Εβδομαδιαίο Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών Παρασκευή 16 Σεπτεμβρίου Ελληνική Οικονομία

Transcript

1 Εβδομαδιαίο Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών Παρασκευή 16 Σεπτεμβρίου 216 Ελληνική Οικονομία Η έξοδος της οικονομίας από την ήπια ύφεση και η αποφυγή μιας περιόδου στασιμότητας θα εξαρτηθεί σε σημαντικό βαθμό από την εξέλιξη δύο κυρίως ζητημάτων. Πρώτον, την ταχύτητα εκκαθαρίσεως των συσσωρευμένων ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων του δημοσίου τομέα προς τον ιδιωτικό, ώστε να περιορισθούν τα προβλήματα ρευστότητας που αντιμετωπίζουν οι υγιείς ελληνικές επιχειρήσεις και δεύτερον, την επιτάχυνση της θετικής πορείας που ακολουθούν οι επιχειρηματικές προσδοκίες και η επενδυτική εμπιστοσύνη μέσω της προκλήσεως ορισμένων θετικών shocks. Αναφορικά με το πρώτο μπορούμε να σημειώσουμε τα εξής: Ο Ιούλιος απετέλεσε τον πρώτο μήνα του τρέχοντος έτους, κατά τον οποίον παρατηρείται, όπως αναμενόταν, μείωση των ληξιπρόθεσμων οφειλών του Ελληνικού Δημοσίου προς τον ιδιωτικό τομέα, ύψους 33 εκατ. σε μηνιαία βάση. Επομένως, οι ληξιπρόθεσμες οφειλές, συμπεριλαμβανομένων και των εκκρεμών επιστροφών φόρων διαμορφώθηκαν στα 6,89 δισ. (Γράφημα 1). Τους επόμενους μήνες προβλέπεται εκ νέου μείωση των οφειλών αυτών, καθώς ποσό ύψους 1,8 δισ. εκταμιεύθηκε με την πρώτη υποδόση για τον σκοπό αυτό, ενώ επιπλέον ποσό ύψους 1,7 δισ. εκτιμάται ότι θα διατεθεί με την εκταμίευση της δεύτερης υπο-δόσεως ύψους 2,8 δισ. Συνεπώς, γίνεται προφανές ότι η ταχύτητα ολοκληρώσεως, τόσο των προαπαιτούμενων για την εκταμίευση της δεύτερης υπο-δόσεως, όσο και της δεύτερης αξιολογήσεως καθίσταται καθοριστικής σημασίας. Σημειώνεται ότι οι μεγαλύτεροι οφειλέτες του δημοσίου εξακολουθούν να είναι οι Οργανισμοί Κοινωνικής Ασφαλίσεως και κυρίως ο ΕΟΠΠΥ, με οφειλές που ανέρχονται στα 1,85 δισ. στο τέλος Ιουλίου του 216 και τα νοσοκομεία ( 1,2 δισ.). Όσον αφορά στο δεύτερο ζήτημα, της βελτιώσεως δηλαδή των επιχειρηματικών προσδοκιών, απαιτείται ένα θετικό shock που μπορεί να προκύψει από μία ουσιώδη ελάφρυνση του ελληνικού δημοσίου χρέους στο πνεύμα της συμφωνίας του Eurogroup του περασμένου Μαΐου, η οποία με τη σειρά της θα προετοιμάσει το έδαφος για τη ένταξη των ελληνικών Γράφημα 1. Εξέλιξη Ληξιπρόθεσμων Οφειλών Δημοσίου ( εκατ.) Εκκρεμείς Επιστροφές Φόρων Πηγή: Υπουργείο Οικονομικών, Ληξιπρόθεσμες Οφειλές κρατικών ομολόγων στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλαρώσεως της ΕΚΤ. Το τελευταίο δύναται να αποτελέσει τον καταλύτη για πολλές επενδυτικές αποφάσεις, καθώς σηματοδοτεί τη δυνατότητα επιστροφής της χώρας στις διεθνείς αγορές, ώστε να εξέλθει οριστικά από προγράμματα διασώσεωςπροσαρμογής. Παρά το γεγονός ότι τα βραχυπρόθεσμα και μεσοπρόθεσμα μέτρα ελαφρύνσεως που έχουν συμφωνηθεί δεν περιλαμβάνουν τη δυνατότητα περικοπής της ονομαστικής αξίας, είναι δυνατόν υπό ορισμένες εύλογες μακροοικονομικές συνθήκες, να αποδειχθούν ιδιαίτερα αποτελεσματικά για τη μείωση του βάρους εξυπηρετήσεως του χρέους, δηλαδή την αποκατάσταση της βιωσιμότητάς του. Μια μεταβολή της δομής (reprofiling) του ελληνικού χρέους δύναται κυρίως να περιλαμβάνει σε βραχύ χρονικό διάστημα, (α) την διαχρονική εξομάλυνση της αποπληρωμής τόκων για τα δάνεια προς τους πιστωτές του επίσημου τομέα, (β) την επιμήκυνση των λήξεων και (γ) την περαιτέρω προσαρμογή των επιτοκίων, έτσι ώστε να διασφαλισθεί η απομείωση του χρέους σε όρους παρούσης αξίας. Επιπλέον, μέτρα όπως η επανέναρξη της αποδόσεως των κερδών της ΕΚΤ και του Ευρωσυστήματος από τα χαρτοφυλάκια ελληνικών ομολόγων (ANFA και SMP) και η ανταλλαγή των δανείων του ΔΝΤ με δάνεια του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας μπορούν να υποστηρίξουν περαιτέρω την ελάφρυνση του χρέους. Το πιο σημαντικό, ωστόσο, είναι ότι τα ανωτέρω μέτρα ελαφρύνσεως του χρέους ενισχύουν τον ρυθμό αναπτύξεως μέσω της επενδυτικής δαπάνης, αφού απελευθερώνουν «δημοσιονομικό χώρο» μέσω της καθοδικής προσαρμογής των στόχων για το πρωτογενές πλεόνασμα (Γράφημα 2). Συγκεκριμένα, ο στόχος για το πρωτογενές πλεόνασμα με βάση το πρόγραμμα οικονομικής πολιτικής έχει ορισθεί στο 3,5% του ΑΕΠ το 218. Ωστόσο, εάν ληφθούν τα μέτρα ελαφρύνσεως του χρέους μετά την ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολογήσεως, τότε η επίτευξη πρωτογενούς 4,% 3,5% 3,% 2,5% 2,% 1,5% 1,%,5% Γράφημα 2. Πρωτογενές Πλεόνασμα Γενικής Κυβέρνησης και Στόχοι με βάση το Πρόγραμμα Οικονομικής Πολιτικής (% του ΑΕΠ),5% 1,75% 3,5% δυνητικός δημοσιονομικός χώρος λόγω ελάφρυνσης των δαπανών εξυπηρέτησης του χρέους % ε και μετά Πρωτογενές Πλεόνασμα Στόχος Προγράμματος Οικονομικής Πολιτικής Πηγή: Υπουργείο Οικονομικών, ΤτΕλλάδος

2 πλεονάσματος ακόμη και σε επίπεδα γύρω στο 2% του ΑΕΠ από το 218 και έπειτα είναι συνεπής με την βιωσιμότητα του χρέους. Όσον αφορά στο τρέχον έτος, η θετική πορεία εκτελέσεως του κρατικού Προϋπολογισμού στο επτάμηνο του 216 επιτρέπει την επίτευξη μεγαλυτέρου πρωτογενούς πλεονάσματος για το έτος συνολικά περί του,8% του ΑΕΠ έναντι στόχου για,5%. Το υψηλότερο πρωτογενές πλεόνασμα της γενικής κυβερνήσεως το 216 επιτρέπει την απελευθέρωση πόρων για το επόμενο έτος, καθιστώντας έτσι εφικτό τον στόχο του 1,75% του ΑΕΠ το 217. Η ταχεία ολοκλήρωση της αξιολογήσεως των υπολειπόμενων προαπαιτούμενων, που ξεκίνησε αυτήν την εβδομάδα, έχει καθοριστική σημασία προκειμένου να αποφευχθούν τυχόν επιπλοκές του ζητήματος εξαιτίας των εθνικών εκλογικών αναμετρήσεων στο επόμενο έτος σε Γαλλία και Γερμανία. Ακόμη και μικρότερης κλίμακας εάν είναι η ελάφρυνση του χρέους, θα είναι σημαντικό να διευκρινισθεί με μεγαλύτερη σαφήνεια από τους επισήμους πιστωτές ο οδικός χάρτης για την ελάφρυνση του χρέους, εξέλιξη που δρα θετικά στις επενδυτικές προσδοκίες. Διαμόρφωση του πληθωρισμού: συνεχίζει ο πληθωρισμός να διαμορφώνεται σε αρνητικό επίπεδο, στο -,9% τον Αύγουστο 216, έναντι - 1,% τον Ιούλιο 216 και -1,5% τον Αύγουστο του 215. Εν αντιθέσει, ο εναρμονισμένος πληθωρισμός, που έχει μεγαλύτερη στάθμιση στην κατηγορία «ξενοδοχεία και αεροπορικά εισιτήρια» παραμένει θετικός στο +,4% τον Αύγουστο 216, από -,4% τον αντίστοιχο μήνα του 215. Αναφορικά με τον εθνικό δείκτη τιμών καταναλωτή, αρνητική ήταν η επίπτωση κατά 1,9 εκατοστιαίες μονάδες στις τιμές του πετρελαίου θέρμανσης και κίνησης, της βενζίνης και του φυσικού αερίου. Ο δομικός πληθωρισμός, ο οποίος εξαιρεί τις τιμές των οπωροκηπευτικών και καυσίμων, παραμένει σε αρνητικό έδαφος, στο -,2% τον Αύγουστο του 216, από -,3% τον Ιούλιο 216. Από την ανάλυση των επιμέρους δεικτών αγαθών και υπηρεσιών προκύπτει ότι: α) η μεταβολή του δείκτη τιμών των υπηρεσιών διαμορφώθηκε στο +,2% τον Αύγουστο του 216, παραμένοντας σε θετικό έδαφος από την αρχή του έτους, καθώς ο δείκτης επιβαρύνεται από σειρά αυξήσεων της έμμεσης φορολογίας. Επισημαίνεται η θετική επίπτωση κατά,15 εκατοστιαίες μονάδες των υπηρεσιών εστίασης και καταλύματος και,17 στα αεροπορικά εισιτήρια. β) η μεταβολή του δείκτη τιμών των αγαθών βρίσκεται σε αρνητικό έδαφος επηρεασμένη από την αρνητική επίπτωση των τιμών των καυσίμων και πετρελαίου. Ειδικότερα, ο δείκτης τιμών αγαθών μειώθηκε κατά 1,8% τον Αύγουστο του 216, από - 2,4% τον Ιούλιο 216. Όσον αφορά στις βασικές κατηγορίες αγαθών επισημαίνεται η αύξηση σε ετήσια βάση στα: έλαια και λίπη (6,3%), λαχανικά νωπά (7,3%) και αλκοολούχα ποτά (4,7%). Αντιθέτως, μείωση σημειώθηκε, μεταξύ άλλων, στο πετρέλαιο θέρμανσης (-22,4%), το φυσικό αέριο (- 1,7%) και στα νωπά φρούτα (-7,9%). 3,% 2,% 1,% % -1,% -2,% -3,% -4,% -5,% Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ Βιομηχανική Παραγωγή: Ο Γενικός Δείκτης της Βιομηχανίας ανέκαμψε περαιτέρω και αυξήθηκε σημαντικά κατά 4,1% τον Ιούλιο 216 (Ιούνιος 216: +7,5%, Μάιος: +2,9%) σε σταθερές τιμές και σε ετήσια βάση, έναντι μείωσης κατά 2,5% στον αντίστοιχο μήνα του 215. Αξίζει να σημειωθεί ότι η βιομηχανική παραγωγή παρουσίασε το 215 άνοδο κατά,7% για πρώτη φορά μετά το Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ, ΙΟΒΕ Εξέλιξη Τιμών Αγαθών και Υπηρεσιών % ετήσιες μεταβολές Δείκτης Αγαθών Δείκτης Υπηρεσιών Μεταποιητική Παραγωγή και Δείκτης Εμπιστοσύνης στη Βιομηχανία % ετήσια μεταβολή κινητός μέσος 6μηνου Δείκτης Εμπιστοσύνης στη Βιομηχανία 1% -5% -1% -15% -2% Η παραγωγή της βιομηχανίας υπολείπεται πλέον κατά λίγο από τις 1 μονάδες βάσης (21=1), καθώς ο γενικός βιομηχανικός δείκτης διαμορφώθηκε στις 99,6 μονάδες τον Ιούλιο του 216, ενώ ο δείκτης της μεταποιητικής βιομηχανίας υπερέβη τον Ιούλιο τις 1 μονάδες (1,7). Επισημαίνεται η εντυπωσιακή άνοδος της παραγωγής των μεταποιητικών βιομηχανιών κατά 9,2% τον Ιούλιο 216, έναντι μείωσης κατά 7,% στον αντίστοιχο μήνα του 215. Είναι ενδεικτικό ότι από τους 24 κλάδους της μεταποίησης οι 2 σημείωσαν άνοδο. Βασικοί κλάδοι της ελληνικής μεταποιητικής βιομηχανίας υπερέβησαν τις 1 μονάδες βάσης όπως: Η βιομηχανία βασικών μετάλλων (18,), η βιομηχανία χημικών προϊόντων 5% % 2

3 Ιουλ-12 Οκτ-12 Ιαν-13 Απρ-13 Ιουλ-13 Οκτ-13 Ιαν-14 Απρ-14 Ιουλ-14 Οκτ-14 Ιαν-15 Απρ-15 Ιουλ-15 Οκτ-15 Ιαν-16 Απρ-16 Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων (16,2), η βιομηχανία τροφίμων (15,8) η βιομηχανία πετρελαίου (126,5), η βιομηχανία φαρμάκων (137,5), η χαρτοβιομηχανία (11,) και η ποτοποιία (119,8). Σε επίπεδο επταμήνου, ο Γενικός Δείκτης της Βιομηχανίας αυξήθηκε κατά 2,3%, σε ετήσια βάση, έναντι οριακής μείωσης κατά,3% στην αντίστοιχη περίοδο του 215. Επίσης, η μεταποιητική παραγωγή, αυξήθηκε κατά 5,%, έναντι μικρής αύξησης 1,2% στο αντίστοιχο διάστημα του 215. Στο επτάμηνο του 216, από τους 24 κλάδους της μεταποίησης οι 18 σημείωσαν αύξηση. Συγκεκριμένα, άνοδο της παραγωγής (με σημαντικές εξαγωγές) κατέγραψαν βασικοί κλάδοι της ελληνικής βιομηχανίας, όπως η βιομηχανία τροφίμων (+4,5%), η καπνοβιομηχανία (+7,7%), η τσιμεντοβιομηχανία (+13,9), η φαρμακοβιομηχανία (+4,5%), η βιομηχανία χημικών προϊόντων (+8,%), η βιομηχανία παραγωγής και επεξεργασίας πετρελαίου (+1,4), βιομηχανία βασικών μετάλλων (+3,8%) και μεταλλικών προϊόντων (+4,9%). Αντίθετα, μειώθηκε στο επτάμηνο του τρέχοντος έτους η παραγωγή των ορυχείων και λατομείων (- 19,5%), ένεκα της πτώσης της εξόρυξης άνθρακα και λιγνίτη (-38,4%), λόγω της στροφής σε άλλες πηγές ενέργειας, πρωτίστως στο φυσικό αέριο. Σημειώνεται ότι η μείωση της παραγωγής λιγνίτη υπερκάλυψε τη θετική επίδραση της αλματώδους αύξησης από την άντληση αργού πετρελαίου (+124,%), που παρατηρείται από την αρχή του έτους. Από πλευράς των κύριων βιομηχανικών ομάδων, σημειώνεται η πτώση στο επτάμηνο 216, της παραγωγής κεφαλαιουχικών αγαθών (-2,3%), Αντίθετα, αυξήθηκε η παραγωγή ενδιάμεσων (+4,4%), μη διαρκών καταναλωτικών αγαθών (+4,4%), ενώ οριακή ήταν άνοδος της παραγωγής διαρκών καταναλωτικών αγαθών (+,6%). Προστίθεται ότι, σύμφωνα με τους Εθνικούς Λογαριασμούς, το προϊόν της βιομηχανίας σε σταθερές τιμές αυξήθηκε στο πρώτο εξάμηνο του 216 κατά 1,2% σε ετήσια βάση και σε σταθερές τιμές, με αποτέλεσμα η αναλογία της προτιθέμενης αξίας της βιομηχανίας στη συνολική προτιθέμενη αξία της οικονομίας να αυξηθεί στο 1,7% στο πρώτο εξάμηνο του 216, από 1,5% στο πρώτο εξάμηνο του 215. Η άνοδος βιομηχανικής παραγωγής σε στέρεο θετικό έδαφος προκύπτει από την άνοδο του Δείκτη Υπευθύνων Προμηθειών (PMI) στις 5,4 μονάδες τον Αύγουστο 216 καταγράφοντας αύξηση 11,3 ποσοστιαίων μονάδων έναντι του Αυγούστου 215, ενώ το όριο των 5 μονάδων το υπερέβη τρείς φορές εντός του οκταμήνου του 216. Ευοίωνη είναι η προοπτική της βιομηχανικής παραγωγής ως το τέλος του έτους, καθώς σύμφωνα με το ΙΟΒΕ, το θετικό ισοζύγιο των εκτιμήσεων για την παραγωγή στο προσεχές τρίμηνο ανήλθε στις 8,4 μονάδες τον Αύγουστο, έναντι 5,2 τον Ιούλιο, ενώ θετικά διαμορφώθηκε και το θετικό ισοζύγιο των προβλέψεων για τις εξαγωγές στο προσεχές τρίμηνο (Αύγουστος 216: +17,5, Ιούλιος 215: +13,2). Η Ιδιωτική Κατασκευαστική Δραστηριότητα: Συνεχίζεται η πτώση της ιδιωτικής οικοδομικής δραστηριότητας. Ειδικότερα, η ιδιωτική οικοδομική δραστηριότητα (ΕΛΣΤΑΤ, σε κατοικήσιμα και μη κτίρια και σε m 3 ) υπέστη πτώση κατά 26,1%, σε ετήσια βάση, τον Ιούνιο 216, έναντι μείωσης κατά 15,1% τον Ιούνιο του 215. Σε επίπεδο πρώτου εξαμήνου, η ιδιωτική κατασκευαστική δραστηριότητα (σε επιφάνεια m 3 ) σημείωσε πτώση κατά 21,2%, σε ετήσια βάση, στο πρώτο εξάμηνο του 216, έναντι αύξησης κατά 15,7% στην αντίστοιχη περίοδο του % 8% 6% 4% 2% % -2% -4% -6% -8% -1% Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ 2, 1,5 1, -5-1, -1,5-2, Σε όρους αριθμού αδειών, η οικοδομική δραστηριότητα παρουσίασε μείωση κατά 13,1% στο πρώτο εξάμηνο 216, έναντι αύξησης κατά 8,1% στην αντίστοιχη περίοδο του 215, με αποτέλεσμα ο αριθμός των αδειών να συρρικνωθεί στις σε όλη την επικράτεια. Η αρνητική εικόνα του κλάδου των ιδιωτικών κατασκευών καταδεικνύεται και από την πτώση της κατασκευής νέων κατοικιών. Είναι ενδεικτικό ότι στο πρώτο τετράμηνο του 216 (τελευταία διαθέσιμα στοιχεία) ολοκληρώθηκαν μόλις οικιστικές μονάδες, έναντι στο πρώτο τετράμηνο του Όγκος Οικοδομικής Δραστηριότητας Όγκος (σε χιλ. κυβ.μέτρα), δεξ. άξονας % ετήσια μεταβολή, αριστ. άξονας κινητός μέσος 6 μηνών χιλ. m3 Αξίζει πάντως να σημειωθεί ότι, σύμφωνα με τους Εθνικούς Λογαριασμούς (ΕΛΣΤΑΤ), το προϊόν του Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ Αριθμός Νέων Κατοικιών Τετράμηνο κάθε έτους

4 συνόλου του κατασκευαστικού τομέα (σε σταθερές τιμές) μειώθηκε στο πρώτο εξάμηνο του 216 κατά,1%, σε ετήσια βάση, έναντι πτώσης κατά 2,2% στο αντίστοιχο εξάμηνο του 215, με αποτέλεσμα ο κλάδος των κατασκευών να αντιπροσωπεύει μόλις το 2,2% της συνολικής προστιθέμενης αξίας της οικονομίας. Η ΕΛΣΤΑΤ χρησιμοποιεί και τον τριμηνιαίο Δείκτη Παραγωγής στις Κατασκευές, που καλύπτει όλες τους τομείς στις κατασκευές (πάσης φύσεως κτίρια και έργα πολιτικού μηχανικού) από τις σημαντικές εταιρείες του κατασκευαστικού κλάδου, προκειμένου να αξιολογηθεί η πορεία του κατασκευαστικού κλάδου. Συγκεκριμένα, ο δείκτης παραγωγής στις κατασκευές αυξήθηκε σημαντικά κατά 9,7% στο πρώτο τρίμηνο του 216, σε ετήσια βάση, έναντι ανόδου κατά 6,3% την αντίστοιχη περίοδο του 215, λόγω της επιτάχυνσης των έργων βασικής υποδομής. Από τις συνιστώσες μεταβλητές του δείκτη, ο δείκτης παραγωγής έργων πολιτικού μηχανικού αυξήθηκε σημαντικά κατά 11,4% στο πρώτο τρίμηνο του 216, έναντι μείωσης κατά 1,% στο πρώτο τρίμηνο του 215, ενώ και ο δείκτης παραγωγής οικοδομικών έργων αυξήθηκε κατά 7,7% στο πρώτο τρίμηνο 216, από αύξηση 16,8% στο αντίστοιχο τρίμηνο του 215. Ωστόσο, σύμφωνα με το ΙΟΒΕ, το ισοζύγιο των προβλέψεων για το επίπεδο των προγραμματισμένων εργασιών στις κατασκευές είναι έντονα αρνητικό στις -75,3 μονάδες τον Αύγουστο 216 (Ιούλιος 216: -78,6), έναντι -61 μονάδες τον Αύγουστο του 215. Πωλήσεις νέων Ιδιωτικών Επιβατηγών Αυτοκινήτων: Τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ δείχνουν ότι ο αριθμός των επιβατηγών αυτοκινήτων, που κυκλοφόρησαν για πρώτη φορά, αυξήθηκε τον Αύγουστο 216 κατά 6,5%, σε ετήσια βάση, έναντι αύξησης κατά 25,8% στον αντίστοιχο μήνα του 215. Σε επίπεδο οκταμήνου, τα επιβατηγά αυτοκίνητα, που κυκλοφόρησαν για πρώτη φορά, σημείωσαν αξιόλογη άνοδο κατά 13,5%, έναντι σημαντικής αύξησης κατά 18,9% στην αντίστοιχη περίοδο του 215. Αύξηση παρουσίασαν και οι πωλήσεις μοτοσυκλετών (άνω των 5cc) κατά 9,2%, σε ετήσια βάση, τον Αύγουστο και κατά 12,8% στο οκτάμηνο του 216, έναντι ανόδου κατά 2,9% στο οκτάμηνο του 215. Σύμφωνα με το ΙΟΒΕ οι προβλέψεις των επιχειρηματιών του κλάδου κινήθηκαν ανοδικά τον Ιούλιο (97,7), έναντι του Ιουνίου (92,2), σε αισθητά ανώτερο επίπεδο συγκριτικά με το αντίστοιχο περυσινό (8,2). Το ισοζύγιο, ωστόσο, για τις πωλήσεις της επόμενης περιόδου επιδεινώθηκε (Ιούλιος 216: -36, Ιούνιος 216: -2). Η διήμερη συνάντηση (7-8 Σεπτεμβρίου) του Διοικητικού Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τραπέζης (ΕΚΤ) δεν έκρυβε εκπλήξεις για τους επενδυτές. Ο επικεφαλής της ΕΚΤ στην καθιερωμένη συνέντευξη τύπου, εξέφρασε την άποψη ότι στην παρούσα συγκυρία δεν υπάρχει ιδιαίτερος λόγος για πρόσθετα μέτρα στήριξης της οικονομίας της Ζώνης του Ευρώ. Κατά συνέπεια, παρά τις προσδοκίες η ΕΚΤ δεν ανακοινώσε επέκταση του προγράμματος αγοράς περιουσιακών στοιχείων πέραν της 31ης Μαρτίου 217. Ωστόσο, όπως υπογράμμισε ο πρόεδρος της ΕΚΤ το πρόγραμμα θα συνεχίσει να εφαρμόζεται μέχρι τον Μάρτιο του 217, αλλά δεν αποκλείεται να επεκταθεί εάν υπάρξουν καθοδικές πιέσεις στην ανάπτυξη και τον πληθωρισμό. Η ΕΚΤ ορθώς δεν προέβη σε κάποια ανακοίνωση πριν την ολοκλήρωση του προγράμματος. Άλλωστε από τα μέχρι σήμερα οικονομικά στοιχεία δεν τεκμηριώνεται η αναγκαιότητα λήψης επιπροσθέτων μέτρων οικονομικής στήριξης. Ο πρόεδρος της ΕΚΤ υπεραμύνθηκε της αποτελεσματικότητας της νομισματικής πολιτικής που ακολουθείται, γεγονός που επιτρέπει να προσδοκάται ρυθμό ανάπτυξης 1,6% το 216 και σταδιακή αναθέρμανση του πληθωρισμού. Βάσει αυτής της προσέγγισης, η ΕΚΤ διατήρησε περίπου αμετάβλητες τις προβλέψεις για την ανάπτυξη και τον πληθωρισμό, εκτός ορισμένων μόνο οριακών αλλαγών. Ειδικότερα, αναθεώρησε προς τα άνω την πρόβλεψη του ΑΕΠ για το 216 από 1,6% σε 1,7%, ενώ αναθεώρησε προς τα κάτω τις εκτιμήσεις του 217 και του 218 από το 1,7% στο 1,6%. Όσον αφορά τον πληθωρισμό, η ΕΚΤ τροποποίησε προς τα κάτω τις προβλέψεις του 217 από 1,3% σε 1,2% και διατήρησε την εκτίμηση του 218 για 1,6%. Ωστόσο, η οικονομική συγκυρία ανά πάσα στιγμή μπορεί να επηρεασθεί από τα δεδομένα που σταδιακά αναδύονται ως απόρροια της απόφασης εξόδου (Brexit) του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ), αλλά και τις πολιτικές εξελίξεις σε Ευρώπη και ΗΠΑ. Η ΕΚΤ εκτιμάται ότι στη συνεδρίαση του Διοικητικού Συμβουλίου στις 8 Δεκεμβρίου θα αποτιμήσει ενδελεχώς την οικονομική κατάσταση και τις προοπτικές της Ζώνης του Ευρώ. Εφόσον, ο ρυθμός ανάπτυξης και ο πληθωρισμός εμφανίζουν καθοδικές τάσεις πέραν των αναθεωρήσεων των προβλέψεων για την μελλοντική τους πορεία, η ΕΚΤ θα κληθεί να επεκτείνει το πρόγραμμα αγοράς περιουσιακών στοιχείων (διατηρώντας ενδεχομένως το όριο αγορών στα 8 δισ. μηνιαίως) κατά ένα εξάμηνο. 4

5 Η νομισματική πολιτική της ΕΚΤ μπορεί να είναι αποτελεσματική, αλλά αφεαυτής δεν μπορεί να προκαλέσει αναπτυξιακή έκρηξη. Η ενίσχυση του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης και τα ακόμα χαμηλότερα αρνητικά επιτόκια δημιουργούν προσωρινά ευφορία, σε μακροχρόνιο όμως ορίζοντα προκαλούν στρεβλώσεις στις χρηματοπιστωτικές αγορές. στους ένδεκα πρώτους μήνες του δημοσιονομικού έτους 216 (Οκτώβριος 215-Αύγουστος 216) είναι σημαντικά αυξημένο σε ετήσια βάση. Είναι αυξημένο κατά $217,4 δισ. (ή, 53,9%), εξαιτίας της διόγκωσης των δαπανών, κατά $454,9 δισ. Η έξοδος από το οικονομικό τέλμα που βρίσκεται η οικονομία της Ζώνης του Ευρώ απαιτεί τη δημιουργία ενός ισχυρού αναπτυξιακού κοκτέιλ που θα εμπεριέχει και τη δημοσιονομική πολιτική με έμφαση στις δαπάνες για υποδομές. Σε πολιτικό επίπεδο στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ), έχουν αρχίσει ορισμένες διεργασίες που φανερώνουν ότι η εμπλοκή της δημοσιονομικής πολιτικής είναι αναπόφευκτη προκειμένου να υπάρξει διάρκεια στην αναπτυξιακή διαδικασία. Ωστόσο, απαιτείται πολιτική συναίνεση η οποία σε πρώτη φάση συναντά εμπόδια, λόγω της διαφορετικής οικονομικής κατάστασης κάθε κράτουςμέλους της Ζώνης του Ευρώ. Ο πρόεδρος της Κομισιόν στην πρόσφατη ετήσια ομιλία του στο Ευρωκοινοβούλιο για την κατάσταση της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) στον απόηχο του Brexit, επεσήμανε την αναγκαιότητα ύπαρξης μιας κοινωνικής Ευρώπης, δρώντας προσθετικά στην κοινωνικού περιεχομένου ομιλία του Προέδρου της ΕΚΤ, στην οποία ελέχθη ότι η ανάγκη της ευρωπαϊκής ενοποίησης δεν θα πρέπει να οδηγήσει σε περαιτέρω κοινωνική δυσαρέσκεια, όπως αυτή εκφράσθηκε σε ένα βαθμό στο δημοψήφισμα του Ηνωμένου Βασιλείου. Ο πρόεδρος της Κομισιόν ζήτησε τον διπλασιασμό του ύψους και της διάρκειας της δέσμης μέτρων για ευρωπαϊκές επενδύσεις στα 63 δισ. ως το 222, τονίζοντας ταυτοχρόνως ότι οι επόμενοι 12 μήνες είναι καθοριστικής σημασίας για την πορεία της ΕΕ. Παράλληλα, ζήτησε περισσότερη ευελιξία στην εφαρμογή του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης, το οποίο θα πρέπει να εφαρμόζεται επιλεκτικά και προς όφελος της ΕΕ, προκειμένου να μην βλάπτεται η οικονομική ανάπτυξη. Προϋπολογισμός ΗΠΑ Ο Ομοσπονδιακός Προϋπολογισμός παρουσίασε έλλειμμα ύψους $17,1 δισ. τον Αύγουστο, έναντι ελλείμματος $112,8 δισ. τον Ιούλιο. Η ελαφρά μείωση του ελλείμματος, τον Αύγουστο, ήταν αποτέλεσμα της αύξησης των εσόδων, κατά $1,2 δισ., η οποία υπερκάλυψε την αύξηση των δαπανών ύψους $4,8 δισ. Εντούτοις, το συνολικό έλλειμμα Ζώνη του Ευρώ (ΖτΕ) ΕΚΤ Η ΕΚΤ, στη συνεδρίαση της 8 ης Σεπτεμβρίου, διατήρησε αμετάβλητα τα βασικά της επιτόκια, με το επιτόκιο πράξεων κύριας αναχρηματοδότησης να διαμορφώνεται στο %, το επιτόκιο διευκόλυνσης οριακής χρηματοδότησης στο,25% και το επιτόκιο διευκόλυνσης αποδοχής καταθέσεων στο -,4%. Επιπλέον, δεν ανακοινώθηκε καμμία αλλαγή αναφορικά με το μέγεθος, τον χρονικό ορίζοντα και τα κριτήρια αποδοχής τίτλων στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσε (QE). Εντούτοις, κάποιοι αναλυτές εκτιμούν ότι πιθανώς πολύ σύντομα η ΕΚΤ θα αναγκασθεί να διευρύνει το είδος περιουσιακών τίτλων που θα μπορούν να συμμετάσχουν στο QE, προκειμένου να καλύπτει τον στόχο των 8 δισ. Ευρώ ανά μήνα, έως τον Μάρτιο του 217. Περαιτέρω, η ΕΚΤ παρουσίασε τις προβλέψεις των εμπειρογνωμόνων της για τα βασικά μακροοικονομικά μεγέθη της ΖτΕ, οι οποίες ήταν ελαφρώς διαφορετικές από αυτές που είχαν παρουσιασθεί τον Ιούνιο. Αναλυτικότερα, ο ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ το 216 αναθεωρήθηκε ελαφρώς και διαμορφώνεται στο 1,7%, στηριζόμενος στη διασταλτική νομισματική πολιτική, τη χαμηλή τιμής της ενέργειας και τις βελτιωμένες συνθήκες στην αγορά εργασίας. Η αύξηση του ΑΕΠ προβλέπεται να διατηρηθεί στο 1,7% και το 217. Αναφορικά με τους κινδύνους που περιβάλλουν τις προοπτικές ανάπτυξης της ΖτΕ, η ΕΚΤ εκτιμά ότι, η ζήτηση για εξαγωγές θα επηρεασθεί αρνητικά από το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος του Ην. Βασιλείου για αποχώρηση από την ΕΕ. Αντιθέτως, το Brexit δεν έχει επηρεάσει ιδιαίτερα τους δείκτες εμπιστοσύνης και αβεβαιότητας. Περαιτέρω, η εκτίμηση για το επίπεδο του πληθωρισμού το 216 παρέμεινε αμετάβλητη, στο,2%, ενώ αναμένεται να ανέλθει στο 1,2% το 217, καθώς θα υποχωρεί το αποτέλεσμα βάσης από την τιμή της ενέργειας. Δεδομένου ότι η καταναλωτική εμπιστοσύνη βρίσκεται σε σχετικά υψηλό επίπεδο, ο ρυθμός αύξησης της ιδιωτικής κατανάλωσης αναμένεται να επιταχυνθεί στο δεύτερο εξάμηνο του 216, σε 1,7%, 5

6 και να διατηρηθεί σε ικανοποιητικό επίπεδο το 217 (1,6%). Η αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών αναμένεται να ενισχυθεί βασισμένη στην αύξηση της απασχόλησης και των αποδοχών από εργασία. Αναλυτικότερα, το ποσοστό ανεργίας προβλέπεται να μειωθεί στο 1,1% το 216 και στο 9,9% το 217 (Ιούλιος 216: 1,1%). Τέλος, αυξήθηκε η εκτίμηση για την αύξηση των δημοσίων δαπανών, σε 1,7% από 1,5% που προβλεπόταν τον Ιούνιο. Η αύξηση των δημοσίων δαπανών αφορά κυρίως δαπάνες για την αντιμετώπιση του προσφυγικού ζητήματος. Αγορά εργασίας Ο αριθμός των απασχολουμένων αυξήθηκε κατά,4% στο δεύτερο τρίμηνο 216 σε τριμηνιαία βάση, μετά από αύξηση,3% το πρώτο τρίμηνο (εποχικά διορθωμένα στοιχεία). Σε ετήσια βάση, ο αριθμός των απασχολουμένων παρέμεινε στο 1,4% το δεύτερο τρίμηνο, όσο και στο πρώτο. Ιδιαίτερη συμβολή στην αύξηση της απασχόλησης είχε ο πρωτογενής τομέας, μετά από δύο συνεχόμενα τρίμηνα συρρίκνωσης της απασχόλησης σε αυτόν. Σημειώνεται ότι, το δεύτερο τρίμηνο 216, ο συνολικός αριθμός των απασχολουμένων στη ΖτΕ ανήλθε σε 153,3 εκατ. άτομα, το υψηλότερο επίπεδο από το πρώτο τρίμηνο του 28. Γερμανία Δείκτης εμπιστοσύνης των επενδυτών (ZEW) Ο δείκτης εμπιστοσύνης των επενδυτών (ZEW) για την ανάπτυξη της οικονομίας της Γερμανίας τους επόμενους έξι μήνες, παρέμεινε αμετάβλητος, στις,5 μονάδες, τον Σεπτέμβριο, ενώ οι αναλυτές ανέμεναν άνοδο του δείκτη στις 2,5 μονάδες. Ο δείκτης διατηρείται σε χαμηλό επίπεδο εξαιτίας των αρνητικών μεγεθών της βιομηχανικής παραγωγής, η οποία μειώθηκε κατά 1,5% και κατά 1,2% σε μηνιαία και ετήσια βάση, αντίστοιχα, αλλά και της προοπτικής των εξαγωγών της Γερμανίας σε χώρες εκτός της ΕΕ. Επιπλέον, ο δείκτης των επενδυτών για την τρέχουσα συγκυρία μειώθηκε, στις 55,1 μονάδες τον Σεπτέμβριο, από 57,6 μονάδες τον Αύγουστο. Τα στοιχεία δείχνουν ότι, ενδεχομένως, ο ρυθμός ο αύξησης του ΑΕΠ της Γερμανίας θα επιβραδυνθεί ελαφρώς στο δεύτερο εξάμηνο του 216 (πρώτο τρίμηνο: 1,8%, δεύτερο τρίμηνο: 1,7%). Αντιθέτως, η εμπιστοσύνη των επενδυτών για τις προοπτικές ανάπτυξης της ΖτΕ, αυξήθηκε, φθάνοντας τις 5,4 μονάδες τον Σεπτέμβριο, από 4,6 μονάδες τον Αύγουστο. ΙΑΠΩΝΙΑ Οικονομική δραστηριότητα Ο ρυθμός ανάπτυξης στην Ιαπωνία αναθεωρήθηκε προς τα πάνω για το δεύτερο τρίμηνο, στην τελική μέτρηση, περισσότερο από αυτό που αναμενόταν. Αυτό ήταν αποτέλεσμα της μικρότερης υποχώρησης των κεφαλαιουχικών δαπανών και της μεγαλύτερης αύξησης των δημόσιων επενδύσεων. Συγκεκριμένα, ο ρυθμός ανάπτυξης, σε ετήσια βάση, διαμορφώθηκε σε,7%, έναντι,2%, της αρχικής μέτρησης, αλλά ήταν χαμηλότερος έναντι 2,1% στο πρώτο τρίμηνο. Σε τριμηνιαία βάση, το ΑΕΠ αυξήθηκε κατά,2%, ενώ στην αρχική μέτρηση παρέμεινε αμετάβλητο και στο πρώτο τρίμηνο είχε αυξηθεί κατά,5%. Αναλυτικότερα, οι κεφαλαιουχικές δαπάνες υποχώρησαν κατά,1%, έναντι μείωσης κατά,4% στην αρχική μέτρηση και οι δημόσιες επενδύσεις αυξήθηκαν κατά 2,6%, έναντι αύξησης κατά 2,3% στην αρχική μέτρηση. Ωστόσο, η ιδιωτική κατανάλωση παρουσίασε την ίδια μικρή αύξηση όπως και στην αρχική μέτρηση (,2%) και οι εξαγωγές μειώθηκαν κατά 1,5% με τον ίδιο ρυθμό της αρχικής μέτρησης. Αυτά τα στοιχεία δείχνουν ότι η οικονομία της Ιαπωνίας δεν παρουσιάζει δυναμική και ότι συνεχίζει να δέχεται αρνητική επίδραση από την αδύναμη ζήτηση στο εξωτερικό και το ισχυρό γιεν, ενώ δεν έχει δεχθεί θετική επίδραση από την ασκούμενη από την ΤτΙαπωνίας νομισματική πολιτική και τα μέτρα της κυβέρνησης προς ενίσχυση της ζήτησης. Οι αναλυτές εκτιμούν ότι η ΤτΙαπωνίας στην επόμενη συνεδρίασή της, στις 2 και 21 Σεπτεμβρίου, θα αποφασίσει ενίσχυση της νομισματικής βάσης ή/και διαμόρφωση του βασικού της επιτοκίου σε χαμηλότερο επίπεδο από το -,1%, καθώς ο διοικητής της ΤτΙαπωνίας δήλωσε πρόσφατα ότι η νομισματική πολιτική που ακολουθείται θα συνεχισθεί με σκοπό την επίτευξη του στόχου του 2,% για τον πληθωρισμό όσο το δυνατόν νωρίτερα. Αυτή η συνεδρίαση παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, καθώς έχει προγραμματισθεί να γίνει μια συνολική εκτίμηση της οικονομικής δραστηριότητας και του πληθωρισμού, καθώς και της επίδρασης της ακολουθούμενης από τον Απρίλιο 213 νομισματικής πολιτικής. ΚΙΝΑ Ρεαλιστικός φαίνεται ο στόχος της κυβέρνησης της Κίνας για ρυθμό ανάπτυξης 6,5%-7,% το 216, καθώς στο πρώτο εξάμηνο του έτους το ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 6,7%, όπως δείχνουν και τα πρόσφατα στοιχεία που αφορούν στη βιομηχανική παραγωγή, τις λιανικές πωλήσεις και τις επενδύσεις, καθώς και το εμπορικό ισοζύγιο και τον πληθωρισμό. Συγκεκριμένα, επιτάχυνση της αύξησης σημείωσαν η βιομηχανική παραγωγή και οι λιανικές πωλήσεις, ενώ αμετάβλητος παρέμεινε ο ρυθμός αύξησης των επενδύσεων. Αυτά τα στοιχεία ακολούθησαν εκείνα του εμπορικού ισοζυγίου, με τις εισαγωγές να αυξάνονται για πρώτη φορά σε 22 μήνες, ενώ οι εξαγωγές υποχώρησαν με τον μικρότερο ρυθμό των τελευταίων τεσσάρων μηνών. Παράλληλα, ο 6

7 Αριθμός συμβολαίων Φεβ-15 Μαρ-15 Απρ-15 Μαϊ-15 Ιουν-15 Ιουλ-15 Αυγ-15 Σεπ-15 Οκτ-15 Νοε-15 Δεκ-15 Ιαν-16 Φεβ-16 Μαρ-16 Απρ-16 Μαϊ-16 Ιουν-16 Ιουλ-16 Αυγ-16 Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων πληθωρισμός υποχώρησε στο χαμηλότερο επίπεδο από τον Οκτώβριο 215, λόγω της μείωσης των τιμών των τροφίμων. Φαίνεται ότι η οικονομική δραστηριότητα στην Κίνα έχει δεχθεί τη θετική επίδραση της ενισχυμένης ζήτησης στο εσωτερικό, ως αποτέλεσμα των αυξημένων κρατικών δαπανών για υποδομές και της ανόδου των επενδύσεων σε ακίνητα. Οι αναλυτές εκτιμούν ότι η ΤτΚίνας δεν θα προβεί σε μείωση του βασικού της επιτοκίου ή του ποσοστού των υποχρεωτικών τραπεζικών διαθεσίμων, ώστε να περιορισθούν οι χρηματοπιστωτικοί κίνδυνοι και να αποφευχθεί αύξηση της υπερβάλλουσας παραγωγικότητας. Εκτιμάται ότι θα δοθεί έμφαση από την κυβέρνηση, τόσο σε μεταρρυθμίσεις στις κρατικές επιχειρήσεις, ώστε να ενισχυθεί η εμπιστοσύνη στην κινεζική οικονομία, όσο και στην αύξηση της ανταγωνιστικότητας των προϊόντων μέσω της στήριξης επιχειρήσεων υψηλής τεχνολογίας. 12, 1 8, 6, 4, Αυγ-15 Σεπ-15 Οκτ-15 Νοε-15 Δεκ-15 Ιαν.- Μαρ-16 Απρ-16 Μαϊ-16 Ιουν-16 Ιουλ-16 Αυγ-16 Φεβ.16 Πηγή: Στατιστική αρχή Ενίσχυση της οικονομικής δραστηριότητας Βιομηχανική παραγωγή Λιανικές πωλήσεις Επενδύσεις Οι τοποθετήσεις κατά του ευρώ για μη εμπορικές συναλλαγές (specs), την εβδομάδα που έληξε στις , αυξήθηκαν κατά 1.75 συμβόλαια, με αποτέλεσμα οι συνολικές καθαρές (αγορές μείον πωλήσεις) θέσεις να διαμορφωθούν στα συμβόλαια από την προηγούμενη εβδομάδα. Σημειώνεται ότι πρόκειται για τη δεύτερη κατά σειρά εβδομαδιαία αύξηση από τις 26 Ιουλίου. Ευρώ: Το ευρώ, εμφανίζει τάση ενίσχυσης στην αρχή της εβδομάδας, έναντι του δολαρίου-ηπα. Η ισοτιμία δολαρίου-ευρώ στις 12 Σεπτεμβρίου διαμορφωνόταν περί τα 1,1223 USD/EUR από 1,1156 USD/EUR που ήταν στις 5 Σεπτεμβρίου, με αποτέλεσμα το ευρώ να καταγράφει από την αρχή του έτους κέρδη 3,3% έναντι του δολαρίου. Το δολάριο, ωστόσο εμφανίζεται αδύναμο και αναφορικά με το σταθμισμένο δείκτη Dollar Index-DXY, ο οποίος μετρεί την αξία του δολαρίου, έναντι των έξι σημαντικότερων νομισμάτων (ευρώ, γιεν, στερλίνα, δολάριο Καναδά, κορώνα Σουηδίας, φράγκο Ελβετίας). Ειδικότερα, ο σταθμισμένος δείκτης καταγράφει σωρευτικά απώλειες από την αρχή του έτους κατά 3,3%. Οι απώλειες του δολαρίου αποδίδονται στην εκτίμηση της αγοράς ότι η Fed δεν θα προβεί σε άνοδο επιτοκίων στη διήμερη συνάντηση στις 2-21 Σεπτεμβρίου. Άλλωστε, η αγορά των συμβολαίων μελλοντικής εκπλήρωσης των επιτοκίων της Fed δίδει πιθανότητα ανόδου των επιτοκίων 16%, όταν στο τέλος Αυγούστου ήταν 35%. Ισοτιμίες Σύμφωνα με τα στοιχεία του Χρηματιστηρίου του Σικάγο, οι τοποθετήσεις στο δολάριο ΗΠΑ (USD+DXY) για μη εμπορικές συναλλαγές (specs) την εβδομάδα που έληξε στις αυξήθηκαν. Οι συνολικές καθαρές (αγορές μείον πωλήσεις) θέσεις διαμορφώθηκαν σε θετικό επίπεδο για δέκατη έκτη εβδομάδα. Αναμένεται αύξηση των specs θέσεων εναντίον (short) του ευρώ Πηγή: CFTC,IMM, Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών Alpha Bank Ελβετικό φράγκο: Το ευρώ, εμφανίζει τάση ενίσχυσης έναντι του φράγκου στην αρχή της εβδομάδας, κινούμενο στην περιοχή των 1,951 φράγκων. Σημειώνεται, ότι το ευρώ καταγράφει κέρδη από την αρχή του έτους έναντι του φράγκου,6%. Σύμφωνα με τα δημοσιευθέντα νομισματικά στοιχεία της ΤτΕλβετίας (SNB), την προηγούμενη εβδομάδα, δεν υπήρξε παρέμβαση της στην αγορά συναλλάγματος για αποτροπή ενίσχυσης του φράγκου, καθώς το ποσό των μετρητών που οι εμπορικές τράπεζες της Ελβετίας είχαν καταθέσει στην SNB, ανήλθε στα 515,83 δισ. φράγκα για την εβδομάδα που έληξε στις 9 Σεπτεμβρίου από 515,77 δισ. φράγκα που ήταν την εβδομάδα που έληξε στις 2 Σεπτεμβρίου. Στερλίνα: Αρνητική η εβδομαδιαία εικόνα της στερλίνας, καθώς στις 5 Σεπτεμβρίου, καταγράφει απώλειες τόσο έναντι του δολαρίου-ηπα (1,3262 USD/GBP), όσο και έναντι του ευρώ (,8459 GBP/EUR). Σωρευτικά η στερλίνα διαπραγματεύεται από την αρχή του έτους χαμηλότερα κατά 14,9% έναντι του ευρώ και 1% έναντι του δολαρίου. Οι πιέσεις που δέχεται η στερλίνα αποδίδονται στην εκτίμηση των επενδυτών ότι πιθανόν να υπάρξει άνοδος των επιτοκίων στις ΗΠΑ την ερχόμενη εβδομάδα. Ωστόσο, το επενδυτικό ενδιαφέρον συγκεντρώνει η συνεδρίαση του Συμβουλίου Νομισματικής Πολιτικής της ΤτΑγγλίας την Πέμπτη 15 Σεπτεμβρίου, καθώς μπορεί να υπάρξει κάποιο 7

8 σχόλιο για την μελλοντική νομισματική πολιτική της κεντρικής τραπέζης. Οι επενδυτές όπως υποδεικνύει το ασφάλιστρο κινδύνου (CDS-credit default swaps) συνεχίζουν να διατηρούν μια επιφυλακτική στάση, καθώς στις 12 Σεπτεμβρίου το πενταετούς διάρκειας ασφάλιστρο διαμορφωνόταν στα 35,2 bps από 35,5 bps που ήταν στις 5 Σεπτεμβρίου και 21,4 bps στην αρχή του έτους. Αγορές ομολόγων Η πορεία του προγράμματος QE της ΕΚΤ Ρευστοποιήσεις στην πλειονότητα των ομολογιακών αγορών της Ευρωζώνης, εξαιτίας της υψηλής προσφοράς στην πρωτογενή αγορά τίτλων και της εκτιμήσεως για πιθανή άνοδο των επιτοκίων στις ΗΠΑ. Ωστόσο, οι δηλώσεις του μέλους της Fed Lael Brainard ότι θα προτιμούσε να δει μια ισχυρότερη καταναλωτική ζήτηση και αποδεικτικά στοιχεία αύξησης του πληθωρισμού πριν συνηγορήσει σε μια άνοδο των επιτοκίων στις ΗΠΑ, καθώς παραμένουν οικονομικά ευάλωτες στους εξωτερικούς κινδύνους, μπορεί να περιορίσει το κύμα των ρευστοποιήσεων. Οι αγορές κρατικών ομολόγων από την ΕΚΤ την εβδομάδα μέχρι τις 9 Σεπτεμβρίου στα πλαίσια εφαρμογής του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης (QE), διαμορφώθηκαν στα 1.18,328 δισ. με αποτέλεσμα ο μέσος εβδομαδιαίος όρος από την έναρξη του προγράμματος να υπολογίζεται στα 12,9 δισ. Παράλληλα, στην ίδια περίοδο, η ΕΚΤ προέβη σε αγορές καλυμμένων ομολόγων, αξίας 794 εκ. και ABS αξίας 27 εκ. Επίσης, την περασμένη εβδομάδα η ΕΚΤ προέβη σε αγορές εταιρικών και ασφαλιστικών ομολογιακών τίτλων αξίας εκ. δισ Πρόγραμμα αγοράς κρατικών ομολόγων ΕΚΤ Εφαρμογή προγράμματος: 79 εβδομάδες Ρευστοποιήσεις στην αγορά των δεκαετών ομολόγων στη ΖτΕ (Αποδόσεις 1ετών ομολόγων) -6 4 Γερμανία Ολλανδία,14 4,17 Γαλλία,27 3,5 Πορτογαλία 3,23 1,16 Ιταλία 1,3 1,1 Ισπανία 1,11 8,22 Ελλάδα 8, /9/216 12/9/216 Πηγή: Reuters, Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών Alpha Bank Η διαφορά απόδοσης μεταξύ των ελληνικών 1ετών και γερμανικών ομολόγων (spread) ανήλθε στις 829 μονάδες βάσης. Η απόδοση του 1ετούς γερμανικού ομολόγου, ως σημείο αναφοράς του κόστους δανεισμού της Ζώνης του Ευρώ, ανήλθε στο 4%. Η 1ετία της Πορτογαλίας στις 12 Σεπτεμβρίου εμφάνιζε απόδοση 3,23%, της Ισπανίας 1,11% και της Ιταλίας 1,3%. Η διαφορά απόδοσης του 1ετούς πορτογαλικού ομολόγου σε σχέση με την αντίστοιχη του γερμανικού, ανήλθε σε εβδομαδιαία βάση, στις 32 μ.β. ενώ του 1ετούς ιταλικού ομολόγου ανήλθε στις 126 μ.β. Στις ΗΠΑ, η απόδοση του 1-ετούς ομολόγου διαμορφωνόταν στο 1,7% στις Όσον αφορά την προσφορά στην πρωτογενή αγορά την τρέχουσα εβδομάδα, υπολογίζεται περί τα 3,5 δισ. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο μέσος δανεισμός για την συγκεκριμένη εβδομάδα τα τελευταία τρία έτη διαμορφώνεται στα 17 δισ. Ειδικότερα, στις 13 Σεπτεμβρίου το Ολλανδικό δημόσιο θα δανεισθεί μέσω της υφιστάμενης έκδοσης DSL 1/222 περί τα 2-3 δισ. Επιπλέον, το Αυστριακό δημόσιο την ίδια ημέρα θα δανεισθεί μέσω υφιστάμενων εκδόσεων ΒΤΡ περί τα 6-7 δισ. Το Γερμανικό δημόσιο θα δανεισθεί μέσω της υφιστάμενης έκδοσης DBR 7/244 στις 14 Σεπτεμβρίου περί το 1 δισ. Τέλος, στις 15 Σεπτεμβρίου το Γαλλικό δημόσιο μέσω υφιστάμενων εκδόσεων ΟΑΤ θα αντλήσει περί τα 5-6 δισ. και το Ισπανικό δημόσιο μέσω εκδόσεων SPGB περί τα 4-5 δισ. Πηγή: Ευρωπαική Κεντρική Τράπεζα, Διεύθυνση Oικονομικών Μελετών-Alpha Bank Στην Ελληνική αγορά ομολόγων, το εύρος τιμών (αγορά) του 1ετούς ομολόγου λήξης 24 Φεβρ. 226 στις 12 Σεπτεμβρίου διαμορφωνόταν μεταξύ 69,62-7,26 ήτοι απόδοση 8,29%-8,42%. Υπενθυμίζεται ότι στις το 1ετές ομόλογο είχε καταγράψει χαμηλό αποδόσεως 5,475% και στις υψηλό αποδόσεως 19,27%. Αλβανία Πληθωρισμός Ο πληθωρισμός συνέχισε να αυξάνεται, για τέταρτο κατά σειρά μήνα και τον Αύγουστο διαμορφώθηκε σε 2,%, έναντι 1,9% τον Ιούλιο, παραμένοντας πολύ χαμηλότερα από το 3,% που είναι ο στόχος της ΤτΑλβανίας. Στο οκτάμηνο του 216, ο πληθωρισμός, σε μέσο επίπεδο, ήταν 1,%. Σε μηνιαία βάση, ο πληθωρισμός αυξήθηκε σημαντικά στο,9% τον Αύγουστο από,1% τον Ιούλιο, λόγω της αύξησης των τιμών των τροφίμων και των μη αλκοολούχων ποτών κατά 2,3%. 8

9 2,5 2, 1,5 1,,5 Ο πληθωρισμός αυξήθηκε σε υψηλό 8 μηνών Αυγ-15 Οκτ-15 Δεκ-15 Φεβ-16 Απρ-16 Ιουν-16 Αυγ-16 Πηγή: Στατιστική Αρχή ΑΕΠ (ετήσια % μεταβολή) 6, 5, 4,9 4,6 4,3 4, 3,9 3,9 3,8 3,6 3,4 3,2 3, 2,8 2,2 2, 2, 1,5 1,,8 1ο Τρ.213 3ο Τρ.213 1ο Τρ.214 3ο Τρ.214 1ο Τρ.215 3ο Τρ.215 1ο Τρ.216 Βουλγαρία Πληθωρισμός Ο πληθωρισμός διαμορφώθηκε σε -,3% τον Αύγουστο, έναντι -,2% τον Ιούλιο, ενώ στο οκτάμηνο του 216, ήταν, κατά μέσο όρο, -1,%. Σε μηνιαία βάση, ο πληθωρισμός παρέμεινε στάσιμος τον Αύγουστο, έναντι 1,% τον Ιούλιο, με τη μεγαλύτερη μείωση να έχει παρουσιασθεί στις τιμές των ειδών ένδυσης και υπόδησης (-2,9%), ενώ τη μεγαλύτερη αύξηση σημείωσαν οι τιμές των επίπλων και του οικιακού εξοπλισμού (,6%). Όσον αφορά στον εναρμονισμένο πληθωρισμό, παρέμεινε αμετάβλητος στο -1,1% τον Αύγουστο, ενώ στο οκτάμηνο του 216, διαμορφώθηκε, κατά μέσο όρο, στο -1,5%. Σύμφωνα με τις προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Μάιος 216), ο εναρμονισμένος πληθωρισμός από -1,1% το 215, θα αυξηθεί σε -,7% το 216 και θα διαμορφωθεί σε θετικό επίπεδο το 217 (,9%). Πηγή: Στατιστική Αρχή Σύμφωνα με τις προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Μάιος 216), ο ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ θα επιβραδυνθεί από 3,7% το 215 στο 3,5%, τόσο το 216 όσο και το 217. Πληθωρισμός Ο πληθωρισμός παρέμεινε στο -,3% τον Αύγουστο και ήταν πολύ χαμηλότερος από τον στόχο της ΤτΠΓΔΜ που είναι 1,5% για το 216. Στο οκτάμηνο του 216, ο πληθωρισμός, σε μέσο επίπεδο, ήταν -,4%. Σε μηνιαία βάση, ο πληθωρισμός διαμορφώθηκε στο -,1% τον Αύγουστο, έναντι -,3% τον Ιούλιο, με τη μεγαλύτερη μείωση να έχουν οι τιμές της κεντρικής θέρμανσης (-1,7%), ενώ τη μεγαλύτερη αύξηση οι τιμές των αεροπορικών εισιτηρίων (43,5%). Σύμφωνα με τις προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Μάιος 216), ο πληθωρισμός θα διαμορφωθεί σε θετικό επίπεδο στο 1,1% το 216 και θα αυξηθεί περαιτέρω στο 1,4% το 217 από -,3% το 215. Ο εναρμονισμένος πληθωρισμός διαμορφώθηκε σε υψηλό 6 μηνών 1, Ο πληθωρισμός παρέμεινε αρνητικός, αλλά σε υψηλό 6 μηνών -,5,5-1, -1,5-2, -,5-2,5 Αυγ-15 Οκτ-15 Δεκ-15 Φεβ-16 Απρ-16 Ιουν-16 Αυγ-16 Πηγή: National Statistical Institute -1, Αυγ-15 Οκτ-15 Δεκ-15 Φεβ-16 Απρ-16 Ιουν-16 Αυγ-16 Πηγές: Στατιστική Αρχή ΠΓΔΜ Οικονομική δραστηριότητα Επιτάχυνση σημείωσε ο ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ στο 2,2%, σε ετήσια βάση, στο δεύτερο τρίμηνο 216 από 2,% στο πρώτο τρίμηνο 216. Τη μεγαλύτερη αύξηση σημείωσαν οι επενδύσεις κατά 9,2%, έναντι μείωσης κατά 9,% στο πρώτο τρίμηνο, ακολουθούμενες από τις εξαγωγές, που αυξήθηκαν κατά 7,1%, έναντι 14,7% στο πρώτο τρίμηνο και την ιδιωτική κατανάλωση, η οποία αυξήθηκε κατά 2,2%, έναντι 3,5% στο πρώτο τρίμηνο. Αντιθέτως αρνητική επίδραση στο ΑΕΠ είχαν η δημόσια κατανάλωση, που μειώθηκε κατά 1,9%, έναντι αύξησης κατά 4,2% στο πρώτο τρίμηνο και οι εισαγωγές, που αυξήθηκαν κατά 6,9%, έναντι 7,6% στο πρώτο τρίμηνο. Ρουμανία Πληθωρισμός Τον Αύγουστο, ο εναρμονισμένος πληθωρισμός διαμορφώθηκε σε θετικό πρόσημο, μετά από δεκατέσσερις μήνες παραμονής σε αρνητικό, ενώ ο πληθωρισμός ήταν οριακά αρνητικός. Αυτό ήταν αποτέλεσμα της εξασθένισης της επίδρασης από την επέκταση της εφαρμογής της μείωσης του ΦΠΑ στα τρόφιμα και τα ποτά στο 9% την 1 η Ιουνίου 215. Συγκεκριμένα, ο πληθωρισμός αυξήθηκε στο -,2% τον Αύγουστο από -,8% τον Ιούλιο, ενώ στο οκτάμηνο του 216 ήταν, σε μέσο επίπεδο, -2,% και παραμένει πολύ κάτω από τον στόχο της ΤτΡουμανίας του 1,5%-3,5%. Ο εναρμονισμένος πληθωρισμός αυξήθηκε στο,3% τον Αύγουστο από 9

10 -,3% τον Ιούλιο, ενώ στο οκτάμηνο του 216 διαμορφώθηκε, σε μέσο επίπεδο, σε -1,6%. Σύμφωνα με τις προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Μάιος 216), ο εναρμονισμένος πληθωρισμός θα παραμείνει αρνητικός το 216 στο -,6% και θα διαμορφωθεί σε θετικό επίπεδο το 217 (2,5%) από -,4% το 215.,5 -,5-1, -1,5-2, -2,5-3, -3,5 Ο εναρμονισμένος πληθωρισμός διαμορφώθηκε σε θετικό επίπεδο μετά από 14 διαδοχικούς μήνες παραμονής σε αρνητικό επίπεδο Αυγ-15 Οκτ-15 Δεκ-15 Φεβ-16 Απρ-16 Ιουν-16 Αυγ-16 Πηγή: Στατιστική Αρχή Ισοζύγιο των τρεχουσών συναλλαγών Το έλλειμμα του ισοζυγίου των τρεχουσών συναλλαγών αυξήθηκε κατά 185%, σε ετήσια βάση, στα εκατ. στο επτάμηνο του 216, έναντι 756 εκατ. στην αντίστοιχη περίοδο του 215. Αυτό ήταν αποτέλεσμα κυρίως της αύξησης του εμπορικού ελλείμματος, καθώς οι εξαγωγές αυξήθηκαν με μικρότερο ρυθμό σε σχέση με τις εισαγωγές. Επίσης αρνητική επίδραση στο ισοζύγιο των τρεχουσών συναλλαγών είχαν η αύξηση του ελλείμματος του ισοζυγίου εισοδημάτων και η μείωση του πλεονάσματος του ισοζυγίου τρεχουσών μεταβιβάσεων. Αντιθέτως, θετικά συνέβαλε η αύξηση του πλεονάσματος του ισοζυγίου υπηρεσιών. Σύμφωνα με τις προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Μάιος 216), το έλλειμμα του ισοζυγίου των τρεχουσών συναλλαγών ως ποσοστό του ΑΕΠ θα αυξηθεί σε 2,1% το 216 και σε 2,8% το 217 από,9% το 215. Το έλλειμμα του ισοζυγίου των τρεχουσών συναλλαγών αυξήθηκε κυρίω λόγω υψηλότερου εμπορικού ελλείμματος (εκατ. ευρώ) Ιαν.-Ιούλ.15 Ιαν.-Οκτ.15 Ιαν.16 Ιαν.-Απρ.16 Ιαν.-Ιούλ.16 Πηγή: National Bank of Romania Σερβία ΤτΣερβίας Βασικό επιτόκιο Η Επιτροπή Νομισματικής Πολιτικής της ΤτΣερβίας, στη συνεδρίαση της 8 ης Αυγούστου, αποφάσισε να διατηρήσει το βασικό της επιτόκιο στο 4,%, για τρίτη στη σειρά συνεδρίαση, όπου το είχε μειώσει στις 7 Ιουλίου από το 4,25%. Για την απόφαση αυτή η ΤτΣερβίας έλαβε υπ όψιν την επίδραση των προηγούμενων μειώσεων του βασικού της επιτοκίου και τις προοπτικές εξέλιξης του πληθωρισμού, καθώς και την αβεβαιότητα στις διεθνείς χρηματοοικονομικές αγορές και στις αγορές εμπορευμάτων. Η ΤτΣερβίας εκτιμά ότι ο πληθωρισμός θα διαμορφωθεί εντός του εύρους του στόχου 2,5%-5,5% μέχρι τα μέσα του 217, λόγω της σταδιακής ενίσχυσης της εγχώριας ζήτησης, καθώς και λόγω της επίδρασης των χαμηλών τιμών των προϊόντων πετρελαίου και του χαμηλού κόστους παραγωγής τροφίμων. Η επόμενη συνεδρίαση της Επιτροπής Νομισματικής Πολιτικής είναι προγραμματισμένη για τις 13 Οκτωβρίου. 1 9, 8, 7, 6, 5, 4, 3, Ιαν-14 Μαϊ-14 Σεπ-14 Ιαν-15 Μαϊ-15 Σεπ-15 Ιαν-16 Μαϊ-16 Σεπ-16 Πληθωρισμός Ο πληθωρισμός παρέμεινε αμετάβλητος στο 1,2% τον Αύγουστο και ήταν πολύ χαμηλότερος από το κατώτατο όριο του στόχου της ΤτΣερβίας (2,5%- 5,5%), ενώ στο οκτάμηνο του 216 διαμορφώθηκε, κατά μέσο όρο, στο 1,%. Σε μηνιαία βάση, ο πληθωρισμός διαμορφώθηκε σε θετικό επίπεδο στο,9% τον Αύγουστο, έναντι -,1% τον Ιούλιο. Τη μεγαλύτερη αύξηση σημείωσαν οι τιμές της διασκέδασης και του πολιτισμού (3,1%), ενώ τη μεγαλύτερη μείωση οι τιμές των ειδών ένδυσης και υπόδησης (-,5%). Σύμφωνα με τις προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Μάιος 216), ο πληθωρισμός από 1,4% το 215 θα αυξηθεί το 216 στο 1,6% και ακόμη περισσότερο το 217 στο 2,8%. 3, 2,5 2, 1,5 1,,5 Η ΤτΣερβίας διατήρησε το βασικό της επιτόκιο στο 4,% για τρίτη στη σειρά συνεδρίαση Πηγή: National Bank of Serbia Αυγ-15 Οκτ-15 Δεκ-15 Φεβ-16 Απρ-16 Ιουν-16 Αυγ-16 Πηγή: Στατιστική Αρχή Ο πληθωρισμός παρέμεινε σε υψηλό 6 μηνών 1

11 Εβδομαδιαίο Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών Παρασκευή 16 Σεπτεμβρίου 216 Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΕ ΑΡΙΘΜΟΥΣ (ετήσιες εκατοστιαίες μεταβολές) Ετήσια στοιχεία ΑΕΠ (σε σταθερές τιμές αγοράς) -4,3-5,5-9,2-7,3-3,1,7 -,3 Ιδιωτική Κατανάλωση -1,7-6,5-9,9-7,9-2,5,7,3 Δημόσια Κατανάλωση 2, -4,2-7, -7,2-5,5-2,4 -,1 Ακαθάριστες Επενδύσεις Παγίου Κεφαλαίου -13,8-19,3-2,7-23,4-9,3-2,7,9 Εξαγωγές -18,2 4,4,8 1,1 1,7 7,4-3,8 Εισαγωγές -2,2-3,4-8,2-9,4-2,9 7,8-6,9 Γενικός Δκτ Τιμών Καταναλωτή 1,2 4,7 3,3 1,5 -,9-1,3-1,7 Ανεργία (%) 9,6 12,7 17,9 24,4 27,5 26,5 24,9 Χρηματοδότηση Ιδιωτικού Τομέα 4,2-3,1-4, -3,9-3,1-2, Πρωτογενές Ισοζύγιο της Γενικής Κυβέρνησης (% ΑΕΠ) (1) -1,3-5,8-3,3 -,9 1,6,3,7 Χρέος Γενικής Κυβέρνησης (% ΑΕΠ) 126,7 146,2 172,1 159,6 177,7 18,1 176,9 Ισοζύγιο Τρεχ. Συναλλαγών (% ΑΕΠ) -12,4-11,4-1 -3,8-2, -2,1 -,1 (1) Με βάση τον ορισμό του οικονομικού π ρογράμματος π ροσαρμογής της Ελλάδας Δείκτες Οικονομικής Συγκυρίας Τελευταία έτος έτος Q3 Q4 Q1 Q2 διαθέσιμη περίοδος Οικονομική Δραστηριότητα Όγκος Λιανικών Πωλήσεων (εκτός καυσίμων & λιπαντικών) -,7 -,5-2, , -2,4-2,2 (Ιαν-Ιούν.) Νέες εγγραφές ΙΧ Αυτοκινήτων 3,1 13,8-2,2 2,1 -,3 19,5 13,5 (Ιαν.-Ιούλ.) Ιδιωτική Οικοδομική Δραστηριότητα -5,8 -,2-22,2 5,9-11,9-22,2-21,2 (Ιαν-Ιούν.) Βιομηχανική Παραγωγή: Μεταποίηση 1,8 1,8 -,5 2,1 1,1 7,3 5, (Ιαν.-Ιούλ.) Δείκτης Υπευθύνων Προμηθειών ΡΜΙ στη μεταποίηση 49,9 45,4 37,5 48,6 49,1 49,5 5,4 (Αυγ.) Δείκτης Οικονομικού Κλίματος 1 89,4 8,7 87,3 9,2 89,9 92,5 (Αυγ.) Δείκτης Επιχειρηματικών Προσδοκιών στη Βιομηχανία 94,6 81,9 71,9 82,9 9,6 91,9 88,3 (Ιούλ.) Δείκτης Εμπιστοσύνης Καταναλωτών -54, -5,7-6,6-61,6-67,5-71,2-7,1 (Αυγ.) Πιστωτική Επέκταση (τέλος περιόδου) Ιδιωτικός Τομέας -3,1-2, -1,9-2, -2,1-2, -1,6 (Iούλ.) Επιχειρήσεις -3,7 -,9 -,8 -,9-1,4-1, -,4 (Iούλ.) - Βιομηχανία -3,3 2,4 2,8 2,4 -,3,2 -,1 (Iούλ.) - Κατασκευές -1,2 -,9 -,9 1,,8,1 (Iούλ.) - Τουρισμός -,6,6,6,6,9,4,9 (Iούλ.) Νοικοκυριά -2,9-3,1-3,2-3,1-3, -3, -2,8 (Iούλ.) - Καταναλωτικά Δάνεια -2,8-2,3-2,8-2,3-1,7-1,5-1, (Iούλ.) - Στεγαστικά Δάνεια -3, -3,5-3,5-3,5-3,4-3,4-3,3 (Iούλ.) Τιμές Δείκτης Τιμών Καταναλωτή -1,3-1,7-1,8 -,6 -,9 -,9 -,9 (Αυγ.) Δομικός Πληθωρισμός -,7 -,5 -,5,3,2,3 -,2 (Αυγ.) Δείκτης Τιμών Διαμερισμάτων -7,5-5, -5,8-5, -4,7-2,7-2,7 (2ο 3μηνο) ΑΕΠ σε σταθερές τιμές,7 -,3-1,7 -,8-1, -,9 -,9 (2ο 3μηνο) Ιδιωτική Κατανάλωση,7,3 -,3 -,9-1, -1,7-1,7 (2ο 3μηνο) Δημόσια Κατανάλωση -2,4 -,1-1,9 2,8-2,6-2,7-2,7 (2ο 3μηνο) Επενδύσεις -2,7,9-11,7 5,4-2,5 7, 7, (2ο 3μηνο) Εξαγωγές Αγαθών & Υπηρεσιών 7,4-3,8-1,5-9,2-11,5-11,4-11,4 (2ο 3μηνο) Εισαγωγές Αγαθών & Υπηρεσιών 7,8-6,9-19,8-12,5-11,9-7,1-7,1 (2ο 3μηνο) Ισοζύγιο Πληρωμών σε δισ. Εξαγωγές Αγαθών 26,8 24,8 6, 6,2 5,5 6,1 11,6 (Ιαν-Ιούν.) Εισαγωγές Αγαθών 49,1 42, 9,2 1,6 9,7 1,2 19,9 (Ιαν-Ιούν.) Εμπορικό Ισοζύγιο -22,3-17,2-3,3-4,4-4,1-4,2-8,3 (Ιαν-Ιούν.) Ισοζύγιο Τρεχ/σών Συναλλαγών -3,7 -,1 5,6-1,8-2,3 -,2-2,5 (Ιαν-Ιούν.) Πηγή: Τράπεζα της Ελλάδος, ΕΛΣΤΑΤ, ΙΟΒΕ Το παρόν δελτίο έχει αποκλειστικά ενημερωτικό χαρακτήρα. Οι πληροφορίες που περιέχει προέρχονται από πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες αλλά δεν έχουν επαληθευτεί από την Alpha Bank. Το παρόν δεν αποτελεί συμβουλή ή σύσταση ούτε προτροπή για την διενέργεια οποιασδήποτε συναλλαγής. Επίσης δεν συνιστά έρευνα στον τομέα των επενδύσεων κατά την έννοια της ισχύουσας νομοθεσίας και ως εκ τούτου δεν έχει συνταχθεί σύμφωνα με τις απαιτήσεις του νόμου για τη διασφάλιση της ανεξαρτησίας της έρευνας στον τομέα των επενδύσεων. Η Alpha Bank δεν υποχρεούται να επικαιροποιεί ή να αναθεωρεί το δελτίο αυτό ούτε να προβαίνει σε ανακοινώσεις ή ειδοποιήσεις σε περίπτωση που οποιοδήποτε στοιχείο, γνώμη, πρόβλεψη ή εκτίμηση που περιέχεται σε αυτό μεταβληθεί ή διαπιστωθεί εκ των υστέρων ως ανακριβής. Η Alpha Bank και οι θυγατρικές της, καθώς επίσης τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου, τα στελέχη και οι υπάλληλοι αυτών δεν παρέχουν καμία διαβεβαίωση ούτε εγγυώνται την ακρίβεια, την πληρότητα και την ορθότητα των πληροφοριών που περιέχονται και των απόψεων που διατυπώνονται στο παρόν ή την καταλληλότητά τους για συγκεκριμένη χρήση και δεν φέρουν καμία ευθύνη για οποιανδήποτε άμεση ή έμμεση ζημία θα μπορούσε τυχόν να προκύψει σε σχέση με οποιανδήποτε χρήση του παρόντος και των πληροφοριών που περιέχει εν όλω ή εν μέρει. Οποιαδήποτε αναπαραγωγή ή αναδημοσίευση αυτού του δελτίου ή τμήματος του πρέπει υποχρεωτικά να αναφέρει την Alpha Bank ως πηγή προελεύσεώς του.