού µισθού που να αντανακλά την οριακή παραγωγικότητα της απασχόλησης στόχου. Εάν ο προσδοκώµενος πραγµατικός µισθός είναι µικρότερος, η απασχόληση θα ξεπερνά το στόχο αυτό, ενώ εάν ο προσδοκώµενος πραγµατικός µισθός είναι µεγαλύτερος, η απασχόληση θα υπολείπεται του στόχου. Λαµβάνοντας λογαρίθµους και στη συνάρτηση ζήτησης εργασίας (14.3), έχουµε, l t = l _ 1 α (w p t t a) (14.6) Αντικαθιστώντας την (14.5) στη (14.6), η συνάρτηση ζήτησης εργασίας µπορεί να γραφεί ως, 4

l t = n + 1 α (p t E t 1 p t ) = n + 1 α (π t E t 1π t ) (14.7) όπου π είναι ο πληθωρισµός, ο οποίος ορίζεται από, π t = p t p t 1 (14.8) Όπως βλέπουµε από τη (14.7), η απασχόληση γίνεται θετική συνάρτηση του µη προσδοκώµενου πληθωρισµού. Ο µη προσδοκώµενος πληθωρισµός µειώνει τους πραγµατικούς µισθούς δεδοµένου ότι οι ονοµαστικοί µισθοί είναι προκαθορισµένοι, µε βάση τις προσδοκίες για τον πληθωρισµό στην αρχή της περιόδου t. Αν ο πληθωρισµός είναι µεγαλύτερος από τις προσδοκίες αυτές, προκαλείται µείωση των πραγµατικών µισθών, η οποία οδηγεί σε αύξηση της ζήτησης εργασίας και της απασχόλησης, πάνω από το επίπεδο ισορροπίας. Ορίζουµε το ποσοστό ανεργίας ως, u = n l (14.9) Από τη (14.9) και τη (14.7), το ποσοστό ανεργίας προσδιορίζεται από, u t == u 1 α (π t E t 1π t ) (14.10) H (14.10) είναι η εκδοχή της καµπύλης Phillips σε αυτό το υπόδειγµα. Λόγω του ότι οι ονοµαστικοί µισθοί έχουν προκαθορισθεί, ο µη προσδοκώµενος πληθωρισµός προκαλεί µειώσεις των πραγµατικών µισθών, αύξηση της απασχόλησης και µείωση του ποσοστού ανεργίας. 14.2 Πληθωρισµός, Ανεργία και Νοµισµατική Πολιτική Αφού προσδιοριστούν οι ονοµαστικοί µισθοί, οι νοµισµατικές αρχές µπορούν να επιλέξουν τη νοµισµατική πολιτική, και να προσδιορίσουν έµµεσα τον πληθωρισµό, χρησιµοποιώντας την πολιτική των επιτοκίων ή και της προσφοράς χρήµατος. Οι νοµισµατικές αρχές επιλέγουν τον πληθωρισµό, ώστε να ελαχιστοποιήσουν µία αντικειµενική συνάρτηση η οποία εξαρτάται τόσο από την ανεργία, όσο και από τον πληθωρισµό. Λ t = 1 2 (π t )2 + θ 2 (u t )2 (14.11) 5

Η (14.11) µας λέει ότι οι νοµισµατικές αρχές απεχθάνονται τόσο την ανεργία, όσο και τον πληθωρισµό. Η παράµετρος θ µετρά τη σχετική απέχθεια των νοµισµατικών αρχών για την ανεργία σε σχέση µε τον πληθωρισµό. Όσο µεγαλύτερο βάρος έχει ο στόχος της ανεργίας, τόσο µεγαλύτερο είναι το θ. Η ελαχιστοποίηση της (14.11) λαµβάνει χώρα υπό τον περιορισµό της (14.10). Από τις συνθήκες πρώτης τάξης, π t = θ α u t ( ) = θ α u~ 1 ( α π E t t 1π t ) (14.12) Η (14.12) µας λέει ότι οι νοµισµατικές αρχές προσδιορίζουν τον πληθωρισµό στο επίπεδο εκείνο που εξισώνει την οριακή απώλεια από την περαιτέρω αύξησή του, µε το οριακό όφελος από την µείωση της ανεργίας. Με δεδοµένες τις πληθωριστικές προσδοκίες, οι νοµισµατικές αρχές έχουν κίνητρο να προκαλέσουν µη αναµενόµενο πληθωρισµό, προκειµένου να µειώσουν την ανεργία. Το ζήτηµα όµως είναι ότι οι διαπραγµατευτές στην αγορά εργασίας γνωρίζουν αυτό το κίνητρο των νοµισµατικών αρχών. Οι προσδοκίες στην αγορά εργασίας θα λάβουν υπόψη το κίνητρο των νοµισµατικών αρχών για µη προσδοκώµενο πληθωρισµό και θα προσαρµοσθούν αναλόγως, ώστε οι νοµισµατικές αρχές να µην έχουν πλέον κίνητρο να κάνουν κάτι διαφορετικό. Ο προσδοκώµενος πληθωρισµός στην ισορροπία θα είναι ίσος µε τον πραγµατικό πληθωρισµό. Από την (14.12) αυτό συνεπάγεται ότι, π t = E t 1 π t = θ α u~ (14.13) Όσο µεγαλύτερο είναι το φυσικό ποσοστό ανεργίας (η στρέβλωση στην αγορά εργασίας), τόσο µεγαλύτερος θα είναι ο πληθωρισµός ισορροπίας. Αυτό συµβαίνει διότι το κίνητρο δηµιουργίας µη αναµενόµενου πληθωρισµού είναι ισχυρότερο. Το κίνητρο δηµιουργίας µη αναµενόµενου πληθωρισµού ενσωµατώνεται στις προσδοκίες των διαπραγµατευτών στην αγορά εργασίας, και στην ισορροπία καταλήγουµε µε υψηλότερο πληθωρισµό, χωρίς να µπορούν τελικά οι νοµισµατικές αρχές να επηρεάσουν το ποσοστό ανεργίας. Η ανεργία καθηλώνεται στο φυσικό της επίπεδο, και ο πληθωρισµός σε ένα αντίστοιχα υψηλό επίπεδο. Όσο µεγαλύτερη είναι η στρέβλωση στην αγορά εργασίας, δηλαδή όσο µεγαλύτερο είναι το φυσικό ποσοστό ανεργίας, τόσο υψηλότερος είναι και ο πληθωρισµός ισορροπίας. Από την άλλη, όσο µεγαλύτερη είναι η απέχθεια των νοµισµατικών αρχών προς την 6

ανεργία σε σχέση µε τον πληθωρισµό, δηλαδή η παράµετρος θ, τόσο υψηλότερος θα είναι ο πληθωρισµός ισορροπίας. Εφόσον οι νοµισµατικές αρχές δεν µπορούν να επηρεάσουν το ποσοστό ανεργίας, το πρόβληµά τους είναι πως θα πείσουν τον ιδιωτικό τοµέα (στην προκειµένη περίπτωση τους διαπραγµατευτές στην αγορά εργασίας) ότι δεν θα δηµιουργήσουν µη προσδοκώµενο πληθωρισµό, αν οι προσδοκίες των τελευταίων για τον πληθωρισµό, και άρα οι αυξήσεις των ονοµαστικών µισθών, πέσουν στο µηδέν. Αν καταφέρουν κάτι τέτοιο, τότε η οικονοµία µπορεί να µην λύσει το πρόβληµα της υψηλής ανεργίας, αλλά τουλάχιστον θα λύσει το πρόβληµα του πληθωρισµού. Δύο λύσεις υπάρχουν στην αντιµετώπιση αυτού του προβλήµατος. Η µία είναι η απόκτηση φήµης εκ µέρους των νοµισµατικών αρχών ότι ακολουθούν αντιπληθωριστική πολιτική, και δεν υποκύπτουν στα κίνητρα για µη προσδοκώµενο πληθωρισµό, και η δεύτερη είναι η πλήρης εκχώρηση (delegation) των αποφάσεων για την νοµισµατική πολιτική σε άτοµα ή θεσµούς που ενδιαφέρονται µόνο για τον πληθωρισµό και όχι για την ανεργία. Η επιλογή «συντηρητικών» κεντρικών τραπεζιτών, η ενσωµάτωση στο καταστατικό των κεντρικών τραπεζών της καταπολέµησης του πληθωρισµού ως του µόνου στόχου που επιτρέπεται να επιδιώκουν, η είσοδος σε καθεστώτα σταθερών ισοτιµιών µε ισχυρά νοµίσµατα, είναι λύσεις στο πρόβληµα αυτό της «δυναµικής ασυνέπειας» της βέλτιστης νοµισµατικής πολιτικής. Για παράδειγµα, αν οι διαπραγµατευτές στην αγορά εργασίας πεισθούν ότι η νοµισµατική πολιτική βρίσκεται στα χέρια κάποιου ο οποίος δίνει όλο του το βάρος στην αντιµετώπιση του πληθωρισµού και καθόλου βάρος στην αντιµετώπιση της ανεργίας (θ=0), τότε από την (14.13) ο πληθωρισµός ισορροπίας θα πέσει στο µηδέν. Ακόµη και αν δεν είναι έτσι, αν ο κεντρικός τραπεζίτης µπορεί να συµπεριφέρεται ως κάποιος που ενδιαφέρεται µόνο για τον πληθωρισµό, τότε σταδιακά θα πείσει τον ιδιωτικό τοµέα να περιορίσει τις πληθωριστικές του προσδοκίες. 14.3 Συµπεράσµατα Στο κεφάλαιο αυτό αναλύσαµε τον προσδιορισµό του πληθωρισµού και της ανεργίας ισορροπίας, σε ένα βραχυχρόνιο υπόδειγµα µε προκαθορίζοµενους ονοµαστικούς µισθούς. Λόγω του ότι οι ονοµαστικοί µισθοί προκαθορίζονται µε βάση τις προσδοκίες των διαπραγµατευτών στην αγορά εργασίας, ο µη προσδοκώµενος πληθωρισµός προκαλεί µειώσεις των πραγµατικών µισθών, αύξηση της απασχόλησης και µείωση του ποσοστού ανεργίας. 7

Οι νοµισµατικές αρχές, µέσω των νοµισµατικών εργαλείων που έχουν στη διάθεσή τους, επιλέγουν τον πληθωρισµό, ώστε να ελαχιστοποιήσουν µία αντικειµενική συνάρτηση η οποία εξαρτάται τόσο από την ανεργία, όσο και από τον πληθωρισµό. Με δεδοµένες τις πληθωριστικές προσδοκίες, οι νοµισµατικές αρχές έχουν κίνητρο να προκαλούν µη αναµενόµενο πληθωρισµό, προκειµένου να οδηγούν την ανεργία κάτω από το φυσικό της ποσοστό. Ωστόσο, το κίνητρο δηµιουργίας µη προσδοκώµενου πληθωρισµού ενσωµατώνεται στις προσδοκίες των διαπραγµατευτών στην αγορά εργασίας, και στην ισορροπία καταλήγουµε µε υψηλότερο πληθωρισµό, χωρίς να µπορούν τελικά οι νοµισµατικές αρχές να επηρεάσουν το ποσοστό ανεργίας. Η ανεργία καθηλώνεται στο φυσικό της επίπεδο, και ο πληθωρισµός σε ένα αντίστοιχα υψηλό επίπεδο. Εφόσον οι νοµισµατικές αρχές δεν µπορούν να επηρεάσουν συστηµατικά το ποσοστό ανεργίας, το πρόβληµά τους είναι πως θα πείσουν τον ιδιωτικό τοµέα (στην προκειµένη περίπτωση τους διαπραγµατευτές στην αγορά εργασίας) ότι δεν θα προκαλούν µη προσδοκώµενο πληθωρισµό, αν οι προσδοκίες των τελευταίων για τον πληθωρισµό, και άρα οι αυξήσεις των ονοµαστικών µισθών, πέσουν σε χαµηλά επίπεδα. Αν καταφέρουν κάτι τέτοιο, τότε η οικονοµία µπορεί να µην λύσει το πρόβληµα της υψηλής ανεργίας, αλλά τουλάχιστον θα λύσει το πρόβληµα του πληθωρισµού. Δύο κυριότερες εναλλακτικές λύσεις στο πρόβληµα αυτό. Η πρώτη είναι η σταδιακή απόκτηση αντιπληθωριστικής αξιοπιστίας, ώστε να πείσουν τους διαπραγµατευτές στην αγορά εργασίας ότι δεν υποκύπτουν στο κίνητρο δηµιουργίας µη αναµενόµενου πληθωρισµού. Η δεύτερη λύση, είναι η θεσµική εκχώρηση της νοµισµατικής πολιτικής σε άτοµα ή θεσµούς που είναι επιφορτισµένα αποκλειστικά µε την αντιµετώπιση του πληθωρισµού, χωρίς να ενδιαφέρονται για την ανεργία. Και µε τους δύο αυτούς τρόπους µπορούν να επηρεαστούν οι πληθωριστικές προσδοκίες και να αντιµετωπιστεί το πρόβληµα του υψηλού πληθωρισµού. 8

Παραποµπές Backus D. and Driffill J. (1985), Inflation and Reputation, American Economic Review, 75, pp. 530-538. Barro R.J. (1986), Reputation in a Model of Monetary Policy with Incomplete Information, Journal of Monetary Economics, 17, pp. 3-20. Barro R.J. and D. Gordon (1983), A Positive Theory of Monetary Policy in a Natural Rate Setting, Journal of Political Economy, 91, pp. 589-610. Fischer S. (1977), Long Term Contracts, Rational Expectations and the Optimal Money Supply Rule, Journal of Political Economy, 85, pp. 191-205. Friedman M. (1968), The Role of Monetary Policy, American Economic Review, 58, pp. 1-17. Gray J. (1976), Wage Indexation: A Macroeconomic Approach, Journal of Monetary Economics, 2, pp. 221-235. Kydland F.E. and Prescott E.C. (1977), Rules Rather than Discretion: The Inconsistency of Optimal Plans, Journal of Political Economy, 85, pp. 473-492. Rogoff K. (1985), The Optimal Degree of Commitment to an Intermediate Monetary Target, Quarterly Journal of Economics, 100, pp. 1169-1189. 9