ΜΙΑ ΤΓΧΡΟΝΗ ΜΑΣΙΑ ΣΗΝ ΠΑΧΤΑΡΚΙΑ ΕΡΕΤΝΗΣΙΚΗ ΕΡΓΑΙΑ. Α τάξη Γενικοφ Λυκείου Μελίκης. Τπεφθυνος καθηγητής: Μαρράς ωτήρης

Transcript

1 ΜΙΑ ΤΓΧΡΟΝΗ ΜΑΣΙΑ ΣΗΝ ΠΑΧΤΑΡΚΙΑ ΕΡΕΤΝΗΣΙΚΗ ΕΡΓΑΙΑ Α τάξη Γενικοφ Λυκείου Μελίκης Τπεφθυνος καθηγητής: Μαρράς ωτήρης

2 ΠΡΟΛΟΓΟ Η παξνχζα εξγαζία ζπληάρζεθε απφ ηελ νκάδα ηεο πξψηεο ηάμεο ηνπ Γεληθνχ Λπθείνπ Μειίθεο κε ηελ επίβιεςε θαη ην ζπληνληζκφ ηνπ ππεχζπλνπ θαζεγεηή θ.. Μαξξά. Μέζσ απηήο ηεο εξγαζίαο πξνζπαζήζακε λα ελεκεξψζνπκε ηνλ αλαγλψζηε ζρεηηθά κε ηνπο παξάγνληεο πνπ επεξεάδνπλ ην ζσκαηηθφ βάξνο, ηηο ζπλέπεηεο ηεο παρπζαξθίαο, θαζψο θαη ηνπο ηξφπνπο αληηκεηψπηζεο ηεο θαη λα ην βνεζήζνπκε λα θαηαλνήζεη ηηο ζνβαξέο δηαζηάζεηο πνπ έρεη πάξεη ζηηο κέξεο καο απηφ ην άθξσο επηθίλδπλν θαηλφκελν πνπ φκσο απαληάηαη ζε εθαηνκκχξηα άηνκα παγθνζκίσο. Θα ζέιακε λα επραξηζηήζνπκε ηδηαηηέξσο ηελ θπξία Γηαλλάθε Καηεξίλα δαζθάια ηνπ δεκνηηθνχ ζρνιείνπ γηα ηε δηαλνκή εξσηεκαηνινγίσλ ζην 1 ν δεκνηηθφ ζρνιείν Μειίθεο θαη ηνλ θχξην Κσλζηαληίλν νχξια γηα ηε δηαλνκή εξσηεκαηνινγίσλ ζην γπκλάζην Μειίθεο, φπνπ κε απηφλ ηνλ ηξφπν καο βνήζεζαλ έηζη ψζηε λα επηηχρνπκε ηελ νινθιήξσζε ηεο εξγαζίαο καο. 1

3 ΠΔΡΙΛΗΦΗ ηελ παξνχζα εξγαζία κειεηήζεθε ε παρπζαξθία, ε νπνία απνηειεί έλα απφ ηα ζεκαληηθφηεξα πξνβιήκαηα ηεο ζχγρξνλεο θνηλσλίαο. Αξρηθά κειεηήζεθαλ ηα βαζηθφηεξα αίηηα ηεο παρπζαξθίαο θαη ζπζρεηίζηεθαλ κε ηνλ ηξφπν δσήο ησλ ζεκεξηλψλ αλζξψπσλ. ηε ζπλέρεηα εμεηάζηεθαλ νη ζπλέπεηεο ηεο παρπζαξθίαο ζηελ ςπρνινγία θαη ζηελ πγεία ηνπ αηφκνπ. ην επφκελν θεθάιαην έγηλε αλαθνξά, ζηνπο ηξφπνπο αληηκεηψπηζεο ηνπ θαηλνκέλνπ απηνχ νη νπνίνη κπνξνχλ λα πεξηιιακβάλνπλ ηφζν ηελ πξνζεθηηθή δηαηξνθή ζε ζπλδπαζκφ κε ηελ άζθεζε, φζν θαη άιιεο κνξθέο αληηκεηψπηζεο φπσο ε αληηκεηψπηζε κέζσ ηεο ρεηξνπξγηθήο. Σέινο ην θαηλφκελν ηεο παρπζαξθίαο δηεπξεπλήθε ζε καζεηέο δεκνηηθνχ γπκλαζίνπ θαη ιπθείνπ κέζσ εξσηεκαηνινγίνπ. 2

4 ABSTRACT In the present work the phenomenon of obesity was studied. Initially the causes of obesity were analyzed and were associated with the life style of the people today. Next, the consequences of obesity were studied and specifically how are these connected with several complaints such as fat irregularities, metabolic and arterial complications, cancer, (pair of) compasses and so on. In the third chapter the way handling the obesity was examined and we focused not only on the special nutrition diet which can be combined with the exercise but also on the forms handling operation of obesity. Finally, the aforementioned phenomenon was investigated among students of primary and secondary school using a questionnaire. 3

5 ΠΔΡΙΔΧΟΜΔΝΑ Ππόλογορ...1 Πεπίλητη Διζαγυγή Αίηια πασςζαπκίαρ...7 Κύπια αίηια ηηρ πασςζαπκίαρ...7 Άλλα αίηια ηηρ πασςζαπκίαρ Παιδική πασςζαπκία Αίηια παιδικήρ πασςζαπκίαρ ςνέπειερ ηηρ πασςζαπκίαρ...12 ςνέπειερ ζηο καπδιαγγειακό ζύζηημα...14 Παθήζειρ ηος δέπμαηορ...14 ςνέπειερ ζηο μεηαβολιζμό...14 Δμθάνιζη καπκίνος...14 Αναπνεςζηικό ζύζηημα...15 Παθήζειρ ζε ζσέζη με αςξημένη ενδοκοιλιακή πίεζη...15 ςνέπειερ ζηο αναπαπαγυγικό ζύζηημα Σπόποι καηαπολέμηζηρ πασςζαπκίαρ...16 Ππόγπαμμα διαηποθήρ...16 Χειποςπγική ανηιμεηώπιζη πασςζαπκίαρ Γιεπεύνηζη ηος θαινομένος ηηρ πασςζαπκίαρ μέζυ επυηημαηολογίυν ςμπεπάζμαηα Βιβλιογπαθία...27 Παπάπηημα Ι

6 1. ΔΙΑΓΧΓΗ Παρπζαξθία είλαη θιηληθή θαηάζηαζε ζηελ νπνία ε ππεξβνιηθή απνζήθεπζε ιίπνπο κπνξεί λα έρεη αξλεηηθέο ζπλέπεηεο γηα ηελ πγεία ηνπ αηφκνπ. χκθσλα κε ην Γείθηε Μάδαο ψκαηνο (ΓΜ) σο παρχζαξθνη ραξαθηεξίδνληαη ηα άηνκα κε ΓΜ κεγαιχηεξν απφ 30. Καηά κέζν φξν, νη παρχζαξθνη άλζξσπνη έρνπλ κεγαιχηεξε δαπάλε ελέξγεηαο απφ ιεπηφηεξνπο, ιφγσ ηεο ελέξγεηαο πνπ απαηηείηαη γηα λα δηαηεξεζεί κηα απμεκέλε κάδα ζψκαηνο. Η παρπζαξθία είλαη κηα δηαηξνθηθή δηαηαξαρή επξέσο δηαδεδνκέλε πνπ δηακνξθψλεηαη κε βάζε πνιινχο θαη δηαθνξεηηθνχο παξάγνληεο. Φαίλεηαη πσο καζηίδεη θπξίσο ηηο αλεπηπγκέλεο ρψξεο, παξφιν πνπ απαληάηαη θαη ζε αλαπηπζζφκελεο πεξηνρέο. Δίλαη κηα ζχγρξνλε λφζνο ηδηαίηεξα αλεζπρεηηθή εθφζνλ είλαη κηα θχξηα αηηία ζαλάηνπ θαη απμάλεη ηνλ αξηζκφ ησλ ζπκάησλ ηεο θαζεκεξηλά. ηελ Δπξσπατθή Έλσζε έλα εθαηνκκχξην ζάλαηνη νθείινληαη ζην ππεξβνιηθφ βάξνο. Ιδηαίηεξε αχμεζε ησλ αζζελψλ ηεο λφζνπ παξνπζηάδεηαη ζην δπηηθφ θφζκν. Απηφ θαίλεηαη λα ζπκβαίλεη θαζψο ζηηο πεξηνρέο εθείλεο νη άλζξσπνη δελ έρνπλ ζπλδέζεη ην ηδαληθφ βάξνο ηνπ ζψκαηφο ηνπο κε έλα πγηέο ζψκα. Πιεξνθνξίεο βαζηζκέλεο ζε κειέηεο γλσζηνπνηνχλ πσο παξνπζηάδεηαη κεγαιχηεξν πνζνζηφ παρπζαξθίαο ζηηο γπλαίθεο ζπγθξηηηθά κε ηνπο άληξεο. Δπηπιένλ, ζχκθσλα κε έξεπλεο ζε θάζε 3 άηνκα ην έλα είλαη ππέξβαξν, έλα παρχζαξθν θαη δπζηπρψο κφλν έλα έρεη θπζηνινγηθφ βάξνο. Απειπηζηηθά αλεπηπγκέλε είλαη ε παηδηθή παρπζαξθία, θαη ηείλεη λα παξακέλεη έλα πνιχ ζνβαξφ πξφβιεκα παγθνζκίσο. χκθσλα κε έξεπλεο ην ¼ παηδηά ζηελ Διιάδα είλαη ππέξβαξν. Ιαηξηθέο κειέηεο έρνπλ απνδείμεη πσο φηαλ έλα παηδί είλαη ππέξβαξν θαηά ηελ παηδηθή θαη εθεβηθή ηνπ ειηθία θαηαδηθάδεηαη, θαζψο ζα εμαθνινπζεί λα είλαη θαη θαηά ηελ ελειηθίσζή ηνπ. Οη κεγάινπ κεγέζνπο δηαζηάζεηο πνπ έρεη πάξεη ε αζζέλεηα επηηξέπεη ζηνπο εηδηθνχο λα ηελ απνθαινχλ σο επηδεκία. Η παρπζαξθία δελ παξνπζηάδεη θάπνηα ηδηαίηεξα ζπκπηψκαηα. Αλαγλσξίδεηαη απφ ηελ ππεξβνιηθή αχμεζε ηνπ βάξνπο. Απηφ ηελ θάλεη αθφκε πην «χπνπιε», εθφζνλ ν αζζελήο 5

7 δελ έρεη ηε δπλαηφηεηα λα θαηαιάβεη πφηε ην βάξνο ηνπ μεπεξλάεη απιά ην ηδαληθφ θαη πφηε θαηαιήγεη λα γίλεηαη ππέξβαξνο. Απηή ε μαθληθή επίζεζε ηεο λφζνπ κπνξεί λα είλαη αξθεηά επηθίλδπλε γηα ην άηνκν πνπ λνζεί. Χζηφζν ε πνξεία ηεο αζζέλεηαο είλαη αλαζηξέςηκε θαη κπνξεί λα αληηκεησπηζηεί κε δίαηηα θαη ζσκαηηθή άζθεζε. Παξά ηηο ζπλερείο έξεπλεο πνπ έρνπλ πινπνηεζεί ηα απνηειέζκαηα δελ είλαη ελζαξξπληηθά. ηελ παξαθάησ εξγαζία παξνπζηάδνληαη ιεπηνκεξψο ηα αίηηα ηεο παρπζαξθίαο, νη επηπηψζεηο ηεο ζηνλ αλζξψπηλν νξγαληζκφ θαζψο θαη νη ηξφπνη αληηκεηψπηζήο ηεο. Η εξεπλεηηθή εξγαζία νινθιεξψλεηαη κε κηα βαζχηεξε δηεξεχλεζε ηνπ ζέκαηνο κέζσ ελφο εξσηεκαηνινγίνπ, ην νπνίν πξαγκαηνπνηήζεθε ζε καζεηέο δεκνηηθνχ, γπκλαζίνπ θαη ιπθείνπ ψζηε λα ζπζρεηηζηεί ην θαηλφκελν ηεο παρπζαξθίαο θαη ν ηξφπνο δσήο κε ηελ ειηθία. 6

8 2. ΑΙΣΙΑ ΣΗ ΠΑΥΤΑΡΚΙΑ Οη αηηίεο πξφθιεζεο ηηο παρπζαξθίαο κπνξεί λα δηαθέξνπλ απφ άηνκν ζε άηνκν. Γελεηηθνί, πεξηβαιινληηθνί, ςπρνινγηθνί, θαη άιινη παξάγνληεο κπνξνχλ λα ζπκβάιινπλ ζηε δεκηνπξγία ηεο. 2.1 Κύξηα αίηηα ηεο παρπζαξθίαο 1. Γελεηηθνί παξάγνληεο Η παρπζαξθία θαίλεηαη λα επεξεάδεηαη ζεκαληηθά απφ γελεηηθνχο παξάγνληεο. Χζηφζν, ην γεγνλφο φηη ηα κέιε κηαο νηθνγέλεηαο κνηξάδνληαη θαηά θαλφλα θνηλφ ηξφπν δσήο θαη άξα δηαηξνθηθψλ ζπλεζεηψλ θαζηζηά δχζθνιε ηελ αλαγλψξηζε ηνπ βαζκνχ επίδξαζεο ησλ γελεηηθψλ παξαγφλησλ. Σαπηφρξνλα, κέζα ζην ίδην νηθνγελεηαθφ πεξηβάιινλ κνηξάδνληαη ηαπηφρξνλα θαη θνηλέο ζπκπεξηθνξέο, ηξφπνη δηαρείξηζεο ησλ ζπγθξνχζεσλ, ηξφπνη αληηκεηψπηζεο ηνπ άγρνπο, ν ζπλδπαζκφο φισλ ησλ παξαπάλσ ηηο δπζθνιεχεη λα κηιάκε γηα μεθάζαξνπο γελεηηθνχο παξάγνληεο ηεο παρπζαξθίαο. 2. Πεξηβαιινληηθνί παξάγνληεο Πέξα απφ ηνπο γελεηηθνχο παξάγνληεο, θαζνξηζηηθφ ξφιν ζηελ αλάπηπμε παρπζαξθίαο θαίλεηαη λα έρνπλ θαη δηάθνξνη πεξηβαιινληηθνί παξάγνληεο. Σν επίπεδν ηεο ζσκαηηθήο δξαζηεξηφηεηαο αιιά θαη νη πξνζσπηθέο επηινγέο ηξνθψλ, αξηζκνχ γεπκάησλ θηι επεξεάδνπλ ην βάξνο ηνπ αηφκνπ. Γηα παξάδεηγκα νη έιιελεο θαηά ηα ηειεπηαία ρξφληα δείρλνπλ κηα κεγάιε ζηξνθή ζηηο ηξνθέο κε πνιιά ζπληεξεηηθά θαη ιίπνο, γηα παξάδεηγκα ην «γξήγνξν θαγεηφ» (fast-food), ζε αληίζεζε κε ηνπο έιιελεο πξνεγνχκελσλ γελεψλ πνπ πξνηηκνχζαλ ηελ επξέσο πηα δηαδεδνκέλε «κεζνγεηαθή δηαηξνθή» ηνπ ειαηφιαδνπ, ησλ ιαραληθψλ θαη ησλ θξνχησλ. 3. Φπρνινγηθνi παξάγνληεο Οη ςπρνινγηθνί παξάγνληεο κπνξνχλ ηηο λα επεξεάζνπλ ηηο ζπλήζεηεο θαηαλάισζεο ηξνθήο. Πνιινί άλζξσπνη ηξψλε αληηδξαζηηθά ζηα αξλεηηθά ζπλαηζζήκαηα: ζην άγρνο, ζηε ιχπε, ζην ζπκφ. Πξφζθαηε έξεπλα απνθάιπςε πσο ην 70% ησλ αλζξψπσλ, φηαλ αγρψλεηαη, θαηαθεχγεη ζην ςπγείν. Σν θαγεηφ ζεσξείηαη έλα 7

9 ηζρπξφ θαηαπξαυληηθφ-εξεκηζηηθφ ζε έληνλα αξλεηηθά ζπλαηζζήκαηα. 4. Άιιεο αηηίεο ηεο παρπζαξθίαο Σηο αζζέλεηεο κπνξνχλ λα νδεγήζνπλ ζηελ παρπζαξθία ή έζησ ζε κηα ηάζε αχμεζεο ηνπ βάξνπο. Ο ππνζπξενεηδηζκφο, ην ζχλδξνκν Cushing, ε θαηάζιηςε θαη νξηζκέλα λεπξνινγηθά πξνβιήκαηα πνπ κπνξνχλ λα νδεγήζνπλ ζηελ ππεξθαηαλάισζε ηξνθήο ή ζηελ αχμεζε βάξνπο. Σα θάξκαθα, ηα ζηεξνεηδή θαη κεξηθά αληηθαηαζιηπηηθά ράπηα κπνξνχλ λα πξνθαιέζνπλ αχμεζε βάξνπο. Μεηαβοιηθοί ιόγοη Έρεη ππνζηεξηρζεί φηη ε παρχζαξθνη κπνξεί λα πξνζιακβάλνπλ ηα ίδηα πνζά ζεξκίδσλ κε θπζηνινγηθνχο αλζξψπνπο αιιά έρνπλ ειαηησκέλν κεηαβνιηζκφ. Παξ φιν πνπ νη έξεπλεο έρνπλ δείμεη φηη φλησο νη παρχζαξθνη έρνπλ δηαηαξαρέο ηνπ κεηαβνιηζκνχ είλαη δχζθνιν λα εθηηκεζεί ν αθξηβήο ξφινο απηψλ ησλ δηαηαξαρψλ. Σν πην πηζαλφλ είλαη φηη νη πεξηζζφηεξεο πεξηπηψζεηο παρπζαξθίαο είλαη απνηέιεζκα απμεκέλεο ιήςεο ηξνθήο ή ηνπιάρηζηνλ απμεκέλσλ ζεξκίδσλ. Οη πην ζπλεζηζκέλεο κεηαβνιηθέο δηαηαξαρέο ζηελ παρπζαξθία είλαη ε αχμεζε ηεο ρνιεζηεξφιεο, ησλ ηξηγιπθεξηδίσλ, ησλ θεηνληθψλ ζσκάησλ, ηεο γιπθφδεο ηηο ηλζνπιίλεο θαη ηνπ νπξηθνχ νμένο ζην πιάζκα. Η πατσζαρθία ως αποηέιεζκα άιιωλ λόζωλ Τπάξρνπλ πεξηπηψζεηο θαηά ηηο νπνίεο νξηζκέλεο αζζέλεηεο, ή θαη θάξκαθα κπνξεί λα πξνδηαζέηνπλ ζε παρπζαξθία. Παξαδείγκαηα ηέηνησλ πεξηπηψζεσλ απνηεινχλ ν ππνζπξενεηδηζκφο, ην ζχλδξνκν Cushing, ή θαη θάπνηεο ηηο ζπάληεο νξκνληθέο δηαηαξαρέο. Φπζηθά, αζζέλεηεο ηηο ςπρηθήο ζθαίξαο ηηο ε βνπιηκία, νη δηαηαξαρέο ιήςεο ηξνθήο θαη ππνρνλδξηαθή ππεξθαγία νδεγνχλ ηηο ζε παρπζαξθία. Απφ θαξκαθεπηηθέο νπζίεο ελνρνπνηνχληαη ηα ζηεξνεηδή (θνξηηδφλε), ηα αληηςπρσζηθά θάξκαθα θαη νξηζκέλεο ζεξαπείεο ππνγνληκφηεηαο. 8

10 Η πατσζαρθία ως αποηέιεζκα ηοσ ύπλοσ Η ζπκπεξηθνξά ηνπ χπλνπ έρεη ιάβεη πνιχ ιηγφηεξε πξνζνρή ζε ζρέζε κε ηελ δηαηξνθή θαη ηελ θπζηθή δξαζηεξηφηεηα. Μία ζεσξία αλαθέξεη φηη νη άλζξσπνη κε ζχληνκν χπλν έρνπλ ρακειή ζεξκηδηθή πξφζιεςε θαη δαπάλεο, δεδνκέλνπ φηη ε ζηέξεζε χπλνπ νδεγεί ζπρλά ζε αιιαγέο ζηε δηάξζξσζε ηνπ ζηάδηνπ ηνπ χπλνπ θαη ηα απνηειέζκαηα λα είλαη ε θφπσζε, ηα ζσκαηηθά θαη ςπρνινγηθά πξνβιήκαηα θαη ηα ρακειά επίπεδα δξαζηεξηφηεηαο. Η ζηέξεζε χπλνπ νδεγεί ζε αιιαγέο ζηα επίπεδα αξθεηψλ νξκνλψλ ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ ηεο ιεπηίλεο, ηλζνπιίλεο, ηεο θνξηηδφιεο θαη απμεηηθήο νξκφλεο. Οη νξκνληθέο αιιαγέο κπνξνχλ λα ζπκβάινπλ ζηελ ελεξγεηαθή αληζνξξνπία θαη ζηε ζπλέρεηα λα νδεγήζνπλ ζε ππέξβαξν ή παρχζαξθν άηνκν. Η οηθολοκηθή θρίζε ως αίηηο ηης πατσζαρθίας: Η πξφζθαηε ρξεκαηνπηζησηηθή θξίζε απνηειεί κηα απφ ηηο κεγαιχηεξεο ζηελ παγθφζκηα νηθνλνκία θαη έρεη κεηαθεξζεί κε ζθνδξφηεηα ζηελ πξαγκαηηθή νηθνλνκία, κε απνηέιεζκα ηελ χθεζε θαη ηελ πηψζε ηηο απαζρφιεζεο ζε παγθφζκηα θιίκαθα. Η παξνχζα θξίζε πιήηηεη δπζαλάινγα ηηο ρψξεο ρακειήο θαη κέζεο αλάπηπμεο αιιά θαη ηα ρακειφηεξα θνηλσληθά ζηξψκαηα ζην εζσηεξηθφ ησλ ρσξψλ. Η αλεξγία, ε εππξφζβιεηε εξγαζία θαη ε αλαζθάιεηα έρνπλ ζεκαληηθή αξλεηηθή επίδξαζε ζηελ πγεία. 9

11 2.2. Παηδηθή παρπζαξθία Έλα απφ ηα δπζθνιφηεξα πξνβιήκαηα πνπ αληηκεησπίδεη ν παηδίαηξνο είλαη ε παηδηθή παρπζαξθία. Σν παηδί απφ ηε γέλλεζή ηνπ κέρξη ηελ ειηθία ησλ 19 έσο 20 εηψλ παξνπζηάδεη κία αχμεζε ηνπ βάξνπο αιιά θαη ηνπ χςνπο. Αλ απηά ηα δχν κεγέζε απμάλνπλ θαηά ηξφπν αξκνληθφ, ην ζψκα έρεη ζσζηέο αλαινγίεο. Αλ ε αχμεζε ηνπ βάξνπο είλαη ηαρχηεξε απφ ηελ αχμεζε ηνπ χςνπο, ην παηδί είλαη ππέξβαξν. Αίηηα παηδηθής πατσζαρθίας Η θπξηφηεξε αηηία είλαη ν γξήγνξνο ηξφπνο δσήο ησλ γνλέσλ θαη ζε αληίθξηζκα ζηα παηδηά ηνπο πνπ δελ έρνπλ ηνλ ρξφλν λα αθηεξψζνπλ ηελ απαξαίηεηε πξνζνρή ζηε δηαηξνθή ησλ παηδηψλ ηνπο. Έηζη, παξέρνπλ ζηα παηδηά γξήγνξα θαη πξφρεηξα γεχκαηα, ζλαθ, γιπθά, κε απνηέιεζκα λα γίλεηαη ππεξθαηαλάισζε ζεξκίδσλ θαη ιίπνπο θαη ζε ζπλδπαζκφ κε ηε κεησκέλε θπζηθή δξαζηεξηφηεηα λα νδεγνχκαζηε ζηελ παηδηθή παρπζαξθία. Πνιιέο θνξέο νη γνλείο ή νη άλζξσπνη απφ ην ζηελφ νηθνγελεηαθφ πεξηβάιινλ (παππνχδεο) γηα ιφγνπο θαζαξά ζπλαηζζεκαηηθνχο ππεξζηηίδνπλ θαη πηέδνπλ ην παηδί λα θάεη θάηη ρσξίο απηφ λα πεηλάεη πάληνηε λνκίδνληαο φηη έηζη ζα εθθξάζνπλ ηελ αγάπε ηνπο εθφζνλ δελ έρνπλ ηνλ απαηηνχκελν ρξφλν γηα λα αθηεξψζνπλ ζε απηφ. Δπίζεο, έλα αθφκε ιάζνο πνπ θάλνπλ νη γνλείο είλαη ε απαγφξεπζε ηξνθίκσλ ή ε ρξήζε ηνπο σο κέζα επηβξάβεπζεο. Μηα άιιε ζεκαληηθή αηηία ηεο παηδηθήο παρπζαξθίαο είλαη ε εηθφλα πνπ έρεη ην παηδί γηα ηνπο γνλείο ηνπ. Οη γνλείο πξέπεη λα γίλνπλ πξφηππν γηα ηα παηδηά ηνπο. Έξεπλεο έρνπλ δείμεη φηη ηα πεξηζζφηεξα παρχζαξθα παηδηά έρνπλ θαη παρχζαξθνπο γνλείο. Αλεμάξηεηα αλ ην παηδί είλαη παρχζαξθν ή φρη κηα ζσζηά ηζνξξνπεκέλε δηαηξνθή πνπ ζα θαιχπηεη ηηο αλάγθεο ηνπ θαη ζα ην βνεζήζεη ζηελ αλάπηπμε είλαη απαξαίηεηε. Η απαξαίηεηε ελέξγεηα ζα εθνδηάδεη ην ζψκα θαη ην κπαιφ γηα λα κπνξεί λα απνδψζεη ζηηο πλεπκαηηθέο θαη ζσκαηηθέο εξγαζίεο ηνπ. εκαληηθή είλαη θαη ε θαζεκεξηλή θαηαλάισζε ελφο πιήξνπο θαη ηζνξξνπεκέλνπ 10

12 πξσηλνχ. Έρεη απνδεηρηεί φηη ηα παηδηά πνπ ηξψλε έλα θαιφ πξσηλφ ππεξηεξνχλ ζηηο επηδφζεηο ηνπο ζε ζρέζε κε ηα παηδηά πνπ δελ ηξψλε θάηη ή ηξψλε έηνηκα ζλαθ ηνπ θπιηθείνπ. Σξφθηκα φπσο παηαηάθηα, γαξηδάθηα, ζνθνιάηα, κπηζθφηα, ηπξφπηηεο, αλαςπθηηθά, ηα νπνία είλαη πινχζηα ζε ιίπνο θαη δάραξε θαη θησρά ζε ζξεπηηθά ζπζηαηηθά δελ ζα βνεζήζνπλ ζηελ απφδνζε ηνπ παηδηνχ. 11

13 3. ΤΝΔΠΔΙΔ ΣΗ ΠΑΥΤΑΡΚΙΑ Κίλδσλοη γηα ηελ σγεία Η παρπζαξθία δελ είλαη απιψο έλα ζέκα αηζζεηηθήο. Δίλαη έλαο ζνβαξφο θίλδπλνο γηα ηελ πγεία. πλδέεηαη κε κηα ζεηξά απφ ρξφληεο θαη εμαζζελεηηθέο λφζνπο (ηα ιεγφκελα ζπλνδά λνζήκαηα), φπσο δηαβήηεο ηχπνπ 2, θαξδηαθή λφζνο, πςειή αξηεξηαθή πίεζε, νξηζκέλεο κνξθέο θαξθίλνπ, ππληθή άπλνηα θαη πφλν ζηηο αξζξψζεηο. Όζν ν Γείθηεο Μάδαο ψκαηνο (ΓΜ) απμάλεηαη, άιιν ηφζν εληείλεηαη ν θίλδπλνο εκθάληζεο ζπλνδψλ λνζεκάησλ. Όηαλ ε παρπζαξθία γίλεηαη λνζνγφλνο ηα πξνβιήκαηα πγείαο γίλνληαη απεηιεηηθά γηα ηε δσή. Η παρπζαξθία ζπλνδεχεηαη απφ επηπινθέο δηαθφξσλ ηχπσλ, φπσο κεηαβνιηθέο, αξηεξηαθέο, αλαπλεπζηηθέο, νζηεναξζξηθέο, θιεβηθέο θαη ρεηξνπξγηθέο. Οη αλσκαιίεο ηεο αλνρήο ησλ πδαηαλζξάθσλ είλαη ζπρλέο, αιιά ππνρσξνχλ κε ηελ απψιεηα βάξνπο. Η πνιχ παξαηεηακέλε δηέγεξζε ηεο παγθξεαηηθήο εθθξίζεσο κπνξεί λα θαηαιήμεη ζε γλήζην δηαβήηε. Ο έλαο παρχζαξθνο ζηνπο πέληε γίλεηαη δηαβεηηθφο. Οη ιηπηδηθέο αλσκαιίεο είλαη ζπρλέο, ηδίσο ε ππεξηξηγιπθεξηδηαηκία. ηνπο αζζελείο απηνχο παξνπζηάδνληαη ζπλήζσο θξίζεηο ζηελ νπξηθή αξζξίηηδα θαη παγθξεαηίηηδα. Οη αξηεξηαθέο επηπινθέο βαξχλνπλ θπξίσο ηηο αλδξνεηδείο παρπζαξθίεο. Η αξηεξηαθή ππέξηαζε είλαη ζπρλφηεξε απφ φζν είλαη ζε άηνκα θπζηνινγηθνχ βάξνπο. Αιιά ε ππέξηαζε απηή, ζε ζπλδπαζκφ κε άιινπο παξάγνληεο θηλδχλνπ (δηαβήηε, ππεξηξηγιπθεξηδηαηκία) επλνεί ηελ εκθάληζε θαξδηαθήο ή ζηεθαληαίαο αλεπάξθεηαο.δπηπιένλ ηα εγθεθαιηθά αγγεηαθά επεηζφδηα δελ είλαη ζπάληα. Δπίζεο, ν παρχζαξθνο ππνθέξεη απφ κείσζε ηεο δσηηθήο ρσξεηηθφηεηαο ησλ πλεπκφλσλ ηνπ θαη πηψζε ηνπ θνξεζκνχ ηνπ αίκαηνο κε νμπγφλν. Απηφ ηνλ θάλεη εππαζή ζε επεηζφδηα βξνγρίηηδαο. Χο αθξαία πεξίπησζε κπνξεί λα παξαηεξεζεί ην θαξδηνπλεπκνληθφ ζχλδξνκν ησλ παρχζαξθσλ, κε θχξηα εθδήισζε ηελ αθαηάζρεηε ππλειία (ζχλδξνκν Πίθγνπηθ ) Αθφκε ε παρπζαξθία επηηείλεη ηηο εθθπιηζηηθέο παζήζεηο ησλ ηζρίσλ θαη ησλ γνλάησλ. Αχμεζε ηνπ βάξνπο θαηά έλα ρηιηφγξακκν ηεηξαπιαζηάδεη ηελ πίεζε πνπ αζθείηαη ζηηο αξζξψζεηο απηέο θαηά ηε βάδηζε. 12

14 Οη επηπινθέο απφ ηηο θιέβεο είλαη ζπρλφηεξεο ζηηο γπλαηθνεηδείο παρπζαξθίεο, ηδίσο κε ηελ εκκελφπαπζε, κε απνηέιεζκα κεγάιε ζπρλφηεηα κεηεγρεηξεηηθψλ ζξνκβψζεσλ θαη άηνλσλ ειθψλ ηεο θλήκεο. Γεληθά ε παρπζαξθία απμάλεη ηνλ εγρεηξεηηθφ θίλδπλν. Θάλαηος Ο θίλδπλνο γηα πξψηκν ζάλαην ιφγσ δηαθφξσλ λφζσλ κεγαιψλεη φζν απμάλεηαη ν ΓΜ. Δπηπιένλ, φζν παξαηείλεηαη ην δηάζηεκα θαηά ην νπνίν έλα άηνκν παξακέλεη παρχζαξθν, ηφζν απμάλεηαη ν θίλδπλνο γηα πξψηκν ζάλαην. ηελ Δπξψπε, άηνκα πεζαίλνπλ θάζε ρξφλν απφ αίηηα πνπ ζπλδένληαη άκεζα κε ηελ παρπζαξθία. Σα απμεκέλα πνζνζηά ζαλάηνπ ζπλδένληαη άκεζα κε ηελ αχμεζε ηνπ ζσκαηηθνχ βάξνπο. Σα άηνκα πνπ δπγίδνπλ 50% πάλσ απφ ην κέζν βάξνο αληηκεησπίδνπλ δχν θνξέο κεγαιχηεξν θίλδπλν πξψηκνπ ζαλάηνπ απφ εθείλα πνπ δελ είλαη ππέξβαξα.. ρεηξφηεξε πνηφηεηα δσήο. Ο πξψηκνο ζάλαηνο δελ είλαη ε κνλαδηθή ζπλέπεηα ηεο παρπζαξθίαο θαη ηεο λνζνγφλνπ παρπζαξθίαο. Οη θνηλσληθέο, ςπρνινγηθέο θαη νηθνλνκηθέο ζπλέπεηεο είλαη κηα πξαγκαηηθφηεηα θαη κπνξεί λα απνβνχλ ηδηαηηέξσο θαηαζηξεπηηθέο. Η παρπζαξθία είλαη ζπλδεδεκέλε κε κηα ρεηξφηεξε πνηφηεηα δσήο θαη ππνλνκεχεη ηε θπζηθή, ζπλαηζζεκαηηθή θαη θνηλσληθή ιεηηνπξγηθφηεηα ηνπ αηφκνπ. Πνιιά ππέξβαξα άηνκα έξρνληαη αληηκέησπα κε επηθξηηηθά ζρφιηα θαη κηα άληζε θνηλσληθή κεηαρείξηζε. Πέθηνπλ ζε θαηάζιηςε ή/θαη πηνζεηνχλ ακπληηθή ζπκπεξηθνξά, αδπλαηψληαο λα δήζνπλ ηε δσή ηνπο ζην έπαθξνλ. Τπνρξενχληαη λα πξνζαξκνζηνχλ ζε πξνβιήκαηα ηεο θαζεκεξηλφηεηαο, απφ ην λα βξνπλ γηα παξάδεηγκα σξαία ξνχρα ζην κέγεζφο ηνπο κέρξη λα επηλνήζνπλ άλεηνπο ηξφπνπο κεηαθίλεζεο θαη δηαβίσζεο. Παξάιιεια, νη θαζεκεξηλέο δξαζηεξηφηεηεο γίλνληαη θνπηψδεηο θαη νινέλα θαη πην δχζθνιεο. Σα παρχζαξθα άηνκα έξρνληαη ηαπηφρξνλα αληηκέησπα κε ηνλ θνηλσληθφζηηγκαηηζκφ ζηελ εχξεζε εξγαζίαο θαη ηελ εθπαίδεπζε. πλήζσο αληηκεησπίδνληαη σο άηνκα κε ιηγφηεξα πξνζφληα, πνπ πζηεξνχλ ζε επαγγεικαηηθή δενληνινγία, κε ζπλαηζζεκαηηθά πξνβιήκαηα ή πξνβιήκαηα ζηηο δηαπξνζσπηθέο ζρέζεηο. Δπηγξακκαηηθά, γηα ηηο επηπηψζεηο ηεο παρπζαξθίαο ζηελ πγεία ζα κπνξνχζακε λα αλαθέξνπκε ηα εμήο: 13

15 1. πλέπεηεο ζην θαξδηαγγεηαθό ζύζηεκα: 1) αξηεξηαθή ππέξηαζε 2) ζηεθαληαία λφζνο 3) ζπκθνξεηηθή θαξδηαθή αλεπάξθεηα 4) θιεβηθή αλεπάξθεηα 5)ζηεζάγρε 6) έκθξαγκα ηνπ κπνθαξδίνπ 7) ελ ησ βάζεη θιεβνζξφκβσζε 2. Παζήζεηο ηνπ δέξκαηνο : 1) ξαγάδεο 2) κειαληινχζα αθάλζσζε 3) ιεκθνίδεκα 4) θπηηαξίηηδα 5) δαζπηξηρηζκφο 6) παξάηξηκκα (θαληηληίαζε) Αξλεηηθή επίδξαζε ζηελ ςπρνινγία Άζρεκε πνηόηεηα δσήο 3. πλέπεηεο ζην κεηαβνιηζκό : 1) δπζιηπηδαηκία 2) αχμεζε νιηθήο ρνιεζηεξίλεο 3) αχμεζε ρνιεζηεξίλεο ρακειήο ππθλφηεηαο (LDL) 4) κείσζε ρνιεζηεξφιεο πςειήο ππθλφηεηαο (HDL) 5) αχμεζε ηξηγιπθεξηδίσλ 6) κε ηλζνπιηλνεμαξηψκελνο ζαθραξψδεο δηαβήηεο 4. Δκθάληζε θαξθίλνπ : 1) θαξθίλνο ηνπ καζηνχ (x 1,5) 2) θαξθίλνο παρέσο εληέξνπ (x 1,7) 14

16 3) θαξθίλνο ηνπ ελδνκεηξίνπ (x 5,4 ) 4) ρνιεδφρνπ θχζηεσο (x 3,6) 5) άιινη θαξθίλνη : αηξνδφρνπ θχζηεσο,ηξαρήινπ ηεο κήηξαο,σνζεθψλ,πξνζηάηε. 5. Αλαπλεπζηηθό ζύζηεκα : 1) ζχλδξνκν ππναεξηζκνχ 2)άπλνηα ζηνλ χπλν 3) πλεπκνληθή εκβνιή 6. Παζήζεηο πνπ έρνπλ ζρέζε κε απμεκέλε ελδνθνηιηαθή πίεζε : 1) γαζηξννηζνθαγηθή παιηλδξφκεζε 2) αθξάηεηα νχξσλ 3) ρνινιηζίαζε (πέηξα ζηε ρνιή) 4)ιηπψδεο επαηηθή λφζνο 7. πλέπεηεο ζην αλαπαξαγσγηθό ζύζηεκα : 1) ζχλδξνκν πνιπθηζηηθψλ σνζεθψλ 2) δηαηαξαρέο έκκελνπ ξχζεο 3) ζηεηξφηεηα 4) επηπινθέο θαηά ηελ θχεζε 5) γελλεηηθέο αλσκαιίεο 6) ελδνκήηξηνο ζάλαηνο έκβξπνπ 15

17 4.ΣΡΟΠΟΙ ΚΑΣΑΠΟΛΔΜΗΗ ΠΑΥΤΑΡΚΙΑ 1) ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΓΙΑΣΡΟΦΗ i) Αθοιοσζώληας πρόγρακκα εηδηθού team Ο θαιχηεξνο ηξφπνο αληηκεηψπηζεο ηεο παρπζαξθίαο είλαη κέζσ πξνζσπνπνηεκέλεο δίαηηαο (πξνγξάκκαηνο δηαηξνθήο) θαη ππφ ηελ παξαθνινχζεζε εηδηθνχ team πνπ απαξηίδεηαη απφ γηαηξφ, δηαηηνιφγν θαη ςπρνιφγν. Ο ζθνπφο πξέπεη λα είλαη φρη θάπνηνο απιά λα κεηψζεη ην βάξνο ηνπ, αιιά, θπξίσο, λα εθπαηδεπηεί ζηε ζσζηή δηαηξνθή. Η απψιεηα ηνπ ζσκαηηθνχ βάξνπο πξέπεη λα γίλεηαη ζηαδηαθά θαη λα απνθεχγνληαη νη κεγάιεο απμνκεηψζεηο βάξνπο, πνπ ίζσο είλαη πην επηθίλδπλεο γηα ηελ πγεία, απφ ηελ ίδηα ηελ παρπζαξθία. Ο ηδαληθφο ξπζκφο απψιεηαο βάξνπο ζε κηα δίαηηα είλαη κηζφ κε έλα θηιφ ηελ εβδνκάδα. Πξέπεη λα είκαζηε πνιχ επηθπιαθηηθνί ζε δίαηηεο πνπ ππφζρνληαη απφηνκε κείσζε ηνπ βάξνπο. Δπίζεο πξέπεη λα έρνπκε ππ' φςηλ καο φηη νη πεξηζζφηεξνη άλζξσπνη κπνξνχλ λα αληέμνπλ δίαηηεο κε ρακειή πνηφηεηα ζξεπηηθψλ ζπζηαηηθψλ γηα 2-3 εβδνκάδεο, ρσξίο λα ππνζηνχλ ζνβαξέο βιάβεο ζηελ πγείαο ηνπο. Οη παξαηεηακέλεο δίαηηεο πνπ παξέρνπλ ιηγφηεξεο απφ 1000 ζεξκίδεο ηελ εκέξα, πξέπεη λα εθαξκφδνληαη κφλν θάησ απφ ηαηξηθή επίβιεςε. Πξνθεηκέλνπ λα ξπζκίζεη θαλείο ην βάξνο ηνπ, πξέπεη θαη' αξρήλ λα επηζθεθζεί ην γηαηξφ ηνπ γηα λα εθηηκεζνχλ νη παξάκεηξνη εθείλεο πνπ ζα ηνπ παξέρνπλ αζθάιεηα ζηνπο ρεηξηζκνχο. Πνιιέο θνξέο ε παρπζαξθία κπνξεί λα ζπλππάξρεη κε απμεκέλε ρνιεζηεξίλε, ηξηγιπθεξίδηα, απμεκέλε πίεζε ή ελδνθξηλνινγηθά πξνβιήκαηα. Δπίζεο ελδέρεηαη λα ζπλππάξρεη κε ιηπψδε δηήζεζε ή θαη αλαηκία. Η ηαηξηθή εθηίκεζε ζα θαζνξίζεη θαη ηε ζεξαπεία εθινγήο ε νπνία κπνξεί λα είλαη δηαηηεηηθή, θαξκαθεπηηθή, ρεηξνπξγηθή ή κηθηή εάλ πξφθεηηαη θαη γηα ηελ ξχζκηζε αζζελεηψλ πνπ ελδέρεηαη φπσο πξναλαθέξζεθε λα ζπλππάξρνπλ. ii )Εθαρκόδοληας ηε κεζογεηαθή δηαηροθή Σηο ηειεπηαίεο δεθαεηίεο, ε επηζηεκνληθή θνηλφηεηα έρεη αλαγλσξίζεη, κέζα απφ πιεζψξα θιηληθψλ θαη επηδεκηνινγηθψλ κειεηψλ, ην ζεκαληηθφ ξφιν ηεο Μεζνγεηαθήο 16

18 Γηαηξνθήο. Η δηαηξνθηθή ζχλζεζε ηεο Μεζνγεηαθήο Γηαηξνθήο έρεη σο απνηέιεζκα αθελφο ρακειή πεξηεθηηθφηεηα ζε θνξεζκέλα ιηπαξά θαη ρνιεζηεξφιε θαη αθεηέξνπ πςειή πεξηεθηηθφηεηα ζε πδαηάλζξαθεο θαη ίλεο. Η θαζεκεξηλή θαηαλάισζε ειαηφιαδνπ ζπλεπάγεηαη πςειή πεξηεθηηθφηεηα ηεο δίαηηαο ζε κνλναθφξεζηα ιηπαξά νμέα. Δπνκέλσο ε κεζνγεηαθή δηαηξνθή απνηειεί έλα ηζρπξφ φπιν γηα ηελ θαηαπνιέκεζε ηεο παρπζαξθίαο. Η παξαδνζηαθή Μεζνγεηαθή Γηαηξνθή νξίζηεθε κε ηα αθφινπζα ραξαθηεξηζηηθά: Άθζνλεο θπηηθέο ίλεο (θξνχηα, ιαραληθά, ςσκί/δεκεηξηαθά, παηάηεο, φζπξηα, θαξπνί). Διάρηζηα επεμεξγαζκέλα πξντφληα Γαιαθηνθνκηθά πξντφληα (θπξίσο ηπξί θαη γηανχξηη) Φάξηα θαη πνπιεξηθά ζε κηθξέο έσο κέηξηεο πνζφηεηεο. Απηά ηα βαζηθά ραξαθηεξηζηηθά ηεο Μεζνγεηαθήο δηαηξνθήο (ε πςειή θαηαλάισζε θξνχησλ, ιαραληθψλ θαη αθφξεζησλ ιηπαξψλ), πξνζηαηεχνπλ εθηφο ησλ άιισλ, θαη ην δέξκα απφ ηα ζεκάδηα ηνπ ρξφλνπ, δειαδή ηηο ξπηίδεο. Καη ζε ζπλδπαζκφ κε θαζεκεξηλή ζσκαηηθή άζθεζε κπνξεί λα ζεκεησζεί ζεκαληηθή αιιά θη πγηεηλή απψιεηα βάξνπο (π.ρ. πεξπάηεκα, ρνξφο, θιπ) ην Μεζνγεηαθφ δηαηξνθηθφ κελνχ απνηειεί ζίγνπξε ζπληαγή γηα ηε κείσζε ζσκαηηθνχ βάξνπο. 17

19 iii) Αληηκεηώπηζε κέζω ηες λαλοηετλοιογίας Οη εθαξκνγέο ηε λαλνηερλνινγίαο ζηε βηνκεραλία θαγεηνχ παξνπζηάδνπλ πξαθηηθέο πξνζεγγίζεηο νη νπνίεο βνεζνχλ λα παξάγνπλ πεξηζζνηεξέο γεπζηηθέο ηξνθέο κε ιίγεο ζεξκίδεο, ιεηηνπξγηθέο ηξνθέο θαη ζξεπηηθά ζπζηαηηθά θαη κεηαβάιινπλ ηα ιηπαξά θαη ηα δαραξψδε ζηνηρεία ησλ θαγεηψλ καο κε ηελ δπλαηφηεηα γηα πνιιέο πεξηζζφηεξεο εθαξκνγέο. Η παρπζαξθία θαη ν δηαβήηεο έρνπλ πεξηγξαθεί ζηε ινγνηερλία σο επηδεκία. Δρνχλ κεγάιν αληίθηππν ζηε δσή ησλ επεξεαζκέλσλ αηνκηθψλ θαη θνηλσληψλ,ηδηαίηεξα κεηαμχ θνηλσληψλ φπνπ νη πεγέο είλαη πεξηνξηζκέλεο. Υσξίο πξαγκαηηθή κείσζε ηεο επηδεκίαο νη παγθφζκηεο πξνζπάζεηεο ρξεηάδνληαη γηα λα εμεξεπλήζνπλ ζηελά ηηο δπλαηφηεηεο ηεο λαλνηερλνινγίαο ζην λα ειέγρνπλ ηε παρπζαξθία θαη ην δηαβήηε. Η παρπζαξθία είλαη έλαο θχξηνο παξάγνληαο γηα ηνλ δηαβήηε, ν νπνίνο ζέηεη ζε θίλδπλν ηελ αλζξψπηλε πγεία θαη ηελ επεμία. Η ζχλνςε απηήο ηεο πξνζέγγηζεο είλαη λα ππνρξεψζνπλ ηνπο αλζξψπνπο λα ληψζνπλ γεκάηνη πξηλ ππεξθαηαλαιψζνπλ απν ην λα θαζπζηεξνχλ the emulsion s breakdown until it reaches th ileum,where it triggers the ileal brake,ν κεραληζκφο πνπ θαλεη έλαλ άλζξσπν λα ληψζεη γεκάηνο. Αηζζεηήξεο φπσο ζέκαηα ελεξγεηαθήο ηζνξξνπίαο ζπρλά ρξεζηκνπνηνχλ ην ρεηξηζκφ ηεο λαλνηερλνινγίαο απφ επεηθαλεηαθέο ηδηφηεηεο γηα λα θάλνπλ ηα δξαζηήξηα ζηνηρεία ηνπο 2) ΥΔΙΡΟΤΡΓΙΚΗ ΑΝΣΙΜΔΣΧΠΙΗ ΣΗ ΠΑΥΤΑΡΚΙΑ Η ρεηξνπξγηθή ηεο παρπζαξθίαο έρεη λα πξνζθέξεη ζήκεξα ζηα άηνκα κε λνζνγφλν παρπζαξθία κηα αζθαιή, επηηπρή θαηκφληκε ζεξαπεία. Όηαλ φιεο νη άιιεο κέζνδνη έρνπλ απνηχρεη, είλαη απαξαίηεηε ε ζπδήηεζε κε έλα ρεηξνπξγφ εμεηδηθεπκέλν ζηε ιαπαξνζθνπηθή ρεηξνπξγηθή. Η ιχζε απηή αλνίγεη μαλά ην δξφκν γηα κηα θπζηνινγηθή δσή ΛΑΠΑΡΟΚΟΠΙΚΗ ΓΑΣΡΕΚΣΟΜΗ Έλαο ελαιιαθηηθφο ηξφπνο αληηκεηψπηζεο ηεο παρπζαξθίαο είλαη ε ιαπαξνζθνπηθή γαζηξεθηνκή.πξφθεηηαη γηα ηε ηειεπηαία ιέμε ηεο ιαπαξνζθνπηθήο βαξηαηξηθήο ρεηξνπξγηθήο. Πξφθεηηαη γηα κηα εμαηξεηηθά απνηειεζκαηηθή επέκβαζε, 18

20 ηδηαίηεξα θαηάιιειε γηα βνπιηκηθνχο αζζελείο. Απφ ηα ζπνπδαηφηεξα πιενλεθηήκαηά ηεο είλαη ε ειάηησζε ηεο φξεμεο, ε ειεπζεξία επηινγψλ ζηε δηαηξνθή θαη ε έιεηςε απψηεξσλ επηινθψλ. ηα ππέξ: Μεγάιε απψιεηα βάξνπο, απφιπηα θπζηνινγηθή δσή ρσξίο πεξηνξηζκνχο ζηε δηαηξνθή θαη ειάρηζηεο απψηεξεο επηπινθέο. ηα θαηά: Η επέκβαζε δελ είλαη αλαζηξέςηκε γηαηί απαηηείηαη γαζηξεθηνκή. Η ιαπαξνζθνπηθή γαζηξεθηνκή θαη νη κειινληηθέο πξννπηηθέο απηήο ηεο ηερληθήο ήηαλ έλα απφ ηα θεληξηθά θαη πην ελδηαθέξνληα ζέκαηα ηνπ ζπλεδξίνπ. Σν γαζηξηθφ καλίθη έρεη πιένλ πηνζεηεζεί απφ ηελ παγθφζκηα ηαηξηθή θνηλφηεηα θαη είλαη ζαθέο φηη νδεγνχκαζηε κε ζηαζεξά βήκαηα ζε αλαζεψξεζε ησλ αξρηθψλ ηνπ ελδείμεσλ θαζψο θαη ζε εμνκάιπλζε νξηζκέλσλ ηερληθψλ πξνβιεκάησλ πνπ είρακε κε ηε ζπγθεθξηκέλε ηερληθή. Τπάξρνπλ κάιηζηα ζαθείο ελδείμεηο φηη ε «ζηελή sleeve» κπνξεί λα αληαγσληζηεί, ρσξίο λα κεηνλεθηεί πνπζελά, ην γαζηξηθφ by-pass. Αλ θαη είλαη αθφκα λσξίο γηα ηελ εμαγσγή ζπκπεξαζκάησλ, είλαη ε πξψηε θνξά πνπ δηαηππψζεθε επίζεκα ην εξψηεκα γηα ην αλ θαη θαηά πφζν ζα κπνξνχζε ην γαζηξηθφ καλίθη λα αληηθαηαζηήζεη ζην κέιινλ ην γαζηξηθφ by-pass ζαλ ην λένgold standard ηεο βαξηαηξηθήο ρεηξνπξγηθήο. EΠΙΜΗΚΗ ΓΑΣΡΕΚΣΟΜΗ H sleeve gastrectomy (επηκήθεο γαζηξεθηνκή ε γαζηξηθφ καλίθη) πεξηιακβάλεη ηελ αθαίξεζε ηνπ κεγαιχηεξνπ ηκήκαηνο ηνπ ζηνκάρνπ αθήλνληαο πξαθηηθά κφλν έλα 19

21 ζηελφ, ζσιελψδεο ηκήκα απηνχ. Η ρσξεηηθφηεηα ηνπ ζηνκάρνπ ειαηηψλεηαη θαηά 80 % θαη νη ηξνθέο αθνινπζνχλ ηε θπζηνινγηθή ηνπο πνξεία ζε αληηζεζε κε ην γαζηξηθν bypass. Η επέκβαζε πξαγκαηνπνηείηαη ιαπαξνζθνπηθά κε νιηθή λάξθσζε θαη ν αζζελήο παξακέλεη ζηελ θιηληθή γηα 4 πεξίπνπ εκέξεο. ήκεξα ρξεζηκνπνηείηαη κε κεγάιε επηηπρία ζηελ ππεξ-λνζνγφλν παρπζαξθία (Γ.Μ. > 55) θαη ηα απνηειέζκαηά ηεο είλαη πξαγκαηηθά εληππσζηαθά. Σα πιενλεθηήκαηα ηεο ζπγθεθξηκέλεο επέκβαζεο εηλαη πνιιά. Ο αζζελήο αθελφο έρεη πεξηνξηζκέλε ρσξεηηθφηεηα ζηνκάρνπ, αθεηέξνπ δελ αηζζάλεηαη πείλα γηαηί έρεη αθαηξεζεί ην ηκήκα ηνπ ζηνκάρνπ ηνπ πνπ παξάγεη ηελ νξκφλε πνπ καο πξνθαιεί πείλα, ηηγξειίλε. Δπίζεο, δελ ππαξρεί αλάγθε καθξνρξφληαο παξαθνινχζεζεο ηνπ αζζελνχο, φπσο ζπκβαίλεη ζηηο ππφινηπεο επεκβάζεηο παρπζαξθίαο ΣΑΞΙΝΟΜΗΗ ΠΑΥΤΑΡΚΙΑ ΜΔ ΒΑΗ ΣΟ ΓΜ Ληπνβαξέο άηνκν <20 Φπζηνινγηθφ άηνκν Τπέξβαξν άηνκν Παρχζαξθν άηνκν νβαξά παρχζαξθν Πνιχ ζνβαξά παρχζαξθν >40 Καηεγνξηνπνίεζε βάζεη Γείθηε Μάδαο ψκαηνο ΦΤΛΟ ΗΛΙΚΙΑ Ληπνβαξείο Καλνληθνί Τπέξβαξνη Παρύζαξθνη 11 εηψλ > ΑΓΟΡΙΑ 13 εηψλ > εηψλ > εηψλ > ΚΟΡΙΣΙΑ 13 εηψλ > εηψλ >

22 5. ΓΙΔΡΔΤΝΗΗ ΣΟΤ ΦΑΙΝΟΜΔΝΟΤ ΣΗ ΠΑΥΤΑΡΚΙΑ ΜΔΧ ΔΡΧΣΗΜΑΣΟΛΟΓΙΟΤ Ση θαηλφκελν ηεο παρπζαξθίαο δηεξεπλήζεθε κέζσ εξσηεκαηνινγίνπ (παξνπζηάδεηαη ζην Παξάξηεκα Ι) ην νπνίν δηαλεκήζεθε ζε καζεηέο δεκνηηθνχ γπκλαζίνπ θαη ιπθείνπ. Κάπνηα απφ ηα απνηειέζκαηα παξνπζηάδνληαη ζηα παξαθάησ δηάγξακκαηα. Σν αθφινπζν δηάγξακκα ζρεηίδεηαη κε ηελ άζιεζε. Σα αγφξηα αζινχληαη ιηγφηεξν ζε αληίζεζε κε ηα θνξίηζηα. πλεπψο ηα θνξίηζηα δηαηεξνχληαη ζε πνιχ θαιχηεξε θπζηθή θαηάζηαζε ΔΙΑΓΡΑΜΑ 1: ΠΟΟ ΑΘΛΟΤΝΣΑΙ ΟΙ ΜΑΘΗΣΕ το Διάγραμμα 2 παρατθροφμε ότι το ποςοςτό των κοριτςιϊν διανφει περιςςότερα μζτρα ςυγκριτικά με τα αγόρια 21

23 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 2: ΠΟΟ ΠΕΡΠΑΣΟΤΝ ΟΙ ΜΑΘΗΣΕ το παρακάτω διάγραμμα παρουςιάηεται ο ΔΜ των αγοριϊν. Είναι φανερό ότι το μεγαλφτερο μζροσ των μακθτϊν ζχει φυςιολογικό ΔΜ. Ωςτόςο υπάρχει και ζνα μίκρο ποςοςτό παιδιϊν τα οποία είναι υπζρβαρα. Δμς αγόρια φυςιολογικο λιποβαρεσ υπερβαρο δημοτικο γυμναςιο λυκειο ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 3: ΔΕΙΚΣΗ ΜΑΖΑ ΩΜΑΣΟ ΑΓΟΡΙΩΝ 22

24 Η ίδια ζρευνα διεξιχκθ και ςε κορίτςια. Όπωσ προζκυψε τα περιςςότερα κορίτςια ζχουν φυςιολογικό βάροσ και ςυνεπϊσ διατθροφνται ςε καλι φυςικι κατάςταςθ. Δμς κοριτςια ελλειποβαρεσ φυςιολογικο υπερβαρο δημοτικο γυμναςιο λυκειο ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 4: ΔΕΙΚΣΗ ΜΑΖΑ ΩΜΑΣΟ ΚΟΡΙΣΙΩΝ Σο παρακάτω διάγραμμα απαντάει ςτο ερϊτθμα εάν τα αγόρια και τα κορίτςια λαμβάνουν πρωινό. Όπωσ προκφπτει μικρι είναι θ διαφορά όςον αφορά τα ποςοςτά των αγοριϊν και των κοριτςιϊν. Μόλισ περίπου το 55% των αγοριϊν ςυνθκίηουν να γευματίηουν το πρωί ενϊ τα το ποςοςτό των κοριτςιϊν ανζρχεται τα 60% 23

25 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 5: ΛΗΨΗ ΠΡΩΙΝΟΤ Σο 6 ο διάγραμμα αναφζρεται ςτθν θμεριςια λιψθ γευμάτων. Παρατθροφμε ότι τα κορίτςια για ακόμθ μια φορά καταλαμβάνουν τθν πρϊτθ κζςθ. Μόλισ το περίπου 50% από αυτά γευματίηουν μζχρι και 5 φορζσ τθν θμζρα. ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 6 : ΑΡΙΘΜΟ ΓΕΤΜΑΣΩΝ ΣΩΝ ΜΑΘΗΣΩΝ 24

26 Σο τελευταίο διάγραμμα αφορά τθν κατανάλωςθ ζτοιμου φαγθτοφ. Σα αγόρια ςυνθκίηουν να καταναλϊνουν πολφ ςυχνότερα ζτοιμο φαγθτό ςε ςχζςθ με τα κορίτςια. χεδόν το 65% των αγοριϊν απάντθςε ότι ακολουκεί αυτιν τθν ανκυγιεινι διατροφικι ςυνικεια περιςςότερεσ από μια φορζσ τθν εβδομάδα. Αντίκετα περίπου τα τρία τζταρτα από τα κορίτςια απάντθςαν ότι δεν καταναλϊνουν ςχεδόν ποτζ ζτοιμο φαγθτό. ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 7: ΠΟΟ ΤΧΝΑ ΣΡΩΝΕ ΟΙ ΜΑΘΗΣΕ ΓΡΗΓΟΡΟ ΦΑΓΗΣΟ (FAST FOOD) 25

27 6. ΤΜΠΔΡΑΜΑΣΑ πκπεξαζκαηηθά ινηπφλ ζα κπνξνχζακε λα αλαθέξνπκε ηα εμήο: Η παρπζαξθία δελ νθείιεηαη κφλν ζηε δηαηξνθή αιιά θαη ζε παξάγνληεο πνπ αθνξνχλ ην νηθνγελεηαθφ θαη εμσηεξηθφ πεξηβάιινλ ηνπ αηφκνπ. Τπάξρνπλ λένη κέζνδνη αληηκεηψπηζεο ηεο παρπζαξθίαο φπσο ε λαλνηερλνινγία θαη νη ρεηξνπξγηθέο επεκβάζεηο. Η θαηαλάισζε πξφρεηξνπ θαγεηνχ (fast food)πνπ απνηειεί θχξηα αηηία ηεο παρπζαξθίαο ζήκεξα, είλαη ηδηαίηεξα απμεκέλε ζηηο ειηθίεο εηψλ, κε απνηέιεζκα ν ΓΜ ησλ καζεηψλ λα απμάλεηαη. Η λέα γεληά έρεη ζηξαθεί ζηνλ αζιεηηζκφ θαη γεληθφηεξα ζηε ζσκαηηθή άζθεζε, σο ηξφπν εθηφλσζεο ηνπ άγρνπο θαη δηαηήξεζεο θαιήο θπζηθήο θαηάζηαζεο, εθφζνλ κεγάιν πνζνζηφ ησλ καζεηψλ αζινχληαη ζε θαζεκεξηλή βάζε. 26

28 7. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 1. Ιζηνζειίδεο (23/10/13) (last access 20/10/13) (22/11/13) (22/11/2013) βηθηπαίδεηα (23/11/13) E%B1%CF%81%CE%BA%CE%AF%CE%B1 (24/11/13) (25/11/2013) πεγή: users.sch.gr/ thomalekos /mesdiatrofi.htm J Diabetes Sci Technol 2011;5(4): (27/11/13) (29/11/2013) (02/12/2013) (28/11/2013) (28/11/13) (28/11/13) 01/12/2013) 27

29 2. Βηβιία Πάππξνο Larousse Britannica,Αζήλα : Πάππξνο (2006), Γξαλδάθεο Π. ( ),Μεγάιε Διιεληθή Δγθπθινπαίδεηα, Αζήλα :Ππξζφο Απνζηνινπνχινπ Μ. (1963), Δγθπθινπαίδεηα Grand Larousse, Αζήλα :Διιεληθά Γξάκκαηα 28

30 ΠΑΡΑΡΣΗΜΑ Ι 29

31 ΕΡΩΣΗΜΑΣΟΛΟΓΙΟ ΕΡΩΣΗΕΙ: Φύιο: Α) Αγόρι Β) Κορίηζι 2) Ηιηθία:.. 3) Επερεάδοκηαη οη δηαηροθηθές ζας ζσκήζεηες από ηε δηαθήμηζε; Α) μαι β) ότι 4) Σο πρφί ζηο ζτοιείο παίρκεης θάηη από: Α) Το ζπίηι Β) ηο κσλικείο Γ) και ηα δύο Δ) καμέμα 5) Ση ζοσ αρέζεη κα ηρφς από ηο θσιηθείο; Α) κοσλούρι Β) πίηζα Γ) ηοζη Δ) ζμακ Γ) γλσκά Ση) ηίποηα Δ) άλλο 6) οσ αρέζεη περηζζόηερο: Α) ηο ζπιηικό θαγηηό Β) ηο fast food Γ) και ηα δύο 7) Πόζο ζστκά θαηακαιώκεηε fast food; Α) Ποηέ Β) Μια θορά ηο μήμα Γ) Μια θορά ηημ εβδομάδα Δ) Πιο ζστμά 8) Πόζο ζστκά θαηακαιώκεηε γισθά; Α) Καθημεριμά Β) Μερικές θορές ηημ εβδομάδα Γ) Σπάμια Δ) Ποηέ 9) Πόζο ζστκά θαηακαιώκεηε θρέας; Α) Αρκεηές θορές ηημ εβδομάδα Β) Μία θορά ηημ εβδομάδα Γ) Σπάμια Δ) Ποηέ 10) Πόζες θορές ηεκ εμέρα γεσμαηίδεηε; Α) Πέμηε Β) Τρεις Γ) Δύο Δ) Μία 11) Τπάρτοσκ ζηεκ οηθογέκεηα ζας θρούζμαηα πατσζαρθίας; 30

32 Α) Ναι Β) Ότι 12) Έτεηε θάκεη ποηέ δίαηηα; Α) Ναι Β) Ότι 13) Ακ καη πόζες θορές? Α) Μία Β) Δύο Γ) Περιζζόηερες 14) Αζιείζηε; Α) Ναι Β) Ότι 15) Ακ καη. Πόζο ζστκά; Α) Καθημεριμά Β) Τρείς θορές ηημ εβδομάδα Γ) Δύο θορές ηημ εβδομάδα Δ) Λιγόηερο ζστμά 16) Πηζηεύεηε όηη ηο βάρος ζας βρίζθεηε ζε θσζηοιογηθά επίπεδα; Α) Ναι Β) Ότι 17) Πόζα θηιά είζηε;. 18) Πόζο ύυος έτεηε;. 19) Πόζο ζστκά παραθοιοσζείηε ηειεόραζε ή αζτοιείζηε με ηοκ σποιογηζηή; Α) Καθημεριμά Β) Τρείς θορές ηημ εβδομάδα Γ) Σπάμια Δ) Ποηέ 20) Πόζο περπαηάηε θαζεμερηκά γηα ηης μεηαθηκήζεης ζας; Α) λιγόηερο από 100 m Β) m Γ) περιζζόηερο 31