3.1 ΗΛΕΚΤΡΟΛΥΤΙΚΑ ΔΙΑΛΥΜΑΤΑ ΟΞΕΑ - ΒΑΣΕΙΣ Ονοματεπώνυμο: Υπευθ. Καθηγ.: Ατσαλάκη Ελένη

Transcript

1 Γενικό Λύκειο Βάμου ΧΗΜΕΙΑ Γ Λυκείου 3.1 ΗΛΕΚΤΡΟΛΥΤΙΚΑ ΔΙΑΛΥΜΑΤΑ ΟΞΕΑ - ΒΑΣΕΙΣ Ονοματεπώνυμο: Υπευθ. Καθηγ.: Ατσαλάκη Ελένη Α) Να συμπληρώσετε τα παρακάτω κενά: Κατά την ηλεκτρολυτική διάσταση των (1) ενώσεων, απομακρύνονται τα (2) που προϋπάρχουν στο..(3) (4). Κατά τον ιοντισμό, σχηματίζονται (5) κατά τη διάλυση μιας (6) ένωσης στο νερό. Οξύ κατά Brοnsted-Lowry είναι μια ουσία που μπορεί να.. (7) ένα ή περισσότερα.(8), ενώ βάση είναι κάθε ουσία που μπορεί να..(9) ένα ή περισσότερα..(10). Ο όξινος χαρακτήρας μιας ένωσης εκδηλώνεται μόνο με την παρουσία μιας (11) και ο βασικός χαρακτήρας μόνο με την παρουσία ενός..(12). Αν ένα οξύ αποβάλλει ένα πρωτόνιο, σχηματίζεται η....(13) του.. (14), ενώ όταν μια βάση προσλαμβάνει ένα πρωτόνιο σχηματίζεται το (15) της (16). B) Να χαρακτηρίσετε τις επόμενες προτάσεις ως σωστές (Σ) ή λανθασμένες (Λ). 1. Όλοι οι ηλεκτρολύτες είναι ιοντικές ενώσεις. 2. Όλες οι ομοιοπολικές ενώσεις, όταν διαλυθούν στο νερό ιοντίζονται. 3. Τα υδατικά δ/τα των ηλεκτρολυτών εμφανίζουν ηλεκτρική αγωγιμότητα εξαιτίας της ύπαρξης ιόντων. 4. Οι ομοιοπολικές ενώσεις είναι ασθενείς ηλεκτρολύτες, ενώ οι ιοντικές ενώσεις είναι ισχυροί ηλεκτρολύτες. 5. Σε υδατικό διάλυμα το HCOOH διίσταται ενώ το HCOONa ιοντίζεται. 6. Όταν διαλυθεί ΗCl στο νερό, δημιουργούνται ιόντα. 7. Κατά τη διάσταση, πραγματοποιείται αντίδραση με τα μόρια του διαλύτη. 8. Σε υδατικό διάλυμα ΗΝΟ 3, υπάρχουν ιόντα Η Όταν διαλυθεί ΝΗ 3 στο νερό, ιοντίζεται. 10.Σύμφωνα με τη θεωρία του Arrhenius, η αέρια ΝΗ 3 δεν είναι βάση. 11. Όταν μια ιοντική ένωση διαλύεται στο νερό, σχηματίζονται εφυδατωμένα ιόντα. 12. Σύμφωνα με τη θεωρία του Arrhenius,όλες οι υδρογονούχες ενώσεις συμπεριφέρονται ως οξέα. 13. Το Cl - είναι βάση κατά Bronsted-Lowry. 14. Όσο ισχυρότερο είναι ένα οξύ, τόσο ασθενέστερη είναι η συζυγής του βάση. 15. Υδατικό διάλυμα ζάχαρης (C 12 H 22 O 11 ), είναι μοριακό. 16. Όταν μια ιοντική ένωση διαλύεται στο νερό, ο αριθμός των θετικών ιόντων είναι ίσος με τον αριθμό των αρνητικών ιόντων. 17. Το CO 3-2, είναι συζυγής βάση του Η 2 CO To NH 4 +, είναι συζυγές οξύ της ΝΗ Σύμφωνα με τη θεωρία του Arrhenius,τα οξέα είναι ουδέτερα μόρια ή κατιόντα. 20. Διπρωτικά χαρακτηρίζονται τα οξέα που ιοντίζονται πλήρως.

2 Ε) Να επιλέξετε τη σωστή απάντηση: 1. Ηλεκτρολύτες χαρακτηρίζονται οι ενώσεις που: α) Διαλύονται στο νερό. β) Τα υδατικά τους δ/τα είναι ηλεκτρικά αγώγιμα. γ) Είναι καλοί αγωγοί του ηλεκτρισμού. δ) Αποτελούνται από ιόντα. 2. Όταν μια ετεροπολική ένωση διαλύεται στο νερό: α) Ιοντίζεται. β) Προκύπτει διάλυμα με ηλεκτρικό φορτίο. γ) Διίσταται. δ) Αντιδρά με το νερό και προκύπτουν ιόντα. 3. Ιοντισμός ομοιοπολικής ένωσης ονομάζεται: α) Η μετατροπή της σε ιόντα με αποβολή ή πρόσληψη ηλεκτρονίων. β) Ο σχηματισμός ιόντων με τη διάλυσή της στο νερό. γ) Η μετατροπή της σε ιόντα μέσω μαγνητικού πεδίου. δ) Η παραγωγή οξωνίων με αντίδραση με το νερό. 4. Οξέα κατά Bronsted-Lowry χαρακτηρίζονται οι ουσίες που: α) Αντιδρούν με βάσεις. β) Μπορούν να δώσουν ένα ή περισσότερα πρωτόνια. γ) Περιέχουν υδρογόνο. δ) Όταν διαλυθούν στο νερό, δίνουν κατιόντα υδρογόνου. 5. Ποια από τις παρακάτω ενώσεις όταν διαλυθεί στο νερό ιοντίζεται: α) KNO 3 β) CH 3 COONa γ) NH 4 Cl δ) HNO 3 6. Ποιο από τα παρακάτω ιόντα έχει μόνο βασικό χαρακτήρα σε υδατικό διάλυμα: α) CN β) H 2 PO 4 γ) HPO 4 δ) NH 4-7. Συζυγές οξύ του ΗSO 4-2 α) H 2 SO 4 β) SO 4 είναι το: γ) HS - δ) H 2 S 8. Συζυγής βάση του Η 2 Ο είναι: α) Ο -2 β) Η + γ) ΟΗ - δ) Η 3 Ο + 9. Από τις παρακάτω ουσίες αμφολύτης είναι το: α) Βr - β) KOH γ) HCN δ) HSO4-10. Μια ουσία που μπορεί να δράσει ως οξύ ή ως βάση ονομάζεται: α) Διπρωτική β) Ηλεκτρολύτης γ) Αμφιπρωτική δ) Ετεροπολική 11. Συζυγής βάση του Η 2 SO 4 είναι η ουσία: α) SO 4 β) HSO 4 γ) HSO 4 δ) Η 2 SO Συζυγές οξύ της ΝΗ3 είναι η ουσία: α) Ν 2 β) ΝΗ 4 γ) ΝΗ 4 δ) ΝΗ Στην αντίδραση:hcooh + CO 3 2- HCOO - + HCO 3 -, το HCO 3 - συμπεριφέρεται: α) αμφιπρωτικά β) ως οξύ γ) ως βάση δ) ως πρωτονιοδέκτης

3 Γενικό Λύκειο Βάμου ΧΗΜΕΙΑ Γ Λυκείου 3.2 IONTIΣΜΟΣ ΝΕΡΟΥ - ph Δ/ΤΑ ΙΣΧΥΡΩΝ ΟΞΕΩΝ - ΒΑΣΕΩΝ Ονοματεπώνυμο: Υπευθ. Καθηγ.: Ατσαλάκη Ελένη Α. Να συμπληρώσετε τα κενά με τις κατάλληλες λέξεις: Σε οποιαδήποτε θερμοκρασία, για κάθε όξινο διάλυμα ισχύει ότι [Η 3 Ο + ].[ΟΗ - ] (1), ενώ για κάθε βασικό διάλυμα ισχύει ότι [Η 3 Ο + ]..[ΟΗ - ] (2). Υδατικό διάλυμα ΗΝΟ 3 συγκέντρωσης 1Μ,έχει ph= (3) και poh=.(4). Aν αραιώσουμε το διάλυμα προσθέτοντας νερό, το ph. (5) ενώ το poh (6) Όταν υπολογίζουμε το ph δ/τος ισχυρού οξέος, παίρνουμε υπόψη και τον ιοντισμό του νερού, όταν η [H 3 O + ] από το οξύ είναι μικρότερη από...(7) Η τιμή της Κ w εξαρτάται από τη..(8) Έτσι, επειδή η αντίδραση (9) του νερού είναι..(10), αν ελαττωθεί η (11), μετατοπίζεται η ισορροπία προς τα..(12) με αποτέλεσμα η τιμή της K w να (13) Σε κάθε υδατικό δ/μα, οι τιμές των ph και poh συνδέονται με τη σχέση: (14) Όταν η θερμοκρασία είναι 25 ο C, η προηγούμενη σχέση γίνεται:..(15) Αν προστεθεί οξύ, χωρίς μεταβολή του όγκου, σε όξινο διάλυμα..(16) το ph, ενώ αν προστεθεί βάση, χωρίς μεταβολή του όγκου, σε βασικό διάλυμα..(17) το ph. Β. Να αντιστοιχίσετε τα παρακάτω υδατικά δ/τα της στήλης Α με τις σχέσεις της στήλης Β. ΣΤΗΛΗ Α ΣΤΗΛΗ Β 1. όξινο α. ph = poh β. ph > poh 2. βασικό γ. ph < poh δ. [Η 3 Ο + ] = [ΟΗ - ] 3. ουδέτερο ε. [Η 3 Ο + ] >[ΟΗ - ] ζ. [Η 3 Ο + ] < [ΟΗ - ] Γ. Να αντιστοιχίσετε αμφιμονοσήμαντα τα υδατικά διαλύματα της στήλης Α με τις τιμές ph της στήλης Β. Όλα τα διαλύματα είναι σε θερμοκρασία 25 ο C. ΣΤΗΛΗ Α ΣΤΗΛΗ Β 1.Διάλυμα HF 0,1M ph= 0,7 2.Διάλυμα CH 3 NH 2 1M ph= 2 3.Διάλυμα Ca(OH) 2 0,005M ph= 3 4.Διάλυμα HClO 4 0,2M ph= 11 5.Διάλυμα NH 3 0,1M ph= 11,5 6.Διάλυμα KOH 0,1M ph= 12 7.Διάλυμα HBr 0,01M ph= 13 Δ. Τα παρακάτω υδατικά διαλύματα έχουν ίδια συγκέντρωση 0,01Μ και ίδια θερμοκρασία 25 ο C. Να τα διατάξετε κατά αυξανόμενη τιμή ph. i) NaOH ii) NH 3 iii) HClO 4 iv) ζάχαρη v) Ca(OH) 2 vi) HCl vii) H 2 SO 4 viii) HCOOH

4 Ε. Να χαρακτηρίσετε τις παρακάτω προτάσεις ως σωστές (Σ) ή λανθασμένες (Λ). 1. To καθαρό νερό δεν εμφανίζει ηλεκτρική αγωγιμότητα. 2. Σε κάθε υδατικό διάλυμα στους θ ο C, ισχύει: [Η 3 Ο + ].[ΟΗ - ]= Η τιμή της σταθεράς K w είναι ανάλογη της θερμοκρασίας. 4. Η σχέση που συνδέει τη σταθερά ισορροπίας Kc του ιοντισμού του νερού με την K w είναι: Κ w =Kc. 55, Το γινόμενο [Η 3 Ο + ].[ΟΗ - ] είναι σταθερό σε όλα τα υδατικά δ/τα ίδιας θερμοκρασίας. 6. Σε αραιά υδατικά διαλύματα, η K w εξαρτάται από τη θερμοκρασία και το είδος της διαλυμένης ουσίας. 7. Για το καθαρό νερό ισχύει ph= 1/2 pk w. 8. Mε αύξηση της θερμοκρασίας, το ph του καθαρού νερού αυξάνεται. 9. Η σχέση που συνδέει το ph και το poh ενός υδατικού διαλύματος είναι: ph. poh= pk w 10. Στα υδατικά διαλύματα των οξέων ισχύει: [Η 3 Ο + ]>[ΟΗ - ]. 11. Οποιοδήποτε υδατικό διάλυμα με ph=7,4 είναι βασικό. 12. Υδατικό διάλυμα NaOH 10-7 M, στους 25 ο C, έχει ph= Σε ένα ουδέτερο διάλυμα, το άθροισμα [Η 3 Ο + ] και [ΟΗ - ] έχει ελάχιστη τιμή. 14. Η τιμή του ph για ένα ουδέτερο διάλυμα μπορεί να είναι μικρότερη, ίση ή μεγαλύτερη από Σε όλα τα όξινα διαλύματα σε θ=25 ο C, [Η 3 Ο + ] < 10-7 και ph < Σε υδατικό δ/μα ΗBr 0,1Μ, η συγκέντρωση των ιόντων Η 3 Ο + που προέρχονται από τον ιοντισμό του Η 2 Ο είναι 10-7 στους 25 ο C. 17. Ουδέτερο δ/μα με ph = 6,5, έχει K w = Σε υδατικό διάλυμα NaOH, δεν υπάρχουν ιόντα Η 3 Ο Αν ένα δ/μα με ph = 4 χωριστεί σε δύο μέρη, το κάθε μέρος θα έχει ph = Είναι αδύνατο ένα υδατικό διάλυμα οξέος να έχει ph < Ανάμεσα σε δύο υδατικά διαλύματα ίδιας θ, περισσότερο βασικό είναι αυτό που έχει μεγαλύτερο poh. 22. Yδατικό διάλυμα με ph=4 είναι περισσότερο όξινο από υδατικό διάλυμα με poh=11, σε θερμοκρασία 25 ο C. 23. Όταν αραιώνουμε ένα δ/μα, το ph του ελαττώνεται. 24. Δ/μα HCl έχει ph=1, ενώ δ/μα ΗΒr ίσου όγκου και σε ίδια θ, έχει ph=2. Το δ/μα HCl απαιτεί περισσότερα mol ΝaOH για πλήρη εξουδετέρωση. 25. Σε 100mL υδατικού δ/τος ΗΝΟ 3 με ph=2, περιέχονται 10-3 ιόντα Η 3 Ο Υδατικό διάλυμα με [Η 3 Ο + ] = 10 4 [ΟΗ - ] στους 25 ο C, έχει ph = Σε ουδέτερο δ/μα με ph = 7,2, η θερμοκρασία είναι μικρότερη από τους 25 ο C. 28. Aν δ/μα ισχυρού οξέος 0,1Μ αραιωθεί σε 10πλάσιο όγκο, αποκτά ph = Δύο δ/τα ΝΗ 3 και ΝαΟΗ ίδιου όγκου, συγκέντρωσης και θερμοκρασίας, έχουν ίδια ηλεκτρική αγωγιμότητα. 30. Αναμιγνύοντας διάλυμα ΗCl με ph=1, με ίσο όγκο διαλύματος HCl με ph=2, προκύπτει διάλυμα με ph=3.

5 ΣΤ. Να επιλέξετε τη σωστή απάντηση: 1. Υδατικό διάλυμα είναι βασικό στους 25 ο C, όταν: α) ph < 7 β) ph > 7 γ) [OH - ] > [H 3 O + ] δ) [OH - ] < [H 3 O + ] 2. Ένα διάλυμα είναι οπωσδήποτε ουδέτερο όταν: α) ph = 7 β) Κ w = γ) [ΟΗ - ] = [Η 3 Ο + ] δ) [ΟΗ - ] = Σε ένα ουδέτερο δ/μα ισχύει οπωσδήποτε: α) [ΟΗ - ]=10-7 β) ph=7 γ) ph= 1/2 pk w δ) [H 3 O + ] =1/2 Κ w 4. Η σχέση που συνδέει ph, poh, και pk w ενός διαλύματος είναι: α) ph+ poh = pk w β) ph- poh = pk w γ) ph.poh = pk w δ) pk w + poh = ph 5. Το γινόμενο [OH - ].[H 3 O + ] έχει τιμή σε θ=25 ο C: α) Μόνο σε διαλύματα οξέων β) Σε κάθε υδατικό διάλυμα γ) Μόνο στο καθαρό νερό δ) Μόνο σε διαλύματα ιοντικών ενώσεων 6. Υδατικό διάλυμα με Κ w =10-13 και ph=6.5 είναι: α) όξινο β) βασικό γ) ουδέτερο δ) δεν επαρκούν τα δεδομένα 7. To καθαρό νερό στους 50 ο C, έχει ph: α) 6,5 β) 7 γ) 7,5 δ) Αν διαλυθεί ΝaOH στο νερό, σε σταθερή θ, το γινόμενο [H 3 O + ]. [OH - ] : α) Αυξάνεται ελάχιστα β) Αυξάνεται γ) Ελαττώνεται δ) Μένει σταθερό 9. Διάλυμα ΗΒr με ph=2, έχει συγκέντρωση: α) 0,1Μ β) 2Μ γ) 0,01Μ δ) 0,2Μ 10. Διάλυμα Βa(OH) 2 με συγκέντρωση 0,05Μ, έχει ph ίσο με: α) 0 β) 1 γ) 8 δ) Σε υδατικό δ/μα, στους 25 ο C, με ph=6, η [ΟΗ-] είναι: α) 6Μ β) 8Μ γ) 10-6 Μ δ) 10-8 Μ 12. Όταν διαλυθεί ισχυρή βάση σε καθαρό νερό, η τιμή της Κ w : α) αυξάνεται β) διπλασιάζεται γ) μειώνεται δ) μένει σταθερή 13. Σε υδατικό δ/μα ισχυρού οξέος ΗΑ 0,1Μ, ισχύει: α) ph=0,1m β) [H 3 O + ]=10-1 M. γ) [H 3 O + ] = [A - ] = 0,05M δ) ph>7, σε θ=25 ο C. 14. Σε υδατικό δ/μα ισχυρής βάσης Β(ΟΗ) 2 0,5Μ, ισχύει: α) ph=13 β) [OH - ]<[H 3 O + ] γ) [OH - ]=2[B +2 ] δ) poh= -log 0,5 15. Ένα υδατικό δ/μα ασθενούς οξέος ΗΑ 10-3 Μ στους 25 ο C, μπορεί να έχει ph: α) 2 β) 3 γ) 5 δ) 8

6 16. Σε υδατικό διάλυμα RΝΗ 2 0,1M ισχύει: α) ph=13 β) poh=1 γ) ph>13 δ) ph< Σε υδατικό δ/μα ισχυρής βάσης προσθέτουμε νερό, σε σταθερή θ. Το αποτέλεσμα είναι: α) Η Κ w μειώνεται β) Ο βαθμός ιοντισμού της βάσης αυξάνεται γ) Το ph του διαλύματος μειώνεται δ) Η [Η 3 Ο + ] παραμένει σταθερή. 18. Για το καθαρό νερό στους 30 ο C ισχύει ότι: α) ph > poh β) ph>7 γ) [H 3 O + ] > [OH - ] δ) K w > Σε διάλυμα ισχυρού οξέος με ph=2 προσθέτουμε νερό. Το ph του αραιωμένου δ/τος είναι: α) 1 β) 2 γ) 5 δ) Σε δ/μα ΗΝΟ 3 0,001Μ προσθέτουμε καθαρό ΗΝΟ 3 και παίρνουμε δ/μα ίσου όγκου με ph: α) 2,3 β) 3,5 γ) 6 δ) Αν αναμείξουμε 100 ml δ/τος HCl 0,1M με 100mL δ/τος Ca(OH) 2 0,1M, προκύπτει δ/μα: α) όξινο β) βασικό γ) ουδέτερο δ) δεν επαρκούν τα δεδομένα 22. Σε υδατικό δ/μα ΗCl 10-8 Μ στους 25 ο C ισχύει: α) ph=8 β) ph=7,04 γ) [Cl - ]>[H 3 O + ] δ) [OH - ]<[H 3 O + ] 23. Σε υδατικό δ/μα ΗCl 10-7 Μ, ισχύει: α) ph=7 β) [H 3 O + ] oλ.=10-7 Μ γ) [H 3 O+] oλ.= 1, δ) [H 3 O + ] ολ.=[οη - ] ολ. 24. Υδατικό διάλυμα ΝαΟΗ Μ στους 25 ο C, έχει ph: α) 11,7 β) 12,3 γ) 11 δ) Υδατικό διάλυμα ΗClO 4 με ph=1,7 έχει συγκέντρωση: α) 0,02Μ β) 0,12Μ γ) Μ δ) 0,17Μ 26. Υδατικό δ/μα οξέος ΗΑ 0,1Μ έχει ph=1 σε θερμοκρασία 25 ο C. Ισχύει ότι: α) Το οξύ ΗΑ είναι ισχυρό β) [Α - ] = 0,1Μ γ) [H 3 O + ] = 1Μ δ) [OH - ] = 0Μ 27. To ph διαλύματος (θ=25 ο C) με [ΟΗ - ]=2, Μ (log4=0,6), είναι ίσο με: α) 1,4 β) 2,6 γ) 12,6 δ) 11,4 28. To ph διαλύματος (θ=25 ο C) με [ΟΗ - ]= Μ είναι ίσο με: α) 4,3 β) 5,5 γ) 8,5 δ) 9,7 29. Στους θ ο C, διάλυμα NaCl έχει ph=7,5. Ισχύει ότι: α) Το δ/μα είναι βασικό β) Κ w =10-14 γ) ph=poh=10-14 δ) θ <25 ο C 30. Ποιο από τα παρακάτω διαλύματα μπορεί να έχει ph=7 στους 60 ο C; α) Διάλυμα ΚBr β) Διάλυμα HCl γ) Διάλυμα HCOOH δ) Διάλυμα NH 3

7 Γενικό Λύκειο Βάμου ΧΗΜΕΙΑ Γ Λυκείου 3. 3 ΣΤΑΘΕΡΑ ΙΟΝΤΙΣΜΟΥ ΝΟΜΟΣ ΑΡΑΙΩΣΗΣ ΤΟΥ OSTWALD Ονοματεπώνυμο: Υπευθ. Καθηγ.: Ατσαλάκη Ελένη Α. Να συμπληρώσετε τα κενά με τις κατάλληλες λέξεις: Για να συγκρίνουμε την ισχύ δύο ασθενών οξέων, ισχυρότερo είναι αυτό που έχει μεγαλύτερη τιμή.(1) σε ορισμένη..(2). Η μαθηματική έκφραση του νόμου αραίωσης του Ostwald για ασθενές οξύ ΗΑ είναι.(3). Όταν α.(4) ή Κa/c.(5) προκύπτει η απλοποιημένη μορφή του νόμου.(6). Αν αραιωθεί διάλυμα ασθενούς οξέος, η συγκέντρωσή του.(7) ενώ η Κa.(8). Έτσι ο βαθμός ιοντισμού.(9) και το ph..(10). Η σχέση που συνδέει την Κ a με την Κ b συζυγούς ζεύγους είναι (11). Τα συμπεράσματα που προκύπτουν από τη σχέση αυτή είναι ότι όσο..(12) είναι ένα οξύ, τόσο (13) είναι η συζυγής του βάση και ότι η ισορροπία της μορφής: οξύ + βάση συζυγής βάση + συζυγές οξύ, είναι μετατοπισμένη προς το (14) οξύ και την.(15) βάση. B. Να χαρακτηρίσετε τις επόμενες προτάσεις ως σωστές (Σ) ή λανθασμένες (Λ). 1. Η μαθηματική έκφραση του νόμου αραίωσης του Ostwald είναι: Κ a =α 2 c. 2. Η τιμή της Κ b εξαρτάται μόνο από τη θερμοκρασία. 3. Επειδή οι αντιδράσεις ιοντισμού είναι εξώθερμες, αν αυξηθεί η θερμοκρασία αυξάνεται η τιμή της Κ a και αντίστροφα. 4. Η σταθερά ιοντισμού ασθενούς οξέος ταυτίζεται με τη σταθερά χημικής ισορροπίας του ιοντισμού του. 5. Η τιμή της K a για ισχυρά οξέα είναι Οι ιοντικές ενώσεις έχουν α = 1, ενώ οι ομοιοπολικές έχουν α < Κατά την αραίωση υδατικού δ/τος οξέος ΗΑ, ο βαθμός ιοντισμού του αυξάνεται. 8. Το ΗCOOH έχει μεγαλύτερη τιμή Κ a από το CH 3 COOH, στην ίδια θ. Άρα το HCOOH έχει μεγαλύτερο βαθμό ιοντισμού. 9. Οι σταθερές Κ a και K b έχουν μονάδες mol/l. 10. Η μόνη βάση που έχει α < 1, είναι η NH Μπορούμε να συγκρίνουμε μέσω της Κa την ισχύ δύο οξέων, ακόμα κι αν σ ένα από αυτά υπάρχει επίδραση κοινού ιόντος. 12. H σταθερά ιοντισμού του νιτρώδους οξέος έχει μόνο μια τιμή. 13. Για το ΗClO 4 δεν ορίζεται σταθερά ιοντισμού. 14. Ο νόμος αραίωσης του Ostwald μπορεί να εφαρμοστεί και σε διπρωτικά οξέα. 15. Το γινόμενο των σταθερών ιοντισμού συζυγούς ζεύγους είναι σταθερό, σε ορισμένη θερμοκρασία. 16. Το γινόμενο των σταθερών ιοντισμού συζυγούς ζεύγους είναι πάντα Αν αραιωθεί υδατικό διάλυμα HCl, θα αυξηθεί ο βαθμός ιοντισμού του ΗCl. 18. Ένα υδατικό διάλυμα με ph = 6,5 είναι όξινο. 19. Διάλυμα ΗCl συγκέντρωσης 10-9 M, έχει ph=9 στους 25 ο C. 20. Για την πλήρη εξουδετέρωση 1L διαλύματος οξέος ΗΑ με ph=3, απαιτείται 0,1L διαλύματος NaOH, συγκέντρωσης 0,01Μ.

8 Γ. Να επιλέξετε τη σωστή απάντηση: 1. Η μαθηματική έκφραση του νόμου αραίωσης του Ostwald για τη σταθερά ιοντισμού ασθενούς μονόξινης βάσης, είναι: α) K b = αc /1-α β) K b = αc 2 /1-α γ) K b = α 2 c 2 /1-α δ) K b = α 2 c /1-α 2. Ο νόμος αραίωσης του Ostwald ισχύει σε υδατικό δ/μα που περιέχει: α) HClO 4 β) KOH γ) HF και NaF δ) CH 3 NH 2 3. Αν αυξήσουμε τη θερμοκρασία δ/τος ασθενούς οξέος ΗΑ, η σταθερά ιοντισμού: α) Αυξάνεται β) Μειώνεται γ) Δεν μεταβάλλεται δ) Υποδιπλασιάζεται 4. H τιμή της σταθεράς ιοντισμού του ΗF,σε υδατικό του διάλυμα, εξαρτάται από: α) την επίδραση κοινού ιόντος β) τη φύση του οξέος γ) τη θερμοκρασία δ) την αρχική συγκέντρωση 5. Η σταθερά ιοντισμού Κa του ΗΝΟ 3 α) Είναι μηδέν β) Είναι ίση με 1 γ) Δεν ορίζεται δ) Είναι ίση με Αν αραιώσουμε δ/μα ασθενούς μονοπρωτικού οξέος σε σταθερή θερμοκρασία: α) Η Κa αυξάνεται και ο βαθμός ιοντισμού μειώνεται β) Η Κa μειώνεται και ο βαθμός ιοντισμού αυξάνεται γ) Η Κa παραμένει σταθερή και ο βαθμός ιοντισμού αυξάνεται δ) Η Κa παραμένει σταθερή και ο βαθμός ιοντισμού μειώνεται 7. Το σύμβολο Κ b (HS - ) εκφράζει τη σταθερά της ισορροπίας: α) HS - + H 2 O H 2 S + OH - β) HS - + OH - S -2 + H 2 O γ) HS - + H 2 O H 3 O + + S -2 δ) HS - + H 3 O + H 2 S + H 2 O 8. H σχέση που συνδέει την Ka και την Kc του ΗF είναι: α) Ka=Kc β) Κc = Ka[H 2 O] γ) Ka=Kc.18 δ) Ka=Kc.55,5 9. Ποιο είναι το πιθανό ph διαλύματος ασθενούς οξέος ΗΑ 10-2 Μ; α) 1 β) 2 γ) 3 δ) Ένα διάλυμα μονοπρωτικής βάσης με συγκέντρωση 1Μ και σταθερά ιοντισμού 10-6, θα έχει ph ίσο με: α) 3 β) 6 γ) 11 δ) Υδατικό διάλυμα CH 3 COOH 0,1Μ, αραιώνεται με διπλάσιο όγκο νερό. Η [Η 3 Ο + ] : α) Διπλασιάζεται β) Υποδιπλασιάζεται γ) Μένει σταθερή δ) Μειώνεται 12. Για να εξουδετερωθεί δ/μα που περιέχει 1mol ΗBr απαιτούνται x ml δ/τος ΚΟΗ. Για να εξουδετερωθεί δ/μα που περιέχει 1mol CH 3 COOH απαιτούνται y ml του ίδιου δ/τος ΚΟΗ. Ισχύει: α) x = y β) x > y γ) x < y δ) δεν γνωρίζουμε 13. Έστω υδατικό δ/μα ασθενούς οξέος ΗΑ με c = 0,1M. Ισχύει πάντοτε: α) Ka=α 2 c β) Ka=α 2 c / 1-α 2 γ) Κa=[Α - ][Η 3 Ο + ] / [ΗΑ][Η 2 Ο] δ) [Η 3 Ο + ] < c

9 Γενικό Λύκειο Βάμου ΧΗΜΕΙΑ Γ Λυκείου 3.4 ΔΙΑΛΥΜΑΤΑ ΑΛΑΤΩΝ Ονοματεπώνυμο: Υπευθ. Καθηγ.: Ατσαλάκη Ελένη Α) Να συμπληρώσετε τα παρακάτω κενά: Τα άλατα είναι (1) ενώσεις, γι αυτό και διίστανται πλήρως στα (2) που σχηματίζουν το (3) τους πλέγμα. Όταν ένα αλάτι προέρχεται από εξουδετέρωση (4) οξέος με.(5) βάση, το αλάτι αυτό είναι ουδέτερο. Σε αυτή την περίπτωση, κανένα ιόν του δεν αντιδρά με το...(6) Υδατικό διάλυμα ΚCN είναι..(7) γιατί τα ιόντα.(8) αντιδρούν με το νερό και παράγονται...(9), ενώ τα ιόντα...(10) δεν αντιδρούν με το νερό, καθώς το (11) είναι ισχυρή βάση B) Να χαρακτηρίσετε τις επόμενες προτάσεις ως σωστές (Σ) ή λανθασμένες (Λ). 1. Το υδατικό διάλυμα ΗCOOK είναι όξινο. 2. Το υδατικό διάλυμα ΝΗ 4 Cl είναι όξινο. 3. Τα υδατικά διαλύματα όλων των αλάτων είναι ουδέτερα. 4. Aν διαλύσουμε ΝaBr στο νερό, η [Η 3 Ο + ] μεταβάλλεται. 5. Αν προσθέσουμε νερό σε υδατικό δ/μα NaCl, το ph παραμένει σταθερό. 6. Υδατικό διάλυμα ΝΗ 4 ΝΟ 2 έχει ph<7 στους 25 ο C. Άρα ισχύει Κa HNO2 > Kb NH3. 7. Υδατικό δ/μα ΝaA έχει ph=10 στους 25 ο C. Άρα το οξύ ΗΑ είναι ασθενές. 8. Με πλήρη εξουδετέρωση ΝΗ 3 με ΗΒr, προκύπτει ουδέτερο διάλυμα. 9. Όταν αραιωθεί υδατικό δ/μα ΗCOONa, το ph ελαττώνεται, ενώ ο βαθμός ιοντισμού του ΗCOO - αυξάνεται. 10. Όταν προσθέσουμε Βα(ΝΟ 3 ) 2 στο νερό, το διάλυμα που προκύπτει έχει ph=7 στους 25 ο C. 11. Αν προσθέσουμε νερό σε υδατικό δ/μα CH 3 NH 3 Cl, το ph αυξάνεται. 12. Υδατικό δ/μα ΚF έχει μεγαλύτερη τιμή ph από υδατικό δ/μα ΝΗ 4 Cl, στην ίδια θ. 13. Άλας που περιέχει ως κατιόν Νa +, σχηματίζει βασικό διάλυμα. 14. Όταν κάποιο άλας προέρχεται από ασθενές οξύ και ασθενή βάση, έχει ph=7 στους 25 o C. 15. Αν διαλύσουμε NaClO στο νερό, ισχύει ότι: [ΟΗ - ] > [Η 3 Ο + ]. Γ) Να αντιστοιχίσετε τα διαλύματα ίδιας συγκέντρωσης και θ=25 ο C, με τις τιμές ph. ΣΤΗΛΗ Α HCl ΣΤΗΛΗ Β ph=1 ΣΤΗΛΗ Α Ba(OH) 2 ΣΤΗΛΗ Β ph=2 NH 3 ph=4 NaClO 4 ph=5 NaNO 3 ph=7 HI ph=7 KOH ph=9 NH 4 NO 3 ph=8 CH 3 COOH ph=12 NaCN ph=13

10 Δ) Να διατάξετε τα παρακάτω διαλύματα αλάτων, τα οποία έχουν ίδια συγκέντρωση και θερμοκρασία, κατά αυξανόμενη τιμή ph. Δίνονται οι Κa (CH3COOH) = 10-5, Ka (HClO) =2.10-8, Kb (NH3) =10-5 i) KClO ii) CH 3 COONa iii) CH 3 COONa iv) NaNO 3 v) NH 4 Br vi) KI Ε) Να επιλέξετε τη σωστή απάντηση: 1. Ουδέτερο είναι το υδατικό διάλυμα του: α) NaBr β) HCOONa γ) KF δ) NH 4 Br 2. Όξινο είναι υδατικό διάλυμα του: α) CH 3 COONa β) NaF γ) NH 4 NO 3 δ) BaCl 2 3. Ποιο από τα παρακάτω διαλύματα έχει μεγαλύτερη τιμή ph: α) HCOONa β) KCl γ) CH 3 NH 3 Cl δ) BaCl 2 4. Σε υδατικό διάλυμα ΝaClO 4 ισχύει: α) ph=7 β) ph = poh γ) [H 3 O + ] =0M δ) [H 3 O + ] < Σε υδατικό δ/μα ΝaF 0,1Μ δεν ισχύει ότι: α) ph > poh β) [H 3 O + ] < [OH-] γ) [H 3 O + ].[OH - ] =K w δ) ph=13 6. Υδατικό διάλυμα NH 4 Cl 0,01Μ, στους 25 o C, μπορεί να έχει ph: α) 2 β) 4 γ) 8 δ) Υδατικό δ/μα RCOONH 4 έχει ph=6,5 στους 25 ο C. Άρα, για τις Κa, Kb των ΝΗ 4 + και RCOO - αντίστοιχα, ισχύει: α) Κa= Kb β) Κa >Kb γ) Κa< Kb δ) Κa.Kb = Από τα παρακάτω διαλύματα, ίδιας συγκέντρωσης και θερμοκρασίας, μεγαλύτερη τιμή ph έχει το: α) ΝaI β) NH 4 Cl γ) HCOONH 4 δ) CH 3 COONa 9. Κατά την αραίωση υδατικού δ/τος ΚCN, το ph: α) Αυξάνεται β) Μειώνεται γ) Μένει σταθερό δ) Τείνει στο Υδατικό δ/μα ΝΗ 4 CN έχει ph = 9 στους 25 ο C. Για τις σταθερές Κ a και Κ b του HCN και της NH 3 αντίστοιχα ισχύει: α) Κ a = K b β) Κ a >K b γ) Κ a < K b δ) Κ a =K b =10-9

11 Γενικό Λύκειο Βάμου ΧΗΜΕΙΑ Γ Λυκείου 3.5 ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΚΟΙΝΟΥ ΙΟΝΤΟΣ Ονοματεπώνυμο: Υπευθ. Καθηγ.: Ατσαλάκη Ελένη Α. Να συμπληρώσετε τα κενά με τις κατάλληλες λέξεις: Αν σε διάλυμα HF προσθέσουμε NaF, χωρίς να μεταβληθεί η θερμοκρασία και ο όγκος του δ/τος, ο βαθμός ιοντισμού του οξέος (1) η σταθερά ιοντισμού του οξέος (2), η συγκέντρωση των οξωνίων..(3) και το ph.(4). Διάλυμα Α περιέχει HClO 3 και διάλυμα Β περιέχει HClO 3 και HClO 4. Tα δύο δ/τα βρίσκονται στην ίδια θερμοκρασία και έχουν την ίδια συγκέντρωση HClO 3. Το δ/μα..(5) έχει μεγαλύτερη τιμή ph και ο βαθμός ιοντισμού του HClO 3 έχει.( 6) τιμή στο δ/μα Β. Αν αναμείξουμε 100mL δ/τος HNO 2 0,1Μ με 100mL δ/τος ΚΟΗ 0,1Μ στους 25 ο C, το δ/μα που προκύπτει έχει ph (7) του 7. Αν αναμείξουμε 300mL δ/τος NH 4 Cl 0,2Μ, με 200mL δ/τος ΝaΟΗ 0,3Μ στους 25 ο C, το δ/μα που προκύπτει έχει ph...(8) του 7. B. Nα κάνετε αμφιμονοσύμαντες αντιστοιχίσεις μεταξύ των στηλών (Κa HF =10-5 ). Διαλύματα [F - ] ph 1. ΗF 0,1M α Α HF 0,1M και ΚF 0,1M β. 10-3,5 Β HF 0,1M και HCl 0,1M γ Γ. 3,5 4. ΗF 0,01M δ Δ. 5 Γ. Σε καθένα από τα διαλύματα της 1 ης στήλης προσθέτουμε υδατικό δ/μα ΝΗ 3. Να σημειώσετε με βελάκια σε κάθε στήλη πώς μεταβάλλονται τα αντίστοιχα μεγέθη: α NH3 ph [NH 4 + ] Kb NH3 Στερεό NH 4 NO 3 Στερεό ΚΟΗ Στερεό NaNO 3 Υδατικό δ/μα NaCl Στερεό CH 3 COONa Αέρια CH 3 NH 2 Νερό Δ. Υδατικό δ/μα ΗF έχει συγκέντρωση 0,1Μ και ph=5. Να σημειώσετε με βελάκια πώς μεταβάλλονται ο βαθμός ιοντισμού και το ph, κάνοντας τις παρακάτω προσθήκες: α HF ph α HF ph α HF ph Στερεό ΗF Δ/μα HCl Δ/μα ΗF 0,01M Αέριο ΗBr Δ/μα NaCl Δ/μα ΗF 0,4M Στερεό ΚF Στερεό ΝαCl Νερό E. Nα διατάξετε τα παρακάτω διαλύματα κατά αυξανόμενη τιμή ph (Ka HF =10-5 ) α) Δ/μα HF 0,1Μ β) Δ/μα HF 1Μ γ) Δ/μα HF 0,1Μ και ΝaF 0,1Μ δ) Δ/μα HF 0,1Μ και HCl 0,1Μ ε) Δ/μα ΝaF 0,1Μ

12 ΣΤ. Σε υδατικό δ/μα ασθενούς βάσης Β προστίθεται στερεό αλάτι ΒCl, σε σταθερή θ. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα: (Nα βρείτε τις σωστές απαντήσεις) i) Η Κ b της Β δεν μεταβάλλεται iv) Ο βαθμός ιοντισμού της Β ελαττώνεται ii) Το ph του δ/τος ελαττώνεται v) Η [Η 3 Ο + ] παραμένει σταθερή. iii)η [Β + ] αυξάνεται vi) Το τελικό διάλυμα είναι ουδέτερο. Ζ. Να επιλέξετε τη σωστή απάντηση: 1. Σε ποιο από τα παρακάτω διαλύματα έχουμε επίδραση κοινού ιόντος; α) ΗCl-NaCl β) HBr-HNO 3 γ) CH 3 COONa-CH 3 COOH δ) CH 3 COONa-NaNO 3 2. Αν διαλύσουμε ΗΒr σε υδατικό δ/μα ασθενούς οξέος ΗΑ, τότε: α)η [Η 3 Ο + ] μειώνεται και η [Α - ]αυξάνεται β)η [Η 3 Ο + ] αυξάνεται και η [Α - ]αυξάνεται γ)η [Η 3 Ο + ] αυξάνεται και η [Α - ] μειώνεται δ)η [Η 3 Ο + ] μειώνεται και η [Α - ]μειώνεται 3. Aν σε υδατικό δ/μα οξέος ΗΑ προστεθεί στερεό ΝaΑ, ο βαθμός ιοντισμού του ΗΑ: α) αυξάνεται β) μειώνεται γ) δεν μεταβάλλεται δ) δεν γνωρίζουμε πως μεταβάλλεται 4. Σε υδατικό δ/μα ΗCl με ph=1 προσθέτουμε ΝaCl. Το ph του νέου δ/τος είναι: α) 0 β) 1 γ) 3 δ)7 5. Σε ποιο από τα παρακάτω δ/τα ίδιας θερμοκρασίας, το ΗF ιοντίζεται περισσότερο; α) ΗF 0,1M β) ΗF 0,01M γ) ΗF 0,1M και ΚF 0,1M δ) ΗF 0,1M και HCl 0,01M 6. Για να αυξηθεί ο βαθμός ιοντισμού του ΗΑ πρέπει σε διάλυμά του να προστεθεί: α) στερεό ΚΑ β) νερό γ) αέριο ΗBr δ) καθαρό ΗΑ 7. Ποιο από τα επόμενα μεγέθη αυξάνεται προσθέτοντας στερεό ΚΟΗ σε δ/μα ΝΗ 3 ; α) [ΝΗ 4 + ] β) ΝΗ 3 γ) poh δ) [OH - ] 8. Ποιο από τα παρακάτω διαλύματα ίδιας συγκέντρωσης έχει τη μικρότερη τιμή ph; α) Διάλυμα ΗCOOH β) Διάλυμα H 2 S γ) Διάλυμα Η 2 SO 4 δ) Διάλυμα ΗBr Η. Να χαρακτηρίσετε τις επόμενες προτάσεις ως σωστές (Σ) ή λανθασμένες(λ). 1. Σε διάλυμα που περιέχει ΗCOOH και ΗCl έχουμε επίδραση κοινού ιόντος. 2. Σε διάλυμα που περιέχει ΗΝΟ 3 και ΗCl έχουμε επίδραση κοινού ιόντος. 3. Αν σε δ/μα ΗΝΟ 3 διαλύσουμε μικρή ποσότητα ΚΝΟ 3, το ph του δ/τος αυξάνεται. 4. Αν σε διάλυμα ΗF προσθέσουμε ΗCl, η σταθερά ιοντισμού του ΗF ελαττώνεται. 5. Kατά την προσθήκη αέριου ΗBr σε υδατικό δ/μα CH 3 COOH ο βαθμός ιοντισμού του CH 3 COOH και το ph του διαλύματος ελαττώνεται. 6. Αν σε δ/μα CH 3 COOH προσθέσουμε CH 3 COONa, [ΟΗ - ] αυξάνεται. 7. Αν διαλύσουμε μικρή ποσότητα ΝaOH σε δ/μα ΝΗ 3, η συγκέντρωση της ΝΗ 3 που δεν ιοντίζεται θα αυξηθεί. 8. Αν προσθέσουμε στερεό NH 4 Cl σε υδατικό δ/μα ΝΗ 3, ο βαθμός ιοντισμού της ΝΗ 3 και η συγκέντρωση των ιόντων ΟΗ - θα ελαττωθούν. 9. Αν προσθέσουμε στερεό ΚΒr σε υδατικό δ/μα ΗΒr, η [Η 3 Ο + ] θα ελαττωθεί. 10. Προσθέτοντας ένα οξύ ή μία βάση στο νερό, ο ιοντισμός του νερού ελαττώνεται. 11. Αν προσθέσουμε στερεό NaClO 4 σε υδατικό δ/μα HClO 4, η [ΝΟ 3 - ] θα αυξηθεί, ενώ το ph του δ/τος θα παραμείνει σταθερό. 12. Αν αναμείξουμε δ/τα ΗΑ (α=0,02) και ΗΒ(α=0,04), ο βαθμός ιοντισμού και των δύο οξέων στο δ/μα που προκύπτει είναι μεγαλύτερος.

13 Γενικό Λύκειο Βάμου ΧΗΜΕΙΑ Γ Λυκείου 3.6 ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΑ ΔΙΑΛΥΜΑΤΑ Ονοματεπώνυμο: Υπεύθ. Καθηγ.: Ατσαλάκη Ελένη A. Να συμπληρώσετε τα κενά: i) Στα ρυθμιστικά διαλύματα, το ph παραμένει πρακτικά κατά την προσθήκη.αλλά όχι.ποσότητας ισχυρού οξέος ή βάσης ή όταν υποστούν ή σε κάποια όρια. ii) Αν σε ρυθμιστικό διάλυμα CH 3 COOH-CH 3 COONa προσθέσουμε μικρή αλλά όχι αμελητέα ποσότητα ΗCl, το ph του δ/τος διατηρείται πρακτικά γιατί τα. που προκύπτουν από τον πλήρη ιοντισμό του HCl δεσμεύονται γιατί αντιδρούν με τη βάση..σύμφωνα με την αντίδραση: iii) Αν σε ρυθμιστικό διάλυμα ΝΗ 3 -ΝΗ 4 Cl προσθέσουμε μικρή αλλά όχι αμελητέα ποσότητα ΚOH, το ph του δ/τος διατηρείται πρακτικά γιατί τα. που προκύπτουν από τη διάσταση του ΚOH δεσμεύονται γιατί αντιδρούν με τo οξύ..σύμφωνα με την αντίδραση: iv) Αν σε ρυθμιστικό διάλυμα με συζυγές ζεύγος οξέος- βάσης συγκεντρώσεων C οξέος -C βάσης αντίστοιχα, προσθέσουμε νερό, το ph του παραμένει πρακτικά. γιατί το πηλίκο..δεν μεταβάλλεται. Αν όμως η αραίωση συνεχιστεί ώστε να μην ισχύουν οι προϋποθέσεις για την εφαρμογή της εξίσωσης, τότε το ph μεταβάλλεται, τείνοντας προς το. B. Να χαρακτηρίσετε τις επόμενες προτάσεις ως σωστές (Σ) ή λανθασμένες (Λ). 1. Κάθε διάλυμα που περιέχει ασθενές οξύ και άλας είναι ρυθμιστικό. 2. Κάθε ρυθμιστικό διάλυμα περιέχει ένα ασθενές οξύ και τη συζυγή του βάση. 3. Όταν σε διάλυμα υπάρχει επίδραση κοινού ιόντος είναι ρυθμιστικό. 4. Αν διαλύσουμε στο νερό NaF και KF, προκύπτει ρυθμιστικό διάλυμα. 5. Διάλυμα που περιέχει NH 3 και NaOH είναι ρυθμιστικό. 6. Αν σε νερό διαλυθούν κατάλληλες ποσότητες HClO 2 και ΚClO 2 το διάλυμα που σχηματίζεται είναι ρυθμιστικό. 7. Αν αντιδράσουν ΗCOOH και περίσσεια ΚΟΗ, σχηματίζεται ρυθμιστικό. 8. Ένα διάλυμα που περιέχει NaHSO 4 0,2M και Na 2 SO 4 0,3M είναι ρυθμιστικό. 9. Υδατικό διάλυμα που περιέχει ΝΗ 3, ΝΗ 4 Cl και KCl είναι ρυθμιστικό. 10.Σε κάθε ρυθμιστικό διάλυμα έχουμε επίδραση κοινού ιόντος. 11. Αν αναμείξουμε 2L δ/τος NaOH 0,1M με 1L δ/τος CH 3 COOH 0,1M, προκύπτει ρυθμιστικό διάλυμα. 12. Αν σε υδατικό δ/μα ΝΗ 3 προσθέσουμε HCl ώστε να γίνει μερική εξουδετέρωση της ΝΗ 3, μπορεί να προκύψει ρυθμιστικό δ/μα. 13. Αν τριπλασιαστεί ο όγκος ρυθμιστικού δ/τος, το ph του μένει πρακτικά σταθερό. 14. Αν κατά την αραίωση υδατικού δ/τος σε δεκαπλάσιο όγκο το ph μένει σταθερό, το διάλυμα είναι ρυθμιστικό. 15. Το ph των ρυθμιστικών δ/των με άπειρη αραίωση γίνεται μηδέν. 16. Διάλυμα που περιέχει ποσότητες CH 3 COO - και CH 3 COOH θεωρείται ρυθμιστικό. 17.Ρυθμιστικό δ/μα που περιέχει ΝΗ 3 0,1Μ και ΝΗ 4 Cl 0,1Μ έχει το ίδιο ph με άλλο ρυθμιστικό δ/μα που περιέχει ΝΗ 3 0,2Μ και ΝΗ 4 Cl 0,2Μ στην ίδια θερμοκρασία. 18. Δίνεται για το ΗF ότι Κa=10-4. Αν το ρυθμιστικό δ/μα που περιέχει ΗFκαι NaF έχει ph=4, o λόγος C HF /C NaF είναι ίσος με Σε ρυθμιστικό διάλυμα ΗΑ-ΝaA όπου είναι [ΗΑ]=10[Α - ], ισχύει ph=pka To HCOOH (Ka= ) είναι κατάλληλο οξύ για την παρασκευή ρυθμιστικού διαλύματος με ph=7.

14 Γ. Να επιλέξετε τη σωστή απάντηση: 1. Ποιο από τα παρακάτω διαλύματα είναι ρυθμιστικό: α. CH 3 COOH- HBr β.hf- NaF γ. NH 3 - KOH δ. NH 3 -RNH 2 2. Ποιο από τα παρακάτω διαλύματα είναι ρυθμιστικό: α, Δ/μα HCl 1M- NH 4 Cl 1M β.δ/μα H 2 SO 4 0,1M - NaHSO 4 0,1M γ. Δ/μα KCN 0,01M-KOH 0,01M δ. Δ/μα CH 3 CH 2 NH 2 0,5M -CH 3 CH 2 NH 3 Cl 1M 3. Σε υδατικό διάλυμα που περιέχει 0,5mol HF, για να σχηματιστεί ρυθμιστικό διάλυμα πρέπει να προσθέσουμε: α.0,8mol NaOH β. 0,3mol KOH γ.0,5mol HΒr δ. 0,1mol HCl 4. Aν η σταθερά ιοντισμού της NH 3 είναι Κ b =10-5, ρυθμιστικό διάλυμα που περιέχει ΝΗ 3 0,3Μ και ΝΗ 4 Cl 0,3M έχει ph ίσο με: α. 2 β.5 γ.9 δ.7 5. Ρυθμιστικό διάλυμα περιέχει HA 1M και NaA 0,1M. Aν η Κa του HA στη θερμοκρασία του διαλύματος είναι 10-5, το ph του διαλύματος είναι: α. 4 β.5 γ.6 δ.7 6. Ρυθμιστικό διάλυμα που περιέχει ΗΑ 0,1Μ και ΚΑ 0,1Μ έχει ph=5. H σταθερά ιοντισμού του ΗΑ στη θερμοκρασία του διαλύματος είναι: α β γ δ Ρυθμιστικό διάλυμα που περιέχει CH 3 COOH 1Μ και CH 3 COONa 0,1Μ έχει ph=3. H σταθερά ιοντισμού του CH 3 COO - στη θερμοκρασία του διαλύματος είναι: α β γ δ Aναμιγνύουμε ίσους όγκους διαλυμάτων HF 0,5M και NaF 0,5M (Ka=10-4 ). Το διάλυμα που προκύπτει έχει ph: α. 5 β. 4,3 γ. 3,5 δ.4 9. Ρυθμιστικό διάλυμα με ΝΗ 3 0,1Μ και ΝΗ 4 Cl 0,1Μ, έχει ph=8 στους 25 ο C. i) H σταθερά Κb της ΝΗ 3 στους 25 ο C είναι: α β γ.10-5 δ.10-9 ii) Αν αραιώσουμε το διάλυμα σε δεκαπλάσιο όγκο, το διάλυμα που προκύπτει έχει ph: α. 9 β.7 γ. >9 δ. 8 iii) Σε 2L του διαλύματος προσθέτουμε 0,2mol ΗCl. Το διάλυμα που προκύπτει έχει ph: α. 9 β. 8 γ. 8,5 δ.7,8 10. Σε 1L καθενός από τα επόμενα υδατικά διαλύματα προσθέτουμε 0,01mol HCl, χωρίς μεταβoλή του όγκου. Σε ποιο διάλυμα παρατηρείται μικρότερη μεταβολή ph; α. Διάλυμα ΝaOH 0,01M β. Διάλυμα HF 0,1M γ. Διάλυμα HF 0,1M-NaF 0,1M δ. Διάλυμα HF 0,5M NaF 0,5M. 11. Ρυθμιστικό διάλυμα περιέχει CH 3 COOH 0,2M και CH 3 COONa 0,2M. Σε ποια από τις παρακάτω περιπτώσεις θα αυξηθεί το ph του διαλύματος; α. Προσθήκη αερίου HBr β. Προσθήκη νερού γ. Προσθήκη στερεού CH 3 COONa δ. Προσθήκη διαλύματος KCl. 12. Διαθέτουμε 500 ml υδατικού διαλύματος RΝΗ 2 1Μ. Ποιο από τα επόμενα σώματα πρέπει να προσθέσουμε για να προκύψει ρυθμιστικό διάλυμα; α. 0,5mol HBr β. 0,3mol NaOH γ. 0,6mol HCl δ. 0,2mol HNO 3

15 Γενικό Λύκειο Βάμου ΧΗΜΕΙΑ Γ Λυκείου 3.8 ΟΓΚΟΜΕΤΡΗΣΗ Ονοματεπώνυμο: Υπευθ. Καθηγ.: Ατσαλάκη Ελένη Α) Να συμπληρώσετε τα παρακάτω κενά: Ογκομέτρηση είναι η διαδικασία κατά την οποία γίνεται..(1) προσδιορισμός μιας ουσίας με μέτρηση του (2) διαλύματος γνωστής συγκέντρωσης που χρειάζεται για την πλήρη αντίδραση με την ουσία. (3) σημείο, είναι το σημείο της ογκομέτρησης όπου έχει αντιδράσει πλήρως η ουσία που βρίσκεται στην κωνική φιάλη με ορισμένη ποσότητα (4) διαλύματος. Ο προσδιορισμός του γίνεται με τη βοήθεια..(5) και (6) σημείο είναι το σημείο όπου παρατηρείται αλλαγή χρώματος του δείκτη. Τότε διακόπτεται η (7)..(8) είναι ο προσδιορισμός με ογκομέτρηση της (9) βάσης με τη βοήθεια.(10) διαλύματος οξέος. Β) Να χαρακτηρίσετε τις παρακάτω προτάσεις ως σωστές (Σ) ή λάθος (Λ). 1. Η ογκομέτρηση είναι μια μέθοδος ποιοτικού προσδιορισμού. 2. Το πρότυπο διάλυμα πρέπει να έχει συγκέντρωση 0,1Μ. 3. Ισοδύναμο σημείο είναι το σημείο της ογκομέτρησης όπου έχουμε ph=7. 4. Τελικό είναι το σημείο που παρατηρείται αλλαγή χρώματος του δείκτη. 5. Με την προχοΐδα μετράμε τον όγκο του πρότυπου διαλύματος. 6. Όσο πιο κοντά είναι το ισοδύναμο σημείο με το τελικό σημείο, τόσο πιο ακριβής είναι η ογκομέτρηση. 7. Ως πρότυπα διαλύματα χρησιμοποιούνται συνήθως διαλύματα ισχυρών οξέων ή ισχυρών βάσεων. 8. Κατά τη διάρκεια της ογκομέτρησης, το ph του διαλύματος αυξάνεται. 9. Στην περιοχή του ισοδύναμου σημείου, η καμπύλη ογκομέτρησης είναι μια ευθεία παράλληλη στον άξονα του όγκου. 10.Το ph μεταβάλλεται απότομα κοντά στο ισοδύναμο σημείο. 11. Η οξυμετρία και η αλκαλιμετρία είναι ογκομετρήσεις που στηρίζονται στην αντίδραση: Η 3 Ο + (aq) +ΟΗ - (aq) 2Η 2 Ο (l) 12. Η ογκομέτρηση άγνωστου διαλύματος ΚΟΗ με χρήση πρότυπου διαλύματος ΗCl, είναι οξυμετρία. 13. Κατά την ογκομέτρηση δ/τος ΗClO 4 με διάλυμα NaOH, το ph στο ισοδύναμο σημείο είναι 7 (θ=25 ο C). 14. Κατά την ογκομέτρηση διαλύματος ΗF με διάλυμα ΚΟΗ, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε δείκτη με pka= Κατά την ογκομέτρηση διαλύματος CH 3 CH 2 NH 2 με διάλυμα HCl, το ph του ισοδύναμου σημείου είναι μικρότερο του 7 (θ=25 ο C). 16. Κατά την ογκομέτρηση διαλύματος ΝaOΗ με πρότυπο διάλυμα ΗΒr 0,1Μ, μπορεί να χρησιμοποιηθεί για δείκτης το ερυθρό του μεθυλίου, ο οποίος αλλάζει χρώμα σε ph: 4,2-6,3.

16 Γ) Να επιλέξετε τη σωστή απάντηση: 1. Για να εξουδετερωθούν πλήρως 16 ml δ/τος ΝaOH απαιτούνται 20 ml δ/τος ΗBr 0,2Μ. Η συγκέντρωση του διαλύματος ΝaOH είναι: i) 0,4M ii) 0,2M iii) 0,25M iv) 0,1M 2. Ποιος από τους παρακάτω δείκτες δεν είναι κατάλληλος για την ογκομέτρηση υδατικού δ/τος ΗCl 0,01Μ με πρότυπο διάλυμα ΚΟΗ; i) Μπλε της θυμόλης με pka=1,6 ii) Βρωμοκρεσόλη με pka=4,9 iii) Φαινολοφθαλεΐνη με pka= 9,5 iv) Μπλε της βρωμοθυμόλης με pka=7,2 3. Ογκομετρείται υδατικό δ/μα ΗF με πρότυπο δ/μα ΚΟΗ στους 25 ο C. Το ph στο ισοδύναμο σημείο είναι: i) 4 ii) 7 iii) 8,5 iv) Για την πλήρη εξουδετέρωση 20mL δ/τος οξέος 0,2Μ απαιτούνται 80mL δ/τος ΝaΟΗ 0,1M. To οξύ που περιέχεται στο διάλυμα είναι i) HNO 3 ii) H 2 SO 4 iii) HF iv) H 3 PO 4 5. Oγκομετρείται υδατικό διάλυμα αμίνης με πρότυπο δ/μα ΗCl 0,1Μ. Το ph στο ισοδύναμο σημείο της ογκομέτρησης είναι: i) 1 ii) 5 iii) 7 iv) 9 6. Αν κατά την ογκομέτρηση δ/τος ΝaOH όγκου 200mL απαιτήθηκαν 50mL δ/τος ΗCl 0,4Μ για να φτάσουμε στο ισοδύναμο σημείο, τότε: α) Η συγκέντρωση του δ/τος ΝaOH είναι: i) 0,5 Μ ii) 1,6Μ iii) 0,1Μ iv) 0,25Μ β) Το ph του δ/τος στο ισοδύναμο σημείο είναι: i) 0 ii) 4 iii) 7 iv) 14 γ) Κατάλληλος δείκτης είναι αυτός που έχει Κa: i)10-7 ii)10-3 iii)10-10 iv) 6 δ) Κατά τη διάρκεια της ογκομέτρησης, το ph του διαλύματος: i) αυξάνεται ii) μειώνεται iii) παραμένει σταθερό ε) Το ph στο ισοδύναμο σημείο περιέχει: i)νaoh ii) NaOH-HCl iii) NaCl iv) HCl-NaCl 7. Για την πλήρη εξουδετέρωση 50mL δ/τος ΗF, απαιτούνται 25mL πρότυπου δ/τος ΝaOH 0,2M. α) Η συγκέντρωση του δ/τος ΗF είναι: i) 0,1Μ ii) 0,01Μ iii) 0,2Μ iv) 0,05Μ β) Το ph του δ/τος στο ισοδύναμο σημείο είναι: i) 7 ii) 6 iii) 9,5 iv) 13 γ) Το δ/μα που προκύπτει είναι ρυθμιστικό αν έχει προστεθεί όγκος πρότυπου δ/τος: i) 0mL ii) 15mL iii) 25mL iv)30ml δ) Ισχύει ph=pka, όταν έχουν προστεθεί: i) 12,5mL ii) 20mL iii) 25mL iv) 50mL 8. Αν κατά την ογκομέτρηση δ/τος ΝΗ 3 όγκου 200mL απαιτήθηκαν 100mL δ/τος ΝaOH 0,5M για να φτάσουμε στο ισοδύναμο σημείο, τότε: α) Η συγκέντρωση του δ/τος ΝΗ 3 είναι: i) 1Μ ii) 0,5Μ iii) 0,32Μ iv) 0,25Μ β) Το ph του δ/τος στο ισοδύναμο σημείο είναι: i) 0 ii) 4 iii) 7 iv) 14 γ) Κατάλληλος δείκτης, είναι αυτός που έχει Κa: i)10-4 ii)10-7 iii)10-9 iv) δ) Κατά τη διάρκεια της ογκομέτρησης, το ph του διαλύματος: i) αυξάνεται ii) μειώνεται iii) παραμένει σταθερό

17 Γενικό Λύκειο Βάμου ΧΗΜΕΙΑ Γ Λυκείου 5.1 ΥΒΡΙΔΙΣΜΟΣ Ονοματεπώνυμο: Υπευθ. Καθηγ.: Ατσαλάκη Ελένη Α. Να συμπληρώσετε τα κενά με τις κατάλληλες λέξεις: Σύμφωνα με τη θεωρία δεσμού (1), κατά το σχηματισμό.(2) δεσμού ανάμεσα σε δύο άτομα, γίνεται..(3) ανάμεσα σε τροχιακά της στιβάδας σθένους των δύο ατόμων. Όσο μεγαλύτερος είναι ο βαθμός..(4) μεταξύ των ατομικών τροχιακών, τόσο.(5) είναι ο δεσμός που σχηματίζεται. Οι σ δεσμοί προκύπτουν με επικαλύψεις - (6), - (7) και - (8) ατομικών τροχιακών, κατά τον άξονα που συνδέει τους (9) των δύο ατόμων που συνδέονται. Κατά τη δημιουργία του σ δεσμού, οι πυρήνες των ατόμων βρίσκονται σε τέτοια απόσταση ώστε η ενέργεια του συστήματος να είναι.(10). Η απόσταση αυτή ονομάζεται.(11) δεσμού. Οι π δεσμοί προκύπτουν με..(12) επικαλύψεις p-p ατομικών τροχιακών, των οποίων οι άξονες είναι..(13). Στον π δεσμό, οι άξονες των τροχιακών που επικαλύπτονται είναι (14) στον άξονα του δεσμού και η πυκνότητα του ηλεκτρονιακού νέφους είναι..(15) εκατέρωθεν του άξονα και.(16) πάνω στον άξονα. Στον π δεσμό η επικάλυψη είναι μικρότερη από ότι στον σ, γι αυτό ο σ δεσμός είναι.(17) του π δεσμού. Στα...(18) τροχιακά είναι αδύνατη η πλευρική επικάλυψη, για αυτό δεν συμμετέχουν σε.(19) δεσμούς. Β. Να αντιστοιχίσετε τους μοριακούς τύπους (στήλης Α) με το είδος του υβριδισμού (στήλη Β). Στήλη Α Στήλη Β 1. C 3 H 8 2. CO 2 α. sp 3. C 2 H 2 β. sp 2 4. CH 2 O γ. sp 3 5. CH 3 CN Γ. Να αντιστοιχίσετε τα μόρια της στήλης Α με τη διάταξη των ατόμων στη στήλη Β. Στήλη Α Στήλη Β 1. C 2 Η 6 α. τετραεδρική 2. BeF 2 β. επίπεδη τριγωνική 3. BF 3 γ. γραμμική 4. C 2 H 2 Δ. Να αντιστοιχίσετε κάθε χημική ένωση με τους δεσμούς που έχει στο μόριό της. 1. C 3 H 4 α. 2σ δεσμοί, 2π δεσμοί 2. HCN β. 1σ δεσμός,2π δεσμοί 3. CH 2 FCl γ. 4σ δεσμοί 4. N 2 δ. 1σ δεσμός,1π δεσμός 5. O 2 ε. 6σ δεσμοί,2π δεσμοί

18 Ε. Να επιλέξετε τη σωστή απάντηση: 1. Μικρότερη απόσταση μεταξύ των ατόμων του άνθρακα έχουμε στο μόριο του: α) C 2 H 2 β) C 2 H 4 γ) C 2 H 6 2. Στο μόριο του ΒF 3 τα άτομα έχουν διάταξη: α) γραμμική β) επίπεδη τριγωνική γ) τετραεδρική 3. Τα άτομα του άνθρακα στα sp 2 υβριδικά τροχιακά σχηματίζουν γωνία: α) 90 ο β) 109,5 ο γ) 180 ο δ) 120 ο 4. Στο μόριο του Ν 2 υπάρχουν: α)3 σ δεσμοί β)1σ και 2π δεσμοί γ)2σ και 1π δεσμοί δ)3 απλοί ομοιοπολικοί δεσμοί 5. Στο μόριο του ΒeF 2 ο σ δεσμός είναι του τύπου: α) s-s β) s-p γ) sp-p δ) sp 2 -p 6. O π δεσμός δημιουργείται με επικάλυψη τροχιακών τύπου: α) s-p β) p-p γ) sp 2 -p δ) sp 3 -p 7. Στα μόρια των ομοιοπολικών οργανικών ενώσεων υπάρχουν μόνο: α) σ δεσμοί β) π δεσμοί γ) σ δεσμοί ή μόνο π δεσμοί δ) σ δεσμοί ή σ και π δεσμοί 8. To άτομο του C έχει sp 3 υβριδισμό, στο μόριο του: α) HCN β) CH 2 O γ) C 2 H 4 δ) CH 2 Cl 2 9. Στο μόριο του CH 2 =CHCH=CH 2 υπάρχουν: α) 12 δεσμοί σ β) 9 δεσμοί σ και 2 δεσμοί π γ) 9 δεσμοί σ και 4 δεσμοί π δ) 12 δεσμοί σ και 2 δεσμοί π 10. Ποιο από τα επόμενα μόρια έχει μόνο σ δεσμούς; α) Ο 2 β) CH CH γ) CH 2 O δ) CH 3 CH 2 Cl 11. Στο μόριο του CH 2 =CHC CCH 3 υπάρχουν: α) 2 άτομα C με sp 2 υβρ/σμό,2 άτομα C με sp υβρ/σμό και 1 άτομο C με sp 3 υβρ/σμό. β) 3 άτομα C με sp 2 υβρ/σμό,1 άτομο C με sp υβρ/σμό και 1 άτομο C με sp 3 υβρ/σμό. γ) 1 άτομο C με sp 2 υβρ/σμό,1 άτομο C με sp υβρ/σμό και 3 άτομα C με sp 3 υβρ/σμό. δ) 1 άτομο C με sp 2 υβρ/σμό,2 άτομα C με sp υβρ/σμό και 2 άτομα C με sp 3 υβρ/σμό. 12. Ποιος από τους επόμενους άκυκλους υδρ/νθρακες έχει περισσότερους σ δεσμούς; α) C 6 H 14 β) C 6 H 12 γ) C 6 H 10 δ) C 5 H H ενέργεια δεσμού C-C στο CH 3 CH 3 είναι 346Kj/mol. Η ενέργεια δεσμού C=C στο CH 2 =CH 2 είναι: α) 185 Kj/mol β) 692 Kj/mol γ) 600 Kj/mol δ) 346 Kj/mol 14. Σε ποιο από τα επόμενα μόρια υπάρχει επικάλυψη τροχιακών τύπου sp-sp 2 ; α) CH C-CH=CH 2 β) CH 2 =CH-CH 3 γ) CH 2 =CH-CH=CH 2 δ) CH 3 -C CH 15. Σε ποιο από τα επόμενα μόρια υπάρχει επικάλυψη τροχιακών τύπου sp 2 -p; α) CH 3 Cl β) CH 2 =CH-Cl γ) CH 2 =CH 2 δ) CH 3 CH 2 Cl