Γεώξγηνο Βηδπελόο, <<Τν ακάξηεκα ηεο κεηξόο κνπ>> Ι. Σηνηρεία πνπ αθνξνύλ ην ζπγγξαθέα, ην ινγνηερληθό πεξηβάιινλ θαη γξακκαηνινγηθά ζηνηρεία

Transcript

1 Γεώξγηνο Βηδπελόο, <<Τν ακάξηεκα ηεο κεηξόο κνπ>> Ι. Σηνηρεία πνπ αθνξνύλ ην ζπγγξαθέα, ην ινγνηερληθό πεξηβάιινλ θαη γξακκαηνινγηθά ζηνηρεία Σην αθεγεκαηηθό έξγν ηνπ Βηδπελνύ είλαη έληνλε ε επίδξαζε ηόζν ηεο γελέζιηαο ζξαθηώηηθεο επείξνπ, όζν θαη ηεο θαλαξηώηηθεο θαη επξσπατθήο παηδείαο ηνπ. Μπνξεί λα επηβεβαησζεί απηό ην γεγνλόο κέζα από ην ζπγθεθξηκέλν δηήγεκα; ΑΞ:Ζ επίδξαζε ηεο γελέζιηαο ζξαθηψηηθεο επείξνπ επηβεβαηψλεηαη απφ ηε γιψζζα πνπ ρξεζηκνπνηεί ν Βηδπελφο ζηα δηαινγηθά κέξε ηνπ δηεγήκαηνο. Δίλαη ε ηδησκαηηθή γιψζζα πνπ κηινχζαλ νη θάηνηθνη ηεο Βηδχεο θαη γεληθφηεξα ηεο ζξαθηθήο ππαίζξνπ. Δπίζεο ν ζπγγξαθέαο είλαη επεξεαζκέλνο απφ πνιιέο ηνπηθέο ιατθέο αληηιήςεηο, ήζε θαη έζηκα. Σαξαθηεξηζηηθά παξαδείγκαηα ηέηνηνπ είδνπο αλαθνξψλ απνηεινχλ: νη αληηιήςεηο ησλ αλζξψπσλ γηα ηηο αζζέλεηεο θαη ηελ αληηκεηψπηζή ηνπο, ν θνηλσληθφο ξφινο ηεο γπλαίθαο θαη γεληθφηεξα ε ππνβαζκηζκέλε ζέζε ηεο, ε δηαδηθαζία ηεο πηνζεζίαο, ε ζχλζεζε ηνπ κνηξνινγηνχ. Ζ θαλαξηψηηθε παηδεία ηνπ αληηθαηνπηξίδεηαη ζηε ιφγηα γιψζζα ηνπ θαη ην έληνλν ζξεζθεπηηθφ ζηνηρείν, φπσο απηφ παξνπζηάδεηαη ζην έξγν ηνπ. Ζ επξσπατθή ηνπ παηδεία αληαλαθιάηαη ζηελ αιεζνθάλεηα ησλ ραξαθηήξσλ ηνπ. Δίλαη απηή ε δηεηζδπηηθφηεηα ηνπ Βηδπελνχ ζην βάζνο ηεο ςπρήο ησλ εξψσλ ηνπ. Νη ήξσεο ηνπ είλαη πξφζσπα ζπλήζσο ηεο νηθνγελείαο ηνπ, πξφζσπα πνπ ηα έδεζε. Άιινο ζεκαληηθφο παξάγνληαο πνπ θαζφξηζε ηε δηεηζδπηηθφηεηα ηνπ Βηδπελνχ ζην βάζνο ηεο ςπρήο ησλ εξψσλ ηνπ είλαη νη γλψζεηο ηνπ πάλσ ζηελ ςπρνινγία, νη κειέηεο ηνπ ζην ρψξν ηεο θηινζνθίαο θαη γεληθφηεξα ε κφξθσζε πνπ έιαβε ζηελ Δπξψπε. Ο Βηδπελόο έρεη ραξαθηεξηζζεί <<ςπρνγξαθηθόο θαη δξακαηηθόο πεδνγξάθνο>>. Δληζρύεη απηήλ ηελ άπνςε ην δηήγεκά καο; ΑΞ: Ν Βηδπελφο θαηνξζψλεη λα δηεηζδχεη ζηα κχρηα ηεο ςπρήο ησλ εξψσλ ηνπ. Κε ηε βνήζεηα ησλ ςπρνινγηθψλ γλψζεσλ πνπ δηαζέηεη αλαιχεη ζε βάζνο ηνπο ραξαθηήξεο ηνπο. Απνδίδεη ηα θίλεηξα ηεο ζπκπεξηθνξάο ηνπο αιιά θαη ηα ζπλαηζζήκαηά ηνπο. Όια απηά ζπλπθαίλνληαη κε ην παηρλίδη ηεο ελνρήο (θπξίσο ηεο κεηέξαο αιιά θαη ηνπ Γησξγή) θαη ηεο ιχηξσζεο. Νη ζπγθξνχζεηο ησλ πξνζψπσλ είλαη ζπλήζσο βνπβέο, ζησπεξέο(παξάδεηγκα ε επηζηξνθή Γησξγή θαη κεηέξαο απφ ηελ εθθιεζία). Κέζα απφ ην έξγν ηνπ αλαδεηθλχνληαη θαη νη εζσηεξηθέο ζπγθξνχζεηο ησλ εξψσλ(παξάδεηγκα ε εζσηεξηθή ζχγθξνπζε ηνπ Γησξγή κεηαμχ αγάπεο θαη δήιηαο γηα ηελ Αλληψ). Νη ζπγθξνχζεηο απηέο θαηαιήγνπλ ζε ζαπκαζηέο θνξπθψζεηο(παξάδεηγκα ε ζηηγκή θαηά ηελ νπνία ν Γησξγήο άθνπζε ηελ πξνζεπρή ηεο κεηέξαο ηνπ) Νη ζπγθξνχζεηο απηέο ζπλπθαίλνληαη επίζεο κε ιεπηή ζπγθίλεζε θαη απνπλένπλ νκνξθηά. Δπηζεκαίλεηαη από κειεηεηέο ηνπ είδνπο όηη θπξίαξρν δνκηθό ζηνηρείν ηνπ δηεγήκαηνο είλαη ε αθεγεκαηηθή έθζεζε ελόο γεγνλόηνο, κε ζπληνκία θαη ιηηόηεηα, ώζηε λα κεηαδνζεί ακέζσο κηα εληύπσζε. Δπηβεβαηώλεηαη πιήξσο απηή ε αξρή ζην δηήγεκά καο; ΑΞ:Ζ εληχπσζε απηή δελ επηβεβαηψλεηαη, ηνπιάρηζηνλ πιήξσο, ζην Ακάξηεκα ηεο Κεηξφο κνπ. Θη απηφ γηαηί δελ δηαπηζηψλνληαη ζηνηρεία πνπ ραξαθηεξίδνπλ ην θιαζηθφ δηήγεκα, φπσο γηα παξάδεηγκα ν κνλνθεληξηζκφο ηνπ ελφο επεηζνδίνπ ή ε ζπληνκία. Αληίζεηα, ην Ακάξηεκα ηεο Κεηξφο κνπ έρεη ζεβαζηή έθηαζε(ν Ξαιακάο ππνζηεξίδεη φηη ν Βηδπελφο ξέπεη πξνο ηε κπζηζηνξηνγξαθία) θαη επηπιένλ επεθηείλεηαη ζε πεξηζζφηεξα ηνπ ελφο επεηζνδίνπ. Ν Αξίζηνο Θακπάλεο ην ραξαθηεξίδεη <<αλαιπηηθφ δηήγεκα>> 1

2 Μεηαμύ ησλ παξαγόλησλ πνπ ζπλεηέιεζαλ ζηελ αλάπηπμε ηνπ δηεγήκαηνο γύξσ ζηα 1880, αλαθέξεηαη θαη ε επηξξνή ηεο ιανγξαθίαο. Τεθκεξηώλεηαη απηή ε άπνςε ζην παξόλ δηήγεκα; ΑΞ: Ρν έξγν ηνπ Βηδπελνχ είλαη γεκάην απφ ιανγξαθηθά ζηνηρεία. Μεπεξλά ηα πιαίζηα ηεο αθήγεζεο κηαο πξνζσπηθήο θαη νηθνγελεηαθήο θαηάζηαζεο-ηζηνξίαο θαη απνθηά επξχηεξεο δηαζηάζεηο, αθνχ ν ζπγγξαθέαο κεηαθέξεη ζην έξγν ηνπ θνκκάηηα απζεληηθήο δσήο, κέζα ζηελ νπνία αλαπλέεη θαη ε εζληθή δσή, απεηθνλίδεηαη ν εζληθφο βίνο, κηιά ην ιατθφ αίζζεκα θαη μαλαδσληαλεχεη πνιιά ζηνηρεία ηεο ειιεληθήο θαη ηδηαίηεξα ηεο ζξαθηθήο παξάδνζεο. Πην παξφλ δηήγεκα-φπσο θαη ζηα πεξηζζφηεξα ηνπ Βηδπελνχ- ε κλήκε, ε παξαηήξεζε, ε πξνζσπηθή καξηπξία απνηεινχλ ηελ πξψηε χιε, ζηνηρεία απφ φπνπ αληιείηαη θαη ην αθεηεξηαθφ πιηθφ ηεο ιανγξαθίαο. Πηνηρεία ιανγξαθηθά ηνπ θεηκέλνπ: -ε πεξηνξηζκέλε ειεπζεξία ηεο γπλαίθαο -ε κφξθσζε απνθηνχζε εμσπξαγκαηηθέο δηαζηάζεηο ζε κηα θνηλσλία ρακεινχ κνξθσηηθνχ επηπέδνπ -νη αληηιήςεηο ησλ αλζξψπσλ ηεο επνρήο γηα ηα << αίηηα ησλ αζζελεηψλ>>, ηα κέζα ιατθήο ηαηξηθήο πνπ ρξεζηκνπνηνχζαλ θαη πνιιά παξαζξεζθεπηηθά - ζξεζθεπηηθά-ηειεηνπξγηθά κέζα, κεξηθά απφ ηα νπνία παξαηεξνχληαη θαη ζηηο κέξεο καο. -νη ρήξεο ήηαλ αδηαλφεην λα μαλαπαληξεπηνχλ εθείλε ηελ επνρή. Πηνηρείν ζπληεξεηηζκνχ πνπ αλαθέξεηαη ζηελ ππνβαζκηζκέλε ζέζε ηεο γπλαίθαο. Σηα δηεγήκαηα ηνπ Βηδπελνύ νη ιηγνζηέο πεξηγξαθέο απνηεινύλ <<νξγαληθά κέξε ηεο αθήγεζεο>>. Οη πεξηγξαθέο ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ δηεγήκαηνο επηβεβαηώλνπλ ηελ άπνςε απηή; ΑΞ: Ν ξφινο ησλ πεξηγξαθψλ ζηα δηεγήκαηα ηνπ Βηδπελνχ είλαη πνιιαπιφο: -ζπκπιεξψλνπλ ηα θελά -δεκηνπξγνχλ αληηζέζεηο -εληείλνπλ ηηο δξακαηηθέο αληηζέζεηο -ζηήλνπλ γέθπξεο αλάκεζα ζηνπο αλζξψπνπο θαη ζηα πξάγκαηα (Ξ.Κνπιιάο). Πνηα ζηνηρεία ηνπ πεξηερνκέλνπ δίλνπλ ζην θείκελν απηνβηνγξαθηθό ραξαθηήξα; ΑΞ: Ρν νκψλπκν ηνπ αθεγεηή θαη ηνπ ζπγγξαθέα. Ρα νλφκαηα ησλ ινηπψλ κειψλ ηεο νηθνγέλεηαο ζην δηήγεκα ηαπηίδνληαη κε ηα αιεζηλά ηνπο νλφκαηα. Ζ θηεηηθή αλησλπκία <<κνπ>> ζηνλ ηίηιν. Ν ηφπνο φπνπ εμειίζζεηαη ην δηήγεκα αιιά θαη ε Ξφιε φπνπ αλαθέξεηαη φηη ν αθεγεηήο σο ελήιηθνο ηαμηδεχεη θαη δηακέλεη, ζπκπίπηνπλ κε ηελ πξαγκαηηθή ηνπ παηξίδα αιιά θαη έλα απφ ηα ηαμίδηα πνπ έθαλε ν ζπγγξαθέαο. Πνηα ζηνηρεία ηεο αθήγεζεο δίλνπλ ζην θείκελν απηνβηνγξαθηθό ραξαθηήξα; ΑΞ: 1. Ζ πξσηνπξφζσπε αθήγεζε 2. Ζ εζσηεξηθή εζηίαζε 3. Ν νκνδηεγεηηθφο θαη ελδνδηεγεηηθφο αθεγεηήο Α ΓΙΓΑΚΤΙΚΗ ΔΝΟΤΗΤΑ (<< Αιιελ αδειθήλ δελ είρνκελ..θαη εθξάηεζελ κόλνλ εκέ πιεζίνλ ηεο>>) ΓΝΚΖ ΡΝ ΘΔΗΚΔΛΝ- ΔΘΦΟΑΠΡΗΘΑ ΚΔΠΑ ΘΑΗ ΡΟΝΞΝΗ ΡΝ ΘΔΗΚΔΛΝ - ΑΦΖΓΖΚΑΡΗΘΔΠ ΙΔΗΡΝΟΓΗΔΠ- ΓΙΩΠΠΗΘΖ ΑΛΑΙΠΖ Τη εληύπσζε ζαο δεκηνπξγεί ν ηίηινο ηνπ δηεγήκαηνο; 2

3 ΑΞ: Κε ηνλ ηίηιν απηφ δειψλεηαη ν απηνβηνγξαθηθφο ραξαθηήξαο ηνπ Γηεγήκαηνο. Ζ θηεηηθή αλησλπκία << κνπ >> επηηείλεη απηή ηελ εληχπσζε. Θηλεηνπνηείηαη ε πεξηέξγεηά καο ζρεηηθά κε ην πνην είλαη απηφ ην ακάξηεκα. Ξξνθαιεί θαη έλα είδνο ακεραλίαο γηαηί ν αλαγλψζηεο ζθέθηεηαη θαη ελδφκπρα θνβάηαη κήπσο απηφ ην δηήγεκα απνηειεί κηα θαηάζεζε θαηαγγειία ελφο παηδηνχ ελαληίνλ ηεο κάλαο ηνπ. Πώο πεξηγξάθεη ν αθεγεηήο ηελ ηδηαίηεξε αδπλακία θαη ζηνξγή ηεο κεηέξαο πξνο ηελ Αλληώ θαη πσο ηε δηθαηνινγεί; ΑΞ: Ν αθεγεηήο απνδίδεη ηελ ηδηαίηεξε αγάπε θαη θξνληίδα ηεο κεηέξαο πξνο ηελ Αλληψ κε παξαδείγκαηα απφ ηελ θαζεκεξηλή δσή.(ραξαθηεξηζηηθφ ην απφζπαζκα: <<Ήηνλ ε ρατδεκέλε ηεο κηθξάο εκψλ νηθνγελείαο θαη ηελ εγαπψκελ φινη. Αιι απ φινπο πεξηζζφηεξν ηελ εγάπα ε κήηεξ καο. Δηο ηελ ηξάπεδαλ ηελ εθάζηδε πάληνηε πιεζίνλ ηεο θαη απφ φ,ηη είρνκελ έδηδελ ην θαιχηεξνλ εηο εθείλελ. Θαη ελψ εκάο καο ελέδπε ρξεζηκνπνηνχζα ηα θνξέκαηα ηνπ καθαξίηνπ παηξφο καο, δηα ηελ Αλληψ εγφξαδε ζπλήζσο λέα>>.). Ζ δηθαηνιφγεζε απηήο ηεο αδπλακίαο: -ήηαλ κνλαρνθφξε -ήηαλ άξξσζηε(αλέθαζελ θαρεθηηθή θαη θηιάζζελνο) -ε αδπλακία ηεο κεηέξαο πξνο ηελ Αλληψ δελ ήηαλ πξντφλ κεγαιχηεξεο αγάπεο ηεο κεηέξαο ηεο πξνο απηήλ έλαληη ησλ άιισλ παηδηψλ ηεο, απιψο κηα επηβεβιεκέλε απφ ηηο ζπλζήθεο ζπκπεξηθνξά, κηα απιή-εμσηεξηθή- θαηλνκεληθή εθδήισζε Πνην είλαη ην βαζηθό αθεγεκαηηθό κνηίβν (leitmotiv) κέζσ ηνπ νπνίνπ πξνσζείηαη ε δξάζε ζην πξώην κέξνο ηνπ δηεγήκαηνο; ΑΞ: Ζ καθξνρξφληα αξξψζηηα ηεο Αλληψο θαη ε ζπλερήο επηδείλσζε ηεο πγείαο ηεο είλαη ην αθεγεκαηηθφ κνηίβν κέζσ ηνπ νπνίνπ εμειίζζεηαη ε δξάζε θαη δηαγξάθνληαη νη ραξαθηήξεο κε ζαθήλεηα θαη θαζαξφηεηα. Ρα ζπλαηζζήκαηα πνπ πξνθαινχληαη ζηνλ αλαγλψζηε είλαη: -ιχπε -ζιίςε γηα ηελ θαηάζηαζε απηή, πνιχ πεξηζζφηεξν φηαλ απηή ε θαηάζηαζε αλαθέξεηαη ζε έλα παηδί πνπ αξγνζβήλεη -αγσλία, αλεζπρία γηα ηελ θαηάιεμε ηεο αζζέλεηαο -ζπκπάζεηα γηα ηε κάλα πνπ πξνζπαζεί αγσλησδψο λα ζψζεη ην παηδί ηεο. Πώο δηαγξάθεηαη ν ραξαθηήξαο ηεο Αλληώο; ΑΞ: Πηελ ελφηεηα απηή ε Αλληψ είλαη έλα αμηνιάηξεπην παηδί, αμηαγάπεην θαη ζπλεηφ. Αγαπά ηα αδέιθηα ηεο. Κέζα ζηελ αξξψζηηα ηεο ε κφλε ηεο ραξά είλαη ηα αδέιθηα ηεο πνπ βξίζθνληαη θνληά ηεο. Σαξαθηεξίδεηαη απφ ήζνο θαη σξηκφηεηα, άζρεηα απφ ην πνιχ λεαξφ ηεο ειηθίαο ηεο. Η γιώζζα ηνπ δηεγήκαηνο ζηα αθεγεκαηηθά θαη δηαινγηθά κέξε. ΑΞ: Δίλαη ε θαζαξεχνπζα. Γίλεηαη αλάιαθξε, θαζψο εκπεξηέρεη πνιιέο ιέμεηο θαη ηχπνπο ηεο δεκνηηθήο. Γίλεηαη επίζεκε θαη απζηεξή, αθνχ εκπινπηίδεηαη απφ θάπνηνπο ηχπνπο αξραηνπξεπείο. Πηα δηαινγηθά κέξε ρξεζηκνπνηείηαη ε ιατθή γιψζζα, κηα γιψζζα δσληαλή, ε ιαιηά ησλ αλζξψπσλ ηεο Θξάθεο. Απηή ε ιατθή γιψζζα είλαη γεκάηε απφ ηδησκαηηζκνχο-ιεμηινγηθνχο θαη ζπληαθηηθνχο. Πνην αηζζεηηθό απνηέιεζκα πξνθύπηεη από ηε γισζζηθή πνηθηιία; ΑΞ: 3

4 1.Σαξίδεη ζην έξγν αξκνλία 2.Εσληάληα 3.Ξαξαζηαηηθφηεηα 4.Ακεζφηεηα Πνηα είλαη ε νπηηθή γσλία ηεο αθήγεζεο θαη πώο ιεηηνπξγεί ζηελ πξόζιεςε ηνπ έξγνπ από ηνλ αλαγλώζηε; ΑΞ: Ζ νπηηθή γσλία ηεο αθήγεζεο εμαξηάηαη απφ ηελ απφζηαζε πνπ παίξλεη ν αθεγεηήο απφ ηα γεγνλφηα θαη απφ ηα πξφζσπα ηεο αθήγεζεο. Όηαλ ινηπφλ ν αθεγεηήο βγαίλεη έμσ απφ απηά, ηα αληηκεησπίδεη θαη ηα θαηαγξάθεη ζε ηξίην πξφζσπν, ηφηε κηιάκε γηα εμσηεξηθή νπηηθή γσλία. Όηαλ,αληίζεηα, ν αθεγεηήο ζπκκεηέρεη ζηα δξψκελα, πξσηαγσληζηεί θαη καο αθεγείηαη κφλν φζα γλσξίδεη εθείλε ηε ζηηγκή ηεο εμέιημεο ηνπ κχζνπ, ηφηε κηιάκε γηα εζσηεξηθή νπηηθή γσλία. Ν αθεγεηήο εζηηάδεη, ζε απηή ηελ πεξίπησζε, απνκνλψλεηαη ζηε ζπγθεθξηκέλε ζηηγκή ηεο δξάζεο θαη καο κεηαθέξεη κνλάρα ηα βηψκαηα θαη ηηο πιεξνθνξίεο πνπ γλψξηδε ηφηε θαη φρη φζεο απέθηεζε ζηελ πνξεία. Ρν θείκελν μεθηλά κε ηε θξάζε: Άιιελ αδειθήλ δελ είρνκελ παξά κφλνλ ηελ Αλληψ, είλαη θαλεξφ φηη έρεη εζηηάζεη ζηηο γλψζεηο θαη ζηα ζπλαηζζήκαηα πνπ είρε ηφηε, φηαλ ήηαλ παηδί θαη δελ γλψξηδε ην ακάξηεκα ηεο κεηξφο ηνπ. Ζ εζσηεξηθή νπηηθή γσλία θάλεη ηνλ αλαγλψζηε λα ζπκκεηέρεη πην άκεζα ζηα γεγνλφηα θαη πην δσληαλά ζην έξγν. Μέξεη φζα αθξηβψο θαη ν αθεγεηήο ηε ζηηγκή ηεο δξάζεο. Αγσληά, ζπκπάζρεη, ραίξεηαη θαη ιππάηαη καδί ηνπ. Ρν έξγν γίλεηαη πην ελδηαθέξνλ θαη ν αλαγλψζηεο αηρκαισηίδεηαη ζηελ αγσλία ηνπ γηα ηε ζπλέρεηα. Β ΓΙΓΑΚΤΙΚΗ ΔΝΟΤΗΤΑ (<<Δλζπκνύκαη αθόκε εγιύησζελ από ηα βάζαλά ηνπ>>) ΓΝΚΖ ΡΝ ΘΔΗΚΔΛΝ-ΔΘΦΟΑΠΡΗΘΑ ΚΔΠΑ- ΑΦΖΓΖΚΑΡΗΘΔΠ ΙΔΗΡΝΟΓΗΔΠ-ΓΙΩΠΠΗΘΖ ΑΛΑΙΠΖ Σηα δηεγήκαηα ηνπ Βηδπελνύ ν θιεηζηόο ρώξνο βξίζθεηαη ζε άκεζε ζπλάξηεζε κε ην δξάκα. Σπκθσλείηε κε απηή ηελ άπνςε; Ν ρψξνο ζηα δηεγήκαηα ηνπ Βηδπελνχ ιεηηνπξγεί αληηζεηηθά(ρσξηφ- πφιε/κέζα-έμσ).ν θιεηζηφο ρψξνο εγγξάθεηαη ζηε ζπλείδεζε ηνπ αθεγεηή αξλεηηθά, αθνχ κέζα ζε απηφλ εμειίζζνληαη πξάγκαηα δπζάξεζηα: -ζην ζπίηη επηδεηλψλεηαη δξακαηηθά ε αζζέλεηα ηεο Αλληψο -ζην ζπίηη ε κεηέξα είρε πιαθψζεη άζεια ην πξψην ηεο κσξφ -ζην ζπίηη έδεζε ηελ ηειεηή επίθιεζεο ζην πλεχκα ηνπ λεθξνχ παηέξα. Απφ ηελ άιιε, ε εθθιεζία(εζσηεξηθφο ρψξνο) ζπλδέεηαη θαη απηή κε εθηαιηηθέο εηθφλεο-παξαηζζήζεηο πνπ βίσζε θαη θπξίσο κε ηελ πξνζεπρή ηεο κάλαο πνπ αλέηξεςε κέζα ηνπ ηε βεβαηφηεηα γηα ηα ζπλαηζζήκαηά ηεο απέλαληί ηνπ. Ν ρψξνο ζπλεπψο βξίζθεηαη ζε άκεζε ζπλάξηεζε κε ην δξάκα. Πε εζσηεξηθνχο ρψξνπο δηαδξακαηίδνληαη ηα πην δπζάξεζηα αιιά θαη ηα πην ζεκαληηθά γεγνλφηα γηα ηελ εμέιημε ηεο δξάζεο. Σηελ ελόηεηα απηή ν αθεγεηήο απνθηά πξσηαγσληζηηθό ξόιν. Με πνηα επηρεηξήκαηα κπνξεί λα ππνζηεξηρζεί ε άπνςε απηή; 1.Ν αθεγεηήο αθεγείηαη ζε πξψην πξφζσπν. 2.Δίλαη παξψλ ζηελ αθήγεζε. 3.Έρνπκε εζσηεξηθή εζηίαζε 4.Γελ ζπκκεηέρεη απιψο, αιιά πξσηαγσληζηεί ζηα δξψκελα 4

5 5.Δίλαη ην θεληξηθφ πξφζσπν ηεο αθήγεζεο ζηελ εθηαιηηθή λχρηα κέζα ζηελ εθθιεζία, απηφο πνπ δεη ηηο ηξνκεξέο ςεπδαηζζήζεηο θαη παξαηζζήζεηο πνπ καο πεξηγξάθεη. Απηφο είλαη πνπ ζα βηψζεη ην δξάκα απφ ην άθνπζκα ηεο πξνζεπρήο ηεο κεηέξαο ηνπ. 6.Ξξσηαγσληζηηθφ ξφιν έρεη θαη θαηά ηελ ηειεηή επίθιεζεο ζηελ ςπρή ηνπ λεθξνχ παηέξα ηνπ θαη θπξίσο ζην ζεκείν πνπ πξνζεχρεηαη κπξνζηά ζηε κεηέξα ηνπ θαη ηεο θαζηζηά θαλεξφ φηη άθνπζε ηελ πξνζεπρή ηεο ζηελ εθθιεζία. Με πνηνπο αθεγεκαηηθνύο ηξόπνπο πθαίλεη ν ζπγγξαθέαο ηελ θνξύθσζε ηνπ δξάκαηνο πνπ ζρεηίδεηαη κε ηελ αξξώζηηα ηεο Αλληώο; Ξεξηγξάθεη ηελ θαηάζηαζή ηεο ζε δηάθνξα ζεκεία θαη ρσξίο βέβαηα λα εηζέξρεηαη ζε ιεπηνκέξεηεο, απνδίδεη ιηηά θαη εχζηνρα ηελ θξίζηκε θαηάζηαζή ηεο. Κεηά ηελ ηειεηή θαη πξηλ ηνλ αγηαζκφ, πεξηγξάθνληαο καο δίλεη μαλά θάπνηα ζηνηρεία ηεο επηδείλσζεο. Ζ αγσληψδεο πξνζπάζεηα ηεο κεηέξαο λα ζψζεη ην παηδί ηεο, πνπ απνδίδεηαη κε ηελ ηειεηή επίθιεζεο ζηελ ςπρή ηνπ λεθξνχ άληξα ηεο, ην ηειεπηαίν κέζν πνπ έρεη πηα ζηε δηάζεζή ηεο, θαζψο θαη ην αηειέζθνξν απηήο ηεο πξνζπάζεηαο είλαη έλαο αθφκε ηξφπνο έληαζεο ηνπ δξάκαηνο. Ζ θνξχθσζε ηνπ δξάκαηνο δίλεηαη αθφκε πην έληερλα κε έλα εχξεκα ηνπ ζπγγξαθέα: ν Βηδπελφο πξηλ ην μεςχρηζκα ηεο Αλληψο << ζέιεη ηε βειηίσζή ηεο>>. Ξξφθεηηαη γηα κηα θαηλνκεληθή θαη παξνδηθή βειηίσζε πνπ αθήλεη φκσο ειπίδεο. Θη εθεί αθξηβψο πνπ ε ειπίδα δηαθαίλεηαη, αθνινπζεί ην μεςχρηζκα. Απηή ε αληηπαξάζεζε ζπλαηζζεκάησλ πνπ πξνθαιεί ε άκεζε αλαηξνπή ηεο κηαο θαηάζηαζεο απφ ηελ άιιε, ζπληειεί ζηελ θνξχθσζε ηνπ δξακαηηθνχ ζηνηρείνπ. Πνηα εμσπξαγκαηηθά θαη καγηθά ζηνηρεία ελζσκαηώλνληαη ζηε δηήγεζε θαη ηη ξόιν παίδνπλ ζηελ πινθή ηνπ έξγνπ; Δμσπξαγκαηηθά-καγηθά ζηνηρεία: -νη ςεπδαηζζήζεηο-παξαηζζήζεηο ηνπ κηθξνχ Γησξγή ζην εζσηεξηθφ ηεο εθθιεζίαο -ε πξνζπάζεηα εθδίσμεο ησλ δαηκνλίσλ θαηά ηελ εθθιεζηαζηηθή ιεηηνπξγία -ε ηειεηή επίθιεζεο ζην πλεχκα- ςπρή ηνπ λεθξνχ παηέξα (επηκέξνπο ζηνηρεία ηεο ηειεηήο, νη ζρεηηθέο κε απηήλ ιατθέο αληηιήςεηο, ηα αληηθείκελα πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη, ε ρξπζαιίδα, ν αγηαζκφο) Ν ξφινο ηνπο ζηελ πινθή ηνπ έξγνπ: -ςπρνινγηθή πξνιείαλζε ηνπ εδάθνπο -πξνεηνηκαζία γηα ηελ θνξχθσζε ηνπ δξάκαηνο πνπ ζα αθνινπζήζεη κε ην άθνπζκα ηεο πξνζεπρήο ηεο κεηέξαο ηνπ -ε ηειεπηαία αηειέζθνξε πξνζπάζεηα ηεο κάλαο λα ζψζεη ηελ Αλληψ πξηλ ηε κεηαθνξά ηεο ζην ζπίηη. Ζ αδπλακία θαη ηεο ζξεζθείαο λα βνεζήζεη ηελ Αλληψ ζα νδεγήζεη ζηελ επηζηξνθή ζην ζπίηη, φπνπ θαη ζα παηρζεί ην ηειεπηαίν δξάκα ζρεηηθά κε ηελ αληηκεηψπηζε ηεο αζζέλεηαο ηεο Αλληψο κπξνζηά ζην Γησξγή. -ε ηειεηή θαη ην κνηξνιφγη απνηεινχλ ζαθείο πξνζεκάλζεηο ηνπ ζαλάηνπ ηεο Αλληψο. Γ ΓΙΓΑΚΤΙΚΗ ΔΝΟΤΗΤΑ (<<Πνιινί είρνλ θαηεγνξήζεη.. θαη απεξρόκελ εηο ηα μέλα>>) ΓΝΚΖ ΡΝ ΘΔΗΚΔΛΝ- ΔΘΦΟΑΠΡΗΘΑ ΚΔΠΑ- ΑΦΖΓΖΚΑΡΗΘΔΠ ΙΔΗΡΝΟΓΗΔΠ- ΓΙΩΠΠΗΘΖ ΑΛΑΙΠΖ Με πνηεο αθεγεκαηηθέο ηερληθέο ν ζπγγξαθέαο επηηπγράλεη ηε ζύληκεζε ηνπ πξαγκαηηθνύ ρξόλνπ ηεο δηάξθεηαο ησλ γεγνλόησλ; 5

6 Ζ πξψηε ηερληθή αθνξά ζηελ παξάιεηςε θάπνησλ γεγνλφησλ. Ν αθεγεηήο δειαδή δελ αλαθέξεηαη θαζφινπ, ππεξπεδά έλα ηκήκα ηνπ ηζηνξηθνχ ρξφλνπ, φπνπ ηα γεγνλφηα είλαη αζήκαληα. Ν Βηδπελφο ρξεζηκνπνηεί ηελ ηερληθή απηή ζηελ Δ Γηδαθηηθή Δλφηεηα(ζει.152 ηνπ ζρνιηθνχ βηβιίνπ). Ζ δεχηεξε ηερληθή ζχληκεζεο ηνπ ρξφλνπ έρεη λα θάλεη κε ηελ επηηάρπλζε ηεο αθήγεζεο θάπνησλ γεγνλφησλ. Θάπνηα γεγνλφηα πνπ δελ ζεσξνχληαη ζεκαληηθά απφ ηνλ αθεγεηή πεξηγξάθνληαη γξήγνξα, πεξηιεπηηθά. Κέζα ζε ιίγεο γξακκέο κπνξεί λα απνδνζεί κεγάιν κέξνο ηνπ ηζηνξηθνχ ρξφλνπ. Ζ ηερληθή απηή εθαξκφδεηαη ζηελ ελφηεηα απηή, ζει. 141 ηνπ ζρνιηθνχ βηβιίνπ. Πε δχν γξακκέο, κε 4 κφιηο ξήκαηα, ν Βηδπελφο δηαλχεη αθεγεκαηηθά πνιιά ρξφληα (ζε επίπεδν ηζηνξηθνχ- πξαγκαηηθνχ ρξφλνπ). Πώο ιεηηνπξγεί ν αθεγεηήο ζηηο δύν πηνζεζίεο; πάξρεη κηα βαζηθή δηαθνξά αλάκεζα ζηηο δχν πηνζεζίεο ζρεηηθά κε ηελ νπηηθή γσλία ηνπ αθεγεηή. Πηελ πξψηε πηνζεζία ν αθεγεηήο ζπκκεηέρεη ζηα δξψκελα, είλαη,εθεί, παξψλ, είλαη απηφπηεο κάξηπξαο κάιηζηα ζην εζηκηθφ ηεο πηνζεζίαο. Αληίζεηα, φηαλ γίλεηαη ε δεχηεξε πηνζεζία ιείπεη ζηα μέλα. Αθεγείηαη ηψξα ηελ πηνζεζία απηή σο παληνγλψζηεο αθεγεηήο. Πηελ πξψηε πηνζεζία ν αθεγεηήο θαη πξηλ αθφκε θχγεη γηα ηα μέλα, πξηλ αθφκε ε κεηέξα πξνιάβεη λα δείμεη ππεξβνιηθή θξνληίδα ζηελ πηνζεηεκέλε, αθήλεη λα ελλνεζεί φηη ην γεγνλφο ηεο πηνζεζίαο πξνζιακβάλεηαη ζεηηθά απφ ηνλ ίδην θαη ηα αδέιθηα ηνπ. Πηε δεχηεξε πηνζεζία, αλ θαη ν ίδηνο ιείπεη, καο πεξηγξάθεη εληειψο αξλεηηθά ηελ αληίδξαζε ησλ αδειθψλ, αληίδξαζε πνπ ζα πηνζεηήζεη θαη ν ίδηνο φηαλ ζα επηζηξέςεη απφ ηελ μεληηηά. Πώο ιεηηνπξγεί ν αλνηθηόο ρώξνο ζηα ζπλαηζζήκαηα ηνπ πνηεηή; Ν αθεγεηήο ζπλδέεη ηνλ αλνηθηφ ρψξν κε επράξηζηα ζπλαηζζήκαηα. Πε απηήλ ηελ ελφηεηα έρεη λα θάλεη κε ηελ πνκπή ηεο πηνζεζίαο αιιά θαη κε ηε ζσηεξία ηνπ ζην πνηάκη(ην ηειεπηαίν ζεσξείηαη σο επράξηζην-αλ θαη θηλδχλεπζε λα πληγεί- θαζψο κέζσ απηνχ ηνπ πληγκνχ απνθαζίζηαηαη ε ζρέζε ηνπ κε ηε κεηέξα ηνπ) 2.Ππλεπψο, ν αλνηθηφο ρψξνο ιεηηνπξγεί ζεηηθά αλαθνξηθά κε ηα ζπλαηζζήκαηα ηνπ αθεγεηή. Απηφ δελ ζα πξέπεη λα ζεσξείηαη απφιπην, απιψο σο θαλφλαο.(αο αλαινγηζηνχκε ηε ζχλζεζε ηνπ κνηξνινγηνχ απφ ην γχθην ζηελ απιή ηνπ ζπηηηνχ ηνπ ή ζηελ ηζηνξία ηνπ πνηακνχ αο δνχκε πεξηζζφηεξν ηνλ θίλδπλν ηνπ πληγκνχ). Πνην επεηζόδην κέζα ζε απηήλ ηελ ελόηεηα απαιιάζζεη ηνλ αθεγεηή από ηελ αγσλία αλ ηνλ αγαπά ε κεηέξα ηνπ. Να αμηνινγεζεί. Δίλαη ην επεηζφδην ζην πνηάκη. Πην επεηζφδην απηφ ε κάλα κε πλεχκα απηνζπζίαο πέθηεη κε ηα βαξηά ξνχρα θαη εμαληιεκέλε ζηνλ νξκεηηθφ πνηακφ θαη θαηαθέξλεη λα ζψζεη ην παηδί ηεο. Ν αθεγεηήο κεηά ηελ αίζζεζε ηεο απφξξηςεο πνπ είρε δνθηκάζεηο ην άθνπζκα ηεο πξνζεπρήο ηεο κεηέξαο ηνπ ζηελ εθθιεζία, ζπλεηδεηνπνηεί ηψξα φηη ε αγάπε ηεο κάλαο ηνπ εμαθνινπζεί λα ππάξρεη. Απηφ ην επεηζφδην δξα θαηαιπηηθά ζηελ ςπρνινγία ηνπ. -εμπγηαίλεηαη ζηα κάηηα ηνπ ε κεηέξα ηνπ -ιπηξψλεηαη ν ίδηνο -ε κεξηθή απνθαηάζηαζε ηεο ζρέζεο ηνπ κε ηε κεηέξα ηνπ πξνεηνηκάδεη ην έδαθνο γηα ηελ νινθιήξσζε ηεο απνθαηάζηαζεο πνπ ζα έιζεη κε ηελ νκνινγία απφ ηε κάλα ηνπ ακαξηήκαηφο ηεο. Γ ΓΙΓΑΚΤΙΚΗ ΔΝΟΤΗΤΑ (<< Η κήηεξ κνπ βεβαίσο. αιι ηζρπξνύ ηηλόο θόβνπ>>) ΓΝΚΖ ΡΝ ΘΔΗΚΔΛΝ-ΔΘΦΟΑΠΡΗΘΝΗ ΡΟΝΞΝΗ-ΑΦΖΓΖΚΑΡΗΘΔΠ ΙΔΗΡΝΟΓΗΔΠ-ΓΙΩΠΠΗΘΖ ΑΛΑΙΠΖ Πώο ιεηηνπξγεί ζην θείκελν ε εκπινθή ηνπ αθεγεηή ζηα γεγνλόηα; 6

7 Δκπιεθφκελνο ν αθεγεηήο ζηα δξψκελα έρεη κηα εζσηεξηθή νπηηθή γσλία. Ζ εζσηεξηθή εζηίαζε ζεκαίλεη φηη ν αθεγεηήο εζηηάδεη, πεξηνξίδεηαη δειαδή λα καο δψζεη κνλάρα ηηο πιεξνθνξίεο πνπ είρε θαηά ηε ζηηγκή ηεο δξάζεο θαη φρη απηέο πνπ απέθηεζε κεηά. Κε απηφλ ηνλ ηξφπν δηεπθνιχλεηαη ε δηαηήξεζε ηνπ κπζηεξίνπ- αηλίγκαηνο. Πηνηρείν βαζηθφ γηα ηελ πινθή ηνπ κχζνπ. Πνηεο αλαδξνκηθέο θαη πνηεο πξόδξνκεο αλαρξνλίεο ππάξρνπλ ζηελ ελόηεηα θαη πώο ιεηηνπξγνύλ αηζζεηηθά; Ξξφδξνκε αλαρξνλία :ν ζπγγξαθέαο πξνεηνηκάδεη ηνλ αλαγλψζηε γηα ηηο πίθξεο πνπ επξφθεηην λα πνηίζεη ν Γησξγήο ηε κεηέξα ηνπ θεχγνληαο ζηελ μεληηηά θαη ηνλίδεη ην ζηνηρείν απηφ. Αλαδξνκηθή αθήγεζε: ε αλαδξνκία απηή εληείλεη ην δξακαηηθφ ζηνηρείν, αλ ζθεθηνχκε φηη αξγφηεξα ν αθεγεηήο ζα ζπγθξνπζηεί κε ηε κεηέξα ηνπ γηα ηε δεχηεξε πηνζεζία. Βέβαηα ε ππφζρεζε αθνξνχζε ηελ πξψηε πηνζεζία, ζηνηρείν πνπ εζθεκκέλα παξαλνεί ε κεηέξα. Δπηπιένλ, δίλεη ζηνλ αλαγλψζηε μεθάζαξα ην εχξνο ηεο νπηηθήο ηνπ αθεγεηή, ε νπνία θηλείηαη απφ ηελ παηδηθή ηνπ ειηθία έσο ηελ σξηκφηεηά ηνπ, ζηνηρείν πνπ βνεζά ηνλ αλαγλψζηε λα παξαθνινπζήζεη πην εχθνια ηελ αθήγεζε. Σε πνηα ζεκεία ηεο ελόηεηαο δηαθξίλεηε ζηνηρεία ελνρήο ηνπ αθεγεηή απέλαληη ζηε κεηέξα ηνπ; 1.<<Θαη δελ εθαληαδφκελ λα ηελ αλαθνπθίζσ>> 2.<<Δπί πνιιά έηε.. θαηψξζσζα λα ηε ζηείισ>> 3.<<Θαη φηαλ, κεηά καθξάλ απνπζίαλ, νιηγαξθήο>> 4.<<.Δπεξίκελε πξνθιεηηθψο.λα πξνθέξσ ιέμηλ >> 5.<<Θαη ιαβψλ εθίιεζα πξνο εμηιέσζηλ>> Να εληνπίζεηε ην δξακαηηθό ζηνηρείν πνπ ππάξρεη ζην πεξηερόκελν ηεο αθήγεζεο. -Ζ αλαθνξά ηεο πξνζδνθίαο/βεβαηφηεηαο ηεο κεηέξαο γηα ηε ζεηηθή ζέζε πνπ ζα πάξεη ν Γησξγήο ζην ζέκα ηεο Θαηεξηληψο επηζηξέθνληαο, ζε ζπλδπαζκφ κε ηελ άξλεζε ηνπ αθεγεηή. -κε ηε ζχγθξνπζε κεηέξαο- αθεγεηή πξνβάιιεη έλα δξακαηηθφ αδηέμνδν πνπ ζα σζήζεη ζηελ εθκπζηήξεπζε ηεο κεηέξαο -ε επηβξάδπλζε ηεο αθήγεζεο, φηαλ ν αθεγεηήο πεξηγξάθεη κε ιεπηνκέξεηεο ην πψο ζα επηζπκνχζε ηελ αδειθή ηνπ επηηείλεη ηελ αγσλία ηνπ αλαγλψζηε -ε πξνζήκαλζε γηα ηελ απνθάιπςε ηνπ κπζηηθνχ κε ηε θξάζε ηεο κεηέξαο:<< ε ακαξηία κνπ βιέπεηο δελ εζψζεθελ αθφκε>> -ε εθθξαζκέλε θαη νμχηαηε αγσλία ηνπ Γησξγή,φηαλ ε κεηέξα ηνπ παξαδέρεηαη φηη έρεη έλα κπζηηθφ πνπ βαξαίλεη ηελ ςπρή ηεο. Να εληνπίζεηε ην δξακαηηθό ζηνηρείν πνπ ππάξρεη ζηνλ ηξόπν αθήγεζεο. Ρν δξακαηηθφ ζηνηρείν εληνπίδεηαη: -ζηα δηαινγηθά κέξε ηεο ελφηεηαο -ζηελ απηνχζηα κεηαθνξά ζε επζχ ιφγν ησλ θξάζεσλ ηεο κεηέξαο. 7

8 Πώο εμππεξεηεί ηελ εμέιημε ηνπ κύζνπ ε ζύγθξνπζε κεηέξαο θαη γηνύ θαη πώο ηελ εξκελεύεηε; Ζ ζχγθξνπζε αθεγεηή- κεηέξαο ηνπ νδεγεί ζε έλα αδηέμνδν. Ζ κεηέξα πηα δελ έρεη θακηά ζηήξημε. Δίλαη ινηπφλ ππνρξεσκέλε, αλ ζέιεη λα βξεη απφ θάπνηνλ θαηαλφεζε θαη ζπκπαξάζηαζε, λα απνθαιχςεη ην κπζηηθφ ηεο, θάηη πνπ ζα ζπκβεί. Ππλεπψο ε ζχγθξνπζε κεηέξαο θαη γηνπ ιεηηνπξγεί σο πξνο ηελ νηθνλνκία ηνπ έξγνπ, αθνχ νδεγεί ζηελ απνθάιπςε ηνπ ακαξηήκαηνο ηεο κεηέξαο. Όζνλ αθνξά ζηελ εξκελεία ηεο, ε ζχγθξνπζε απηή δηθαηνινγείηαη απφ ηελ άγλνηα ηνπ αθεγεηή. Ν Γησξγήο δελ γλσξίδεη ηα θίλεηξα ηεο κεηέξαο ηνπ, αθξηβψο γηαηί αγλνεί ην ακάξηεκά ηεο. Ππλεπψο, αδπλαηεί λα θαηαλνήζεη ηε ζηάζε ηεο θαη έξρεηαη ζε ξήμε καδί ηεο γηα ην ζέκα ηεο δεχηεξεο πηνζεζίαο. Απηή ε άγλνηα ηειηθά είλαη ζηελ νπζία ν ιφγνο ησλ πεξηζζφηεξσλ ζπγθξνχζεσλ κεηαμχ ησλ κειψλ ηεο νηθνγέλεηαο θαη ηεο κεηέξαο. Δ ΓΙΓΑΚΤΙΚΗ ΔΝΟΤΗΤΑ (<<Η κήηεξ κνπ.θαη εγώ εζηώπεζα>>) ΓΝΚΖ ΡΝ ΘΔΗΚΔΛΝ- ΔΘΦΟΑΠΡΗΘΝΗ ΡΟΝΞΝΗ- ΑΦΖΓΖΚΑΡΗΘΔΠ ΙΔΗΡΝΟΓΗΔΠ- ΓΙΩΠΠΗΘΖ ΑΛΑΙΠΖ Πνηνο είλαη ν ξόινο ηεο εγθηβσηηζκέλεο αθήγεζεο ζηελ εμέιημε ηνπ κύζνπ; Δγθηβσηηζκέλε είλαη ε αθήγεζε πνπ παξεκβάιιεηαη κέζα ζηελ αθήγεζε. Ρν δηήγεκα απηφ ρσξίδεηαη ζε δχν κεγάιεο ελφηεηεο σο πξνο ην πξφζσπν πνπ αθεγείηαη. Πηε κηα αθεγεηήο είλαη ν Γησξγήο, ζηελ άιιε ε κάλα. Κε ηελ αθήγεζε απηή: -ιχλεηαη ε απνξία ζρεηηθά κε ην πνην είλαη ην ακάξηεκα -ε κεηέξα απνθαιχπηεη ην κπζηηθφ ηεο αθεγνχκελε ιεπηνκεξψο θαη επζχγξακκα ηα γεγνλφηα ηεο κνηξαίαο λχρηαο. -ζπλεπψο, ιχλεηαη ην κπζηήξην, ην αίληγκα -ν αλαγλψζηεο αιιά θαη ν Γησξγήο (βιέπνπλ απφ ηελ ίδηα νπηηθή γσλία) κπνξνχλ λα εξκελεχζνπλ ηψξα ηελ πξνζθφιιεζε ηεο κεηέξαο ζηελ Αλληψ, ηελ άδηθε ζηάζε ηεο έλαληη ησλ άιισλ παηδηψλ, ηελ ππεξβνιηθή θξνληίδα ηεο ζηα πηνζεηεκέλα θνξίηζηα ηεο. -ν κχζνο μεηπιίγεηαη, κε ηελ έλλνηα φηη ν αλαγλψζηεο θαη ν Γησξγήο γίλνληαη ηψξα γλψζηεο ηεο πξαγκαηηθφηεηαο, απεγθισβίδνληαη απφ ηελ εζσηεξηθή εζηίαζε ηνπ παηδηνχ-αθεγεηή ή ηνπ ελήιηθνπ, αλήμεξνπ αθεγεηή -εξκελεχνπλ φζα έρνπλ ήδε δηαδξακαηηζηεί θαη βηψλνπλ ην δξάκα πνπ απνθαιχπηεηαη ζε φιε ηνπ ηε δηάζηαζε. Πώο ιεηηνπξγνύλ ηα ζαπκαζηηθά ζηε ζθελή ηεο ζπλεηδεηνπνίεζεο ηνπ ζαλάηνπ ηνπ βξέθνπο; Ξξψηηζηα δειψλνπλ αδπλακία ηεο ίδηαο θαη ηνπ παηέξα λα πηζηέςνπλ ην γεγνλφο. Δληείλνπλ ηελ έθπιεμε πνπ έλησζαλ απφ ην απξνζδφθεην ζπκβάλ Φνξηίδνπλ ζπλαηζζεκαηηθά ην ιφγν ηνπο. Απηή ε έκθαζε ζην απξφζκελν, ζηελ έθπιεμε, ζηελ απνξία, ζηελ αδπλακία ζπλεηδεηνπνίεζεο ηνπ ηξαγηθνχ ζπκβάληνο, έκκεζα απελνρνπνηεί σο έλα βαζκφ ηε κεηέξα. Δίλαη έλα γεγνλφο ην νπνίν ζπλέβε αβνχιεηα θαη απξνζδφθεηα. Τη δειώλεη ε ζησπή ηνπ αθεγεηή ζην ηέινο ηνπ δηεγήκαηνο; Ζ ζησπή δείρλεη φηη ε ιπηξσηηθή απφπεηξα απέηπρε. Απνδεηθλχεη φηη δελ ππάξρεη άιιε ειπίδα θάζαξζεο. Ζ αηειέζθνξε πξνζπάζεηα απνελνρνπνίεζεο δελ αθνξά κφλν ηε κεηέξα ηνπ αιιά θαη ηνλ 8

9 ίδην. Νχηε απηφο ινηπφλ θαηνξζψλεη λα γιηηψζεη απφ ηηο ελνρέο ηνπ γηα ηηο ζθέςεηο θαη ηα ζπλαηζζήκαηα πνπ είρε αλαπηχμεη γηα ηελ αδειθή θαη ηε κεηέξα ηνπ, γηα ην γεγνλφο φηη δελ γελλήζεθε θνξίηζη (φπσο ζα ήζειαλ νη γνλείο ηνπ) θαη, ηέινο, γηαηί δελ αληηθαηέζηεζε ηελ Αλληψ ζην ζάλαην. Πώο ζπλδέεηαη ην ηέινο ηνπ δηεγήκαηνο κε ηνλ ηίηιν ηνπ; Ν ηίηινο απνηειεί έλα αίληγκα, ζέηεη άηππα ην εξψηεκα <<πνην είλαη ην ακάξηεκα ηεο κεηέξαο;>>, θαιιηεξγεί ηελ απνξία θαη ην κπζηήξην. Απφ ηελ άιιε, ην ηέινο ηνπ δηεγήκαηνο απαληά ζην πξφβιεκα, ιχλεη ην αίληγκα θαη ηηο απνξίεο ηνπ αλαγλψζηε. Ζ δνκή, ζπλεπψο, ιεηηνπξγεί θπθιηθά. Λπηξώλεηαη ηειηθά ε κεηέξα από ηηο ελνρέο; Να αηηηνινγήζεηε ηελ απάληεζή ζαο. ΑΠ : Ρα ιφγηα ηεο κεηέξαο ζηελ ηειεπηαία παξάγξαθν ηνπ θεηκέλνπ, κεηά ηελ εμνκνιφγεζε απφ ηνλ Ξαηξηάξρε είλαη ραξαθηεξηζηηθά ηνπ αηειέζθνξνπ ηεο πξνζπάζεηάο ηεο λα ιπηξσζεί, φπσο ραξαθηεξηζηηθά είλαη θαη ηα δάθξπά ηεο. Απηφ πνπ θαηάθεξε ίζσο ήηαλ λα απαιιαρζεί απφ ην θφβν ηεο ηηκσξίαο ηνπ Θενχ. Όκσο <<ε ακαξηία είλαη ακαξηία>> γη απηήλ. Απφ ηε ζπλείδεζή ηεο δελ ζα κπνξέζεη λα απαιιαγεί παξά ηα θαηαπξαυληηθά ιφγηα ηνπ ζνθνχ Ξαηξηάξρε. Ν Ξαηξηάξρεο άιισζηε δελ έθακε παηδηά γηα λα γλσξίζεη ηη πξάγκα είλαη λα ζθνηψζεη θαλείο ην ίδην ηνπ ην παηδί! Θα ζεσξνύζαηε ηε κεηέξα ηξαγηθό πξόζσπν; Πρεηηθά κε ηελ επζχλε ηεο: φζν θη αλ κπνξεί λα ηεο απνδνζεί θάπνηα ακέιεηα πνπ ζηνίρηζε ηειηθά ηε δσή ηνπ παηδηνχ ηεο, ε ακέιεηα απηή είλαη κέζα ζηα πιαίζηα ηεο θαζεκεξηλήο δξαζηεξηφηεηαο, είλαη δεδνκέλε γηα ηνπο πεξηζζφηεξνπο γνλείο ζε θάπνηεο ζηηγκέο ηεο δσήο ηνπο. Ζ κεηέξα είλαη νκνινγνπκέλσο έλα ηξαγηθφ πξφζσπν, ρηππεκέλν αδπζψπεηα απφ ηε κνίξα. Έραζε θαη ηνλ άλδξα ηεο. Θάλεη ηα πάληα γηα λα βγάιεη ην θξίκα απφ πάλσ ηεο. Ζ θξνληίδα πνπ δείρλεη ζηελ Αλληψ, ην πψο ζπληεξεί ηελ νηθνγέλεηά ηεο κεηά ην ζάλαην ηεο Αλληψο, αιιά θαη νη πηνζεζίεο, αλαδεηθλχνπλ έλα πνιχ επαίζζεην, ζπλεηδεηνπνηεκέλν άηνκν. Έρεη ζπλαίζζεζε ηνπ ρξένπο θαη ηεο επζχλεο ηεο. Αθφκε, ην γεγνλφο φηη δελ απαιιάζζεηαη απφ ηελ ελνρή ηεο νχηε κεηά ηα ιφγηα ηνπ Ξαηξηάξρε, καο θάλεη λα ληψζνπκε απέξαληε ζπκπάζεηα γη απηήλ θαη λα ηελ απελνρνπνηήζνπκε ζηε ζπλείδεζή καο. Έλα ζηνηρείν πνπ δελ ζα ηεο ζπγρσξήζνπκε, αλ θαη γλσξίδνπκε ηα γεγνλφηα, είλαη φηη δελ θαηφξζσζε λα κελ ηξαπκαηίζεη ςπρηθά ηα άιια παηδηά ηεο, λα θξαηήζεη θάπνηεο ζηνηρεηψδεηο ηζνξξνπίεο φζνλ αθνξά ηελ έθθξαζε ησλ ζπλαηζζεκάησλ ηεο πξνο ηα παηδηά ηεο. Θαη απηφ ην ζηνηρείν φκσο, ε αξλεηηθή ζπκπεξηθνξά ηεο απέλαληη ζηα άιια ηεο παηδηά θαη ε ζχγθξνπζή ηεο κε απηά επηηείλεη ηελ ηξαγηθφηεηά ηεο. 9