Κλασική ΣΥΛΛΟ ΓΗ. XA'lNTN 57: ΧΑ1ΝΤΝ - Η ΜΟΥΣΙΚΗ ΤΟ ΠΕΡΧΟΔΧΚΟ. Για την έκδοση της σειράς συνεργάστηκαν: κλασικά αριστουργήματα

Transcript

1

2 Κλασκή ΣΥΛΛΟ ΓΗ Η ΜΟΥΣΚΗ 57: ΧΑ1ΝΤΝ κλασκά αρστουργήματα 8 Κουαρτέτο Εγχόρδων σε Ρε μείζονα Έργο 64 αρ. 5 ''Ο Κορυδαλλός" 8 Κουαρτέτο Εγχόρδων σε Σ ύφεση μείζονα Έργο 1 αρ. 1 "Το Κυνήγ" 8 Συμφωνία αρ. 101 σε Ρε μείζονα "Το Ρολό" ΤΟ ΠΕΡΧΟΔΧΚΟ Ο συνθέτης Χάντν Επτυχία στο Λονδίνο 57/1 Μουσκό σημείωμα Οδηγός γα τη μουσκή 57/4 Μουσκή εκτέλεση Δυο απλές παρττούρες από τη Συμφωνία "Το Ρολό" 57/5 Ακούγοντας τη μουσκή Ανάλυση των κλασκών αρστουργημάτων του Χάντν 57/9.Αλλες συνθέσες Η Δημουργία το τελευταίο αρστούργημα 57/12 Η ορχήστρα Ο οφίαυλος μα μεσαωνκή κορνέτα Εγγύηση Μουσκής Ποότητας Οπσθόφυλλο Η MOS. λόγω των αυστηρά επλεγμένων κα μεγάλων σε όγκο αγορών που πραγματοποεί σας εγγυάτα κορυφαία ποότητα κλασκής μουσκής σε απίστευτα χαμηλή τμή. Καμία απολύτως παραχώρηση δεν έχε γίνε ως προς την ποότητα. Ο δίσκο CD έχουν τς υψηλότερες δυνατόν προδαγραφές (DDD σημαίνε ότ έχε γίνε ψηφακή εγγραφή κα επεξεργασία ώστε να έχουμε τέλεα αναπαραγωγή του ήχου). Γα την έκδοση της σεράς συνεργάστηκαν: Μετάφραση: Επμέλεα: Γλωσσκή επμέλεα: Δεύθυνση Έκδοσης: Εκτύπωση: Δήμητρα Βενέτη Γώργος Β. Ράνα Αν. Νίκα Μονεμ6ασίτης Βασίλης Θυμανός ΑΦΟ ΠΡΩΤΟΠΑΠΑ ΕΠΕ Τίτλος πρωτοτύπου: ΗΑ YDN c/assicaj mastelpieces 1994 Orbis Publishing Limited London 1994 γα την Ελληνκή γλώσσα: Α. ΑΛΕΞΑ & ΣΑ σε. Εθν. Αντστάσεως Λυκό6ρυση Τηλ: ISSN l1ο6207χ ISBN XA'lNTN Η εξέλξη της τέχνης των ήχων θα ήταν ααραλώς δαφορετκή αν η αυστρακή γη δεν είχε υποδεχτεί τσ 18σ αώνα τον Φρcντς Γόζεφ Χάντν. Τούτος ο σεμνός ο αγνός ο ΚCΛo'/..άγαθος κα ακάματος εργάτης της μουσκής υπήρξε ταυτοχρόνως κα κανοτόμος μα κα ο νομοθέτης ενός σπσδαίου κεφαλαίου της τέχνης την οποία ετάχθη να υπηρευ1σε Κανείς άljoς ίσως εγγεγραμμένος στην στορία της μουσκ1)ς δεν ευεργέυ1σε την ορχηστρκή μουσκ11 όσο ο Χάντν. Μολονότ δεν ήταν αυτός.() εφευρέτης της φόρμας της συμφωνίας όπως αρκετοί αρέσκοντα να πρεσ6εύουν 11ταν αυτός ο οποίος αναγνώρσε την ΟΡΟΤΚ11 της μορφή συνέταξε τους κανόνες που δέπουν την ανάπτυξή της κα την τελεοποίησε μορφολογκά κα ουσαστκά στον υπέρτατο σαθμό που του επέτρεπαν τα μέσα που είχε στη δάθεσή του. Τς καταθέσες του παρέλασαν όλο ο επόμενο μουσουργοί με πρώτους τσvς Μότσαρτ κα Μπετόβεν τς χρησμοποίησαν σαν κεφά!αο κα απήλαυσαν τα κέρδη τους με επτόκο τη δκ11 τους φαυτ;ασία. Αν η συμφωνία τού χρωστά τς πολύτμες επεμ6άσες του το κουαρτέτο f:'(x/xixjjv η υπέρτατη oρφή καθαρής μουσκής του χρωστά τη γένε011 του. Αυτός του έδωσε πνοή ζωής αυτός το δαμόρφωσε αυτός του χάρσε πρώτος το δκαίωμα της αωνότητας. Ανεξάντλητος επνοητκός πολυγραφότατος υπερεκατό ο συμφωνίες που συνέθεσε υπερογδόντα τα κουαρτέτα εγχόρδων του ο Χάντν 11ταν υποταγμένος σε μα μοίρα που η ώρα της cjjayή; της μόλς κρυφογελούσε στο τέλος του σίου του. Προσέφερε τς θυσίες του στη μουσκή μέσω εκείνων των αφεντάδων που είχαν τη δυνατότητα να κcjju.εργoύv την τέχνη δά των υποτακτκών τους. Παρ' όλα αυτά η μουσκή του είνα ολόφωτη αυτόφωτη γεμάτη φρεσκάδα καλοσύνη κα σορροπία. Πθανόν να μην ενθουσάζε πάντοτε πάντοτε όμως συγκνεί. Γώργος Β. Μονεμ6ασίτης

3 Τ Ε Π ΤΥ Χ Α ΣΤΗΝ AJΓJΓ ΛΑ Ο Χάντν δέχτηκε πρόσκληση να εργαστεί στην Αγγλία ως επίτμος καλεσμένος. Η δαμovή του εκεί όχ μόνο μεγέθυνε τη φήμη του ως μεγάλου συνθέτη αλλά κα αποδείχτηκε δαίτερα ευχάρστη γα τον ίδο. Αρστερά: Ο Γόζεφ Χάντν υπήρξε μα αντσυμβατκή κ αγαπημένη προσωπκότητα που χάρσε στην Ευρώπη μερκές από τς πο γνωστές μελωδίες της ο Γερμανκός Εθνκός Ύμνος κα το "Twinkle Twinkle Little Star" είνα μόνο δυο από αυτές. Ήταν ένας από τους σημαντκότερους κανοτόμους της κλασκής εποχής κα το έργο του εκτμήθηκε δαίτερα από τους άλλους μουσκούς. Ω στόσο παρά την ε πτυχία του η μουσκή του επσκάστηκε ελαφρά μετά το θάνατό του από την εμφάνση μας νέας συναρπαστκής "ρομαντκής" μεγαλοφυτας Μπετόβεν. του παραγγελίες καθώς κα προτάσες γα ταξίδα. Ο Χάντν ήταν τότε ο πο δάσημος συνθέτης εν ζωή κα δέχτηκε έναν καταγσμό από προσκλήσες κα παραγγελίες γα νέες συνθέσες. Ένας από εκείνους που τον αναζήτησαν ήταν ο γερμανκής καταγωγής Γόχαν Πέτερ Σάλομον που είχε εγκατασταθεί στο Λονδίνο κα εργαζόταν ως οολονίστας κα μπρεσάρος κοντσέρτων. Ο Σάλομον κάλεσε τον Χάντν να επσκεφτεί τη ορετανκή πρωτεύουσα. Η συμφωνία που συνόδευε την πρόσκληση κα περλάμοανε παραγγελίες νέων συμφωνών ήταν δαίτερα ευνο ίκή. Ο Χάντν δέχτηκε κα το ΔεκέμΌρο του 1790 μα δύσκολη εποχή γα ένα τόσο μακρύ κα επίπονο ταξίδ αναχώρησε με τον Σάλομον γα το Λονδίνο. Την ημέρα των Χρστουγέννων σταμάτησαν στη Βόνη όπου συνάντησαν το νεαρό Λούντοχ οαν Μπετόοεν που εργαζόταν ως αναπληρωτής οργανίστας στον Εκλέκτορα της περοχής. Ο Χάντν εντυπωσάστηκε από τς κανότητες του Μπετόοεν κα προσφέρθηκε να τον δδάξε επστρέφοντας από την Αγγλία υπόσχεση που κράτησε αν κα η σχέση τους δεν αποδείχτηκε δαίτερα εύκολη. Την Πρωτοχρονά του 1791 ο Χάντν κ ο Σάλομον αναχώρησαν από το Καλέ γα το ΝτόΌερ. Δυνατοί άνεμο δυσκόλεψαν το ταξίδ που κράτησε ολόκληρη τη μέρα. Ο Χάντν όμως παρέμενε στο κατάστρωμα κατά τη δάρκεα ολόκληρου του ταξδού γοητευμένος από τη θέα αυτού που έολεπε γα πρώτη φορά κα που αποκαλούσε "αυτό το απέραντο τέρας η θάλασσα". Όταν πλέον έφτασαν στο Λονδίνο είχαν συμπληρώσε 17 μέρες ταξδού. Γ α 30 περίπου χρόνα ο Φραντς. Γόζεφ Χάντν ήταν μουσκός της αυλής κα συνθέτης του Ούγγρου πρίγκπα Νκολάους Εστερχάζ έως τον θάνατο του πρίγκπα το Ο γος κα δάδοχός του πρίγκπας Άντον δεν ενδαφερόταν γα τη μουσκή όσο ο πατέρας του παρ' όλα αυτά κράτησε τον Χάντν στην υπηρεσία του τμητκά. Ο Χάντν ορέθηκε τότε στην ευχάρστη θέση να είνα εξασφαλσμένος οκονομκά κα ταυτόχρονα να είνα ελεύθερος να δέχετα Η ζωή στο Λονδίνο Όπως κα άλλο πρν από αυτόν ο Χάντν ένωσε δέος μπροστά στο τεράστο μέγεθος κα το θόρυοο του Λονδίνου δαίτερα μετά από τα χρόνα της γαλήνας απομόνωσής του στο καλοκαρνό παλάτ των Εστερχάζ. Εξάλλου κα η μουσκή ζωή της πόλης ήταν κάτ κανούρο γ' αυτόν. Το Λονδίνο δέθετε μα πληθώρα κερδοφόρων εμπορκών θεάτρων τα οποία ανέοαζαν έργα κα όπερες. Επίσης δέθετε πολυάρθμες μουσκές οργανώσες που δηύθυναν τς δκές τους υποθέσες καθώς

4 ο κα τακτά δαστήματα παρουσίασης κοντσέρτων σ' ένα από τα οποία ο Σάλομον επθυμούσε να παρουσάσε το έργο του Χάντν στο αγγλκό ακροατήρο. Η φήμη κα το πνεύμα του Χάντν είχαν προηγηθεί της άφξής του κα εξαρχής ήταν ο ευνοούμενος καλεσμένος σε χορούς κα γεύματα. Με τον δκό του δακρτκό τρόπο χάρηκε επίσης τη συντροφά δαφόρων γυνακών. Ωστόσο εκτός από αυτά είχε να επτελέσε μεγάλο έργο να συνθέσε νέες συμφωνίες κα άλλα έργα που σύμφωνα με το συμοόλαό του έπρεπε κα να τα δευθύνε. Φλόπονος όπως πάντα μετακόμσε από το πολύ60υο κα μοντέρνο Σόχο σε μα ήσυχη αγροκία στην εξοχή του Μέρλμποουν. Το πρώτο του κοντσέρτο όπου δηύθυνε την ίδα την ορχήστρα του Σάλομον από τα πλήκτρα (συνήθεα της εποχής) έλα6ε χώρα στς 11 Μαρτίου του 1791 στη δάσημη Αίθουσα της Πλατείας του Α νό6ερου. "Η θέα του ξακουστού συνθέτη ηλέκτρσε το ακροατήρο" έγραφε ο Άγγλος μουσκολόγος Τσαρλς Μπέρνε"ί "κα προκάλεσε έναν τέτοο ενθουσασμό που έφτασε σχεδόν τα όρα της παραφροσύνης". Πράγματ ήταν η απαρχή μας έξοχης περόδου κοντσέρτων. Eνθoυσασμiνoς τουρίστας Κατά την παραμονή του στην Αγγλία ο Χάντν ταξίδεψε πολύ. Έπλευσε το ποτάμ από τη γέφυρα του Ουέστμνστερ έως την ύπαθρο του Ρίτσμοντ κα επσκέφτηκε το Κάστρο του Ουίνδσορ κα τς πποδρομίες του Άσκοτ. Εξάλλου συνέχσε το ταξίδ του στην ενδοχώρα επσκεπτόμενος την Οξφόρδη όπου του αποδόθηκε τίτλος τμής κα επέστρεψε μετά από μα φαντασμαγορκή τελετή ως "Δρ. Χάντν". Στη συνέχεα επσκέφτηκε το Κέμπρτζ όπου εντυπωσάστηκε οαθά από την ομορφά του Βασλκού Παρεκκλησού του Κολέγ ου. 'Ενωθε περέργεα γα όλα κα κρατούσε σημεώσες γα οποεσδήποτε εκδηλώσες της αγγλκής Δεξά: Ο Γεώργος ο Τρίτος ( ) που παραχώρησε στον Χάντν μα σουίτα στο Κάστρο του Ουίνδσορ υπήρξε ένας ευσυνείδητος βασλάς η δακυβέρνηση του οποου επέφερε μεγάλες αλλαγές. Δυστυχώς κληρονόμησε κάποα ασθένεα που τον οδήγησε στην παραφροσύνη. ζωής του φαίνονταν παράξενες. Ακολούθησε μα δεύτερη περίοδος επτυχημένων κοντσέρτων στο Λονδίνο. Στη συνέχεα ο Χάντν επέστρεψε στη Βένη τον ούνο του 1792 μετά από παράκληση Πάνω: Το παλαότερο θέατρο του Λονδίνου το Ντράρ Λέν άνοξε το 1663 κα στέγασε κάθε είδους παραγωγή γα όλους τους κατοίκους του Λονδίνου από τους πλέον αρστοκράτες έως τους πλέον φτωχούς. Ο Χάντν εντυπωσάστηκε από την ποκλία των θεατρκών δραστηροτήτων που πρόσφερε το Λονδίνο. qφ.σες Ήταν τόσο πυκνί που μπορούσες να την απλίjσες στο ψωμί! Ο Χάντν γράφοντας γα την ομίχλη του Λονδίνου το χεμί)να του Ο ελεύθερες τέχνες κα η 1J γοητευτκή επστήμη της σύνθεσης δεν ανέχοντα τεχνκές αλυσίδες. Το μυαλό κα η ψυχή πρέπε να είνα ελεύθερα. Χάντν J

5 " Γεγονότα Ο Χάντν... εν συντομία 1732: Γεννέτα στς 31 Μαρτίου στο Ρόραου της Αυστρίας. 1740: Εσέρχετα στη σχολή κα τη χορωδία του καθεδρκού ναού του Αγίου Στεφάνου στη Βένη. 1750: Δάγε ολγαρκή ζωή ως δάσκαλος κα συνθέτης. 1761: Αναλαμβάνε μουσκός της αυλής του πρίγκπα Πάουλ κα λίγο μετά του δαδόχου του πρίγκπα Νκολάους Εστερχάζ. 1789: Γαλλκή Επανάσταση. 1790: Ο πρίγκπας Νκολάους πεθαίνε. Ο Χάντν συνεχίζε να αμείβετα χωρίς να εργάζετα 1791: Πρώτη επίσκεψη στο Λονδίνο γα να δευθύνε έξ νέες συμφωνίες καθώς κα άλλα έργα. 1794: Δεύτερη Ζπίσκεψη στο Λονδίνο γα την παρουσίαση της τελευταίας σεράς συμφωνών. Ο Ναπολέων κηρύσσε πόλεμο στην Αγγλία. 1809: Πεθαίνε στη Βένη στς 31 ΜαΤου. του εργοδότη του. Η ευχάρστη δαμονή του στην Αγγλία που δήρκεσε ενάμση χρόνο επσκάστηκε μόνο από την είδηση του θανάτου του αγαπημένου του φίλου Μότσαρτ το Δεκέμορο του 179. Μετά από τη θραμοευτκή πρώτη επίσκεψη δεν είνα άξο απορίας που ο Χάντν προσκλήθηκε κα πάλ στην Αγγλία. Όταν αναχώρησε κα πάλ τον ανουάρο του 1794 η πολτκή κατάσταση στη Γαλλία είχε αλλάξε μετά την Επανάσταση του Κυοερνήτης ήταν πλέον ο Ναπολέων Βοναπάρτης που κήρυξε ξαφνκά πόλεμο στη Βρετανία. Παρά τους κνδύνους του πολέμου ο Χάντν έφτασε ασφαλής στο Λονδίνο στς αρχές του επόμενου μήνα. Η δεύτερη επίσκεψή του ήταν το ίδο επτυχής κα περπετεώδης όσο κα η πρώτη. Κατάλληλη συντροφά Ύα ένα υασλά Σε μα αστραφτερή δεξίωση στο Κάρλτον Χάουζ ο Χάντν παρουσίασε το έργο του στο οασλά Γεώργο τον Τρίτο κα τον πρίγκπα της Ουαλίας. Κα ο δυο τον προσκάλεσαν να εγκατασταθεί στην Αγγλία. Ο συνθέτης έπλευσε τον Τάμεση προς τα κάτω γα να επσκεφτεί την αυλή του Χάμπτον με τους πλούσα δακοσμημένους κήπους που του θύμζαν το παλάτ των Εστερχάζ. Αυτή τη φορά είδε περσσότερα αξοθέατα της Αγγλίας ταξδεύοντας στο Ουίντσεστερ το Μπαθ το Μπρίστολ κα το Ουάτ. Στο Πόρτσμουθ την έδρα της αγγλκής ναυτκής δύναμης του παρουσάστηκε μα άλλη άποψη της αγγλκής ζωής αυτή της φρίκης του γαλλοαγγλκού πολέμου. Σοοαρά τραυματσμένο ναύτες κείτονταν στο νοσοκομείο του Γκόσπορτ ενώ το κουφάρ μας γαλλκής φρεγάδας ξεχώρζ ε στο λμάν. Στο μεταξύ πίσω στο Λονδίνο στς αίθουσ ε ς κα στα θέατρα ο Χάντν έστεψε τους μουσκούς του θράμοους με την παρουσίαση αυτών που έμελλε να είνα ο τελευταίες κα πο έξοχες συμφωνίες του. Ο 63άχρονος συνθέτης επέστρεψε τελκά πίσω στη Βένη τον Αύγουστο του 1795 μετά από παράκληση του νέου εργοδότη του πρίγκπα Νκολάους γου του πρίγκπα Άντον. Κάποα από τα σπουδαότερα έγ!υα του Χάντν δαίτερα το ορατόρό του Η ΔηουΡΥία γράφτηκαν εκείνη την εποχή. Ο δυο επσκέψες του στην Αγγλία πάντως αποδείχτηχαν καίρα σημεία της μακράς κ ένδοξης ζω11ς του. Σ' ένα από τα κοντσέρτα του Χάντν στην Αίθουσα της Πλατείας του Ανόβερου στο Λονδίνο ένας μεγάλος πολυέλαος αποσπάστηκε από την ο ροφή κα έπεσε στο δάπεδο. Ευτυχώς κανείς δεν τραυματίστηκε γατί ολόκληρο το ακροατήρο είχε συγκεντρωθεί γύρω από το συνθέτη στη μα άκρη της αίθουσας. Γα πολύ καρό θεωρούσαν ότ την ώρα του ατυχήματος ο συνθέτης ερμήνευε τη Συμφωνία αρ. 96 η οποία ονομάστηκε γ' αυτό "Θαυμαστή Συμφωνία' Ο μελετητές όμως σήμερα υποστηρίζουν πως ο συνθέτης ερμήνευε τη Συμφωνία αρ. 102 γ' αυτό το παρωνύμο απορρίφθηκε. Δεξά: Ο Χάντν απολάμβανε τη γαλήνη της αγγλκής υπαίθρου. Στο Ρίτσμοντ Χλ που απεκονίζετα εδώ από το ζωγράφο Τζόζεφ Τέρνερ έφτανε κανείς σε μκρό χρονκό δάστημα από το Ουέστμνστερ μέσω του ποταμού κα ήταν μα δαίτερα αγαπημένη δαδρομή του Χάντν.

6 4 ". :r ++!λf.c2vg$ό GnjlfLWΕ. Ία Κουαρτέτο Εγχόρδων σε Ρε μείζονα Έργο 64 αρ. 5 ''Ο Κορυδαλλός" ΧΑΝΤΝ Allegro moderato [1] Adagio [2] Menuetto Trio [3] Finale: Vivace [4] 57/4 Α υτό το έργο γράφτηκε το 1790 όταν ο Χάντν είχε μόλς αφήσε την αυλή των Εστερχάζ κα ήταν ελεύθερος να δεχτεί νέες παραγγελίες. Μαζί με τα πέντε άλλα κουαρτέτα του Έργου 64 κα τα έξ του Έργου 55 ολοκληρώνε τη σερά των Κουαρτέτων του "Τοστ" μα συλλογή που αποτελεί έναν αξόλογο φόρο τμής στην εξαίρετη επνοητκότητα του συνθέτη που δέθετε ήδη 30 χρόνα εμπερίας στη γραφή κουαρτέτων. Ο Γόχαν Τοστ στον οποίο αφερώθηκαν τα κουαρτέτα του Έργου 64 δατέλεσε Όολovίστας στην ορχήστρα των Εστερχάζ από το 1783 έως το Είνα πθανό πως επρόκετο γα το ίδο άτομο τον επχερηματία Γόχαν Τοστ που επδόθηκε σε παράνομες πράξες όσον αφορά το έργο του Χάντν σ' ένα ταξίδ του στο Παρίσ. Κουαρτέτο Εγχόρδων σε Σ ύφεση μείζονα Έργο 1 αρ. 1 "Το Κυνήγ" Presto [5] Menuetto Menuetto Secondo [6] Adagio [7] Menuetto [8] Finale: Presto [9] Ο μελετητές δεν είνα σίγουρο εάν αυτό το κουαρτέτο ε}χόρδων γράφτηκε το 1759 ή ένα ή δύο χρόνα νωρίτερα. Παρ' όλα αυτά ανήκε στο πρώμο έργο του Χάντν. Εκείνη την εποχή περίπου ο νεαρός συνθέτης που μαχόταν ακόμη γα να επόωίσε έγνε μουσκός δευθvντίς του Βενέζου κόμη Κ(ψλ φον Φίρνμπεργκ. Ο κόμης απολάμόανε την δωτκή παρακολούθηση μουσκών έργων κα είνα πθανό πως αυτό το κουαρτέτο μαζί με μα σερά συνοδευτκών έργων παρουσάστηκε γα πρώτη φορά στο σπίτ του κόμη στην πόλη ε τον ίδο τον Χάντν να ερμηνεύε το μέρος της Όόλας. Έργα όπως αυτό σίγουρα Όοήθησαν στην εξάπλωση της φήμης του Χάντν οδηγώντας το 1761 στο δορσμό του ως μουσκού της αυλής του πρίγκπα Πάουλ Εστερχάζ. Χάντν έμελλε να δατηρήσε αυτή τη θέση γα 30 περίπου χρόνα Ο εξακολουθώντας να εργάζετα κάτω ω[ό την υπηρεσία του δαδόχου του Πάουλ του πρίγκπα Νκολάους. Συμφωνία αρ. 101 σε Ρε μείζονα "Το Ρολό" Adagio Presto [1 Ο] Andante [11] Menuetto Trio [12] Finale: Vivace [13] Ο Χάντν συνέθεσε τς 12 τελευταίες κα καλ ύτερες συμφωνίες του που αρθμούντα ω[ό το 93 έως το 104 γα τς δύο επσκέψες του στο Λονδίνο (γ' αυτό είνα γνωστές ως Συμφωνίες του Λονδίνου). Α υτή εδώ ανήκε στην τελευταία ομάδα των έξ συμφωνών που συνέθεσε γα την Πάνω: Το σύγχρονο κουαρτέτο εγχόρδων που αποτελείτα από δύο βολά μία βόλα κα ένα τσέλο οφείλε την καταγωγή του στον Χάντν που κατάργησε τη συνοδία του πληκτροφόρου των παλαότερων συνόλων μπαρόκ. Κα ο Χάντν κα ο Μότσαρτ έπαζαν μαζί σε κουαρτέτα όντας κα ο δύο αρστοτέχνες αυτού του σχήματος. τελευταία επίσκεψή του. Ο Χάντν άρχσε να τη σχεδάζε στη Βένη το 1793 λίγο πρν αναχωρήσε γα την Αγγλία κα την ολοκλήρωσε φτάνοντας στο Λονδίνο στς αρχές του επόμενου χρόνου. Η πρεμέρα του έργου δόθηκε στς 3 Μαρτίου του 1794 σ' ένα κοντσέρτο που δοργάνωσε ο πρεσάρος Γόχαν Σάλομον. Όπως κα οποοδήποτε άλλο έργο που ο Χάντν συνέθεσε κα παρουσίασε στην Αγγλία συμφωνία είχε άμεση επτυχία. ΜΟΥΣΚΕΣ ΕΝΝΟΕΣ Nottllrl1i προέρχετα από το ταλκό "notturno" που σημαίνε νυχτερνό. Αναφέρετα σε ελαφρά ενόργανα έργα γα οραδv11 δασκέδαση. η

7 'A_'.. _ VGn εk ΑΝΟΑΝΤΕ από τη Συμφωνία "Το Ρολό" t tj 3 Κθάρα fi /.. "" '" " " ']: l '" ']:./ "":11: " "":11: Ρ.. D Β G G : G Β G Β G Β G Β _. f'.. _ ' _..... Β Α G F # Ε D Ε G Β G Β.. / 4 f 4.. ( J"'". _ 7 f r f' '" [ "" '"._.. '" tj Γ" ' ' _. /' 1 "" "'. _ '"'..../ C D Β C Α Β G Α F# G Α Β C C# D Β G G F# G C D D G Β G Β : f'..../. '". Β Α GF# E D C Β Α G F # Ε D C Β Α Β C Β D C Ε F# G ϊ G Β G Β F # Α F # G C D G I σ r... '" '" 1;.

8 I Ε tl Κ θάρα i f1...j "" u "Σ " G C 6 Β D C Β Α G ΌJ ΜΕΝΟΥΕΤΟ i Ε D f t C C D Β c C Β I Ί J "Σ j. U I t i D dim 4 f i 1_ l.. 1! ""... '" G G Α Α Α G F# F Ε U F G ρ j t D Ε Ε Ε F F F Ε Eb D C /.. I Ο 8 1 '" " U t D G G.. / f i C c Β ' C C D.... " D C Β Α G Β j... i "':.J> Ε Ε F# C C Α.

9 .. από τη Συμφωνία "Το Ρολό" "". 1 I U 1 ' ".v. ":". /' i.. i /... G G Α Β Β C D C Β Α G F# Β Β F# G G Α Β C. L u..... f! «I t t '''' tj. 15. i i _f! IIL... Α G F# Ε D F# Α G F# Ε D F# Α G F# Ε D C Β C I Β C I Β L " " ".. '"" " 1. U 1 ' i 18 f > IJ /' ". l'... Β Α Ε C Β Α G D Β G Α F# G D C C D D G G J L α "...

10 21 Λ IJ Jl r "'" "" > Jj.. > n. tj Ε F# G Α F# G G G G# C Α D D G Β C. L Γ <J' ' "./ > > t Α 25 i i i i f U..:. U_.. Jj IJ. "" "" "" Jl r "'" tj C F# G F# G D Α F# G F# G D Α F# G t Α D G D G D G ' _../ "./. ΟΔΗΓΟΣ ΕΚΤΕΛΕΣΗΣ Δυο απλά στην ερμηνεία θέματα από το CD: Θέσες [11 & 12] Αν συμδουλευτείτε τς οδηγίες στη σελίδα ν του Αξία φθόγγου: =1/8 ) = 4 ) = 1/2 j = 1 J= 2 n= 4 10υ τεύχους της σεράς θα μπορέσετε να παίξετε τς Παύση: = 1/8 = 1/4 7 = 1/2 = 1 = 2 = παύση ολοκλήρου μελωδίες της παρττούρας ακόμα κ αν δεν έχετε Παρεστγμένη νότα Ο.): εππλέον το l]μσυ της κανονκής χρονκής αξίας μουσκές γνώσες. Κάθε νότα σημεώνετα με το όνομα της (αν ρρ = πολύ σγά mf = μετρίως δίνατά (1) συν ενώνε νότες σε μα φράση παίζετε πάνο κοτάξτε παρακάτω γα τς θέσες τους Ρ = σγά f = δυνατά (σύζευξη προσωδίας ) ί (2) ενώνε νότες συνώmp = μετρίως σγά ff = πολύ δυνατά νυμες (σύζευξη δαρκείας) κα σε αυη] ην στα πλ1κτρα). Ο αρθμοί δείχνουν τς θέσες των > = περσσότερο τονσμένη νότα περίπτωση χτυπάμε μόνο την πρώτη νότα κα δαχτύλων αρχίζοντας από το 1 (αντίχερας). Δ & V (τόξα) δείχνουν τα σημεία στα οποία έχε συντομευτεί η μουσκή. Το χρονκό σήμα στην αρχή του πnταγράμμο' δείχνε τον αρθμό των χρόνων ανά μέτρο.!imiuiml =====: (cresc.) = αύξηση ης έντασης ===== (DiOl.) = Γ. = κορόνα αφίνουμε τς άλλες απλώς να δαρκέσουν. Andante: Παίξτε όλες τς Φα ως Φα δίεση εκτός ε λάττωσ1 της έντασης ΠΑΝΟ Μέτρα αν προηγείτα αναίρεση. ΕΓΧΟΡΔΑ Μέτρα Menuetto: Το πρώτο μέτρο είνα μέτρο τονσμού κα δεν περλαμδάνετα στο μέτρημα. ΞνΛΝΑΠΝΕΥΣΤΑ Μέτρα Παίξτε ολόκληρο το μενουέτο δύο φορές. ΚΘΑΡΑ Μέτρα

11 . +4.9LlSE vyq vrαs rnj{f ΚΛΑΣΚΑ APIΣTOYPJΓHMAΤΑ Αυτά τα έργα καλύπτουν χρονκά το εύρος της σταδοδρομίας του Χάντν από τα πρώτα κουαρτέτα εγχόρδων έως μία από τς τελευταίες Συμφωνίες του Λονδίνου κα αποδεκνύουν την επδεξότητά του 1 ΚΟΥΑΡΤΕΤΟ ως προς τη μορφή καθώς κα την πλήρη άνθηση της δημουργκής δοφυϊας του. ΕΓΧΟΡΔΩΝ ΣΕ ΡΕ ΜΕΖΟΝΑ ΕΡΓΟ 64 ΑΡ. 5 Ό ΚΟΡΥΔΑΛΛΟΣ Κάτω: Η αυλή του παλατού του Χόμπτον το 1793 όπως θα την έβλεπε ο Χόντν από το ποτόμ. Του θύμζε το παλάτ των Εστερχάζ που οκοδομήθηκε έχοντας ως πρότυπο τς Βερσαλίες. Είνα ένα από τα πο δημοφλή κουαρτέτα του Χάντν κυρίως εξατίας της λυρκής μελωδίας που ξεχωρίζε στο πρώτο μέρος. Σ' αυτή τη μελωδία οφείλετα το παρωνύμο του κουαρτέτου "Κορυδαλλός". Το πρώτο μέρος A//egro moderato [1 ] παρουσάζετα μ' έναν σύντομο κα staccato δάλογο που συνεχίζε σχηματίζοντας τη συνοδεία στο πρώτο βολί το οποίο ερμηνεύε την κύρα μελωδία "του κορυδαλλού". Μα σύντομη χρωματκή μετάβαση παρουσάζε το επόμενο συγκοπτόμενο τμτ'μα. Μετά από αυτό μα σερά από αντπαραβαλλόμενες κλίμακες που κατέρχοντα με τη μορφή τρίο κα ανεβαίνουν με τη μορφή οκτάβας σχηματίζε τη βάση του τελκού θέματος. Το Adagio [2] αρχίζε με μα ευρεία μελωδία που ερμηνεύε το πρώτο βολί κα γίνετα πο παθασμένη καθώς εξερευνά νέες αρμονίες. Στη συνέχεα η εσαγωγκή μελωδία επστρέφε κα το πρώτο βολί ερμηνεύε κομψές παραλλαγές. Το Menuetto ΤΓίσ[3] δείχνε δαίτερα την κανότητα του Χάντν να περαματίζετα στς αντθέσες χρησμοποώντας αρπίσματα κα κλίμακες. Το Fina/e [4] αρχίζε σαν ζωηρός σκοτσέζκος χορός προτού μεταβεί σ' ένα τμήμα φούγκας σε ελάσσονα τονκότητα. Ακολουθεί μα επστροφή του πρώτου θέματος που παρουσάζε απαλέ ς αρμονκές κα μελωδκές αλλαγές. Το έργο ολοκληρώνετα με μα οκτάμετρη κόντα που υποστηρίζετα από το τσέλο.

12 . ". L l.. ++!!!S0VVta$[111!:.028J.Kn 2 ΚΟΥΑΡΤΕΤΟ ΕΓΧΟΡΔΩΝ ΣΕ Σ ΥΦΕΣΗ MEZONA ΕΡΓΟ 1 ΑΡ. 1 ΤΟ ΚΥΝΗΓ Όπως το Κοντσέρτο σε Ντο μείζονα δεν είνα ένα αυθεντκό "κλασκό" κοντσέρτο έτσ κα αυτό το πρώμο κουαρτέτο εγχόρδων σε πέντε μέρη είνα περσσότερο ένα divertimento παρά ένα αυθεντκό "κλασκό" τετραμερές κουαρτέτο όπως αυτά τα ο ποία με δεξοτεχνία ανέπτυξε αργότερα ο Χάντν. Το κύρο θέμα του εσαγωγκού Presto [5] παρουσάζουν αμέσως όλα τα έγχορδα. Ο ρυθμός που θυμίζε καλπασμό δίνε στο έργο το παρωνύμο La Chasse (Το Κυνήγ) παραπέμποντας από αυτή την άποψη στο Κυνήγ το Κουαρτέτο Εγχόρδων Κ458 του Μότσαρτ. Ακολουθούν άλλα τμήματα τα οποία συνενώνοντα δεξοτεχνκά μέσα σε χρονκό τρών λεπτών. δάστημα μόλς Το ακόλουθο Menuetto [6] δαθέτε το νωχελκό ρυθμό ενός παλαού επβλητκού χορού της γαλλκής αυλής. Ένα κεντρκό τμήμα που ορίζετα κα αυτό ως μενουέτο αποτελείτα από σύντομες φράσες στο τσέλο κα στη βόλα ενώ άλλες μκρές φράσες ερμηνεύουν πτσκάτο τα δύο βολά. Το κεντρκό Adagio [7] αγγίζε τον ύψστο βαθμό έμπνευσης. Μετά από μα σύντομη εσαγωγή το πρώτο βολί ερμη Αρστερά: Ο Τόμας Γκέlνσμποροου ο δάσημος ζωγράφος τοπίων κα πορτρέτων ή ταν πέντε χρόνα μεγαλύτερος του Χάντν κα όπως κα αυτός ήταν ευνοούμενος του βασλά Γεωργίου του Τρίτου κα της αρστοκρατίας. Πέθανε προτού φτάσε ο Χάντν στην Αγγλία κ έτσ ο δυο μεγάλο άντρες δε συναντήθηκαν ποτέ. Από τα υπόλοπα δύο μέρη το δεύτερο Menuetto [8] αρχίζε σαν ένα συνεχές ρόντο κα περλαμβάνε νεύε μα μελωδία που ξεχωρίζε ενώ τα ένα μεσαίο τμήμα. Το Fina/e: Presto [9] άλλα τρία όργανα προσθέτουν τη δκή είνα ένα άλλο ανάλαφρο μέρος που δαθέτους απολή κα όμορφα εναρμονσμένη τε κάποες γοητευτκές φανφάρες γα το συνοδεία. πρώτο βολί. 3 ΣΥΜΦΩΝΑ ΑΡ. 101 ΣΕΡΕΜΕΖΟΝΑ "ΤΟΡΟΛοϊ" Στο έργο αυτό μα από τς τελευταίες συμφωνίες που συνέθεσε ο Χάντν ανέπτυξε την "κλασκή" τετραμερή συμφωνκή μορφή σε όλο της το εύρος κα το μεγαλείο. Επωφελούμενος από τα μέσα που είχε στη δάθεσή του σε μα μεγάλη κα πλούσα πόλη όπως το Λονδίνο ενορχήστρωσε το έργο γα μα μεγάλη κλασκή ορχήστρα που περλάμβανε εκτός των άλλων δυο κλαρνέτα κα δυο τρομπέτες. Όπως κα στς περσσότερες ώρμες συμφωνίες του Χάντν το πρώτο μέρος Adagio [1 Ο] δαθέτε μα αργή εσαγωγή που αρχίζε στοχαστκά με ανερχόμενες νότες που ερμηνεύουν τα πρώτα έγχορδα κα παρατεταμένες συγχορδ ίες γα τα δεύτερα έγχορδα κα τα ξύλνα πνευστά. Τη σκοτενή δάθεση της εσαγωγής σε ελάσσονα τονκότητα δαλύουν αμέσως τα βολά ερμηνεύοντας μα γρήγορη ανοδκή σερά από νότες που οδηγεί στη μείζονα τονκότητα του ταχύτερου presto τμτματος. Τ α πρώτα βολά ενσχυόμενα μερκές φορές από το φλάουτο επεκτείνουν το κύρο θέμα με λίγες συγκοπές. Εξάλλου τα βολά παρουσάζουν επίσης το δεύτερο θέμα που αναπτύσσετα άμεσα από το πρώτο θέμα. Το κεντρκό τμήμα ανάπτυξης εξελίσ σετα μέσω των εγχόρδων σε φούγκα με θυελλώδη δραματκή κορύφωση. Ωστόσο με την καταληκτκή "ανακεφαλα ίωση " η μελωδία επστρέφε στη λαμπρή κα ασόδοξη δάθεσή της. Το δεύτερο μέρος Andante [11] παρουσάζετα με ένα σταθερό ρυθμό τκτακ που ερμηνεύουν τα φαγκότα κα τα πτσκάτο των τσέλων κα μπάσων κα ο οποίος έδωσε στη συμφωνία το όνομά της. Τα βολά εμφανίζοντα με μα χαρτωμένη μελωδία σε δύο μέρη ενώ ο ρυθμκός χτύπος συνοδεύε. Στη συνέχεα ο Χάντν οδηγεί με ορμή τη μελωδία στην ελάσσονα τονκότητα μ' ένα επεσόδο που ερμηνεύε ολόκληρη η ορχήστρα κα με μα δύναμη που θα αναμέναμε από τον Μπετόβεν. Αυτή η θυελλώδης δάθεση υποχωρεί ο ρυθμός του τκτακ επστρέφε τώρα στο σόλο φλάουτο κα το φαγκότο γα να συνοδέψε το κύρο θέμα. Μετά από μα παύση ενός ολόκληρου μέτρου ο Χάντν

13 Αρστερά: Η ύπαθρος της Αγγλίας που αποτέλεσε πηγή έμπνευσης γα τον Τζον Κόνσταμπλ κα τους συγχρόνους του ήταν η Αγγλία που γνώρσε ο Χάντν. Ο συνθέτης βρέθηκε πολύ κοντά στην δέα να εγκατασταθεί μόνμα εκεί. οδηγεί προς στγμήν τη μελωδία σε μα άλλη τονκότητα προτού την επαναφέρε στην οκεία τονκότητα γα να ολοκληρώσε το μέρος με την ερμηνεία της κύρας μελωδίας από ολόκληρη την ορχήστρα. Ο χορευτές της αυλής θα έβρσκαν δυσκολία να ακολουθήσουν αυτό το χαρακτηρστκά ρωμαλέο τρμερές Menuetto [12]. Αποτελείτα από δυο μέρη τα οποία επαναλαμβάνοντα. Το κεντρκό trio τμήμα είνα ένα από τα πο αυθεντκά του Χάντν κα αποτελείτα από απαλά συγκοπτόμενες συγχορδίες που ερμηνεύουν τα έγχορδα πάνω στς οποίες τραγουδά το σόλο φλάουτο ένα χαρούμενο σκοπό. Στη συνέχεα φλάουτο κα φαγκότο συνδαλέγοντα γα λίγο ενώ η ίδα ρυθμκή συνοδεία συνεχίζετα Το τελκό Vivace [13] παρουσάζουν αποκλεστκά τα έγχορδα κα κάθε μέρος του θέματος επαναλαμβάνετα. Αυτό το θέμα ή τμήματα αυτού αποτελεί τη βάση ολόκληρου του μέρους. Στο κεντρκό τμήμα η κνητήρα δύναμη της μελωδίας θυμίζε κα πάλ Μπετόβεν. Ακολουθεί ένα τμήμα που ερμηνεύουν τα έγχορδα σε ύφος φούγκας κα το οποίο οδηγεί σε μα τελευταία επστροφή του κυρίου θέματος του μέρους που αποδίδε ολόκληρη η ορχήστρα ολοκληρώνοντας το έργο με μεγαλοπρέπεα. Κλαowiς qvάσες Τα χαρακτηρστκά του προσομοίαζαν στο 6λέμμα του κα έκφραζαν αξοπρέπεα όταν ο Xάvτν ήταν σο6αρός. Αλλώς όταν συvoμλoύσε αποκτούσε εύκολα μα χαρούμενη γελαστί όψη. 1J ΠεργραφΊ του συνθέτη από το φίλο κα 6ογράφο του.αλμπερτ Κρίστοφ Ντάς. Η ΜΑΓΕΑ ΤΗΣ ΜΟΥΣΚΗΣ Η Συμφωνία "Το Ρολό" "Το Ρολό" είνα μονάχα ένα όνομα ανάuεσα στα πολλά που αποδόθηκαν στς συμφωνίες κα τα κουαρτέτα εγχόρδων του Χάντν. Κάποα από αυτά τα ονόματα έχουν ελάχστη σχέση με το ίδο το έργο. Ωστόσο τα περσσότερα προήλθαν από κάποα χαρακτηρστκά της μελωδίας. Η Συμφωνία αρ. 83 γα παράδεγμα είνα γνωστή ως 'Ή Κότα" εξατίας του ήχου που θυμίζε κακάρσμα κα τον οποίο ερμηνεύουν τα ξύλνα πνευστά σε κάποο σημείο του έργου. Η Συμφωνία αρ. 94 'Ή Εκπληξη" δαθέτε μα δυναηί συγχορδία που δεν είνα αναμενόμενη ενώ ' 'Ο Βάτραχος" το Κουαρτέτο Εγχόρδων Έργο 50 αρ. 6 δαθέτε ένα παράξενο ψ1ίμα που θυμίζε η} φωl'ί του ζώου. ΣυΧl'ά παρόμοα παρωνύμα αποδόθηκαν σε συνθέσες γα να 60ηθήσουν τους ακροατές να τς θυμούντα. Στην περίπτωση όμως του Χά ντν υποδηλώνουν επίσης την ποκλία κα τη γονμ.ότητα των μουσκών δεών του. Δεξά: Το Λονδίνο του 180υ αώνα έσφυζε από ποκίλες δραστηρότητες. Ο Χάντν δεκτκός όπως πάντα σε καθετί νέο εμπνεύστηκε τς Συμφωνίες του Λονδίνου κατά τη δαμονή του εκεί.

14 Η ΔΗΜΟΥΡΓΑ Προς το τέλος της ζωής του ο Χάvτv καρποφόρησε το σημαvτκότερo ίσως επίτευγμα της σταδοδρομίας του σvvθέτοvτας τη Δημουργία ως έκφραση ευγvωμoσwης προς τηv αγάπη του Θεού. Λ ίγο μετά την επστροφή του από τη δεύτερη επίσκεψή του στην Αγγλία στη Βένη το 1795 ο Χάντν κλήθηκε από το μελετητή κα φλόμουσο βαρόνο Γκότφρντ βαν Σβίτεν να συνθέσε ένα ορατόρο. Η εμπερία που απόκτησε ο Χάντν από τον Μεσσία του Χέντελ κα από άλλα ορατόρα στο Λονδίνο ίσως τον έπεσε να αποδεχτεί την πρόσκληση. Το θέμα του νέου έργου ήταν τμήματα του αγγλκού ποήματος του Τζον Μίλτον "Χαμένος Παράδεσος" εμπνευσμένου από τη ββλκή περγραφή των επτά ημερών της δημουργίας του κόσμου τα οποία απέδωσε ο ίδος ο βαρόνος στα γερμανκά. Ο Χάντν επεξεργάστηκε τη Δημουργία (Die Schδepfung) κατά τη δάρκεα του 1797 κα 1798 κατα6άλλοντας περσσότερη προσπάθεα απ' ότ σε οποαδήποτε άλλη σύνθεσ1 του. "Κάθε μέρα" έγραφε "έπεφτα στα γόνατα κα παρακαλούσα το Θεό να μου δώσε δύναμη να ολοκληρώσω το έργο επτυχώς". Η πρώτη δωτκή ερμηνεία του έργου πραγματοποήθηκε στς 29 Απρλίου του 1798 με τον Χάντν να δευθύνε κα μουσκές δασημότητες της εποχίς σαν το Βενέζο αυλκό συνθέτη Αντόνο Σαλέρ να συμμετέχουν. Το έργο είχε τεράστα επτυχία. Το νέο ορατόρο γρήγορα ερμηνευόταν σ' ολόκληρη την Ευρώπη. Η Δημουργία γράφτηκε γα τρες σόλο φωνές χορωδία κα μεγάλη ορχήστρα. Ένα από τα πο αυθεντκά τμήματά της εμφανίζετα ακρβώς στην αρχή. Αυτό είνα ένα ορχηστρκό πρελούδο που αναπαρστά το Χάος κα δαθέτε τολμηρές αρμονίες κα δαίτερα προσωπκές ερμηνείες των οργάνων. Μα άλλη μεγάλη στγμή ακολουθεί λίγο μετά όταν το απαλό τραγσίδ της χορωδίας δάκόπτετα από μα κραυγή χαράς στη θέα του "φωτός" του κόσμου. Άλλα τμήματα του έργου επδεκνίχ))ν τς ζωηρές περγραφκές κανότητες του Χάντν κα το χούμορ του καθώς περγράφε ποκίλες ζωκές μορφές από "την τίγρη που επτίθετα" έως "το σκουλήκ που έρπε". Μεταξύ των σπουδαότερων χορωδακών τμημάτων του έργου το Ο Ovρανοί ΔηγοΜα είνα το πο δάσημο. Αρστερά: Το ενδαφέρον του Χάντν γα τη χορωδακή μουσκή ανακνήθηκε από μα παρουσίαση ενός ορατορίου του Χέντελ στο Ουέστμνστερ Άμπεϊ. Εξάλλου πηγή έμπνευσης της Δημουργίας ήταν ένα άλλο αρστούργημα το ποίημα "Χαμένος Παράδεσος" που έγραψε ο ποητής Τζον Μίλτον το ΠΡΟΤΕΝΟΜΕΝΑ ΕΡΓΑ Κουαρτέτο Εγχόρδων σε Ρε ελάσσονα Έργο 76 αρ. 2 Αυτό το κουαρτέτο εγχόρδων ανήκε σε μα σερά έξ έργων που συνέθεσε ο Χάντν το 1797 κα αποτελεί ένα από τα εξοχότερα έργα μουσκής δωματίου. Α ποκαλείτα συχνά Κουαρτέτο της Πέμπτης γατί η ευρεία εναρκτήρα μελωδία του χρησμοποεί το δάστημα της πέμπτης νότας της κλίμακας. Το τρίτο μέρος στην ασυνήθστη μορφή ενός κανόνα ή ρόντο δαθέτε δαβολκή ενέργεα κα μερκές φορές καλείτα Το Μενουέτο Της Μάγσσας. Κουαρτέτο Εγχόρδων σε Μ μείζονα Έργο 17 αρ. 1 Αυτό το κουαρτέτο εγχόρδων που είνα το πρώτο από μα σερά έξ επδεκνύε με θαυμαστό τρόπο την αυξανόμενη ωρμότητα του Χάντν στη γραφή κουαρτέτων. Αν κα έχε επηρεαστεί από τς παλαότερες μορφές σονάτας γα πληκτροφόρο του Κ. Φ. Ε. Μπαχ ο Χάντν προσδίδε σ' αυτό το κουαρτέτο μα δύναμη στο ρυθμό κα στη μελωδία που αποπνέε κανοτομία κα ανάταση. Είνα άξα παρατήρησης δαίτερα η οκονομία του ύφους πώς γα παράδεγμα αναπτύσσε πλήρως την εναρκτήρα φράση από έξ νότες χρησμοποώντας την ως συμπαγές οκοδόμημα που ενσχύε τη ρυθμκή πρόοδο του πρώτου μέρους. Όμως πάνω απ' όλα αξίζε να δοθεί προσοχή στο αναπάντεχο στα χουμορστκά αποσπάσματα που θα μπορούσαν να προέρχοντα μονάχα από έναν δεξοτέχνη ο οποίος είνα απόλυτα εξοκεωμένος με τη συγκεκρμένη φόρμα. Επλογή αυτών των έργων θα συμπερληφθεί σε προσεχές τεύχος.

15 Ο ΟΦΑΥΛΟΣ Ο οφίαυλος επνοήθηκε στη Γαλλία γύρω στα τέλη του 160υ αώνα κα δαθέτε μάλλον ένα από τα πο παράδοξα σχήματα απ' όλα τα πνευστά όργανα. Αποτελεί το μπάσο όργανο της δημοφλούς οκογένεας των κορνέτων (το κορνέτο είνα ένα μεσαωνκό ξύλ νο πνευστό ενώ η κορνέτα ένα σύγχρονο χάλκνο). Το ξύλο της καρυδάς κρίθηκε ως το πλέον κατάλληλο γα το σώμα του οργάνου που χωρίζετα σε δυο Τηονότα ο Χέντελ συνέθεσε μέρη γα τον αρίαυλο στη Μουσκή των ΠυρoτεΧVΗμάτων το ISBN ίσα τμήματα τα οποία στη συνέχεα συγκολλούντα μεταξύ τους. Το φδίσο σχήμα του οργάνου δευκολύνε την εύκολη χρήση του μα που ο σωλήνας του έχε μήκος περίπου δύο μέτρα. Μα χάλκνη γωνία στην οποία εφαρμόζε ένα επστόμο από χαλκό ή ελεφαντόδοντο φέρνε το όργανο στα χείλη του ερμηνευτή. Το τονκό φάσμα του οργάνου είνα περίπου 25 οκτάοες κα η χαμηλότερη νότα ορίσκετα δύο οκτάοες κάτω από το μέσο Ντο. Ο ήχος του οργάνου εντοπίζετα μεταξύ αυτού του φαγκότο κα της τούμπας αν κα είνα πολύ πο δύσκολη η παραγωγή ήχου σ' αυτό το όργανο σε σχέση με τα άλλα δυο. Κατά τη δάρκεα των πρώτων εκατό χρόνων της χρήσης του ο οφίαυλος παρέμενε γαλλκό όργανο με κύρα την εκκλησαστκή χρήση όπου δljtλασίαζε τη φωνή των αντρών στς μονωδίες. Από τα μέσα όμως του 170υ αώνα έγνε δημοφλές στς μκρές ορχήστρες κα μέσα στα επόμενα εκατό χρόνα συμπερλήφθηκε κα στην ορχήστρα της όπερας. Εξίσου δημοφλές έγνε κα στς οτρατωτκές ορχήστρες γεγονός που οδήγησε το 1788 Η ΕΠΣΤΗΜΗ ΤΟΥ ΗΧΟΥ ΠΩΣ ΛΕΤΟΥΡΓΕ Ο Ο_ΑΥΛΟΣ Όπως συμβαίνε κα με τα άλλα πνευστά όργανα ο ήχος της ερμηνευόμενης νότας αντστοχεί στο μήκος του σωλήνα: όσο μακρύτερος είνα ο σωλήνας τόσο χαμηλότερη είνα η νότα κα αντθέτως. Το μήκος του σωλήνα κατ' ουσία σταματά στην πρώτη ανοκτή οπή μα που σ' αυτό το σημείο δίδετα η πρώτη ευκαρία στον αέρα να δαφύγε Ο οφίαυλος ερμηνεύετα όπως τα χάλκνα πνευστά με τα χείλη να σχηματίζουν αρχκά τη "βασκή νότα" που στη συνέχεα αλλάζε κα πάλ με το άνογμα κα το κλείσμο των οπών κα των κλεδών. στην επνόηση του πρώτου ευθυτενούς μεταλλκού πνευστού. Το όργανο αυτό ήταν ελαφρύτερο στη μεταφορά κα μπορούσε να αποσυναρμολογηθεί σε τρία τμτματα γα ευκολότερη αποθήκευση.