& ΒΙΟΛΟΓΟΣ, ΔΙΑΤΡΟΦΟΛΟΓΟΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ & ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΗΣ «Ν.Σ. ΧΡΗΣΤΕΑΣ», Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Πολυγονιδιακές Ασθένειες Πολυγονιδιακές = οι παθήσεις που οφείλονται σε µεταλλάξεις πολλών γονιδίων Ανάλογα µε το πόσες και ποιες µεταλλάξεις φέρει ένας οργανισµός, παρουσιάζουν διαβαθµίσεις ως προς τη σοβαρότητα των συµπτωµάτων Χρόνιες ασθένειες: π.χ. Διαβήτης τύπου 2, καρδιαγγειακά νοσήµατα
Παραδειγµα αλληλεπίδρασης γονιδίου-διατροφής Πρωτεΐνη & επίπεδα LDL-χοληστερόλης Lee Y., et al. J Data Mining Genomics Proteomics. 2011 January 1; 2(1): 106
Gene Nutrient Interactions Nutritional Genomics NUTRIGENETICS NUTRIGENOMICS
Διατροφική Γενωµική ΔΙΑΤΡΟΦΟΓΕΝΕΤΙΚΗ : Η αντίδραση κάθε οργανισµού στα διάφορα θρεπτικά συστατικά σύµφωνα µε το γενετικό υπόβαθρο του ατόµου ΔΙΑΤΡΟΦΟΓΕΝΩΜΙΚΗ : Η επίδραση των θρεπτικων συστατικών της καταναλωθείσας τροφής στην έκφραση των γονιδίων, στη πρωτεϊνοσύνθεση, και το µεταβολισµό
π (2001, 2003)
Μελέτες GWAS (Genome Wide Association studies) SNPs (single nucleotide polymorphisms) Μονονουκλεοτιδικοί πολυµορφισµοί Σκοπός Η συσχέτιση της παρουσίας των SNPs µε: 1. Φαινότυπο 2. Πολυπαραγοντικά νοσήµατα 3. Γονίδια που σχετίζονται µε ασθένειες
SNPs - µονονουκλεοτιδικοί πολυµορφισµοί Αλλαγές νουκλεοτιδίων στην αλληλουχία του DNA Προκαλούν αντικατάσταση µιας βάσης > >30 εκατοµµύρια SNP's Καταγραφή SNP'S, (HapMap, ENCODE, 1000 Genome Project)- Διεθνής Τράπεζα Δεδοµένων
Αριθµός γονιδίων & SNPs που δείχνουν αλληλεπίδραση γονιδίων διατροφής Phenotype)) Genes)) SNPs) GxEs) Most)common)EF,)n) HDL8C) 22) 31) 85) Physical)activity,17) triglyceride) 16) 21) 44) High8fat)challenge,)5) cholesterol) 12) 17) 33) Physical)activity,)8) LDL8C) 10) 18) 29) Dietary)SFA,)5) HOMA8IR) 7) 8) 17) SFA:CHO)ratio,)9) Obesity) phenotypes) 38) 48) 98) Physical) activity,) 20;) dietary)fat,)17) BMI) 19) 23) 40) Physical) activity,) 9;) dietary)sfa,)7) ) Lee Y., et al. J Data Mining Genomics Proteomics. 2011 January 1; 2(1): 106
Διατροφή, SNPs χρωµοσώµατος 9p21 & Επικινδυνότητα για οξύ έµφραγµατα του µυοκαρδίου Do R, Xie C, Zhang X, Männistö S, et al. (2011) The Effect of Chromosome 9p21 Variants on Cardiovascular Disease May Be Modified by Dietary Intake: Evidence from a Case/Control and a Prospective Study. PLoS Med 8(10): e1001106. doi: 10.1371/journal.pmed.1001106 http://www.plosmedicine.org/article/info:doi/10.1371/journal.pmed.1001106
Cohorts for Heart and Aging Research in Genomic Epidemiology (CHARGE) Consortium Λιποπρωτεϊνική λιπάση (LPL) γευµατικής υπερτριγλυκεριδαιµίας µείωση µετά- >27,000 γυναίκες και άνδρες Προστασία από καρδιαγγειακές παθήσεις σε φορείς SNP rs13702 µε υψηλή κατανάλωση πολυακόρεστων λιπαρών οξέων (PUFA). Richardson K. et al., Gain-of-Function Lipoprotein Lipase Variant rs13702 Modulates Lipid Traits through Disruption of a MicroRNA-410 Seed Site. Am J Hum Genet. 2013 Jan 10;92(1):5-14.
Πολυµορφισµός rs174546, -3 & Τριγλυκερίδια Cormier H, et al Association between Polymorphisms in the Fatty Acid Desaturase Gene Cluster and the Plasma Triacylglycerol Response to an n-3 PUFA Supplementation Nutritients 2012
3- Brain Behav Immun 2013 double bind 106 : 4 3 : placebo, 2.5g/ day n3, 1.25g/day n3 6/ 3
Διατροφικά αποτυπώµατα στην µακροχρόνια έκβαση της υγείας Ruemmele F.M. Garnier-Lengliné H. Why Are Genetics Important for Nutrition? Lessons from Epigenetic Research. Ann Nutr Metab 2012;60(suppl 3):38 43
Μηχανισµοί Επίδρασης Της Θρεπτικών Συστατικών Στο Μήκος Του Τελοµερούς Paul L. Diet, nutrition and telomere length. J Nutr Biochem. 2011 Oct;22(10): 895-901.
mirnas Mικρό-ριβονουκλεϊκά οξέα (mirnas) mirnas: RNA µόρια µήκους 21-23 νουκλεοτιδίων Ρυθµίζουν την γονιδιακή έκφραση.
Πολυφαινόλες & mirnas Συµπληρώµατα σε διατροφικές δοσολογίες επηρεάζουν την έκφραση mirna στο ήπαρ Apo-E επίµυων. Οι πολυφαινόλες παρουσιάζουν ευεργετικές ιδιότητες για τον οργανισµό και σε µοριακό επίπεδο. Milenkovic D., et al. Modulation of mirna expression by dietary polyphenols in apoe deficient mice: a new mechanism of the action of polyphenols. PLoS One. 2012;7(1):e29837
Καρδιακά µυοκύτταρα & mirna & απώλεια βάρους Καρδιά ρυθµίζει την συστεµική ενεργειακή οµοιόσταση Φαρµακευτική αναστολή του mir-208a σε επίµυες αντίσταση σε παχυσαρκία από διατροφή υψηλού λίπους A cardiac microrna governs systemic energy homeostasis by regulation of MED13. Grueter CE, et al. Cell. 2012 Apr 27;149(3):671-83. doi: 10.1016/j.cell.2012.03.029.
ΕΙΜΑΣΤΕ ΟΤΙ ΤΡΩΜΕ... mirnαs σε µητρικό γάλα Yu Z.b. et al., 2012 Sep;14(9):719-23. Zhou Q. et al., Int J Biol Sci 2012; 8(1):118-123.
Ρυζι, mirna & χοληστερόλη microrna από φυτά ανθεκτικά στο µαγείρεµα & στην πέψη Τροποποιούν την έκφραση γονιδίων. Μειώνουν την αποµάκρυνση της LDL. Zhang L, et al, Cell Res. 2012 Jan;22(1):107-26
Μόλυνση & Γενετικά µεταλλαγµένα τρόφιµα
ΧΡΗΣΙΜΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΗΣ ΓΕΝΩΜΙΚΉΣ ΣΤΗΝ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΡΑΞΗ ΔΕΝ ποσοτικοποιεί τον κίνδυνο Μικρή κλινική εγκυρότητα (clinical validity). Γονιδιακοί πολυµορφισµοί που σχετίζονται µε µια νόσο αφορούν συγκεκριµένους πληθυσµούς.
Το µέλλον? Γενικευµένη Θεραπευτική προσέγγιση Vs Εξατοµικευµένη προσέγγιση Γενετικός & επιγενετικός παράγοντας
Συµπερασµατικά H έρευνα της αλληλεπίδρασης γονιδίων µε την διατροφή µπορεί να αλλάξει τον τρόπο ανίχνευσης, πρόληψης αλλά και θεραπείας των καρδιαγγειακών νοσηµάτων, έχοντας µεγάλη επίδραση στη δηµόσια υγεία και οικονοµία.