Ευχαριστούμε. Πρόγραμμα ΤΥΡΙΝΗ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ: Xαιρετισμός Μ.Ε.Ο.Θ. Καλή διασκέδαση!!! Για το Δ.Σ. του Μ.Ε.Ο.Θ. Η Πρόεδρος Ερμίνα Τάμαρη

Transcript

1

2 Xαιρετισμός Μ.Ε.Ο.Θ. Κάθε χρόνο τέτοια εποχή το χωριό μας πάλλεται στους ρυθμούς της «Μόστρας». Μικροί μεγάλοι, φανατικοί μα και διστακτικοί θιασώτες της παράδοσης παραδίνονται στην ετοιμασία του εθίμου. Οι ιδέες για τα θέματα, τις στολές και τα άρματα μοιράζονται, κουβεντιάζονται και οι εργασίες για την πραγματοποίηση μας ενώνουν και γεμίζουν τις ψυχές μας με χαρά, ικανοποίηση και περηφάνια. Η «Μόστρα» μας φέρνει πιο κοντά, τα παιδιά μαθαίνουν, οι μεγάλοι θυμούνται.τα ντουπιά και τα παγιάυλια παίζουν το «Ταλίμι» και τον «Δετό» ξεσηκώνοντας μας με τον ιδιαίτερο ρυθμό τους και οι ήχοι των σπαθιών ενώνονται με την κραυγή «Βρε Βρε Μωρή Μωρή» επικυρώνοντας την μεγάλη σημασία της νίκης. Οι κάθε λογής ευφάνταστοι «κουδουνάτοι» ενισχύουν την διάθεση με τα αυθόρμητα σατυρικά πειράγματα, προκαλώντας το γέλιο και δείχνοντας την αισιόδοξη πλευρά της ζωής. Και αν σκεφτούμε ότι η «Μόστρα» μας ξεκίνησε σαν πανηγυρισμός για μια νίκη ενάντια στους φοβερούς πειρατές θα πρέπει να παραδειγματιστούμε και να αγωνιζόμαστε καθημερινά απέναντι σε κάθε λογής «πειρατές» που έρχονται να κυριέψουν τη ζωή μας, τα ιδανικά μας και τα πιστεύω μας! Η «Μόστρα» των Θυμιανών συνδυάζει το παραδοσιακό έθιμο με το καρναβάλι. Αυτή η ιδιαιτερότητα την κάνει μοναδική στον Ελλαδικό χώρο. Για μας σηματοδοτεί την αγάπη και τον σεβασμό μας προς όλους εκείνους που διατήρησαν την ύπαρξη της από τα βάθη του μεσαίωνα. Ελπίδα μας και στόχος μας είναι να την παραδώσουμε το ίδιο δυνατή στους επόμενους. Πρόγραμμα ΤΥΡΙΝΗ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ: Ώρα 5:00 μ.μ. Έναρξη Κυνήγι Κρυμμένου Θησαυρού Ώρα 8:00 μ.μ. Ανέβασμα της Μόστρας Ωρα 9:00 μ.μ. Ο Α.Π.Π.Σ. Ηρακλής Θυμιανών διοργανώνει παραδοσιακό γλέντι στο Δημοτικό Σχολείο ΣΑΒΒΑΤΟ: Ώρα 4:00 μ.μ. Κυνήγι Κρυμμένου Θησαυρού ΤΥΡΙΝΗ ΚΥΡΙΑΚΗ: Ώρα 9:00 π.μ. Λειτουργία στα εξωκλήσια Αγίου Ιωάννου Στενακουσσών και Αγίου. Δημητρίου Κτιστών Ώρα 10:30 π.μ. Παρέλαση μπάντα Brazilioniko Ώρα 11:00 π.μ. Κατέβασμα Μόστρας, αναπαράσταση της μάχης χορεύοντας «Ταλίμι» και «Δετό» Ώρα 12:30 μ.μ. Παρέλαση Αρμάτων και πληρωμάτων στους δρόμους των Θυμιανών Ώρα 1:30 μ.μ. Ο Α.Π.Π.Σ. Ηρακλής Θυμιανών διοργανώνει παραδοσιακό γλέντι στην πλατεία «Καρούλι» Χαιρόμαστε πολύ που σας έχουμε κοντά μας! Ας απολαύσουμε αυτές τις στιγμές! Καλή διασκέδαση!!! Για το Δ.Σ. του Μ.Ε.Ο.Θ. Η Πρόεδρος Ερμίνα Τάμαρη Ευχαριστούμε Το Δήμαρχο Δήμου Χίου και το Δημοτικό Συμβούλιο. Τον Αντιπεριφερειάρχη και το Περιφερειακό Συμβούλιο. Τη Δημοτική Kοινότητα Θυμιανών. Τους χορηγούς. Την εθελοντική προσφορά για τη στήριξη του εθίμου, από τους κατοίκους των Θυμιανών, των πληρωμάτων, των αρμάτων και των συλλόγων. Την κυρία Δέσποινα Χαμέτη και τη Ζυθοποιΐα «Μπύρα Χίος». ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ: Πέτρος Τζιώτης & Σούλα Πλυτά, ΤΗΛΕΟΠΤΙΚΗ ΚΑΛΥΨΗ: Άννα Κλαδιά & Γιάννης Μανωλάκης ΒΙΝΤΕΟΣΚΟΠΗΣΗ: Δημήτρης Ζαφείρης τηλ.: facebook: M.E.O.Θ

3 Η "ΜΟΣΤΡΑ" των ΘΥΜΙΑΝΩΝ Η Μόστρα είναι ένα έθιμο που η γέννηση του χάνεται στα βάθη των αιώνων. Κληροδοτήθηκε από τους προγόνους μας χωρίς κανείς να γνωρίζει σταθερή χρονολογία: Μεσαίωνας. Τίποτα άλλο. Ήταν τότε που η Βυζαντινή Αυτοκρατορία είχε υποστείλει τους «Αετούς» της. Ήταν τότε που η Γαληνότατη Αυτοκρατορία της Βενετίας και της Γένοβας, αν και κατακτήτριες πολλών παράλιων περιοχών της Ελλάδας, αδυνατούσαν να αντιδράσουν δυναμικά στις ορδές των πειρατών που λυμαίνονταν τα παράλια. Η ιστορία μας λοιπόν αυτή ξεκινά από εκείνη την εποχή. Τα Θυμιανά ήταν προφυλαγμένα με το κάστρο τους. Ελλιπής όμως η προφύλαξη. Μικρή ελπίδα έδιναν οι βίγλες (παρατηρητήρια) που ήταν κτισμένες στους κόλπους. Φρουρούνταν μέρα και νύχτα από τους βιγλάτορες, οι οποίοι ίσα-ίσα που προλάβαιναν να ειδοποιήσουν τους χωριανούς. Κι αυτοί κλείνονταν στο καστροχώρι υπομένοντας κι ελπίζοντας. Σε μια τέτοια περίπτωση ανάγεται η Μόστρα. Ήταν λέει η παράδοση Τυρινή Παρασκευή. Οι πρόγονοι μας γλεντούσαν τις τελευταίες ημέρες της Αποκριάς. Και εκεί που όλα φαίνονταν ξέγνοιαστα έφτασε το πικρό μαντάτο. Ανοικτά του Μέγα Λιμνιώνα φάνηκαν τα πειρατικά. Οι Θυμιανούσοι έντρομοι αλλά και δυναμικοί πήραν τη μεγάλη απόφαση να τους αντιμετωπίσουν. Πήραν λοιπόν ό,τι όπλο είχε ο καθένας και ξεκίνησαν. Τους πειρατές τους συνάντησαν στο Στένακα (τοποθεσία ανάμεσα στα Θυμιανά και στο Μέγα Λιμνιώνα). Η μάχη ήταν φονικότατη. Νικητές όμως αναδείχθηκαν οι ηρωικοί Θυμιανούσοι. Η άγρια χαρά της νίκης τους κατέκλυσε. Έπιασαν αιχμαλώτους και τους κρέμασαν στο κέντρο του χωριού. Τους άφησαν εκεί να «μοστράρουν», για να διαλαλήσουν σ όλους την επιτυχία τους. Όσοι από τους πειρατές σώθηκαν, έφυγαν και δεν ξαναπάτησαν στον τόπο μας. Οι Θυμιανούσοι ενθουσιασμένοι έκαναν αναπαρά σταση την επόμενη χρονιά για να θυμηθούν αυτό το μεγάλο γεγονός, χορεύοντας τον πολεμικό χορό «Ταλίμι» και τον επινίκιο «Δετό» με τη συνοδεία παραδοσιακών τοπικών μουσικών οργάνων «τουμπιά» και «παγιαύλια». Το ίδιο επαναλήφθηκε την επόμενη και τη μεθεπόμενη χρονιά. Μόστρα, λοιπόν, είναι η αναπαράσταση της μάχης ανάμεσα σε Θυμιανούσους και πειρατές. Το καρναβάλι Μόστρα είναι και το έθιμο που εμείς σήμερα αναπαριστούμε και που έχουμε εμπλουτίσει με σύγχρονα καρναβαλικά στοιχεία, παντρεύοντας με τον ιδανικότερο τρόπο την Παράδοση με το σύγχρονο τρόπο διασκέδασης. Στα Θυμιανά η ζωή αλλάζει για ένα μήνα τουλάχιστον. Εισβάλει στις ψυχές όλων η χαρά, το πάθος, η αγάπη και αυτό που πολλοί ονομάζουν τρέλα του Καρναβαλιού. Μόνο που για μας αυτή η τρέλα συμβαδίζει με τη σοβαρότητα και την ευθύνη. Συνυπάρχουν τα τρία και δημιουρ γούν το τέλειο αποτέλεσμα τις τελευταίες ημέρες της Αποκριάς. Την Τυρινή Παρασκευή το βράδυ η Μόστρα ανεβαίνει με κουδουνάτους που είναι μεταμ φιεσμέ νοι με διάφορα ποικιλόμορφα ρούχα και παπούτσια, κα λύπτοντας το πρόσωπο τους με μουτσούνες -ώστε να μην ξεχωρίζουν καθόλου ποιοι είναι στην πραγματικότητα-, κρα τούν ξύλα, μπαστούνια, μαγκούρες για να χορέ ψουν το Ταλίμι, όπως είθισται, και περιφέ ρονται ανάμεσα στον κόσμο με πειράγματα και αστεία. Την Τυρινή Κυριακή το πρωί η Μόστρα κατεβαίνει με βρακάδες και πειρατές, διότι είναι επίσημη μέρα και το έθιμο ξεκινάει με εκκλησιασμό στα δύο ξωκλήσια των Θυμιανών, τον Αγιο Δημήτριο Κτιστών και τον Αγιο Ιωάννη Στενακούσων. Στη συνέχεια συναντιούνται όλοι μαζί στη θέση Σκάλες των Θυμιανών και, χορεύοντας Ταλίμι, κατεβαίνουν στο κέντρο του χωριού. Μετά το πέρας του εθίμου ξεκινάει το Καρναβάλι με την παρέλαση των αρμάτων και τη συνοδεία ομάδων ατόμων η κάθεμία, ντυμένα ανάλογα με το θέμα του κάθε άρματος. Και κλείνουμε τις εορταστικές εκδηλώσεις με παραδοσιακό νησιώτικο γλέντι. Το έθιμο της ΜΟΣΤΡΑΣ είναι μοναδικό στην Ελλάδα, και το Καρναβάλι μας είναι μονα δικό, όχι μονο στη Χίο, αλλά και στο Αιγαίο!

4 Thymiana s Mostra Mostra is a custom whose beginnings are lost in the depths of centuries. Inherited from our ancestors without anyone knowing a stable chronology: Middle Ages. Nothing else. It was then that the Byzantine Empire had lowered their «Eagle» flags. It was then that the Most Serene Empire of Venice and Genoa, although conquerors of many coastal regions of Greece, were unable to react dynamically to the hordes of pirates who ravaged the coast. Our story starts from that period. Thymiana was protected by her castle. Incomplete though, its protection. Little hope offered the watchtowers (observatories) that were built at the gulfs. Guarded night and day by observers who barely had time to warn the villagers. So for this reason, they closed the castle village and hoped. This is how Mostra was born. Tradition says that it was Tirini Friday. Our ancestors had fun the last days of the Carnival. And just when everything seemed carefree, pirates appeared in Mega Limniona. The people of Thymiana fearful but strong decided to confront them. They took whatever weapon available and started. They met the pirates in Stenaka (between Thymiana and Mega Limnionas). The battle was bloody. The winner though were the heroes of Thymiana. Flooded with wild joy of victory, they hung their prisioners at the center of the village. They left them there to show them off and to cry out their happiness. As far as the surviving pirates, they left never to return. Enthusiastic, the people of Thymiana, restaged the event the following year, to remember the big event, dancing the battle-dance «Talimi» and the festive «Deto», accompanied by the traditional local musical instrument «toubia» and «pagiavlia». The same happened again in the next year and the next. Mostra therefore is the representation of the battle between the people of Thymiana and the pirates. In Thymiana life changes for at least one month. Invades the souls of all with joy, passion, love and what many call the madness of Carnival. This madness is taken seriously by us and it is our responsibility. Three coexist to create the perfect result in the last days of the carnival: Tirini Friday, Mostra arises with «koydoynatoi» disguised with different clothing and shoes, covering their faces with «moutsonas» - so as to become unrecognizable carrying wood, sticks, in order to dance the Talimi, as usual, and wander among the crowd teasing and joking. Tirini Sunday in the morning, Mostra descends with men dressed in the traditional «vrakades» and dressed as pirates. Officially the custom starts with services at the two churches of Thymiana: Agio Dimitrio Christon and Agio Ioannh Stenakouson. Following the services all meets at «Skales» in Thymiana and, dancing Talimi, go down to the center of the village. After the custom, Carnival starts with the parade of floats, escorted by groups of between people each, dressed according to the theme of each float. Thus closing the festivities with a traditional island feast. The Carnival Mostra is the custom that we represent today and have enriched with modern carnaval elements, combining tradition with modern day festivities. The custom of Mostra is unique in Greece, and the Carnival is unique, not only in Chios, but also in the Aegean!

5 Mostra Kuşaktan kuşağa geçen bir efsaneye göre uzun yıllar önce bir Pazar günü köy meydanında eğlenmekte olan Timiana köyünün ahalisine viğlalardan (adanın bütün sahil şeridi boyunca bulunan gözetleme kuleleri) kötü bir haber gelir bu habere göre Timiana köyüne yakın bir sahilden adaya korsanlar çıkmış ve yavaş yavaş köye doğru bile ilerlemeye başlamışlar, durumu öğrenen köylüler eğlencenin de vermiş olduğu coşkuyla korsanlarla mücadele etmeye karar verirler (anlaşılan şudur ki yıllar boyunca korsan akınlarına ikide bir maruz kalan köylüler bundan bıkmışlar ve buna ne pahasına olursa olsun bir son verme kararını almışlar) köyün büyükleri, gençlere korsanları Stenakas mevkiinde sıkıştırmalarını önerirler (Stenakas Yunan dilinde dar geçit anlamına gelir) bu öğüdü dinleyen gençler korsanları Stenakas mevkisinde pusuya düşürürler, meydana gelen çatışma sonrasında korsanları öldürürler, galibiyetin verdiği heyecan ve coşkuyla köylüler korsanların cesetlerini köy meydanında mostralamışlar yani orada asmışlar. Ertesi yıl bu büyük galibiyeti unutmak istemeyen köy ahalisi olayı şenlik eşliğinde yine canlandırmaya karar verir, bu canladırma her sene Apokries bayramının son Pazar gününde günümüze kadar yöresel bir gelenek olarak kutlanmaya devam etmektedir. Günümüzde Mostra geleneğinin kutlamaları 3 gün boyunca devam ederler, Cuma günü akşamı (na-mı diğer Tirini Paraskevi) başlayan kutlamalar kudunatosların Türkçe anlamı zillilerin (bunu ancak yakından görme şansınız olursa anlayabilirsiniz) köyün sokaklarında koşuşturmalarıyla başlar, müzik ve şarap eşliğinde eğlence sabahın ilk ssatlerine kadar devam eder, ertesi gün bir tür savaş dansı olan Talimi için son hazırlıklar yapılır, Pazar günü sabahı Ayios İoannis ve Ayios Dimitrios kiliselerinde kıyılan ayinlerden sonra korsan giyinen bir grup Ayios Dimitrios kilisesinden yola çıkarak bağıra çağıra köye doğru yürümeye başlar köyün geleneksel giyisileri ile giyinen başka bir grup Ayios İoannis kilisesinden yola çıkarak köye doğru yürümeye başlar köyün meydanına yakın bir yerde buluşan bu iki grup Timiana köylüleri ile korsanlar arasında geçen mücadelenin temsilini canladırırlar, temsil sırasınca Talimi denilen savaş dansını dans ederler, Talimi nin son bulmasından sonra köyde büyük bir karnaval geçişi düzenlenir, geçişin bitiminden hemen sonra köy meydanında panayır düzenlenir.

6

7

8

9

10

11

12 ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ - ΕΚΤΥΠΩΣΗ: