ΚΡΑΤΗΣ. Ό Κράτης άπα τ~ Θ~βα (περίπο\) π.χ.), μαθ-ητης του Κ\)νικου Διογέν-η άπα τ~ Σ~νώπ-η, στράφ-ηκε και ό 'ίοιος

Transcript

1

2 ΚΡΑΤΗΣ Ό Κράτης άπα τ~ Θ~βα (περίπο\) π.χ.), μαθ-ητης του Κ\)νικου Διογέν-η άπα τ~ Σ~νώπ-η, στράφ-ηκε και ό 'ίοιος σταν K\)ν~σμ6, και άφου μοίρασε τ~ν περ~o\)σία το\) στους σ\)μπολίτες το\) εζ-ησε με μεγάλ-η λ~τ6τ-ητα και πλ~ρ-η άo~αφoρία,, 'β' Σ', r "'1' λ ' γ~α τις κo~νων~κες σ\)μ ασε~ς. \)ντροφο το\) ε.χε τ-ην αοε φ-η του μαθ-ητ~ το\) M-ητρoκλ~, τ~ν Ίππαρχία, κ6ρ-η πλoύσ~ας οίκoγένε~ας άπα τ~ Θρακ~κ~ Mαρώνε~α. Σε άντίθεσ-η με ταν αυστηρο και άσκ-ητικο Διογέν-η, ό Κράτης εοωσε, καθως φαίνει/ \ ιι 'λ', 'Κ '''Ε Ψ τα~, εν αν π~o -ηπ~o κα~ με~ ~χιo τονο στον \)ν~σμo. γρα ε πολλα πo~~ματα - τα περ~σσ6τερα άπα αυτα παραλλαγες γνωστων πo~-ημάτων στα όποτα ό Κράτης oίνε~ κ\)νικα περ~εχ6μενο τα π~α γνωστα άνάμεσά το\)ς ετνα~ ~ Πήρα., που άποτελετ ιl,f: λ' 'λ' β' Ο'' λ',ι \, \)μνο στον απ ο κα~ ~τo ~o. ~ επ~στo ες πο\) φερoντα~ με το ονομά το\) ετνα~ νόθες. Μαθ-ητές το\), εκτας άπα ταν M-ητρoκλ~ και τ~ν Ίππαρχία, ~σαν OL Στω~κoι Z~νων και Καρνεάο-ης, ό Μ 1 ονιμος ' κα~, "" ~σως, ο Κλ εομεν-ης, ' ο, Θ "εομ ' β ροτος κα~, ο, Μ' εν~ππος. Πρβ. RE ΧΙ 2 (1922), στ J. Stenzel. 1. ΔΙΟΓΕΝΗΣ ΛΑΕΡΤΙΟΣ, Φιλοσ6φων β{ων κlχι δουμάτων συνlχyω Υη νι 85. Κράτης Άσκώνδου ΘηβIΧΙOς. ΚΙΧΙ' ο!5τος π;:ίν έλλου{μων του κυυος μlχθητών. Ίππ6βοτος δέ φησιν ού ΔΙΟΥέΥους ιχύτον μlχθητην ΥεΥονένlΧι άλλα ΒρύσωΥος του ΆΧIΧΙOυ. Κ ρατ-ης,, γιος '-'Α' το\) Δσκωνοα, 'Ι' από " τ-η 'Θ'β "-η α. Σ \)γκατα λ' εγοταν κ~ α\)τος " στο\)ς " ονομαστο\)ς 'θ' μα -ητες το\) - Κ' \)να. 'Ο 'Ι ππο ' β οτος

3 494 οι ΑΡΧΑΙΟΙ ΚΥΝΙΚΟΙ {ιποστηριζει ΟΤΙ azv {ιπ~pξε μαθψ~ς του ΔιογένΎ) άλλα του Βρύσωνα του' Αχαιου Δεν ύπάρχει α.λλη πληροφορία γι' αύτον (RE, ύπ' OCριθ. 3). 2. ΣΟΥΔΑ, στο λημμα 'Κράτης'. Κράτης, ΆσκώνδΌυ, ΘηβΙΧΊος, φιλόσοφος Κυνικός, μιχθητης Διογένους κιχι' Βρύσωνος του Άχιχιου. ΚΡά:Τ'f)ς, γιος του' Ασκώνaα, άπο τ~ Θ~βα, κυνικος φιλόσοφος, μαθψ~ς του ΔιογένΎ) XIΧt του Βρύσωνα του 'Αχαιου. 3. SENECA, Epistulae ad LucjJjum Ι 10 [ = Χ] 1. Crates, ut aiunt, huius ipsius Stilponis auditor, cuius mentionem priore epistula feci, etc. Ό ΚΡά:Τ'f)ς, μαθψ~ς, καθως λέυε, αυτου του 'ίaιου του ΣτΙλπωνα, τον όπo~o άνέφερα σε ΠΡΟ'f)γούμεν'f) έπιστoλ~, κλπ. 4. ΔΙΟΓΕΝΗΣ ΛΑΕΡΤΙΟΣ, Φιλοσόφων βεων κιχι' δογμάτων συνιχγωγη νι 87 και 98. Πρβ. ΣΟΥΔΑ, στο λ'ijμμα 'Κράτης'. 'Ή κμιχζε [sc. ό Κράτης] δε κιχτα την τpeτηv κιχl δεκιχτηv κιχl έκιχτοστην 'ΟλυμπιάδΙΧ. (98) Έτελεύτησε [sc. ό Κράτης] δε γηριχιος κιχι' έτάφη έν Βοιωτtl!. Ή άκμ~ του Κρά:ΤΎ) τoπoθετε~ται στ~ν έκατoστ~ aέκατ'f) ΤΡΙΤΎ) Όλυμπιά:aα [= π.χ.]. (98) Πέθανε σε γεpoντικ~ 'λ' ""θ Ψ 'Β ' 'f) ικια και τον ε α αν στύ) οιωτια. Με βάση τις παραπάνω μαρτυρίες του Διογένη Λαέρτιου ό Κράτης εζησε μεταξυ των έτων 368/385 και 285 περίπου.

4 ΚΡΑΤΗΣ ΔΙΟΓΕΝΗΣ ΛΑΕΡΤΙΟΣ, Φιλοσόφων βίων και' δογμάτων συναγωγη νι 89. Τοu,'τοu [sc. KpάτΎjτoς] γέγονε Π ασικλης άδελφός, μαθητης Εύκλε(δου. Ό ΚρOCΤΎ)ς ειχε αsελφ6 του τον Πασικλ~, μαθψ~ του ΕυκλείSΎ). 6. ΔΙΟΓΕΝΗΣ ΛΑΕΡΤΙΟΣ, Φιλοσόφων βίων και δογμάτων συναγωγη νι τουτόν [sc. Κράτητα] φησιν Ά νησθένης έν ταις Διαδοχαις θεασάμενον tv ηνι τpαγωδί~ Τήλεφον σπυρίδιον έχοντα και' τι1λλα λυπρον ο/ξαι έπι την κυνικην φιλοσοφίαν- έξαργυρισάμενόν τε την ούσίαν - και' γαρ ή'ν των έπιφανων - άθροίσαντα προς τα διακόσια τάλαντα, τοίς πολίταις άνείναι ταυτα. Αύτον δε καρτερως οδτω φιλοσοφείν ώς και ΦΙλήμονα τον κωμικον αύτου μεμνησθαι. Φησι γουν και του θέρους μεν ε[χε ιμάτιον δασu, εν' έγκρατης 1;, του δε χειμωνος ράκος. Φησι δε Διοκλης πείσαι αύτον Διογένην την ούσίαν μηλόβοτον άνείναι και ει η ipyupιov ειη, είς θάλατταν βαλείν. (88)... Πολλάκις τε τfj βακτύjpί~ των συγγενων ηνας προσιόντας και άποτρέποντας έδίωκε, και ή'ν γενναίος. Φησι δε Δημήτριος ό Μάγνης τραπεζίτη τινί παρακαταθέσθαι ripyupιov, συνθέμενον, εί μεν οι' παιδες ίδιωται γενη. θείεν, αύτοίς άποδουναι' εί δε φιλόσοφοι, rifj δήμψ διανείμαι' μηδενος γαρ έκείνους δεήσεσθαι φιλοσοφουντας. Ό Άντισθέ~ς αναφέρει στl.ς Διαδοχές1 πως οταν ό ΚρOCΤΎ)ς ειsε σε κocποια τραγωsία τον T~λεφo2 να κρατocει ~να καλαθocκι καί, γενικως, να Sίνει τ~ν έντύπωσύ) τ~ς έξαθλίωσύ)ς, στρocφύ) κε στ~ν Kυνικ~ φιλοσοφία: αφου πούλύ)σε τ~ν περιουσία του \.}" " \ "Ι, 'ζ ψ, ~ - γιατι,ιταν από τους πιο ευπορους - και μα ε ε καμια οιακοσαρια τocλαντα,3 τα μοίρασε στους συμπολίτες του. Κι οτι αφοσιώθύ)κε κι ό 'ίsιος ετσι αποφασιστικα στ~ φιλοσοφία, ωστε να τον αναφέρει και. ό κωμικος ποιψ-ης Φιλ~μων. Λέει SΎ)λαS+Ι ό Φιλ~μων: «Το καλοκαίρι φορουσε ~να χοντρο πανωφ6ρι, τον

5 496 οι ΑΡΧΑΙΟΙ ΚΥΝΙΚΟΙ χειμώνα ~να κουρέλι - για νά 'ναι κύριος του έαυτου τοω>.4 ro Διoκλ~ς5 αναφέρει όη ό Διογέν"Yjς ~πεισε τον ΚΡάτ"Yj να αφ"yjtει να γινει το κτ~μα του χωρος ελεύθερ"yjς βoσκ~ς των προβά ων και. να πετάξει στ~ θάλασσα ό,η χp~ματα είχε. (88) [... ] ''Ο αν κάποιοι απο τους συγγενετς του τον πλ"yjσlαζαν και. προσπαθουσαν να τον πεισουν να μ~ν κάνει τέτοια πράγματα, εκετνος, ό Κράτης, πολλες φορες τους ε~ιωχνε με το pαβ~ι - κι ~ταν ΙΧνθρωπος γν~σως. Ό Δ"Yjμ~τριος απο τ~ ΜαγνφΙα 6 αναφέρει ότι κατάθεσε τα λεφτά του σε κάπο ων ΧΡ"Yjματιστ~ με τ~ν εντoλ~ να τα ~ώσει στα παι~ιά του, αν ~ειξoυν ότι ~εν ~χoυν.,, απο τιποτα. κλlσ"yj στη φιλοσοφια αν όμως γινουν φιλ6σοφοι, να τα μοιράσει στον κ6σμο γιατl &μα φιλοσοφουν, ~εν θα εχουν ανάγκ"yj f 8 F. Gr. Hist. 111 Β ρ Γιος τοσ Ήρακλη και της Αόγης, Ιέρειας της ΆθψOCς. "Οταν κατoc την πολιορκία της Τροίας τραuματίστηκε βαριoc άπο τον Άχιλλέα, ελαβε άπο τον ΧΡΊ)σμο ιχπάντησί) 8τι ό τρώσιχς ΚΙΧI ίάσετιχι. Μεταμφιέστηκε τ6τε σε έπαίτη και π'ijγε στις Μuκ'ijνες, 8ποu εκλεψε τον ν~πιo 'Ορέστη και άπαίτησε ώς άντάλλαγμα άπο τον' Αγαμέμνονα νoc τον θεραπεόσει. 'Ο Εόριπί8Ί)ς εχει γράψει μιoc όμώνuμί) τραγω8ία που 8εν σώζεται. 3. Ποσο καθ6λοu εόκαταφρ6νψο: ό L. Paquet, Les Cyniques grecs, σ. 107, σί)μ. 13, το εχει όπολογίσει (1988) Ιιτερίποu σε τριακ6σιες χιλιά8ες 80λλάρια. Βλ. 8μως και Κράτης Άπο τους πρώτοuς ποιψες της Νέας Κωμω8ίας. Γενν~θΊ)κε - στους Σόλοuς της Κιλικίας κατoc τον Στράβωνα, στις Σuρακοuσες σόμφωνα με τη Σούδιχ- μεταξυ 368/360 π.χ. και πέθανε στ~ν Άθ~να μεταξυ 267/263 άπο το εργο τοu 8εν σώζεται σχε80ν τίποτα. Στους παραπάνω στίχοuς (Kock ΙΙ, σ. 523 fr. 146) είρωνεόεται τις άσκ~σεις που ~8Ί) ιχπο τον καφο τοσ ΔιογένΊ) ~σαν κάτι σocν ί8εω8ες γιoc τους KuVLκοός. 5. Φίλος τοσ KuVLKou Μελεάγροu τοσ Γα8αρψοσ, γεννί)μένος γόρω στoc 75 π.χ., σuγγραφέας ένος Ιστορικοφιλοσοφικοσ εργοu με τον τίτλο Έπιδρομη των φιλοσόφων, ιχπο το όποίο ό ΔιογένΊ)ς Λαέρτιος εχει ιχντλήσει πολυ όλικο (κατoc τον F. Nietzsche 6λο το εργο τοσ ΔιογένΊ) Λαέρτιοu άποτελεί έπιτoμ~ της Έπιδρομης). 6. Φίλος τοσ Άττικοσ, γεννί)μένος στις άρχες τοσ lou αι π.χ., άπο τον όποίο ό ΔιογένΊ)ς Λαέρτιος άντλεί βιογραφικο όλικ6. 7. GNOMOLOGIUM VATICANUM 743 n Ό ιχύτος [sc. Κράτης] τελευτων τριάκοντα τάλαντα Θηβαίοις κατέλιπεν έπιφθευξάμενος ότι, έιχν μεν Υένηται αυτου άξιος ό υι'6ς, ουκ

6 ΚΡΑΤΗΣ 497 άπορήσει χρημάτων, έαν 8ε dνάξιος, ού8ε τιχυτιχ έχειν έπιτή8ειος έστιχι. Ό Ίόιος Κράτης, πεθαίνοντας, &ψησε τριάντα τάλαντα στους ΘΎjβαίOυς λέγοντάς τους πως αν ό γι6ς του αποόειχτει αντάξι6ς του, όεν θoc τοϊ) λείψουν τoc χp~ματα, αν πάλι ομως φανει ανάξιος, οτι όεν θoc τοϊ) ΧPΎjσιμεύσOυν ουτε αυτά. 8. ΦΙΛΟΣΤΡΑΤΟΣ, τα είς τον Τυιχνέιχ Άπολλώνιον Ι 13, 2. Τον μεν Κλιχζομένιον Άνιχξιχγ6ριχν άγέλιχις τε κιχι μήλοις τα έιχυτου άνέντιχ προβάτοις έφη μαλλον Ύ} άνθρώποις φιλοσοφησιχι, τον 8ε Θηβιχιον Κράτητιχ κιχτιχποντώσιχντιχ την ούσ{ιχν ο(jτε άνθρώποις γενέσθιχι έπιτή8ειον ουτε προβάτοις., Aφ~νoντας ό ' Αναξαγ6ρας απο τις Κλαζομενες τoc χωράφια του στoc κοπάόια των αγελάόων και των βοόιων και στoc γιόοπρ6βατα, φιλoσ6φύjσε προς οφελος περισσ6τερο των βoσκύjμά-, -, θ ' ti ι Κ' '" Θ'β, των παρ α των αν ρωπων- κι οταν ο pατύjς απο ΤΎj "Ύj α πε- ~ \ Ι,, θ'λ,ι ι,,ι, τα<-,ε τα ΧPΎjματα του στύj α ασσα, εκανε κατι που ουτε στους, θ ', " \ β, αν ρωπους ΧPΎjσιμευσε ουτε στα OσΚΎjματα. 9. ΣΟ1'ΔΑ, στο λύjμμoc 'Κράτης'. Κράτης: ό'ς έξιχργυρ{σιχς την ούσ{ιχν 8έ8ωκε τα άργύριιχ τριχπεζ{γ(} είπών, εί οι' πιχι8ες ΙΧύτι;;1 φιλοσοφήσουσι, τι;;1 8ήμιρ 80υνιχι, εί 8ε μή, τοις πιχισιν ΙΧύτοΙς... oιjτoς κιχτιχλιπων τ?7ν ούσ{ιχν μηλ6βοτον, άρθεις έπι' του βωμου ειπεν- «έλευθεροι Κράτητιχ Θηβιχιον Κράτης»... oιjτος κιχτεπ6ντωσε την ούσ{ιχν, ώς λέγει Φιλ6στριχτος ό Λήμνιος έν τι;;1 βειρ Άπολλων{ου του Τυιχνέως. KpάΤΎjζ" αφοϊ) ΠOύλΎjσε τ~ν περιουσία του, ~όωσε τoc χp~ματα, f!, λ' ι 1'\' ~,, σ εν αν ΧPΎjματισΤΎj εγοντας του πως, αν τα παιοια του γινουν φιλ6σοφοι, νoc όώσει τoc χp~ματα στ~ν π6λύj, ειόαλλιως νoc τoc,,"' "',,", "", []'Α -" '" οωσει στα ιοια τα παιοια του... φου αφύjσε τα ΚΤΎjματα 32. Οί Αρχαίοι Κυνικοί

7 498 ΟΙ ΑΡΧΑΙΟΙ ΚΎ'ΝΙΚΟΙ του να γινουν χωρος ελεύθψης βοσχ* γ~α τα πρ6βατα, 6pθ~oς επάνω στο βωμο ειπε: «Έλευθεpώνε~ ό Κράτης τον Κράτη τον Θ'Υ)βαΤο» [...]. 'Όπως άναφέpε~ ό Φ~λ6στpατoς άπο τ~ Λ~μνo στον βιο του 'Απολλώνιου του Τυανέα, ό ΚράΤ'Υ)ς πέταξε την περιουσια του στ~ θάλασσα. 10. ΣΟιΔΑ, στο λημμα 'Άναξαγ6ρας" Πρβ. και στο λ. 'βωμ6ς" έπίσ'yjς ΕιΔΟΚΙΑ, Ίωνια 591 ρ. 448, , 2. Ά ναξαγ6ρας: o15τo; [sc. Ά ναξαγ6ρας], Κλαζομένιος ι:jν, άγέλαις τε και καμήλοις τα έαυτου άνηκε. Περι τούτου εφη Άπολλώνιος δ Τυανευς προβάτοις μίiλλoν η άνθρώπσις φιλοσοφησαι. Ό 8ε ΘηβαΊος Κράτης κατεπ6ντωσε την ο U σεα ν, ογτε προβάτοις ποιήσας έπιτή- 8ειον, ογτε άνθρώποις. 'Αναξαγ6ρας ~ταν άπο ΤLς Κλαζομενες κ~ εγκατέλε~ψε τα χωpάφ~α του στα κoπάo~α των βoo~ων xtxl των άγελάοων xtxl στlς καμίjλες. Ό Άπολλώνιος ό Τυανέας ειπε γ~' αυτον l5τι φ~λoσ6- φ'υ)σε προς 6φελος πεp~σσ6τεpo των βοσκ'υ)μάτων παρα των άνθ, 'Ο Κ ι ι λ 'Γ.Ί β - Ι ξ \ Ι Ι ρωπων. ρατης, πα ~, ο f''y) α~oς πετα ε τα ΧΡ'Υ)ματα του \ θ'λ θ ι \,ι \ \ β Ι r! στ'υ) α ασσα κα ~στωντας τα αχρ'υ)στα γ~α τα οσκ'υ)ματα οσο xtxl γ~α τους άνθρώπους. 11. APULEIUS, Florjda 14. Haec atque hoc genus ajja partjm cum audjret a Djogene Crates, alia jpse sibimet suggereret, denique in forum exsjjjt, rem faιnijjarem abjcjt vejut onus stercorjs, magis Jaborj quam usuj, dejn coetu facto maximum excjamat: «Crates», jnqujt, «Cratetem manu mjtt<jt> et exinde non modo sojus, verum nudus et Jjber omnium, quoad vixjt, beate vixjt. Tέτo~ες εινα~ ΟΙ άρχες που ακουσε ό ΚράΤ'Υ)ς άπο τον Δ~oγέν'Y) ~ που κ~ ό Ίo~oς o~ατύπωσε, ωστε τpέxε~ στ~ν άγορά, πετάε~ l5,τ~ ειχε o~κ6 του σαν νά 'ταν φορτιο κoπp~iχς που πεp~σσ6τεpo

8 ΚΡΑΤΗΣ 499 ένοχλουσε πocρoc ΧΡΊ)σίμευε σε κάτι, κι δτocν μocζεύτί)κε κ6σμος,, <:" "'λ \ ~, 'Ο Κ' 'λ θ' \ φωνoc'-,ε μ ο Ί) του ΤΊ) ουνocμί): «ΡOCΤΊ)ς ε ευ ερωνει τον ΚράΤΊ)>>. Άπο εκείνί) Τ~ σηγμ~ ~ζί)σε - δσο ~ζί)σε - μονocχος αλλoc κι απocλλocγμένος xoct ελευθερωμένος απο κocθετι 12. ΣΙΜΠΛΙΚΙΟΣ, Ύπ6μνημα είς 'Επίκτητον 5. Και' πενία 8έ, είποι αν ό 'Επίκτητος, ού8εν 8ειν6ν- έπει και' Κράτηη αν έ80ςε τφ Θηβαίιμ 8ειν6ν, ό'ς των έαυτου τn π6λει παραχωρήσας και είπών- «Κράτης Κράτητα χρημάτων ιχποστερεί»' τ6τε έ80ςεν έλευθερουσθαι, και στέφανον ώς έπι έλευθεpί~ περιεβάλλετο, δη την πενίαν ιχντι της εύπορίας ήλλάςατο. Άλλα xoct ή φτώχειoc, θoc ~λεγε ό Έπίκτψος, οεν ετνocι τίποτoc φοβερ6' γιocτt τ6τε θoc τ~ν θεωρουσε xoct ό ΚράΤΊ)ς κάη φοβερ6, ό ΘΊ)βoc~oς, ό όπo~oς άφου πρ6σφερε τ~ν περωυσίoc του στ~ν π6λί) xoct ετπε δτι «ό Κράτης άπoστεpε~ τον ΚράΤΊ) απο τoc, 'Ψ" 'λ θ ι, Ι \ ( ΧΡΊ)μocτoc», πιστε ε οη ε ευ ερωνοτocν κocι στεφocνωσε τον εocυτ6 του σocν νoc πρ6κειτο γιoc απελευθέρωσί), επειo~ ετχε άντocλλ, ~, " '" ι oc'-,ει ΤΊ)ν ευμocρειoc με ΤΊ)ν ocνεχειoc. Πρβ. ΔιoγένΊJς 588 χocι ΠΡΟΚΟΠΙΟΣ, 'Επιστολαι' XLV. Πρβ. ΣΧΟΛΙΑ CODEX ΟΠΟΒΟΝ. GRAECUS 388 f 6 r ΠΡΟΚΛΟΣ, Περι των 8έκα προς την πρόνοιαν ά:πορημάτων 36, (σώζετocι μόνο στη λocτινιχ~ μετά:φpocσύj του Wilhelm νοn Moerbeke με τον τίτλο De decem duhitationihus circa providentiam). Ό 8ε των ύπαρχ6ντων έκβολην αύθαίρετον ποιησάμενος «Κράτης», έλεγε, «ΚριΧτητα έλευθεροί:». Κι εκε~νoς, πετώντocς ocuτοπροocίρετoc τoc ύπάρχοντά του, ~λεγε Οτι " «ο'κ' ρocτης ε 'λ ευ θ' ερωνει τον \ Κ' ΡOCΤΊ)>>.

9 500 οι ΑΡΧΑΙΟΙ ΚΎ'ΝΙΚΟΙ 14. ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΝΑΖΙΑΝΖΗΝΟΣ, ΛόΥΟΙ ΙV [= ΚατιΧ 'Ιουλιανοσ βασιλέως και κατιχ Έλλ~νων στηλιτευτικος Α'] 72. Πρβ. ΛόΥΟΙ XLIII 60. ΜέΥας ύμ'lν ό Κράτης χαι' Υαρ οντως φιλόσοφον το μηλόβοτον ά.φεθηναι την ούσ{αν, χαι το'lς παρ' ήμ'lν φιλοσόφοις ΙJμοιον. Μέγας για σας [a-ηλ. τους 'Έλληνες] ό ΚρOCτης. Γιατι είναι οντως φιλοσοφ'υ]μένο το να αφεθε'l ~ περιουσ[α ωστε να β6σκουν σ' αυτ~ τα πρ6βατα, και αντocζιο των aιχων μας φιλοσ6φων. Διοιπιστώνουμε χ.οιι έοω την συμπoιθ-ητιχ.~ στάσίj του ΓpΊJyopΙoυ NoιζιoινζΊJνου Οιπένοιντι στον Κυνισμό. Βλ. σχετιχ.oc την πάντοτε ΧP~σιμΊJ μελέτη του R. Asmus, Gregorius ΥΟΩ Nazianz und sein Verhl11tnis zum Kynismus (1894), τώροι χ.οιι στον τόμο Der Kynismus (1991) της Μ. Billerbeck, σ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΝΑΖΙΑΝΖΗΝΟΣ, Ποιήματα Ι 2, 10 n Κράτης 8' όμο{ως χρημάτων ύπερτιθει'ς αύτον μεθε{ς τε μηλόβοτον την ούσ{αν ως αν χαχ{ας ύπηρέτιν χαι σωμάτων, αρ 'θ"'β εις υπερ ωμου, - μευα 'λ ιμ χηρυυματι " ά.νε'lπεν αύτόν, ως έν Όλυμπ{ο/ μέσr; το θαυμάσιον 8η τούτο χαι βοωμενος «έλευθερο'! Κράτητα Θηβα'lον Κράτης» 80υλε{αν εί8ως το χρατε'lσθαι χρημάτων φασιν τον αύτον (ως τινες 8', άλλον τινα τών φιλοσοφούντων έξ (σου φρονήματος), πλέοντα, τού Χλύ8ωνος ά.υριουμένου, έπειτα φόρτιμ της νεως βαρουμένης, Ρ[πτειν προθύμως είς βυθον τα χρήματα, τούτον 8' έπειπε'lν άξιον μνήμης λόυου' «ειjy' dί Τύχη, μοι' τών χαλών 8ι8άσχαλε, ως είς τρ{βωνα ρο/8{ως συστέλλομαι». 'Όμοια κι ό ΚρOCης περιφρ6ν'υ]σε τα xp~ματα και αφ'υ]σε τ~ν ι )1, β' "" 'β, περιουσια του ερ'υ]μ'υ] να οσκουν σ αυτ'υ]ν τα προ ατα - γιατι, \ Ι (,(...,,,\ κατα Τ'Υ] γνωμ'υ] του 'Υ] περιουσια υπ'υ]ρετει Τ'Υ]ν κακια και το

10 ΚΡΑΤΗΣ '''', 'β, Ψ λ',, 'β ", σωμα -, κι αφου ανε Ίjκε πιο Ίj α απο το ωμο, εκανε καταμεσις στ~ν 'Ολυμπία τ~ μεγάλίj σιακ~pυξίj βροντοφωνάζοντας εκεινο το πεpίφίjμo: «'Ο KpάΤΊjς απο τ~ Θ~βα ελευθερώνει τον KpάΤΊj», γνωρίζοντας καλα δη είναι σουλεία να εχει κανεις κυριευθει άπο τα πράγματα' λένε δτι ό αυτος KpάΤΊjς (σύμφωνα δμως με όρισμένους, κάποιος άλλος φιλόσοφος με τις 'iσιες απόψεις) ταξισε60ντας κάποτε στ~ θάλασσα, καθως ~ θαλασσoταpαx~ αγρίευε και το πλοιο εγερνε άπο το φορτίο, πετουσε πο λ υ ' προ 'θ υμα τα ' πραγματα,, του στο, β υ θ' ο λ' εγοντας επιπ 'λ' εον, αυτα " τα 'λ' ογια που, αι.,ι 'ζ'ζ ει να, τα 'θ' υμομαστε:«ε' υχαριστω, - Τ' υ- χη, εσένα που με σίσαξες καθετί ομορφο, για. το οτι μου είναι τόσο ευκολο να. μαζευτω σ' ενα παλιωμένο ρουχο». Ό J. Geffcken, Kynika und Verwandtes σ. 23, εχει επισί)μάνει δη το ποίί)μοι του ΓΡΊ)γορίου ΝοιζιοινζΊ)νου φέρει γνωρίσμοιτοι της λεγόμενης «Kυνικ~ς 3ιοιτpιβ~ς»' ενα τέτοιο γνώρισμα είναι -ή άναφορα στο δη ό Κράτης, εχοντοις επίγνωση τ~ς ύψηλότερης, φιλoσoφικ~ς, άπoστoλ~ς του, περιφρονει την κτημοιτικη περιουσίοι κοιι - σαν άλλος 'Ανοιξαγόρας κοιι Δημόκριτος (ΩΚ 68 Α 15) - την άφ-ήνει να γίνει μηλ6βοτος (στ. 229). Χαρακτηρισηκη είναι και -ή σχεμν άλικη ελλειψη πoιηηκ~ς πνo~ς: στους στ ό Ναζιανζηνος 3ίνει μια αποκλίνουσα γνώμη σχετικα με την πατρότψα ένος ανεκaότoυ κατα τρόπο που ελάχιστοι 3ιαφέρει απο οιυτον του Διογένη Λαέρτιου νπ 5. Σημαντικ-ή, σύμφωνα με τον Geffcken, Ο.Π. είναι ή Ιστορικοφιλοσοφικη άξία του ποι-ήμοιτος 3ε30μένου οτι οι στίχοι 234 και ανάγοντοιι κατ' οιυτον απευθείας στα Παίγνια του ΚράΤΊ). Σχετικα με τυ;ν επίκληση στη θεα Τύχη (στ. 242) 1; Μ.-Ο. Goulet-Caze, «Les premiers Cyniques et la Religion» σ , τονίζει τη μεγάλη άνθιση που γνώρισε ή λατρεία αυτ~ς της θεας κατ α τους ταραγμένους έλληνιστικους χρόνους. 16. ΚΟΣΜΑΣ, Σχ6λιο στο παραπάνω ποίί)μα του ΓΡΊ)γορίου ΝαζιανζΊ)Voυ. (MIGNE, Patrologia Graece χχχνιιι 558). Τον αύτον Κράτητά φασιν, ώς δέ τινες Άντεσθένην ι1λλοι δε Ζήνωνα (κυνικοι' δε φιλ6σοφοι και' οl5τοι) ομως τούτων εις πλέων και' χεψωνος συμβάντος και' ναυαγίου γενομένου εύχαρίστως φέρων την έσομένην αύτι;d πενίαν προς την τύχην έφθέγξατο' «Εl5γε, (jj Τύχη- χάριν σοι όμολογω, οτε την έμην ούσίαν ι1χρι του τριβωνίου περιέστησας».

11 502 οι ΑΡΧΑlOΙ ΚΤ"'ΙΚΟΙ ΛέγεταL ΟΤL ό αυτος Κράτης - σύμφωνα με όρlσμένους ό Άν- ησ θ ενης ' XtxL " συμφωνα με "'λλ' α ους ο Ζ' ηνωνας (Κ' υνlχος φl λ' οσο-,,, )) ι 'tl',,ι θ' φος XtxL αυτος, εν παση περlπτωσεl ενας απο αυτους -, χα ως,- '1;"<1> ' θ'λ 'λ',,, εχεl που τα",ωευε στη α ασσα χα ασε ο χαφος XtxL ναυαγlσαν, αντψετώπlσε με ευχαρίστηση τ~ φτώχεlα στ~ν όποία επεφτε χαl' αναφώνησε απευθυν6μενος στ~ν Τύχη: «Εδγε, Τύχη' σ' ευχαρlστω που τα. εφερες ετσl ωστε ολη XL ολη ~ πε PLOucrttx μου να. ετναl ενα παλlο ρουχο». 17. ΙΣΙΔΩΡΟΣ ΠΗΛΟΥΣΙΩΤΗΣ, Έπιστολαl ΙΙ 146. ΕΙ δε και' τετάρτου [sc. δεήσει μάρτυρος] ψηφιειται και' Κράτης, ό πασαν τήν ίδίαν ούσίαν τιίί βουλευτηρίψ της αύτου π6λεως παραχωρήσας, και φήσας, «Κράτης Κράτητα Θηβαϊον έλευ θερο ι». ''Αν χρεlαστετ χαl. τέταρτος μάρτυρας, θα. οώσεl τ~ν ψ-ηφο του χαl. ό Κράτης, αυτος που χάρlσε δλη τ~ν περloυσία του στη Boυλ~ τ-ης π6λyjς του και ειπε: «(ο Κράτης ελευθερώνει τον Κράτη τον ΘηβαΤο». 18. ΩΡΙΓΕΝΗΣ, Έλλr,νLχα σχ6λια. στόν Μα.τθα.ΙΌ ΧV 15 [= Κατα Ματθαιον ΙΘ' 21]. Κράτητα γαρ τον Θηβαϊον έλ6μενον δι' έλευθερίαν και' παράδειγμα εύτελους β{ου, καί, ώς ΙΡετο, μακάριον έαυτον παραστησαι βουλ6μενον τοις 'Έλλησι, μηδενος χρ,ήζοντα, φασιν ιχποδ6μενον πασαν την ούσίαν τιίί Θηβαίων δήμψ δεδωρησθαι, μετα του είρηκέναι ότι «σήμερον ό Κράτης Κράτητα έλευθεροϊ». rlιx τον Κράτη απο τ~ Θ~βα, ό όποτος ξεχώρlσε rlιx τ~ν έλευθερία του χαl. το παράοεlγμα λlτ-ης ζω-ης, χαl' ό όποτος ~θελε να. οείξεl στους 'Έλληνες ΟΤL ~ταν ευτυχlσμένος χαl. οη, χαθως πίστευε, οεν ΧΡεLαζ6ταν τίποτε, λένε ΟΤL αφου πούλησε ολη του τ~ν περlουσία, τ~ν χάρlσε στ~ν π6λη τ-ης Θ~βας λέγοντας πως «σ~μεpα ό Κράτης έλευθερώνεl τον Κράτη».

12 ΚΡΑΤΗΣ ΩΡΙΓΕΝΗΣ, Κατα Κέλσου "Οσος δε και αλλος χορος πενήτων έση' παρ' Έλλησι φιλοσοφησάντων και έκούσιον πενίαν &ναδεξαμένων, και' οι' πολλοι' Έλλήνων ίσασιν έκ των &ναγραφέντων περι' μεν Δημοκρίτου μηλ6βοτον έάσαντος την ο ύ σία ν, περι' δε Κράτητος έαυτον έλευθερώσαντος, δια του τοις Θηβαίοις χαρίσασθαι το ύπερ πάσης της κτήσεως πραθείσης δοθεν αύτψ &ργύριον. Π6σο μεγά.λος EivtXL xtxt ό ύπ6λοlπος 6μLλος των φτωχων ανά. μεσα στους 'ΈλλΊjVες που κατέγlναν με τ~ φlλοσοφ[α XIΧt αποοέχτηκαν έκουσ[ως τ~ν πενία το γνωρ[ζουν ο[ περlσσ6τεροl 'ΈλλΊjVες απο 6σα εχουν γραφτει αφενος γlα τον ΔΎ)μ6ΚΡLτο,1 ό όποιος &φύ)σε ερύ)μύ) τ~ν ΚΤΎ)μαηκ~ περlουσ[α του να β6σκουν σ' αύτ~ν τα πρ6βατα, αφετέρου γlα τον Κρά.ΤΎ), ό όποιος έλευθ '" 'ζ, Θ β,,, ' ερωσε τον εαυτο του XIΧpL οντας στους "Ύ) αloυς τα ΧΡΎ)ματα που πηρε 6ταν πoυλ~θύ)κε 6λΎ) ~ περlουσ[α του. 1. DK 68 Α 15 [= Φίλων, Περ{ β{ου θεωpητικoϊi ρ. 473 Μ.]. 20. ΚΛΗΜΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΕιΣ, Τίς ό σψζ6μενος πλούσιος 11, 3-4. ουτε γαρ μέγα και' ζηλωτον το τηνάλλως &πορειν χρημάτων μη ούκ επι' λ6γψ ζωης... ουτε καινον το &πείπασθαι πλουτον και χαρίσασθαι πτωχοις η πατρίσιν, δ πολλοι προ της του σωτηρος καθ6δου πεποιήκασιν, οι' μεν της είς λ6γους σχολης και' νεκρας σοφίας ενεκεν, οι' δε φήμης κενης και κενοδοξίας, Ά ναξαγόραι και' Δημόκριτοι και' Κράτητες. ουτε EiVIΧL σπουοαιο XL αξlοζ~λευτο το να στερειταl κανεtς μά. ταlα τα χp~ματα XL 6XL γlα κά.ποlo λ6γο που να αφορα τ~ ζω~... ουτε κά.η XIΧLVOtiprLO το να παραlτειταl απο τον πλουτο XIΧt να τον χαρ[ζεl στους φτωχους ~ στ~ν πατρ[οα, 6πως πολλοt εχουν XOCVEL προτου να ελθεl ό Σωτ~pας στ~ γη - &λλοl έπεlο~ τους απασχολουν τα λ6γlα XIΧt ~ ιxvoucrliχ σοφ[α, XL &λλ OL πα L απο ματαloοο,",lα XIΧL XEVOOO,",LIΧ: OL να,",αγορες XL OL 'λ" ~ ζ', ~ ζ' "Α ζ', ΔΎ)μ6ΚΡLΤΟL XL ο[ Κρά.τψες.

13 504 οι ΑΡΧΑΙΟΙ ΚΤΝΙΚΟΙ 21. ΑΠΟΣΤΟΛΙΟΣ, Συναγωγη παροιμιών Χ 5. Πρβ. κocι ΑΝΩΝΤ ΜΟ ΣΧΟΛΙΟ στον Λουκιocν6, Νιγρ,νος 26. Κράτης ιχπολύει τιχ Κράτητος, (να μέ τιχ Κράτητος ΚΡατήσr; τόν Κράτητα ο15τος γαρ έκ Βοιωτίας [λκων τό γένος, φιλοσοφησαι θέλων την Κυνικην φιλοσοφίαν, λαβων τα ύπάρχοντα αύτου, έρριψε rifj 81; μφ είπων τόν παροιμιώ8η τουτον λ6γον. Ό ΚρOCτ"ης ξεφορτώνετα.ι τ~ν περιουσια. του ΚρOCτ-η γιoc νoc μ~ν κυpια.px~σoυν τoc πρocγμα.τα. του ΚρOCτ-η επocνω στον ΚρOCτη. Κα.τα.γ6τα.ν ιχπο τ~ ΒοιωτΙα., κα.!. θέλοντα.ς νoc ιχκoλoυθ~σει τη φιλοσοφια. των Κυνικων π~pε 5λα. τoc ύπocρχοντoc του κα.!. τoc / ξ, / λ/ '" / ς, λ/ πετα. ε στον κοσμο εγοντα.ς α.υτα. τα. πα.ροιμιωο-η ογια HIERONYMUS, Adversus Jovinianum Π 9. Πρβ. LACTANTI US, Divinae institutiones ΠΙ 23, 5. Unde et Crates ide Thebanus, proiecto in mari non parvo auri pondere «abite», inquit, <<pessum majae cupiditates: ego vos mergam, ne ipse mergar a vobis». "Ε ' 'Κ /,,' 'Θ/β, - / ξ, τσι κι ο γνωστος ρα.τ-ης α.πο τ-η "-η α., α.φου πετα. ε στ-η θocλα.σσα. μεγocλο φορτιο χρυσου είπε: «Π~γα.ινε στο βυθ6, 'Α λ ', " Ι " ", '" ("'-' ' ξ π -ηστια. να. σε α.φα.νισω εγω, κι οχι να. πνιγω ο ιοιος ε α.ιτια.ς σου». 23. ΦΑΒΩΡΙΝΟΣ, Περι' φυyi}ς ΧΧΠ στ~λίj 21, Κράτης 8έ την ούσίαν [sc. ιχπέ8ωκε]. Κι ό ΚρOCτ-ης πα.ρα.χώρ-ησε τ~ν περιουσια. του. 24. [ΠΛΟΠ ΑΡΧΟΣj, Περι παί8ων ιχγωγης, 7 ρ. 4d-e. Πολλάκις ό Κράτης έκε,νος ό παλαιός έλεγεν, γη, εί:περ άρα 8υνατόν ~ν, ιχναβάντα έπι' τό μετεωρ6τατον της π6λεως ιχνακραγε,ν μέρος

14 ΚΡΑΤΗΣ 505 «7Ω ανθρωποι, ποι φέρεσθε, οί'τινες χρημάτων μεν κτήσεως πέρι πίiσαν ποιεισθε σπου8ήν, των 8' υι'έων, οtς ταυτα καταλείψετε, μικρα φροντίζετε;» Σ\)χνα ό Κράτης, έκεlνος ό πocλoc~6ς, ελεγε ()τ~ αν ~τocν ό\)νocτο θα ocνέβoc~νε στο π~o ψύ)λο σύ)μεlο τ~ς π6λύ)ς γ~α να φωνάξε~ ό\) νocτά: «που πίχτε, &νθpωπo~l - εσεlς πο1'j κάνετε τα πάντoc γ~α να ocποκτησετε χρ~μocτoc, ενω γ~α τα πoc~ό~ά σocς, στα όποloc θα " '" Ι 'ζ 'λ' ocφύ)σετε oc\)τoc τoc ΧΡΎ)μocτoc, νο~oc εστε ε ocχ~στoc;» 25. ΠΛΟΠ ΑΡΧΟΣ, Εί αύτάρκης ή κακία προς κακο8αιμονίαν 3 ρ. 499c-d. Άλλ' έξ ούσίας λαμπpίiς και' otxou καί τραπέζης καί πολυτελείας είς τρίβωνα καί πήραν καί προσαίτησιν έφημέρου τpoφύjς κατάξεις; Ταυτ' εύ8αιμονίας άρχαί ΔΙΟΥένει, ταυτ' έλευθερίας Κράτητι καί 86ξης. 'Αλλα θα πεp~op(σε~ς ενocν &νθρωπο OCπο τον ocστρocφτερο πλουτο xoct OCπο το σπ(η το\), το τρocπέζ~, τ~ν πολ\)τέλε~oc, στο τριμ-,... "~, " ζ \, \, μεν ο ρο\)χο xoc~ το o~aaocx~ xoc~ τη Ύ)ηocν~oc r~oc το μεροφocγ~; 'Α \,\ 1:" ' "~ " \ \ Δ ' 1 ΠΟ oc\)τoc c,εκ~νocε~ Ύ) ε\)οoc~μον~oc σ\)μφωνoc με τον ~oγενύ), απο αύτα ~ έλευθερ[α ΚOCL ~ κα.λ~ φ~μύ), σύμφωνα με τον Κράτη. 1. Βλ. και ΔΙOγένΎjζ ΕΠΙΦΑΝΙΟΣ, Κατα αι'ρέσεων ΠΙ 2, 9. Κράτης άπο Θηβων των Βοιωτικων και' αύτος κυνικος ~λεyεν έλευθερίας είναι την άκτημοσύνην. 'Ο Κ',\ \ Θ' β - Β ' Κ \ ""λ ΡOCΤΎ)ς ocπο ΤΎ) "Ύ) oc της ο~ωτ~ocς. \)νικος κ~ oc\)τος, ε ε- γε oτ~ ετνoc~ γνώρ~σμoc έλε\)θερ[ocς ~ OCΚΤΎ)μοσύνΎ).

15 506 οι ΑΡΧΑΙΟΙ ΚΥΝΙΚΟΙ 27. ΙΟΥΛΙΑΝΟΣ, Α6ΥΟΙ ΙΧ [ΥΙ] 18 ρ. 201b. Ό Kpάτr;ς 8έ έ8ημοσίευε την ουσίαν εlτα το σωμα βλαβεις εσκωπτεν έαυτον (εις> την χωλ6τr;τα τοϋ σκέλους και το κυρτον των ωμων, έπορεύετο 8έ έπι' τιχς των φίλων έστ{ας, ακλητος και' κεκλημένος, 8ιαλλάσσων τους οίκειοτάτους άλλήλοις, εrποτε στασιάζοντας αrσθοιτο, έπετίμα 8έ ου μετα πικρίας, άλλα μετα χάριτος, ουχ ίνα συκοφαντείν 80Κ,:;; τους σωφρονισθέντας ώφελείν 8έ έθέλων αυτούς τε. έκείνους και' τους άκούοντας. Ό ΚράΤΎ)ς πάλl ~aωσε τ~ν περlουσ(α του στο κράτος, XL 8ταν ~πεlτα σακατεύτύ)κε, XOpbLaEUE τον έαυτό του rlιx τ~ν κουτσαμάρα και τους κυρτους ώμους του' στα σπ(τlα των φίλων π~γαlνε, απρόσκλύ)τος ~ καλεσμένος, rlιx να συμφlλlώνεl τους ΠLΟ "λ ~, "\'θ ',, στενους φl ους μετα~υ τους, αν μα αlνε πως τσακωνονταν, XIΧL aεν τους επlτlμοuσε με λόγlα ΠLκρα αλλα με χαρlτωμένο τρ6-1 " \ \ ~ Ι "Ι rf β, ζ ", ΠΟ, 0lL rliχ να οωσεl ΤΎ)ν εντυπωσύ) ΟΤL ασανl ε οσους συνεζ ε, α ΤL, λλ' α θ' ε λ οντας να ' ωφε, λ' Ύ)σεL XIΧL '" εκεlνους τους,,'''' LΟLOυς XIΧL, 8σους ακουγαν. 1. 'Ορισμένοι Κυνικοι των οιύτοκροιτορικων χρ6νων συμπεριφέροντοιν στους ocνθρώπους με μιocν oιύστίjp6τητoι πo~ &γγιζε τoc οριοι της σκλίjp6τητoις με ocποτέλεσμοι νoc ΚOΙΤΊJγOPΊJθOσν, οιύτοι κοιι ~ φιλοσοφιοι τους, γιoc μισοινθρωπιοι. Άντι3ρώντοις σε οιύτο ό 'Ιουλιοινος τονίζει έ3ω οτι ποιλοιι6τεροι Κυνικοι ε3ειχνοιν κoιτoιν6ίjσίj ocπένοιντι στην OCνθΡώπινΊJ φυσίj κοιι 3ιοικρΙνοντοιν ocκ6μίj κοιι γιoc την εύγένειά: τους, οπως ό Κρά:της ό όποιος έπετ[μα oιj μετα πικρ[ας, άλλα μετα χάριτος. 28. ΠΛΟΠΑΡΧΟΣ, Συμποσιακα ΙΙ 1, 6 ρ. 632 e. Kpάτr;τα 8έ τον φιλ6σοφον, εις πασαν οlκίαν εισι6ντα μετα τψης και' φιλοφροσύνης 8εχομένων, 'θυpεπανo{κτr;ν' έκάλουν. (7) Ποιεί 8' εγχαρι σκωμμα και' μέμψις έμφαίνουσα χάριν. Και τον ΚράΤΎ) τον φlλ6σοφο, που ~μπαlνε σ' 8λα τα σπ(τlα XIΧL, τον, οεχονταν "" με 'β" σε ασμο XIΧL φl λ LΚΎ) ' OLIΧ '" 'θ εσύ), τον " αποκαλουσαν 'ανοlχτοπόρτύ)'. (7) ΧαΡLτωμένο περlγέλασμα ειναl και 'Ψ'~, Ι ", το εγαοlασμα, εφοσον φανερωνεl ευγνωμοσυνύ).

16 ΚΡΑΤΗΣ 507 Προφανως ό KpάτΊjς, φύση πιο 1ιπια απο εκε[νην του Διογένη, 3ιέθετε μιtχ προσωπικ+ι χάριν που εξευγένιζε τtχ σκλ"ηptχ χαpακτηpιστικtχ του Κυνισμου. Ό χαρακτηρισμος 'θυρεπανοίχτης' ασφαλως 3εν σχετ[ζεται μόνο με επαιτε[α, αφου, σύμφωνοι με τ+ι μαρτυρ[α του Πλουτάρχου, ό κυνικος φιλόσοφος γινόταν παντου 3εκτος με σεβασμο και αγάπη. Ό D.R. Dudley, Α History ΟΙ Cynicism σ. 52-3, σ"ιιμειώνει ΙSτι σε μιtχ εποχ+ι ΙSπoυ οί Μο μεγάλες φιλοσοφικες σχολές, +ι ' Ακα3ημ[α και ό Περ[πατος, 3ιακατέχονταν απο τ+ιν πλατωνικ+ι αντ[ληψ-ι; ΙSη άδύνατον πληθος φιλ6σοφον εζύαι, ειχαν μεγάλη αξ[α οί αμερόληπτες, ξεκάθαρες και σύμφωνες με ~ναν 3ε30μένο αξιολογικο κώ3ικα συμβουλες ένος ανθρώπου ξεκομμένου απο τ+ιν καθημεριν+ι τύρβ-ι; και παραβάλλει, ακόμη, ό Dudley τ+ι 3ραστιιριότ-ι;τα του Κράτη με εκε[νην του Σωκρά.τη στtχ 'Απομνημονεύματα του Ξενοφώντα. 29. ΔΙΟΓΕΝΗΣ ΛΑΕΡΤΙΟΣ, Φιλοσόφων β{ων χιχι' δογμάτων συνιχγωγη νι 86. Πρβ. ΣΟΙΔΑ, στα λ+ιμματα 'Κράτης' και 'θυρεπιχνοίκτης' ΑΛΚΙΦΡΩΝ, ΈπιστολΙΧι ΠΙ 44. ΈκΙΧλείτο δε κιχι' Θυρεπιχνοίκτης δια το εις πασιχν εισιένιχι οικίιχν κιχι' νουθετείν. Τον άποκα.λουσα.ν κα.ι 'θυρεπα.νoίκτύj [άνoιxτoπόρτύj]' επειό~ εμπα.ινε σε κάθε σπίτι κα.ι νουθετουσε. 30. APULEIUS, Florida 22. Πρβ. ΘΕΜΙΣΤΙΟΣ, Περι' ιχρετης ρ. 45q ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΜΟΝΑΧΟΣ, Ι, χχνι 70. Crates ίllθ Diogenis sectator, qui ut lar famj]jaris apud homines aetatis suae Athenis cultus est: nulla domus unquam clausa erat nec erat pa ΙΓίΒ familias tam ahsconditum secretum, quin θο tempestive Crates interveniret, ]jtium omnium et jurgiorum inter propinquos disceptator atque arhiter quod Herculem olim poetae memorant monstra illa immania hominum ac ferarum virtute suhegisse orhemque tarrae purgasse, silniliter adversum iracundiam et invidiam atque avaritiam atque lihidinem ceteraque animi humani monstra et flagίtia philosophus ίβιθ Hercules fuit: eas omnes pestes mentihus θxθgίι. Έκεινος ό Κράης, ό μα.θψ~ς του ΔΙOγένΎj, που οι ΆθΎjνα.Ιoι της εποχης του τον τιμουσα.ν σαν εφέστιο θεό. ποτε κα.νένα.

17 508 ΟΙ ΑΡΧΑΙΟΙ ΚΥ"'ΙΚΟΙ σπίτι δεν ~ταν κλειστο γι' αυτόν' οσο κρυφος κι α.ν ~ταν ό ιδιαίτερος χωρος του επικεφαλ~ς τ~ς οικογένειας, ό Κράτης θ~ εμπαινε μέσα, και μάλιστα στη σωστη ώρα, γιατι ~ταν ό κριτης και ό διαιτ-ητης σε ολες τις διαμάχες και τις εριδες ανάμεσα στ~ μέλη τ~ς οικογένειας. Οί ποι-ητες ίστορουν για τον Ήρακλ~ πως κάποτε παλια κατέβαλε με την αξωσύνί) του εκεινα τα τέρατα, τοuς γίγαντες και τ~ αγρια θί)ρία και καθάρισε τη γ~ απο αυτά' ομοια κι ό φιλόσοφος αυτος ύπ~pξε στ' αλ~θεια ενας Ήpακλ~ς καθως πολεμουσε την opγ~, το φθόνο, την απλί)στία, την ακολασία και τα αλλα τέρατα και α'ίσχί): απο ολες αυτες τις μάστιγες ελευθέρωνε το νου των ανθρώπων ΣΟΥΔΑ, στο λ~μμlχ 'Κράτης'. Κράτης γήμας [sc. ό Κράτης] 3ε Ίππαρχίαν την Μαρωνειτιν κυνογαμίαν τον γάμον έκάλεσε. Παι3α 3ε Εσχεν έξ αύτης Πασικλέα. ΚράΤΊ)ζ" οταν ό Κράης π~pε γυναίκα του την Ίππαρχία απο 'Μ ' "Ι", [' Ι Ι ΤΊ) αρωνεια χαρακτί)ρισε τον γαμο κυνογαμια γαμο σκυλ ' ~ λ Κ -]'Α"" Ι "Π λ ων, ΟΊ). υνικων. πο αυτίjν αποκτί)σε γω τον ασικ Ί). TtΧ περι κυνογαμ[ας KρocΤΊJ- Ίπποφχ[ιχς ΠIΧΡIΧO[OOντlΧι άπο τους ΔιoγένΊJ ΛIχέρτιο, Άπoυλ~ιo, MένlΧνoρo κlχι τ~ν Σούδα κlχι αν &λίjθεύoυν - ό Ε. ZelIer, Die Phi]osophie der Griechen, τ. 11/1, σ. 327 είκocζει ΟΤΙ πρόκειτlχι γιtχ ευφocντlχστη &νocπτυζίj τίjς πλίjρoφoρ[lχς ΟΤΙ το ζευγος OιlΧνυκτέρευε στ~ν Ποικ[λτ, ΣτοOC - πρέπει νtχ τoπoθετoυντlχι χρoνoλoγικtχ στ~ OεκlΧετ[1Χ π.χ., βλ. ΜΙ ΊππlΧρχ[1Χ ΔΙΟΓΕΝΗΣ ΛΑΕΡΤΙΟΣ, Φιλοσόφων βίων και' 30γμάτων συναγωγη νι 'Ερατοσθένης 3έ φησιν έξ Ίππαρχίας, περι' "1ς λέξομεν, γενομένου παι30ς αύτς;j όνομα ΠασΙΧλέους, στ' έξ έφήβων έγένετο, &γαγειν αύτον έπ' οίκημα παι3ίσκης και' φάναι τουτον αύτς;j πατpς;joν εlvαι τον γάμοψ (89) τους 3ε των μοιχευόντων τραγικοuς, <oίjς> φυγάς τε και' φόνους Eχει~ Επαθλοψ τους των έταίραις προσιόντων κωμιχοuς.

18 ΚΡΑΤΗΣ 509 Ό Έρα.τοσθένης 1 ανα.φέpε~ οτι απο τ~ν Ίππα.ρχία., γ~α τ~ν όποια. θα μ~λ~σoυμε στ~ συνέxε~α., ό ΚΡocτης απ6κτησε ενα. γ~o που τον όν6μα.σα.ν Πα.σ~κλ~ Οτα.ν α.υτος εγ~νε εψηβος, ό Kpoc ΤΎ)ς τον π~γε στο σπίτι μ~ας νεα.p~ς π6ρνύ)ς λέγοντα.ς oτ~ α.υτ~ είνα.~ ~ γνώμύ) του πα.τέρα. του γ~α το γocμο.2 (89) Είπε έπίσύ)ς οτι οε γocμο~ των μo~xων εχουν τpα.γικ~ εκ β α-σύ), αφ ου το επα. θλ6 τους είνα.~ φευγocλες xoct σκοτωμοί, ένω οε γocμο~ οσων ΠΎjγα.ίνουν με έτα.ιρες εχουν εκβα-σύ) κωμ~κ~ f 21 F. Gr. ΗίΒΙ ΠΙ Β ρ Με OCπόλυτη συνέπεια ό KpάΤΎjς τηρεί το 8ιογενικο παραχαράττειν το νόμισμα και στην ocνατpoφ~ του γιου του. «'Ένα εϊ80ς πουριτανισμου μέσα του», παpατύjpεί ό H.D. Rankin, Sophjsts, Socratjcs and Cynjcs, σ. 235, «εκανε &στε ijλες οί πράξεις της σεξουαλικότητας νoc φαίνονται OC8ιακρίτως ijμοιες έκ8ύjλώσεις τ-ης φύσύjς». 3. Ό KpάΤΎjς φαίνεται νoc cruvlcrtii έ8ω μιoc ocντιμετώπισύj του γάμου με το χιουμορ της κωμω8ίας, μακριoc OCπο τους οικογενειακους OCλλΎjλOσπαpαγμoύς, τους τόσο συχνους στην OCρχαία τραγω8ία. 33. ΜΟιΣΩΝΙΟΣ, 15 ρ. 70, 11 κέ. Hense. 'Άλλου δέ τινος φήσαντος, δτι έμπ6διον αύτ4j δοκοίη ElVιXt Τ4J φιλοσοφειν Υάμος και ό συν Υυναικι' βίος, ΠυθαΥ6ρ!! μέν, εlπεν ό Μουσώνιος ούκ έμπ6διον -ljv, ούδε Σωκράτει, ούδε Κράτητι, djy [κα.στος συνφκησε Υυναικί- και' ούκ αν έχοι τις ειπειν άμεινον έκείνων έτέρους φιλοσοφήσαντας. Καίτοι Υε Κράτης άοικός τε και' άσκευης και άκτημων τέλεον ην, άλλ' δμως ευημεν- εlτα μηδ' ύπόδυσιν έχων ιδίαν έν ταις δημοσ{αις Άθήνησι στοαις διημέρευε και' διενυκτέρευε μετιχ της Υυναικός. 'Ότα.ν κocπο~ος αλλος ύπoστ~p~ξε oτ~ κα.τα τ~ γνώμύ) του ό yocμος κα.ι ~ συμβίωσύ) με μ~α γυνα.ίκα. αποτελεί έμπ63ιο γ~α την ένα.σχ6λύ)σύ) με τ~ φ~λoσoφία., ό Μουσώνιος είπε oτ~ στον Πυθα.γ6ρα. 3εν στocθύ)κε έμπ63~o, ουτε στον ΣωΚΡOCΤΎ) ουτε στον ΚΡOCΤΎ) που κα.θένα.ς τους εζύ)σε με γυνα.ικα. xoct 3εν θα μπορουσε να ανα.φέpε~ κα.νεις κocπο~ους αλλους που να φ~λoσ6φύ)σα.ν κα.λuτεpα. απο έκείνους. Ό ΚΡOCΤΎ)ς ουτε σπίτ~ είχε, ουτε επ~πλα. οι>τε κα.νένα. αλλο κτ~μα., κ~ ώστ6σο ~λθε σε γocμο' επε~τα.,

19 ."ι Ι 510 οι ΑΡΧΑΙΟΙ ΚίΝΙΚΟΙ μη εχοντας aικ6 του τ6πο aιαμον~ς, περνουσε ολη την ~μέρα στα aί)μ6σια oικ~ματα, στην 'Aθ~να, και aιανυκτέρευε με τη γυναίκα του. 34. ΑΡΡΙΑΝΟΣ, Έπιχτήτου ΔιατΡιβαι' ΠΙ 22, 76. Άλλα: Κράτης εγημεν. - Περίστασίν μοι λέγεις έξ ερωτος γενομένην χαι' γυναιχα τεθείς &λλον Κράτητα. Ν αί, άλλα ό ΚράΤΊ)ς παντρεύτί)κε. - Mou άναφέρεις μια περίπτωσί) μεγάλου ερωτα, κι εκτος αυτου στο πρ6σωπο τ~ς γυναίκας προϋποθέτεις εν αν αλλ ο ΚράΤΊ). Μόλις πρωτύτερα ό ΈπίΚΤΊjΤOς εχει αναφέρει οτι στην παρούσα κατάσταση των πραγμάτων ό Κυνικος φιλόσοφος οεν θα παντρευτεϊ και οεν θα ΟΊ)μιουργ~σει οικογένεια, γιατι αύτο θα τον εμπόοιζε στην εκπλ~pωσί) της αποστολ~ς το\) ώς αγγελιαφόρου, ό όποιος μεταφέρει στους ανθρώπους το μ~νυμα των θεων. Στην ενσταση οτι ό Κράης, ~νας κατα κάποιον τρόπο έφέστιος θεος (Iar familiaris, Άπoυλ~ιoς, FJorjda 22 βλ. παραπάνω, ΚράΤΊ)ς 30) και!χριστο παράοειγμα κoινωνικ~ς προσφορας στους ανθρώπους, 'ι;ταν, παρ' ολο τουτο, παντρεμένος, ό ΈπίΚΤΊ)τος απαντα με αύτο το «περίερ':', %αι ενοιαφέρον» σχόλιο, (D.R. Dudley, Α Hjstor} ο! Cynjcjsm, σ. 51) για -:r,'j προσωπικότητα τ~ς 'Ιππαρχ[ας. 35. ΣΕΞΤΟΣ ΕΜΠΕΙΡΙΚΟΣ, Πuρρ6Jvεtoι ύποτuπ6jσεις Ι 14, 153. Ά γωγfj 8ε εθος άντιτ[θεται,!)ταν οε πολλοι &νθρωποι άναχωρουντες μιγνύωνται ταίς έαυτων γυναιξίν, ό 8ε Κράτης τ;η Ίππαρχί'1 8ημοσί'1' Ή συν~θεια ερχεται σε άντ[θεσί) με τους καν6νες τ~ς συμπεριφορας, οταν, ενω οί περισσ6τεροι ανθρωποι άνταμώνονται με τις γυναικες τους εχοντας άποτραβί)χτει κάπου, ό ΚράΤΊ)ς συνουσιάζεται με την Ίππαρχία aί)μοσίως. Κάθε φυσικη πράζί) μπορει να τελειται όπoυo~πoτε και μπροστοι σε όποιονο+ιποτε: ακραία απόληζί) αύτ~ς τ~ς γενικότερί)ς αpχ~ς των Κυνικων ειναι ~