«Επιχειρηματικό Σχέδιο: Τεχνικές Ανάλυσης & Έρευνας της Αγοράς» Μέρος Γ Γιάννης Καλογήρου, Καθηγητής Τεχνολογικής Οικονομικής και Βιομηχανικής Στρατηγικής στο ΕΜΠ, Επιστημονικός υπεύθυνος Μονάδας Καινοτομίας και Επιχειρηματικότητας του ΕΜΠ 1 ο ΘΕΡΙΝΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΝΕΑΝΙΚΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ ΧΙΟΣ, 2-6 ΙΟΥΛΙΟΥ 2012 «ΑΠΟ ΤΗΝ ΙΔΕΑ ΣΤΗΝ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ»
Μορφές Ανταγωνισμού Δομή ανταγωνισμού Αρ. παραγωγών Διαφοροποίηση Παράδειγμα τέλειος ανταγωνισμός μονοπωλιακός ανταγωνισμός αμιγές ολιγοπώλιο διαφοροποιημένο ολιγοπώλιο πολλοί καμιά ή ελάχιστη αγροτικά πρ. χρηματιστηριακές αγορές πολλοί πραγματική ή φανταστική ποτά, ρούχα λίγοι μικρή ή καμιά τσιμέντο, χάλυβας λίγοι έντονη αυτοκίνητα, ηλεκτρ. οικ. συσκευές αμιγές μονοπώλιο ένας ένα ή πολλά προϊόντα χωρίς υποκατάστατα ηλεκτροπαραγωγή, ύδρευση 2
Ορισμός ανταγωνισμού Από τη σκοπιά του κλάδου (του παραγωγού): Ομάδα επιχειρήσεων που παράγουν ίδιο προϊόν ή στενά υποκατάστατα προϊόντα (με υψηλή σταυροειδή ελαστικότητα). Από τη σκοπιά της αγοράς (του καταναλωτή/ χρήστη): Ομάδα επιχειρήσεων που ικανοποιούν την ίδια ανάγκη του πελάτη/ αγοραστή/ χρήστη. 3
Ανάλυση του κλαδικού περιβάλλοντος (ανάλυση πέντε δυνάμεων του Porter) (1) 4
Παράγοντες που προσδιορίζουν τη διαπραγματευτική δύναμη των προμηθευτών Αριθμός των προμηθευτών Μέγεθος και σημασία του αγοραστή Βαθμός διαφοροποίησης / Δυνατότητα υποκατάστασης των προϊόντων των προμηθευτών Δυνατότητα κάθετης ολοκλήρωσης των προμηθευτών προς τα εμπρός 5
Παράγοντες που προσδιορίζουν τη διαπραγματευτική δύναμη των αγοραστών Μέγεθος του αγοραστή Αριθμός των προμηθευτών Πληροφορίες για το κόστος της επιχείρησης Ευαισθησία των αγοραστών στην τιμή Χαρακτηριστικά του προϊόντος Κάθετη ολοκλήρωση των αγοραστών προς τα πίσω 6
Παράγοντες που επηρεάζουν την είσοδο επιχειρήσεων στον κλάδο Οικονομίες κλίμακας Κόστος αρχικής επένδυσης Προστασία βιομηχανικής ιδιοκτησίας - διπλώματα ευρεσιτεχνίας Φήμη Διαφοροποίηση προϊόντος Παράγοντες κόστους ανεξάρτητα από το μέγεθος Πρόσβαση στα κανάλια διανομής Νομικοί περιορισμοί Αντίδραση υπαρχουσών επιχειρήσεων 7
Παράγοντες που επηρεάζουν την είσοδο επιχειρήσεων στον κλάδο Οικονομίες κλίμακας Κόστος αρχικής επένδυσης Προστασία βιομηχανικής ιδιοκτησίας - διπλώματα ευρεσιτεχνίας Φήμη Διαφοροποίηση προϊόντος Παράγοντες κόστους ανεξάρτητα από το μέγεθος Πρόσβαση στα κανάλια διανομής Νομικοί περιορισμοί Αντίδραση υπαρχουσών επιχειρήσεων 8
Επίδραση υποκατάστατων και συμπληρωματικών προϊόντων Υποκατάστατα Ύπαρξη κοντινών υποκατάστατων Επίδραση της τιμής Ροπή των καταναλωτών προς τα υποκατάστατα Συμπληρωματικά Ζήτηση συμπληρωματικών προϊόντων Τεχνολογική αλλαγή 9
Παράγοντες που προσδιορίζουν την ένταση ανταγωνισμού μεταξύ των υφισταμένων επιχειρήσεων Ρυθμός ανάπτυξης της αγοράς Χαρακτηριστικά ανταγωνιστών: δυναμικότητα, μέγεθος, αριθμός Εμπόδια εξόδου Νομική και ηθική δέσμευση απέναντι σε πελάτες, υπαλλήλους, πιστωτές Υψηλή κάθετη ολοκλήρωση Υπερ-εξειδίκευση ή οικονομική απαξίωση των παγίων στοιχείων Κυβερνητικές ρυθμίσεις Έλλειψη εναλλακτικών ευκαιριών Υψηλά σταθερά κόστη και οικονομίες κλίμακας Έλλειψη διαφοροποίησης των προϊόντων Στρατηγικές αύξησης μεριδίου αγοράς 10
Και η κριτική στο μοντέλο Το μοντέλο έχει ορισμένους περιορισμούς Στατικό: Περιγράφει δεν προβλέπει Δεν λαμβάνεται υπόψη η αλληλεπίδραση επιχείρησης - περιβάλλοντος 11