Fakulteit AgriWetenskappe. Dekaan: Prof ASM Karaan MScAgric, PhD (Agric) (Stell) JAARBOEK 2013 DEEL 7

Transcript

1 Fakulteit AgriWetenskappe Dekaan: Prof ASM Karaan MScAgric, PhD (Agric) (Stell) JAARBOEK 2013 DEEL 7

2 Inhoudsopgawe Algemene Inligting... 2 Voorwoord Fakulteit AgriWetenskappe Programaanbod PLANT- EN GRONDWETENSKAPPE Baccalaureusprogram Honneursprogramme Magisterprogramme Doktorale Programme VOEDSEL- EN WYNPRODUKSIESTELSELS Baccalaureusprogram Honneursprogram Magisterprogramme Doktorale Programme DIEREPRODUKSIESTELSELS Baccalaureusprogram Nagraadse Diplomaprogramme Magisterprogramme Doktorale Programme LANDBOU-EKONOMIE EN -BESTUUR Baccalaureusprogram Honneursprogram Magisterprogramme Doktorale Programme BOSBOU- EN HOUTWETENSKAPPE Baccalaureusprogram Nagraadse Diplomaprogram Honneursprogram Magisterprogramme Doktorale Programme BEWARINGSEKOLOGIE Baccalaureusprogram Magisterprogramme Doktorale Programme LANDBOUPRODUKSIE EN -BESTUUR (ELSENBURG) Baccalaureusprogram Vakke, modules en module-inhoude Verpligte Praktiese Vakansiewerk Voorgraadse Uitruilprogram Navorsings- en Diensinstansies

3 Algemene Inligting VASTE UITNODIGINGS AAN ALLE OUDSTUDENTE Die Registrateur nooi hiermee alle oudstudente van die Universiteit van Stellenbosch hartlik uit om hom skriftelik of per e-pos van adresveranderinge te verwittig. Die Registrateur verneem voorts baie graag van akademiese of ander onderskeidings wat deur oudstudente behaal is, asook die titels van publikasies deur hulle uitgegee. Die Senior Direkteur: Biblioteek- en Inligtingsdiens ontvang eweneens met graagte eksemplare van sulke publikasies namens die Universiteitsbiblioteek. TAALBELEID EN -PLAN: OPSOMMING Die amptelike Taalbeleid en -plan van die Universiteit van Stellenbosch is in 2002 deur die Raad van die Universiteit goedgekeur. Die volgende opsomming word verskaf in belang van bondigheid, maar moet gelees word in samehang met, en ondergeskik aan die volledige Taalbeleid en -plan. Die volledige weergawe is beskikbaar by A. Taalbeleid 1. Die Universiteit is verbind tot die gebruik en volgehoue ontwikkeling van Afrikaans as akademiese taal in ʼn meertalige konteks. Taal word aan die Universiteit gebruik op ʼn wyse wat gerig is op die omgang met kennis in ʼn diverse samelewing. 2. Die Universiteit erken die besondere status van Afrikaans as akademiese taal en aanvaar ook die verantwoordelikheid om dit te bevorder. Terselfdertyd word rekening gehou met die status van Engels as internasionale kommunikasietaal en isixhosa as ontluikende akademiese taal. 3. Die Universiteit onderskei tussen die gebruik van die drie tale op die volgende maniere: - Afrikaans is voorgraads by verstek die leer- en onderrigtaal terwyl Engels op nagraadse vlak tot ʼn groter mate gebruik word. - isixhosa word bevorder as ontluikende akademiese taal en geleenthede word geskep vir studente en personeel om kommunikasievaardighede in isixhosa te verwerf. 4. Die institusionele taal van die Universiteit is by verstek Afrikaans, met Engels wat na gelang van omstandighede ook as interne kommunikasietaal gebruik word. Al drie tale word, waar doenlik, vir eksterne kommunikasie gebruik. B. Taalplan 1. Die Taalplan onderskei tussen die implementering van die beleid in leer- en onderrigsituasies en in die ondersteuningsdienste en bestuur. 2. In die leer- en onderrigsituasies word keuses uitgeoefen vir verskillende taalopsies na gelang van die taalvermoë van die dosent en die samestelling van die studente en die program. Hierdie taalopsies word in ʼn hiërargie geplaas en ʼn motivering moet voorgelê word indien die verstekopsie nie gevolg word nie (kyk punt 4 vir besonderhede). Die Universiteit kan, in buitengewone en dwingende omstandighede, afwyk van die taalspesifikasie van ʼn module of program, met dien verstande dat enige sodanige afwyking na elke semester hersien moet word ten einde te bepaal of die voortsetting daarvan steeds regverdigbaar is. Die dekane hanteer hierdie proses en doen verslag daaroor aan die Uitvoerende Komitee (Senaat). Die Taalkomitee moet ingelig word oor alle sodanige afwykings en moet die geleentheid kry om navraag daaroor te doen, indien nodig. 2

4 3. Daar is drie algemene riglyne wat geld t.o.v. die taal van leer en onderrig in die klas: - Taalonderrigmodules vind hoofsaaklik in die doeltaal plaas (bv. isixhosa word hoofsaaklik onderrig in isixhosa, Mandaryns in Mandaryns) en opdragte, toetse en eksamens word dienooreenkomstig opgestel en beantwoord. - In alle ander modules word vraestelle in Afrikaans en Engels opgestel en die student mag in Afrikaans of Engels antwoord. - Tensy taalverwerwing of taalstudie die doel van ʼn module is, kan studente vrae vra en antwoorde verwag in Afrikaans of Engels. 4. Die verskillende taalspesifikasies word as volg deur departemente uitgeoefen en geïmplementeer (bg. drie punte geld deurgaans vir alle opsies): A-spesifikasie* Rasionaal Geld as verstek vir alle voorgraadse modules. Dit beteken dat geen motivering aangebied hoef te word vir die uitoefening van hierdie opsie nie. Kenmerke - Onderrig is hoofsaaklik in Afrikaans. - Studiemateriaal (handboeke, notas, transparante, elektroniese leer- en onderrigmateriaal) kan in Afrikaans en/of Engels wees. - Studieraamwerk is in Afrikaans en Engels. T-spesifikasie* (tweetalige klasse) Rasionaal Word gebruik vir klasse waar - studente se taalvaardighede meer gebruik van Engels noodsaak - ʼn program aangebied word wat uniek is tot die Universiteit - meertaligheid belangrik is in die konteks van ʼn spesifieke beroep - die dosent nog nie Afrikaans voldoende beheer nie. Kenmerke - Onderrig is vir ten minste 50% van die tyd in Afrikaans. - Handboeke en leeswerk is in Afrikaans en/of Engels. - Studienotas, transparante en elektroniese leer- en onderrigmateriaal is volledig in Afrikaans en Engels of afwisselend in Afrikaans en Engels. E-spesifikasie (hoofsaaklik Engels as onderrigmedium) Rasionaal Word by hoë uitsondering gebruik vir - unieke programme in Suid-Afrika - programme waar studente nie voldoende akademiese taalvaardighede het nie (buitelandse of Engelssprekende studente) - modules waar die dosent nie Afrikaans magtig is nie - streeksamewerking en strategiese doelwitte wat Engels noodsaak. Kenmerke - Onderrig is primêr in Engels. - Handboeke en leeswerk is in Afrikaans en/of Engels. - Notas is in Engels met kernnotas in Afrikaans. 3

5 - Transparante, elektroniese leer- en onderrigmateriaal is in Engels. A & E-spesifikasie (afsonderlike strome in Afrikaans en Engels) Rasionaal Word by hoogste uitsondering gebruik wanneer akademies en finansieel verantwoordbaar en haalbaar vir - modules met ʼn groot getal studente - streeksamewerking en strategiese doelwitte - programme wat met satelliettegnologie of interaktiewe telematiese onderwys aangebied word. Kenmerke Die kenmerke van die A- en E-opsies geld onderskeidelik hier. * Vir beide hierdie opsies is akademiese taalvaardigheid in Afrikaans en Engels noodsaaklik vir suksesvolle studie. 5. In die ondersteuningsdienste en bestuur is die taal van kommunikasie by verstek Afrikaans en alle amptelike dokumente van die Universiteit is in Afrikaans beskikbaar. By verstek beteken egter nie uitsluitlik nie, en belangrike beleidsdokumente is daarom in Engels beskikbaar en kommunikasie met personeel vind ook in Engels plaas. Riglyne word neergelê vir die taal van vergaderings. Dokumente wat verband hou met diensvoorwaardes van personeel is beskikbaar in Afrikaans, Engels en isixhosa. 6. Skriftelike kommunikasie met studente vind plaas in Afrikaans en Engels en werwing vind, waar moontlik, ook in isixhosa plaas. Mondelinge kommunikasie vind in Afrikaans of Engels volgens die voorkeurtaal van die student plaas. 7. Die korporatiewe beeld van die Universiteit weerspieël die Taalbeleid en -plan. 8. ʼn Taalkomitee word deur die Raad aangewys om die Taalbeleid en -plan uit te voer. 9. Die Taalsentrum aanvaar die verantwoordelikheid vir die verskaffing en/of koördinering van die tersaaklike taalondersteuning wat vir die effektiewe uitvoering van die Taalbeleid en -plan vereis word. Let Wel ʼn Verdere verduideliking van die taalspesifikasies en die taalspesifikasie van individuele modules word onder die afdeling Vakke, Modules en Module-inhoude aangetref. GEDRAGSKODE VIR TAAL IN DIE KLASKAMER Hierdie Gedragskode is opgestel met die doel om praktiese riglyne te verskaf ten opsigte van die verstaan en toepassing van die US se Taalbeleid en -plan wat in 2002 deur die Universiteitsraad aanvaar is. Dit is vir die Raad belangrik dat die US se Taalbeleid en -plan met integriteit toegepas word. Die Kode word aangebied as ʼn meganisme wat kan help om moontlike probleme of onduidelikhede op ʼn konstruktiewe wyse te hanteer. Die kernbeginsel wat die daaglikse omgang met taal op die kampus rig, is dat alle personeel, studente en kliënte van die Universiteit die verantwoordelikheid en verwagting sal hê dat taalkwessies en -dispute in ʼn gees van samewerking en ʼn soeke na werkbaarheid aangepak en hanteer sal word. In die Gedragskode word ʼn onderskeid getref tussen die verantwoordelikhede en verwagtinge van dosente en studente. Die normale prosedures geld vir akademiese klagtes oor taalkwessies. Die Taalbeleid en -plan stel die minimum taalvereistes vir studente wat aan die Universiteit Stellenbosch studeer (Taalplan 2002:5). 4

6 Studente wat ʼn A-module of T-module volg, benodig in die algemeen akademiese taalvaardigheid in sowel Afrikaans as Engels vir effektiewe studie op voorgraadse vlak. In nagraadse studie word ʼn hoër vlak van akademiese taalvaardigheid in Afrikaans en/of Engels vereis. Ten opsigte van dosente, veral wat betref hul verpligtinge om werkopdragte, toetse en vraestelle in Engels en Afrikaans op te stel en te assesseer, word daar verwag dat hulle binne ʼn redelike tydperk vanaf hul aanstelling, genoeg reseptiewe vaardighede (luister en lees) in Afrikaans en Engels sal ontwikkel om klasbesprekings te volg, opdragte en eksamenvrae in albei tale op te stel, en die antwoorde van studente in albei tale te verstaan. Dit moet hulle ook in staat stel om oor die ekwivalensie van vertalings te oordeel en antwoorde in Afrikaans en Engels regverdig te beoordeel. Dosente se verantwoordelikhede Dosente het die verantwoordelikheid om 1. die taalspesifikasie van ʼn gedoseerde module uit te voer, in ooreenstemming met die voorskrifte van die Taalplan (kyk veral par. 3 van die Taalplan). 2. die taalspesifikasies na gelang van omstandighede (nuwe handboeke, ander dosente) te hersien en aan te pas soos nodig. 3. die keuses en alternatiewe waarvoor die taalspesifikasie voorsiening maak aan die begin van die onderrig van ʼn module kortliks aan studente bekend te maak, mondeling en in die moduleraamwerk. 4. te verseker dat vrae in werkopdragte, toetse en eksamens presies dieselfde inhoud in Engels en Afrikaans het. 5. voldoende taalvaardigheid te ontwikkel om werkopdragte, toetse en eksamens in Afrikaans en Engels te kan nasien, of andersins bevredigende reëlings te tref dat dit plaasvind. 6. te verseker dat, in ooreenstemming met die riglyne vir die T-opsie (kyk van die Taalplan), studente se taalvaardighede in Afrikaans en Engels genoegsaam ontwikkel en die nodige maatreëls in plek gestel word om Afrikaanse en Engelse vaktaalvaardigheid te verseker. 7. te alle tye daarna te streef om hoflik en akkommoderend op te tree wanneer situasies hanteer moet word wat met taalgebruik te make het (bv. wanneer vrae in die klas in Engels gevra word as die taalspesifikasie van die module A is). Dosente se verwagtinge Dosente kan van studente verwag dat 1. hulle kennis sal neem van die eienskappe van die taalspesifikasie soos van toepassing in die spesifikasie wat vir ʼn module geld (kyk par. 3, Taalplan). 2. hulle so vroeg moontlik die dosent in kennis sal stel van hul behoeftes ten opsigte van akademiese taalvaardigheid. 3. hulle die gees van die Taalbeleid en -plan, veral ten opsigte van die ontwikkeling van vaardighede in ʼn taal wat nie hul voorkeurtaal is nie, sal respekteer deur doelbewus aandag te skenk, aktief deel te neem in die klas en mee te werk aan hul kennis van vakterminologie en vakdiskoers in albei tale. Hierdie verwagting geld veral ten opsigte van die T-spesifikasie vir modules. 5

7 Studente se verantwoordelikhede Studente moet die verantwoordelikheid neem om 1. hulle te vergewis van die taalopsies vir elke module en veral van die implikasies daarvan, bv. dat vertalings in sommige omstandighede nie beskikbaar sal wees nie. 2. eerlik en openhartig te wees omtrent hul taalvaardighede en die verantwoordelikheid vir vroegtydige en gepaste optrede te neem indien hulle probleme ondervind. 3. doelbewus die reseptiewe vaardighede (luister en lees) in die nie-voorkeurtaal van leer en onderrig deur aktiewe deelname in die klas te ontwikkel. 4. die voorgeskrewe materiaal (veral handboeke) te koop en te gebruik om hul taalvaardigheid in die vak te verbeter. 5. hoflik en akkommoderend te wees en op te tree in situasies waar taalgebruik ʼn kwessie is, bv. ten opsigte van die probleme van die minderheidstaalgroep in ʼn klas. 6. te aanvaar dat (ʼn) enkele student(e), vanweë tekortkominge in sy/hul taalvaardigheid, nie ʼn vetoreg ten opsigte van die gebruik van Afrikaans of Engels in die klassituasie mag (probeer) uitoefen nie. Studente se verwagtinge Studente kan verwag dat 1. hulp in taalvaardigheidsontwikkeling verskaf sal word indien hul akademiese taalvaardigheid in Afrikaans en/of Engels onvoldoende is. 2. hulle vrae kan vra en besprekings kan voer in Afrikaans of Engels (tensy ander tale, soos in taalmodules, vereis word), met inagneming van mekaar en die dosent se taalvaardighede. 3. Afrikaanse en Engelse weergawes van werkopdragte en vraestelle beskikbaar sal wees en dat dit dieselfde inhoud sal hê. 4. daar sensitiwiteit sal wees vir taalprobleme, sodat taalfoute wat in eksamensituasies begaan word, met diskresie beoordeel sal word. NIE-RASSIGHEID Die Universiteit van Stellenbosch laat studente van enige ras, kleur, nasionaliteit of etniese herkoms toe tot al die regte, voorregte, programme en aktiwiteite wat in die algemeen aan studente van die Universiteit verleen of beskikbaar gestel word. Die Universiteit diskrimineer nie op grond van ras, kleur, nasionaliteit of etniese herkoms by die uitvoering van sy opvoedkundige beleid, sy beurs- en leningsprogramme, of sy sportprogramme nie. LET WEL 1. In hierdie publikasie sluit woorde wat die manlike geslag aandui die vroulike geslag in, tensy die samehang van die woorde uitdruklik die teendeel aandui of daarmee strydig is. 2. Studente moet, voordat hulle finaal besluit oor hul keuse van modules wat in ʼn spesifieke akademiese jaar gevolg gaan word, die klas-, toets- en eksamenroosters sorgvuldig nagaan. Waar dit dan blyk dat enige twee voorgenome modules binne dieselfde tydgleuf op ʼn spesifieke rooster val, mag die twee modules nie saam gevolg word nie. 3. Die Universiteit behou hom die reg voor om te eniger tyd wysigings aan die Jaarboek aan te bring. Die Raad en die Senaat van die Universiteit aanvaar geen aanspreeklikheid vir onjuisthede wat in die inhoud van die Jaarboek mag voorkom nie. Alle redelike sorg is egter gedra om te verseker dat die Jaarboek die tersaaklike inligting wat met die ter perse gaan beskikbaar was, akkuraat en volledig weergee. 6

8 4. Deel 1, 2 en 3 van die Jaarboek bevat algemene inligting wat op alle studente van toepassing is. Studente word versoek om hulle te vergewis van die eksamen- en promosiebepalings in die hoofstuk oor Universiteitseksamens in Deel 1 van die Jaarboek. JAARBOEKVERDELING Gerieflikheidshalwe is die Jaarboek in die volgende dele verdeel: Algemeen Deel 1 Beurse en Lenings Deel 2 Studentegelde Deel 3 Lettere en Sosiale Wetenskappe Deel 4 Natuurwetenskappe Deel 5 Opvoedkunde Deel 6 AgriWetenskappe Deel 7 Regsgeleerdheid Deel 8 Teologie Deel 9 Ekonomiese en Bestuurswetenskappe Deel 10 Ingenieurswese Deel 11 Geneeskunde en Gesondheidswetenskappe Deel 12 Krygskunde Deel 13 Afrikaanse (Deel 1-12) en Engelse kopieë van die afsonderlike dele is op aanvraag by die Registrateur verkrygbaar. 7

9 KOMMUNIKASIE MET DIE UNIVERSITEIT Studentenommer By die hantering van nuwe formele aansoeke ken die Universiteit aan elke aansoeker ʼn nommer toe. Die nommer dien as unieke identifikasie van die betrokke individu om toekomstige kommunikasie te vergemaklik. In die Universiteit se taal noem ons hierdie nommer u studentenommer. Die blote toekenning van so ʼn studentenommer impliseer egter nie dat die aansoeker finaal aanvaar is vir die gevraagde studieprogram nie. Vir aanvaarding al dan nie word aparte briewe uitgestuur. Wanneer u studentenommer aan u bekend gemaak is, moet u dit asseblief in alle toekomstige korrespondensie met die Universiteit vermeld. Adresse van die Sentrale Administrasie Korrespondensie in verband met akademiese aangeleenthede, d.w.s. studie-aangeleenthede, beurse en lenings, ens., asook koshuisplasings, moet gerig word aan: Die Registrateur Universiteit van Stellenbosch Privaat Sak X1 MATIELAND 7602 E-pos: info@sun.ac.za Korrespondensie in verband met finansiële en dienste-aangeleenthede, insluitend diensaspekte van koshuise, moet gerig word aan: Die Uitvoerende Direkteur: Bedryf en Finansies Universiteit van Stellenbosch Privaat Sak X1 MATIELAND 7602 Ander amptelike adresse Die Dekaan Fakulteit AgriWetenskappe Universiteit van Stellenbosch Privaat Sak X1 MATIELAND 7602 Sentrum vir Studentesake (Nie-akademiese sake) Neelsie Privaat Sak X1 MATIELAND

10 BELANGRIKE E-POSADRESSE, TELEFOON- EN FAKSNOMMERS Vir afdelings wat nie hieronder gelys word nie, skakel die Universiteit van Stellenbosch se Kontaksentrum op die Stellenboschkampus by , met faksnommer en e-pos Fakulteit AgriWetenskappe Telefoon E-pos Dekaan: Prof ASM Karaan Vise-Dekaan: Prof L Warnich lw@sun.ac.za Fakulteitsekretaris: Me GH Gamiet ghgamiet@sun.ac.za Koördineerder: Akademiese en Studentesteun: nbro@sun.ac.za Dr N Brown Departemente en Voorsitters Telefoon E-pos Agronomie: Dr PJ Pieterse pjp@sun.ac.za Bewaringsekologie en Entomologie: Prof MJ samways@sun.ac.za Samways Bos- en Houtkunde: Prof T Seifert forestchair@sun.ac.za Grondkunde: Dr E Hoffman ehoffman@sun.ac.za Genetika: Prof D Brink db@sun.ac.za Instituut vir Plantbiotegnologie: Prof JM kossmann@sun.ac.za Kossmann Hortologie: Prof KI Theron kit@sun.ac.za Landbou-ekonomie: Prof N Vink nv@sun.ac.za Plantpatologie: Prof A Viljoen altus@sun.ac.za Veekundige Wetenskappe: Prof K Dzama animalstud@sun.ac.za Voedselwetenskap: Dr GO Sigge gos@sun.ac.za Wingerd- en Wynkunde: Prof AJ Deloire deloire@sun.ac.za Instituut vir Wynbiotegnologie: Prof M du Toit mdt@sun.ac.za Groot eenhede volgens kampus Telefoon Faks Biblioteek (JS Gericke) (Stellenbosch) Geneeskunde en Gesondheidswetenskappe, Fakulteit (Tygerberg) Kaapse Instituut vir Landbou-opleiding: / Elsenburg (Elsenburg) Krygskunde, Fakulteit (Saldanha) Nagraadse Bestuurskool (Bellvillepark) Skool vir Publieke Leierskap (Bellvillepark) Telematiese Dienste (Stellenbosch) Ander eenhede Telefoon Faks Beurse en Lenings Eksamens Kommunikasie en Skakeling Nagraadse en Internasionale Kantoor (NGIK) Navorsingsontwikkeling Sentrum vir Onderrig en Leer (Verlengde graadprogramme) Sentrum vir Studentegemeenskappe Sentrum vir Studentevoorligting en -ontwikkeling

11 Ander fakulteitsekretarisse Telefoon Faks Ekonomiese en Bestuurswetenskappe Geneeskunde en Gesondheidswetenskappe: Aansoeke, Stellenbosch Geneeskunde en Gesondheidswetenskappe: Tygerbergkampus Ingenieurswese Krygskunde Lettere en Sosiale Wetenskappe Natuurwetenskappe Opvoedkunde Regsgeleerdheid Teologie

12 Voorwoord VISIE EN MISSIE VAN DIE FAKULTEIT AGRIWETENSKAPPE Visie Internasionale uitnemendheid met wye erkenning vir die diepte en toepaslikheid van ons navorsing en vir die hoogstaande gehalte van ons onderrig en dienslewering aan die landbou en bosbou. Missie Die missie van die Fakulteit AgriWetenskappe is om die voorkeurverskaffer van wêreldklas-navorsing, -onderrig en -diens vir landbou en bosbou in Suider-Afrika te wees en om ons kundighede en vaardighede sodanig te rig en aan die breë gemeenskap bekend te stel dat die land en al sy mense, die bedrywe en ons kliënte bevoordeel word, terwyl die land se natuurlike hulpbronne volhoubaar benut word. Om dit te bereik: - strek ons uitnemende navorsing as ʼn kontinuum vanaf fundamentele voorpuntwerk, oor markgedrewe, toegepaste navorsing tot by relevante tegnologie-ontwikkeling met die oog op implementering; - verseker ons deur moderne leer en onderrig van hoë gehalte, gestimuleer deur ons navorsingsuksesse, dat ons studente nommer een-keuses is vir indiensneming, bekend is as opinievormers en gereed is vir leierskapsrolle sowel plaaslik as internasionaal; - lewer ons ʼn eenstopdiens aan bedrywe en kliënte; - werk ons saam in strategiese alliansies; - is elke personeellid van wêreldgehalte met multivaardigheid. Webtuiste: PROFIEL VAN GEGRADUEERDES VAN DIE FAKULTEIT AGRIWETENSKAPPE Ons afgestudeerdes is wetenskaplikes wat beskik oor die nodige kennis, vaardighede en gesindhede om selfstandig en in spanverband in ʼn wetenskaplike landbou- en landbouverwante omgewing optimaal te funksioneer. Dit sluit in die oordeelkundige toepassing van die relevante wetenskappe in die waardeketting om ʼn verskeidenheid voedsel- en veselprodukte ekonomies, omgewingsvriendelik en volhoubaar te lewer ter bevordering van die vooruitgang en welsyn van die mensdom. Om hieraan te voldoen, openbaar ons gegradueerdes die volgende professionele eienskappe: Kennis - Besit die nodige kennis van die toepaslike wetenskappe en verstaan die interaksie tussen die biologiese en abiotiese faktore in die omgewing en die basiese beginsels van navorsingsmetodiek. - Beskik oor die vermoë om nuwe kennis te skep, idees te genereer en innoverend op te tree. - Beskik oor die vermoë om doeltreffend in ʼn interdissiplinêre omgewing te kan funksioneer. - Verstaan volhoubare ontwikkeling en volhoubare hulpbronbestuur. - Neem kundige besluite op bewese inligting. 11

13 - Volg ʼn sisteembenadering by die ontleding van en benadering tot omgewingsproblematiek. Houding en gesindhede - Toon respek vir die omgewing en vir die gebruikers daarvan. - Erken eie beperkings van kennis en vaardighede. - Het ʼn positiewe ingesteldheid tot voortdurende professionele ontwikkeling. - Is betrokke en diensbaar binne die breë gemeenskap. - Stel ʼn positiewe voorbeeld ten opsigte van sosiale verantwoordelikhede en verpligtinge. - Aanvaar en streef na die hoogste kennisstandaarde. Vaardighede - Besit die vermoë om relevante kennis te versamel, te integreer, te interpreteer en toe te pas en om probleemoplossend te dink en op te tree. - Kommunikeer doeltreffend met rolspelers uit verskillende omgewings en agtergronde. - Besit voldoende vaardighede om selfstandig en in spanverband as wetenskaplikes te funksioneer. - Kan toepaslike vakliteratuur interpreteer en benut. - Besit die vermoë om toepaslike hulpbronne en -middels binne werksverband doeltreffend te benut. 12

14 Fakulteit AgriWetenskappe INLEIDING Die skep van werksgeleenthede en die voorsiening van voldoende voedsel en vesel van hoë gehalte teen bekostigbare pryse, wat veilig is om te gebruik, is eise wat aan landbou en bosbou gestel word. Die geleenthede en uitdagings in landbou, bosbou en natuurbewaring lê verder in die diversiteit van ons topografie, die variasie van ons grond, die uiteenlopendheid van ons klimaatstreke en in die vereistes wat kieskeurige kopers aan landbou- en bosbouprodukte stel. Verder moet landbou en bosbou in harmonie met die natuur beoefen word sonder om natuurlike hulpbronne te eksploiteer. Ons land het ʼn merkwaardige verskeidenheid fauna en flora wat in die beoefening van landbou en bosbou gerespekteer, beskerm en bewaar moet word. Daar word op hierdie terreine met lewende en lewegewende dinge gewerk op so ʼn manier dat die lewensgehalte van almal in die land verbeter word. LANDBOU Landbou in Suid-Afrika dra ongeveer 4% tot die bruto binnelandse produk by, is ʼn belangrike verdiener van buitelandse valuta, is ʼn baie groot werksverskaffer (10% van formele werksgeleenthede) en voorsien in die basiese menslike behoeftes van voedsel en vesel. Agro-toerisme raak al belangriker as ʼn bedryf en bied ontvlugting aan baie stedelinge. Daar word 83 nuwe werksgeleenthede geskep vir elke R1 miljoen-toename in die finale vraag na landbouprodukte in vergelyking met ʼn ooreenstemmende syfer van net 29 werksgeleenthede in die res van die ekonomie. Daar word allerweë erken dat landbou ʼn belangrike rol in armoedeverligting te speel het. Grond is ʼn belangrike produksiefaktor in landbou en bosbou. Die Republiek van Suid- Afrika beslaan ʼn oppervlakte van 122,3 miljoen ha. Sowat 102,8 miljoen ha, bykans 84%, word vir landbou en bosbou benut. Hiervan word ongeveer 16 miljoen ha vir gewasproduksie bewerk, nagenoeg 1,5 miljoen ha beplant met bome en is ha onder natuurlike bosse. Natuurlike weiding beslaan sowat 83 miljoen ha, waarvan die grootste deel onder halfwoestyntoestande aangetref word. Gronde met optimale fisiese en chemiese toestande is skaars en kom gelokaliseerd voor, maar daar is verskeie unieke grondklimaatassosiasies wat tot die voorsiening van produkte vir nismarkte lei. Suid-Afrika is ʼn waterskaars land. Sowat 30% van Suid-Afrika ontvang minder as 250 mm reën per jaar, ongeveer 34% ontvang tussen 250 en 500 mm, 25% tussen 500 en 750 mm en net 11% van die land ontvang meer as 750 mm reën per jaar. Verder is die reënval vir die grootste dele van die land wisselvallig en kom periodieke droogtes gereeld voor. Weens hierdie en nog ander faktore is Suid-Afrika hoofsaaklik van opgaardamme en ondergrondse waterbronne afhanklik vir watervoorsiening. Net meer as 1,2 miljoen ha is onder besproeiing. Tans is die landbou nog die grootste gebruiker van water, amper 50%, maar daar is toenemende druk op landbou om meer water vir industriële en huishoudelike gebruik af te staan. Net 10% van die landbougrond kan sonder besproeiing benut word. Die bestuur van bosbouplantasies in wateropvanggebiede moet nougesette riglyne volg. Wateren besproeiingsbestuur in ons land verg dus besondere kundigheid. Suid-Afrika is nogtans by uitstek ʼn landbouland. Ons kan weens die wisselende klimaat en topografie bykans enige gewas verbou. Boonop is ons in die gelukkige posisie om tans selfvoorsienend te wees in die meeste primêre voedsel- en veselbehoeftes van die land se bevolking. Voedselsoorte waarin die land nog nie selfvoorsienend is nie, is koring, oliesade, rys, tee en koffie. Meer as 33% van die totale waarde van tuinbouproduksie word uitgevoer. Sagtevrugte maak die grootste volume hiervan uit. Verdere voorbeelde van Suid- Afrikaanse uitvoere is subtropiese vrugte, mielies, suiker, groente, wyn, snyblomme, 13

15 blombolle, sybokhaar en karakoelpelse. Een-en-tagtig persent van landbougrond is onder natuurlike weiding wat hoofsaaklik vir ekstensiewe veeboerdery benut word. Dit is amper 70% van die totale landsoppervlakte van Suid-Afrika. Daar word met ʼn verskeidenheid diere geboer: grootvee, varke, kleinvee en pluimvee. Akwakultuur is ʼn sterk opkomende bedryf wat nog aansienlike potensiaal het. Benewens produksie vir vars verbruik van produkte is naoes-hantering, produkverwerking, voedselprosessering, opberging en preservering belangrike naoes-waardetoevoegende aksies. Die grondslag vir die uiteindelike kwaliteit van die produk wat die verbruiker geniet, word al in die grond of die kudde gelê. Nougesette en verantwoordelike plaag- en siektebestuur is hiervoor nodig. BOSBOU Die Republiek van Suid-Afrika het pragtige inheemse woude en sommige van die boomsoorte lewer hout wat goed vergelyk met die heel mooiste en beste van ander wêrelddele. Ongelukkig is die gebied onder inheemse bosse uiters beperk en moes daar reeds baie jare gelede daartoe oorgegaan word om houtsoorte van elders hier aan te plant. Die vraag na hout neem vinnig toe. Produksie van die huidige beboste gebied van 1,3 miljoen ha sal uitgebrei moet word deur nuwe aanplantings of deur produksie op die bestaande gebiede te verhoog ten einde te verseker dat daar ʼn voldoende houtvoorraad vir die toekoms sal wees. Namate die bome kapryp word, moet die hout geoes word. Hierdie faset van die bosbedryf is baie ingewikkeld, veral waar die plantasies teen steil berghange geleë is, soos so dikwels die geval is. Die padstelsels moet fyn beplan en die ontginningstoerusting oordeelkundig aangeskaf en ingespan word. Daarna volg die verwerking van die hout. Dit kan gedoen word in ʼn saagmeul waar dit opgesaag, gedroog en gegradeer word, gereed om bv. as bou- of meubelhout gebruik te word. Dit kan ook na ʼn papierfabriek gaan of tot spaander- of veselbord verwerk word. Bosse word nie net geskep om in ons houtbehoeftes te voorsien nie; dit bied ook aan die mens die geleentheid om daar te ontspan en die natuur te geniet. Met die snelle bevolkingsaanwas word dit al hoe belangriker en die meeste bosse is vir die publiek toeganklik. Daar is ook die breër terrein van bewaringsekologie, nl. die behoud van ons fauna en flora, die bestuur van natuurgebiede vanweë hul estetiese en wetenskaplike belangrikheid, en die herstel en beskerming van ons omgewing om te verseker dat dit bewoonbaar bly. Bome is ook belangrik in plattelandse en stedelike gebiede vir produkte soos vuurmaakhout, bas, kleurstowwe, medisyne en baie ander gebruike wat tot die verbetering van lewensgehalte kan bydra. Dat besondere kennis, kundigheid, vaardigheid en bestuursvernuf teen bogenoemde agtergrond benodig word vir standhoudende landbou- en bosbouproduksie is vanselfsprekend. Ons breë aanbod van onderrigprogramme dek dan ook alle aspekte van natuurlikehulpbronbestuur, plantproduksie, diereproduksie, naoes-aksies en ekonomiese bestuur, vanaf die basiese wetenskap, oor die praktyk en die besigheid op die onderskeie waardekettings van sowel landbou as bosbou. Gegradueerdes in landbou en bosbou kan ʼn verskeidenheid beroepe aan die produksie-, bewarings-, verwerkings- en bemarkingskant vir sowel plant- as diererigtings volg. Daar is loopbane in byvoorbeeld navorsing, onderrig, konsultasie, voorligting, boerderybestuur, omgewingsbestuur en aanlegbestuur (kelders, voedselfabrieke en saagmeulens). Hierdie beroepe en loopbane word nie net binne die landbou- en bosboubedrywe beoefen nie, maar ook in aanverwante nywerhede, handelsondernemings en staatsdepartemente. Gegradueerdes van hierdie Fakulteit geniet hoë aansien in die internasionale werksmark. 14

16 AKADEMIESE AANBOD PROGRAMME KWALIFIKASIES Baccalaureusprogram in Plant- en BScAgric Grondwetenskappe Honneursprogram in Plantpatologie HonsBSc Honneursprogram in Toegepaste HonsBSc Plantfisiologie Magisterprogram in Entomologie of MSc Plantpatologie Magisterprogram in Agronomie, Genetika, MScAgric Grondkunde, Hortologie of Wingerdkunde PhD-program in Agronomie, Entomologie, PhD Genetika, Grondkunde, Hortologie, Plantpatologie of Wingerdkunde DSc-program in Agronomie, Entomologie, DSc Genetika, Grondkunde, Hortologie, Plantpatologie of Wingerdkunde Baccalaureusprogram in Voedsel- en BScVoedselwet of BScAgric Wynproduksiestelsels Honneursprogram in Voedsel- en HonsBSc (Wynbiotegnologie) Wynproduksiestelsels Magisterprogram in Voedsel- en MScVoedselwet of MSc (Wynbiotegnologie) Wynproduksiestelsels of MScAgric PhD-program in Voedsel- en PhD (Voedselwet) of PhD Wynproduksiestelsels DSc-program in Voedsel- en DScVoedselwet of DSc Wynproduksiestelsels Baccalaureusprogram in BScAgric Diereproduksiestelsels Nagraadse Diploma in Akwakultuur NgDip (Akwakultuur) Nagraadse Diploma in Veekundige NgDip (Veekundige Wetenskappe) Wetenskappe Magisterprogram in Diereproduksiestelsels MScAgric PhD-program in Diereproduksiestelsels PhD DSc-program in Diereproduksiestelsels DSc Baccalaureusprogram in Landbouekonomie en -bestuur BScAgric of BAgricAdmin Honneursprogram in Landbou-ekonomie en HonsBAgricAdmin -bestuur Magisterprogram in Landbou-ekonomie en MScAgric of MAgricAdmin -bestuur PhD-program in Landbou-ekonomie en PhD (Agric) -bestuur DSc-program in Landbou-ekonomie en DScAgric -bestuur Baccalaureusprogram in Bosbou- en BScBosb Houtwetenskappe 15

17 PROGRAMME KWALIFIKASIES Nagraadse Diploma in Bosbou- en NgDipBosb Houtwetenskappe Honneursprogram in Bosbou- en HonsBScBosb Houtwetenskappe Magisterprogram in Bosbou- en MScBosb Houtwetenskappe PhD-program in Bosbou- en PhD (Bosb) Houtwetenskappe DSc-program in Bosbou- en DScBosb Houtwetenskappe Baccalaureusprogram in BScBewEkol Bewaringsekologie Magisterprogram in Bewaringsekologie MScBewEkol Generiese PhD-program vir: Bewaringsekologie, Wynbiotegnologie en spesifieke PhD studievelde in Landbouwetenskappe, Bosbouwetenskappe en Voedselwetenskap Baccalaureusprogram in Landbouproduksie BAgric en -bestuur* * Die Baccalaureusprogram in Landbouproduksie en -bestuur (BAgric) word, aan die hand van ʼn samewerkingsooreenkoms tussen die Universiteit van Stellenbosch en die Wes- Kaapse Provinsiale Regering, deur die Kaapse Instituut vir Landbou-opleiding: Elsenburg op die Elsenburgkampus aangebied. Alle besonderhede oor hierdie program is beskikbaar by die Kaapse Instituut vir Landbou-opleiding: Elsenburg (Tel /3 of DEPARTEMENTE Die volgende departemente maak deel uit van die Fakulteit: Agronomie Bewaringsekologie en Entomologie Bos- en Houtkunde Genetika Grondkunde Hortologie Landbou-ekonomie Plantpatologie Veekundige Wetenskappe Voedselwetenskap Wingerd- en Wynkunde Instituut vir Wynbiotegnologie* Instituut vir Plantbiotegnologie** *Is deel van Departement Wingerd- en Wynkunde **Is deel van Departement Genetika 16

18 MODULES ʼn Verkorte inhoud van die modules wat deur hierdie departemente aangebied word, verskyn alfabeties op bladsy DIE AGRIWETENSKAPPE STUDENTE-ASSOSIASIE (ASA) Die AgriWetenskappe Studente-assosiasie is ʼn vereniging van die studente van die Fakulteit AgriWetenskappe van die Universiteit van Stellenbosch wat daarna streef om sowel die akademiese as die sosiale belange van sy lede te bevorder. Hierdie doelstellings word behaal deur verteenwoordiging in die Fakulteitsraad en sekere komitees van die Fakulteit en skakeling met ander studenteverenigings op die kampus en elders. Verder sorg die vereniging vir ʼn verskeidenheid byeenkomste deur die jaar. Die vereniging wil u graag verwelkom in die Fakulteit AgriWetenskappe. Ons vertrou dat u u tyd hier sal geniet. Skakel ons gerus as u enige inligting verlang of as u dalk net hallo wil sê. Navrae: Die AgriWetenskappe Studente-assosiasie Fakulteit AgriWetenskappe Privaat Sak X1 MATIELAND 7602 E-pos: asa@sun.ac.za VOORGRAADSE-INSKRYWINGSBESTUUR Ten einde die Raadsteikens ten opsigte van die grootte (die totale getal studente) en vorm (studierigtings en diversiteitsprofiel) van die Universiteit van Stellenbosch (US) se studentebevolking te kan bereik, is dit nodig om die voorgraadse inskrywings aan die US te bestuur. Die US se totale getal inskrywings word bestuur om binne die beskikbare kapasiteit in te pas. Die US bied ʼn gebalanseerde pakket programme aan wat strek oor al drie hoofstudievelde, naamlik (a) die humaniora, (b) die ekonomiese en bestuurswetenskappe, en (c) die natuurwetenskappe, landbouwetenskappe, gesondheidswetenskappe en ingenieurswese (Wetenskap, Ingenieurswese en Tegnologie/Science, Engineering and Technology of SET). Die US is verbind tot die bevordering van diversiteit. Voorgraadse-inskrywingsbestuur aan die US geskied binne die raamwerk van die nasionale hoëronderwysstelsel. ʼn Verantwoorde samehang tussen nasionale en institusionele doelwitte met respek vir belangrike beginsels soos institusionele outonomiteit, akademiese vryheid en openbare verantwoordelikheid word nagestreef. Die volgende vertrekpunte is van toepassing: - Die uitbouing van akademiese uitnemendheid deur die handhawing van hoë akademiese standaarde. - Die handhawing en verbetering van hoë sukseskoerse. - Die nakoming van die US se verbintenis tot regstelling, tot sosiale verantwoordelikheid, en tot die lewering van ʼn bydrae tot die opleiding van toekomstige rolmodelle uit alle bevolkingsgroepe. - Die verbreding van toegang tot hoër onderwys veral aan studente uit onderwysbenadeelde en ekonomies behoeftige omstandighede wat oor die akademiese potensiaal beskik om suksesvol aan die US te studeer. As gevolg van die beperkte beskikbaarheid van plekke en die strategiese en doelgerigte bestuur van inskrywings sal nie alle voorgraadse aansoekers wat aan die minimum toelatingsvereistes van ʼn betrokke program voldoen, noodwendig toegelaat word nie. 17

19 Besonderhede oor die keuringsprosedures en toelatingsvereistes vir voorgraadse programme is beskikbaar by en op die Fakulteit se webtuiste by Vir die 2013-inname en verdere jare moet alle voornemende voorgraadse studente die Nasionale Normtoets (NNT) (National Benchmarking Test of NBT) skryf. Raadpleeg die NBT-webtuiste ( of die US se webtuiste ( vir meer inligting oor die Nasionale Normtoetse. Die uitslae van die Nasionale Normtoetse kan deur die US vir die volgende doeleindes gebruik word (besonderhede is beskikbaar by - ondersteuning met die besluitneming oor die plasing van studente in verlengde graadprogramme, - keuring, en - kurrikulumontwikkeling. TOELATINGSVEREISTES Die algemene minimum toelatingsvereistes van voorgraadse programme aan die Universiteit van Stellenbosch (US) is: ʼn Nasionale Senior Sertifikaat (NSS) of IEB (Independent Examinations Board)- skooleindsertifikaat soos gesertifiseer deur Umalusi, met toelating tot baccalaureusgraadstudie, wat vereis dat ʼn punt van minstens ʼn 4 (50%) in elk van vier skoolvakke uit die lys van aangewese universiteitstoelatingsvakke verwerf moet word. Minstens 55% gemiddeld in die NSS- of IEB-eindeksamen behaal (die vak Lewensoriëntering uitgesluit). Studente moet die verpligte Nasionale Normtoetse skryf. Benewens bogenoemde word vir toelating tot programme vir die grade BScAgric, BScBosb*, BScBewEkol, BScVoedselwet en BAgricAdmin vereis ten minste: Afrikaans of Engels (Huistaal of Eerste Addisionele Taal) 4 (50%) Wiskunde 4 (50%) Fisiese Wetenskappe 4 (50%) OF Fisiese Wetenskappe 3 (40%), en Lewenswetenskappe 4 (50%) of Landbouwetenskappe 6 (70%) *Vir BScAgric met Grondkunde en Chemie as hoofvakke: Afrikaans of Engels (Huistaal of Eerste Addisionele Taal) 4 (50%) Wiskunde 6 (70%) Fisiese Wetenskappe 4 (50%) OF Fisiese Wetenskappe 3 (40%), en Lewenswetenskappe 4 (50%) of Landbouwetenskappe 6 (70%) *Vir die studierigting Hout- en Houtprodukkunde: Afrikaans of Engels (Huistaal of Eerste Addisionele Taal) 4 (50%) Wiskunde 6 (70%) Fisiese Wetenskappe 5 (60%) Naas die algemene toelatingsvereistes van die US, word vir toelating tot die program vir die graad BAgric (Elsenburg) vereis ten minste: 18

20 Afrikaans of Engels (Huistaal of Eerste Addisionele Taal) 4 (50%) Wiskunde 4 (50%) OF Wiskundige Geletterdheid 5 (60%) Fisiese Wetenskappe 4 (50%) OF Lewenswetenskappe 4 (50%) OF Landbouwetenskappe 4 (50%) VERLENGDE GRAADPROGRAM (VGP) Die Verlengde Graadprogram (VGP) is ingestel om studente met bewese potensiaal, maar met ontoereikende skoolagtergrond, te ondersteun ten einde hul graadprogramme te kan bemeester. Die VGP behels dat ʼn addisionele studiejaar tot die hoofstroomgraadprogram toegevoeg word. Hierdie ekstra tyd word dan aangewend vir die aanbieding van addisionele akademiese ondersteuning as voorbereiding vir spesifieke hoofstroomvakke en vir algemene voorbereiding tot universiteitstudie. In alle studierigtings in die Fakulteit AgriWetenskappe, behalwe die drie rigtings hieronder, behels die VGP ʼn addisionele studiejaar alvorens die student by die eerste jaargang van die gekose hoofstroomgraadprogram aansluit. Die kurrikulum van hierdie studiejaar is spesifiek ontwerp om addisionele akademiese steun te verleen en om die oorgang tussen skool en universiteit te vergemaklik. Studente moet al die modules van dié addisionele studiejaar slaag ten einde toelating tot die eerste jaargang van die hoofstroomprogram te verkry. Vir drie van die studierigtings in die Fakulteit behels die VGP dat die eerste jaargang van die hoofstroomprogram oor twee studiejare versprei word. Hierdie reëling geld vir die studierigtings Agri-ondernemingsbestuur, Landbou-ekonomiese Analise en Bestuur, en Houtprodukkunde. Al die voorgeskrewe modules vir hierdie twee jaar moet suksesvol voltooi word, alvorens die student tot die tweede jaargang van die hoofstroomprogram toegelaat word. Enige student wat vir ʼn hoofstroomprogram gekwalifiseer het, kan aansoek doen vir toelating tot die betrokke VGP. Na aanleiding van skoolprestasie en/of die resultate van enige assessering of toets deur die Universiteit voorgeskryf, kan ʼn student deur die Fakulteit aangeraai of verplig word om die VGP te volg. Studente wat tussen 50% en 57% in hul finale Graad 12-eksamen behaal het, kan verplig word om die VGP te volg. Studente wat ten opsigte van een simbool in een van die voorgeskrewe skoolvakke nie aan die Fakulteit AgriWetenskappe se programkriteria voldoen nie, kan aansoek doen om tot die betrokke program toegelaat te word. Indien sodanige toelating verleen word, kan die student verplig word om die VGP te volg. Studente wat die VGP wil of moet volg, sal van volledige inligting aangaande die struktuur en kurrikulum daarvan voorsien word. Hierdie inligting kan ook van die Fakulteitsekretaris (tel ) aangevra word. ALGEMENE OPMERKINGS Algemene inligting Vir verdere inligting oor toelating en registrasie van studente, losies, regulasies t.o.v. universiteitseksamens, reëls betreffende gevorderde grade, en/of erkenning van grade raadpleeg Deel 1 (Algemeen) van die Jaarboek. Bepalings Studente moet hulle vergewis van die slaagvoorvereistes (S), voorvereistes (V) en newevereistes (N) wat vir elke module gestel word. Die besonderhede word by die beskrywings van die modules (onder module-inhoude) gegee. 19

21 Studente moet hulle ook vergewis van die eksamen- en promosiebepalings asook die vereistes wat vir hertoelating as student geld, soos uiteengesit in Deel 1 (Algemeen) van die Jaarboek. Assessering Daar bestaan hoofsaaklik twee stelsels waarvolgens die prestasiepunt vir elke module bereken word, naamlik (i) deurlopende assessering met die oog op prestasiepuntbepaling (die voorskrifte word in Deel 1 (Algemeen) van die Jaarboek verstrek); en (ii) bepaling van die klas- en eksamenpunt wat in ʼn bepaalde verhouding geweeg word om die prestasiepunt te bepaal. Die volgende voorskrifte geld vir die bepaling van die klaspunt. Semestermodules moet van minstens drie, en in die geval van jaarmodules, ses assesseringsgeleenthede gebruik maak om die klaspunt te bepaal. Elke assesseringsgeleentheid behoort naastenby ʼn gelyke gewig tot die klaspunt by te dra. Voorlopige toets- en/of assesseringsdatums word in die studiegids van ʼn module aangedui. Finalisering van die datums geskied in oorleg met die betrokke studente. In ʼn klasgroep met uiteenlopende studieprogramme, met gevolglike moeilike konsensusbereiking oor toets- of assesseringsdatums, sal assessering geskied na afhandeling van bepaalde gedeeltes van die module. Toetse vind tydens normale lesing- of praktiese periode(s) plaas. Geen geskeduleerde toetse mag gedurende die laaste twee weke van die formele klaskontaktyd van die semester (net voor die eerste eksamengeleentheid) plaasvind nie. Toetse sal sodanig geskeduleer word dat dit nie met die middelsemestertoetse van ander fakulteite saamval nie. Huishoudelike reglement vir Dekaansvergunningseksamens (DVE s) 1. ʼn Finalejaarstudent wat, nadat alle eksamens afgelê is en alle prestasiepunte beskikbaar is, minder as 33 krediete (met ʼn maksimum van twee modules) ter verwerwing van ʼn graad kortkom; nie vir ʼn hereksamen gekwalifiseer het nie; in al die modules wat vir die graad vereis is tot die eksamen toegelaat is; en die eksamen in al die betrokke modules afgelê het, kan as vergunning deur die Dekaan, in konsultasie met die betrokke akademiese departement, tot ʼn DVE toegelaat word. 2. Die DVE s sal op ʼn geskeduleerde tyd tydens die laaste week van Januarie of die eerste week in Februarie afgelê word. 3. Die Fakulteitsekretaris sal dié studente identifiseer en die name via die dekaanskantoor aan die departemente verskaf. Die onus rus op studente wat vir ʼn dekaansvergunningseksamen mag kwalifiseer om betyds (nie later nie as 15 Januarie) met die Fakulteitsekretaris te skakel oor moontlike toelating tot die dekaansvergunningseksamen. Toegelate studente moet hulle aanmeld vir die eksamen, wat departementeel afgeneem word. 4. DVE s in modules wat van deurlopende assessering gebruik maak, sal op dieselfde tydstip vermeld in paragraaf 2 hierbo afgelê word, ingevolge die prosedures neergelê in paragraaf 3 hierbo. 5. Studente aan wie ʼn DVE toegestaan word, moet hulle van die tyd en plek van die betrokke DVE vergewis en daar aanmeld. 6. Dekaansvergunningseksamens word slegs met die goedkeuring van die Dekaan toegestaan. Departemente moet onder geen omstandighede self dekaansvergunnings- 20

22 eksamens aan studente toestaan nie. Geen dosent kan ʼn onderneming aan ʼn student hieroor gee nie. 7. Die DVE-bepalings in ander fakulteite mag verskil van dié van die Fakulteit AgriWetenskappe. Studente moet hulself vergewis van sodanige bepalings, want dit moet saam met dié van die Fakulteit AgriWetenskappe in ag geneem word. ALGEMENE BEPALINGS VIR NAGRAADSE PROGRAMME Honneursprogramme Honneursprogramme word in ʼn bepaalde hoofvak van die voorafgaande baccalaureusgraad gevolg en bestaan in elke geval uit ʼn saamgestelde jaarprogram met ʼn aantal voorgeskrewe en keusemodules. Om te slaag, moet ʼn student in elke module ʼn prestasiepunt van minstens 50 (uit 100) behaal. Nagraadse Diplomaprogramme Nagraadse diplomaprogramme word in ʼn bepaalde studierigting gevolg na verwerwing van ʼn verwante baccalaureusgraad of gelykwaardige kwalifikasie van hierdie of enige ander universiteit wat deur die Senaat vir die doel goedgekeur is. Die nagraadse diplomaprogram is ʼn saamgestelde program met ʼn aantal voorgeskrewe en keusemodules. Magisterprogramme Magisterprogramme word in ʼn bepaalde hoofvak van die voorafgaande baccalaureus- of honneurs-baccalaureusgraad gevolg. Die MSc, MScAgric, MScBosb, MScVoedselwet, MScBewEkol of MAgricAdmin word toegeken aan studente wat (a) in besit is van ʼn toepaslike baccalaureusgraad van hierdie Universiteit of van ʼn baccalaureusgraad wat die Senaat vir dié doel goedgekeur het, en wat op skriftelike aansoek deur die Senaat tot die betrokke program met ʼn minimum studieperiode van een jaar toegelaat is, of in besit is van ʼn toepaslike honneurs-baccalaureusgraad van hierdie Universiteit of van ʼn ander honneurs-baccalaureusgraad wat die Senaat vir dié doel goedgekeur het, en wat op skriftelike aansoek deur die Senaat tot die betrokke program met ʼn minimum studieperiode van een jaar toegelaat is, (b) ʼn goedgekeurde kurrikulum van gevorderde studie en/of navorsing, wat ʼn tydperk van studie of navorsing op ʼn ander plek deur die Senaat erken, mag insluit, (c) in die voorgeskrewe eksamen(s) geslaag het, (d) ʼn taalkundig en andersins goed versorgde tesis of werkstuk ingelewer het waaruit blyk dat selfstandige wetenskaplike en tegniese ondersoeke uitgevoer is en die resultate bevredigend geïnterpreteer is, (e) ʼn verklaring by die tesis of werkstuk insluit dat die tesis of werkstuk nie reeds aan ʼn ander universiteit vir die verkryging van ʼn graad voorgelê is nie en dat dit die kandidaat se eie werk is, en (f) ʼn mondelinge eksamen bevredigend afgelê het. In sekere gevalle mag aanvullende studie vereis word. Kandidate moet ook aan alle ander bepalings betreffende tesisse vir magistergrade voldoen (Kyk onder Gevorderde Grade in Deel 1 (Algemeen) van die Jaarboek). 21

23 Doktorale Programme Die grade PhD (Agric), PhD (Bosb), PhD (Voedselwet) of PhD word toegeken aan kandidate wat (a) in besit van die graad MSc, MScAgric, MScBewEkol, MScBosb, MScVoedselwet, MAgricAdmin, MPhil of MFor van hierdie Universiteit is, of van ʼn ander magistergraad wat die Senaat vir dié doel goedgekeur het, (b) na goedkeuring van ʼn navorsingsprojek deur die Senaat, oorspronklike navorsing onder toesig van ʼn promotor vir ʼn tydperk van minstens twee jaar, na behaling van voornoemde magistersgraad op Stellenbosch of op ʼn ander plek deur die Universiteit goedgekeur, tot tevredenheid van die Universiteit gedoen het, en die studie van sodanige vakke as wat die Senaat mag vereis ten genoeë van die Universiteit voltooi het, (c) ʼn verhandeling, wat taalkundig en andersins goed versorg is, ingelewer het wat toon dat die kandidaat ʼn bepaalde bydrae tot die verryking van kennis in die gekose vak gelewer het met blyke van onafhanklike kritiese oordeelsvermoë, vergesel van ʼn verklaring dat die verhandeling nie reeds aan ʼn ander universiteit ter verkryging van ʼn graad voorgelê is nie en dat dit die kandidaat se eie werk is, en (d) ʼn mondelinge eksamen ten genoeë van die Universiteit afgelê het, met dien verstande dat, onderworpe aan die goedkeuring van die Senaat, vrystelling van hierdie eksamen in spesiale gevalle verleen kan word. (e) Verder kan, indien die eksaminatore dit nodig ag, ook ʼn skriftelike eksamen verlang word. ʼn Kandidaat vir die PhD-graad moet minstens twee akademiese jare aan die Universiteit ingeskryf wees alvorens die graad aan hom toegeken kan word. By aansoek om toelating moet besonderhede van kwalifikasies (vergesel van gewaarmerkte afskrifte van sertifikate indien die kwalifikasies nie aan die Universiteit van Stellenbosch behaal is nie), die plek en bestek van die navorsing en die onderwerp van die verhandeling aan die Senaat vir goedkeuring verstrek word. By sodanige goedkeuring sal die promotor aangewys word. Ten opsigte van die datum van inlewering van die verhandeling, die getal eksemplare wat ingelewer moet word, asook die ander vereistes waaraan voldoen moet word voordat die graad verleen kan word, geld die algemene bepalings vir doktorsgrade soos aangegee onder Gevorderde Grade in Deel 1 (Algemeen) van die Jaarboek. Die grade DScAgric, DScBosb, DScVoedselwet of DSc word toegeken aan kandidate wat minstens vyf jaar in besit is van onderskeidelik die PhD (Agric), PhD (Bosb), PhD (Voedselwet) of PhD van hierdie Universiteit of van ʼn ander kwalifikasie wat na die oordeel van die Senaat voldoende is, of kandidate wat vir ʼn tydperk van minstens sewe jaar in besit is van die MAgricAdmin, MSc, MScAgric, MScBewEkol, MScBosb of MScVoedselwet van hierdie Universiteit of van ʼn ander kwalifikasie wat na die oordeel van die Senaat voldoende is, gevorderde oorspronklike navorsing en/of skeppende werk, albei ten genoeë van die Universiteit, gelewer het, oorspronklike en reeds gepubliseerde werk(e)* van ʼn hoë standaard ingelewer het wat na die oordeel van die Senaat toon dat die kandidaat ʼn wesenlike en hoogstaande bydrae tot die verryking van die kennis van die landbou- of bosbouwetenskap of voedselwetenskap gelewer het, en ʼn mondelinge eksamen, indien die eksaminatore dit vereis, ten genoeë van die Universiteit afgelê het. *Die term gepubliseerde werk beteken dat die werk gedruk is in ʼn wetenskaplike vaktydskrif, tydskrif, pamflet of boek wat vrylik vir die publiek beskikbaar is, hetsy in biblioteke of in die handel. Die rede waarom publikasie vereis word, is om te verseker dat die werk(e) wat voorgelê word, beskikbaar was vir kritiek deur kenners van die betrokke vak. Aan die eksaminatore word die diskresie dan ook verleen om enige van die voorgelegde werke te verontagsaam indien dit na hul oordeel nie voldoende beskikbaar vir 22