Rafbók. Loftnetskerfi. Verkefnahefti A

Transcript

1 Loftnetskerfi Verkefnahefti A

2 Þetta hefti er án endurgjalds á rafbókinni. Allir rafiðnaðarmenn og rafiðnaðarnemar geta fengið aðgang án endurgjalds að rafbókinni. Þetta hefti er þýtt með góðfúslegu leyfi EVU í Danmörku. Upprunahefti hft0608 Þetta hefti er án endurgjalds á rafbókinni. Allir rafiðnaðarmenn og rafiðnaðarnemar geta fengið aðgang án endurgjalds að rafbókinni. Íslensk þýðing: Víðir Stefánsson Mynd á kápu er fengin frá Internetinu Umbrot: Ísleifur Árni Jakobsson

3 Efnis yfirlit Forskeyti... 3 Tíðni og bylgjulengdir... 4 Mæling á merkjastyrk... 5 Mögnun og deyfing... 6 Loftnet... 7 Mæling á tilraunarloftneti... 8 Tilraunaloftnet Mæling á aðalmagnara Mæling á samtengimagnara Greining á loftnetskerfi Spennugjafi Jarðtenging loftnetskerfa Útreikningar á vindálagi

4 Forskeyti Forskeyti Forskeyti Umreiknið gildin í töflunum Tákn Stuðullinn sem einingin margfaldast með Tera T Giga G 10 9 Mega M 10 6 Kilo k 10 3 Hekto h 10 2 Deka da Desi d 10-1 Senti s 10-2 Milli m 10-3 Mikro µ 10-6 Nano n 10-9 Piko p µ V mv V ,07 µ A ma A 0, ,5 Hz khz MHz GHz , B 20 8 db

5 Tíðni og bylgjulengdir Jafnan fyrir samhengið milli tíðni og bylgjulengdar er: Verkefni 1 λ Leysið jöfnuna með tilliti til f = Verkefni 2 Útvarpsstöð sendir á 1,5 MHz. Til hvaða bylgjulengdar svarar þessi tíðni? Verkefni 3 Útvarpsmerki hefur bylgjulengdina 1500 m. Til hvaða tíðni svarar þessi bylgjulengd? Verkefni 4 Verkefni 5 Verkefni 6 Á rás 8 er myndtíðni 196,25 MHz og hljóðtíðni 201,75 MHz. Til hvaða bylgjulengda svara þessar tíðnir? Hve langur er sveiflutíminn, þegar tíðnin er 100 Hz? Myndtíðni rásar hefur tíðnina 217,25 MHz, Hver er tíðni hljóðmerkis rásarinnar? Verkefni 7 Band I liggur á milli og MHz og inniheldur rásir frá til Band III liggur á milli og MHz og inniheldur rásir frá til Band IV liggur á milli og MHz og inniheldur rásir frá til Band V liggur á milli og MHz og inniheldur rásir frá til

6 Mæling Rás Band Tíðnir Stöð dbµv mv Góð Ásættanleg Léleg Dag. Klukka Rafbók Mæling á merkjastyrk Verkefni 1 Verkefni 2 Tengið sviðsstyrksmæli við sameiginlegt loftnetskerfi. Finnið TV/FM rásir og mælið merkjaspennur. Mæliniðurstöður eru færðar í töflu 1. No. Staðsetning merkis Styrkur mv Myndgæði Tími Athugasem dir 1. B/L 2. B/L 3. B/L 4. B/L 5. L 6. L Athugasemd Gott sjónvarpsmerki frá góðu viðtæki með góðum gæðum, gefur hreina, ótruflaða mynd án sýnilegs endurkasts (draugur í mynd)

7 Mögnun og deyfing Verkefni 1 Inngangsafl magnara er 1 mw og útgangsaflið er 1 W. Hversu stór er aflmögnun magnarans í fjölda skipta og í db? Verkefni 2 Loftnet móttekur merki sem er 0,8 mv. Mögnun loftnetsins er 4 db. Hversu stórt er merkið sem loftnetið gefur frá sér? Verkefni 3 Umreiknaðu gefin gildi dbµv mv ,56 Verkefni 4 Reiknið merkjastyrk í mv við sjónvarpsviðtækið þegar eftirfarandi er gefið: Merkið við loftnetið er 0,2 mv. Loftnetsmögnunin er 7 db. Mögnun aðalmagnarans er 14 föld (inngangsmerki margfaldað með 14). Kapaldeyfingin er 8,7 db/100 m við 200 MHz. Útreikningur: Loftnetsmerki dbµv + Loftnetsmögnun db + Mögnun í aðalmagnara db Merki í allt: - Kapaldeyfing db Merki við sjónvarpsviðtækið Merki við sjónvarpsviðtækið dbµv mv

8 Loftnet Verkefni 1 Nefnið helstu einingar sjónvarpsloftnets: Verkefni 2 Verkefni 3 Verkefni 4 Hvaða tegund af lofneti er loftnet sem aðeins magnar rás 6? Rásarloftnet Margrásaloftnet Breiðbandsloftnet Hvaða tegund af loftneti er loftnet sem magnar rásir 21 30? Rásarloftnet Margrásaloftnet Breiðbandsloftnet Hvaða tegund af loftneti er loftnet sem magnar rásir 21 68? Rásarloftnet Margrásaloftnet Breiðbandsloftnet

9 Mæling á tilraunarloftneti Verkefni 1 Umreiknið sviðsstyrkinn frá mv/m yfir í merkjaspennu tilraunarloftnets sem er 75 Ω með jöfnu og töflu: Jafna = Tafla = Verkefni 2 a) Framkvæmið mælingar með tilraunaloftneti fyrir bæði lóðrétta og lágrétta pólunn og færið mæliniðurstöðurnar í töflu 1. b) Reiknið mismuninn/hlutfallið milli mældra gilda? Rás: Pólun µv dbµv Margföldunar stuðull Lóðrétt Lágrétt Mismunur/hlutfall

10 Verkefni 3 Finnið eins mörg sjónvarpsmerki og mögulegt og skrifið mæliniðurstöðurnar í töflu 2 Rás Band Pólun Stöð µv dbµv Athugasemdir

11 Tilraunaloftnet Fjöldi eininga: Loftnetsmögnun í db: Rás/band: Deilisía - Samsetningarsía (blandari) Verkefni 1 Tengið bandsíu með tilheyrandi mælitenglum við sameiginlega loftnetskerfið. Merki frá loftnetskerfi Mælitenglar Útgangur síu, BNC-tengi

12 Verkefni 2 Tafla 1 Mæling við innsetningu Mælið merkjaspennur í sameiginlega loftnetskerfinu á inngöngum blandarans og mælitengilsins og sömuleiðis á útgöngum þeirra. Færið mæliniðurstöður í töflu 1 og reiknið útgangsdeyfingu mælitengilsins. Band I Band II Band III Band IV/V µv db µv µv db µv µv db µv µv db µv Mæling á útgangi mælitengils Útgangsdeyfing mælitengils í db Spenna á útgangi blandara Verkefni 3 Reiknið gegnumgangsdeyfingu blandarans í einu bandanna, þar sem gegnumgangsdeyfing er mismunur á inn- og útgangspennu mælt í dbµv. Inngangsspenna = dbµv Útgangsspenna = dbµv Gegnumgangsdeyfing = db Verkefni 4 Mælið UHF-merki í mælitengli fyrir B1 og reiknið deyfingu síunnar. a) Setjið mæliniðurstöður í töflu 2 Tafla 2 Mæling á B IV mælitengli Mæling á B I mælitengil Deyfing µv db µv µv db µv Margföldun db

13 Mæling á aðalmagnara Verkefni1 Tengið aðalmagnara og mælið inn- og útgangspennur a) Færið niðurstöður mælinganna í töflurnar: Töflur Rás: Mæling Rás: Mæling µ V dbµ V µ V dbµ V Merki á útgangi magnara Merki á inngangi magnara Mögnun Merki á útgangi magnara Merki á inngangi magnara Mögnun Rás: Mæling Rás: Mæling µ V dbµ V µ V dbµ V Merki á útgangi magnara Merki á inngangi magnara Mögnun Merki á útgangi magnara Merki á inngangi magnara Mögnun

14 Verkefni 2 Berið saman mögnun magnarans saman við uppgefið málgildi samkvæmt vörulista. Athugasemdir: Magnari sem notaður var: Framleiðandi: Gerð:

15 Mæling á samtengimagnara Verkefni 1 Verkefni 2 Verkefni 3 Tengið samtengimagnara við loftnet. Teiknið táknmynd af rásinni og staðsetjið magnara í henni. Stillið magnarann á hámarks útgangsspennu og mælið inn og útgangspennurnar. Setjið mæliniðurstöður í töflu 1. Tafla 1 Inngangsmerki Útgangsmerk i Mögnun Rás Band µv db µv µv db µv db I II III IV/V Verkefni 4 Hvert er vinnusvæði magnarans: UHF: db VHF: db Gögn Berið mögnun magnarans saman við málgildið samkvæmt vörulista Athugasemd: Framleiðandi: Gerð:

16 Í Grindarvíkurbæ á að setja upp loftnetskerfi. Það á að Greining á loftnetskerfi móttaka frá sendum sem staðsettir eru á Þorbjarnarfelli (Þorbirni). Tveir kostir eru í boði: 1. Hægt er að taka á móti Fjölvarpi í Grindavík. Velja má þann kost. 2. Þá er einnig sá kostur að taka á móti eftirfarandi stöðvum án þess að taka þær gegnum Fjölvarpið. RÚV á rás: Stöð 2 á rás: SÝN á rás: FM: Verkefni 1 Verkefni 2 Teiknið mynd af loftnetskerfinu: Veljið lofnet fyrir báða ofangreinda kosti, teiknið röð loftneta og ákvarðið innbyrðis fjarlægð

17 Verkefni 1 Verkefni 2 Verkefni 3 Setja á F-tengi á heimtaug: Finnið: Þvermál F-tengis: Kapalgerð: Setja á F-tengi á 7,8711,2 kapal Finnið: Þvermál F-tengis: Kapalgerð: Kaplana á að tengja milli síu, magnara og deilis. Taka á tillits til CENELEC hluti 1: öryggiskröfur. Reiknið, lýsið eða gerið teikningu

18 Spennugjafi Jarðtenging loftnetskerfa Hve stór spenna má vera milli innrileiðara og skermingar ac/dc (gegnum sér leiðara, línufæðing )? Hve stór spenna má vera milli innrileiðara og skermingar ac/dc (gegnum kóax kapal) Á að jarðbinda, magnara? Til hvers er notaður tvöfaldur einangrunartengill þegar inntak frá kapalkerfi er tekið inn í hús? Skal jarðbinda loftnetsstöng sem notuð er til þess að bera uppi loftnet? Skal jarðbinda dreifikerfi í fjölbýlishúsi? Útreikningar á vindálagi Reiknið vindálag fyrir loftnetsstöngina í Grindavík með völdum loftnetum

19 TRIAX BIII (VHF) Loftnet

20 TRIAX BIV/V (UHF) YAGI Loftnet

21 TRIAX BIV/V (UHF) UNIX Loftnet

22 Möstur og veggfestingar

23 TRIAX coaxkapall

24 TRIAX kapall fyrir notkun utanhúss

25 Dæmi um upplýsingablað fyrir coax-kapla allt að 4000MHz v/75ohm

26 Dæmi um upplýsingablað fyrir coax-kapla allt að 4000MHz v/75ohm

27 Triax tengistykki

28 TRIAX TSP- deilar 5-862MHz

29 TTA-1 afgreningsfordelere MHz

30 TTM- Multiafgrenere MHz

31 TRIAX TD200-Loftnetstengidósir

32 TRIAX TD Margmiðlunar tengidósir

33 Leiðbeinandi gildi