ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Μέσω διαδικτύου. Μετφορµίνη: Είναι κατάλληλη για όλους τους Διαβητικούς ;



Σχετικά έγγραφα
Εξατομίκευση της θεραπείας στον σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 μέσα από τις νεότερες κατευθυντήριες οδηγίες

Ηλίας Ν. Μυγδάλης. Β Παθολογική Κλινική και Διαβητολογικό Κέντρο, Γενικό Νοσοκομείο ΝΙΜΤΣ, Αθήνα

ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΣΤΡΟΓΓΥΛΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ: «Πώς επιτυγχάνω καλή ρύθμιση στις δύσκολες περιπτώσεις: Σχέδιο δράσης» ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ

«Θεραπευτικός αλγόριθµος ADA/EASD 2012»

Συµβάλλει η γλυκόζη στην αθηρωµάτωση ;

Μετάταξη από τα αντιδιαβητικά δισκία σε ενέσιμες θεραπείες. Ενδοκρινολογικό τμήμα Διαβητολογικό κέντρο Δημήτρης Μαργαριτόπουλος

Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ

Μετφορμίνη. τον Διαβήτη με νέες ιδιότητες. Ιωάννα Ζωγράφου ιαβητολογικό Κέντρο Ιπποκράτειο Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης

Συζήτηση περίπτωσης ασθενούς. Σ. Λιάτης Παθολόγος Επιμελητής Β ΕΣΥ Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική & Διαβητολογικό Κέντρο ΓΝΑ «Λαϊκό»

MESODA. Διαβητολογικό Κέντρο Γενικό Νοσοκομείο Πειραιά «Τζάνειο»

gr

Επίπτωση. Σύνολο ατόμων σε αιμοκάθαρση ή μεταμόσχευση νεφρού. Άτομα με διαβήτη

ινσουλίνης στα άτομα με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2: πότε και πως ;»

ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΤΟΥ ΔΙΑΒΗΤΙΚΟΥ ΑΣΘΕΝΗ ΣΤΗ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΜΟΝΑΔΑ ΚΑΙ ΣΤΗ ΜΕΘ

Eίναι τελικά ο διαβήτης ισοδύναμο στεφανιαίας νόσου; Η αλήθεια για τον πραγματικό καρδιαγγειακό κίνδυνο στον ΣΔ τύπου 2

Ρύθμιση της γλυκόζης αίματος ή επίτευξη πολλαπλών θεραπευτικών στόχων?

Ο νοσηλευόμενος ασθενής με Σακχαρώδη Διαβήτη

Θεραπεία της υπεργλυκαιμίας στο ΣΔ-2 Νέοι Αλγόριθμοι

Ι. Παπαδόπουλος Παθολόγος Συνεργάτης Διαβητολογικού Ιατρείου Κωνσταντοπούλειο Νοσοκομείο Ν. Ιωνίας

ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ. ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΑΠΟΓΑΣ Αναπληρωτής Διευθυντής Γ Παθολογικής Κλινικής Κέντρο Μεταβολισμού και Διαβήτη

Μεικτή αθηρογόνος δυσλιπιδαιμία: βελτιώνοντας το συνολικό λιπιδαιμικό προφίλ

Δρ. Χρήστος Μανές ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ. Παθολόγος µε εξειδίκευση στο Σακχαρώδη Διαβήτη Δ/ντής Διαβητολογικού Κέντρου Γ.Π.Ν «ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ»

Υπεργλυκαιμία λόγω χρήσης Γλυκοκορτικοειδών. Μαρινέλλα Κυριακίδου Χειμώνα Ενδοκρινολόγος 24 ο Ετήσιο Συνέδριο ΔΕΒΕ Νοέμβριος 2010

ΠΑΖΑΪΥΟΥ-ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ Κ.

Τι κάνουμε; Διαβητικός με Βασική ινσουλίνη 49 μον + Μετφορμίνη 850mgX2 +glimepiride. 3ετίας ενώ έχει FPG ~ 110mg έχει PPG ~ 260mg & HbA1c=7,9%

Εντατικοποίηση της θεραπείας με ινσουλίνη: Ποιος δρόμος για ποιον ασθενή

Ηλίας Ν. Μυγδάλης Συντονιστής Διευθυντής. Β Παθολογική Κλινική και Διαβητολογικό Κέντρο, Γενικό Νοσοκομείο ΝΙΜΤΣ, Αθήνα

ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΤΩΝ ΕΠΕΙΣΟΔΙΩΝ ΥΠΟΓΛΥΚΑΙΜΙΑΣ ΚΑΙ ΣΟΒΑΡΗΣ ΥΠΟΓΛΥΚΑΙΜΙΑΣ ΣΤΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΣΔ2 ΤΟΥ ΔΙΑΒΗΤΟΛΟΓΙΚΟΥ ΙΑΤΡΕΙΟΥ ΕΝΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΟΥ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ

Ινσουλινοθεραπεία (Βασική +ΑΔ)

ΗΜΕΡΙΔΑ ΚΑΡΔΙΟΓΚΟΛΟΓΙΑΣ ΜΑΙΟΥ 2018 ΑΙΓΛΗ,ΖΑΠΠΕΙΟΥ. Α.Μητράκου Α.Καθηγήτρια Μ.Ρούσσου Παν.Υπότροφος Θεραπευτική Κλινική ΕΚΠΑ

Τα αποτελέσµατα για την καρδιαγγειακή ασφάλεια της λιραγλουτίδης: η µελέτη LEADER

Σακχαρώδης Διαβήτης. Είναι η πιο συχνή μεταβολική νόσος στον άνθρωπο. Γανωτάκης Εμμανουήλ Καθηγητής Παθολογίας Πανεπιστήμιο Κρήτης

Ποιότητα Ζωής. Ασθενοκεντρική-Εξατομικευμένη Επιλογή Αντιδιαβητικής αγωγής. Αποτελεσματικότητα Υπογλυκαιμία Βάρος Ανεπιθύμητες ενέργειες Κόστος

Μη αλκοολική λιπώδης νόσος του ήπατος. Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Λέκτορας Παθολογίας ΑΠΘ

Διερεύνηση στεφανιαίας νόσου σε ασυµπτωµατικό διαβητικό ασθενή

Οι υπογλυκαιμίες στον ΣΔ Πραγματικός κίνδυνος;

.aiavramidis.gr www

Εξελίσσοντας τη θεραπεία του Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 2 1 ο Μέρος. Τριαντάφυλλος Π. Διδάγγελος

Μακροαγγειακές επιπλοκές και παράγοντες κινδύνου. Συνύπαρξη και ο ρόλος τους στην αιτιοπαθογένεια και στη βαρύτητα του Διαβητικού Ποδιού.

ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΩΝ ΝΟΣΗΜΑΤΩΝ ΜΕ ΤΗΝ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗΣ ΣΕ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΑ ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΎΠΟΥ 2.

ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΤΗΣ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗΣ ΜΕ ΤΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΣΚΗΣΗ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΩΝ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ 2.

Υπεργλυκαιμία και καρδιαγγειακός κίνδυνος

Διαβητική περιφερική αρτηριοπάθεια και νευροπάθεια Οφέλη από τη ρύθμιση των λιπιδίων. Σ. Λιάτης

Υπολειπόμενος καρδιαγγειακός κίνδυνος. Πώς υπολογίζεται, πώς αντιμετωπίζεται

Αντιμετώπιση νοσηλευόμενων ασθενών με ΣΔ

Ν. Κατσίκη¹, Α. Γκοτζαμάνη-Ψαρράκου², Φ. Ηλιάδης¹, Τρ. Διδάγγελος¹, Ι. Γιώβος³, Δ. Καραμήτσος¹

ΤΟΥ ΣΑΚΧΑΡΩ Η ΙΑΒΗΤΗ. ρ. Μυλωνάκη Θεοχαρούλα. Υπεύθυνη ιαβητολογικού Ιατρείου

Μαριάννα Μπενρουμπή Διαβητολογικό Κέντρο Γ.Ν.Αθηνών «Πολυκλινική»

Παπαβαγγέλης Χρήστος Πρόεδρος Πανελληνίου Συλλόγου Νοσοκομειακών Διαιτολόγων MSc Clinical Nutrition Νοσοκομειακός Διαιτολόγος ΓΝΑ «ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ»

Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΒΙΛNΤΑΓΛΙΠΤΙΝΗΣ ΣΤΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΕΝΔΟΘΗΛΙΟΥ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ 2

Προδιαβήτης και µεταβολικό σύνδροµο

Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ

ΜΙΑ ΝΕΑ ΕΠΟΧΗ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΔΙΑΒΗΤΙΚΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ: Η ΜΕΛΕΤΗ DECLARE

Αντιμετώπιση ατόμων με ΣΔ στο Οδοντιατρείο. Κυπαρίσση Καρατζίδου ΓΝΘ «ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ»

ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΤΗΣ hs-crp ΜΕ ΤΗΝ ΠΡΟΓΝΩΣΤΙΚΉ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΤΡΟΠΟΝΙΝΗΣ ΣΕ ΔΙΑΒΗΤΙΚΟΥΣ ΚΑΙ ΜΗ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΟΞΥ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ

H επίδραση της αερόβιας άσκησης στα επίπεδα απελίνης και γκρελίνης ασθενών με σακχαρώδη διαβήτη τυπου 2

ΡΥΘΜΙΣΗ ΚΑΡΔΙΟΜΕΤΑΒΟΛΙΚΩΝ ΠΑΡΑΓΟΝΤΩΝ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΣΕ ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ

Greek Leadership Diabetes Forum 11-April 2014

Η ΥΠΟΓΛΥΚΑΙΜΙΑ ΩΣ ΑΙΤΙΟ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΗΣ ΝΟΣΗΡΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΘΝΗΣΙΜΟΤΗΤΑΣ ΣΤΟΝ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ

ΟΜΙΛΙΕΣ ΣΕ ΣΥΝΕΔΡΙΑ, ΣΥΜΠΟΣΙΑ, ΣΤΡΟΓΓΥΛΑ ΤΡΑΠΕΖΙΑ (Σύνολο: 47 Ομιλίες)

ΑΠΟΙΚΟΔΟΜΗΣΗ ΛΙΠΑΡΩΝ ΟΞΕΩΝ II ΚΕΤΟΝΟΣΩΜΑΤΑ

Υγεία και Άσκηση Ειδικών Πληθυσμών ΜΚ0958

ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ 2: ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΔΥΟ ΔΙΑΒΗΤΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΕΝΤΡΩΝ

Η θεραπευτική προσέγγιση του σακχαρώδη διαβήτη τύπου ΙΙ

Δρ. Χρήστος Μανές ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

Ν. Κατσίκη[1], Α. Γκοτζαμάνη-Ψαρράκου[2], Φ. Ηλιάδης[1], Τρ. Διδάγγελος[1], Ι. Γιώβος[3], Δ. Καραμήτσος[1]

Σακχαρώδης Διαβήτης. Ένας σύγχρονος ύπουλος εχθρός

Αντιδιαβητική αγωγή σε ασθενείς με Σακχαρώδη Διαβήτη και Καρδιακή Ανεπάρκεια

Δυσλιπιδαιμία και καρδιαγγειακός κίνδυνος

Ο ΕΠΙΠΟΛΑΣΜΟΣ ΤΗΣ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑΣ ΒΙΤΑΜΙΝΗΣ Β12 ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ ΙΙ ΚΑΙ ΧΡΟΝΙΑ ΝΕΦΡΙΚΗ ΝΟΣΟ. Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΛΗΨΗΣ ΜΕΤΦΟΡΜΙΝΗΣ Ε.

Συνδυασμοί φαρμάκων έναντι της υπεργλυκαιμίας Δόκιμοι και αδόκιμοι

«Επιπολασμός της υπερκαλιαιμίας σε ασθενείς με και χωρίς σακχαρώδη διαβήτη ανάλογα με το επίπεδο της νεφρικής λειτουργίας»

αντιδιαβητική αγωγή από το στόμα

Υπολιπιδαιμική αγωγή σε ασθενείς με χρόνια νεφρική νόσο

Πρώτος αναδείχτηκε ο κ. Κωνσταντίνος Φιλίππου, παθολόγος

Δυσλιπιδαιμίες αντιμετώπιση. Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Λέκτορας Παθολογίας ΑΠΘ Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ

Εντατικοποίηση ινσουλινοθεραπείας2στον2σδ τύπου22. Δρ.2Χρίστος2Παστελλάς ΠΑΘΟΛΟΓΟΣ2 2ΔΙΑΒΗΤΟΛΟΓΟΣ ΛΕΜΕΣΟΣ,2ΚΥΠΡΟΣ 2013

Σακχαρώδης Διαβήτης Τύπου 2, Καρδιαγγειακές Επιπλοκές & Σύγχρονες Θεραπευτικές Προσεγγίσεις. Ο Ρόλος της Εμπαγλιφλοζίνης

Η αντιμετώπιση του ηλικιωμένου ασθενή με σακχαρώδη διαβήτη

ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΜΙΑΣ ΝΕΑΣ ΙΝΣΟΥΛΙΝΗΣ ΜΑΚΡΑΣ ΔΡΑΣΗΣ ΜΕ ΤΗ ΓΛΥΚΑΙΜΙΚΗ ΡΥΘΜΙΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΑΔΥΝΑΜΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ 2

Χρόνια νοσήματα του ήπατος και υπολιπιδαιμική θεραπεία

Επιστημονική ημερίδα με θέμα. "Σακχαρώδης Διαβήτης: Ένα σύγχρονο πρόβλημα υγείας"

Η σημασία της αποφυγής υπογλυκαιμιών στην καρδιαγγειακή ασφάλεια των ασθενών με διαβήτη τύπου 2

αντιδιαβητική αγωγή από το στόμα

Δεν υπάρχει καμία σύγκρουση συμφερόντων

Παράρτημα ΙΙΙ Τροποποιήσεις στις σχετικές παραγράφους της περίληψης των χαρακτηριστικών του προϊόντος και του φύλλου οδηγιών χρήσης

αθηρογόνους και αντι-αθηρογόνους αθηρογόνους παράγοντες σε ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2

Εμμανουήλ Μ. Πάγκαλος. τ. Δντης Παθολογικής κλινικής Ιατρικό Διαβαλκανικό κέντρο Διαβητολογικό κέντρο «Αρεταίος»

Ασθενής που εμφανίζει μυαλγίες κατά τη χορήγηση στατινών

Βasal plus: Ο σύγχρονος τρόπος για την εντατικοποίηση της ινσουλινοθεραπείας

Σακχαρώδης Διαβήτης και καρδιοχειρουργικός ασθενής. ΕΙΣΗΓΗΤΡΙΑ : Ράτζι Ελένη ΜΕΘ - ΑΓΙΟΣ ΛΟΥΚΑΣ

Η αξία της έγκαιρης διάγνωσης και αντιμετώπισης του Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 2

Νεφρική νόσος και ΣΔ: Ποια φάρμακα επιτρέπονται τελικά;

Αναστάσιος Σέρμπης, MD, PhD Παιδίατρος Εξειδικευθείς στην Παιδοενδοκρινολογία Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Επιστημονικός Συνεργάτης Δ

Σύγχρονες κατευθυντήριες οδηγίες για την έναρξη και την εντατικοποίηση της ινσουλινοθεραπείας στον Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 2

6ο Διαβητολογικό. Συνέδριο. 20 έως 22 Νοεμβρίου Σακχαρώδης Διαβήτης Γνώση βασισμένη στην ένδειξη. Κάνουμε το σωστό; Πάτρα.

ΠΕΡΙΦΕΡΙΚΗ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΝΟΣΟΣ (ΠΑΝ): Ο Σφυρο-Βραχιόνιος Δείκτης (ΣΒΔ) ως βασικό διαγνωστικό µέσο της ΠΑΝ

Η σημασία της ρύθμισης μεταβολικών παραμέτρων στην πρόληψη και αντιμετώπιση των επιπλοκών του διαβήτη: Γλυκαιμική ρύθμιση

Πρόγραμμα μελέτης DPP και η επέκταση του DPPOS: αποτελέσματα 15 ετών.

ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΚΑΙ ΑΠΟΦΡΑΚΤΙΚΗ ΑΠΝΟΙΑ ΣΤΟΝ ΥΠΝΟ. Φώτης Καψιμάλης Αν. Δ/ντής Πνευμονολογικής Κλινικής Νοσοκομείο Ερρίκος Ντυνάν

Transcript:

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Μέσω διαδικτύου 2 ος Κύκλος Σακχαρώδης Διαβήτης: Απαντήσεις σε καθηµερινά κλινικά προβλήµατα Με βάση τη βιβλιογραφία Μετφορµίνη: Είναι κατάλληλη για όλους τους Διαβητικούς ; Αλέξης Σωτηρόπουλος Διευθυντής ΕΣΥ Γ Παθολογικού Τµήµατος & Διαβητολογικού Κέντρου Γ.Ν.Νίκαιας Νίκαιας - Πειραιά Αθήνα 2012

www.idf.org

Ο Σ.Δ δεν είναι ήπια νόσος : Μικρο & Μακροαγγειακές Επιπλοκές Σ.Δ νόσος: Α.Ε.Ε. Α.Ε.Ε. Αµφιβληστροειδοπάθεια 22-6x -6x ((>20%) >20%) Καρδιαγγειακές Επιπλοκές Τύφλωση Τύφλωση 225x 5x ((14-40%) 14-40%) Καρδιακή Καρδιακή Νόσος Νόσος 22-4x -4x ((>40%) >40%) Νεφροπάθεια Νεφρική Νεφρική Ανεπάρκεια Ανεπάρκεια 17 x (32 %) 17x (32%) Νευροπάθεια Περιφερική Αρτηριοπάθεια Ακρωτηριασµοί Ακρωτηριασµοί κάτω κάτω άκρων άκρων (5 0%) (50%)

Στόχοι θεραπείας Διατήρηση κατά το δυνατόν ευγλυκαιµίας Ελαχιστοποίηση µακροχρόνιων επιπλοκών Βελτίωση ποιότητας ζωής

Εξατοµίκευση Γλυκαιµικός στόχος Για τους περισσότερους HbA1c <7%. Γιααυτούςµεπολλέςσυννοσηρότητες, µικρόπροσδόκιµο, µεγάλη διάρκεια νόσου HbA1c =7-7.9% Για νέους, πρωτοδιαγνωσθέντες HbA1c <6.5%. Στόχος τιµής γλυκόζης: προγευµατικά 80-130 mg/dl και µεταγευµατικά 140-160 mg/dl. Ε Ε 2011

Γλυκαιµική ρύθµιση σε Διαβητικούς Ηλικίας >20 ετών στις Η.Π.Α DIABETES CARE, 2008

Ποσοστά ασθενών εντός στόχου 1998-2006 70 60 50 56,2 66,3 40 30 31,47 35,2 34 1998 2006 20 14,4 10 0 Σύνολο ισκία Ινσουλίνη 1η επίσκεψη 1998 Καταγεγραµµένη επίσκεψη 1η επίσκεψη 2006 Καταγεγραµµένη επίσκεψη Ρ HbA1c (%) 8,9 (1,9) 8,1 (2,0) 8,2 (1,8) 7,0 (1,2) <0,001 Liatis et al, Exp Clin Endocrinol Diabetes 2009

Παθοφυσιολογικές διαταραχές στο ΣΔΤ2 υσλειτουργία υσλειτουργία νησιδίων νησιδίων Γλυκαγόνη Γλυκαγόνη Αντίσταση Αντίσταση ινσουλίνης ινσουλίνης Ηπατική Ηπατική σύνθεσης σύνθεσης γλυκόζης γλυκόζης Ινσουλίνη Ινσουλίνη Υπεργλυκαιµία Υπεργλυκαιµία Πρόσληψη Πρόσληψη γλυκόζης γλυκόζης στους στους µυς µυς και και στο στο λίπος λίπος

Βασικές αρχές στο ΣΔ τύπου 2 1. Ο ιαβήτης είναι µια προοδευτικά εξελισσόµενη πολυπαραγοντική νόσος, που χαρακτηρίζεται από: Τη µειωµένη λειτουργία των β-κυττάρων Την επιδείνωση του γλυκαιµικού ελέγχου Την αύξηση κινδύνου για καρδιαγγειακή νόσο 2. Η πρωϊµότερη και ενδεδειγµένη παρέµβαση µπορεί να βελτιώσει τις πιθανότητες των ασθενών να επιτύχουν το στόχο.

Συνεχιζόµενη Εκπαίδευση & Παρακολούθηση

ΤΑ ΒΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΑΝΤΙΔΙΑΒΗΤΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ

Κριτήρια επιλογής αντιδιαβητικής αγωγής Επίσηµες ενδείξεις (Φάρµακο που έχει την συγκεκριµένη ένδειξη στο φύλλο οδηγιών) Ασφάλεια φαρµάκου /οχι Παρενέργειες (υπογλυκαιµία αύξηση βάρους- Καρδιαγγειακός κίνδυνος.) Ευκολία χρήσης, συµµόρφωση. Αποτελεσµατικότητα [ µείωση γλυκόζης/hba1c ]. Αλληλεπιδράσεις µε άλλα φάρµακα. Profile ασθενούς. Υπερέχει: αντίσταση στην ινσουλίνη ή / ανεπάρκεια στην έκκριση. ΩΦΕΛΕΙΕΣ από συγκεκριµένες θεραπείες Ιδιαίτερα παχύσαρκα άτοµα Κόστος. Nathan D NEJM 2007

Θεραπευτικός αλγόριθµος για τον ιαβήτη Τύπου 2 Ε Ε 2011 A1c 8.5% A1c 8.5% (χωρίς συµπτώµατα) A1C >9% (συµπτώµατα) ιπλός συνδυασµός Αλλαγή Τρόπουζωής + Μετφορµίνη ή 2-3 µήνες >7% Αλλαγή ίαιτα τρόπου & Άσκηση ζωής + + ΜΕΤ + Μετφορµίνη TZD + MET + DPP-4 ή GLP-1 2 MET ο Φάρµακο εκτων εχόντων + SU ή GLIN Έγκριση για διπλό συνδιασµό A1c>8,5% 2-3 µήνες >7% A1c< 8,5% ιπλός συνδυασµός Αλλαγή τρόπου ζωής + Μετφορµίνη ΜΕΤ + TZD + 2 ο MET Φάρµακο + DPP-4ήGLP-1 εκτων εχόντων Έγκριση MET + για SU διπλό ή GLIN συνδιασµό A1c <8,5% ίαιτα & Άσκηση + Τριπλός συνδυασµός ίαιτα & Άσκηση + Αλλαγή Μετφορµίνη τρόπου + 2 ζωής ο Φάρµακο + εκ των ΜΕΤ εχόντων + TZD έγκριση + SU για διπλό MET + DPP-4 / + GLP-1ή/+ SU 3ο Φάρµακο εκ MET + DPP-4 / GLP-1 ή/+ TZD 2-3 µήνες >7% διπλόσυνδιασµό των εχόντων έγκριση για τριπλό συνδιασµό 2-3 µήνες >7% Αλλαγή Τρόπου ζωής + Βασική ινσουλίνη + ισκία Αλλαγή Τρόπου ζωής + Ινσουλίνη +/- ισκία A1c > 8,5% ισκία!!!!!! ΜΕΤ + /TZD + /SU + /DPP-4 /GLP1

Diabetes Care, Diabetologia. 19 April 2012

ΓΙΑΤΙ ΜΕΤΦΟΡΜΙΝΗ 1η ΕΠΙΛΟΓΗ? Το 1929 παρασκευάζεται η µετφορµίνη από το ήµερο τριφύλλι (galega officinalis) και µετά από χρόνια ερευνών του δίνεται η ονοµασία Glucophage (γλυκοφάγος), ένα από τα πιο δηµοφιλή και αποτελεσµατικά όπλα στον αντιδιαβητικό αγώνα

ΤΡΟΠΟΣ ΔΡΑΣΗΣ ΜΕΤΦΟΡΜΙΝΗΣ

Φωσφορυλίωση/Δραστηριοποίηση Adenosine Monophosphate-activated Kinase (AMPK) Μετφορµίνη ραστικότητας ACC-1 Ήπαρ ιέγερση της AMPK SREPB-1 έκφραση Γλυκονεογένεσης έκφρασης λιπογενετικών ενζύµων Tumour Suppressor Fewer Malignancies Mυϊκός LKB1 ιστός ιέγερσης AMPK Πρόσληψης γλυκόζης HbA1c 1-2% Οξείδωσης FFA FA Σύνθεσης VLDL Βελτίωση δυσλιπιδαιµίας ( HDL LDL TG) CRP PAI-1 Ηπατικής στεάτωσης Ηπατικής ευαισθησίας στην ινσουλίνη Alice Y.Y. Cheng, I. I. George Fantus, Canadian Medical Association Journal 172(2),2005 pp213-226 AMPK - adenosine monophosphate-activated protein kinase, ACC - acteyl-coa carboxylase, SREPB-1 - sterol-regulatory-element-binding-protein-1.

Αύξηση σωµατικού βάρους

Αντιδιαβητική αγωγή και σωµατικό βάρος 10 Conventional (n=411) Glibenclamide (n=277) Metformin (n=342) Insulin (n=409) Chlorpropamide (n=285) Μεταβολή ΣΒ (kg) 5 0 5 0 2 4 6 8 10 Time from randomisation (years) UKPDS Group. Lancet 1998; 352: 854-865. Metformin

Η επίδραση της αντιδιαβητικής αγωγής στην αύξηση του βάρους Παράγοντας Αύξηση Βάρους SU Ινσουλινοεκκριτικά εκτός απόsu MET TZD SU+TZD SU+MET TZD+MET 1.8 kg 1.0-1.6 1.6 kg 0.6-3.8kg 0.5-3.0 kg 1.9-2.9 kg 0.9 kg 1.0 kg Lebovitz HE. Clinician s s Manual on Insulin Resistance. London, UK: Science Press Ltd; 2002. 2 Physician s s Desk Reference. 58th ed. NJ: Thomson PDR; 2004. Van GaalLF et al. Diabetologia.. 2003;46(suppl):M44-M50. M50.

Η µετφορµίνη προκαλεί αλλαγές στη σύσταση σώµατος Βάρος (kg) είκτη Μάζας Σώµατος (kg/m2) Σύνολο σωµατικού λίπους (L) Σύνολο υποδόριο λίπος (L) Κοιλιακό υποδόριο λίπος (L) Σπλαγχνικό λίπος (L) Άλιπη µάζα σώµατος Change from baseline - 3.3-1.2-2.8-2.1-1.2-0.6 Data are means. Duration of treatment: 6 months 0 % Decrease from baseline 4% 4% 9% 7% 11% 15% No change p value 0.006 0.006 0.014 0.025 0.013 0.01 NS Kurukulasuriya R et al. Diabetes 1999;48:A315

Κίνδυνος Υπογλυκαιµίας Ταχυκαρδία Τρόµος Εφίδρωση Εκνευρισµός Αιµωδίες Πείνα Εξάψεις Δυσκολία στην οµιλία Δυσκολία στη σκέψη Εξάντληση Αδυναµία

Μετα-ανάλυση της επίπτωσης της υπογλυκαιµίας µε διαφορετικούς παράγοντες µείωσης της γλυκόζης για τον ΣΔ τ2 Συγκεντρωτικά αποτελέσµατα υπογλυκαιµίας από τυχαιοποιηµένες µελέτες, ανά συγκρινόµενο φάρµακο Φάρµακο 1 Λιγότερο βλαβερό Φάρµακο 1 περισσότερο βλαβερό Συγκεντρωτική δράση (95% CI) Μελέτες (Συµµετέχοντες) METέναντι MET + TZD SU έναντι Repag GLI έναντι άλλης SU SU έναντι MET SU + TZD έναντι SU SU έναντι TZD SU + MET έναντι SU 0,00 (-0,01 έως 0,01) 0,02 (-0,02 έως 0,05) 0,03 (0,00 έως 0,05) 0,04 (0,00 έως 0,09) 0,08 (0,00 έως 0,16) 0,09 (0,03 έως 0,15) 0,11 (0,07 έως 0,14) 3 (1557) 5 (1495) 6 (2238) 8 (2026) 3 (1028) 5 (1921) 8 (1948) SU + MET έναντι MET 0 0,5 0,1 0,15 0,2 Σταθµισµένη διαφορά απόλυτου κινδύνου 0,14 (0,07 έως 0,21) 9 (1987) Bolen S, et al. Ann Intern Med. 2007;147:386-99. SU: Σουλφονυλουρία MET: Μετφορµίνη GLI: Γλιβενκλαµίδη TZD: Θειαζολιδινεδιόνη

Μετφορµίνη και καρδιαγγειακή νόσος

Μετφορµίνη: Μείωση των µακροαγγειακών επεισοδίων σε υποοµάδα της UKPDS *p=0.002 *p=0.017 *p=0.011 *p=0.01 Μείωση *Σύγκριση µε δίαιτα 32% Βλάβη σχετιζόµενη µε Διαβήτη 42% Θνησιµότητα σχετιζόµενη µε διαβήτη 36% Θνησιµότητα κάθε αιτιολογίας 39% Ο.Ε.Μ. ADA Diabetes Care 1999;22(Sup 1):S27-S31 UKPDS Group. Lancet 1998;352:854-865

Καρδιαγγειακή θνησιµότητα και νοσηρότητα και Metformin Μετα-ανάλυση ανάλυση 7 µελετών 11986 άτοµα Η αγωγή µε Metformin συνοδεύθηκε µε σηµαντικά µειωµένο κίνδυνο καρδιαγγειακής θνησιµότητας (Odds Ratio: 0,74 (0,62-0,89) 0,89) και µειωµένο κίνδυνο µείζονος καρδιαγγειακής νοσηρότητας (Odds Ratio: 0,85 (0,69-1,05), συγκρινόµενη µε άλλη αντιδιαβητική Selvin et al, Arch Intern Med 2008;168(19):2070-2080 2080

Καµπύλες θνησιµότητας χρηστών ή µη metformin REACH registry: 19690 άτοµα µε ΣΔ + CVD, Fu=2 έτη EHJ 2011 doi: : 10.1093/eurheartj/ehr077

H επίδραση της µετφορµίνης στην καρδιαγγειακή θνησιµότητα και τα µείζονα Μετα-ανάλυση ανάλυση 35 µελετών καρδιαγγ. συµβάµατα µελετών (7171 µε µετφ. vs 11301 µε placebo ή άλλη αγωγή) Σηµαντικό όφελος στα endpoints στην οµάδα Μετφορµ. vs placebo (OR = 0,79 C.I. 0.64-0,98 0,98 p= 0,03) Αυξηµένος κίνδυνος από συγχορήγηση µετφορµίνης σουλφ/ρίας (OR = 1,43 C.I. 1.06-1,91 p = 0,01) Μεγαλύτερο το ώφελος από την µετφορµίνη στους νέους διαβητικούς και σε µεγάλη χρονική διάρκεια χορήγηση της Diabetes Obes. Metab.. 2010

Μειωµένες οι νοσηλείες για καρδιακή ανεπάρκεια µε αγωγή µε µετφορµίνη συγκριτικά µε τις άλλες αντιδιαβητικές αγωγές BMJ 2007;335;497-;

Νοσηρότητα και θνησιµότητα σε ασθενείς µε ΣΔ και καρδιακή ανεπάρκεια σε σχέση µε λήψη ή µη µετφορµίνης Veteran Aff.. Med. centers: 2876 άτοµα µε ΣΔ και ΚΑ. Fu=2 έτη Circulation Heart Failure October 2010 DOI:10.1161/CIRCHEARTFAILURE.110.952556

Στεφανιαία νόσος-καρδιακή ανεπάρκεια ADA 2012 Σε άτοµα µε σταθερή καρδιακή ανεπάρκεια µπορεί να δοθεί µετφορµίνη εάν είναι καλή η νεφρική λειτουργία. Αποφεύγεται σε ασταθή Κ.Α ή σε νοσηλευόµενη Κ.Α (C) Diabetes Care 2012 12;35:Suppl I, S6 S12

Effects of metformin on lipids: data from a meta-analysis Mean change with metformin (95% CI) p Triglycerides (mmol/l) Total cholesterol (mmol/l) LDL-cholesterol (mmol/l) HDL-cholesterol (mmol/l) -0.13 (-0.21 to -0.04) -0.26 (-0.34 to -0.18) -0.22 (-0.31 to -0.13) 0.01 (-0.02 to -0.03) 0.003 <0.0001 <0.00001 0.50 Wulffele MG et al. J Intern Med 2004;256:1-14

Πλειοτροππικές δράσεις της Μετφορµίνης Επίπεδα CRP Επίπεδα ΡΑΙ-1 Αναστολή µορίων προσκόλλησης Αναστολή διαφοροποίησης µονοκυττάρων σε µακροφάγα Αναστολή πρόσληψης ox-ldl από τα αφρώδη κύτταρα Οξειδωτικό stress AMP kinase Atherosclerosis in animal models Adapted from Drugs 2007

Νεότερα δεδοµένα: επιπρόσθετες δράσεις metformin 1. Μη αλκοολική λιπώδη διήθηση ήπατος (NAFLD) 2. Σύνδροµο Πολυκυστικών Ωοθηκών 3. Οστεοπόρωση 4. Καρκίνος

Θεραπεία NAFLD µε Μετφορµίνη ALT G.Marchesini Lancet 2001;358: 893-894 894

Μετφορµίνη και Σύνδροµο Πολυκυστικών Ωοθηκών (PCOs) Αντίσταση στην ινσουλίνη : Κοινός αιτιοπαθογενετικός µηχανισµός για PCOs και ΣΔ2 H µετφορµίνη στο PCOs : Μειώνει τα επίπεδα της LH και των ανδρογόνων Kolodziejczyk B Fertil Steril 2000;73:1149 Βελτιώνει την υπογονιµότητα Lord MJ BMJ 2003;327:1 Συγχορηγούµενη µε την κιτρ. κλοµιφαίνη ενισχύει την πρόκληση ωορρηξίας Barbieri RL Obstet Gynecol 2003;101:785

Mετφορµίνη και Οστεοπόρωση Επιδηµιολογικές µελέτες Μείωση οστεοπορωτικών καταγµάτων Πιθανών: Διέγερση της διαφοροποίησης των οστεοβλαστών? Αναστολή της αρνητικής επίδρασης της γλυκοζυλίωσης? Kanazawa I Clin Calcium. 2009 19:1319.

METFORMINE & CANCER

Μετφορµίνη και καρκίνος Επιδηµιολογικές µελέτες δείχνουν ότι οι ασθενείς που λαµβάνουν µετφορµίνη* παρουσιάζουν : Μειωµένη συχνότητα εµφάνισης νεοπλασιών Βοdmer M Diabetes Care 2010;33:1304 Εvans JM BMJ 2005;330:1304 Μειωµένηθνησιµότητα (απόκαρκίνο, cancer-specific) Βοwker SL Diabetes Care 2006;29:254 Ενίσχυση της κυτταροτοξικής δράσης της χηµειοθεραπείας Jilarerspong S J Clin Oncol 2009;27:3297 *σε σχέση µε τη χρήση άλλων αντιδιαβητικών φαρµάκων

Aντιδιαβητική αγωγή ΣΔτ2 2 & καρκίνος.

Μετφορµίνη και Καρκίνος Μαστού Η Μετφορµίνη φαίνεται να προκαλεί in vitro : Aναστολή του πολλαπλασιασµού των καρκινικών κυττάρων σε γυναίκες µε ορµονοεξαρτώµενο Ca µαστού Kathryn N Breast Cancer Res Treat 2009;113:101 Έµµεση δράση : Μείωση των επιπέδων ινσουλίνης Άµεση δράση : µέσω ενεργοποίησης της ΑΜΡ κινάσης Zakikhani Μ Cancer Res 2006;66:10269-10273

Συµµετοχή µε 10% = 20 cent

Θα λάβουν όλοι οι διαβητικοί Μετφορµίνη

Όταν λέµε όλοι εννοούµαι όολοιιι

Γιατί η µετφορµίνη είναι φάρµακο πρώτης επιλογής Αλλά και σε όλα τα στάδια του θεραπευτικού αλγορίθµου Λάθος η διακοπή της µετφορµίνης όταν αρχίζουµε ινσουλινοθεραπεία Ε Ε 2011 1) Μειώνει την HbA1c 1,5-2% 2) εν αυξάνει (µειώνει) το σωµατικό βάρος και δεν προκαλεί υπογλυκαιµία. 3) Μειώνει τους θανάτους από ΕΜ (UKPDS)- όχι ΚΑ επιπλοκές 4) Έχει λίγες παρενέργειες 5) Έχει χαµηλό κόστος 6) Εµφάνισης Ca?

Θεραπευτικός αλγόριθµος για τον ιαβήτη Τύπου 2 Ε Ε 2011 A1c 8.5% A1c 8.5% (χωρίς συµπτώµατα) A1C >9% (συµπτώµατα) ιπλός συνδυασµός Αλλαγή Τρόπουζωής + Μετφορµίνη ή 2-3 µήνες >7% Αλλαγή ίαιτα τρόπου & Άσκηση ζωής + + ΜΕΤ + Μετφορµίνη TZD + MET + DPP-4 ή GLP-1 2 MET ο Φάρµακο εκτων εχόντων + SU ή GLIN Έγκριση για διπλό συνδιασµό A1c>8,5% 2-3 µήνες >7% A1c< 8,5% ιπλός συνδυασµός Αλλαγή τρόπου ζωής + Μετφορµίνη ΜΕΤ + TZD + 2 ο MET Φάρµακο + DPP-4ήGLP-1 εκτων εχόντων Έγκριση MET + για SU διπλό ή GLIN συνδιασµό A1c <8,5% ίαιτα & Άσκηση + Τριπλός συνδυασµός ίαιτα & Άσκηση + Αλλαγή Μετφορµίνη τρόπου + 2 ζωής ο Φάρµακο + εκ των ΜΕΤ εχόντων + TZD έγκριση + SU για διπλό MET + DPP-4 / + GLP-1ή/+ SU 3ο Φάρµακο εκ MET + DPP-4 / GLP-1 ή/+ TZD 2-3 µήνες >7% διπλόσυνδιασµό των εχόντων έγκριση για τριπλό συνδιασµό 2-3 µήνες >7% Αλλαγή Τρόπου ζωής + Βασική ινσουλίνη + ισκία Αλλαγή Τρόπου ζωής + Ινσουλίνη +/- ισκία A1c > 8,5% ισκία!!!!!! ΜΕΤ + /TZD + /SU + /DPP-4 /GLP1

Στη χορήγηση της Μετφορµίνης: Τιτλοποίηση Δόσης Έναρξη µε:500 mg 1 ή 2 φορές την ηµέρα ή 850 mg 1 φορά την ηµέρα µετά τα γεύµατα (δείπνο ή/και πρωινό). Μετά από 5-7 ηµέρες και εφόσον δεν έχουν εµφανισθεί ανεπιθύµητες ενέργειες από το γαστρεντερικό σωλήνα (διάρροια και κοιλιακή δυσφορία (20%), αυξήστε τη δόση στα 850 ή 1000 mg µετά το πρωινό και το δείπνο. Η µεγαλύτερη αποτελεσµατική δόση της µετφορµίνης είναι συνήθως 850 ή 1000 mg 2φορές την ηµέρα, ενώ δόσεις έως 3g την ηµέρα έχουν µέτρια µόνο επιπρόσθετη αποτελεσµατικότητα. (5% µείωση της γλυκόζης νηστείας ενώ αυξάνονται οι παρενέργειες) Οι ανεπιθύµητες ενέργειες από το γαστρεντερικό µπορεί να οδηγήσουν σε µείωση της δόσης του φαρµάκου. Diabetes Care 2006; 29: 1963-7

Δοσοεξαρτώµενη αποτελεσµατικότητα και παρενεργειών της µετφορµίνης 2 1,5 1 0,5 Μείωση HbA1c (%) vs placebo ΓΕΣ διαταραχές (%) 0 30% 20% 10% 500 500 0 1000 1000 1500 1500 2000 2000 2500 2500

Εκτός

Αντενδείξεις ΜΕΤΦΟΡΜΙΝΗΣ Σεάτοµαµεδιαταραγµένηνεφρικήλειτουργία: Crορού >1,4 mg/dlγιατιςγυναίκεςή1,5 mg/dlγιατουςάνδρες GFR > 60 ml/min: χορήγηση πλήρους δόσης GFR (30)40-60 ml/min: χορήγηση µικρής δόσης GFR (30)<40 ml/min: πλήρης αντένδειξη ΧρόνιαΗπατικήανεπάρκεια, αλκοολισµός, Ενεργός σοβαρή λοίµωξη (σήψη) ή και µέτριας βαρύτητας. Χειρουργικές επεµβάσεις Γαστρική δυσανεξία Ηλικία >80 χρεκτόςανηcl.crείναιεπαρκής Ιστική υποξία Πρόσφατο ΟΕΜ ασταθή στηθάγχη ή σε νοσηλευόµενη Κ.Α Πνευµονική ανεπάρκεια Γαλακτική οξέωση (πολύ σπάνια-αν δεν έχει συνταγογραφηθεί σωστά) Σε περίπτωση χορήγησης ορισµένων σκιαγραφικών θα πρέπει να διακοπείγια 48 ώρεςπροκαιµετάτηνεξέταση.

Υπολογισµός νεφρικής καθάρσεως(gfr) σε ml/min Εξίσωση Cockroft-Gault (140-ηλικίασεέτη) Χ ( Σ.Βάροςσε Kg ) -------------------------------------------------------------------------------- (72 ή 85 ) Χ Κρεατινίνη mg% Όχι GFR σε Οξεία Νεφρική Ανεπάρκεια!!!

Μετφορµίνη και γαλακτική οξέωση 36.893 ασθενείς-έτη 194 τυχαιοποιηµένες κλινικές µελέτες Καµία αναφερθείσα περίπτωση γαλακτικής οξέωσης Arch Intern Med 2003;163:2594 47 αναφερθείσες περιπτώσεις (1996-2003) στις ΗΠΑ 43 έλαβαν το φάρµακο ενώ είχαν αντένδειξη Εξ αυτών20 θάνατοι Diabetes Care 2004;27:1791

Μετφορµίνη - Συµπεράσµατα Δοκιµασµένη Αποτελεσµατική Με χαµηλό κόστος Με ιδιαίτερα καλό προφίλ ασφαλείας Καλά ανεκτή (υπό προϋποθέσεις) Γαστρεντερικές διαταραχές Όχι καλά ανεκτή σε µεγάλες δόσεις Μοναδικές ιδιότητες Δεν αυξάνει (ή µειώνει) το σωµατικό βάρος Μειώνει τον καρδιαγγειακό κίνδυνο