ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗ ΘΕΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ

Transcript

1 ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗ ΘΕΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ «ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΣΦΑΛΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΙΚΤΥΑΚΟΥ ΤΟΠΟΥ» Μ οζίκης Παντελής ΑΕΜ 772 Ε ιβλέ ων : Νικο ολιτίδης Πέτρος, Λέκτορας 1

2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. Το ρωτόκολλο FTP Ε ισκό ηση ρωτοκόλλου FTP Το µοντέλο του FTP Ενεργητικός και αθητικός τρό ος (active and passive mode) Εντολές FTP Παραδείγµατα εντολών FTP Α αντήσεις FTP Τύ οι δεδοµένων Μειονεκτήµατα του ρωτοκόλλου FTP ιαγραµµατική αρουσίαση FTP συνόδου Το ρωτόκολλο SSH Τι είναι το SSH Η ιστορία του SSH Ε ισκό ηση των χαρακτηριστικών του ρωτοκόλλου SSH Η αρχιτεκτονική του συστήµατος SSH Στο εσωτερικό του ρωτοκόλλου SSH Περίληψη ρωτοκόλλου Το ρωτόκολλο SSH και οι µεταφορές αρχείων (scp και sftp) Α ειλές ου µ ορεί να αντιµετω ίσει το ρωτόκολλο SSH Smart FTP Client Εισαγωγή Έναρξη Οθόνες λοήγησης Ανέβασµα αρχείων στον FTP εξυ ηρέτη ιαγραφή αρχείων Μετονοµασία αρχείων ηµιουργία καταλόγου Οθόνη καταγραφής εντολών και α οκρίσεων εξυ ηρέτη Ασφαλής µεταφορά µε τη χρήση του ρωτοκόλλου SSH Παράρτηµα Αναφορές. 61 2

3 1. Το ρωτόκολλο FTP 3

4 1.1 Ε ισκό ηση ρωτοκόλλου FTP Το FTP ( ρωτόκολλο µεταφοράς αρχείων) είναι ένα καλά καθιερωµένο ρωτόκολλο ιαδικτύου µε σκο ό να µεταφέρει αρχεία (και ληροφορίες για τα αρχεία) σε δίκτυα ου χρησιµο οιούν το ρωτόκολλο TCP ( ρωτόκολλο ελέγχου µετάδοσης). Το FTP καθορίζεται στο αίτηµα για σχόλια 959 (RFC 959), το ο οίο µ ορεί να ληφθεί α ό την Οµάδα Εργασίας Μηχανικής ιαδικτύου (IETF). Οι στόχοι του FTP ό ως καθορίζονται α ό το RFC 959 είναι : 1) να ροωθήσει τη διανοµή αρχείων ( ρογράµµατα υ ολογιστών ή/και δεδοµένα), 2) να ενθαρρύνει την έµµεση ή υ ονοούµενη (µέσω των ρογραµµάτων) χρήση των α οµακρυσµένων υ ολογιστών, 3) να ροστατεύσει έναν χρήστη α ό τις αραλλαγές στα συστήµατα α οθήκευσης αρχείων µεταξύ των εξυ ηρετών, και 4) να µεταφέρει τα δεδοµένα αξιό ιστα και α οτελεσµατικά. Το FTP α αιτεί ένα ρόγραµµα ελάτη (FTP client) και ένα ρόγραµµα εξυ ηρέτη (FTP server). Ο εξυ ηρέτης, ακούει στο δίκτυο για τα αιτήµατα σύνδεσης α ό άλλους υ ολογιστές και ροστατεύεται γενικά α ό κά οιον κωδικό ρόσβασης. Ο ελάτης αρχίζει µια σύνδεση στον εξυ ηρέτη. Μόλις συνδεθεί, µ ορεί να κάνει διάφορες διαδικασίες χειρισµού αρχείων ό ως το φόρτωµα αρχείων στον εξυ ηρέτη, η µεταφορά αρχείων και των λε τοµερειών τους α ό αυτόν, η µετονοµασία ή η διαγραφή αρχείων κτλ. Μια συνοµιλία FTP ή σύνοδος (session) α οτελείται α ό τα αιτήµατα ου στέλνονται α ό τον ελάτη και τις α αντήσεις ου στέλνονται α ό τον εξυ ηρέτη. Η σύνοδος αρχίζει τυ ικά όταν συνδέεται ο ελάτης, και τελειώνει όταν α οστέλεταιι η εντολή εγκατάλειψης (quit) στον εξυ ηρέτη. Αφότου ο ελάτης συνδεθεί, ο εξυ ηρέτης στέλνει µια α άντηση στον ελάτη, είτε ότι δέχεται είτε ότι α ορρί τει τη σύνδεση. Αυτή η αρχική α άντηση καλείται χαιρετισµός (greeting). Εάν ο εξυ ηρέτης δέχεται τη σύνδεση, ο ελάτης στέλνει µηδέν ή ερισσότερα αιτήµατα σ αυτόν. Κάθε αίτηµα αντιµετω ίζεται ως εξής: Ο ελάτης στέλνει το αίτηµα στον εξυ ηρέτη. Ο εξυ ηρέτης στέλνει µια ή ερισσότερες α αντήσεις στον ελάτη. Η τελευταία α άντηση είτε δέχεται είτε α ορρί τει το αίτηµα. Οι ροηγούµενες α αντήσεις είναι σηµάδια (marks). Οι εντολές FTP αρχικο οιούνται α ό τον ελάτη, ο ο οίος εγκαθιστά µια σύνδεση TCP ου καλείται σύνδεση ελέγχου, στον εξυ ηρέτη. Αυτή η σύνδεση ελέγχου χρησιµο οιείται κατά τη διάρκεια µιας συνόδου µεταξύ του ελάτη και του εξυ ηρέτη. Η σύνδεση ελέγχου χρησιµο οιείται α οκλειστικά για την 4

5 α οστολή των εντολών FTP και την ανάγνωση των α αντήσεων του εξυ ηρέτη - δεν χρησιµο οιείται οτέ για τη µεταφορά αρχείων. Οι αροδικές συνδέσεις TCP α οκαλούµενες συνδέσεις δεδοµένων, δηµιουργούνται ό οτε τα δεδοµένα (τα εριεχόµενα ενός αρχείου) ρόκειται να µεταφερθούν. Παραδείγµατος χάριν, ο ελάτης εκδίδει µια εντολή για να ανακτήσει ένα αρχείο α ό τον εξυ ηρέτη µέσω του καναλιού ελέγχου. Στη συνέχεια µία σύνδεση δεδοµένων εγκαθίσταται, διαµέσου της ο οίας τα εριεχόµενα του αρχείου µεταφέρονται στον ελάτη. Μόλις η µεταφορά ολοκληρωθεί, η σύνδεση δεδοµένων τερµατίζεται. Εν τω µεταξύ, η σύνδεση ελέγχου διατηρείται. Σχήµα 1. Το µοντέλο µιας FTP σύνδεσης Το FTP συνήθως τρέχει σε δύο ports τις 20 και 21, και α οκλειστικά άνω α ό το TCP. Ο εξυ ηρέτης FTP ακούει στο port 21 για τις εισερχόµενες συνδέσεις α ό τους ελάτες FTP. Μια σύνδεση σε αυτό το port, διαµορφώνει το ρεύµα ελέγχου, στο ο οίο οι εντολές ερνούν στον εξυ ηρέτη FTP. Για να ραγµατο οιηθεί η ραγµατική µεταφορά αρχείων, µια διαφορετική σύνδεση α αιτείται. Ανάλογα µε τον τρό ο µεταφοράς, ο ελάτης (ενεργός τρό ος) ή ο εξυ ηρέτης ( αθητικός τρό ος) µ ορεί να αφουγκραστεί την εισερχόµενη σύνδεση δεδοµένων. Προτού να αρχίσει η µεταφορά αρχείων, ο ελάτης και ο εξυ ηρέτης δια ραγµατεύονται ε ίσης το port της σύνδεσης δεδοµένων. Στην ερί τωση των ενεργών συνδέσεων (ό ου ο εξυ ηρέτης συνδέεται µε τον ελάτη για τη µεταφορά δεδοµένων), ο εξυ ηρέτης δεσµεύει το port 20 ρίν συνδεθεί µε τον ελάτη. Για τις αθητικές συνδέσεις, δεν υ άρχει κανένας τέτοιος εριορισµός. 5

6 Το ρωτόκολλο FTP είναι ένα ανοικτό ρότυ ο. Ουσιαστικά κάθε λατφόρµα υ ολογιστή υ οστηρίζει το ρωτόκολλο FTP. Αυτό ε ιτρέ ει ο οιονδή οτε υ ολογιστή ου συνδέεται µε ένα TCP/IP δίκτυο να χειριστεί τα αρχεία σε έναν άλλο υ ολογιστή σε εκείνο το δίκτυο ανεξάρτητα α ό οια λειτουργικά συστήµατα εριλαµβάνονται (εάν οι υ ολογιστές ε ιτρέ ουν την ρόσβαση FTP). 1.2 Το µοντέλο του FTP Σχήµα 2. Μοντέλο χρήσης του FTP Στο ρότυ ο ου εριγράφεται στο σχήµα 1, ο διερµηνέας ρωτοκόλλου (PI) του χρήστη αρχίζει τη σύνδεση ελέγχου. Η σύνδεση ελέγχου ακολουθεί το ρωτόκολλο Telnet. Στην αρχικο οίηση του χρήστη, αράγονται εντολές FTP α ό το διερµηνέα ρωτοκόλλου του χρήστη και µεταφέρονται στη διεργασία του εξυ ηρέτη µέσω της σύνδεσης ελέγχου. Οι α αντήσεις στέλνονται α ό το διερµηνέα ρωτοκόλλου του εξυ ηρέτη στο διερµηνέα ρωτοκόλλου του χρήστη άνω α ό τη σύνδεση ελέγχου ως α άντηση στις ροηγούµενες εντολές. Οι εντολές FTP καθορίζουν τις αραµέτρους για τη σύνδεση δεδοµένων (port δεδοµένων, τρό ος µεταφοράς, τύ ος ανα αράστασης και δοµή) και τη φύση της λειτουργίας του συστήµατος αρχείων (store, retrieve, append, delete κ.λ.). Η διεργασία µεταφοράς δεδοµένων (DTP) ρέ ει "να ακούει" στο καθορισµένο port δεδοµένων, και ο εξυ ηρέτης αρχικο οιεί τη σύνδεση και τη µεταφορά 6

7 δεδοµένων σύµφωνα µε τις καθορισµένες αραµέτρους. Πρέ ει να σηµειωθεί ότι το port δεδοµένων δε χρειάζεται να είναι µέσα στον ίδιο εξυ ηρέτη ου αρχικο οιεί τις εντολές FTP µέσω της σύνδεσης ελέγχου, αλλά ο χρήστης ή η διεργασία FTP του χρήστη ρέ ει να εξασφαλίσει ότι "ακούει" στο καθορισµένο port δεδοµένων. Πρέ ει ε ίσης να σηµειωθεί ότι η σύνδεση δεδοµένων µ ορεί να χρησιµο οιηθεί για την ταυτόχρονη α οστολή και λήψη. Σε µια άλλη ερί τωση, ένας χρήστης µ ορεί να ε ιθυµήσει να µεταφέρει αρχεία µεταξύ δύο υ ολογιστών, κανένας α ό τους ο οίους δεν είναι το ικός εξυ ηρέτης. Ο χρήστης εγκαθιστά τις συνδέσεις ελέγχου στους δύο εξυ ηρέτες και στη συνέχεια κανονίζει µία σύνδεση δεδοµένων µεταξύ τους. Με αυτόν τον τρό ο, οι ληροφορίες ελέγχου ερνούν στο διερµηνέα ρωτοκόλλου του χρήστη, αλλά τα δεδοµένα µεταφέρονται µεταξύ των διεργασιών µεταφοράς δεδοµένων των εξυ ηρετών. Σχήµα 3. Εναλλακτικό µοντέλο µιας FTP σύνδεσης Το ρωτόκολλο α αιτεί οι συνδέσεις ελέγχου να είναι ανοικτές ενώ η µεταφορά δεδοµένων βρίσκεται σε εξέλιξη. Είναι ευθύνη του χρήστη να ζητήσει τον τερµατισµό των συνδέσεων ελέγχου όταν σταµατήσει να χρησιµο οιεί την υ ηρεσία του FTP, ενώ ο εξυ ηρέτης είναι αυτός ου την εκτελεί. Ο εξυ ηρέτης µ ορεί να τερµατίσει τη µεταφορά δεδοµένων εάν οι συνδέσεις ελέγχου είναι κλειστές χωρίς εντολή. 7

8 1.3 Ενεργητικός και αθητικός τρό ος (active and passive mode) Οι συνδέσεις δεδοµένων µ ορούν να δηµιουργηθούν µε δύο διαφορετικούς τρό ους : τον ενεργητικό και τον αθητικό. Οι όροι αυτοί αναφέρονται στη λειτουργία του FTP εξυ ηρέτη και όχι του ελάτη. Ενεργητικός τρό ος Στον ενεργητικό τρό ο, ο ελάτης συνδέεται α ό ένα τυχαίο µη ρονοµιούχο port (Ν>1023), στο port εντολών του εξυ ηρέτη FTP, το 21. Στη συνέχεια, ο ελάτης αρχίζει να ακούει στο port N+1 και στέλνει την εντολή PORT N+1 στον εξυ ηρέτη FTP. Ο εξυ ηρέτης θα συνδεθεί στο καθορισµένο port δεδοµένων του ελάτη α ό το το ικό port δεδοµένων του, το ο οίο είναι το 20. Α ό την λευρά του εξυ ηρέτη, για να υ οστηριχθεί ο ενεργητικός τρό ος ρέ ει να ανοιχτούν τα ακόλουθα κανάλια ε ικοινωνίας : Το port 21 του εξυ ηρέτη FTP α ό ο ουδή οτε (ο ελάτης αρχίζει τη σύνδεση) Το port 21 του εξυ ηρέτη FTP σε ports > 1023 (ο εξυ ηρέτης α οκρίνεται στο port ελέγχου του ελάτη) Το port 20 του εξυ ηρέτη FTP σε ports > 1023 (ο εξυ ηρέτης αρχίζει τη σύνδεση δεδοµένων στο port δεδοµένων του ελάτη) Το port 20 του εξυ ηρέτη FTP α ό ports > 1023 (ο ελάτης στέλνει ACKs στο port δεδοµένων του εξυ ηρέτη). Το αρακάτω σχήµα δείχνει µία σύνδεση ενεργητικού τρό ου : Σχήµα 4. Κανάλια ε ικοινωνίας στον ενεργητικό τρό ο 8

9 Στο βήµα 1, το port εντολών του ελάτη ε ικοινωνεί µε το port εντολών του εξυ ηρέτη και στέλνει την εντολή PORT Στη συνέχεια ο εξυ ηρέτης στέλνει ένα ack στο port εντολών του ελάτη στο βήµα 2. Στο βήµα 3 ο εξυ ηρέτης αρχίζει µια σύνδεση α ό το το ικό port δεδοµένων του στο port δεδοµένων ου ο ελάτης καθόρισε νωρίτερα. Τέλος, ο ελάτης στέλνει ένα ack ό ως φαίνεται στο βήµα 4. Γενικά ο εξυ ηρέτης είναι αρµόδιος για το κλείσιµο των συνδέσεων δεδοµένων. Το κύριο ρόβληµα µε τον ενεργητικό τρό ο αφορά την λευρά του ελάτη. Ο ελάτης FTP δεν κάνει την ραγµατική σύνδεση στο port δεδοµένων του εξυ ηρέτη -- λέει α λά στον εξυ ηρέτη σε οιο port ακούει και ο εξυ ηρέτης συνδέεται στο καθορισµένο port µε τον ελάτη. Παθητικός τρό ος Προκειµένου να ε ιλυθεί το ζήτηµα του εξυ ηρέτη ου αρχίζει τη σύνδεση µε τον ελάτη, ανα τύχθηκε µια διαφορετική µέθοδος για τις συνδέσεις FTP. Αυτή ήταν γνωστή ως αθητικός τρό ος, ή PASV, α ό την εντολή ου χρησιµο οιείται α ό τον ελάτη για να ει στον εξυ ηρέτη ότι βρίσκεται στον αθητικό τρό ο. Στο αθητικό τρό ο, ο ελάτης αρχίζει και τις δύο συνδέσεις στον εξυ ηρέτη, ε ιλύοντας το ρόβληµα των firewall ου φιλτράρουν την εισερχόµενη σύνδεση του port δεδοµένων α ό τον εξυ ηρέτη στον ελάτη. Κατά το άνοιγµα µιας FTP σύνδεσης, ο ελάτης ανοίγει το ικά δύο τυχαία µη ρονοµιούχα ports (Ν>1023 και N+1). Το ρώτο port ε ικοινωνεί µε τον εξυ ηρέτη στο port 21, αλλά αντί να εκδώσει µια εντολή PORT και να ε ιτρέψει στον εξυ ηρέτη να συνδεθεί στο port δεδοµένων του, ο ελάτης θα εκδώσει την εντολή PASV. Το α οτέλεσµα αυτού είναι ότι ο εξυ ηρέτης ανοίγει ένα τυχαίο µη ρονοµιούχο port (P> 1023) και στέλνει την εντολή PORT P ίσω στον ελάτη. Στη συνέχεια ο ελάτης αρχίζει τη σύνδεση α ό το port N+1 στο port P του εξυ ηρέτη για να µεταφέρει τα δεδοµένα. Α ό την λευρά του εξυ ηρέτη, για να υ οστηριχθεί ο αθητικός τρό ος ρέ ει να ανοιχτούν τα ακόλουθα κανάλια ε ικοινωνίας : Το port 21 του εξυ ηρέτη FTP α ό ο ουδή οτε (ο ελάτης αρχίζει τη σύνδεση) Το port 21 του εξυ ηρέτη FTP σε ports > 1023 (ο εξυ ηρέτης α οκρίνεται στο port ελέγχου του ελάτη) Τα ports > 1023 του εξυ ηρέτη FTP α ό ο ουδή οτε (ο ελάτης αρχίζει τη σύνδεση δεδοµένων σ ένα τυχαίο port ου καθορίζεται α ό τον εξυ ηρέτη) Τα ports > 1023 του εξυ ηρέτη FTP σε τυχαία ports > 1023 (ο εξυ ηρέτης στέλνει ACKs (και δεδοµένα) στο port δεδοµένων του ελάτη). 9

10 Το αρακάτω σχήµα δείχνει µία σύνδεση αθητικού τρό ου : Σχήµα 5. Κανάλια ε ικοινωνίας στον αθητικό τρό ο Στο βήµα 1, ο ελάτης ε ικοινωνεί µε τον εξυ ηρέτη στο port εντολών και εκδίδει την εντολή PASV. Ο εξυ ηρέτης α αντά στο βήµα 2 µε PORT 2024, λέγοντας στον ελάτη οιο port ακούει για τη σύνδεση δεδοµένων. Στο βήµα 3, ο ελάτης αρχίζει τη σύνδεση δεδοµένων α ό το port δεδοµένων του στο καθορισµένο port δεδοµένων του εξυ ηρέτη. Τέλος, στο βήµα 4 ο εξυ ηρέτης στέλνει ένα ack στο port δεδοµένων του ελάτη. Ενώ ο αθητικός τρό ος λύνει ολλά α ό τα ροβλήµατα α ό την λευρά του ελάτη, ανοίγει µια ολόκληρη σειρά ροβληµάτων α ό την λευρά του εξυ ηρέτη. Το σηµαντικότερο ζήτηµα είναι η ανάγκη να ε ιτρα εί ο οιαδή οτε α οµακρυσµένη σύνδεση στα ports µε τη µεγαλύτερη αρίθµηση στον εξυ ηρέτη. Ευτυχώς, ολλά FTP daemons, συµ εριλαµβανοµένου του δηµοφιλούς WU- FTPD ε ιτρέ ουν στον administrator να καθορίσει µια σειρά α ό ports τα ο οία θα χρησιµο οιήσει ο εξυ ηρέτης FTP. Το δεύτερο ζήτηµα εριλαµβάνει την υ οστήριξη και την ανίχνευση λαθών σε ελάτες οι ο οίοι υ οστηρίζουν (ή όχι) τον αθητικό τρό ο. Με τη µεγάλη δηµοτικότητα του World Wide Web, ολλοί άνθρω οι ροτιµούν να χρησιµο οιηούν τον Web Browser τους ως ελάτη FTP. Οι ερισσότεροι Web Browsers υ οστηρίζουν µόνο τον αθητικό τρό ο κατά την ρόσβασή τους στα FTP:// URLs. Αυτό µ ορεί να είναι είτε καλό είτε κακό ανάλογα µε το τι οι εξυ ηρέτες και τα τείχη ροστασίας (firewalls) έχουν ρυθµιστεί να υ οστηρίζουν. 10

11 1.4 Εντολές FTP Οι εντολές του FTP ου στέλνονται διαµέσου της σύνδεσης ελέγχου α οτελούνται α ό α λές γραµµατοσειρές κειµένου (και ακολουθούν το ρωτόκολλο Telnet - δείτε RFC 854). Υ άρχουν τρεις κατηγορίες εντολών FTP : Οι εντολές ελέγχου ρόσβασης Οι εντολές αραµέτρων µεταφοράς Οι εντολές υ ηρεσιών FTP Εντολές ελέγχου ρόσβασης Οι ακόλουθες εντολές καθορίζουν τους ροσδιοριστές ελέγχου ρόσβασης (οι κώδικες εντολής αρουσιάζονται σε αρένθεση). USER NAME (USER) Το εδίο ορισµάτων είναι µια συµβολοσειρά Telnet ου ροσδιορίζει το χρήστη. Η αναγνώριση χρήστη α αιτείται α ό τον εξυ ηρέτη για την ρόσβαση στο σύστηµα αρχείων του. Αυτή η εντολή είναι κανονικά η ρώτη εντολή ου µεταφέρεται α ό το χρήστη αφού γίνουν οι συνδέσεις ελέγχου (µερικοί εξυ ηρέτες µ ορεί να το α αιτούν αυτό). Πρόσθετες ληροφορίες αναγνώρισης υ ό µορφή κωδικού ρόσβασης ή/και εντολής λογαριασµού µ ορούν ε ίσης να α αιτηθούν α ό µερικούς εξυ ηρέτες. Οι εξυ ηρέτες µ ορεί να ε ιτρέψουν την είσοδο µιας νέας εντολής USER σε ο οιοδή οτε σηµείο ροκειµένου να αλλάξουν τις ληροφορίες ελέγχου ρόσβασης ή/και λογαριασµού. Αυτό έχει ως α οτέλεσµα την κατάργηση ο οιουδή οτε χρήστη, κωδικού ρόσβασης και ληροφοριών λογαριασµού ου ήδη υ άρχουν και την έναρξη της ακολουθίας σύνδεσης. Όλες οι αράµετροι µεταφοράς είναι αµετάβλητες και ο οιαδή οτε µεταφορά αρχείων σε εξέλιξη ολοκληρώνεται κάτω α ό τις αλιές αραµέτρους ελέγχου ρόσβασης. PASSWORD (PASS) Το εδίο ορισµάτων της PASS είναι µια συµβολοσειρά Telnet ου ροσδιορίζει τον κωδικό ρόσβασης του χρήστη. Πριν α ό την εντολή αυτή ρέ ει να ροηγηθεί η εντολή ονόµατος χρήστη. Σε µερικές ερι τώσεις, χρησιµο οιείται για την ολοκλήρωση του ροσδιορισµού του χρήστη για τον έλεγχο ρόσβασης. εδοµένου ότι οι ληροφορίες κωδικού ρόσβασης είναι αρκετά ευαίσθητες, είναι ε ιθυµητό γενικά "να καλυφθούν". Φαίνεται ότι ο εξυ ηρέτης δεν έχει κανέναν ασφαλή τρό ο να ε ιτύχει αυτό. Είναι ε οµένως ευθύνη της διεργασίας FTP του χρήστη να κρύψει τις ευαίσθητες ληροφορίες του κωδικού ρόσβασης. 11

12 CHANGE WORKING DIRECTORY (CWD) Η εντολή CWD ε ιτρέ ει στο χρήστη να εργαστεί µε έναν διαφορετικό κατάλογο ή ένα σύνολο δεδοµένων για την α οθήκευση ή ανάκτηση αρχείων χωρίς την αλλαγή των ληροφοριών σύνδεσης ή λογαριασµού. Οι αράµετροι µεταφοράς είναι οµοίως αµετάβλητες. Το όρισµα είναι ένα όνοµα διαδροµής (pathname) ου καθορίζει έναν κατάλογο ή κά οιον άλλο ροσδιοριστή οµάδας αρχείων ανεξάρτητων συστήµατος. CHANGE TO PARENT DIRECTORY (CDUP) Η εντολή αυτή είναι µια ειδική ερί τωση CWD, και συµ εριλαµβάνεται για να α λο οιήσει την υλο οίηση ρογραµµάτων για τη µεταφορά δέντρων καταλόγου µεταξύ λειτουργικών συστηµάτων ου έχουν διαφορετικά συντακτικά για την ονοµασία του καταλόγου γονέα (parent directory). Οι κώδικες α άντησης είναι ίδιοι µε τους κώδικες α άντησης CWD. LOGOUT (QUIT) Η εντολή QUIT τερµατίζει µία εντολή USER και εάν η µεταφορά αρχείων δε βρίσκεται σε εξέλιξη, ο εξυ ηρέτης κλείνει τη σύνδεση ελέγχου. Εάν η µεταφορά αρχείων βρίσκεται σε εξέλιξη, η σύνδεση θα αραµείνει ανοικτή για α όκριση α οτελέσµατος και στη συνέχεια ο εξυ ηρέτης θα την κλείσει. Ένας α ροσδόκητος τερµατισµός της σύνδεσης ελέγχου θα αναγκάσει τον εξυ ηρέτη να διακόψει µέσω της εντολής ABOR και να α οσυνδεθεί (QUIT). Εντολές αραµέτρων µεταφοράς Όλες οι αράµετροι µεταφοράς δεδοµένων έχουν ροε ιλεγµένες τιµές και οι εντολές ου τις καθορίζουν α αιτούνται µόνο εάν οι τιµές ρόκειται να αλλάξουν. Οι εντολές µ ορούν να βρίσκονται σε ο οιαδή οτε σειρά εκτός α ό το ότι ρέ ει να ροηγούνται του αιτήµατος υ ηρεσιών FTP. Οι ακόλουθες εντολές καθορίζουν τις αραµέτρους µεταφοράς δεδοµένων : DATA PORT (PORT) Το όρισµα της εντολής PORT είναι µια ροδιαγραφή HOST-PORT για το port δεδοµένων ου χρησιµο οιείται στη σύνδεση δεδοµένων. Υ άρχουν ροε ιλογές για τα ports δεδοµένων χρηστών και εξυ ηρετών, και κάτω α ό κανονικές συνθήκες αυτή η εντολή και η α άντησή της δεν α αιτούνται. Εάν χρησιµο οιηθεί αυτή η εντολή, το όρισµα είναι η συνένωση µιας 32-bit διεύθυνσης οικοδεσ ότη (host) και µιας 16-bit διεύθυνσης port TCP. Αυτές οι ληροφορίες διευθύνσεων είναι σ ασµένες σε εδία των 8-bits και η τιµή κάθε 12

13 εδίου µεταφέρεται ως δεκαδικός αριθµός (στην ανα αράσταση σειράς χαρακτήρων). Τα εδία χωρίζονται µε κόµµατα. Μια εντολή port θα ήταν : PORT h1,h2,h3,h4,p1,p2 ό ου h1 είναι τα ρώτα 8 bits της διεύθυνσης του internet host. PASSIVE (PASV) Η εντολή αυτή ζητά α ό τη διεργασία µεταφοράς δεδοµένων (DTP) του εξυ ηρέτη "να ακούει" σε ένα port δεδοµένων (το ο οίο δεν είναι το ροε ιλεγµένο port δεδοµένων της) και να εριµένει µια σύνδεση. Η α άντηση σε αυτήν την εντολή εριλαµβάνει τη διεύθυνση του host και του port στο ο οίο ακούει ο εξυ ηρέτης. TRANSFER MODE (MODE) Το όρισµα της εντολής MODE είναι ένας ενιαίος κώδικας χαρακτήρων Telnet ου καθορίζει τους τρό ους µεταφοράς δεδοµένων. Οι ακόλουθοι κώδικες ορίζονται για τους τρό ους µεταφοράς : S Stream B Block C - Compressed Ο ροε ιλεγµένος τρό ος µεταφοράς είναι ο Stream. Εντολές υ ηρεσιών FTP Οι εντολές υ ηρεσιών FTP καθορίζουν τη µεταφορά αρχείων ή τη λειτουργία του συστήµατος αρχείων ου ζητείται α ό το χρήστη. Το όρισµα µιας εντολής υ ηρεσιών FTP είναι κανονικά ένα όνοµα διαδροµής (pathname). Η σύνταξη των ονοµάτων διαδροµής ρέ ει να ροσαρµόζεται στις συµβάσεις των sites των εξυ ηρετών (µε τις τυ ο οιηµένες ροε ιλογές εφαρµόσιµες), και τις γλωσσικές συµβάσεις της σύνδεσης ελέγχου. Ο ροτεινόµενος χειρισµός ροε ιλογής είναι η χρήση της τελευταίας καθορισµένης συσκευής, καταλόγου ή ονόµατος αρχείου, ή η τυ ο οιηµένη ροε ιλογή ου καθορίζεται α ό τους το ικούς χρήστες. Οι εντολές µ ορεί να βρίσκονται σε ο οιαδή οτε σειρά εκτός α ό το ότι η εντολή "rename from" ρέ ει να ακολουθείται α ό την εντολή "rename to" και η εντολή restart ρέ ει να ακολουθείται α ό τη διακεκοµµένη εντολή υ ηρεσιών (.χ., STOR ή RETR). Τα δεδοµένα, όταν µεταφέρονται ως α όκριση σε εντολές υ ηρεσιών FTP στέλνονται άντα άνω α ό τη σύνδεση δεδοµένων, εκτός α ό 13

14 συγκεκριµένες α αντήσεις ληροφοριών. Οι ακόλουθες εντολές καθορίζουν αιτήµατα υ ηρεσιών FTP : RETREIVE (RETR) Η εντολή αυτή αναγκάζει τη διεργασία µεταφοράς δεδοµένων (DTP) του εξυ ηρέτη να µεταφέρει ένα αντίγραφο του αρχείου, ου καθορίζεται στο όνοµα διαδροµής (pathname), στη διεργασία µεταφοράς δεδοµένων του εξυ ηρέτη ή του χρήστη στο άλλο άκρο της σύνδεσης δεδοµένων. Η κατάσταση και το εριεχόµενο του αρχείου στο εριβάλλον του εξυ ηρέτη αραµένουν ανε ηρέαστες. STORE (STOR) Η εντολή αυτή αναγκάζει τη διεργασία µεταφοράς δεδοµένων (DTP) του εξυ ηρέτη να δεχτεί τα δεδοµένα ου µεταφέρονται µέσω της σύνδεσης δεδοµένων και να τα α οθηκεύσει ως αρχείο στο εριβάλλον του εξυ ηρέτη. Εάν το αρχείο ου καθορίζεται στο όνοµα διαδροµής υ άρχει ήδη στον εξυ ηρέτη, το εριεχόµενό του αντικαθίσταται α ό τα δεδοµένα ου µεταφέρονται. Ένα νέο αρχείο δηµιουργείται στον εξυ ηρέτη εάν το αρχείο ου καθορίζεται στο όνοµα διαδροµής δεν υ άρχει ήδη. STORE UNIQUE (STOU) Η εντολή STOU συµ εριφέρεται ό ως η STOR εκτός α ό το ότι το αρχείο ου ροκύ τει δηµιουργείται στον τρέχοντα κατάλογο µε ένα µοναδικό όνοµα για εκείνον τον κατάλογο. APPEND (APPE) Η εντολή APPEND αναγκάζει τη διεργασία µεταφοράς δεδοµένων (DTP) του εξυ ηρέτη να δεχτεί τα δεδοµένα ου µεταφέρονται µέσω της σύνδεσης δεδοµένων και να τα α οθηκεύσει σε ένα αρχείο στο εριβάλλον του εξυ ηρέτη. Εάν το αρχείο ου καθορίζεται στο όνοµα διαδροµής υ άρχει ήδη στον εξυ ηρέτη, τα δεδοµένα ροστίθενται σε εκείνο το αρχείο. ιαφορετικά το αρχείο ου καθορίζεται στο όνοµα διαδροµής δηµιουργείται στο εριβάλλον του εξυ ηρέτη. RESTART (REST) Το εδίο ορισµάτων της εντολής αυτής αντι ροσω εύει το δείκτη του εξυ ηρέτη στον ο οίο η µεταφορά αρχείων ρόκειται να ε ανεκιννηθεί. Η εντολή αυτή δεν ροκαλεί τη µεταφορά αρχείων αλλά ροσ ερνά το αρχείο ου βρίσκεται στο καθορισµένο σηµείο ελέγχου δεδοµένων. Η εντολή RESTART 14

15 ακολουθείται α ό την κατάλληλη εντολή υ ηρεσιών FTP ου αναγκάζει τη µεταφορά αρχείων να αρχίσει α ό την αρχή. RENAME FROM (RNFR) Η εντολή αυτή καθορίζει το αλιό όνοµα διαδροµής (pathname) του αρχείου το ο οίο ρόκειται να µετονοµαστεί. Πρέ ει να ακολουθείται α ό µία εντολή «rename to» η ο οία καθορίζει το νέο όνοµα διαδροµής του αρχείου. RENAME TO (RNTO) Η εντολή RNTO καθορίζει το νέο όνοµα διαδροµής του αρχείου ου ροσδιορίστηκε στην αµέσως ροηγούµενη εντολή «rename from». Και οι δύο εντολές αναγκάζουν ένα αρχείο να µετονοµαστεί. ABORT (ABOR) Η εντολή ABOR λέει στον εξυ ηρέτη να διακόψει την ροηγούµενη εντολή υ ηρεσιών FTP και ο οιαδή οτε σχετική µεταφορά δεδοµένων. Μ ορεί να α αιτήσει µία "ειδική δράση", για να αναγκάσει την αναγνώρισή της α ό τον εξυ ηρέτη. Κανένα µέτρο δεν ρόκειται να ληφθεί εάν η ροηγούµενη εντολή έχει ολοκληρωθεί (συµ εριλαµβανοµένης της µεταφοράς δεδοµένων). Ο εξυ ηρέτης δεν τερµατίζει τη σύνδεση ελέγχου αλλά τη σύνδεση δεδοµένων. Υ άρχουν δύο ερι τώσεις για τον εξυ ηρέτη κατά τη λήψη αυτής της εντολής: η εντολή υ ηρεσιών FTP έχει ολοκληρωθεί, ή η εντολή υ ηρεσιών FTP βρίσκεται ακόµη σε εξέλιξη. Στην ρώτη ερί τωση, ο εξυ ηρέτης τερµατίζει τη σύνδεση δεδοµένων (εάν είναι ανοικτή) και α οκρίνεται µε µία 226 α άντηση, δείχνοντας ότι η εντολή ABORT εκτελέστηκε ε ιτυχώς. Στη δεύτερη ερί τωση, ο εξυ ηρέτης ακυρώνει την υ ηρεσία FTP ου βρίσκεται σε εξέλιξη και τερµατίζει τη σύνδεση δεδοµένων, ε ιστρέφοντας µια α άντηση 426 για να δείξει ότι το αίτηµα υ ηρεσιών ολοκληρώθηκε ανώµαλα. Στη συνέχεια ο εξυ ηρέτης στέλνει µία 226 α άντηση, δείχνοντας ότι η εντολή ABORT εκτελέστηκε ε ιτυχώς. 15

16 DELETE (DELE) Η εντολή αυτή αναγκάζει το αρχείο ου καθορίζεται στο όνοµα διαδροµής (pathname) να διαγραφεί α ό τον εξυ ηρέτη. Εάν ένα ρόσθετο ε ί εδο ροστασίας είναι ε ιθυµητό (ό ως η ερώτηση, "Θέλετε ραγµατικά να το διαγράψετε ;"), αυτό ρέ ει να εξασφαλιστεί α ό τη διεργασία FTP του χρήστη. REMOVE DIRECTORY (RMD) Η εντολή RMD αναγκάζει τον κατάλογο ου καθορίζεται α ό το όνοµα διαδροµής να αφαιρεθεί ως κατάλογος (εάν το όνοµα διαδροµής είναι α όλυτο (absolute)) ή ως subdirectory του τρέχοντος καταλόγου (εάν το όνοµα διαδροµής είναι σχετικό (relative)). PRINT WORKING DIRECTORY (PWD) Η εντολή PWD αναγκάζει τον εξυ ηρέτη να ε ιστρέψει ως α άντηση το όνοµα του τρέχοντος καταλόγου. LIST (LIST) Η εντολή αυτή αναγκάζει τον εξυ ηρέτη να στείλει µία λίστα στην αθητική διεργασία µεταφοράς δεδοµένων (DTP). Εάν το όνοµα διαδροµής καθορίζει έναν κατάλογο (directory) ή κά οια άλλη οµάδα αρχείων, ο εξυ ηρέτης ρέ ει να µεταφέρει µία λίστα αρχείων στον καθορισµένο κατάλογο. Εάν το όνοµα διαδροµής καθορίζει ένα αρχείο τότε ο εξυ ηρέτης ρέ ει να στείλει τις τρέχουσες ληροφορίες για το αρχείο. Ένα µηδενικό όρισµα υ οδηλώνει τον τρέχοντα κατάλογο του χρήστη ή τον ροε ιλεγµένο κατάλογο. Η µεταφορά δεδοµένων γίνεται άνω α ό τη σύνδεση δεδοµένων, σε τύ ο ASCII ή EBCDIC (ο χρήστης ρέ ει να εξασφαλίσει ότι ο τύ ος (TYPE) είναι κατάλληλα ο ASCII ή ο EBCDIC). εδοµένου ότι οι ληροφορίες για ένα αρχείο µ ορεί να οικίλουν α ό σύστηµα σε σύστηµα, είναι δύσκολο να χρησιµο οιηθούν αυτόµατα σε ένα ρόγραµµα, αλλά µ ορεί να είναι αρκετά χρήσιµες σε έναν ανθρώ ινο χρήστη. NAME LIST (NLIST) Η εντολή NLIST αναγκάζει τον εξυ ηρέτη να στείλει µία λίστα καταλόγου στο χρήστη. Το όνοµα διαδροµής ρέ ει να καθορίζει έναν κατάλογο ή κά οιο άλλο χαρακτηριστικό οµάδας αρχείων ου είναι συγκεκριµένο για το σύστηµα. Ένα µηδενικό όρισµα υ οδηλώνει τον τρέχοντα κατάλογο. Ο εξυ ηρέτης θα ε ιστρέψει ένα ρεύµα ονοµάτων αρχείων και καµία άλλη ληροφορία. Τα δεδοµένα θα µεταφερθούν σε τύ ο ASCII ή EBCDIC άνω α ό τη σύνδεση δεδοµένων ως έγκυρες συµβολοσειρές ονοµάτων διαδροµής οι ο οίες χωρίζονται 16

17 α ό <CRLF> ή <NL>. (Πάλι ο χρήστης ρέ ει να εξασφαλίσει ότι ο τύ ος είναι σωστός.) Η εντολή αυτή έχει ως στόχο να ε ιστρέψει ληροφορίες ου µ ορούν να χρησιµο οιηθούν α ό ένα ρόγραµµα έτσι ώστε να ε εξεργαστεί εραιτέρω τα αρχεία αυτόµατα. Παραδείγµατος χάριν, στην εφαρµογή της λειτουργίας ενός ολλα λού get. SYSTEM (SYST) Η εντολή αυτή χρησιµο οιείται για να ανακαλύψει τον τύ ο του λειτουργικού συστήµατος στον εξυ ηρέτη. Το ρωτόκολλο µεταφοράς αρχείων ακολουθεί τις ροδιαγραφές του ρωτοκόλλου Telnet για όλες τις ε ικοινωνίες άνω α ό τη σύνδεση ελέγχου. Οι εντολές µεταφέρονται ως NVT ASCII συµβολοσειρές οι ο οίες αρχίζουν µε τρεις ή τέσσερις κεφαλαίους NVT ASCII χαρακτήρες ακολουθούµενους α ό ροαιρετικά ορίσµατα και ένα ζευγάρι CR/LF στο τέλος της εντολής. 1.5 Παραδείγµατα εντολών FTP Παράδειγµα 1 Για να ξεκινήσει µια σύνοδος FTP, η εντολή USER α οστέλεται στον εξυ ηρέτη : > USER javaftp Ο εξυ ηρέτης α οκρίνεται µε : 331 Password required for javaftp. Ο ελάτης ρέ ει να α οκριθεί µε τον κωδικό ρόσβασης : > PASS mypassword Ο εξυ ηρέτης α οκρίνεται µε: 230 User javaftp logged in. Η σύνοδος τώρα έχει εγκατασταθεί, και ο χρήστης µ ορεί να αρχίσει να εκ έµ ει διάφορες εντολές σχετικές µε αρχεία και καταλόγους. Για να τερµατίσει τη σύνοδο, ο ελάτης στέλνει: > QUIT 17

18 Ο εξυ ηρέτης α οκρίνεται µε: 221 Η σύνοδος τώρα είναι κλειστή, και ο οιαδή οτε εραιτέρω ροσ άθεια να σταλούν εντολές στον εξυ ηρέτη θα α οτύχει. Παράδειγµα 2 Ο ελάτης για να αλλάξει τον κατάλογο στέλνει: > CWD dirname Ο εξυ ηρέτης α οκρίνεται µε: 250 CWD command successful Ε ειδή η α άντηση αρχίζει µε 2, ξέρουµε ότι η ακολουθία εντολής ολοκληρώνεται. Εντούτοις εάν ροσ αθούµε να αλλάξουµε τον κατάλογο σε κά οιον ου δεν υ άρχει: > CWD nonexistentdir ο εξυ ηρέτης α οκρίνεται µε: 550 nonexistentdir: The system cannot find the file specified. εδοµένου ότι η α άντηση αρχίζει µε 5 ξέρουµε ότι η εντολή α έτυχε, και ότι θα α οτύχει άλι εάν ε αναληφθεί (εκτός αν ο κατάλογος ου λεί ει έχει δηµιουργηθεί στον εξυ ηρέτη). Παράδειγµα 3 Για να µεταφέρουµε ένα αρχείο κειµένου, εκδίδουµε µία εντολή RETR στον εξυ ηρέτη. Ωστόσο για να µεταφέρουµε το αρχείο, α αιτούµε τη δηµιουργία µιας σύνδεσης δεδοµένων. Αυτό µ ορεί να γίνει χρησιµο οιώντας τον ενεργητικό ή τον αθητικό τρό ο. Ό ως αναφέρθηκε ροηγουµένως, στον ενεργητικό τρό ο, ο ελάτης στέλνει µια εντολή PORT, ροσδιορίζοντας µε οια διεύθυνση και αριθµό port ρέ ει να συνδεθεί ο εξυ ηρέτης : > PORT 192,168,10,1,4,93 18

19 Τα ρώτα τέσσερα ψηφία είναι η διεύθυνση IP και τα τελευταία δύο κωδικο οιούν τον αριθµό των ports (σε δύο εδία των 8 bits, ό ου τα ρώτα είναι τα bits υψηλής τάξης α ό τα 16 συνολικά bits του αριθµού του port). Ο εξυ ηρέτης α οκρίνεται µε: 200 PORT command successful. Αυτό δείχνει ότι η σύνδεση δεδοµένων έχειεγκατασταθεί. Στη συνέχεια, εκ έµ εται η εντολή RETR : > RETR abc.txt Ο εξυ ηρέτης α οκρίνεται µε: 150 Opening ASCII mode data connection for abc.txt(70776 bytes). Η α άντηση αρχίζει µε 1, έτσι ξέρουµε ότι η εντολή ήταν ε ιτυχής, αλλά ο εξυ ηρέτης θα στέλνει µια άλλη α άντηση. Ο ελάτης δεν µ ορεί να εκδώσει κά οια άλλη εντολή έως ότου αυτή αραληφθεί. Τελικά, ο εξυ ηρέτης στέλνει: 226 Transfer complete. Η ακολουθία εντολών ολοκληρώνεται, το αρχείο έχει µεταφερθεί, και ο ελάτης µ ορεί να εκδώσει κά οια άλλη εντολή. 1.6 Α αντήσεις FTP Οι α αντήσεις στις εντολές του ρωτοκόλλου µεταφοράς αρχείων έχουν ως στόχο να εξασφαλίσουν το συγχρονισµό των αιτηµάτων και των ενεργειών στο στάδιο της µεταφοράς αρχείων, και να εγγυηθούν ότι η διεργασία χρήστη γνωρίζει άντα την κατάσταση του εξυ ηρέτη. Κάθε εντολή ρέ ει να αράγει τουλάχιστον µια α άντηση, αν και µ ορεί να υ άρξουν ερισσότερες α ό µία. Στην τελευταία ερί τωση, οι ολλα λές α αντήσεις ρέ ει να διακρίνονται εύκολα. Ε ι λέον, µερικές εντολές εµφανίζονται σε διαδοχικές οµάδες, ό ως οι USER και PASS, ή RNFR και RNTO. Οι α αντήσεις αρουσιάζουν την ύ αρξη µίας ενδίαµεσης κατάστασης στην ερί τωση ου όλες οι ροηγούµενες εντολές είναι ε ιτυχείς. Μια α οτυχία σε ο οιοδή οτε σηµείο της ακολουθίας α αιτεί την ε ανάληψη ολόκληρης της ακολουθίας α ό την αρχή. Ο FTP εξυ ηρέτης αναγνωρίζει κάθε εντολή µε µια α άντηση FTP, η ο οία α οτελείται α ό έναν τριψήφιο αριθµό ου ακολουθείται α ό ένα κατανοήσιµο 19

20 α ό τον άνθρω ο κείµενο. Το ρώτο ψηφίο δείχνει εάν η α άντηση είναι καλή, κακή, ή ελλι ής. Εάν εµφανίστηκε κά οιο λάθος, το δεύτερο ψηφίο µ ορεί να χρησιµο οιηθεί για να ροσδιορίσει οιος τύ ος λάθους αρουσιάστηκε. Οµοίως, το τρίτο ψηφίο µ ορεί να δείξει ερισσότερες λε τοµέρειες σχετικά µε το λάθος. Το ρώτο ψηφίο είναι το σηµαντικότερο, και οι έντε ιθανές τιµές εριγράφονται αρακάτω: Α όκριση 1yz 2yz 3yz 4yz 5yz Περιγραφή Θετική εισαγωγική α άντηση. Η ενέργεια αιτήµατος έχει αρχίσει, αλλά ρέ ει να αναµένεται µια άλλη α άντηση ριν ο ελάτης α οστείλει κά οια άλλη εντολή. Θετική α άντηση ολοκλήρωσης. Η ζητηµένη δράση έχει ολοκληρωθεί ε ιτυχώς, και ο ελάτης µ ορεί να α οστείλει κά οια άλλη εντολή. Θετική ενδιάµεση α άντηση. Η εντολή έχει γίνει α οδεκτή, αλλά α αιτούνται ερισσότερες ληροφορίες. Ο ελάτης ρέ ει να στείλει κά οια άλλη εντολή ως α όκριση. Προσωρινή αρνητική α άντηση. Η εντολή α έτυχε, αλλά µ ορεί να ε ανε εµφθεί. Μόνιµη α άντηση αρνητικής ολοκλήρωσης. Η εντολή α έτυχε, και δεν ρέ ει να ε αναληφθεί. Οι ακόλουθες οµάδες λειτουργίας κωδικο οιούνται στο δεύτερο ψηφίο : Α όκριση x0z x1z x2z x3z x4z x5z Περιγραφή Σύνταξη Οι α αντήσεις αυτές αναφέρονται σε συντακτικά λάθη, συντακτικά σωστές εντολές ου δεν ταίριαζαν σε καµία λειτουργική κατηγορία, µη υλο οιήσιµες ή εριττές εντολές. Πληροφορίες Οι α αντήσεις αυτές αναφέρονται σε αιτήµατα για ληροφορίες, ό ως η κατάσταση ή η βοήθεια. Συνδέσεις - Α αντήσεις ου αναφέρονται στις συνδέσεις ελέγχου ή δεδοµένων Πιστο οίηση και λογιστική (accounting) - Α αντήσεις για τη διαδικασία σύνδεσης και τις λογιστικές διαδικασίες Α ροσδιόριστες µέχρι τώρα Σύστηµα αρχείων Οι α αντήσεις αυτές δείχνουν την κατάσταση του συστήµατος αρχείων του εξυ ηρέτη έναντι της µεταφοράς ου ζητήθηκε ή κά οιας άλλης δράσης του συστήµατος αρχείων. 20

21 Το τρίτο ψηφίο δίνει µια λε τοµερέστερη διαβάθµιση της έννοιας σε κάθε µια α ό τις κατηγορίες λειτουργίας, ου καθορίζονται α ό το δεύτερο ψηφίο. Πρέ ει να σηµειωθεί ότι το κείµενο ου σχετίζεται µε κάθε α άντηση είναι ροαιρετικό και µ ορεί ακόµη και να αλλάξει σύµφωνα µε την εντολή µε την ο οία συνδέεται. Οι κώδικες α άντησης, α ό την άλλη, ρέ ει να ακολουθούν αυστηρά τις ροδιαγραφές στο τελευταίο τµήµα, δηλαδή οι εφαρµογές εξυ ηρέτη δεν ρέ ει να εφεύρουν νέους κώδικες για καταστάσεις ου είναι µόνο ελαφρώς διαφορετικές α ό αυτές ου εριγράφονται εδώ, αλλά ρέ ει να χρησιµο οιούν κώδικες ου έχουν ήδη καθοριστεί. Οι κώδικες α άντησης του ρωτοκόλλου FTP οµαδο οιηµένοι ανάλογα µε τη λειτουργία µε την ο οία σχετίζονται είναι οι εξής : Κώδικας Περιγραφή Α άντησης 200 Εντολή OK. Λάθος σύνταξης, µη αναγνωρίσιµη εντολή. Αυτό µ ορεί να 500 εριλαµβάνει λάθη ό ως «η γραµµή εντολής είναι άρα ολύ µεγάλη». 501 Λάθος σύνταξης στις αραµέτρους ή τα ορίσµατα. Εντολή µη υλο οιήσιµη, εριττή σε αυτό το εριβάλλον Εντολή µη υλο οιήσιµη. 503 Κακή ακολουθία εντολών. 504 Εντολή µη υλο οιήσιµη για αυτήν την αράµετρο. Α άντηση ε ανεκκίνησης δείκτη. Σε αυτήν την ερί τωση, το κείµενο είναι ακριβές και δεν εξαρτάται α ό τη συγκεκριµένη εφαρµογή. Πρέ ει να διαβάσει : MARK yyyy = mmmm 110 ό ου yyyy είναι ο δείκτης ρεύµατος δεδοµένων της διεργασίας του χρήστη, και mmmm ο ισοδύναµος δείκτης του εξυ ηρέτη ( ρέ ει να σηµειωθούν τα διαστήµατα µεταξύ των δεικτών και "="). 211 Κατάσταση συστήµατος ή α άντηση βοήθειας συστήµατος. 212 Κατάσταση καταλόγου. 213 Κατάσταση αρχείου. Μήνυµα βοήθειας για ώς να χρησιµο οιηθεί ο εξυ ηρέτης ή η έννοια µιας συγκεκριµένης µη ροτυ ο οιηµένης 214 εντολής. Αυτή η α άντηση είναι χρήσιµη µόνο στον ανθρώ ινο χρήστη. 215 Τύ ος συστήµατος. 21

22 Κώδικας Περιγραφή Α άντησης 120 Η υ ηρεσία είναι έτοιµη σε nnn λε τά. 220 Η υ ηρεσία αναµένει για νέο χρήστη. Η υ ηρεσία κλείνει τη σύνδεση ελέγχου. Α οσυνδέεται αν 221 κρίνεται α αραίτητο. Υ ηρεσία µη διαθέσιµη, κλείσιµο σύνδεσης ελέγχου. Αυτό µ ορεί να είναι µια α άντηση σε ο οιαδή οτε εντολή εάν η 421 υ ηρεσία ξέρει ότι ρέ ει να τερµατιστεί. 125 Σύνδεση δεδοµένων ήδη ανοικτή, έναρξη µεταφοράς. 225 Σύνδεση δεδοµένων ανοικτή, καµία µεταφορά σε εξέλιξη. 425 Η σύνδεση δεδοµένων δεν µ ορεί να ανοίξει. Κλέισιµο σύνδεσης δεδοµένων. Ε ιτυχής ενέργεια ου σχετίζεται µε αρχεία ( αραδείγµατος χάριν, µεταφορά 226 αρχείου ή α όρριψη αρχείου). 426 Η σύνδεση έκλεισε. Η µεταφορά α ορρίφθηκε. 227 Είσοδος στον αθητικό τρό ο (h1,h2,h3,h4,p1,p2). 230 Σύνδεση χρήστη. 530 Ο χρήστης δε συνδέθηκε. 331 Α οδοχή ονόµατος χρήστη, αίτηση κωδικού ρόσβασης 332 Αίτηση λογαριασµού για σύνδεση 532 Αίτηση λογαριασµού για α οθήκευση αρχείων. 150 Κατάσταση αρχείου OK. Άνοιγµα σύνδεσης δεδοµένων 250 Η ενέργεια αρχείου ου ζητήθηκε έχει ολοκληρωθεί. 257 Το όνοµα διαδροµής (pathname) έχει δηµιουργηθεί. Η ενέργεια αρχείου ου ζητήθηκε εριµένει ερίσσοτερες 350 ληροφορίες. Η ενέργεια αρχείου ου ζητήθηκε δεν έχει εκτελεστεί. Το 450,550 αρχείο δεν είναι διαθέσιµο. Η ενέργεια ου ζητήθηκε έχει α ορριφθεί. Το ικό λάθος 451 στην ε εξεργασία. Η ενέργεια ου ζητήθηκε έχει α ορριφθεί. Άγνωστος τύ ος 551 σελίδας Η ενέργεια ου ζητήθηκε δεν έχει εκτελεστεί. Ανε αρκής 452 χώρος α οθήκευσης στο σύστηµα Η ενέργεια αρχείου ου ζητήθηκε έχει α ορριφθεί. Υ ερβολική κατανοµή χώρου α οθήκευσης (για τον 552 τρέχοντα κατάλογο ή σύνολο δεδοµένων) 553 Η ενέργεια ου ζητήθηκε δεν έχει εκτελεστεί. Μη ε ιτρε τό όνοµα αρχείου. 22

23 1.7 Τύ οι δεδοµένων Οι ιο κοινοί τύ οι δεδοµένων ου χρησιµο οιούνται είναι : o ASCII και ο δυαδικός (IMAGE). Τύ ος ASCII ΟASCII είναι ο ροε ιλεγµένος τύ ος δεδοµένων και ρέ ει να γίνει α οδεκτός α ό όλες τις εφαρµογές FTP. Προορίζεται ρώτιστα για τη µεταφορά αρχείων κειµένου. Ο α οστολέας µετατρέ ει τα δεδοµένα α ό µια εσωτερική αντι ροσώ ευση χαρακτήρων στην τυ ο οιηµένη οκτάµ ιτη ανα αράσταση NVT-ASCII (δείτε την ροδιαγραφή Telnet). Ο δέκτης θα µετατρέψει τα δεδοµένα α ό την τυ ο οιηµένη µορφή στη δική του εσωτερική µορφή. Σύµφωνα µε το ρότυ ο NVT, η ακολουθία <CRLF> ρέ ει να χρησιµο οιηθεί ό ου είναι α αραίτητο για να δείξει το τέλος µιας γραµµής κειµένου. Η χρησιµο οίηση της τυ ο οιηµένης ανα αράστασης NVT-ASCII σηµαίνει ότι τα δεδοµένα ρέ ει να ερµηνευθούν ως byte των 8 bits. Τύ ος IMAGE Στον τύ ο IMAGE, τα δεδοµένα στέλνονται ως συνεχόµενα bits τα ο οία, για τη µεταφορά, ακετάρονται σε bytes µεταφοράς των 8 bits. Το εριβάλλον του αραλή τη ρέ ει να α οθηκεύσει τα δεδοµένα ως συνεχόµενα bits. Η δοµή του συστήµατος α οθήκευσης µ ορεί να α αιτήσει τη συµ λήρωση του αρχείου σε κά οιο κατάλληλο όριο (byte, λέξη ή block). Αυτή η συµ λήρωση, η ο οία ρέ ει να α οτελείται α ό µηδενικά, µ ορεί να εµφανιστεί µόνο στο τέλος του αρχείου και ρέ ει να υ άρξει ένας τρό ος αναγνώρισης των ε ι λέον bits έτσι ώστε να µ ορούν να αφαιρεθούν όταν το αρχείο ανακτηθεί. Ο µετασχηµατισµός για τη συµ λήρωση του αρχείου ρέ ει να γίνει γνωστός στον χρήστη έτσι ώστε να του ε ιτρέψει να το ε εξεργαστεί στο εριβάλλον α οθήκευσης. Ο τύ ος IMAGE ροορίζεται για την α οδοτική α οθήκευση και ανάκτηση αρχείων και για τη µεταφορά δυαδικών δεδοµένων (εικόνες γραφικών, αρχεία video, εκτελέσιµα κτλ). Συνιστάται αυτός ο τύ ος να γίνεται α οδεκτός α ό όλες τις εφαρµογές FTP. 23

24 1.8 Μειονεκτήµατα του ρωτοκόλλου FTP 1. Οι κωδικοί ρόσβασης και το εριεχόµενο των αρχείων στέλνονται σε µορφή καθαρού κειµένου. Αυτό έχει ως α οτέλεσµα η µεταφόρα τους να µ ορεί να αρακολουθηθεί α ό listeners. Υ άρχουν ροσθήκες ρωτοκόλλου οι ο οίες αρακάµ τουν το ρόβληµα αυτό. 2. Χρησιµο οιούνται ολλα λές συνδέσεις TCP/IP, µια για τη σύνδεση ελέγχου, και µια για κάθε download,upload ή directory listing Το λογισµικό του firewall χρειάζεται µία ρόσθετη λογική για να ερµηνεύσει αυτές τις συνδέσεις. 3. Είναι δύσκολο να φιλτραριστεί η κυκλοφορία FTP ενεργητικού τρό ου α ό την λευρά του ελάτη, µε τη χρησιµο οίηση ενός firewall, δεδοµένου ότι ο ελάτης ρέ ει να ανοίξει ένα αυθαίρετο port ροκειµένου να δεχθεί τη σύνδεση. Αυτό το ρόβληµα ε ιλύεται κατά ένα µεγάλο µέρος µε τη χρησιµο οίηση του FTP αθητικού τρό ου. 4. Είναι δυνατό να µη χρησιµο οιηθούν σωστά τα ενσωµατωµένα χαρακτηριστικά ληρεξούσιου (proxy) του ρωτοκόλλου για να ει σε έναν εξυ ηρέτη να στείλει δεδοµένα σε ένα αυθαίρετο port ενός τρίτου υ ολογιστή. 5. Το FTP είναι ένα ρωτόκολλο µε υψηλή καθυστέρηση α όκρισης (latency) λόγω του αριθµού των εντολών ου α αιτούνται για να αρχίσει µια µεταφορά. 6. Κανένας έλεγχος ακεραιότητας δεν α αιτείται α ό την λευρά του δέκτη. Εάν η µεταφορά διακο εί, ο δέκτης δεν έχει κανέναν τρό ο να γνωρίζει εάν το λαµβανόµενο αρχείο είναι λήρες ή όχι. Είναι α αραίτητο αυτό να ρυθµιστεί εξωτερικά αραδείγµατος χάριν µε τη χρήση αθροισµάτων MD5 ή κυκλικού ελέγχου λεονασµού (CRC). Προβλήµατα ασφάλειας Η αρχική ροδιαγραφή του ρωτοκόλλου FTP είναι µια εγγενώς ε ισφαλής µέθοδος µεταφοράς αρχείων ε ειδή δεν υ άρχει καµία µέθοδος για τη µεταφορά δεδοµένων σε κρυ τογραφηµένη µορφή. Αυτό σηµαίνει ότι στις ερισσότερες διαµορφώσεις δικτύων, τα ονόµατα χρηστών, οι κωδικοί ρόσβασης, οι εντολές FTP και τα µεταφερόµενα αρχεία µ ορούν να αρακολουθηθούν α ό ο οιονδή οτε στο ίδιο δίκτυο χρησιµο οιώντας ένα ακέτο sniffer. Αυτό είναι ένα ρόβληµα κοινό για ολλές ροδιαγραφές ρωτοκόλλου ιαδικτύου τα ο οία γράφτηκαν ριν τη δηµιουργία του SSL ό ως το HTTP, SMTP και Telnet. Η κοινή λύση σε αυτό το ρόβληµα είναι να χρησιµο οιηθεί είτε το SFTP ( ρωτόκολλο µεταφοράς αρχείων SSH), είτε το FTPS (FTP άνω α ό το SSL), τα ο οία ροσθέτουν κρυ τογράφηση SSL ή TLS στο FTP σύµφωνα µε το RFC

25 1.9 ιαγραµµατική αρουσίαση FTP συνόδου Το αρακάτω αράδειγµα α εικονίζει την ακολουθία των αλληλε ιδράσεων σε µία τυ ική FTP σύνοδο. Το διάγραµµα εριλαµβάνει : Ένα DNS αίτηµα µε στόχο την α όκτηση της διεύθυνσης IP για τον εξυ ηρέτη FTP Εγκατάσταση σύνδεσης FTP Telnet και login (εντολές USER και PASS) Λήψη λίστας καταλόγου (εντολές PORT και LIST) Αλλαγή καταλόγου (εντολές CWD) Λήψη αρχείου µε τη χρήση της εντολής FTP get (εντολές PORT και RETR) Σχήµα 6. Αίτηµα DNS, εγκατάσταση σύνδεσης FTP Telnet και login 25

26 Σχήµα 7. Λήψη λίστας καταλόγου 26

27 Σχήµα 8. Αλλαγή καταλόγου και λήψη αρχείου µε τη χρήση της εντολής FTP get 27

28 Σχήµα 9. Λήψη αρχείου µε τη χρήση της εντολής FTP get 28

29 2. Το ρωτόκολλο SSH 29

30 2.1 Τι είναι το SSH Το ρωτόκολλο SSH, ή Secure Shell, είναι µια δηµοφιλής, ισχυρή, βασισµένη στο λογισµικό ροσέγγιση στην ασφάλεια δικτύων. Κάθε φορά ου τα δεδοµένα στέλνονται α ό έναν υ ολογιστή στο δίκτυο, το SSH τα κρυ τογραφεί αυτόµατα. Στη συνέχεια, όταν τα δεδοµένα φθάνουν στον ροοριζόµενο αραλή τη τους, το SSH τα α οκρυ τογραφεί αυτόµατα. Το α οτέλεσµα είναι διαφανής κρυ τογράφηση: οι χρήστες µ ορούν να εργάζονται κανονικά, χωρίς να γνωρίζουν αν οι ε ικοινωνίες τους κρυ τογραφούνται ασφαλώς στο δίκτυο. Ε ι λέον, το ρωτόκολλο SSH χρησιµο οιεί σύγχρονους, ασφαλείς αλγορίθµους κρυ τογράφησης και είναι αρκετά α οτελεσµατικό έτσι ώστε να µ ορεί να χρησιµο οιείται σε κρίσιµες εφαρµογές σε σηµαντικές εταιρίες. Το ρωτόκολλο SSH έχει µια αρχιτεκτονική ελάτη-εξυ ηρέτη, ό ως φαίνεται στο σχήµα 10. Ένα ρόγραµµα SSH εξυ ηρέτη, το ο οίο εγκαθίσταται τυ ικά και τρέχει α ό έναν διαχειριστή συστήµατος, δέχεται ή α ορρί τει τις εισερχόµενες συνδέσεις στο εριβάλλον του. Στη συνέχεια οι χρήστες τρέχουν τα ρογράµµατα SSH ελάτη, τυ ικά σε άλλους υ ολογιστές, για να υ οβάλουν αιτήµατα στον SSH εξυ ηρέτη, ό ως " αρακαλώ συνδέστε µε," " αρακαλώ στείλτε µου ένα αρχείο," ή " αρακαλώ εκτελέστε αυτήν την εντολή." Όλες οι ε ικοινωνίες µεταξύ των ελατών και των εξυ ηρετών κρυ τογραφούνται ασφαλώς και ροστατεύονται α ό τρο ο οίηση. Σχήµα 10. Αρχιτεκτονική SSH 30

31 Το λογισµικό SSH είναι ολύ κοινό σήµερα. Έρχεται µε τις ερισσότερες διανοµές Linux, Macintosh OS Χ, Sun Solaris, OpenBSD, και ουσιαστικά µε όλα τα άλλα εµ νευσµένα α ό το Unix λειτουργικά συστήµατα. Τα Windows της Microsoft ερίεχουν ολλούς SSH ελάτες και εξυ ηρέτες, ελεύθερους και εµ ορικούς. Αν και το ρωτόκολλο SSH σηµαίνει ασφαλές κέλυφος (Secure Shell), δεν είναι ένα ραγµατικό κέλυφος µε την έννοια του κελύφους του Unix Bourne και του κελύφους c. εν είναι ένας διερµηνέας εντολών, ούτε αρέχει wildcard ε έκταση, ιστορικό εντολών κτλ. Το SSH δηµιουργεί ένα κανάλι για την εκτέλεση ενός κελύφους σε έναν α οµακτυσµένο υ ολογιστή, µε end-to-end κρυ τογράφηση µεταξύ των δύο συστηµάτων. 2.2 Η ιστορία του SSH Τα ρωτόκολλα SSH1 και SSH-1 ανα τύχθηκαν το 1995 α ό τον Tatu Ylönen, έναν ερευνητή στο ανε ιστήµιο τεχνολογίας του Ελσίνκι στη Φινλανδία. Μετά α ό µια ε ίθεση ανίχνευσης κωδικού ρόσβασης (password-sniffing) στο δίκτυο του ανε ιστηµίου του νωρίτερα εκείνο το έτος, ο Ylönen δηµιούργησε το SSH1 για τον εαυτό του. Όταν οι βήτα εκδόσεις άρχισαν να κερδίζουν την ροσοχή, συνειδητο οίησε ότι το ροϊόν ασφάλειάς θα µ ορούσε να δοθεί για ευρύτερη χρήση. Τον Ιούλιο του 1995, το SSH1 αρουσιάστηκε στο κοινό ως ελεύθερο λογισµικό ανοικτού κώδικα, ε ιτρέ οντας στους ανθρώ ους να αντιγράψουν και να χρησιµο οιήσουν το ρόγραµµα χωρίς κόστος. Μέχρι το τέλος του έτους, κατ' εκτίµηση χρήστες σε 50 χώρες είχαν υιοθετήσει το SSH1, και ο Ylönen δεχόταν 150 µηνύµατα ηλεκτρονικού ταχυδροµείου ανά ηµέρα ζητώντας υ οστήριξη. Σε α άντηση, ο Ylönen ίδρυσε την SSH Communications Security Corp., το εκέµβριο του 1995 για να διατηρήσει, να εµ ορευµατο οιήσει, και να συνεχίσει την ανά τυξη του SSH. Σήµερα είναι µέλος του συµβουλίου και τεχνικός σύµβουλος στην ε ιχείρηση. Ε ίσης το 1995, ο Ylönen τεκµηρίωσε το ρωτόκολλο SSH-1 ως ροσχέδιο (Draft) ιαδικτύου της οµάδα εργασίας εφαρµοσµένης µηχανικής ιαδικτύου (IETF), το ο οίο εριέγραφε ουσιαστικά τη λειτουργία του SSH1 λογισµικού µετά α ό το γεγονός. Ήταν ένα ειδικό ρωτόκολλο µε διάφορα ροβλήµατα και εριορισµούς ου ανακαλύ τονταν καθώς αυξανόταν η δηµοτικότητα του λογισµικού. Αυτά τα ροβλήµατα δεν θα µ ορούσαν να ε ιλυθούν χωρίς α ώλεια της ρος τα ίσω συµβατότητας, έτσι το 1996, η SCS εισήγαγε µια νέα, κύρια έκδοση του ρωτοκόλλου, την SSH 2.0 ή SSH-2, η ο οία ενσωµατώνει τους νέους αλγορίθµους και είναι ασύµβατη µε την SSH-1. Σε α άντηση, η IETF διαµόρφωσε µια οµάδα εργασίας η ο οία ονοµάστηκε Secure Shell (SECSH) για να τυ ο οιήσει το ρωτόκολλο και να καθοδηγήσει την ανά τυξή του στο 31

32 δηµόσιο ενδιαφέρον. Η οµάδα εργασίας SECSH υ έβαλε το ρώτο ροσχέδιο ιαδικτύου για το ρωτόκολλο SSH-2.0 τον Φεβρουάριο του Το 1998, η SCS αρουσίασε το ροϊόν λογισµικού SSH Secure Shell (SSH2), βασισµένο στο ανώτερο ρωτόκολλο SSH-2.0. Ωστόσο, το SSH2 δεν αντικατέστησε το SSH1 στον τοµέα: του έλει αν κά οια χαρακτηριστικά γνωρίσµατα του SSH1 και είχε µια ιό εριοριστική άδεια, µε α οτέλεσµα ολλοί χρήστες δεν είχαν κά οιο λόγο για να αλλάξουν, ακόµα κι αν το SSH-2 είναι ένα καλύτερο και ασφαλέστερο ρωτόκολλο. 2.3 Ε ισκό ηση των χαρακτηριστικών του ρωτοκόλλου SSH Τα σηµαντικότερα χαρακτηριστικά και οι εγγυήσεις του ρωτοκόλλου SSH είναι: 1. Μυστικότητα (privacy) των δεδοµένων, µέσω ισχυρής κρυ τογράφησης 2. Ακεραιότητα (integrity) των ε ικοινωνιών, η ο οία εγγυάται ότι δεν έχουν αλλάξει 3. Πιστο οίηση (authentication), δηλ., α όδειξη της ταυτότητας των α οστολέων και των α οδεκτών 4. Εξουσιοδότηση (authorization), δηλ., έλεγχος ρόσβασης στους λογαριασµούς 5. Forwarding ή tunneling για την κρυ τογράφηση άλλων συνόδων βασισµένων στο TCP/IP. Μυστικότητα (κρυ τογράφηση) Μυστικότητα σηµαίνει ροστασία των δεδοµένων α ό κοινο οίηση. Τα τυ ικά δίκτυα υ ολογιστών δεν εγγυώνται µυστικότητα. Καθένας µε ρόσβαση στο υλικό του δικτύου, ή στους υ ολογιστές οι ο οίοι συνδέονται µε το δίκτυο, µ ορεί να είναι σε θέση να διαβάσει όλα τα δεδοµένα τα ο οία ερνούν άνω α ό το δίκτυο. Αν και τα σύγχρονα µεταστρεφόµενα δίκτυα έχουν εριορίσει αυτό το ρόβληµα στα δίκτυα το ικής εριοχής, α οτελεί ακόµα ένα σοβαρό ζήτηµα. Οι κωδικοί ρόσβασης κλέβονται εύκολα α ό τέτοιες ε ιθέσεις (sniffer). Το ρωτόκολλο SSH αρέχει µυστικότητα µε την κρυ τογράφηση δεδοµένων ου ερνούν άνω α ό το δίκτυο. Αυτή η end-to-end κρυ τογράφηση είναι βασισµένη σε τυχαία κλειδιά τα ο οία µεταδίδονται ασφαλώς για εκείνη την σύνοδο και στη συνέχεια καταστρέφονται όταν τελειώσει η σύνοδος. Το SSH υ οστηρίζει οικίλους αλγορίθµους κρυ τογράφησης για τα δεδοµένα συνόδου, συµ εριλαµβανοµένων τυ ο οιηµένων κρυ τογραφηµάτων (ciphers) ό ως AES, ARCFOUR, Blowfish, Twofish, IDEA, DES, και triple-des (3DES). 32

33 Ακεραιότητα Ακεραιότητα σηµαίνει ότι τα δεδοµένα ου διαβιβάζονται α ό τη µία άκρη µιας σύνδεσης δικτύου φθάνουν αµετάβλητα στην άλλη άκρη. Η µεταφορά µε SSH, TCP/IP, αρέχει έλεγχο ακεραίοτητας για την ανίχνευση αλλαγών λόγω ροβληµάτων δικτύου (ηλεκτρικός θόρυβος, χαµένα ακέτα λόγω υ ερβολικής κυκλοφορίας, κ.λ.). Εντούτοις, αυτές οι µέθοδοι είναι ανα οτελεσµατικές ενάντια σε εισβολές και µ ορούν να εξα ατηθούν α ό έναν έξυ νο ε ιτιθέµενο. Ακόµα κι αν το ρωτόκολλο SSH κρυ τογραφεί το ρεύµα δεδοµένων έτσι ώστε ένας ε ιτιθέµενος να µη µ ορεί να αλλάξει εύκολα τα ε ιλεγµένα µέρη για να ε ιτύχει ένα συγκεκριµένο α οτέλεσµα, ο έλεγχος ακεραιότητας του TCP/IP δεν µ ορεί α ό µόνος του να α οτρέψει, για αράδειγµα, τη σκό ιµη είσοδο α ορριµάτων ενός εισβολέα στη σύνοδο. Ένα ιο σύνθετο αράδειγµα είναι µια ε ίθεση ε ανάληψης. Φανταστείτε ότι ο Αττίλας ο εισβολέας ελέγχει την SSH σύνοδο σας (είτε φυσικά, είτε µε τον έλεγχο των ληκτρολογήσεων στο τερµατικό σας). Κατά τη διάρκεια της εργασίας σας, ο Αττίλας σάς βλέ ει να ληκτρολογείτε την εντολή rm - rf* µέσα σε έναν µικρό κατάλογο. εν µ ορεί να διαβάσει τα κρυ τογραφηµένα δεδοµένα SSH συνόδου, φυσικά, αλλά θα µ ορούσε να συσχετίσει µια έκρηξη δραστηριότητας σε εκείνη την σύνδεση µε την ληκτρολόγηση της εντολής σας, και να συλλάβει τα ακέτα ου εριέχουν την κρυ τογραφηµένη έκδοση της εντολής σας. Αργότερα, όταν θα εργάζεστε στον κατάλογό σας, ο Αττίλας αρεµβάλλει τα bits ου συνέλαβε στην SSH σύνοδό σας, και το τερµατικό σας σβήνει µυστιριωδώς όλα τα αρχεία σας! Η ε ίθεση ε ανάληψης του Αττίλα ετυχαίνει ε ειδή τα ακέτα ου αρενέβαλε είναι έγκυρα. ε θα µ ορούσε να τα είχε αράγει ο ίδιος (λόγω της κρυ τογράφησης), αλλά µ ορεί να τα αντιγράψει και να τα ε αναλάβει αργότερα. Ο έλεγχος ακεραιότητας TCP/IP εκτελείται µόνο σε µια βάση ανά- ακέτο, έτσι δεν µ ορεί να ανιχνεύσει την ε ίθεση του Αττίλα. Σαφώς, ο έλεγχος ακεραιότητας ρέ ει να εφαρµοστεί στο ρεύµα δεδοµένων συνολικά, εξασφαλίζοντας ότι τα bits φθάνουν ό ως στάλθηκαν : σε σειρά και χωρίς δι λασιασµό. Το ρωτόκολλο SSH χρησιµο οιεί κρυ τογραφικό έλεγχο ακεραιότητας, ο ο οίος ελέγχει και ότι τα διαβιβασθέντα δεδοµένα δεν έχουν αλλάξει και ότι ροέρχονται ραγµατικά α ό την άλλη άκρη της σύνδεσης. Χρησιµο οιεί κλειδωµένους hash αλγορίθµους βασισµένους στον MD5 και τον SHA-1 για αυτόν το σκο ό. 33

34 Πιστο οίηση Πιστο οίηση σηµαίνει εξακρίβωση της ταυτότητας κά οιου. Κάθε σύνδεση SSH εριλαµβάνει δύο ιστο οιήσεις: ο ελάτης εξακριβώνει την ταυτότητα του SSH εξυ ηρέτη ( ιστο οίηση εξυ ηρέτη), και ο εξυ ηρέτης ελέγχει την ταυτότητα του χρήστη ου ζητά την ρόσβαση ( ιστο οίηση χρήστη). Η ιστο οίηση εξυ ηρέτη εξασφαλίζει ότι ο SSH εξυ ηρέτης είναι γνήσιος και ροστατεύει α ό εισβολείς οι ο οίοι ανακατευθύνουν τη σύνδεση δικτύου σας σε µια διαφορετική µηχανή. Η ιστο οίηση εξυ ηρέτη ροστατεύει ε ίσης α ό ε ιθέσεις τύ ου man-in-the-middle, ό ου ο ε ιτιθέµενος το οθετείται αόρατα µεταξύ του ελάτη και του εξυ ηρέτη και ροσ οιείται ότι είναι ο ελάτης στη µία λευρά και ο εξυ η ρετης στην άλλη, ξεγελώντας και τις δύο λευρές και διαβάζοντας όλη την κυκλοφορία του ελάτη στη διαδικασία! Η ιστο οίηση χρήστη γίνεται αραδοσιακά µε τους κωδικούς ρόσβασης, οι ο οίοι είναι δυστυχώς ένα αδύνατο σχέδιο ιστο οίησης. Ο ελάτης για να α οδείξει την ταυτότητά του ρέ ει να α οκαλύψει τον κωδικό ρόσβασης, αφήνοντάς τον εκτεθειµένο σε ιθανή κλο ή. Ε ι λέον, ροκειµένου να θυµούνται κά οιον κωδικό ρόσβασης, οι άνθρω οι είναι ιθανό να τον κρατήσουν σύντοµο και σηµαντικό, ράγµα το ο οίο καθιστά τον κωδικό ρόσβασης ευκολότερο για τρίτους να τον υ οθέσουν. Για τους µεγαλύτερους κωδικούς ρόσβασης, µερικοί άνθρω οι ε ιλέγουν λέξεις ή ροτάσεις στις µητρικές γλώσσες τους, και αυτοί οι κωδικοί ρόσβασης είναι ιθανό να α οκαλυφθούν. Α ό τη σκο ιά της θεωρίας ληροφοριών, οι ροτάσεις της γραµµατικής εριέχουν λίγες ραγµατικές ληροφορίες (τεχνικά γνωστές ως εντρο ία) : γενικά λιγότερα α ό δύο bit ανά χαρακτήρα στο αγγλικό κείµενο, ολύ λιγότερα α ό 8-16 bit ανά χαρακτήρα ου συναντάται στις κωδικο οιήσεις υ ολογιστών. Το ρωτόκολλο SSH υ οστηρίζει ιστο οίηση µε κωδικό ρόσβασης, κρυ τογραφώντας τον καθώς ταξιδεύει άνω α ό το δίκτυο. Αυτό είναι µια τεράστια βελτίωση σε σχέση µε τα άλλα κοινά ρωτόκολλα α οµακρυσµένης ρόσβασης (Telnet, FTP) τα ο οία στέλνουν τον κωδικό ρόσβασης µη κρυ τογραφηµένο άνω α ό το δίκτυο, ό ου καθένας µε ε αρκή ρόσβαση στο δίκτυο µ ορεί να τον υ οκλέψει. Ωστόσο το ρωτόκολλο SSH αρέχει άλλους ισχυρότερους και ιο εύχρηστους µηχανισµούς: υ ογραφές δηµοσίου κλειδιού ανά χρήστη, και µια βελτιωµένη ιστο οίηση τύ ου rlogin µε την ταυτότητα του host να ελέγχεται α ό το δηµόσιο κλειδί. Ε ι λέον, οικίλες SSH εφαρµογές υ οστηρίζουν µερικά άλλα συστήµατα, συµ εριλαµβανοµένου του Kerberos, των RSA Security s SecurID κου ονιών, των S/Key one-time κωδικών ρόσβασης, και του συστήµατος Pluggable Authentication Modules (PAM). Ένας SSH ελάτης και εξυ ηρέτης δια ραγµατεύονται για να καθορίσουν οιον 34

35 µηχανισµό ιστο οίησης να χρησιµο οιήσουν, βασισµένοι στις διαµορφώσεις τους. Ένας εξυ ηρέτης µ ορεί να α αιτήσει ολλα λές µορφές ιστο οίησης. Στο αρακάτω σχήµα α εικονίζονται οι διαδικασίες της κρυ τογράφησης, της ακεραιότητας και της ιστο οίησης του ρωτοκόλλου SSH : Εξουσιοδότηση Σχήµα 11. Πιστο οίηση, κρυ τογράφηση και ακεραιότητα Εξουσιοδότηση σηµαίνει ότι ρέ ει να α οφασιστεί τι µ ορεί ή δεν µ ορεί να κάνει κά οιος. Εµφανίζεται µετά α ό την ιστο οίηση, δεδοµένου ότι δεν µ ορούν να χορηγηθούν σε κά οιον ρονόµια έως ότου γίνεται γνωστό το οιος είναι. Οι SSH εξυ ηρέτες έχουν διάφορους τρό ους για να εριορίσουν τις ενέργειες των ελατών. Η ρόσβαση στις διαλογικές συνόδους σύνδεσης, το TCP port και X Windows forwarding, το key agent forwarding, κ.λ., µ ορούν να ελεγχθούν, αν και όλα αυτά τα χαρακτηριστικά δεν είναι διαθέσιµα σε όλες τις SSH εφαρµογές, και δεν είναι άντα τόσο γενικά ή ευέλικτα. Η εξουσιοδότηση µ ορεί να ελεγχθεί σε ε ί εδο εξυ ηρέτη (.χ. το αρχείο etc/ssh/sshd_config για το OpenSSH), ή ανά λογαριασµό, ανάλογα µε τη µέθοδο εξουσιοδότησης ου χρησιµο οείται (.χ. αρχεία κάθε χρήστη ~/.ssh/authorized_keys, ~/.ssh2/authorization, ~/shosts, ~/k5login, κ.λ.). Forwarding (tunneling) Forwarding ή tunneling σηµαίνει ενσωµάτωση µιας άλλης υ ηρεσίας βασισµένης στο TCP, ό ως το Telnet ή το IMAP, µέσα σε µια σύνοδο SSH. Το χαρακτηριστικό αυτό φέρνει τα οφέλη ασφάλειας του ρωτοκόλλου SSH 35

36 (µυστικότητα, ακεραιότητα, ιστο οίηση, εξουσιοδότηση) σε άλλες υ ηρεσίες βασισµένες στο TCP. Παραδείγµατος χάριν, µια συνηθισµένη σύνδεση Telnet διαβιβάζει το όνοµα χρήστη, τον κωδικό ρόσβασης, και το υ όλοι ο της συνόδου σύνδεσης µη κρυ τογραφηµένα. Με την εφαρµογή του forwarding στο Telnet µέσω του SSH, όλα αυτά τα δεδοµένα κρυ τογραφούνται αυτόµατα, και ελέγχεται η ακεραιότητά τους ενώ ραγµατο οιείται και ιστο οίηση. Το ρωτόκολλο SSH υ οστηρίζει τρεις τύ ους forwarding : TCP port forwarding. Παρέχει ασφάλεια σε ο οιαδή οτε υ ηρεσία βασίζεται στο TCP Χ forwarding. Παρέχει ασφάλεια στο ρωτόκολλο X11 (δηλ, X Windows) Agent forwarding. Ε ιτρέ ει στους SSH ελάτες να χρησιµο οιούν ιδιωτικά κλειδιά SSH τα ο οία βρίσκονται σε α οµακρυσµένες µηχανές 2.4 Η αρχιτεκτονική του συστήµατος SSH Το ρωτόκολλο SSH έχει ερί ου δώδεκα ευδιάκριτα, διαδραστικά στοιχεία τα ο οία αράγουν τα ροηγούµενα χαρακτηριστικά. Το σχήµα 12 ε εξηγεί τα σηµαντικότερα στοιχεία και τις σχέσεις τους µεταξύ τους. Σχήµα 12. Αρχιτεκτονική SSH 36

37 Μία ε ισκό ηση των στοιχείων του SSH είναι η εξής : Εξυ ηρέτης (Server) Ένα ρόγραµµα ου ε ιτρέ ει τις εισερχόµενες SSH συνδέσεις σε µια µηχανή, και διαχειρίζεται την ιστο οίηση, την εξουσιοδότηση κτλ. Στις ερισσότερες SSH εφαρµογές του Unix, ο εξυ ηρέτης είναι ο sshd. Πελάτης (Client) Ένα ρόγραµµα ου συνδέεται µε τους SSH εξυ ηρέτες και υ οβάλλει αιτήµατα, ό ως " αρακαλώ συνδέστε µε" ή " αρακαλώ αντιγράψτε αυτό το αρχείο." Στο OpenSSH και Tectia, οι σηµαντικότεροι ελάτες είναι οι ssh, scp, και sftp. Σύνοδος (Session) Μια τρέχουσα σύνδεση µεταξύ ενός ελάτη και ενός εξυ ηρέτη. Αρχίζει αφότου ο ελάτης ιστο οιείται ε ιτυχώς σε έναν εξυ ηρέτη και τελειώνει όταν ολοκληρώνεται η σύνδεση. Οι σύνοδοι µ ορεί να είναι διαλογικές ή σε οµάδες. Κλειδί (Key) Ένα σχετικά µικρό οσό δεδοµένων, γενικά α ό δεκάδες σε ή bits, το ο οίο χρησιµο οιείται ως αράµετρος σε κρυ τογραφικούς αλγορίθµους. Το κλειδί δεσµεύει τη λειτουργία του αλγορίθµου µε κά οιο τρό ο στον κάτοχό του. Στην κρυ τογράφηση, εξασφαλίζει ότι µόνο κά οιος άλλος ου έχει στην κατοχή του το κλειδί µ ορεί να α οκρυ τογραφήσει το µήνυµα. Στην ιστο οίηση, ε ιτρέ ει στο χρήστη να εξακριβώσει ότι ο κάτοχος του κλειδιού υ έγραψε ραγµατικά το µήνυµα. Υ άρχουν δύο είδη κλειδιών : το συµµετρικό ή µυστικό κλειδί, και το ασυµµετρικό ή δηµόσιο κλειδί. Ένα ασυµµετρικό κλειδί έχει δύο µέρη : τα δηµόσια και ιδιωτικά συστατικά. Το ρωτόκολλο SSH έχει διάφορους τύ ους κλειδιών, ό ως συνοψίζονται στον αρακάτω ίνακα. Πίνακας 1. Τύ οι κλειδιών του ρωτοκόλλου SSH 37

38 Κλειδί χρήστη (User key) Ένα ε ίµονο, ασυµµετρικό κλειδί το ο οίο χρησιµο οιείται α ό τους ελάτες ως α όδειξη της ταυτότητας ενός χρήστη. (Ένας χρήστης µ ορεί να έχει ολλά κλειδιά/ταυτότητες). Κλειδί οικοδεσ ότη (Host key) Ένα ε ίµονο, ασυµµετρικό κλειδί το ο οίο χρησιµο οιείται α ό έναν εξυ ηρέτη ως α όδειξη της ταυτότητάς του, καθώς ε ίσης και α ό έναν ελάτη όταν α οδεικνύει την ταυτότητα του οικοδεσ ότη του. Εάν µια µηχανή τρέχει έναν SSH εξυ ηρέτη, το κλειδί οικοδεσ ότη ροσδιορίζει µοναδικά τη µηχανή. (Εάν µια µηχανή τρέχει ολλα λούς SSH εξυ ηρέτες, ο κάθε ένας µ ορεί να έχει ένα διαφορετικό κλειδί οικοδεσ ότη, ή µ ορούν να το µοιραστούν). Κλειδί συνόδου (Session key) Ένα τυχαία αραγµένο, συµµετρικό κλειδί συνόδου για την κρυ τογράφηση της ε ικοινωνίας µεταξύ ενός SSH ελάτη και εξυ ηρέτη. Μοιράζεται α ό τα δύο συµβαλλόµενα µέρη κατά τρό ο ασφαλή κατά τη διάρκεια της δηµιουργίας SSH σύνδεσης έτσι ώστε ένας sniffer να µη µ ορεί να το ανακαλύψει. Στη συνέχεια και οι δύο λευρές έχουν το κλειδί συνόδου, το ο οίο χρησιµο οιούν για να κρυ τογραφήσουν τις ε ικοινωνίες τους. Όταν η SSH σύνοδος τελειώνει, το κλειδί καταστρέφεται. Γεννήτρια κλειδιού (Key generator) Ένα ρόγραµµα το ο οίο δηµιουργεί ε ίµονα κλειδιά (κλειδιά χρήστη και κλειδιά οικοδεσ ότη) για το ρωτόκολλο SSH. Βάση δεδοµένων γνωστών οικοδεσ οτών (Known-hosts data base) Μια συλλογή κλειδιών οικοδεσ ότη. Οι ελάτες και οι εξυ ηρέτες αναφέρονται σε αυτήν τη βάση δεδοµένων για να ε ικυρώσουν ο ένας τον άλλον. Πράκτορας (Agent) Ένα ρόγραµµα το ο οίο α οθηκεύει στη µνήµη τα κλειδιά του χρήστη, έτσι ώστε να µη χρειάζεται να ξανα ληκτρολογεί τον κωδικό. Ο ράκτορας αντα οκρίνεται στα αιτήµατα για λειτουργίες οι ο οίες σχετίζονται µε κλειδιά, ό ως η υ ογραφή ενός authenticator, αλλά δεν α οκαλύ τει τα κλειδιά. 38

39 Υ ογράφων (Signer) Ένα ρόγραµµα το ο οίο υ ογράφει ακέτα ιστο οίησης βασισµένης σε οικοδεσ ότη. Τυχαίος σ όρος (Random seed) Μία οµάδα τυχαίων δεδοµένων τα ο οία χρησιµο οιούνται α ό τα συστατικά του ρωτοκόλλου SSH για να αρχικο οιήσουν γεννήτριες ψευδοτυχαίων αριθµών λογισµικού. Αρχείο διαµόρφωσης (Configuration file) Μία συλλογή ρυθµίσεων οι ο οίες καθορίζουν τη συµ εριφορά ενός SSH ελάτη ή εξυ ηρέτη. Σε µια εφαρµογή SSH δεν α αιτούνται όλα αυτά τα χαρακτηριστικά. Βεβαίως οι εξυ ηρέτες, οι ελάτες, και τα κλειδιά είναι υ οχρεωτικά, αλλά ολλές εφαρµογές δεν έχουν ράκτορα, και µερικές δεν εριλαµβάνουν ακόµη και µια βασική γεννήτρια. 2.5 Στο εσωτερικό του ρωτοκόλλου SSH-2 Το ρωτόκολλο SSH έχει δύο σηµαντικές, ασυµβίβαστες εκδόσεις, την έκδοση 1 και έκδοση 2. Αναφερόµαστε σε αυτές ως SSH-1 και SSH-2. Το ρωτόκολλο SSH-1 είναι λιγότερο ευέλικτο α ό το SSH-2 και έχει µη ε ιδιορθώσιµες αδυναµίες ασφάλειας. Οι εφαρµογές του δεν χρησιµο οιούνται σε καµία ραγµατική ανά τυξη εκτός α ό ε ιδιορθώσεις σφαλµάτων και το ρωτόκολλο ροε ιλογής για το ερισσότερα SSH λογισµικά είναι το SSH-2 εδώ και κά οιο καιρό. Το ρωτόκολλο SSH διαιρείται σε τέσσερα κύρια κοµµάτια, τα ο οία εριγράφονται τυ ικά ως τέσσερα ξεχωριστά ρωτόκολλα σε διαφορετικά έγγραφα IETF. Στην ράξη, χρησιµο οιούνται µαζί για να αρέχουν το σύνολο των υ ηρεσιών µε τις ο οίες οι ερισσότεροι χρήστες συνδέουν το ρωτόκολλο SSH ως σύνολο. Αυτά είναι : Πρωτόκολλο ε ι έδου µεταφοράς SSH (SSH-TRANS) Πρωτόκολλο ιστο οίησης SSH (SSH-AUTH) Πρωτόκολλο σύνδεσης SSH (SSH-CONN) Πρωτόκολλο µεταφοράς αρχείων SSH (SSH-SFTP) 39

40 Το σχήµα 13 εριγράφει τη διαίρεση της εργασίας µεταξύ αυτών των ρωτοκόλλων, και το ως σχετίζονται µεταξύ τους, µε τα ρογράµµατα εφαρµογής, και το δίκτυο. Τα στοιχεία µε λάγιους χαρακτήρες είναι ε εκτάσεις ρωτοκόλλων ου καθορίζονται σε ξεχωριστά ροσχέδια ιαδικτύου. Σχήµα 13. Οικογένεια ρωτοκόλλου SSH-2 Το ρωτόκολλο SSH έχει σχεδιαστεί να είναι αρθρωτό και εκτατό. Όλα τα ρωτόκολλα υρήνα καθορίζουν αφηρηµένες υ ηρεσίες τις ο οίες αρέχουν και α αιτήσεις οι ο οίες ρέ ει να καλυφθούν, αλλά ε ιτρέ ουν ολλα λούς µηχανισµούς για να το ετύχουν, καθώς ε ίσης και έναν τρό ο εύκολης εισαγωγής νέων µηχανισµών. Όλες οι κρίσιµες αράµετροι µιας SSH σύνδεσης είναι δια ραγµατεύσιµες, συµ εριλαµβανοµένων των µεθόδων και των αλγορίθµων οι ο οίοι χρησιµο οιούνται : Ανταλλαγή κλειδιών συνόδου Πιστο οίηση εξυ ηρετών Μυστικότητα και ακεραιότητα δεδοµένων Πιστο οίηση χρηστών Συµ ίεση δεδοµένων Ο ελάτης και ο εξυ ηρέτης δια ραγµατεύονται τη χρήση ενός κοινού συνόλου µεθόδων, ε ιτρέ οντας ευρεία διαλειτουργικότητα µεταξύ των διαφορετικών εφαρµογών. Στις ερισσότερες κατηγορίες, το ρωτόκολλο καθορίζει τουλάχιστον µια α αραίτητη µέθοδο, για να ροωθήσει εραιτέρω τη διαλειτουργικότητα. Αυτό σηµαίνει ότι µόνο µια ροσαρµοµένη εφαρµογή α αιτείται για να υ οστηρίξει τη µέθοδο µέσα στον κώδικά της. Ο οιαδή οτε 40

41 ιδιαίτερη µέθοδος µ ορεί στην ραγµατικότητα να τερµατιστεί α ό τον administrator σε κά οιο ιδιαίτερο εριβάλλον. Έτσι, το γεγονός ότι η ιστο οίηση δηµοσίου κλειδιού α αιτείται α ό το SSH-AUTH δε σηµαίνει ότι είναι άντα διαθέσιµη στους ελάτες α ό ο οιοδή οτε SSH εξυ ηρέτη. Σηµαίνει µόνο ότι ρέ ει να είναι διαθέσιµη και ότι θα µ ορούσε να ενεργο οιηθεί, αν υ άρχει ανάγκη. 2.6 Περίληψη ρωτοκόλλου Το SSH-TRANS είναι η θεµελιώδης δοµική µονάδα, ου αρέχει την αρχική σύνδεση, το ρωτόκολλο εγγραφών, την ιστο οίηση εξυ ηρέτη, και τις βασικές υ ηρεσίες κρυ τογράφησης και ακεραιότητας. Μετά τη δηµιουργία µίας SSH- TRANS σύνδεσης, ο ελάτης έχει ένα ενιαίο, ασφαλές, fullduplex ρεύµα δεδοµένων σε έναν ιστο οιηµένο peer. Έ ειτα, ο ελάτης µ ορεί να χρησιµο οιήσει το SSH-AUTH άνω α ό την SSH-TRANS σύνδεση για να ιστο οιήσει τον εαυτό του στον εξυ ηρέτη. Το SSH-AUTH καθορίζει ένα λαίσιο µέσα στο ο οίο µ ορεί να χρησιµο οιηθούν ολλα λοί µηχανισµοί ιστο οίησης, ε ιδιορθώνοντας ράγµατα ό ως το σχήµα και η σειρά των αιτηµάτων ιστο οίησης, οι συνθήκες για την ε ιτυχία ή την α οτυχία, και το ως ένας ελάτης µαθαίνει τις διαθέσιµες µεθόδους. Μ ορεί να υ άρξει ο οιοσδή οτε αριθµός ραγµατικών µεθόδων ου εφαρµόζονται, και το ρωτόκολλο ε ιτρέ ει αυθαίρετες ανταλλαγές ως τµήµα ο οιουδή οτε ιδιαίτερου µηχανισµού έτσι ώστε οι ε εκτάσεις του ρωτοκόλλου να καθορίζονται εύκολα για να ενσωµατώσουν ο οιαδή οτε ε ιθυµητή µέθοδο ιστο οίησης στο µέλλον. Το SSH-AUTH α αιτεί µόνο µια µέθοδο : το δηµόσιο κλειδί µε τον αλγόριθµο DSS. Καθορίζει εραιτέρω δύο ε ι λέον µεθόδους: τον κωδικό ρόσβασης και hostbased. Μετά α ό την ιστο οίηση, οι SSH ελάτες καλούν το ρωτόκολλο SSH- CONN, το ο οίο αρέχει µία οικιλία ερισσότερων υ ηρεσιών άνω α ό την ενιαία σωλήνωση ου αρέχεται α ό το SSH-TRANS. Αυτό εριλαµβάνει ο,τιδή οτε χρειάζεται για να υ οστηριχθούν οι ολλα λές διαδραστικές και µη διαδραστικές σύνοδοι : η ολυ λεξία διαφόρων ρευµάτων (ή καναλιών) άνω α ό τη σύνδεση, η διαχείριση του Χ, TCP, και agent forwarding, η διάδοση σηµάτων άνω α ό τη σύνδεση (ό ως το SIGINT, όταν ένας χρήστης ληκτρολογεί ^C για να διακόψει µια διαδικασία), ο χειρισµός τερµατικού, η συµ ίεση δεδοµένων και η α οµακρυσµένη εκτέλεση ρογράµµατος. Τέλος, µια εφαρµογή µ ορεί να χρησιµο οιήσει SSH-SFTP άνω α ό ένα SSH-CONN κανάλι για να αρέχει λειτουργίες µεταφοράς αρχείων και χειρισµού α οµακρυσµένου συστήµατος αρχείων. 41

42 Είναι σηµαντικό να γίνει κατανοητό ότι η οργάνωση, η διαστρωµάτωση, και η διαδοχική το οθέτηση των ρωτοκόλλων είναι ένα θέµα σύµβασης ή ανάγκης, όχι σχεδίου. Αν και χρησιµο οιούνται τυ ικά σε συγκεκριµένη σειρά, άλλες µορφές οργάνωσης είναι δυνατές. Για αράδειγµα, το SSH-CONN δεν είναι το οθετηµένο άνω α ό το SSH-AUTH. Και τα δύο βρίσκονται στο ίδιο ε ί εδο άνω α ό το SSH-TRANS. Τυ ικά, ένας SSH εξυ ηρέτης α αιτεί ιστο οίηση µέσω του SSH-AUTH ριν ε ιτρέψει στον ελάτη να καλέσει το SSH-CONN-και ε ίσης χαρακτηριστικά, οι ελάτες θέλουν να χρησιµο οιήσουν το SSH-CONN ροκειµένου να λάβουν τις συνηθισµένες SSH υ ηρεσίες (α οµακρυσµένο τερµατικό, agent forwarding, κ.λ.). Εντούτοις, αυτό δεν χρειάζεται να συµβεί. Ένας εξειδικευµένος SSH εξυ ηρέτης για έναν συγκεκριµένο, εριορισµένο σκο ό µ ορεί να µην α αιτήσει ιστο οιήση, και ως εκ τούτου να ε ιτρέψει σε έναν ελάτη να καλέσει µια υ ηρεσία εφαρµογής (το SSH-CONN, ή ίσως κά οια άλλη το ικά καθορισµένη υ ηρεσία) αµέσως µετά τη δηµιουργία µιας SSH- TRANS σύνδεσης. Ένας ανώνυµος SFTP εξυ ηρέτης µ ορεί να υλο οιηθεί µε αυτόν τον τρό ο. Εντούτοις, τέτοιες µεταβλητές οργανώσεις ρωτοκόλλου συναντιώνται ιθανώς µόνο σε ένα κλειστό εριβάλλον µε λογισµικό ελάτη/εξυ ηρέτη κατά αραγγελία. εδοµένου ότι οι ερισσότεροι SFTP ελάτες στον κόσµο αναµένουν να χρησιµο οιήσουν το ρωτόκολλο SSH- AUTH, ιθανώς δεν θα ε ικοινωνήσουν µε έναν τέτοιο εξυ ηρέτη. Ένας ανώνυµος SFTP εξυ ηρέτης για γενική χρήση χρησιµο οιεί το SSH-AUTH στο συνηθισµένο τρό ο και α λά αναφέρει α ευθείας ε ιτυχία για ο οιαδή οτε α ο ειραθείσα ιστο οίηση ελάτη. Ως εκ τούτου, αυτά τα ρωτόκολλα ε ινοήθηκαν ως οµάδα και στηρίζονται το ένα στο άλλο στην ράξη. Για αράδειγµα, το SSH-SFTP α ό µόνο του δεν αρέχει καµία ασφάλεια. Είναι µόνο µια γλώσσα για την οργάνωση διαδικασιών α οµακρυσµένης αρχειοθέτησης. Έχει δηµιουργηθεί για να τρέχει άνω α ό µία ασφαλή µεταφορά ό ως µια SSH σύνοδος. Οµοίως, οι µηχανισµοί του SSH- AUTH στηρίζονται σε µια ασφαλή µεταφορά σε διαφορετικό βαθµό. Ο ροφανέστερος είναι ο µηχανισµός «κωδικού ρόσβασης», ο ο οίος στέλνει α λά τον κωδικό ρόσβασης σε α λό κείµενο άνω α ό τη µεταφορά ως τµήµα ενός αιτήµατος ιστο οίησης. Προφανώς, αυτός ο µηχανισµός θα ήταν καταστρε τικός άνω α ό µια ε ισφαλή µεταφορά. Ένα άλλο σηµαντικό σηµείο είναι ότι το ρωτόκολλο SSH ασχολείται µόνο µε την ε ικοινωνία «on the wire» - δηλαδή, οι διαµορφώσεις και οι συµβάσεις του εφαρµόζονται µόνο στα δεδοµένα τα ο οία ανταλλάσσονται δυναµικά µεταξύ του SSH ελάτη και του εξυ ηρέτη. εν λέει τί οτα, για αράδειγµα, για : ιαµορφώσεις για την α οθήκευση των κλειδιών σε δίσκο Εξουσιοδότηση χρηστών (.χ., ~/.ssh/authorized_keys) Agent forwarding 42

43 Αυτές οι όψεις εξαρτώνται α ό την εφαρµογή : δεν καθορίζονται α ό το ρότυ ο, και ως εκ τούτου µ ορούν να υλο οιηθούν διαφορετικά ανάλογα µε το λογισµικό ου χρησιµο οιείται. 2.7 Το ρωτόκολλο SSH και οι µεταφορές αρχείων (scp και sftp) Το ρώτο ράγµα ου ρέ ει να γίνει κατανοητό για το ρωτόκολλο SSH και τις µεταφορές αρχείων είναι το εξής: το SSH δεν εκτελεί ραγµατικά µεταφορές αρχείων. ηλαδή το ρωτόκολλο υρήνα SSH ό ως υλο οιείται α ό ένα ρόγραµµα ό ως το ssh (SSH-TRANS, SSH-AUTH, και SSH-CONN) δεν έχει καµία ικανότητα µεταφοράς αρχείων. Μετά α ό καλό αρθωτό σχεδιασµό, η µεταφορά αρχείων είναι α λά µια α ό τις ολλές υ ηρεσίες ου µ ορόυν να τρέξουν άνω α ό ένα κανάλι σύνδεσης SSH. Στην ραγµατικότητα, τα ρογράµµατα µεταφοράς αρχείων ενσωµατωµένα στα ερισσότερα ροϊόντα SSH βασισµένα στο Unix, scp και sftp, τυ ικά δεν υλο οιούν το SSH α ό µόνα τους. Τρέχουν α λά το SSH σε µία υ οδιεργασία για να συνδεθούν µε τον α οµακρυσµένο οικοδεσ ότη, εκκινούν τον ράκτορα α οµακρυσµένης µεταφοράς αρχείων, και ε ικοινωνούν µαζί του. Ιστορικά, ο ρώτος µηχανισµός µεταφοράς αρχείων ου υλο οιήθηκε µε SSH ήταν το ρόγραµµα scp, συµ εριλαµβανόµενο στο αρχικό SSH1 ροϊόν. Το scp είναι α λά η εφαρµογή του ρωτοκόλλου SSH στο ρόγραµµα rcp του Unix. Ακριβώς ό ως το rcp τρέχει το ρόγραµµα rsh για να ε ικοινωνήσει µε τον α οµακρυσµένο οικοδεσ ότη, το scp τρέχει το ssh αντ' αυτού. Εάν το υ άρχον rsh λογισµικό είχε υ οστηρίξει έναν διακό τη για να ε ιλέξει ένα διαφορετικό ρόγραµµα α ό το ροε ιλεγµένο rsh (ό ως το scp - S), το scp ίσως οτέ δε θα είχε γραφτεί. Το ρωτόκολλο rcp ου χρησιµο οιείται α ό το scp είναι ολύ εριορισµένο. Σε µια ενιαία σύνοδο µ ορεί µόνο να µεταφέρει ένα σύνολο ολόκληρων αρχείων σε µια κατεύθυνση. εν υ άρχει φυλλοµέτρηση καταλόγων, µερική µεταφορά, ε ανάληψη των διακεκοµµένων µεταφορών, ολλα λές κατευθύνσεις µεταφοράς. Όταν η SSH Communications Security (SCS) καθόρισε την ρώτη έκδοση του ρωτοκόλλου SSH-2 και εξέδωσε τις εφαρµογές του, θέλησε να εριλάβει µια ολύ καλύτερη χρησιµότητα µεταφοράς αρχείων. Με αυτόν το στόχο, καθόρισε ένα α ολύτως νέο ρωτόκολλο α οµακρυσµένης αρχειοθέτησης, το ο οίο σχεδιάστηκε για να δουλέψει εύκολα άνω α ό µία ενιαία, αξιό ιστη, ασφαλή, σύνδεση dublex ρεύµατος α ό bytes, δηλαδή άνω α ό το SSH. Η χρησιµότητα ονοµάστηκε sftp. Ό ως µε το SSH-2, αυτό το αρχικά ατεκµηρίωτο και ιδιόκτητο ρωτόκολλο κινήθηκε τελικά ε άνω στα ρότυ α της οµάδας εργασίας IETF SECSH, ως «ρωτόκολλο µεταφοράς αρχείων SSH» (SSH-SFTP). 43

44 Μόλις συνέβη αυτό άρχισε να εµφανίζεται ε ίσης και σε άλλες εφαρµογές ό ως για αράδειγµα, το ρόγραµµα sftp µέσα στο openssh, ρώτα ως ελάτης µόνο για συµβατότητα µε τους SCS εξυ ηρέτες, µε τους sftp εξυ ηρέτες να ακολουθούν αργότερα. Το όνοµα «SFTP» είναι ανε ιτυχές α ό δύο α όψεις. Κατ' αρχάς, ροτείνει ότι το SFTP έχει κάτι να κάνει µε το ρωτόκολλο FTP ό ως καθορίζεται στο RFC Ωστόσο είναι τελείως διαφορετικά. Αν το ρωτόκολλο FTP υ όκειτο σε χρήση άνω α ό το SSH, το SFTP µ ορεί να µην είχε γραφτεί οτέ. Αλλά το SSH και το FTP δεν είναι ένας καλός συνδυασµός, έτσι γεννήθηκε το SFTP. Είναι ένα κοινό λάθος να σκεφτεί κανείς ότι µ ορεί κά ως να χρησιµο οιήσει ένα ρόγραµµα sftp για να συνδεθεί ασφαλώς µε έναν FTP εξυ ηρέτη. Το όνοµα «SFTP» είναι ε ίσης αρα λανητικό δεδοµένου ότι ροτείνει ασφάλεια. Πολλοί υ οθέτουν ότι σηµαίνει «ασφαλές FTP». Αυτό δεν ισχύει. Το ρωτόκολλο SFTP δεν έχει κανένα χαρακτηριστικό γνώρισµα ασφάλειας. 2.8 Α ειλές ου µ ορεί να αντιµετω ίσει το ρωτόκολλο SSH Ό ως ο οιοδή οτε εργαλείο ασφάλειας, το SSH έχει ιδιαίτερες α ειλές ενάντια στις ο οίες είναι α οτελεσµατικό. Ωτακουστές Ένας ωτακουστής είναι ένας εισβολέας ο ο οίος διαβάζει την κυκλοφορία του δικτύου χωρίς να το ε ηρεάζει α ό καµιά ά οψη. Η κρυ τογράφηση του SSH τον α οτρέ ει α ό το να κρυφακούσει. Το εριεχόµενο µιας συνόδου SSH, ακόµα κι αν αρεµ οδίζεται, δεν µ ορεί να α οκρυ τογραφηθεί α ό έναν εισβολέα. Υ ηρεσία ονόµατος και IP Spoofing Εάν ένας ε ιτιθέµενος υ ονοµεύει την υ ηρεσία ονόµατος (DNS, NIS κ.λ.), τα ρογράµµατα ου σχετίζονται µε το δίκτυο µ ορούν να εξαναγκαστούν να συνδεθούν µε τη λανθασµένη µηχανή. Οµοίως, ένας ε ιτιθέµενος µ ορεί να υ οδυθεί έναν οικοδεσ ότη µε την κλο ή της χρήσης της διεύθυνσης IP του. Σε καθεµία ερί τωση, ο χρήστης βρίσκεται σε ρόβληµα: το ρόγραµµα ελάτη µ ορεί να συνδεθεί µε έναν ψεύτικο εξυ ηρέτη ο ο οίος κλέβει τον κωδικό ρόσβασης όταν τον αρέχει. Το SSH ροφυλάσσει ενάντια σε αυτήν την ε ίθεση εξακριβώνοντας κρυ τογραφικά την ταυτότητα των οικοδεσ οτών των εξυ ηρετών. Κατά τη δηµιουργία µιας συνόδου, ο ελάτης SSH ε ικυρώνει το κλειδί του οικοδεσ ότη του εξυ ηρέτη α ό µια το ική λίστα η ο οία συσχετίζει τα ονόµατα και τις διευθύνσεις των εξυ ηρετών µε τα κλειδιά τους. Εάν το 44

45 αρεχόµενο κλειδί οικοδεσ ότη δεν ταιριάζει µε αυτό στον κατάλογο, το SSH αρα ονιέται. Αυτό το χαρακτηριστικό µ ορεί να τεθεί εκτός λειτουργίας σε εριβάλλοντα λιγότερο ευαίσθητα σε θέµατα ασφάλειας εάν τα µηνύµατα ροειδο οίησης γίνονται ενοχλητικά. Το ρωτόκολλο SSH-2 ε ιτρέ ει τη συµ ερίληψη των ιστο οιητικών PKI µαζί µε τα κλειδιά. Στο µέλλον, η εφαρµογή αυτού του χαρακτηριστικού γνωρίσµατος στα ροϊόντα SSH µαζί µε την ιο κοινή ε έκταση PKI θα διευκολύνει το φορτίο της διαχείρισης κλειδιών και θα µειώσει την ανάγκη για αυτήν την ιδιαίτερη ανταλλαγή ασφάλειας. Υ οκλο ή σύνδεσης Ένας «ενεργός εισβολέας», ο ο οίος όχι µόνο µ ορεί να ακούσει την κυκλοφορία του δικτύου, αλλά και να εισάγει τη δική του, µ ορεί να υ οκλέψει µια σύνδεση TCP, κλέβοντάς την κυριολεκτικά µακρυά α ό ένα α ό τα δύο νόµιµα άκρα της. Αυτό είναι ροφανώς καταστρε τικό : ανεξάρτητα α ό το όσο καλή είναι η µέθοδος ιστο οίησης, ο ε ιτιθέµενος µ ορεί α λά να εριµένει έως ότου γίνει η σύνδεση, κατό ιν κλέβει τη σύνδεση και αρεµβάλλει τις κακόβουλες εντολές του στη σύνοδο. Το ρωτόκολλο SSH δεν µ ορεί να α οτρέψει την υ οκλο ή, δεδοµένου ότι αυτό είναι µια αδυναµία στο TCP, το ο οίο λειτουργεί κάτω α ό το SSH. Εντούτοις, το SSH την καθιστά ατελέσφορη (εκτός α ό την ε ίθεση άρνησης υ ηρεσίας). Ο έλεγχος ακεραιότητας SSH ανιχνεύει εάν µια σύνοδος τρο ο οιείται κατά τη µεταφορά, και διακό τει τη σύνδεση αµέσως χωρίς τη χρησιµο οίηση ο οιωνδή οτε α ό τα αλλοιωµένα δεδοµένα. Ε ιθέσεις man-in-the-middle Μια ε ίθεση man-in-the-middle είναι ένας ιδιαίτερα λε τός τύ ος ενεργού ε ίθεσης και α εικονίζεται στο σχήµα 14. Ένας εισβολέας κάθεται µεταξύ του SSH ελάτη και του εξυ ηρέτη, αρεµ οδίζοντας όλη την κυκλοφορία και αλλάζοντας ή διαγράφοντας τα µηνύµατα. Φανταστείτε ότι ροσ αθείτε να συνδεθείτε µε έναν SSH εξυ ηρέτη, αλλά η κακόβουλη Mary αρεµ οδίζει τη σύνδεσή σας. Ωστόσο συµ εριφέρετει ακριβώς ό ως ένας SSH εξυ ηρέτης, έτσι δε γίνεται αντιλη τή, και καταλήγει να µοιράζεται ένα κλειδί συνόδου µε σας. Ταυτόχρονα, αρχίζει ε ίσης τη σύνδεσή της στον ροοριζόµενο εξυ ηρέτη σας, λαµβάνοντας ένα ξεχωριστό κλειδί συνόδου µε τον εξυ ηρέτη. Μ ορεί να συνδεθεί ό ως εσείς ε ειδή χρησιµο οιήσατε ιστο οίηση κωδικού ρόσβασης και κατά συνέ εια της δώσατε τον κωδικό ρόσβασής σας. Εσείς και ο εξυ ηρέτης σκέφτεστε ότι έχετε µια σύνδεση µεταξύ σας, όταν στην ραγµατικότητα έχετε και οι δύο συνδέσεις µε τη Mary. Κατό ιν κάθεται ακριβώς στη µέση, ερνώντας δεδοµένα µεταξύ του υ ολογιστή σας και του 45

46 εξυ ηρέτη (α οκρυ τογραφώντας σε µια λευρά µε το ένα κλειδί και ε ανακρυ τογραφώντας µε το άλλο για την αναµετάδοση). Φυσικά, µ ορεί να διαβάσει όλα όσα ερνούν και χωρίς να ανινευθεί τα τρο ο οιεί εάν το ε ιλέξει. Σχήµα 14. Ε ίθεση man-in-the-middle Το SSH αντιµετω ίζει αυτήν την ε ίθεση µε δύο τρό ους. Ο ρώτος είναι η ιστο οίηση του οικοδεσ ότη του εξυ ηρέτη. Εάν η Mary δεν έχει εισέλθει στον οικοδεσ ότη του εξυ ηρέτη, είναι ανίκανη να ε ηρεάσει την ροσω ο οίησή της, ε ειδή δεν έχει το ιδιωτικό κλειδί του οικοδεσ ότη του εξυ ηρέτη. Πρέ ει να σηµειωθεί ότι για αυτήν την ροστασία, ο ελάτης ρέ ει να ελέγχει το δηµόσιο κλειδί του οικοδεσ ότη το ο οίο αρέχεται µε τον εξυ ηρέτη α ό τη λίστα του µε γνωστούς εξυ ηρέτες. ιαφορετικά, δεν υ άρχει καµία εγγύηση ότι ο εξυ ηρέτης είναι γνήσιος. Εάν συνδέεστε για ρώτη φορά µε έναν νέο εξυ ηρέτη και αφήνετε το ssh να δεχτεί το κλειδί οικοδεσ ότη, είστε ραγµατικά ευάλωτοι σε µια man-in-the-middle ε ίθεση. Εντούτοις, υ οθέτοντας ότι δεν εξα ατάστε αυτή τη φορά, µελλοντικές συνδέσεις σε αυτόν τον εξυ ηρέτη είναι ασφαλείς εφ' όσον δεν κλέβεται το κλειδί του οικοδεσ ότη του εξυ ηρέτη. Η δεύτερη ροστασία την ο οία αρέχει το ρωτόκολλο SSH είναι µέσω ορισµένων µεθόδων ιστο οίησης χρηστών. Η µέθοδος κωδικού ρόσβασης είναι ροφανώς τρωτή, αλλά η ιστο οίηση δηµοσίου κλειδιού και hostbased αντιστέκεται στις ε ιθέσεις MITM. Η Mary δεν µ ορεί να ανακαλύψει το κλειδί συνόδου α λά µε την αρατήρηση της βασικής ανταλλαγής. Πρέ ει να εκτελέσει µια ενεργό ε ίθεση στην ο οία ραγµατο οιεί χωριστές ανταλλαγές µε κάθε λευρά, λαµβάνοντας τα χωριστά κλειδιά της µε τον ελάτη και τον εξυ ηρέτη. Και στα SSH-1 και SSH-2, η βασική ανταλλαγή σχεδιάζεται έτσι ώστε εάν το κάνει αυτό, τα ροσδιοριστικά συνόδου για κάθε λευρά είναι διαφορετικά. Όταν ένας ελάτης αρέχει µια ψηφιακή υ ογραφή είτε για την ιστο οίηση δηµοσίου κλειδιού είτε για την hostbased ιστο οίηση, εριλαµβάνει το ροσδιοριστικό συνόδου στα δεδοµένα υ ογεγραµµένο. Κατά συνέ εια, η Mary 46

47 όχι µόνο δεν µ ορεί να δώσει τον ιστο οιητή ο ο οίος αρέχεται α ό τον ελάτη στον εξυ ηρέτη, ούτε έχει ο οιοδή οτε τρό ο να εξαναγκάσει τον ελάτη στην υ ογραφή της ταυτότητας της άλλης συνόδου. Εάν δεν εξακριβώσετε την αντα όκριση ονόµατος/κλειδιού εξυ ηρέτη, η Mary µ ορεί ακόµα να εκτελέσει την man-in-the-middle-attack ε ίθεση, ακόµα κι αν δεν µ ορεί να συνδεθεί ό ως εσείς στην λευρά του εξυ ηρέτη. Ίσως µ ορεί να εισέλθει στο λογαριασµό της ή σε κά οιον άλλον τον ο οίο έχει αραβιάσει. Με κά οια ευφυϊ'α, µ ορεί ακόµα να σας εξα ατήσει για αρκετό καιρό για να κάνει τη ζηµιά. 47

48 3. Smart FTP Client 3.1 Εισαγωγή Το ρόγραµµα Smart FTP Client είναι ένας FTP ελάτης, σχεδιασµένος για την α οτελεσµατικότερη και ταχύτερη ενηµέρωση ενός δικτυακού τό ου. Είναι γεγονός ότι οι σύγχρονες α αιτήσεις σε ληροφορία στο ιαδίκτυο αυξάνονται µε ραγδαίο ρυθµό και για το λόγο αυτό οι δικτυακοί τό οι είναι αναγκαίο να χαρακτηρίζονται α ό συνεχή ανανέωση του εριεχοµένου τους µε στόχο την έγκαιρη και αξιό ιστη ενηµέρωση των χρηστών. Η ανανέωση αυτή µ ορεί να ε ιτευχθεί µε διάφορους τρό ους, ένας α ό τους ο οίους είναι η χρήση του ρωτοκόλλου FTP για τη µεταφορά των αρχείων µεταξύ του α οµακρυσµένου υ ολογιστή του χρήστη και του web εξυ ηρέτη του δικτυακού τό ου. Ωστόσο για την ασφάλεια της µεταφοράς είναι δυνατή η χρησιµο οίηση κά οιου ρωτοκόλλου το ο οίο να ροφυλάσσει τα δεδοµένα α ό διάφορους εισβολείς. Ο Smart FTP Client έχει ανα τυχθεί σε Java, η ο οία αρέχει στο ρόγραµµα τη δυνατότητα να λειτουργεί σε διαφορετικά εριβάλλοντα (Windows, Linux, Solaris) καθώς είναι ανεξάρτητη α ό την αρχιτεκτονική του συστήµατος. Το ρόγραµµα ε ιτρέ ει στους χρήστες να αντιγράψουν, να µετονοµάσουν και να διαγράψουν καταλόγους σε FTP servers καθώς και να δουλέψουν σε αράθυρο γραµµής εντολών. Μερικά α ό τα χαρακτηριστικά του ρογράµµατος είναι τα εξής : Αντιγραφή αρχείων/καταλόγων Μετονοµασία αρχείων/καταλόγων ιαγραφή αρχείων/καταλόγων ηµιουργία νέου καταλόγου Εισαγωγή ονόµατος χρήστη και κωδικού ρόσβασης Ε ιλογή τύ ου µεταφοράς (Ascii, Binary, Smart by Extension) Ε ιλογή εντολής List/Nlist Εισαγωγή εντολών FTP Οθόνη καταγραφής εντολών και α οκρίσεων εξυ ηρέτη Το ρόγραµµα ε ιτρέ ει το ανέβασµα (upload) και το κατέβασµα (download) δεδοµένων και τη διαγραφή ενός ή ερισσοτέρων αρχείων συµ εριλαµβανοµένων ολόκληρων καταλόγων µαζί µε τους υ οκαταλόγους. Ένα αράθυρο δείχνει τι οσοστό αρχείων έχει αντιγραφεί. Ε ίσης εριλαµβάνει ενεργητικό και αθητικό τρό ο µεταφοράς αρχείων. Η διαµόρφωση του ρογράµµατος ε ιτρέ ει την ανάθεση αραµέτρων µεταφοράς αρχείων ό ως ascii, binary και smart by ext ανάλογα µε την ε έκταση των αρχείων. Τέλος, όλες 48

49 οι FTP εντολές, οι λειτουργίες ελέγχου και οι α οκρίσεις εξυ ηρέτη καταγράφονται σε µία οθόνη. 3.2 Έναρξη Μετά την εκτέλεση του ρογράµµατος Smart FTP Client εµφανίζεται στην οθόνη ένα αράθυρο το ο οίο α οτελείται α ό τρία panels στη δεξιά λευρά του ό ως στο σχήµα 15 : Σχήµα 15. Αρχικό αράθυρο ρογράµµατος Το ανώτερο panel εριλαµβάνει δύο εδία : Host address Initial pathname Το εδίο Host address χρησιµο οιείται για την εισαγωγή της διεύθυνσης του web ή ftp εξυ ηρέτη. Στο εδίο Initial pathname ο χρήστης εισάγει το αρχικό όνοµα διαδροµής του εξυ ηρέτη. Εάν το εδίο είναι κενό ως αρχικό όνοµα διαδροµής θεωρείται ο ροε ιλεγµένος κατάλογος. Το µεσαίο panel α οτελείται α ό δύο εδία : Username Password 49

50 Το εδίο Username χρησιµο οιείται για την εισαγωγή του ονόµατος χρήστη για την ρόσβασή του στον εξυ ηρέτη. Στην ερί τωση ου ο εξυ ηρέτης έχει ενεργο οιήσει το «anonymous ftp» οι χρήστες δε χρειάζονται λογαριασµό στον εξυ ηρέτη. Το όνοµα του χρήστη για την ανώνυµη ρόσβαση είναι τυ ικά «anonymous». Αυτός ο λογαριασµός δε χρειάζεται κωδικό ρόσβασης. Στο εδίο password ο χρήστης εισάγει τον κωδικό ρόσβασης. Το κατώτερο panel εριλαµβάνει τρία εδία : Port number Transfer mode List/Nlist command Το εδίο Port number εριέχει τον αριθµό του port του εξυ ηρέτη. Το ροε ιλεγµένο port για τον FTP εξυ ηρέτη είναι το 21. Η λίστα Transfer mode α οτελείται α ό τρεις ε ιλογές : Smart by Extension Ascii Text Binary Data Η ε ιλογή Smart by Extension χρησιµο οιείται για τον καθορισµό του τύ ου µεταφοράς α ό τις ε εκτάσεις των αρχείων. Ο ASCII τύ ος µεταφοράς χρησιµο οιείται για τη µεταφορά κειµένου ενώ ο binary για τη µεταφορά δυαδικών δεδοµένων (εικόνες γραφικών, αρχεία video, εκτελέσιµα κτλ). Η λίστα µε την ονοµασία List/Nlist command εριέχει τον τύ ο της εντολής λίστας ου χρησιµο οιείται. Η σύνδεση στον FTP εξυ ηρέτη ραγµατο οιείται µε το κουµ ί Connect ου βρίσκεται ενεργο οιηµένο στο κάτω µέρος του αραθύρου. Για την α οσύνδεση α ό τον FTP εξυ ηρέτη χρησιµο οιείται το κουµ ί Disconnect το ο οίο βρίσκεται ενεργο οιηµένο στο κάτω µέρος του αραθύρου. 3.3 Οθόνες λοήγησης Μετά α ό µία ε ιτυχηµένη ροσ άθεια σύνδεσης, µία λίστα αρχείων και φακέλων εµφανίζεται και στις δύο λευρές του αραθύρου της εφαρµογής. Στην αριστερή λευρά εµφανίζεται η οθόνη λοήγησης της µηχανής του χρήστη η ο οία εριλαµβάνει τα ονόµατα των αρχείων και των φακέλων τα ο οία είναι α οθηκευµένα στον τρέχοντα κατάλογο του χρήστη. Είναι χωρισµένη σε τρεις στήλες οι ο οίες αντιστοιχούν σε χαρακτηριστικά των αρχείων και των φακέλων ό ως : 50

51 Όνοµα αρχείου ή φακέλου Μέγεθος και δικαιώµατα ρόσβασης Τελευταία τρο ο οίηση Στη δεξιά λευρά εµφανίζεται η οθόνη λοήγησης του FTP εξυ ηρέτη η ο οία εριέχει όλα τα αρχεία του τρέχοντος καταλόγου στα ο οία µ ορεί να έχει ρόσβαση ο χρήστης. Σχήµα 16. Οθόνη λοήγησης µηχανής χρήστη και FTP εξυ ηρέτη Στο άνω µέρος του αραθύρου βρίσκονται δύο λίστες οι ο οίες εµφανίζουν το όνοµα του τρέχοντος φακέλου του χρήστη και του FTP εξυ ηρέτη. Η µετάβαση στον κατάλογο γονέα ή η αλλαγή καταλόγου ραγµατο οιείται µε ε ιλογή της λίστας και του φακέλου ου βρίσκεται σε ανώτερο ε ί εδο στο δένδρο ου σχηµατίζεται ή σε κά οιο άλλο µέσο α οθήκευσης. 51

52 Σχήµα 17. ενδροειδής λίστα φακέλων Στο κάτω µέρος του αραθύρου εµφανίζονται οι ε ιλογές File Type και Order by οι ο οίες αντιστοιχούν στις οθόνες λοήγησης της µηχανής του χρήστη και του FTP εξυ ηρέτη. Η λίστα File Type εριλαµβάνει τους τύ ους των αρχείων ου ο χρήστης θέλει να εµφανίζονται στον τρέχοντα κατάλογο. Σχήµα 18. Λίστα µε τους τύ ους των αρχείων 52

53 Η λίστα Order by δίνει τη δυνατότητα στο χρήστη να ταξινοµήσει τα αρχεία του τρέχοντος καταλόγου σύµφωνα µε το όνοµα (αλφαβητική σειρά), τον τύ ο, το µέγεθος και την ηµεροµηνία τελευταίας τρο ο οίησης. Σχήµα 19. Λίστα ε ιλογών ταξινόµησης των αρχείων Η ε ιλογή ενός αρχείου ή φακέλου σε κάθε µία α ό τις οθόνες λοήγησης έχει ως α οτέλεσµα την το οθέτηση της οθόνης σε κόκκινο λαίσιο και την αναγραφή των χαρακτηριστικών του αρχείου στην κάτω αριστερή γωνία του αραθύρου. 53

54 Σχήµα 20. Αναγραφή χαρακτηριστικών του φακέλου ου έχει ε ιλεγεί 3.4 Ανέβασµα αρχείων στον FTP εξυ ηρέτη Η αντιγραφή αρχείων στον FTP εξυ ηρέτη ραγµατο οιείται µε την ε ιλογή του κουµ ιού Copy ου βρίσκεται στο κάτω δεξί µέρος του αραθύρου της εφαρµογής. Τα αρχεία ου έχουν ε ιλεγεί στην οθόνη λοήγησης της µηχανής του χρήστη α οθηκεύονται στον τρέχοντα κατάλογο του εξυ ηρέτη. Ένα αράθυρο ειδο οιεί τον χρήστη για την ρόοδο της µεταφοράς δηλαδή για τον αριθµό των bytes ου µεταφέρθηκαν. Παρόµοια διαδικασία ακολουθείται και για το κατέβασµα αρχείων στον τρέχοντα κατάλογο του χρήστη. 3.5 ιαγραφή αρχείων Η διαγραφή αρχείων α ό τη µηχανή του χρήστη ή τον FTP εξυ ηρέτη ραγµατο οιείται µε την ε ιλογή του κουµ ιού Delete το ο οίο βρίσκεται στο κάτω δεξί µέρος του αραθύρου της εφαρµογής. Τα αρχεία ου έχουν ε ιλεγεί στην οθόνη λοήγησης της µηχανής του χρήστη ή του FTP εξυ ηρέτη διαγράφονται α ό τον τρέχοντα κατάλογο µε την ρου όθεση ότι η ενέργεια αυτή είναι ε ιτρε τή. 3.6 Μετονοµασία αρχείων Η µετονοµασία αρχείων της µηχανής του χρήστη ή του FTP εξυ ηρέτη ραγµατο οιείται µε την ε ιλογή του κουµ ιού Rename το ο οίο βρίσκεται στο κάτω δεξί µέρος του αραθύρου της εφαρµογής. Το αρχείο ου έχει ε ιλεγεί στην 54

55 οθόνη λοήγησης της µηχανής του χρήστη ή του FTP εξυ ηρέτη µετονοµάζεται µε την ρου όθεση ότι η ενέργεια αυτή είναι ε ιτρε τή. Η εισαγωγή του νέου ονόµατος του αρχείου ραγµατο οιείται σε ένα αράθυρο ου εµφανίζεται στην άνω αριστερή γωνία του αραθύρου της εφαρµογής. 3.7 ηµιουργία καταλόγου Σχήµα 21. Μετονοµασία αρχείου Η δηµιουργία καταλόγου στη µηχανή του χρήστη ή του FTP εξυ ηρέτη ραγµατο οιείται µε την ε ιλογή του κουµ ιού New Dir το ο οίο βρίσκεται στο κάτω δεξί µέρος του αραθύρου της εφαρµογής. ηµιουργείται ένας κατάλογος στην οθόνη λοήγησης της µηχανής του χρήστη ή του FTP εξυ ηρέτη µε την ρου όθεση ότι η ενέργεια αυτή είναι ε ιτρε τή. Η εισαγωγή του νέου ονόµατος του καταλόγου ραγµατο οιείται σε ένα αράθυρο ου εµφανίζεται στην άνω αριστερή γωνία του αραθύρου της εφαρµογής. 55