ΤΑ ΑΡΙΣΤΟΥΡΓΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΚΛΑΣΙΚΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΜΑΙΙ ΟΑΟΕΑ SALES

Transcript

1 Τ ΡΣΤΟΥΡΓΗΜΤ ΤΗΣ ΚΛΣΚΗΣ ΜΟΥΣΚΗΣ Μ ΟΟΕ SALES

2 Κλασκή ΣΥ ΛAOJrJf: 74: ΣΟΥΜΠΕΡΤ ρομαντκά αρστουργήματα ΣΟΥΜΠΕΡΤ Η ΜΟΥΣΚΗ Συμφωνία αρ. σε Σ Uφεση μείζονα, 48 Κύκνεο Άσμα, 97 Σονάτα γα ρπετζόνε κα Πάνο σε Λα ελάσσονα, 8 ΤΟ ΠΕΡΟΔΚΟ Ο συνθέτης Σούμπερτ αρχτεχνίτης του τραγουδού 74/ Μουσκό σημείωμα Οδηγός γα τη μουσκή 74/4 Μουσκή εκτέλεση Μα απλή παρττούρα από τη Συμφωνία αρ. 74/ κούγοντας τη μουσκή νάλυση των ρομαντκών αρστουργημάτων του Σούμπερτ 74/9 λλες συνθέσες Μα επλογή τραγουδώνο αλησμόνητες μελωδίες του Σούμπερτ 74/ Η ορχήστρα Η καμπάσα ένα δαφορετκό κρόταλο Εγγύηση Μουσκής Ποότητας Οπσθόφυλλο Η MOS. λόγω των αυστηρά επλεγμένων κα μεγάλων σε όγκο αγορών που πραγματοποεί, σας εγγυάτα κορυφαία ποότητα κλασκής μουσκής σε απίστευτα χαμηλή τμή. Καμία απολύτως παραχώρηση δεν έχε γίνε ως προς την ποότητα. Ο δίσκο C έχουν τς υψηλότερες δυνατόν προδαγραφές ( σημαίνε ότ έχε γίνε ψηφακή εγγραφή κα επεξεργασία, ώστε να έχουμε τέλεα αναπαραγωγή του ήχου). Γα την έκδοση της σεράς συνεργάστηκαν: Μετάφραση: Επμέλεα: Γλωσσκή επμέλεα: Δεύθυνση Έκδοσης: Εκτύπωση: Δήμητρα ενέτη Γώργος. Μονεμαασίτης Ράνα ν. Νίκα ασίλης Θυμανός ΦΟ ΠΡΩΤΟΠΠ ΕΠΕ Τίτλος πρωτοτύπου: SCHUBERT romantc masterpeces 99 Orbs Publshng Lmted, London 99 γα την Ελληνκή γλώσσα:. ΛΕΞ & Σ σε. Εθν. ντστάσεως 0 4 Λυκόαρυση Τηλ.: ISSN Ο607Χ ISBN Στο σύντομο πέρασμά του από τη γη, ο Φραντς Σούμπερτ σημάδεψε την αρχή μας σπουδαίας εποχής. Η εξέλξη του ρομαντσμού θα ταν ασφαλώς δαφορετκ χωρίς τς καταθέσες του ενέζου συνθέτη. υτός πρώτος κατόρθωσε να συνδέσε ουσαστκά τη μουσκή με την ποίηση κα να επτύχε την απόλυτη νοηματκ'iί ταύτση της μουσκίς έκφρασης με το λόγο. Τα υπερεξακόσα τραγούδα που συνέθεσε επαεααώνουν την κυραρχία του κα στη μουσκή κα στο λόγο. ναδεκνύετα έτσ σε έναν αληθνό ποητή των llχων. Ο Σούμπερτ υπήρξε, όμως, πρώτα άνθρωπος κα μετά ποητής. Ένωσε ααθά τον ανθρώπνο πόνο, γ' αυτό κα κατόρθωσε να τον μετουσώσε με συγκνητκ ελκρίνεα σε μουσκή. Η λεπη μελαγχολία, που ανχνεύετα ακόμα κα στς πλέον φωτενές στγμές της μουσκς του, γίνετα οδηγός στην κατάδυση στα άδυτα της ανθρώπνης ψυχής κα καταλύτης στην προσπάθεα δερεύνησης του ανθρώπνου συνασθματος. Όλα του τα έργα κυραρχούντα από την ευγενκ αγωνία της μάταης αναζήτησης μας προσωπκς ευτυχίας. Η μορφή του οδοπόρου υπάρχε παντού, κυραρχκή κα απόμακρη. κόμα κα στς συνθέσες καθαρής μουσκής, κάθε φράση σοδυναμεί με ένα θεσπέσο τραγούδ χωρίς λόγα, α ποδεκνύοντας την υπεροχή του δημουργού σε μελωδκές επνοήσες. Τα αήματα του οδοπόρου ακούγοντα να σαήνουν καθώς απομακρύνετα προσπερνώντας όχ μόνο την ευτυχία κα τς χαρές της ζως, μα κα την ίδα τη ζωή. Γώργος. Μονεμ6αοίτης

3 ΡΧΤΕΧΝΤΗΣ ΤΟΥ ' ΤΡΓΟΥΔΟΥ γγίζοντας οκουμενκά θέματα, όπως ο έρωτας, η νοσταλγία κ ο θάνατος, ο Σούμπερτ σφυρηλάτησε ένα κράμα φωνής, ποίησης κα πάνου, Τ ο 84 ο Ίάχρονος Φραντς Σούμπερτ αφήνε το αυτοκρατορκό, οασλκό δδασκαλείο της ένης, γα να οοηθήσε τον πατέρα του στη δδασκαλία. Τον Οκτώορο της ίδας χρονάς, ο Φραντς συνέθεσε το πρώτο μεγάλο λυρκό αρστούργημά του μα μελοποίηση του ποήματος του Γκέτε Gretchen am Spnnrade (Η Μαργαρίτα στο Ροδάν). Με τη σύνθεση αυτή, καθώς κα με το επόμενο σπουδαίο έργο του Erlkδng (ασλάς των Σκλήθρων) που συνέθεσε τον επόμενο χρόνο, ο Σούμπερτ άρχσε να δίνε μορφή στο γερμανκό Led (τραγούδ). Ποτέ άλλοτε το τραγούδ δεν είχε συνδεθεί τόσο στενά με το δράμα, τους στίχους κα τη μουσκή. Στο έργο του, Σούμπερτ αποκαλύπτετα μα αγάπη γα τη φωνή, που δήρκεσε σ' όλη του τη ζωή κα είχε την αφετηρία της στη σχολκή περίοδο της ζωής του, την εποχή που συμμετείχε στη χορωδία του υτοκρατορκού Παρεκκλησίου της ένης. γάπη γα τη λογοτεχνία δημουργώντας λυρκά αρστουργήματα στο ύφος της μεγάλης ρομαντκής παράδοσης. Η αγάπη του Σούμπερτ γα τη λογοτεχνία έχε τς ρίζες της κ αυτή στα σχολκά χρόνα του. Στην εφηοκή ηλκία δάοαζε πολύ, ξεχωρίζοντας απ' τους υπόλοπους συμμαθητές του. Σημείωνε τους στίχους που του άρεσαν γα πθανή μελλοντκή χρήση κα συνέθεσε το πρώτο του τραγούδ, Hagars ΚJage (Ο Θρήνος του Χάγκαρ), το 8, σε ηλκία μόλς 4 χρόνων. Στο έργο αυτό ο νεαρός συνθέτης προσεγγίζε με σπάνα ωρμότητα το θέμα του κεμένου μα μητέρα που υποφέρε γνωρίζοντας πως το παδί που κρατά στην αγκαλά της θα πεθάνε. Ο έντσελ Ρούτσκα, δάσκαλος μουσκής του σχολείου, παρουσίασε το τραγούδ στον ντόνο Σαλέρ, που ως αρχμουσκός της υλής δίδασκε τους πο ταλαντούχους μαθητές του δδασκαλείου. Ο Σαλέρ εντυπωσάστηκε πολύ από το έργο του Σούμπερτ κα τον δέχτηκε αργότερα ως μαθητή του. Την εποχή που άφησε το σχολείο, ο Σούμπερτ ήταν ήδη δεξοτέχνης πανίστας, αλλά σε αντίθεση με άλλους συνθέτες (συμπερλαμοανομένου του αγαπητού του Μπετόοεν) δεν κατόρθωσε ποτέ να εργαστεί ως σολίστ σε συναυλία. Δατήρησε εφ' όρου ζωής ένα οαθύ ενδαφέρον γα το πάνο κα τς πανστκές συνθέσες κα υπήρξε εξαίρετος «ακομπανατέρ». Ερμηνεύοντας τα ίδα του τα τραγούδα, ανακάλυψε τς δραματκές δυνατότητες της συνοδείας στο πάνο. Τα πανστ Πάνω: Ο Φραντς Σούμπερτ δεν είνα ο δγμουργός του γερμανκού έντεχνου τραγουδού, του Led, αλλά ο πρώτος συνθέτης που του χάρσε ασύγκρτη ομορφά κα βάθος συνασθημάτων. κά μέρη του Σούμπερτ ποτέ δεν υποστήρξαν απλά τη φωνή. Μαζί με τα φωνητκά μέρη έδωσαν έμφαση στην ποίηση κα τη δραματκότητα. Πολλά συνοδευτκά μέρη των Led του Σούμπερτ αποτελούν ολοκληρωμένες πανστκές συνθέσες. Στην πραγματκότητα ο Σούμπερτ συμπερέλα

4 οε μεγάλο μέρος των τραγουδών του σε μεταγενέστερα οργανκά έργα ένα ευπρόσδεκτο χαρακτηρστκό, που επτρέπε στους θαυμαστές των τραγουδών του να τα απολαύσουν κα πάλ σε γενκό πλαίσο. ένα νέο Ο κύρος ερμηνευτής των τραγουδών του Σούμπερτ ήταν ο δάσημος 6αρύτονος Γόχαν Μίχαελ Φογκλ, που ο συνθέτης θαύμαζε δαίτερα. Πρωτοσυναντήθηκαν το 87 στο σπίτ του καλύτερου φίλου του Σούμπερτ, Φραντς φον Σόμπερ. Μερκές εοδομάδες μετά τη συνάντησή τους, συνθέτης κα τραγουδστής συνεργάστηκαν γα πρώτη φορά γα έναν προσεκτκά επλεγμένο κύκλο τραγουδών, που περλάμοανε το μακάορο Erlkδng. Η συνεργασία τραγουδση κα συνθέτη αποδείχτηκε δαίτερα σημαντκή γα την εξέλξη του Σούμπερτ ως συνθέτη τραγουδών κα συνέοαλε στην ευρύτερη αναγνώρση του έργου του. ν κα ο Σούμπερτ μελοποίησε πολλά εξαρετκά κείμενα, τα ποήματα που επέλεγε δεν είχαν πάντα την ίδα ποότητα. Ο λόγο συνάδελφοί του έκαναν τς προτάσες τους, ενώ ο ποητές φίλο του πρόσφεραν τους δκούς τους στίχους. Ο συνθέτης έδεχνε δαίτερη προτίμηση σε ορσμένους ποητές, στους οποίους συμπερλαμοάνονταν ο Γόχαν Γκέτε, Φρίντρχ Κλόπστοκ, Χάνρχ Χάνε, ίλχελμ Μίλερ κα Γόχαν Μάερχοφερ. Ο τελευταίος έγραψε τους στίχους γα 47 τραγούδα του Σούμπερτ. Κάθε κείμενο, ωστόσο, άσχετα από τς αδυναμίες του, ασκούσε κάποα έστω κα μκρή γοητεία στο Σούμπερτ. Είνα απίθανο να μελοποίησε ποτέ κείμε ' ρστερά: Ο Φραντς φον Σόμπερ, που απεκονίζετα εδώ σε μα ελαογραφία του Λέοπολντ Κούπελβζερ, υπήρξε ο στενότερος φίλος του Σούμπερτ. Ήταν ένας γοητευτκός φλότεχνος, ο οποίος παρότρυνε τον Σούμπερτ να ασχοληθεί εντατκά με τη σύνθεση κα τον σύστησε στο βαρύτονο Μίχαελ Φογκλ. νο που δεν του άρεσε έστω κα λίγο. Το μουσκό ύφος των τραγουδών του ποκίλλε σημαντκά κα περλαμ6άνε λα'ίκά τραγούδα, δραματκούς μονολόγους, στροφκά τραγούδα (όπου η μουσκή επαναλαμοάνετα ίδα στην κάθε στροφή). δαίτερα κάποα θέματα ορίσκοντα πολύ κοντά στην καρδά του Σούμπερτ κ επανέρχοντα στα τραγούδα του. Η παθασμένη αγάπη του γα τη φύση καθώς κα η προτίμησή του γα μεγάλους περπάτους στην ύπαθρο κα εκδρομές έχουν καταγραφεί στα απομνημονεύματα των φίλων του, καθώς κα σε δκά του κείμενα κα γράμματα. Ρομαντκός έρωτας Το θέμα του έρωτα επαναλαμοά:νετα τακτκά στο έργο του Σούμπερτ, αν κα ο ρομαντκοί δεσμοί κατά τη δάρκεα της σύντομης ζωής του ήταν λγοστοί. Σε πλήρη αντίθεση κα με μα εξίσου συχνή παρουσία στο έργο του έρχετα το θέμα του θανάτου. Ο προσωπκές απόψες του Σούμπερτ γύρω από το θέμα αυτό, ωστό Γεχονότα= Ο Σούμπερτ... εν συντομία 808: Ο άχρονος Σούμπερτ συμμετέχε στη χορωδία του ασλκού Παρεκκλησίου της ένης. 8: Το πρώτο του τραγούδ: Hagars Klage (Ο Θρήvος του Χάγκαρ) εντυπωσάζε το δάσκαλο μουσκής στη χορωδία του σχολείου. 8: φήνε το σχολείο στην ηλκία των 6 χρόνων. 84: Συνθέτε το τραγούδ Gretchen am Spnnrade (Η Μαργαρίτα οτο Ροδάv). 8: Συνθέτε 0 τραγούδα, συμπερλαμβανομένου του ErkOng (ασλάς τωv Σκλήθρωv). 87: Συναντά το βαρύτονο Γόχαν Μίχαελ Φογκλ, με τον οποίο συνάπτε σόβα φλκή σχέση κα συνεργασία. Συνθέτε τα έργα An de MusIk (Σ τη Μουσκή), ίθ Forelle (Η Πέστροφα) κα er Tod und das Madchen (Ο Θάvατος κα η Κόρη). 86: Συνθέτε το έργο An Slva (Στη Σίλα).

5 φωες πλός κ ανεπτήδευτος, καλόκαρδος (...) η μεγαλύτερη χαρά του ήταν να 6ρίσκετα στη συντροφά των φίλων του. > ο 'λμπερτ Στάντλερ, φίλος του Σούμπερτ από το σχολείο, αναφερόμενος στο συνθέτη το 88, Η πρώτη σελίδα της παρττούρας της Πέστροφαςαπό τα πο αξαγάπητα τραγούδα του Σούμπερτ καλύπτετα από ένα μεγάλο λεκέ από μελάν Το ατύχημα προκλήθηκε όταν ο συνθέτης, επθυμώντας να στεγνώσε τη σελίδα του, άδεασε επάνω της κατά λάθος (λόγω της κούρασης κα της προχωρημένης ώρας) αντί του αμμοδοχείου το δοχείο με το μελάν Δεξά: Ο Σούμπερτ μελοποίησε έξ ποήματα του μεγάλου Γερμανού ρομαντκού ποητή Χάνρχ Χάνε (79786), που απεκονίζετα ε δώ. Ο συνθέτης ά κουσε γα πρώτη φορά ποήματά του κατά τη δάρκεα κάποας λογοτεχνκής συγκέντρωσης στο σπίτ του φίλου του Σόμπερ,τονανουάρο του 88. Μετά το θάνατο του Σούμπερτ, τα τραγούδα με τους στίχους του Χάνε συγκεντρώθηκαν γα να αποτελέσουν μέρος του κύκλου Schwanengesang (Κύκνεο :4 σμα). Πάνω: Στο σπlτ του στη ένη, όπου ο Σούμπερτ άφησε την τελευταία του πνοή, το φως του κερού φωτίζε το χερόγραφο του τελευταίου του τραγουδού, Το Ταχυδρομείο των Περστερών, που γράφτηκε τον Οκτώβρο του 88. AρσTεά: Σε μα απεκόνση του τραγουδού του Σούμπερτ Er/oeng, ένας πατέρας καλπάζε μέσα στη νύχτα κρατώντας στην αγκαλά του τον ετομοθάνατο γο του, ενώ τα κακά πνεύματα του δάσους παραμονεύουν. σο, δεν ήταν τόσο απασόδοξες, ντμετώπζε το θάνατο ως ένα αναπόφευκτο γεγονός που δε θα 'πρεπε να εμπνέε φόοο' Ένα από τα πο δραματκά τραγούδα από τα 600 κα πλέον που συνέθεσε ο Σούμπερτ σχεδόν τα μσά από αυτά προτού συμπληρώσε τα είκοσ χρόνα του είνα αναμφίοολα το Er/kδng που γράφτηκε το 8, όταν ο συνθέτης ήταν 8 χρονών, Την εποχή του Σούμπερτ ήταν το πο δάσημο τραγούδ του, Στο έργο, ό επίμονος ρυθμός από τς επαναλαμοανόμενες οκτάοες του δεξού χερού αναπαρστά τον ξέφρενο καλπασμό του αλόγου, καθώς ο πατέρας εφορμά μέσα στη νύχτα κρατώντας στην αγκαλά του το μκρό γο του. Κατά τραγκό τρόπο, όταν τελκά φτάνε στον προορσμό του, το παδί του είνα νεκρό. ντίθετα, το π we Μusίk (Στη Μουσκή) σε στίχους του Φραντς φον Σόμπερ είνα ένας ύμνος μεγάλης ομορφάς προς την αγαπημένη τέχνη του Σούμπερτ. Δαφορετκό κα πάλ είνα το ίe ForeJJe, οασσμένο σ' ένα ποίημα του Κρίσταν Σούμπαρτ, που δαθέτε όμορφη μελωδία, χαρούμενη συνοδεία στο πάνο κα ακτνοοολεί φως. Ο δυο μεγάλο κύκλο τραγουδών του Σούμπερτ, ίe Schoene MueJJerm κα Wίnterrese αποτελούν μελοποίηση ποημάτων του ίλχελμ Μίλερ (79487) κα περλαμοάνουν τραγούδα που ποκίλλουν ως προς τον τόνο, από το θρίαμοο έως την απόγνωση. Τα τελευταία του τραγούδα συγκεντρώθηκαν σε μα συλλογή από το ενέζο εκδότη Τομπίας Χάσλνγκερ, που τους απέδωσε το γενκό τίτλο Schwanengesang (Κύκνεο σμα). Στα 4 τραγούδα του περλαμοάνετα κα το δαίτερα δημοφλές Stndchen (Σερενάτα). Εκτός αυτών, ο Σούμπερτ ασχολήθηκε, έστω κα γα λίγο, με την ποίηση του Ουίλαμ Σέξπρ. πό τς τρες γνωστές μελοποήσες του, το π Slva (Στη ΣίλΌα) παραμένε το πο δημοφλές. Την εποχή που έζησε ο Σούμπερτ πέθανε νέος, μόλς ετών απόκτησε φήμη κα κέρδσε το σεοασμό του κονού μέσω των τραγουδών του, όταν τα άλλα έργα του δεν είχαν ακόμη αναγνωρστε ν κα ο ίδος δεν ήταν επνοητής του Led, δημούργησε ένα θησαυρό τραγουδών που καθέρωσε την παράδοση του ρομαντκού Led.

6 \.t :ΆοV G!:!:.ό με ίw!:. α :..,.. 74/4 ΣΟΥΜΠΕΡΤ == ρστερά: Ο Γόχαν Γκά Συμφωνία αρ. σε Σ ύφεση μεζονα, 48 Allegro [] Andante con moto [] Μενουέτο:allegrο molto [] Allegro vvace [4] Ο 9άχρονος Σούμπερτ συνέθεσε τηv Πέμπτη Συμφωνία το φθνόπωρο του 86 μα χρονά εκπληκτκής παραγωυ. κότητας σε δάστημα μκρότερο του ενός μηνός. Η μουσκή του έργου δεν είνα πρωτότυπη, ούτε εκπλήσσε, αλλά δαθέτε σαφείς αναφορές στς συμφωνίες του Χάντν κα του Μότσαρτ. Είνα όμως ένα έργο μεγάλης ομορφάς κα κατατάσσετα σήμερα μεταξύ των πο δημοφλών Το χερόγραφο της συμφωνίας, όπως πολλά έργα του ΣοΨπερτ, παρέμενε μπρελ Ζάντλ (8047), ενέζος ποητής κα δημοσογράφος, πρώμων ορχηστρκών έργων του Σούμπερτ. έγραψε τους στίχους σε τραγούδα του Σούμπερτ, συμπερλαμ6ανομένου κα του τελευταίου του, e Taubenpost. Κα τα τραγούδα παρουσάστηκαν τα τελευταία τρία χρόνα της ζωής του συνθέτη. ξεχασμένο μετά το θάνατο του συνθέτη. Η επανεμφάνση της συμφωνίας οφείλετα στς προσπάθεες του Σερ Τζορτζ Γκρόουο (δάσημου εκδότη του λεξκού της Μουσ ΚIΊς) κα του γγλου συνθέτη ρθουρ Σά λοαν, που έφτασαν στη ένη το 867 αναζητώντας τα χερόγραφα του Σού μπερτ. Τελκά ανακάλυψαν τα ορχηστρ κά μέρη της Πέμπτης Συμφωνίας στο σπίτ του Γόχαν Χέρ!πεκ, ο οποίος δυο χρόνα νωρίτερα είχε δευθύνε τηv πρε μέρα της Ημτελούς Συμφωνίας. Τοπρω τότυπο χερόγραφο της συμφωνίας του Σού!περτ δε ορέθηκε παρά το 88 στη ασλκή ολσθήκη του ερολίνου. Εκ δόθηκε το 88. Κύκνεο 'σμα 97 Σερενάτα [] ποχαρετσμός [6] Το Κορίτσ που Ψαρεύε [7] Στη Θάλασσα [8] ΤΟ Ταχυδρομείο των Περστερών [9] Τα 4 τραγούδα του Κύκνεου Άσματος γράφτηκαν τον τελευταίο χρόνο της ζωής του συνθέτη, το 88, κα συγκεντρώθηκαν μετά το θάνατό του από το ενέζο εκδότη μουσκής Τομπίας Χάσλνγκερ, οποίος κα τα εξέδωσε τηv άνοξη του 89. Τα τραγούδα εκ των οποίων τα πέντε παρουσάζοντα εδώ οασίζοντα στον ποητκό λόγο τρών ποητών. Το Stardchen (Σερενάτα) κα το Absched (ποχαρετ. σμός) γράφτηκαν από τον λούντόχ Ρέλσταμπ, ενώ το Fschermadchen (ΤΟ Κορίτσ που Ψαρεύε) κα το Am Meer (Στη Θάλασσα) από τον Χάνρχ Χάνε. Το τελευταίο τραγούδ του κύκλου, e Taubenpost (ΤΟ Ταχυδρομείο των Περστερών), Ζάντλ. ανήκε στον Γόχαν Γκά!πρελ Το τραγούδ αυτό, που γράφτψ.ε το 88, μόλς λίγες οδομάδες πρν το θάνατο του συνθέτη, είνα η τελευταία σύνθεση του Σούμπερτ κα ολοκληρώνε τον κύκλο των τραγουδών. Σονάτα Υα ρηετζόνε κα Πάνο σε Λα ελόσσονα, 8 (μεταγραμμένη γα βολοντσέλο κα κθόρα) Allegro moderato [ Ο] Adago [] Allegretto [] Το αρπετζόνε, ένας δόρρυθμος συνδυασμός οσλοντσέλου κα κθάρας, επνοήθηκε το 8 από το ενέζο κατασκευαστή οργάνων Γκέοργκ Στάουφερ, που ονόμασε το νέο όργανο «κθάρα του έρωτα». Ο Σούμπερτ εντυπωσάστηκε από τον ήχο του κα τον επό,ενο χρόνο, το 84, συνέθεσε γ ' αυτό μα θαυμάσα σονάτα (το μόνο δασωζόμενο έργο του ρεπερτορίου του) μετονομάζοντάς το σε «αρπετζόνε» από ΤΗv ταλκή «arpa». Η σονάτα δεν εκδόθηκε παρά το 87 κα το όργανο uενε έκτοτε γνωστό ως αρπετζόνε... Στς μέρες μας η σονάτα ερμηvεύετα συχνότερα από οολοντσέλο, ο σε μεταγραφή του σπανού οολοντσελίστα κα συνθέτη Γκασπάρ Κασαντό (897966). Το έργο παρουσάζετα εδώ μεταγραμμένο γα οολοντσέλο κα κθάρα.

7 . Κθάρα ΤΡΟ από τη Συμφωνία αρ. m G F# 4 Ρ 4 G G G C 7 G 7 G7 C 7 m mm m m IJ F# G C 4 C 4 Ε Ε 4 C Ic Ε C C# G F# 4 4 C G G 4 C

8 f,u...., {,,.. " Q \ Ε F# 4 C,...,,..../ r. G,,..,.. L,..,.. G G! r C 4 G J""" J""" F# ;.;;;:,..,, ' \ f,u. 6...,,ν./., G G Bb mp h. F F r j'"'" " r,.. ;.,....,.. "',..,.. r.,.,.,... n... r,.,, j'"'". t t Λ,u. 9 "' " Ε... F Ε C;# k C# G 4 4 t Ε G F Ε G..,.....,..... :7 \, t,......,..,.,

9 ..... " I v t / n u _ 'oj/.. _. "8..,... G G C C 4 C Ε G '..., \ C Ε G G G F. _... "/""" Ε C Ε G, fi 7.. ' 'oj/.. /" C Ε..... G# / ". r. 4 :::::. ' \..,.. G F!_.. " / 4 C " Ο... C n...., fi... 'oj/.., r J '. G F# G G 4 \ Ρ 4 G G G..J'.. '.. / f"' "......

10 M OVG l Kn , +,., "..... εκrέεgn... F# Ε Ρ# ('.τ 4 4 ) C G G 7 G m G C G 4 G Ρ# G ΟΔΗΓΟΣ ΕΚΤΕΛΕΣΗΣ Ένα απλό στην ερμηνεία θέμα από το C: Θέση [] 8 ν συμοουλευτείτε τς οδηγίες στη σελίδα ν του ξία φθόγγου: ) =/8 J = 4 jj = / j = j =,,= 4 0υ τεύχους ης σεράς, θα μπορέσετε να παίξετε τς / Παύση: = 8 : = 4 = ί = = = παύση ολοκλ]ρου μελωδίες της παρττούρας ακόμα κ αν δεν έχετε μουσκές γνώσες. 8 Κάθε νότα σημεώνετα με το όνομα της (αν παίζετε πάνο κοτάξτε παρακάτω γα τς θέσες τους στα πλήκτρα). Ο αρθμοί δείχνουν τς θέσες των Iαχτύλων αρχίζοντας από το (αντίχερας). 8 Δ & V (τόξα) Iείχνουν τα σημεία στα οποία έχε συντομευτεί η μουσκή. 8 Το χρονκό σήμα στην αρχή του πενταγράμμο' δείχνε τον αρθμό των χρόνων ανά μέτρο. Παρεστγμένη νότα (J.): εππλέον το l]μσυ της κανονκl]ς χρονκ]ς αξίας ρρ = πολύ σγά 'f = μετρίως δuνατά Ρ = σγά f = δυνατά πρ = μετρίως σγά ff = πολύ δυνατά > = περσσότξ(!ο τονσμένη νότα r... = κορόνα =::::::::::=: (cresc.) = αύξηση της tνταο]ς 8 Παίξτε όλες τς Φα ως Φα ίεση, εκτός αν προrείτα αναίρεσl]. 8 Παίξτε όλο το [ργο κ ε.παναλά6ατr τς γραμμές στο μέτρο 6, στη συνέχεα παίξτε από την αρχή έως το τέλος, επαναλ{0ατε τς γραμμές στο μέτρο 6 κα παίξτε πάλ το έ.ργο έως το τέλος. () σuνενώνε νότες σ ε μα φράση (σύζευξη προσωδίας), ] () ενώνε νότες σuνώνυμες (σύζευξη δαρκείας), κα σε αυτή την περίπτωση χτυπάμε μόνο η]ν πρώτη νότα κα αφ]νουμε τς άλλες απλ να δαρκέσουν. ===== (In.) = ελάττωση της έντασης ΠΝΟ ΕΓΧΟΡΔ ΞΥΛΝΓΝΕΥΤ ΚΘΡ Μ ' τρο Μ ' τρο Mt' rqo Εύκολ ο

11 .. ΡΟΜΝΤΚ ΡΣΤΟΥΡΓΗΜ Τ Η μουσκή που παρουσάζετα εδώ περλαμ6άνε μερκά από τα πο δάσημα έργα του Σούμπερτ, όπως τη γορταστκή κα πνευματώδη Πέμπτη Συμφωνία κα μα επλογή όμορφων τραγουδών που γράφτηκαν τα τελευταία χρόνα της ζωής του. ρστερά: Τα πάθη του έρωτα συλλαμβάνοντα με μεγάλη ρομαντκή ένταση σε αυτόν τον πίνακα του Ουίλαμ Ντάς (806 64), που ττλοφορείτα Φραντσέσκα ντα Ρίμν. Ο Σούμπερτ παρουσίαοε το ίδο θέμα με παρόμοα ένταση στη μουσκή του. Ογκώδες οκτάβες εγχόρδων παρουσάζουν το πρώτο θέμα του ζωηρού Μενουέτου[], που τείνε περσσότερο προς ένα αργό σκέρτσο παρά σ' έναν επίσημο χορό. Το πο λυρκό δεύτερο τμήμα αρχίζε μ' ένα δάλογο βολών κα βολοντσέλων, ενώ αντπαραβάλλοντα φράσες των ό μποε. Ο ήχος του φλάουτου που ενώνετα με την ερμηνεία των βολών, όταν η φράση επαναλαμβάνετα, είνα αναμφίβολα μα στγμή που μας θυμίζε το Μότσαρτ. Πομενκός χαρακτήρας Το Τρίο δαθέτε πομενκό χαρακτήρα. ΣΥΜΦΩΝ Ρ. ΣΕ Σ ΥΦΕΣΗ MEZONA 48 Η μουσκή της Πέμπτης Συμφωνίας του Σούμπερτ είνα νεανκή κ ασόδοξη. Μετά από μα δαίτερα σύντομη εσαγωγή, που αποτελείτα από μερκές συγχορδίες στα ξύλνα πνευστά κα μα φευγαλέα κλίμακα από νότες στα βολά, παρουσάζετα το χαρούμενο κ ανέμελο πρώτο θέμα του A//egro []. Το δεύτερο θέμα, που ακολουθεί μετά από ένα σύντομο πέρασμα, είνα πο λυρκό. Μα επανάληψη του μουσκού υλκού που έχε ακουστεί έως εκείνη τη στγμή οδηγεί στο τμήμα ανάπτυξης. Στο σημείο αυτό τα έγχορδα, από τους κύρους στυλοβάτες όλης της συμφωνίας, αρχίζουν μα δαπεραστκή κα στη συνέχεα πο απαλή επανεπεξεργασία του πρώτου θέματος, προτού το εσαγωγκό μουσκό υλκό επστρέψε γα μα τελευταία φορά. Την ερηνκή μουσκή του Andante con moto [] μοράζοντα σχεδόν σότμα έγχορδα κα ξύλνα πνευστά (ο Σούμπερτ δε χρησμοποεί κλαρνέτα στη συμφωνία), ενώ ένα σόλο φλάουτο εμπλουτίζε περστασακά τον ήχο της πρώτης μελωδίας του βολού. Καθώς η μουσκή εναλλάσσετα μεταξύ αντπαραβαλλόμενων τμημάτων, εμφανίζοντα παροδκές μετατονίσες δαίτερα προσφλείς στον Σούμπερτ αν κα η μελωδία δεν απομακρύνετα ποτέ από την αρχκή γαλήνη που θυμίζε τραγούδ. Φλάουτα κα όμποε επαναλαμβάνουν τη μελωδία κα κόρνα συμπληρώνουν χαρακτηρστκά την τελκή καντέντσα. Το σύντομο κα πο περίτεχνο μεσαίο τμήμα οδηγεί στην επανάληψη της εσαγωγκής μουσκής, προτού επαναληφθεί κα το ίδο το Μενουέτο. Το A//egro vvace [4] που ολοκληρώνε το έργο είνα δαίτερα ζωηρό. Το εσαγωγκό θέμα βασίζετα σε μα απλή κλίμακα σε Σ ύφεση μείζονα κα αναγγέλλετα από τα βολά. Στη συνέχεα επεκτείνετα κα αναπτύσσετα, έως ότου μα δακεκομμένη καντέντσα παρουσάσε νέο μουσκό υλκό ένα μουσκό πέρασμα που οδηγεί στο χαρτωμένο δεύτερο θέμα. Το τμήμα ανάπτυξης επκεντρώνετα κυρίως στην πρώτη μελωδία. Χωρίς υπερβολκή δραματκότητα συνεχίζετα η ίδα δροσερή κ ανέμελη δάθεση που χαρακτήρζε την εσαγωγή της συμφωνίας. κούμε τα προηγούμενα θέματα γα μα τελευταία φορά, προτού μα σύντομη κόντα ολοκληρώσε το έργο.

12 ρστερά: Η βουκολκή ευθυμία ενός ταλκού Τοπίου με 80 οκούς που Χορεύουν του Φραντς Ντρέμπερ (87) καθρεφτίζε τη χαρούμενη δάθεση της Πέμπτης Συμφωνίας του Σούμπερτ. Ο πομενκός χαρακτήρας της μουσκής της εναρμονίζετα με την αγάπη του συνθέτη γα την ύπαθρο. SCHWANENGESANG (ΚΥΚΝΕΟ ΣΜ) Το Standchen [] του Σούμπερτ θεωρείτα ένα από τα σπουδαότερα ερωτκά τραγούδα που έχουν γραφτεί. ν κα βρίσκετα σε ελάσσονα τονκότητα, η μουσκή του δεν είνα θλμμένη. Φράσες στο πάνο αντηχούν συνεχώς την ερμηνεία του τραγουδστή, καθώς αυτός σταματά στγμαία το τραγούδ του. ργότερα, καθώς εντείνετα η συγκίνηση της μελωδίας, ο τραγουδστής εξστορεί με περσσότερο πάθος την περίπτωσή του, χωρίς να λαμβάνε απάντηση. ΤΟ τραγούδ ολοκληρώνετα καρτερκά κα η μουσκή γλστρά σχεδόν ανεπαίσθητα στη μείζονα τονκότητα στα τελευταία μέτρα. θάλασσα την κόρη που ψαρεύε. Καθημερνά εκείνη εμπστεύετα τη ζωή της στον άγρο ωκεανό. Θα εμπστευτεί την καρδά της σ' έναν εραστή; Η απλότητα του ποήματος του Χάνε καθρεφτίζετα στη λτή ενοργάνωση, αν κα από τη μουσκή δεν απουσάζουν ο αρμονκές εκπλήξες που χαρακτηρίζουν το ύφος του Σούμπερτ. Στο Am Meer [8] δυο εραστές κάθοντα στη θάλασσα. Ο ένας κλαίε. Παρακολουθούν ήσυχα το ηλοβασίλεμα κα την αργή αλλαγή του τοπίου. Η ατμόσφαρα της μουσκής αλλάζε δυο φορές. νήσυχα τρέμολο υπανίσσοντα τη βραδνή καταχνά κ αργότερα τη δυστυχία του ζευγαρού που κάθετα αδάφορο μπροστά στην ο μορφά που το περβάλλε. Η δάθεση στο Taubenpost [9] είνα χαρούμενη κ ανάλαφρη. Μα χορευτκή συγκοπτόμενη συνοδεία παρέχε το δανκό υπόβαθρο στη γλυκόπκρη στορία του εραστή που έχε αποχωρστεί την αγαπημένη του. Καθημερνά της στέλνε τς ελπίδες του, τους πόθους του, τα όνερά του. Ο σκέψες του είνα τα δκά του ταχυδρομκά περστέρα. Ένα θλυερό ταξίδ Στον ποχαρετσμ6 [6] ο τραγουδστής " αναχωρεί σε ταξίδ κ αποχαρετά λυπημένος τα μέρη που γνώρσε κ αγάπησε. Στη συνοδεία ακούγετα το ανάλαφρο ποδοβολητό των αλόγων, καθώς ο αναβάτης περνά μέσα από την πόλη κοτώντας με νοσταλγία τα σπίτα κα τους κήπους κα ρίχνοντας μα ματά όλο πόθο σ' ένα συγκεκρμένο παράθυρο. Στην απλή μελωδία του Fschermadchen [7] με την απαλή λκνστκή συνοδεία του ο τραγουδστής καλεί από τη Η ΜΓΕ ΤΗΣ Ο κύκλος τραγουδών ο κύ/.λος τραγουδών είνα μα ομάδα τραγουδών με κανό θέμα. Το n e Ferne Gelebte (Στη Μακρνή γαπημένη) του ΜπετόΌεν είνα το το πρώτο έργο που γράφτηκε σ' αυτή τη μορφή (86). Σύντομα ακολούθησαν ο μεγάλο κύκλο τραγουδών του Σούμπερτ e Schoene Muellern (Η Ωραία Μυλωνού) κα το Wntenese (Χεμωνάτκο Ταξίδ). ργότερα ο ΓκούσταΌ Μάλερ θα χρησμο ΜΟΥΣΚΗΣ " ποήσε την ίδα φόρμα. Ο κύκλο τραγουδών ερμηνεύοντα συλλογκά, αλλά κα μεμονωμένα τραγούδα (με ολ οκληρωμένη μορφή) ερμηνεύοντα περστασακά. Το Κύκνεο Άσμα δεν μπορεί να χαρακτηρστεί με τη στενή έννοα του όρου ως κύκλος τραγουδών, μα κα δε δαθέτε κάποο κονό θέμα. Γενκότερα, όμως, θεωρείτα κύκλος.

13 .... Δεξά: Μα μαυρομάτα καλλονή επδεκνύε τ της έστελε ο εραστής της ένα ε ρωτκό γράμμα τρυπημένο από ένα βέλος. Ο πίνακας του Ουίλαμ Νάτ Κίλνγκ καθρεφτίζε εν μέρε το ρομαντκό σκηνκό του τραγουδού του Σούμπερτ e Τaυbenpost, όπου το βέλος της επθυμίας είνα στην πραγματκότητα ο ίδες ο σκέψες του ποητή. Πάνω: Σ' αυτό τον δόρρυθμο πίνακα ο καλλτέχνης παρουσάζε τον Σούμπερτ να παίζε αρπετζόνε. Στον πίνακα υπάρχουν ανακρίβεες, μα που το αρπετζόνε ερμηνευόταν με δοξάρ. ΣΟΝΤΓΡΠΕΤΖΟΝΕ Κ ΠΝΟ ΣΕ Λ EΛAΣΣONA 8 (ΜΕΤΓΡΜΜΕΝΗ γα ΟΛΟΝΤΣΕΛΟ & ΚΘΡ) Τ α δυο κύρα θέματα του εσαγωγκού A//egro moderato [0] παρουσάζουν μα από τς ωραότερες λυρκές στγμές του Σούμπερτ. Η κθάρα ερμηνεύε σε ελάσσονα τονκότητα το πρώτο μοτίβο, το οποίο στη συνέχεα υοθετείτα από το βολοντσέλο. Το θέμα του τραγουδού εξερευνά αδάκοπα την υψηλή έκταση του οργάνου. κολουθεί πο δυνατή μουσκή μα σύντομη μετάβαση που οδηγεί στο μελωδκό δεύτερο θέμα. Το τμήμα ανάπτυξης αρχίζε με μα αλλαγή τονκότητας μα μονα ΜΟΥΣΚΕΣ ΕΝΝΟΕΣ Δακεκoμμέvη καντέvτσα Ο δυο τ ελευταίες συγχορδίες σε μα μουσκή φράση σχηματίζουν μα «καντέντσα». Η καντέντσα «δακόπτετα» (γεγονός που αφνδάζε πάντα τον ακροατή), όταν η δεύτερη συγχορδία δαφέρε από την προολεπόμενη ερ μην ε ία δκή συγχορδία στην κθάρα. Τελκά το εσαγωγκό υλκό ερμηνεύετα κα πάλ, ενώ μα σύντομη κόντα ολοκληρώνε το έργο. Το Adago [] αρχίζε με μα εσαγωγή που ερμηνεύε η κθάρα. Στη συνέχεα. εμφανίζετα το βολοντσέλο με μα άλλη εξαίρετη μελωδία του Σούμπερτ, που αντπαραβάλλετα με την απλή πτσκάτο συνοδεία της κθάρας. υτή η ηχητκά πλούσα μελωδία γα μα ακόμη φορά οδηγεί το όργανο στην πο ψηλή έκτασή του. Μετά από μα σύντομη καντέντσα παρουσάζετα αμέσως το ρυθμκό A//egretto []. Το πρώτο θέμα ρέε απαλά, η δάθεση όμως σύντομα αλλάζε κα η δεύτερη μελωδία θυμίζε ουγγρκή τσγγάνκη μουσκή. Το μέρος έχε γραφτεί σε ύφος ράντο (το εσαγωγκό θέμα επαναλαμβάνετα μετά από κάθε νέα μελωδία). κολουθεί ένα κεντρκό επεσόδο κα μα επστροφή στην τσγγάνκη μουσκή, κα το έργο ολοκληρώνετα με μα εντυπωσακή φανφάρα του σολίστ που καταλήγε σε ένα τραγουδστό αρμονκό κορύφωμα. Κλασκές qφσaς Λεν έκανε τίποτε γα να δευρύνε τα δεδομένα όρα της συμφωνίας ί της σονάτας, αλλά τους προσέδωσε μαγεία, ρομαντσμό κα γλυκά φυσκότητα, στοχεία που δεν είχε κανείς προσεγγίσε έως τότε. 'f! Σερ Τζορτζ Γκρόουο (ο πρώτος εκδότης του Λεξκού της Μουσκής κα τωυ Μουσ,κώΥ), Όλο το 6άθος κα η ενόραση, η θέρμη κα συνασθημάτων του, η χάρη των η ανεμελά του κα μερκές φορές η εππολαότητά του ανχνεύοντα στα Led του. 'f! Λούντοχ Σπάντελ, ενέζος κρτκός, 8

14 \f )... JLllEs GVΥέGεlSΤ... τ ϊ t...,., 4 Μ ΕΠΛΟΓΗ ΤΡΓΟΥ ΔΩΝ Η χαρσματκή γραφή του Σούμπερτ σ' αυτά τα τραγούδα συλλαμυάνε όλη τη μελωδία κα τα συνασθήματα που ενέπνευσε η φύση στο ρομαντκό ρστερά: Η πρω τότυπη παρττούρα Led. ΠΡΟΤΕΝΟΜΕΝ ΕΡΓ του τραγουδού του Σούμπερτ Heden χρονολο roslen γείτα στς 9 υ 8, Χεμωνάτκο Ταξίδ, 9 υτός ο κύκλος τραγουδών από το περλαμβάνε 87 τη χρονά που συ σμένα σε μα συλλογή ποημάτων του νέθεσε 4 τραγούδα, βασ γούστου του περίπου ίλχελμ Μίλερ. Η γενκότερη δάθεσή 0 τραγούδα. Την τους είνα ζοφερή κ απασόδοξη, κατα εποχή τάσσοντα ωστόσο στα μεγαλύτερα επ εκείνη ο Σούμπερτ ήταν 8 χρόνων κα δίδασκε στο σχολείο του πατέρα του στο τα πενό σπίτ τους τεύγματα του Σούμπερτ. Εξστορούν το ταξίδ ενός οδοπόρου που εγκαταλείπε το σπίτ της αγαπημένης του όταν εκείνη τον προδίδε Καθώς ακολουθεί το μονα χκό κα χωρίς προορσμό μονοπάτ του στη ένη. μέσα στους πάγους κα το χόν, η καρδά του πλημμυρίζε με νοσταλγία, ψεύτκες ελπίδες κ απόγνωση, που καθρεφτίζο ντα στη δυνατή μουσκή. Τ α ποήματα του Γόχαν Γκέτε (7498), του μεγαλjτερου Γερμανού ρομαντκού ποητή, α Την ίδα χρονά ο Σούμπερτ συνέθεσε δυο από τα πο αξαγάπητα τραγούδα του. Το πρώτο, e Forelle (Η Πέστρο ποτέλεσαν πηγή έμπνευσης αλλά κα πα φα), αασίζετα σε ποίηση του Γερμανού ρότρυνση γα τη μουσκή δοφυα του ποητή Κρίσταν Σούμπαρτ Σούμπερτ. Το (799). Ο ο συνθέτης μελοποίη κυματστές συγχορδίες στο πάνο αναπα σε ένα από τα πο ανάλαφρα ποήματα ρστούν ένα ποτάμ που κυλά γρήγορα στο του Γκέτε. Το αουνό 8 Hedenroslen (Το γρα τρανταφυλλάκ) είνα ένα μκρό δράμα, μα αξέχαστη μελωδία που συμπε ρέλααε αργότερα ο Σούμπερτ στο Κου όπου ένα αγόρ θέλε να κόψε ένα άγρο ντέτο της Πέστροφας. Το τραγούδ μλά τραντάφυλλο: το λουλούδ, μη θέλοντας γα κάποον που παρακολουθεί έναν ψα να ρά κα χαίρετα αλέποντας το ψάρ να κοπεί, απελεί να αγκάθα του το τρυπήσε αγόρ, με τ' «ώστε να με αντλαμαάνετα κα να αποφεύγε αγκίστρ του λόγω της δαφάνεας του Δυστυχώς, η προεδοποίηση του λουλου νερού. Ο ψαράς, όμως, θολώνε με λάσπη δού αγνοείτα τα νερά του ποταμού πάνοντας τελκά το τελκά «να παρα σε Σ ύφεση μείζονα, 898 Το έργο αυτό, που χρονολογείτα στα τέλη του 87, είνα πλούσο κα λυρκό, γεμάτο μουσκή έμπνευση. Ο Σούμαν αναφέρθηκε στην απερόρστη νοσταλ γία του, κα είνα πθανό ο συνθέτης να το συνέθεσε ή να συνέλαβε την δέα του έργου κατά τη δάρκεα κάποων απο λαυστκών δακοπών του Σούμπερτ στην αυστρακή πόλη του Γκρατς. το θυμάσα, γατί δε θα σου το επτρέψω». πρέπε Τρίο γα Πάνο αρ. δοθεί κα να υποφέρε». Γραμμένο στο ύφος ενός λα ίκού τραγουδού, το ψάρ προς μεγάλο θυμό του παρατηρητή. Heden Το An de Musk (Στη Μουσκή) δαθέτε μα απλή συνοδεία πά γράφτηκε από το φίλο του Σούμπερτ, νου που περκλείε όλη την τέχνη του Φραντς φον Σόμπερ. Τα συνασθήματα Σούμπερτ σε τρες υπέροχες στροφές. του τραγουδού, που αποκαλεί τη μουσκή roeslen 87, «παρηγορά μου» κα «αγαπημένε μου αασσμένο πάλ σε ποίημα του Γκέτε, η Λυτρωτή», είνα ααθά κα σοααρά κα Στο Ganymed (Γανυμήδη) του καρδά του ποητή αχμαλωτίζετα από περκλείοντα στη φράση «Ω μουσκή, την ομορφά του πρωνού κα ανέρχετα γήνε καθρέφτη του ουράνου αασλείου». αναφορά στον αρχαοελλη ν κα η επλογή αυτή των τραγου νκό μύθο του Δία που απήγαγε τον στον ουρανό δών περλαμαάνε μόνο τέσσερα από τα όμορφο νεαρό Γανυμήδη στον Όλυμπο 600 του συνθέτη, θα κανοποήσε οποον γα να τον κάνε ονοχόο του. Η μουσκή δήποτε ακροατή δεκτκό στη μαγεία της του έργου είνα μελωδκή κα νοσταλγκή. μελωδίας, της φωνής κα της ποίησης. Περσσότερα γα τον Σούμπερτ στα τεύχη 4, 4 κα 6 της ΚΛΣ/ΚΗΣ ΣΥΜΟΓΗΣ.

15 Η ΚΜΠΣ Η καμπάσα προέρχετα από τη δυτκή φρκή μα ήπερο που αποτελεί πλούσα πηγή κρουστών οργάνων κάθε είδους κα μεγέθους. υτό το δάσημο όργανο είνα οασκά ένα Γεγovότα Ο παραδοσακός ρυθμός της καμπάσα σάμπα χαρακτηρίζετα συνήθως από δυο χτυπήματα των κροτάλων που ακολουθούντα από δυο περστροφές του κυλίνδρου. Ο σύγχρονος ερμηνευτής της καμπάσα σε μα ορχήστρα χορευτκής μουσκής μπορεί να επλέξε από τρία μεγέθη καμπάσα την υψηλόφωνη, τη μεσαία ή μα χαμηλό. φωνη. ISBN 'κρόταλο με μα δαφορά όμως: ο μηχανσμός που παράγε τον ήχο ορίσκετα στο εξωτερκό μέρος του οργάνου. Στην κατασκευή της παραδοσακής καμπάσα, μα κατάλληλη κολοκύθα συνήθως σε σχήμα ωοεδές ή αχλαδούεπλέγετα κα ξηραίνετα. Το μέγεθος της κολοκύθας πρέπε να είνα κατάλληλο όταν είνα ακόμη φρέσκα, καθώς αυτή θα συρρκνωθεί όταν ξεραθεί. Θα πρέπε εξάλλου το σχήμα της να δευκολύνε το κράτημά της κα η επφάνεά της να είνα τραχά, ώστε να συμοάλλε στον ήχο του κρουστού οργάνου. Γα την κατασκευή των κροτάλων, μα σερά από μεγάλους σπόρους (ή χάντρες) δένοντα σ' ένα κορδόν. Το κορδόν με τους καρπούς πλέκετα ώστε να σχηματίσε ένα δίχτυ που προσαρμόζετα σφκτά πάνω στο όργανο. Η καμπάσα μεταφέρθηκε, όπως τόσα αφρκανκά όργανα, στη Νότα μερκή κ έγνε δαίτεραδημοφλής στη ραζλία με το όνομα afuche (αφούτσε). Εκεί συσχετίστηκε με τη χορευτκή μουσκή, υποστηρίζοντας το ρυθμό της σάμπα. Καθώς το όργανο απόκτησε μα ουσαστκή θέση στη λατνοαμερκάνκη ορχήστρα, κατασκευαστές οργάνων Η ΕΠ ΣΤΗΜΗ ΤΟΥ ΠΩΣ ΛΕΤΟΥΡΓΕ Η ΚΜΠΣ Η καμπάσα κρατέτα στο δεξί χέρ, ενώ το αρστερό αναπαύετα πάνω στα μεταλλκά κρόταλα πέζοντάς τα προς την ανάγλυφη μεταλλκή επφάνεα του κυλίνδρου. Η περστροφκή κίνηση του δεξού χερού προς εναλλασσόμενες κατευθύνσες έχε ως αποτέλεσμα την πρόσκρουση του κυλίνδρου στα κρόταλα. Το αρστερό χέρ δαφοροποεί την πίεση που ασκείτα στα κρόταλα, παράγοντας τους ρυθμκούς τονσμούς που αποτελούν την κύρα συμβολή του οργάνου στη μουσκή. Τα ρολαρίσματα επτυγχάνοντα με τίναγμα του οργάνου. Το αρστερό χέρ, κα πάλ σε στενή επαφή με τα κρόταλα, δακόπτε το ρολάρσμα. Ένα πο ελεύθερο ρολάρσμα είνα εφκτό με μα δυνατή περστροφή του κυλίνδρου, επτρέποντας ταυτόχρονα στα κρόταλα να κνούντα χαλαρά γύρω του. από τς ΗΠ δημούργησαν την πο ανθεκτκτ μεταλλκή αφούτσεκαμπάσα (περσσότερο γνωστή απλά ως καμπάσα), που χρησμοποείτα συχνότερα στς μέρες μας.