Προγραμματισμός & Διοίκηση έργων Διαχείριση κινδύνων Κωνσταντίνος Κηρυττόπουλος 1
Άδεια Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες, που υπόκειται σε άδεια χρήσης άλλου τύπου, αυτή πρέπει να αναφέρεται ρητώς. 2
Περιοχές γνώσης (Knowledge areas) - Εργαλεία Διαχείριση ενοποίησης Processes Διαχείριση εύρους Διαχείριση χρόνου Διαχείριση κόστους Διαχείριση ποιότητας Διαχείριση ανθρωπίνων πόρων Διαχείριση επικοινωνίας Διαχείριση κινδύνου Διαχείριση προμηθειών WBS CPM, PERT, Gantt Cash flow Standards Org. Charts, RACI Reports Risk Sheet, Risk Matrix, MCS Contracts Διαχείριση ενδιαφερομένων God with you! 3
Διεργασία διαχείρισης κινδύνων Τι είναι κίνδυνος έργου Ένα αβέβαιο γεγονός ή κατάσταση που, σε περίπτωση που προκύψει, έχει θετική ή αρνητική συνέπεια σε κάποιο στόχο του έργου. (PMI 2013) Ερώτηση: Είναι σωστό να θεωρούμε ένα κίνδυνο θετικό; 4
Διεργασία διαχείρισης κινδύνων Διαχείριση κινδύνων Ποιοτική Εντοπισμός Ανάλυση I S K S Σχεδιασμός διαχείρισης κινδύνων R I S Ποσοτική Παρακολούθηση Αντιμετώπιση (Κηρυττόπουλος 2006) 5
Εντοπισμός κινδύνων Εντοπίστε ορίζοντας κινδύνους σωστά! Αιτία ΚΙΝΔΥΝΟΣ Συνέπεια Επειδή συμβαίνει... υπάρχει περίπτωση να... και τότε θα συμβεί... Επειδή η ομάδα έργου δεν έχει εμπειρία στις επικοινωνίες από απόσταση... υπάρχει περίπτωση να μην υπολογιστεί σωστά ο απαιτούμενος χρόνος... και τότε θα ξεπεραστεί η ημερομηνία παράδοσης του έργου. 6
Εντοπισμός κινδύνων Δομή κινδύνων Το έργο θα εκτελεστεί σε χώρα του τρίτου κόσμου. Τα επιτόκια μπορεί να ανέβουν. Ο καιρός μπορεί να είναι χειρότερος από ότι συνήθως. Είμαι αλλεργικός στα φιστίκια. Η γυναίκα μου θα με σκοτώσει. 7
Εντοπισμός κινδύνων Τι μπορεί να περιλαμβάνει Συνεντεύξεις Καταιγισμό ιδεών (brainstorming) Καταλόγους κινδύνων Δομή ανάλυσης κινδύνων (RBS) Ανάλυση υποθέσεων Ανάλυση SWOT Διαγράμματα Ishikawa 8
Ανάλυση κινδύνων Ο βασικός στόχος της διαχείρισης των κινδύνων είναι η λήψη μέτρων για την αντίδραση σε αυτούς. Έχει όμως νόημα να σπαταλήσουμε πόρους για να αντιδράσουμε σε κάθε κίνδυνο που αντικρίζουμε; Θέλουμε: Να εκτιμήσουμε την πιθανότητα εμφάνισης και την αναμενόμενη συνέπεια Να κατατάξουμε τους κινδύνους έτσι ώστε να δεσμεύσουμε πόρους για την αντίδραση έναντι των πιο σημαντικών εξ αυτών Να αναθεωρήσουμε ενδεχομένως τη θέση μας για την ανάληψη του έργου. 9
Ανάλυση κινδύνων Ποιοτική Πίνακας κινδύνων Ε= * Διακινδύνευση = Πολύ χαμηλή Χαμηλή Μέση Υψηλή Πολύ υψηλή Ανεκτός ανεκτός κατά PMI (2013) 10
Ανάλυση κινδύνων Ποιοτική Πίνακας κινδύνων Ε= * κατά PMI (2013) 11
Αντιμετώπιση κινδύνων Τι μπορεί να περιλαμβάνει ΚΙΝΔΥΝΟΙ THREATS ΑΠΕΙΛΕΣ ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ OPPORTUNITIES Avoid Αποφυγή Εκμετάλλευση Exploit Transfer Μεταφορά Διαμοιρασμός Share Mitigate Ελάφρυνση Ενδυνάμωση Enhance Accept Αποδοχή Αποδοχή Accept κατά PMI (2013) 12
Διόρθωση Αφού εμφανισθεί Πρόληψη Πριν εμφανισθεί Αντιμετώπιση κινδύνων Ελάφρυνση Αιτία ΚΙΝΔΥΝΟΣ Συνέπεια Πιθανότητα (P) Ενέργειες στις αιτίες Διακινδύνευση (Έκθεση) P*I Ενέργειες στις συνέπειες Βαρύτητα συνέπειας (I) Μεταβολή έκθεσης Εναλλακτικό σχέδιο (contingency) +έναυσμα (trigger event) Σχέδιο μετάπτωσης (fallback) +έναυσμα (trigger event) Εφαρμογή σχεδίου (contingency / fallback) Επαναφορά Στο σχέδιο Τεχνάσματα (Workarounds ) κατά Κηρυττόπουλος (2006) 13
Αντιμετώπιση κινδύνων Δευτερεύοντες κίνδυνοι Αρχική διακινδύνευση Κίνδυνος Εναπομένων κίνδυνος Δευτερεύων κίνδυνος Στρατηγική αντιμετώπισης Νέα διακινδύνευση Νέα διακινδύνευση ΕΚ+ Νέα διακινδύνευση ΔΚ + Κόστος αντίδρασης < Αρχικής διακινδύνευσης Προσοχή: Μην ξεχνάτε να εγγράφετε τους δευτερεύοντες κινδύνους σε φύλλα κινδύνων! (Κηρυττόπουλος 2006) 14
Παρακολούθηση κινδύνων Τι μπορεί να περιλαμβάνει Παρακολούθηση της υλοποίησης των ενεργειών αντιμετώπισης των κινδύνων Παρακολούθηση για την εμφάνιση πρόδρομων συμπτωμάτων Παρακολούθηση εξέλιξης εντοπισθέντων κινδύνων Εντοπισμός νέων κινδύνων 15
Παρακολούθηση κινδύνων Τι μπορεί να περιλαμβάνει Διαχείριση μη ενοπισθέντων κινδύνων που εμφανίζονται Παρακολούθηση των «πράσινων» κινδύνων Κοινοποίηση στοιχείων για τη διαχείριση των κινδύνων 16
Κατάλογος βιβλιογραφικών αναφορών Κηρυττόπουλος, Κ 2006, Εγχειρίδιο Διαχείρισης Κινδύνων Έργων, Εκδόσεις Κλειδάριθμος, Αθήνα. PMI 2013, A guide to the project management body of knowledge (PMBOK guide), 5th edn, Project Management Institute, Newtown Square, Pa. Σχετική βιβλιογραφία για μελέτη Κηρυττόπουλος, Κ. 2006, Εγχειρίδιο Διαχείρισης Κινδύνων Έργων, Εκδόσεις Κλειδάριθμος, Αθήνα. Κεφάλαια: Όλα. Larson, E, Honig, B, Gray, C, Dantin, U & Baccarini, D 2014, Project management: the managerial process, McGraw- Hill, Australia. Κεφάλαιo: 7. PMI 2013, A guide to the project management body of knowledge (PMBOK guide), 5th edn, Project Management Institute, Newtown Square, Pa. Κεφάλαιo: 11. Shtub, A, Bard, JF & Globerson, S 2005, Project management: processes, methodologies, and economics, 2nd edn, Pearson Prentice Hall, Upper Saddle River, N.J. Κεφάλαιo: 5.6. 17
Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα Ε.Μ.Π.» έχει χρηματοδοτήσει μόνο τη αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους. 18