Eкономската теорија и новата-кејнзијанска школа

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Eкономската теорија и новата-кејнзијанска школа"

Transcript

1 м-р Душко Јошески 1 УДК/UDK : /.834 Апстракт Eкономската теорија и новата-кејнзијанска школа Во трудов се опишува школата на новите кејнзијанци(акерлоф и Стиглиц 2 се во групата цврсти Нео-Кејнзијанци, кои не ја прифаќаат новата нео-класична синтеза т.е. DSGE моделите),кои како основен извор на нестабилноста во економиите ги набљудуваат шоковите на страната на побарувачката и понудата, за кои краткиот рок е значаен, цените и наемнините се ригидни, очекувањата на економските агенти се рационални но, исто така, и историските податоци ги земаат како значајни, и кои воведоа микроекономски основи во своите макроекономски модели. Клучни зборови: нови кејнзијанци, номинална ригидност, микроекономски основи. Еconomic theory and the new-keynesian school Abstract In this paper it is described the school of neo-keynesians (Akerlof and Stiglitz are in the group of Hard New-Keynesians, that don t accept New neo-classical synthesis, i.e. Dynamic Stochastic General equilibrium models-dsge),that as a basic source of instability in the economies view the demand аnd supply side shocks, short run is important for them, wages and prices are rigid, expectations of the economic agents are rational, but also historical data are of great importance, and they introduced microeconomic foundations for their macroeconomic models. Key words: New-Keynesians, nominal rigidities, microeconomic foundations. Eфикасните наемнини извор на ригидноста на платите Во 1990-тите се формира консензус околу микроосновите на моделите со нефлексибилни цени, и овој консензус е важен дел од новата кејнзијанска економија (Бал, Менкју, Ромер 1988). По дефиниција, колку е помала сумата за којашто фирмата сака да ја зголеми цената како одговор на дадено зголемување на аутпутот, за толку поголема е ригидноста(ромер,2007).овие ригидности се многу важни при објаснувањето на краткорочните бизнисциклуси. Тие, исто така, се сили кои ја намалуваат договарачката сила на 1 Авторот е магистер по економија на Стафордшајр Универзитетот,Велика Британија, и е помлад асистент на Факултетот за туризам и бизнис логистика-гевгелија, при државниот Универзитет Гоце Делчев од Штип. Е-mail: dushkojosheski@gmail.com 2 Тие сметаат дека имперфекциите се долгорочни структурни карактеристики на економиите.

2 фирмите и профит-максимизирачките цени на варијациите на агрегатниот аутпут кој, пак, е резултат од варирањето на агрегатната побарувачка.од претходно реченото се заклучува дека за новата-кејнзијанска економија не е толку важно од каде доаѓаат шоковите (сега во предвид се зема и запоставената агрегатната понуда, а не само агрегатната побарувачка), но поважно е како да се одговори на шоковите на страната на понудата и побарувачката, и бавното урамнотежување кое произлегува од нефлексибилноста на цените и наемнините. Цената е механизам за ефикасна алокација на ресурсите во економијата. Неефикасна алокација на ресурси се случува ако цените не се приспособуваат слободно. Овие ригидности се најважни за бизнис циклусите. Администрираните цени не успеваат да одговорат на понудата и побарувачката. Цените во некои индустрии се ригидни, не е невообичаено тие да останат исти и по неколку години. Исто така цените се поригидни во некои индустрии кои се поконцентрирани,така меѓу ригидноста на цените и концентрацијата на индустриите постои позитивна асоцијација (Карлтон,1986).Едноставниот реален бизнис- циклус покажува,дека поеластична понуда на трудот е еден тип на реална ригидност. Сепак, овој нео-класичен извор на ригидност не е доволен да предизвика флуктуација на аутпутот каква што по големина и природа нам не интересира.во валразијанските модели, пак, наемнината расте исто така остро како количината на ангажираниот труд. За овие претпоставки да држат во пракса, потребно е на долг рок еластичноста на понудата на труд да биде висока, или интертемпоралната еластичност на субституција во понудата на трудот да биде висока и агрегатните флуктуации на краток рок мора да имаат голема транзиторна компонента. Место тоа се земаат некои невалразијански извори на реалната ригидност.на пример за ефикасните наемнини 3, ако постои еквилибриумско ниво на невработеност поради ефикасната наемнина, цикличното однесување на реалните наемнини зависи од од тоа како ефикасната наемнина варира со агрегатниот аутпут 4. Во овој случај секоја фирма ги поставува наемнините на ниво на кое се минимизираат трошоците на трудот по единица ефикасност, отколку да ги намали трошоците на труд по работник. Оваа наемнина која ги минимизира трошоците по единица труд и по единица ефикасност е позната како ефикасна наемнина. Фирмата вработува труд се до точката каде маргиналниот производ на трудот е еднаков на реалната наемнина која е поставена. И лесно се случува агрегатната побарувачка за труд, кога фирмите ја нудат својата ефикасна наемнина, да биде помала од агрегатната понуда,и така да се појави недоброволна вработеност(акерлоф, Јелен, 1985). 3 Оваа хипотеза се обидува да ги објасни компензационите шеми на пазарите на труд,и особено е корисна бидејќи ги посочува трошоците за мерење на ефикасноста (мониторинг трошоците), предвидувајќи дека менаџерите ќе го наградат доброто работење на работниците со економска рента. 4 Според хипотезата на ефикасните наемнини,намалувањето на реалните наемнини може да ја намали продуктивноста.

3 Овие наемнини кои се повисоки од наемнината што го чисти пазарот се плаќаат од ралични причини (за работниците да не забошотуваат-фирмата плаќа над резервната наемнина,или да не дадат отказ, или да се зголеми лојалноста кон фирмата). Многу од кејнзијанските трудови посочуваат на проблемите на координацијата 5 (кога пазарот подолго време се задржува во неефикасен еквилибриум), произлегуваат од фактот невработеноста (пример за неефикасен еквилибриум),произлегува од нерационалните очекувања или ригидноста на наемнините и цените (Купер, Џон, 1988). Секоја фирма после треба да најмува труд се до точката каде нејзиниот маргинален производ * ' * * e( w ) F e( w ) N 6е еднаков на реалната наемнина, w*(јелен, 1984). Се додека агрегатната побарувачка се наоѓа под агрегатната понуда на труд и w* е поголема од резервационата наемнина на трудот, фирмата ќе биде неограничена од пазарот во спроведувањето на нејзината оптимална политика така што еквилибриумот ќе се карактеризира со недоброволна невработеност. Невработените работници ќе преферираат да работат за реалната наемнина w*, но фирмата не би ги најмила на таа наемнина или на пониска од неа.тоа е така бидејќи секое намалување на наемнините ќе ја намали продуктивноста на работниците кои веќе работат. На овој начин, хипотезата на ефикасната наемнина ја објаснува недоброволната невработеност 7.Токму овој модел на ефикасни наемнини има микроекономски основи кои треба накратко да се објаснат. Моделот на забошотување (Shirking model) Многу ретко може договорот за работа да ги специфицира сите аспекти на тоа што треба работникот да работи. Плаќањето по парче(piece rate),често е непрактично,трошоците за мониторинг се високи и тешко може да се измери учинокот. Стиглиц и Шапиро во нивниот модел претпоставуваат дека работниците може да работат (е=1) или да забошотуваат така што нивниот напор ќе биде еднаков на нула (е=0). Ако сите фирми плаќаат идентична наемнина и ако постои полна вработеност, нема да постојат трошоци за забошотување и ќе бидат платени сите работници.во овие услови се исплаќа сите фирми да ја подигнат наемнината и да го намалат забошотувањето. Во контраст на едноставниот модел на ефикасни наемнини моделот на забошотување додава нов аргумент спроред функцијата на напорот на фирмата, просечната наемнина, агрегатната невработеност и бенефитот за невработеноста. Проблемот на фирмата е: репрезентативната фирма сака да максимизира: π = Y wl каде Y е аутпутот на фирмата и wl се трошоците за плати: Y = F(eL), F >0, F <0.Каде e го претставува 5 Пазарен неуспех, бавно уравнотежување на пазарите.имперфекциите се долгорочни. 6 Овдека e значи напор на рабоникот(effort),w е наемнина (wage),додека N е вработеноста(employment). 7 За нео-кејнзијанците не постои доброволна невработеност.

4 напорот на работниците: e = e(w),e >0 има L o идентични работници кои може да снабдуваат со 1 единица на труд нееластично. Проблемот на фирмата понатаму е :F (e(w)l)e(w) w = 0 и F (e(w)l)le (w) L = 0 или F (e(w)l) = w / e(w) со замена се добива we (w) /e(w) = 1. Kорисноста за работникот е еднаква на U=w-e, наемнината минус напорот. Ако работникот е невработен тој добива некој надомест под претпоставка за невработеност w и неговиот напор е=0(стиглиц, Шапиро, 1984) 8. Од аспект пак на фирмите за секоја фирма оптимално е да ги отпушти забошотувачите бидејќи секоја друга казна ќе предизвика работникот пак да забошотува. Наемнините се субвенционираат со користење чисти профити кои се предмет на даноци (се одземаат во форма на данок). Оваа политика на даноци секако ќе ја зголеми вработеноста како што е прикажано на сликата подолу со предлагање на субвенции на профитот (τ) вработеноста се придвижува од точката Е во точката А. Оптимумот може да биде постигнат со оданочување на сите профити и финансирање на наемнините со субвенции како што е прикажано на наредната слика, тогаш работникот е платен на ниво на својот просечен производ значи APL>MPL 9.Тоа значи дека Просечниот производ опаѓа кога е поголем од маргиналниот, се разбира тоа се одвива по ограничувањата поставени од не-забошотувачот (NSC Non shirker constraint). Засенчениот регион над NSC кривата се до точката А е регион каде што не постои забошотување. Овој модел претпоставува помала врабoтеност(underemployment) од природната стапка и се забележува од сликата бидејќи N>L a >L 10 e.. Стиглиц-Шапиро социјален оптимум во точката А Се разбира, во овој модел спротивно на класичната традиција, се откриени повторно причини за владина интервенција во смисла на субвенциите на 8 Одлуката за нивото на напорот кој работникот ќе го вложува е дискретна. 9 Со субвенционирањето на наемнините од страна на Владата, наемнината на трудот од W=MPL која е еднаква на маргиналниот производ на трудот се придвижува кон просечниот производ на трудот W=APL. 10 Во вакви услови наемнините може да растат и да се постигне повисоко ниво на рамнотежа, што е прикажано со кривите на индиферентност.

5 платите или бенефитите за невработените, кои ако се соодветно дизајнирани ќе водат до поголема Парето ефикасност. Работниците кои добиваат социјални трансфери поради тоа што се невработени и вложуваат мал напор мислат дека се недоброволно вработени, и би прифатиле да работат на ниво на еквилибрумската стапка, но се разбира не би можеле да дадат некое цврсто убедување дека ако работат за наемнини под еквилибриумското ниво не би забошотувале. Фактички, тие добиваат некој социјален трансфер w кој е многу понисок од еквилибриумската плата за низок напор e. Практично, ефикасните наемнини се извор на ригидноста на платите во неокејнзијанската макроекономска мисла. Монополистичката конкуренција и ефектите на агрегатната побарувачка Претпоставките на моделот предложен од Бланчард и Куотаки, а објаснет исто така од Стиглиц, се дека и двата и пазарот на трудот и добрата, се монополистички компетитивни. Оваа претпоставка повеќе е направена повеќе заради симетрија отколку за реализација.овој модел не е баш наједноставен, и затоа се фокусираме на еден специјален случај кога економијата се состои од домаќинства-фирми, секое од нив произведува диференцирани добра, во кој случај има само едни доносители на одлуки за цените и анализата е поедноставена. Оваа,втората претпоставка повеќе е направена како спротивност на законот на Сеј според кој секоја понуда произведена од монополистичките компетитивни фирми си создава своја побарувачка. На наредната слика е претставен монополистичкиот компетитивен еквилибриум на Бланчард, Куотаки. Монополистички компетитивен еквилибриум Еквилибриумот може да биде окарактеризиран со односот меѓу рамнотежните реални пари и агрегатната побарувачка. Тоа се пар на функции на побарувачката за добра и труд и парот на правила за цените и наемнините. На нашиот цртеж Log(Y) e побарувачката додека Log(M/P) се реалните наемнини, тука се користат логаритми најверојатно за да резултатот ја изразува еластичноста и да е чист број на кој начин моделите не би страдале од грешки при мерењето. Aко α и β се поголеми од 1, тогаш

6 агрегатното правило за наемнините има наклон нагоре, додека агрегатното правило на цените е надолу насочено. Еквилибриумот ги детерминира реалната наемнина и аутпутот. Аутпутот,го дава еквилибриумското ниво на реалните рамнотежни пари и со дадените номиналните пари, конечно го добиваме нивото на цените. Реалните рамнотежни пари имаат пониско ниво во монополистичка конкуренција отколку во перфектната, нивото на цени е повисоко и вработеноста е на пониско ниво како и аутпутот. Правите на претходната слика за перфектна конкуренција и треба да се поместат симетрично, понудата на труд да се помести симетрично надолу, а побарувачката за труд да се помести нагоре и ќе добиеме нов еквилибриум. Во монополистичка конкуренција аутпутот е понизок поради постоењето на монополска моќ при поставувањето на цените и наемнините.или тоа е така поради постоењето на екстерналиите на страната на агрегатната побарувачка. Зголемувањето на номиналните пари може да го зголемат аутпутот и општественото богатство. Во присуство, пак, на фиксните трошоци аутпутот, продуктивноста и профитабилноста се движат во иста насока. Овој модел има некои ограничувања:претпоставката за еднакви и оптимално поставени цени во динамичка економија е нереална. Затоа не е можно повеќе да се претпоставува дека парите и агрегатната побарувачка ќе имаат големо влијание на аутпутот. Второ, иако номиналните пари имаат влијание на аутпутот, за истово да важи тие промени треба да се неочекувано високи или ниски. Номиналните и реалните имперфекции Раните кејнзијанци гледаа на номиналните наемнини и номиналните цени притоа запоставувајќи ја инфлацијата и не земјќи ги во предвид инфлаторните очекувања. Колку само за пример да се спомене дека неокласичните ревизионисти претпоставија оти фирмите кои ги поставуваат наемнините се грижат само за релативните наемнини и цени и затоа целосно ги инкорпорираат инфлаторните очекувања. Ова се смета за една од неутралностите (има 5 неутралности) 11 на новата макроекономија, која резултира со повеќе ограничувања на монетарната и фискалната политика да влијаат на невработеноста и аутпутот(акерлоф,2005) 12. Природната стапка на невработеност NAIRU (Non-Accelerating-Inflation-Rateof- 11 Другите неутралности се: теоријата за потрошувачката во животниот циклус, теоремата Модилјани-Милер, спомнатата теорија за природната стапка, хипотезата за рационални очекувања, Рикардијанската еквиваленција (овие неутралности се споменати во говорот на нобеловецот Акерлоф по повод Нобеловата награда 2001, лекција која е зачетник на она што се нарекува бихејвиористичка економија). 12 Кога доносителите на одлуки за цените и наемнините се грижат само за релативните наемнини или цени, акцелераторната инфлација се случува ако невработеноста е под критичното ниво кое се нарекува природна стапка, акцелераторна дефлација се случува ако невработеноста е над тоа ниво.

7 Unemployment) e единственото одржливо ниво на невработеност кое не ја забрзува или успорува инфлацијата. Сепак според Нобеловецот Џорџ Акерлоф луѓето се посреќни со нивните номинални наемнини, а не со реалните. Во кејнзијанската литература моделите за тешко променливите ригидни цени се делат генерално, во две категории: временски-зависни и зависни од состојбата модели. Во временско зависните модели на Тејлор и Калво на пример во нивните staggered 13 договори, кои не се склучуваат во исти временски периоди, и така наемнините се фиксни за определено време. Овие договори се фиксни но само на краток рок, на подолг рок има повеќе промени приспособувања.во другите зависни од состојбата модели, фирмите ги менуваат цените кога има поголеми промени во побарувачката и трошоците, и кога тие промени ќе достигнат извесни граници (Roberts, 1995). Во моделот на Калво секоја фирма ја држи цената фиксна се додека не добие некој сигнал од пазарот дека може да ја промени го означуваме со π.промените на цените на овој начин се колебливи, и фирмата ги зема предвид цените кои ги наплаќаат другите фирми се додека нема друга шанса да ја промени цената. Без да навлегуваме во изведувањето на моделот на 2 2 равенкат pt = Et Pt + 1+ ( π β ) /(1 π ) yt + π /(1 π ) ε t.фактички, претходната формулација е проширената Филипсова крива 14 за која разликата во цените е функција од очекуваната вредност на разликите во цените за идниот период(фактички очекуваната инфлација), β (еластичноста на понудата) по договор е позитивна бидејќи понудата на фирмите има позитивен наклон, коефициентот пред аутпутот е позитивен. Веројатноста π, исто така е меѓу нула и единица. Во моделот на Тејлор (1979), пак наемнините се поставени во два периоди од годината, од кои првиот договор се поставува во јануари, а вториот во јуни. Во овој модел просечната наемнина е : w t = ( xt + xt 1) / 2.Овдека w t ја претставува просечната наемнина,која може да се наблудува и x t е наемнината од договорот.во овој модел работниците се загрижени само за реалната наемнина и невработеноста. Моделот на Тејлор е: p = E P + c β RU + RU+ E RU+ ERU ) + 2( ε+ ε + η t t t+ 1 0 ( t 1 t t 1 t t t+ 1 t t 1) r. Тука η е очекуваната грешка која зависи од E p p ), а RU е очекуваната ( t 1 t t стапката на невработеност. Знакот на β е очекувано негативен затоа што кога невработеноста расте инфлацијата опаѓа. Резидуалите тука се корелирани со резидуалите од претходниот период и имаат компонента на 13 Staggered во превод би значело колебливи,додека некои месеци се попопуларни за приспособување на договорите за работа,и се колебаат низ целата година. 14 Филипсовата крива ја покажува размената меѓу инфлацијата и невработеноста и има опаѓачки наклон на краток рок, додека на долг рок натамошните истражувања покажаа дека оваа крива е наведната.природната стапка на невработеност е различна за различни економии пример за САД е 5%, за Европа е10%. Оваа Филиспова крива од страна на Едмунд Фелпс и Фридман е проширена со земање во предвид на очекувањата за идната инфлација.

8 подвижен просек (MA-Moving average). Филипсовата крива на долг рок е наведната. На наредната слика е претставена Филипсовата крива на САД за сите години од 1948 до Наведната Филипсова крива на САД Некои од проблемите со Кејнзијанската Филипсова крива се дека таа предвидува оти дезинфлациите предизвикуваат бум. Објаснувањето е дека фирмите го намалуваат зголемувањето на цените пред понудата на пари да успори M/P Y, но практиката покажа дека дезинфлациите предизвикуваат контракции случајот со САД и Британија во 1980тите. Друг недостаток на кејнзијанската филипсова крива е дека таа предвидува оти невработеноста да опаѓа за време на приспособувањето на контрaктивен монетарен шок. Трошоците на етикетите, големите бизнис циклуси, ненеутралноста на парите, малите трошоци за етикетирањето 16 и менувањето на номиналните цени може да предизвикаат големи загуби на општественото богатство (Менкју, 1985). Во кејнзијанските модели фирмата мора да направи мал трошок за етикетите ако ја смени поставената цена после шок на страната на агрегатната побарувачка. Приватните мотиви за приспособување на цените се големи во услови на експанзија на агрегатната побарувачка и премали кога има контракција на агрегатната побарувачка. Од гледиштетот на општествениот планер, номиналното ниво на цени може да биде поставено или заглавено превисоко но никако прениско. Во оваа смисла цените се ригидни надолу, но никако не се ригидни нагоре. Во речиси сите економски модели, агентите кои имаат моќ да влијаат на цените ја покажуваат таа моќ со намалување на аутпутот. Економскиот 15 За тоа време во САД имало 11 претседатели и тоа 6 републиканци(ајзенхауер, Никсон,Форд, Реган, Буш,и В. Буш помладиот) и 5 демократи (Труман, Кенеди,Џонсон, Картер, Клинтон). Републиканците и демократите имаат различни преференции спрема инфлацијата и невработеноста и кога републиканците се на власт спроведуваат контракциони политики откако ќе дојдат на власт и предизвикуваат и мала рецесија за да ја зауздаат инфлацијата. Демократите, пак, спротивно спроведуваат експанзивни политики за да ја намалат невработеноста и на тој начин ја задржуваат инфлацијата подолго време. 16 Стандарден пример се трошоците кои се случуваат во рестораните, за печатење на нови менија.

9 еквилибриум или природната стапка е под општествениот оптимум. Поради оваа девијација под природната стапка поголеми се трошоците на општеството отколку на агентите кои ги поставуваат цените. Овие агенти затоа немаат адекватни или доволни мотиви да ја враќаат економијата кон нејзиниот еквилибриум. Бројните макроекономски модели на ценовна нефлексибилност имаат заедничка микроекономска основа: нефреквентните но чести промени во номиналните варијабли се претпоставува дека се поекономични отколку честите мали промени (Калпин,Спалбер, 1987). Моделот на Калпин и Спалбер има две технички претпоставки.прво за да се спречат цените од overshooting (цените да не се изместат премногу далеку од својот оптимален еквилибриум), и за да се спречи натрупување на дистрибуцијата на цените низ поставувачите на цени, фирмите следат (s,s) практитки 17 на поставување на цените и претходните ревизии се имперфектно синхронизирани. Во агрегатната економија ригидноста на цените исчезнува и парите се неутрални. Овој модел спаѓа во претходно споменатите зависни од состојбата модели за промени на цените. Сепак, во кејнзијанската традиција цените се ригидни, што оди во прилог на ненеутралноста на парите. Оваа претпоставка се однесува на монетарните шокови(економиите се подложени на големи и чести номинални/реални шокови) кои имаат реални ефекти (Ромер,1996) 18.Ако се дадени трошоците за етикетирање, ако не се менуваат цените и наемнините, тоа значи непроменети номинални наемнини и цени (Бланчард, Куотаки, 1987). Оваа претпоставка оди во линија со гледиштето за парите како непроизведени добра (nummeraire), што значи дека Владата може да ја варира сумата на номиналните пари, и таа може, но само ако номиналните цени и наемнини не се менуваат, така се менува количината на реалните рамнотежни пари, и реалната количина на непроизведени добра. Единствениот начин на кој монетарната политика може да ја изгуби својата ефективност кога постојат долгорочни имплицитни договори (Стиглиц,Азариадис,1983), е за наемнините да бидат индексирани на таков начин што ќе се дуплицираат ефектите на договорите од еден период, што општо не се зема во предвид(фишер,1977). Причината зошто овиe имплицитни договори не се земаа како главен предводник во теориите за ригидност на наемнините беше бидејќи,за разлика од ефикасните наемнини не можеа добро да ја објасната недоброволната невработеност. Сепак, имплицитните договори го потврдуваат кејнзијанското гледиште за промените во аутпутот (бизнис циклусите) во кои има голема варијација во вработеноста, и мала варијација 17 s,s ценовните политики значат дека цените се менуваат порапидно кога инфлацијата е рапидна отколку кога е ниска. 18 Ова е спротивно на класичната традиција во економијата во која има континуелно чистење на пазарот,и претпоставката за неутралноста на парите дека предвидените промени во понудата на парите немаат реални ефекти како и владините интервенции кои ја дисторзираат економијата.

10 во варијабилноста на наемнините (ова гледиште беше потврдено и за време на Големата депресија ). Резиме Mоделите на новата кејнзијанска школа предлагаат активна монетарна политика и на овој начин се спротиставуваат на хипотезата за неефикасност на политиката PIP 19 (Монетарната политика комплетно неефективна во промените на аутпутот, без разлика на прифатените правила на политиката). Фишер(1977) докажа дека PIP не важи дури и сo REH 20 (хипотезата за рационалните очекувања), кога цените и наемнините се ригидни. Во новите Кејнзијански модели REH комбинирано со ригидноста на наемнините и цените продуцираат кејнзијански политики. Во овој труд не стана збор за финансиските пазари и агрегатната побарувачка, кои ќе бидат предмет на истражување на друг труд. Summary New-Keynesian models are proposing active monetary policy, this way they are in contradiction with Policy ineffectiveness proposition PIP (monetary policy is ineffective in changing the output, no matter of accepted policy rules). Fischer (1977), proved that PIP doesn t hold even with REH-Rational expectations hypothesis, when prices and wages are rigid. In the new-keynesian models REH combined with wage rigidity and price rigidity is producing Keynesian policies. In this article financial markets and aggregate demand were not mentioned, they will be subject of research of another paper. Користена литература : 1. Akerlof,A.,G.,Yellen L.,J.,(1985), A near rational model of the business cycles with wage price inertia, The quarterly journal of economics,vol C. 2. Azariadis Costas, Stiglitz Ј.Е.,(1983),Implicit contracts and fixed prize equilibria, The quarterly journal of economics, Vol. XCVIII 3. Blanchard,О. Кyotaki,Н. (1987), Monopolistic competition and the effects of aggregate demand, The American economic Review,Vol.77 Issue 4(sep.1977). 4. Bleaney, M., (1991), Why is evidence for implicit contracts in the labour market so scarce?, University of Notingham 5. Caplin S.A.,Spulber,F.,D.,(1987),MENU COSTS AND THE NEUTRALITY OF MONEY, NBER Working Paper #2311 July Carlton, D., (1986), The rigidity of prices, The American economic review 7. Diamond, A.,P.,(1982), Aggregate demand management in search equilibrium, The Journal of political economy,vol.90, Issue 5 8. Fethke, G.,Policano, A., (1986), Will wage setters ever stagger decisions?, The Quarterly Journal of Economics 9. Fischer, S., (1977),Long-Term Contracts, Rational Expectations, and the Optimal Money Supply Rule, Massachusetts Institute of Technology 19 Policy Ineffectiveness Proposition 20 Rational expectations hypothesis

11 10. Hall,E.,R.,(1986), Market structure and macroeconomic fluctuations, Stanford university and NBER. 11. Hart,O., (1982), A model of imperfect competition with Keynesian features, The Quarterly Journal of Economics. 12. Krueger,B.,A.,Summers,H.,L., (1986), Efficiency wages and wage structure, Working Paper No. 1952,NBER 13. Mankiw, N.Gregory (1985), SMALL MENU COSTS AND LARGE BUSINESS CYCLES:A MACROECONOMIC MODEL OF MONOPOLY, The Quarterly Journal of Economccs, May Mankiw,G, (2001), Macroeconomics,5-th edition 15. Roberts,M.,J., (1995), New Keynesian economics and the Philips curve, Journal оf Money, Credit, andbanking, Vol. 27, No. 4 (Noveмber 1995, Part 1) 16. Romer, D., (1996), Advanced macroeconomics, II edition, Mcgraw Hill, Advanced series in macroeconomics 17. Romer,D.,(2007), Real rigidities, UCL Berkeley 18. Russell Cooper; Andrew John,(1988),Coordinating Coordination Failures in Keynesian Models,The Quarterly Journal of Economics, Vol. 103, No. 3. (Aug., 1988), pp Shapiro C., Stiglitz Ј.Е., (1984), Equilibrium unemployment as worker discipline device, The American economic review,vol 74, Issue Taylor,B,J,.(1979), Staggered wage setting in a Macro model, The American Economic Review,Vol.69,No.2,Papers of the 91 meeting of American economic association 21. Yellen L.,J.,(1984),Efficiency wage models of unemployment, Information and Macroeconomics,Vol.74, No.2

М-р Јасмина Буневска ОСНОВИ НА ПАТНОТО ИНЖЕНЕРСТВО

М-р Јасмина Буневска ОСНОВИ НА ПАТНОТО ИНЖЕНЕРСТВО УНИВЕРЗИТЕТ СВ. КЛИМЕНТ ОХРИДСКИ - БИТОЛА ТЕХНИЧКИ ФАКУЛТЕТ - БИТОЛА - Отсек за сообраќај и транспорт - ДОДИПЛОМСКИ СТУДИИ - ECTS М-р Јасмина Буневска ОСНОВИ НА ПАТНОТО ИНЖЕНЕРСТВО ПРИЛОГ ЗАДАЧИ ОД ОПРЕДЕЛУВАЊЕ

Διαβάστε περισσότερα

Managing Economic Fluctuations. Managing Macroeconomic Fluctuations 1

Managing Economic Fluctuations. Managing Macroeconomic Fluctuations 1 Managing Economic Fluctuations -Keynesian macro: - -term nominal interest rates. - - P. - - P. Managing Macroeconomic Fluctuations 1 Review: New Keynesian Model -run macroeconomics: - π = γ (Y Y P ) +

Διαβάστε περισσότερα

ТАРИФЕН СИСТЕМ ЗА ДИСТРИБУЦИЈА

ТАРИФЕН СИСТЕМ ЗА ДИСТРИБУЦИЈА ТАРИФЕН СИСТЕМ ЗА ДИСТРИБУЦИЈА Тарифен систем за ДС на ЕВН Македонија 2014 година (rke.org.mk) Надоместок за користење на дистрибутивниот систем плаќаат сите потрошувачи, корисници на дистрибутивниот сите

Διαβάστε περισσότερα

ЗАДАЧИ ЗА УВЕЖБУВАЊЕ НА ТЕМАТА ГЕОМЕТРИСКИ ТЕЛА 8 ОДД.

ЗАДАЧИ ЗА УВЕЖБУВАЊЕ НА ТЕМАТА ГЕОМЕТРИСКИ ТЕЛА 8 ОДД. ЗАДАЧИ ЗА УВЕЖБУВАЊЕ НА ТЕМАТА ГЕОМЕТРИСКИ ТЕЛА 8 ОДД. ВО ПРЕЗЕНТАЦИЈАТА ЌЕ ПРОСЛЕДИТЕ ЗАДАЧИ ЗА ПРЕСМЕТУВАЊЕ ПЛОШТИНА И ВОЛУМЕН НА ГЕОМЕТРИСКИТЕ ТЕЛА КОИ ГИ ИЗУЧУВАМЕ ВО ОСНОВНОТО ОБРАЗОВАНИЕ. СИТЕ ЗАДАЧИ

Διαβάστε περισσότερα

37. РЕПУБЛИЧКИ НАТПРЕВАР ПО ФИЗИКА 2013 основни училишта 18 мај VII одделение (решенија на задачите)

37. РЕПУБЛИЧКИ НАТПРЕВАР ПО ФИЗИКА 2013 основни училишта 18 мај VII одделение (решенија на задачите) 37. РЕПУБЛИЧКИ НАТПРЕВАР ПО ФИЗИКА 03 основни училишта 8 мај 03 VII одделение (решенија на задачите) Задача. Во еден пакет хартија која вообичаено се користи за печатење, фотокопирање и сл. има N = 500

Διαβάστε περισσότερα

КЕЈНЗИЈАНСКАТА ЕКОНОМСКА ФИЛОЗОФИЈА (од Кејнз до денешни дни)

КЕЈНЗИЈАНСКАТА ЕКОНОМСКА ФИЛОЗОФИЈА (од Кејнз до денешни дни) ТАКИ ФИТИ КЕЈНЗИЈАНСКАТА ЕКОНОМСКА ФИЛОЗОФИЈА (од Кејнз до денешни дни) MACEDONIAN ACADEMY OF SCIENCES AND ARTS Ss CYRIL AND METHODIUS UNIVERSITY - SKOPJE FACULTY OF ECONOMICS Taki Fiti KEYNESIAN ECONOMIC

Διαβάστε περισσότερα

ВЕРОЈАТНОСТ И СТАТИСТИКА ВО СООБРАЌАЈОТ 3. СЛУЧАЈНИ ПРОМЕНЛИВИ

ВЕРОЈАТНОСТ И СТАТИСТИКА ВО СООБРАЌАЈОТ 3. СЛУЧАЈНИ ПРОМЕНЛИВИ Предавање. СЛУЧАЈНИ ПРОМЕНЛИВИ. Еднодимензионална случајна променлива При изведување на експеримент, случајниот настан може да има многу различни реализации. Ако ги знаеме можните реализации и ако ја знаеме

Διαβάστε περισσότερα

а) Определување кружна фреквенција на слободни пригушени осцилации ωd ωn = ω б) Определување периода на слободни пригушени осцилации

а) Определување кружна фреквенција на слободни пригушени осцилации ωd ωn = ω б) Определување периода на слободни пригушени осцилации Динамика и стабилност на конструкции Задача 5.7 За дадената армирано бетонска конструкција од задачата 5. и пресметаните динамички карактеристики: кружна фреквенција и периода на слободните непригушени

Διαβάστε περισσότερα

НАПРЕГАЊЕ ПРИ ЧИСТО СМОЛКНУВАЊЕ

НАПРЕГАЊЕ ПРИ ЧИСТО СМОЛКНУВАЊЕ Факултет: Градежен Предмет: ЈАКОСТ НА МАТЕРИЈАЛИТЕ НАПРЕГАЊЕ ПРИ ЧИСТО СМОЛКНУВАЊЕ Напрегање на смолкнување е интензитет на сила на единица површина, што дејствува тангенцијално на d. Со други зборови,

Διαβάστε περισσότερα

ИСПИТ ПО ПРЕДМЕТОТ ВИСОКОНАПОНСКИ МРЕЖИ И СИСТЕМИ (III година)

ИСПИТ ПО ПРЕДМЕТОТ ВИСОКОНАПОНСКИ МРЕЖИ И СИСТЕМИ (III година) Septemvri 7 g ИСПИТ ПО ПРЕДМЕТОТ ВИСОКОНАПОНСКИ МРЕЖИ И СИСТЕМИ (III година) Задача 1. На сликата е прикажан 4 kv преносен вод со должина L = 18 km кој поврзува ЕЕС со бесконечна моќност и една електрична

Διαβάστε περισσότερα

46. РЕГИОНАЛЕН НАТПРЕВАР ПО ФИЗИКА април II година (решенија на задачите)

46. РЕГИОНАЛЕН НАТПРЕВАР ПО ФИЗИКА април II година (решенија на задачите) 46 РЕГИОНАЛЕН НАТПРЕВАР ПО ФИЗИКА 03 0 април 03 година (решенија на задачите Задача Tочкаст полнеж е поставен во темето на правиот агол на правоаголен триаголник како што е прикажано на слика Јачината

Διαβάστε περισσότερα

УНИВЕРЗИТЕТ ГОЦЕ ДЕЛЧЕВ ШТИП Факултет за туризам и бизнис логистика. Доц. д-р Крсте Шајноски Д-р Татјана Бошков

УНИВЕРЗИТЕТ ГОЦЕ ДЕЛЧЕВ ШТИП Факултет за туризам и бизнис логистика. Доц. д-р Крсте Шајноски Д-р Татјана Бошков УНИВЕРЗИТЕТ ГОЦЕ ДЕЛЧЕВ ШТИП Факултет за туризам и бизнис логистика Доц. д-р Крсте Шајноски Д-р Татјана Бошков ПОЛИТИКА НА ДЕВИЗЕН КУРС Штип, 2014 УНИВЕРЗИТЕТ ГОЦЕ ДЕЛЧЕВ ШТИП Факултет за туризам и бизнис

Διαβάστε περισσότερα

ЈАКОСТ НА МАТЕРИЈАЛИТЕ

ЈАКОСТ НА МАТЕРИЈАЛИТЕ диј е ИКА ски ч. 7 ч. Универзитет Св. Кирил и Методиј Универзитет Машински Св. факултет Кирил и Скопје Методиј во Скопје Машински факултет МОМ ТЕХНИЧКА МЕХАНИКА професор: доц. др Виктор Гаврилоски. ТОРЗИЈА

Διαβάστε περισσότερα

Инфлација и буџетски дефицит: Емпириски факти од Македонија

Инфлација и буџетски дефицит: Емпириски факти од Македонија Инфлација и буџетски дефицит: Емпириски факти од Македонија Д-р Никица Мојсоска-Блажевски nikica.mojsoska@finance.gov.mk М-р Марјан Петрески marjan.petreski@finance.gov.mk Труд презентиран на Конференцијата:

Διαβάστε περισσότερα

Примена на Matlab за оптимизација на режимите на работа на ЕЕС

Примена на Matlab за оптимизација на режимите на работа на ЕЕС 6. СОВЕТУВАЊЕ Охрид, 4-6 октомври 2009 Мирко Тодоровски Ристо Ачковски Јовица Вулетиќ Факултет за електротехника и информациски технологии, Скопје Примена на Matlab за оптимизација на режимите на работа

Διαβάστε περισσότερα

ИНТЕРПРЕТАЦИЈА на NMR спектри. Асс. д-р Јасмина Петреска Станоева

ИНТЕРПРЕТАЦИЈА на NMR спектри. Асс. д-р Јасмина Петреска Станоева ИНТЕРПРЕТАЦИЈА на NMR спектри Асс. д-р Јасмина Петреска Станоева Нуклеарно магнетна резонанца Нуклеарно магнетна резонанца техника на молекулска спектроскопија дава информација за бројот и видот на атомите

Διαβάστε περισσότερα

Детаксикација: Ефектот од трошокот на трудот врз вработеноста во Македонија 1

Детаксикација: Ефектот од трошокот на трудот врз вработеноста во Македонија 1 Детаксикација: Ефектот од трошокот на трудот врз вработеноста во Македонија 1 Д-р Никица Мојсоска-Блажевски Вонреден професор и Истражувач Факултет за деловна економија Универзитет Американ Колеџ Скопје

Διαβάστε περισσότερα

УСЛОВИ НА ПАРИТЕТ ВО МЕЃУНАРОДНИТЕ ФИНАНСИИ И ПРЕДВИДУВАЊЕ НА ДЕВИЗНИОТ КУРС. Parity Conditions in International Finance & Currency Forecasting

УСЛОВИ НА ПАРИТЕТ ВО МЕЃУНАРОДНИТЕ ФИНАНСИИ И ПРЕДВИДУВАЊЕ НА ДЕВИЗНИОТ КУРС. Parity Conditions in International Finance & Currency Forecasting УСЛОВИ НА ПАРИТЕТ ВО МЕЃУНАРОДНИТЕ ФИНАНСИИ И ПРЕДВИДУВАЊЕ НА ДЕВИЗНИОТ КУРС Parity Conditions in International Finance & Currency Forecasting Вовед Менаџерите на меѓународните компании, инвеститори, увозници

Διαβάστε περισσότερα

Регулација на фреквенција и активни моќности во ЕЕС

Регулација на фреквенција и активни моќности во ЕЕС 8 Регулација на фреквенција и активни моќности во ЕЕС 8.1. Паралелна работа на синхроните генератори Современите електроенергетски системи го напојуваат голем број на синхрони генератори кои работат паралелно.

Διαβάστε περισσότερα

( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( )

( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) Мерни мостови и компензатори V. Мерни мостови и компензатори V.. Мерни мостови. Колкава е вредноста на отпорот измерен со Томпсоновиот мост ако се: Ω,, Ω 6 и Ω. Колкава процентуална грешка ќе се направи

Διαβάστε περισσότερα

46. РЕГИОНАЛЕН НАТПРЕВАР ПО ФИЗИКА април III година. (решенија на задачите)

46. РЕГИОНАЛЕН НАТПРЕВАР ПО ФИЗИКА април III година. (решенија на задачите) 46. РЕГИОНАЛЕН НАТПРЕВАР ПО ФИЗИКА 3 април 3 III година (решенија на задачите) Задача. Хеликоптер спасува планинар во опасност, спуштајќи јаже со должина 5, и маса 8, kg до планинарот. Планинарот испраќа

Διαβάστε περισσότερα

Од точката С повлечени се тангенти кон кружницата. Одреди ја големината на AOB=?

Од точката С повлечени се тангенти кон кружницата. Одреди ја големината на AOB=? Задачи за вежби тест плоштина на многуаголник 8 одд На што е еднаков збирот на внатрешните агли кај n-аголник? 1. Одреди ја плоштината на паралелограмот, според податоците дадени на цртежот 2. 3. 4. P=?

Διαβάστε περισσότερα

Предизвици во моделирање

Предизвици во моделирање Предизвици во моделирање МОРА да постои компатибилност на јазлите од мрежата на КЕ на спојот на две површини Предизвици во моделирање Предизвици во моделирање Предизвици во моделирање Предизвици во моделирање

Διαβάστε περισσότερα

3. ПРЕСМЕТКА НА КРОВ НА КУЌА СО ТРИГОНОМЕТРИЈА

3. ПРЕСМЕТКА НА КРОВ НА КУЌА СО ТРИГОНОМЕТРИЈА 3. ПРЕСМЕТКА НА КРОВ НА КУЌА СО ТРИГОНОМЕТРИЈА Цел: Учениците/студентите да се запознаат со равенки за пресметка на: агли, периметар, плоштина, волумен на триаголна призма, како од теоретски аспект, така

Διαβάστε περισσότερα

4.3 Мерен претворувач и мерен сигнал.

4.3 Мерен претворувач и мерен сигнал. 4.3 Мерен претворувач и мерен сигнал. 1 2 Претворањето на процесната величина во мерен сигнал се изведува со помош на мерен претворувач. Може да се каже дека улогата на претворувачот е претворање на енергијата

Διαβάστε περισσότερα

Етички став спрема болно дете од анемија Г.Панова,Г.Шуманов,С.Јовевска,С.Газепов,Б.Панова Факултет за Медицински науки,,универзитет Гоце Делчев Штип

Етички став спрема болно дете од анемија Г.Панова,Г.Шуманов,С.Јовевска,С.Газепов,Б.Панова Факултет за Медицински науки,,универзитет Гоце Делчев Штип Етички став спрема болно дете од анемија Г.Панова,Г.Шуманов,С.Јовевска,С.Газепов,Б.Панова Факултет за Медицински науки,,универзитет Гоце Делчев Штип Апстракт Вовед:Болести на крвта можат да настанат кога

Διαβάστε περισσότερα

Анализа на интеракциите и ефектите од монетарната и фискалната политика во Македонија Д-р Борче Треновски

Анализа на интеракциите и ефектите од монетарната и фискалната политика во Македонија Д-р Борче Треновски Анализа на интеракциите и ефектите од монетарната и фискалната политика во Македонија Д-р Борче Треновски Економски факултет Скопје Универзитет Св. Кирил и Методиј во Скопје e-mail: borce@eccf.ukim.edu.mk,

Διαβάστε περισσότερα

СТРУКТУРАТА НА КАПИТАЛОТ КАКО ФАКТОР ВО ВРЕДНУВАЊЕТО НА ПРЕТПРИЈАТИЈАТА И ИНВЕСТИЦИОНИТЕ ВЛОЖУВАЊА М-р Илија Груевски Државен универзитет Гоце Делчев

СТРУКТУРАТА НА КАПИТАЛОТ КАКО ФАКТОР ВО ВРЕДНУВАЊЕТО НА ПРЕТПРИЈАТИЈАТА И ИНВЕСТИЦИОНИТЕ ВЛОЖУВАЊА М-р Илија Груевски Државен универзитет Гоце Делчев СТРУКТУРАТА НА КАПИТАЛОТ КАКО ФАКТОР ВО ВРЕДНУВАЊЕТО НА ПРЕТПРИЈАТИЈАТА И ИНВЕСТИЦИОНИТЕ ВЛОЖУВАЊА М-р Илија Груевски Државен универзитет Гоце Делчев Штип, Република Макдонија Abstract Some of the most

Διαβάστε περισσότερα

Економски детерминанти на потрошувачката на животно осигурување во Република Македонија. Милан Елисковски. Апстракт

Економски детерминанти на потрошувачката на животно осигурување во Република Македонија. Милан Елисковски. Апстракт Економски детерминанти на потрошувачката на животно осигурување во Република Македонија Милан Елисковски Апстракт Животното осигурување има многу значајна улога во финансискиот сектор особено во развиените

Διαβάστε περισσότερα

МОДЕЛИРАЊЕ СО СТРУКТУРНИ РАВЕНКИ И ПРИМЕНА

МОДЕЛИРАЊЕ СО СТРУКТУРНИ РАВЕНКИ И ПРИМЕНА УНИВЕРЗИТЕТ ГОЦЕ ДЕЛЧЕВ ШТИП ФАКУЛТЕТ ЗА ИНФОРМАТИКА ПРИМЕНЕТА МАТЕМАТИКА Штип ВАСИЛКА ВИТАНОВА МОДЕЛИРАЊЕ СО СТРУКТУРНИ РАВЕНКИ И ПРИМЕНА МАГИСТЕРСКИ ТРУД Штип, 14 UNIVERSITY "GOCE DELCEV" - STIP FACULTY

Διαβάστε περισσότερα

Оценка на ефикасноста на македонските банки примена на пристапот на стохастичка граница

Оценка на ефикасноста на македонските банки примена на пристапот на стохастичка граница Народна банка на Република Македонија Работен материјал 2015 Оценка на ефикасноста на македонските банки примена на пристапот на стохастичка граница Михајло Васков, Петар Дебников, Неда Поповска - Камнар,

Διαβάστε περισσότερα

σ d γ σ M γ L = ЈАКОСТ 1 x A 4М21ОМ02 АКСИЈАЛНИ НАПРЕГАЊА (дел 2) 2.6. СОПСТВЕНА ТЕЖИНА КАКО АКСИЈАЛНА СИЛА Напонска состојаба

σ d γ σ M γ L = ЈАКОСТ 1 x A 4М21ОМ02 АКСИЈАЛНИ НАПРЕГАЊА (дел 2) 2.6. СОПСТВЕНА ТЕЖИНА КАКО АКСИЈАЛНА СИЛА Напонска состојаба 4МОМ0 ЈАКОСТ АКСИЈАЛНИ НАПРЕГАЊА (дел ) наставник:.6. СОПСТВЕНА ТЕЖИНА КАКО АКСИЈАЛНА СИЛА Напонска состојаба γ 0 ( специфична тежина) 0 ak() G γ G ΣX0 ak() G γ ak ( ) γ Аксијалната сила и напонот, по

Διαβάστε περισσότερα

6. СОВЕТУВАЊЕ. Охрид, 4-6 октомври 2009

6. СОВЕТУВАЊЕ. Охрид, 4-6 октомври 2009 6. СОВЕТУВАЊЕ Охрид, 4-6 октомври 009 м-р Методија Атанасовски Технички Факултет, Битола д-р Рубин Талески Факултет за Електротехника и Информациски Технологии, Скопје ИСТРАЖУВАЊЕ НА ЕФИКАСНОСТА НА МАРГИНАЛНИТЕ

Διαβάστε περισσότερα

КОМПЕНЗАЦИЈА НА РЕАКТИВНА МОЌНОСТ

КОМПЕНЗАЦИЈА НА РЕАКТИВНА МОЌНОСТ Сите потрошувачи за својата работа ангажираат активна моќност, а некои од нив и реактивна моќност во ЕЕС извори на активната моќност се генераторите, синхроните компензатори, синхроните мотори, кондензаторските

Διαβάστε περισσότερα

Методина гранични елементи за инженери

Методина гранични елементи за инженери Методина гранични елементи за инженери доц. д-р Тодорка Самарџиоска Градежен факултет УКИМ -Скопје Типовина формулации со гранични елементи директна формулација: Интегралната равенка е формулирана во врска

Διαβάστε περισσότερα

ШЕМИ ЗА РАСПОРЕДУВАЊЕ НА ПРОСТИТЕ БРОЕВИ

ШЕМИ ЗА РАСПОРЕДУВАЊЕ НА ПРОСТИТЕ БРОЕВИ МАТЕМАТИЧКИ ОМНИБУС, (07), 9 9 ШЕМИ ЗА РАСПОРЕДУВАЊЕ НА ПРОСТИТЕ БРОЕВИ Весна Целакоска-Јорданова Секој природен број поголем од што е делив самo со и сам со себе се вика прост број. Запишани во низа,

Διαβάστε περισσότερα

45 РЕГИОНАЛЕН НАТПРЕВАР ПО ФИЗИКА 2012 II година (решенија на задачите)

45 РЕГИОНАЛЕН НАТПРЕВАР ПО ФИЗИКА 2012 II година (решенија на задачите) 45 РЕГИОНАЛЕН НАТПРЕВАР ПО ФИЗИКА 1 II година (решенија на задачите) 1 Координатите на два точкасти полнежи q 1 = + 3 µ C и q = 4µ C, поставени во xy рамнината се: x 1 = 3, 5cm; y 1 =, 5cm и x = cm; y

Διαβάστε περισσότερα

СТАНДАРДНИ НИСКОНАПОНСКИ СИСТЕМИ

СТАНДАРДНИ НИСКОНАПОНСКИ СИСТЕМИ НН трифазни мрежи се изведуваат со три или четири спроводника мрежите со четири спроводника можат да преминат во мрежи со пет спроводника, но со оглед што тоа во пракса се прави во објектите (кај потрошувачите),

Διαβάστε περισσότερα

Проф. д-р Ѓорѓи Тромбев ГРАДЕЖНА ФИЗИКА. Влажен воздух 3/22/2014

Проф. д-р Ѓорѓи Тромбев ГРАДЕЖНА ФИЗИКА. Влажен воздух 3/22/2014 Проф. д-р Ѓорѓи Тромбев ГРАДЕЖНА ФИЗИКА Влажен воздух 1 1 Влажен воздух Влажен воздух смеша од сув воздух и водена пареа Водената пареа во влажниот воздух е претежно во прегреана состојба идеален гас.

Διαβάστε περισσότερα

Емпириска анализа на загатката на Фелдштајн и Хориока во транзициски земји, со осврт на Македонија

Емпириска анализа на загатката на Фелдштајн и Хориока во транзициски земји, со осврт на Македонија Факултет за Деловна Економија и Организациони Науки Магистерски труд Емпириска анализа на загатката на Фелдштајн и Хориока во транзициски земји, со осврт на Македонија Кандидат: Деспина Петреска Ментор:

Διαβάστε περισσότερα

Анализа на профитабилноста на банките во Македонија

Анализа на профитабилноста на банките во Македонија Надица Илоска Анализа на профитабилноста на банките во Македонија АПСТРАКТ Целта на овој труд е да се истражат факторите кои влијаат на профитабилноста на банките, најпрво теоретски, а потоа да се направи

Διαβάστε περισσότερα

ПРАКТИКУМ ПО ОСНОВИ НА ЕКОНОМИКА (ПРАКТИКУМ ПО ВЕЖБИ ЗА ИНТЕРНА УПОТРЕБА) Билјана Петревска

ПРАКТИКУМ ПО ОСНОВИ НА ЕКОНОМИКА (ПРАКТИКУМ ПО ВЕЖБИ ЗА ИНТЕРНА УПОТРЕБА) Билјана Петревска ПРАКТИКУМ ПО ОСНОВИ НА ЕКОНОМИКА (ПРАКТИКУМ ПО ВЕЖБИ ЗА ИНТЕРНА УПОТРЕБА) Билјана Петревска Штип, 2013 ii СОДРЖИНА ПРЕДГОВОР... iv ВЕЖБА БР. 1... 5 Воведни напомени... 6 ВЕЖБА БР. 2... 9 Економијата како

Διαβάστε περισσότερα

Анализа на триаголници: Упатство за наставникот

Анализа на триаголници: Упатство за наставникот Анализа на триаголници: Упатство за наставникот Цел:. Што мислиш? Колку многу триаголници со основа a=4см и висина h=3см можеш да нацрташ? Линк да Видиш и Направиш Mathcast за Што мислиш? Нацртај точка

Διαβάστε περισσότερα

Емпириска анализа на загатката на Фелдштајн и Хориока во транзициски земји, со осврт на Македонија

Емпириска анализа на загатката на Фелдштајн и Хориока во транзициски земји, со осврт на Македонија Емпириска анализа на загатката на Фелдштајн и Хориока во транзициски земји, со осврт на Македонија Деспина Петреска Кратка биографија: Деспина Петреска е родена 1986 година во Прилеп. Завршила додипломски

Διαβάστε περισσότερα

2. КАРАКТЕРИСТИКИ НА МЕРНИТЕ УРЕДИ

2. КАРАКТЕРИСТИКИ НА МЕРНИТЕ УРЕДИ . КАРАКТЕРИСТИКИ НА МЕРНИТЕ УРЕДИ Современата мерна техника располага со големо количество разнородни мерни уреди. Одделните видови мерни уреди имаат различни специфични својства, но и некои заеднички

Διαβάστε περισσότερα

ПОДОБРУВАЊЕ НА КАРАКТЕРИСТИКИТЕ НА ИСПИТНА СТАНИЦА ЗА ТЕСТИРАЊЕ НА ЕНЕРГЕТСКИ ТРАНСФОРМАТОРИ

ПОДОБРУВАЊЕ НА КАРАКТЕРИСТИКИТЕ НА ИСПИТНА СТАНИЦА ЗА ТЕСТИРАЊЕ НА ЕНЕРГЕТСКИ ТРАНСФОРМАТОРИ 8. СОВЕТУВАЊЕ Охрид, 22 24 септември Љубомир Николоски Крсте Најденкоски Михаил Дигаловски Факултет за електротехника и информациски технологии, Скопје Зоран Трипуноски Раде Кончар - Скопје ПОДОБРУВАЊЕ

Διαβάστε περισσότερα

ΓΙΩΡΓΟΣ ΑΛΟΓΟΣΚΟΥΦΗΣ Διεύθυνση: Μαντζάρου 7, 10672 Αθήνα Τηλ / Fax: 210 36 19 199 Email: athina@alogoskoufis.gr

ΓΙΩΡΓΟΣ ΑΛΟΓΟΣΚΟΥΦΗΣ Διεύθυνση: Μαντζάρου 7, 10672 Αθήνα Τηλ / Fax: 210 36 19 199 Email: athina@alogoskoufis.gr ΓΙΩΡΓΟΣ ΑΛΟΓΟΣΚΟΥΦΗΣ Διεύθυνση: Μαντζάρου 7, 10672 Αθήνα Τηλ / Fax: 210 36 19 199 Email: athina@alogoskoufis.gr Ο Γιώργος Αλογοσκούφης είναι Καθηγητής Οικονομικής Επιστήμης στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο

Διαβάστε περισσότερα

ПРЕОДНИ ПРОЦЕСИ ПРИ ВКЛУЧУВАЊЕ НА КОНДЕНЗАТОРСКИТЕ БАТЕРИИ КАЈ ЕЛЕКТРОЛАЧНАТА ПЕЧКА

ПРЕОДНИ ПРОЦЕСИ ПРИ ВКЛУЧУВАЊЕ НА КОНДЕНЗАТОРСКИТЕ БАТЕРИИ КАЈ ЕЛЕКТРОЛАЧНАТА ПЕЧКА 8. СОВЕТУВАЊЕ Охрид, 4 септември Бранко Наџински Илија Хаџидаовски Макстил АД ПРЕОДНИ ПРОЦЕСИ ПРИ ВКЛУЧУВАЊЕ НА КОНДЕНЗАТОРСКИТЕ БАТЕРИИ КАЈ ЕЛЕКТРОЛАЧНАТА ПЕЧКА КУСА СОДРЖИНА Во овој труд е разгледан

Διαβάστε περισσότερα

ДАЛИ ФИНАНСИСКИОТ СЕКТОР Е ОГРНИЧУВАЧКИ ФАКТОР ЗА ЕКОНОМСКИОТ РАСТ: СЛУЧАЈ ЗА МАКЕДОНИЈА?

ДАЛИ ФИНАНСИСКИОТ СЕКТОР Е ОГРНИЧУВАЧКИ ФАКТОР ЗА ЕКОНОМСКИОТ РАСТ: СЛУЧАЈ ЗА МАКЕДОНИЈА? ДАЛИ ФИНАНСИСКИОТ СЕКТОР Е ОГРНИЧУВАЧКИ ФАКТОР ЗА ЕКОНОМСКИОТ РАСТ: СЛУЧАЈ ЗА МАКЕДОНИЈА? (DOES FINANCIAL SECTOR CONSTRAIN ECONOMIC GROWTH: THE CASE OF MACEDONIA) Д-р Дарко Лазаров Универзитет Гоце Делчев

Διαβάστε περισσότερα

Решенија на задачите за I година LII РЕПУБЛИЧКИ НАТПРЕВАР ПО ФИЗИКА ЗА УЧЕНИЦИТЕ ОД СРЕДНИТЕ УЧИЛИШТА ВО РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА 16 мај 2009.

Решенија на задачите за I година LII РЕПУБЛИЧКИ НАТПРЕВАР ПО ФИЗИКА ЗА УЧЕНИЦИТЕ ОД СРЕДНИТЕ УЧИЛИШТА ВО РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА 16 мај 2009. LII РЕПУБЛИЧКИ НАТПРЕВАР ПО ФИЗИКА ЗА УЧЕНИЦИТЕ ОД СРЕДНИТЕ УЧИЛИШТА ВО РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА 16 мај 009 I година Задача 1. Топче се пушта да паѓа без почетна брзина од некоја висина над површината на земјата.

Διαβάστε περισσότερα

ЕВН ЕЛЕКТРОСТОПАНСТВО НА МАКЕДОНИЈА

ЕВН ЕЛЕКТРОСТОПАНСТВО НА МАКЕДОНИЈА 20140300978 ЕВН ЕЛЕКТРОСТОПАНСТВО НА МАКЕДОНИЈА ИЗМЕНИ И ДОПОЛНУВАЊЕ НА МРЕЖНИ ПРАВИЛА ЗА ДИСТРИБУЦИЈА НА ЕЛЕКТРИЧНА ЕНЕРГИЈА ( СЛУЖБЕН ВЕСНИК НА РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА БР. 87/12) Член 1 Во мрежните правила

Διαβάστε περισσότερα

МЕТОДИ ЗА ДИГИТАЛНО ДИРЕКТНО ФАЗНО УПРАВУВАЊЕ НА СЕРИСКИ РЕЗОНАНТНИ ЕНЕРГЕТСКИ КОНВЕРТОРИ

МЕТОДИ ЗА ДИГИТАЛНО ДИРЕКТНО ФАЗНО УПРАВУВАЊЕ НА СЕРИСКИ РЕЗОНАНТНИ ЕНЕРГЕТСКИ КОНВЕРТОРИ 8. СОВЕТУВАЊЕ Охрид, 22 24 септември Љупчо Караџинов Факултет за електротехника и информациски технологии, Универзитет Светите Кирил и Методиј Скопје Гоце Стефанов Факултет за електротехника Радовиш,Универзитет

Διαβάστε περισσότερα

Менаџирање со побарувањата од купувачите со посебен осврт на состојбите во АД Тутунски комбинат-прилеп

Менаџирање со побарувањата од купувачите со посебен осврт на состојбите во АД Тутунски комбинат-прилеп РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА Универзитет Св. Климент Охридски Битола Економски факултет - Прилеп Менаџирање со побарувањата од купувачите со посебен осврт на состојбите во АД Тутунски комбинат-прилеп Кандидат:

Διαβάστε περισσότερα

НУМЕРИЧКО МОДЕЛИРАЊЕ НА ГАЛАКСИИ

НУМЕРИЧКО МОДЕЛИРАЊЕ НА ГАЛАКСИИ Школа млади физичари 39, (2014) p. 1-12 НУМЕРИЧКО МОДЕЛИРАЊЕ НА ГАЛАКСИИ Наце Стојанов 1. ВОВЕД Kомпјутерските симулации, гледано воопштено, се прават заради разбирањете на својствата на објектите или

Διαβάστε περισσότερα

Детерминанти на кредитирање на населението

Детерминанти на кредитирање на населението Детерминанти на кредитирање на населението Случајот на Македонија Тања Дрвошанова-Елисковска 12 Кратка биографија Тања Дрвошанова-Елисковска е родена на 11.05.1981 година во Скопје. Основно училиште и

Διαβάστε περισσότερα

Гоце Јанкулоски ТРАНСФОРМАЦИСКОТО ЛИДЕРСТВО КАКО ГЕНЕРАТОР НА УСПЕХОТ НА РАБОТЕЊЕТО - МАГИСТЕРСКИ ТРУД -

Гоце Јанкулоски ТРАНСФОРМАЦИСКОТО ЛИДЕРСТВО КАКО ГЕНЕРАТОР НА УСПЕХОТ НА РАБОТЕЊЕТО - МАГИСТЕРСКИ ТРУД - УНИВЕРЗИТЕТ ГОЦЕ ДЕЛЧЕВ ШТИП ЕКОНОМСКИ ФАКУЛТЕТ - ШТИП МБА - Менаџмент Гоце Јанкулоски ТРАНСФОРМАЦИСКОТО ЛИДЕРСТВО КАКО ГЕНЕРАТОР НА УСПЕХОТ НА РАБОТЕЊЕТО - МАГИСТЕРСКИ ТРУД - Штип, февруари 2015 година

Διαβάστε περισσότερα

Ветерна енергија 3.1 Вовед

Ветерна енергија 3.1 Вовед 3 Ветерна енергија 3.1 Вовед Енергијата на ветерот е една од првите форми на енергија која ја користел човекот. Уште старите Египќани ја користеле за задвижување на своите бродови и ветерни мелници. Ваквиот

Διαβάστε περισσότερα

СОДРЖИНА 1. ОСНОВНИ ПОИМИ ОД ПОДАТОЧНОТО РУДАРЕЊЕ УЧЕЊЕ НА ПРЕДИКТИВНИ МОДЕЛИ...9

СОДРЖИНА 1. ОСНОВНИ ПОИМИ ОД ПОДАТОЧНОТО РУДАРЕЊЕ УЧЕЊЕ НА ПРЕДИКТИВНИ МОДЕЛИ...9 СОДРЖИНА ВОВЕД...3 1. ОСНОВНИ ПОИМИ ОД ПОДАТОЧНОТО РУДАРЕЊЕ...4 1.1 ВОВЕД...4 1.2 ОСНОВНИ ЗАДАЧИ ВО ПОДАТОЧНОТО РУДАРЕЊЕ...6 2. УЧЕЊЕ НА ПРЕДИКТИВНИ МОДЕЛИ...9 2.1 ВОВЕД...9 2.2 УЧЕЊЕ НА ВЕРОЈАТНОСНИ МОДЕЛИ...10

Διαβάστε περισσότερα

ДРВОТО КАКО МАТЕРИЈАЛ ЗА

ДРВОТО КАКО МАТЕРИЈАЛ ЗА ГРАДЕЖЕН ФАКУЛТЕТ-СКОПЈЕ Катедра за бетонски и дрвени конструкции ДРВОТО КАКО МАТЕРИЈАЛ ЗА ГРАДЕЖНИ КОНСТРУКЦИИ Доцент д-р Тони Аранѓеловски ОСНОВИ НА ДРВЕНИ КОНСТРУКЦИИ СТРУКТУРА НА ДРВОТО Дрвото е биолошки,

Διαβάστε περισσότερα

Макроекономски детерминанти за развој на пазарот на капитал во Република Македонија Милан Елисковски

Макроекономски детерминанти за развој на пазарот на капитал во Република Македонија Милан Елисковски Макроекономски детерминанти за развој на пазарот на капитал во Република Македонија Милан Елисковски Апстракт Пазарот на капитал има многу значајна улога во финансискиот сектор особено во развиените економии.

Διαβάστε περισσότερα

I. Теорија на грешки

I. Теорија на грешки I. Теорија на грешки I.. Вовед. Еден отпорник со назначена вредност од 000 Ω, измерен е со многу точна постапка и добиена е вредност од 000,9Ω. Да се одреди номиналната вредност на, конвенционално точната

Διαβάστε περισσότερα

Анализа на детерминантите на вишокот капитал според големината на банките во Република Македонија. Милан Елисковски

Анализа на детерминантите на вишокот капитал според големината на банките во Република Македонија. Милан Елисковски Анализа на детерминантите на вишокот капитал според големината на банките во Република Македонија Милан Елисковски 2015 1 Содржина Апстракт... 3 Вовед... 4 Теориски модел за детерминираност на вишокот

Διαβάστε περισσότερα

МИКРОЕКОНОМСКИ И МАКРОЕКОНОМСКИ ДЕТЕРМИНАНТИ НА ПРОФИТАБИЛНОСТА НА ОСИГУРИТЕЛНИОТ СЕКТОР СЛУЧАЈОТ НА МАКЕДОНИЈА Тања Дрвошанова- Елисковска

МИКРОЕКОНОМСКИ И МАКРОЕКОНОМСКИ ДЕТЕРМИНАНТИ НА ПРОФИТАБИЛНОСТА НА ОСИГУРИТЕЛНИОТ СЕКТОР СЛУЧАЈОТ НА МАКЕДОНИЈА Тања Дрвошанова- Елисковска МИКРОЕКОНОМСКИ И МАКРОЕКОНОМСКИ ДЕТЕРМИНАНТИ НА ПРОФИТАБИЛНОСТА НА ОСИГУРИТЕЛНИОТ СЕКТОР СЛУЧАЈОТ НА МАКЕДОНИЈА Тања Дрвошанова- Елисковска 8 / 2 9 / 2 0 1 3 Апстракт Целта на овој труд е запознавање со

Διαβάστε περισσότερα

ИЗБОР НА ОПТИМАЛНА ЛОКАЦИЈА НА 400/110 kv РЕГУЛАЦИОНИ АВТО-ТРАНСФОРМАТОРИ ВО ЕЕС НА РМ

ИЗБОР НА ОПТИМАЛНА ЛОКАЦИЈА НА 400/110 kv РЕГУЛАЦИОНИ АВТО-ТРАНСФОРМАТОРИ ВО ЕЕС НА РМ 6. СОВЕТУВАЊЕ Охрид, 4-6 октомври 2009 Климент Наумоски Александар Пауноски Елизабета Силјановска Атанасова Елена Јовановска Александар Костевски АД МЕПСО Скопје ИЗБОР НА ОПТИМАЛНА ЛОКАЦИЈА НА 400/110

Διαβάστε περισσότερα

НЕКОИ АЛГОРИТМИ ЗА РЕШАВАЊЕ НА ЗАДАЧАТА НА ПАТУВАЧКИОТ ТРГОВЕЦ

НЕКОИ АЛГОРИТМИ ЗА РЕШАВАЊЕ НА ЗАДАЧАТА НА ПАТУВАЧКИОТ ТРГОВЕЦ МАТЕМАТИЧКИ ОМНИБУС, 1 (2017), 101 113 НЕКОИ АЛГОРИТМИ ЗА РЕШАВАЊЕ НА ЗАДАЧАТА НА ПАТУВАЧКИОТ ТРГОВЕЦ Ирена Стојковска 1 Задачата на патувачкиот трговец е комбинаторна оптимизациона задача со едноставна

Διαβάστε περισσότερα

ТРЕТО СОВЕТУВАЊЕ Охрид 3 6 октомври 2001

ТРЕТО СОВЕТУВАЊЕ Охрид 3 6 октомври 2001 ТРЕТО СОВЕТУВАЊЕ Охрид 3 6 октомври 2001 Рубин Талески Ристо Ачковски Електротехнички факултет, Скопје ПРИМЕНА НА ТРАНСФОРМАТОРИТЕ ЗА РЕГУЛАЦИЈА НА НАПОН ВО ДИСТРИБУТИВНИТЕ МРЕЖИ КУСА СОДРЖИНА Во трудот

Διαβάστε περισσότερα

Фискалната политика и нејзиното влијание врз економијата во Македонија

Фискалната политика и нејзиното влијание врз економијата во Македонија Фискалната политика и нејзиното влијание врз економијата во Македонија Неџати Куртиши Скопје, 2013 година Апстракт Во трудот е направен поглед на фискалните движења во Македонија, со осврт на буџетските

Διαβάστε περισσότερα

Извори на електрична енергија

Извори на електрична енергија 6 Извори на електрична енергија 6.1. Синхрон генератор За трансформација на механичка во електрична енергија денес се употребуваат, скоро исклучиво, трифазни синхрони генератори со фреквенција од 50 Hz,

Διαβάστε περισσότερα

Елисавета Сарџоска 1 Виолета Арнаудова Институт за психологија, Филозофски факултет, Универзитет Св. Кирил и Методиј Скопје

Елисавета Сарџоска 1 Виолета Арнаудова Институт за психологија, Филозофски факултет, Универзитет Св. Кирил и Методиј Скопје Психологија: наука и практика, Vol I (1), 2015 УДК: 159.947.5-057.1:061.2 Изворен научен труд OРГАНИЗАЦИСКА КУЛТУРА И МОТИВАЦИЈА ЗА РАБОТА ВО ГРАЃАНСКИОТ СЕКТОР НА ВРАБОТЕНИ СО РАКОВОДНА И СО НЕРАКОВОДНА

Διαβάστε περισσότερα

ЗАШТЕДА НА ЕНЕРГИЈА СО ВЕНТИЛАТОРИТЕ ВО ЦЕНТРАЛНИОТ СИСТЕМ ЗА ЗАТОПЛУВАЊЕ ТОПЛИФИКАЦИЈА-ИСТОК - СКОПЈЕ

ЗАШТЕДА НА ЕНЕРГИЈА СО ВЕНТИЛАТОРИТЕ ВО ЦЕНТРАЛНИОТ СИСТЕМ ЗА ЗАТОПЛУВАЊЕ ТОПЛИФИКАЦИЈА-ИСТОК - СКОПЈЕ 6. СОВЕТУВАЊЕ Охрид, 4-6 октомври 2009 Иле Георгиев Македонски Телеком а.д. Скопје ЗАШТЕДА НА ЕНЕРГИЈА СО ВЕНТИЛАТОРИТЕ ВО ЦЕНТРАЛНИОТ СИСТЕМ ЗА ЗАТОПЛУВАЊЕ ТОПЛИФИКАЦИЈА-ИСТОК - СКОПЈЕ КУСА СОДРЖИНА Во

Διαβάστε περισσότερα

Душан Чакмаков. Веројатност

Душан Чакмаков. Веројатност Душан Чакмаков Веројатност Интерна скрипта, Машински факултет Скопје, 04 ii Содржина. Вовед.... Случајни настани и веројатност... 5.. Простор на случајни настани... 5.. Аксиоми на веројатност... 9.3. Класичен

Διαβάστε περισσότερα

Родовиот и мајчинскиот јаз во платите во ПЈР Македонија: економетриска анализа

Родовиот и мајчинскиот јаз во платите во ПЈР Македонија: економетриска анализа Working Paper No. 6 / 2015 International Labour Organization Родовиот и мајчинскиот јаз во платите во ПЈР Македонија: економетриска анализа Марјан Петрески и Никица Мојсоска Блажевски Gender, Equality

Διαβάστε περισσότερα

ЕМПИРИСКО ТЕСТИРАЊЕ НА МОДЕЛОТ ЗА ВРЕДНУВАЊЕ НА КАПИТАЛНИ СРЕДСТВА. АТАНАСОВСКА, Викторија

ЕМПИРИСКО ТЕСТИРАЊЕ НА МОДЕЛОТ ЗА ВРЕДНУВАЊЕ НА КАПИТАЛНИ СРЕДСТВА. АТАНАСОВСКА, Викторија ЕМПИРИСКО ТЕСТИРАЊЕ НА МОДЕЛОТ ЗА ВРЕДНУВАЊЕ НА КАПИТАЛНИ СРЕДСТВА - СЛУЧАЈОТ НА МАКЕДОНСКА БЕРЗА- АТАНАСОВСКА, Викторија Оваа дисертација е поднесена како делумно исполнување на обврските кон Стафордшир

Διαβάστε περισσότερα

Бесмртноста на душата кај Платон (II)

Бесмртноста на душата кај Платон (II) Бесмртноста на душата кај Платон (II) Стефан Пановски Студент на институтот за класични студии noxdiaboli@yahoo.com 1. За деловите на душата За да зборуваме за бесмртноста на душата, најнапред мора да

Διαβάστε περισσότερα

ИНСТРУМЕНТАЛНИ МЕТОДИ ЗА АНАЛИЗА

ИНСТРУМЕНТАЛНИ МЕТОДИ ЗА АНАЛИЗА ИНСТРУМЕНТАЛНИ МЕТОДИ ЗА АНАЛИЗА интерна скрипта за студентите од УГД Штип Рубин Гулабоски Виолета Иванова Петропулос Универзитет Гоце Делчев-Штип, Штип, 2014 година 1 Вовед Инструменталните методи за

Διαβάστε περισσότερα

Годишен зборник 2016/2017 Yearbook 2016/2017

Годишен зборник 2016/2017 Yearbook 2016/2017 53 УНИВЕРЗИТЕТ ГОЦЕ ДЕЛЧЕВ ШТИП ФАКУЛТЕТ ЗА ИНФОРМАТИКА ГОДИШЕН ЗБОРНИК 2016/2017 YEARBOOK 2016/2017 ГОДИНА 5 МАЈ, 2017 GOCE DELCEV UNIVERSITY STIP FACULTY OF COMPUTER SCIENCE VOLUME V ГОДИШЕН ЗБОРНИК

Διαβάστε περισσότερα

Почетоците на европската античка етимологија (со осврт на македонската)

Почетоците на европската античка етимологија (со осврт на македонската) УДК. 81'373.6 811.163.3'376.6 Александра Гецовска Почетоците на европската античка етимологија (со осврт на македонската) Клучни зборови: античка етимологија, дијахронија, македонска етимологија. Апстракт:

Διαβάστε περισσότερα

ИЗБОР НА ЕНЕРГЕТСКИ ТРАНСФОРМАТОР ЗА МЕТАЛНА КОМПАКТНА ТРАФОСТАНИЦА

ИЗБОР НА ЕНЕРГЕТСКИ ТРАНСФОРМАТОР ЗА МЕТАЛНА КОМПАКТНА ТРАФОСТАНИЦА 8. СОВЕТУВАЊЕ Охрид, 22 24 септември Михаил Дигаловски Крсте Најденкоски Факултет за електротехника и информациски технологии, Скопје Тане Петров Бучим ДООЕЛ - Радовиш ИЗБОР НА ЕНЕРГЕТСКИ ТРАНСФОРМАТОР

Διαβάστε περισσότερα

Детерминанти на вишокот капитал во македонскиот банкарски сектор. Милан Елисковски

Детерминанти на вишокот капитал во македонскиот банкарски сектор. Милан Елисковски Детерминанти на вишокот капитал во македонскиот банкарски сектор Милан Елисковски 2014 Содржина Апстракт... 3 Вовед... 4 Теориски модели за детерминираност на вишокот капитал... 5 Преглед на емпириската

Διαβάστε περισσότερα

ФРАКТАЛИ: ДЕФИНИЦИЈА, КОНСТРУКЦИЈА, СВОЈСТВА И ПРИМЕНА. Елена Хаџиева 1 Јован Петкоски 2 1. ВОВЕД

ФРАКТАЛИ: ДЕФИНИЦИЈА, КОНСТРУКЦИЈА, СВОЈСТВА И ПРИМЕНА. Елена Хаџиева 1 Јован Петкоски 2 1. ВОВЕД МАТЕМАТИЧКИ ОМНИБУС, 3 (2018), 21 41 http://im-pmf.weebly.com/matematicki-omnibus-kniga-3.html ФРАКТАЛИ: ДЕФИНИЦИЈА, КОНСТРУКЦИЈА, СВОЈСТВА И ПРИМЕНА Елена Хаџиева 1 Јован Петкоски 2 1. ВОВЕД Една од воведните

Διαβάστε περισσότερα

XXV РЕГИОНАЛЕН НАТПРЕВАР ПО МАТЕМАТИКА

XXV РЕГИОНАЛЕН НАТПРЕВАР ПО МАТЕМАТИКА XXV РЕГИОНАЛЕН НАТПРЕВАР ПО МАТЕМАТИКА за учениците од основното образование 31.03.007 година IV одделение 1. Во полињата на дадената лента допиши природни броеви во празните полиња, така што производот

Διαβάστε περισσότερα

Доц. д-р Наташа Ристовска

Доц. д-р Наташа Ристовска Доц. д-р Наташа Ристовска Класификација според структура на скелет Алифатични Циклични Ароматични Бензеноидни Хетероциклични (Повторете ги хетероцикличните соединенија на азот, петчлени и шестчлени прстени,

Διαβάστε περισσότερα

Συναθροιστική Προσφορά

Συναθροιστική Προσφορά Κεφάλαιο 10 Συναθροιστική Προσφορά 10.1 Σύνοψη Στο δέκατο κεφάλαιο του συγγράμματος παρουσιάζεται αρχικά η διαδικασία από την οποία προκύπτει η συναθροιστική προσφορά (AS). Η ανάλυση επικεντρώνεται (α)

Διαβάστε περισσότερα

Во трудот се истражува зависноста на загубите во хрватскиот електроенергетски систем од

Во трудот се истражува зависноста на загубите во хрватскиот електроенергетски систем од 8. СОВЕТУВАЊЕ Охрид, 22 24 септември Стипе Ќурлин Антун Андриќ ХОПС ОПТИМИЗАЦИЈА НА ЗАГУБИТЕ НА ПРЕНОСНАТА МРЕЖА ОД АСПЕКТ НА КРИТЕРИУМОТ НА МИНИМАЛНИ ЗАГУБИ НА АКТИВНА МОЌНОСТ СО ПРОМЕНА НА АГОЛОТ НА

Διαβάστε περισσότερα

УЕФА ПРОГРАМА ЗА ЕДУКАЦИЈА НА ФУДБАЛСКИ ДОКТОРИ РАБОТИЛНИЦА 3

УЕФА ПРОГРАМА ЗА ЕДУКАЦИЈА НА ФУДБАЛСКИ ДОКТОРИ РАБОТИЛНИЦА 3 1 УЕФА ПРОГРАМА ЗА ЕДУКАЦИЈА НА ФУДБАЛСКИ ДОКТОРИ РАБОТИЛНИЦА 3 ЗАШТИТА НА ИГРАЧОТ ЕЛЕКТРОНСКА ВЕРЗИЈА (НАЦРТ) 2ри април 2015 година 2 Содржина Содржина... 2 1.СПРЕЧУВАЊЕ НА ПОВРЕДИ... 7 1.1.Зошто спречувањето

Διαβάστε περισσότερα

Ο Γιώργος Αλογοσκούφης είναι Καθηγητής Οικονοµικής Επιστήµης στο Οικονοµικό Πανεπιστήµιο Αθηνών από το 1990.

Ο Γιώργος Αλογοσκούφης είναι Καθηγητής Οικονοµικής Επιστήµης στο Οικονοµικό Πανεπιστήµιο Αθηνών από το 1990. ΓΙΩΡΓΟΣ ΑΛΟΓΟΣΚΟΥΦΗΣ Ο Γιώργος Αλογοσκούφης είναι Καθηγητής Οικονοµικής Επιστήµης στο Οικονοµικό Πανεπιστήµιο Αθηνών από το 1990. Από τον Σεπτέµβριο του 1996 έως τον Οκτώβριο του 2009 ήταν µέλος της Βουλής

Διαβάστε περισσότερα

ПЈР МАКЕДОНИЈА ПРОЦЕНКА НА СИРОМАШТИЈАТА ЗА

ПЈР МАКЕДОНИЈА ПРОЦЕНКА НА СИРОМАШТИЈАТА ЗА ПЈР МАКЕДОНИЈА ПРОЦЕНКА НА СИРОМАШТИЈАТА ЗА 2002-2003 18 октомври 2005 година Одделение за намалување на сиромаштијата и економско управување Регион на Европа и Централна Азија Документ на Светска Банка

Διαβάστε περισσότερα

РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА Универзитет Св. Климент Охридски Битола Економски факултет - Прилеп. Управување со ликвидноста на банкарските институции

РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА Универзитет Св. Климент Охридски Битола Економски факултет - Прилеп. Управување со ликвидноста на банкарските институции РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА Универзитет Св. Климент Охридски Битола Економски факултет - Прилеп Управување со ликвидноста на банкарските институции Кандидат: Сања Петрова 43/11 Ментор: Проф. д-р Драгица Оџаклиеска

Διαβάστε περισσότερα

27. Согласно барањата на Протоколот за тешки метали кон Конвенцијата за далекусежно прекугранично загадување (ратификуван од Република Македонија во

27. Согласно барањата на Протоколот за тешки метали кон Конвенцијата за далекусежно прекугранично загадување (ратификуван од Република Македонија во Прашања за вежбање: 1. Со кој закон е дефинирана и што претставува заштита и унапредување на животната средина? 2. Што преттставуваат емисија и имисија на супстанци? 3. Што претставува гранична вредност

Διαβάστε περισσότερα

ВЛИЈАНИЕТО НА ОСИГУРУВАЊЕТО ВРЗ ЕКОНОМСКИОТ РАСТ: СЛУЧАЈОТ НА РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА

ВЛИЈАНИЕТО НА ОСИГУРУВАЊЕТО ВРЗ ЕКОНОМСКИОТ РАСТ: СЛУЧАЈОТ НА РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА ВЛИЈАНИЕТО НА ОСИГУРУВАЊЕТО ВРЗ ЕКОНОМСКИОТ РАСТ: СЛУЧАЈОТ НА РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА Апстракт Целта на овој труд е да го испита влијанието на осигурувањето врз економскиот раст, со емпириска анализа за Република

Διαβάστε περισσότερα

Универзитет Св. Кирил и Методиј -Скопје Факултет за електротехника и информациски технологии

Универзитет Св. Кирил и Методиј -Скопје Факултет за електротехника и информациски технологии Универзитет Св. Кирил и Методиј -Скопје Факултет за електротехника и информациски технологии А. Крколева, Р. Ачковски Упатство за работа со Excel Скопје, октомври 2008 г. ВОВЕД ВО EXCEL 1. Стартување на

Διαβάστε περισσότερα

7. Димензионирање на преживливи WDM мрежи

7. Димензионирање на преживливи WDM мрежи 7. Димензионирање на преживливи WDM мрежи Мултиплексирањето на бранови должини (WDM) еволуира во форма од истражувачка активност во реална алтернатива за мрежните оператори во надградбата на нивната транспортна

Διαβάστε περισσότερα

МОДЕЛИРАЊЕ НА РАБОТАТА НА РЕВЕРЗИБИЛНИ ХИДРОЦЕНТРАЛИ ВО ЕЛЕКТРОЕНЕРГЕТСКИ СИСТЕМ

МОДЕЛИРАЊЕ НА РАБОТАТА НА РЕВЕРЗИБИЛНИ ХИДРОЦЕНТРАЛИ ВО ЕЛЕКТРОЕНЕРГЕТСКИ СИСТЕМ 6. СОВЕТУВАЊЕ Охрид, 4-6 октомври 29 Антон Чаушевски Факултет за електротехника и информациски технологии, Скопје Томе Бошевски МАНУ МОДЕЛИРАЊЕ НА РАБОТАТА НА РЕВЕРЗИБИЛНИ ХИДРОЦЕНТРАЛИ ВО ЕЛЕКТРОЕНЕРГЕТСКИ

Διαβάστε περισσότερα

УДК: Клучни зборови DoS, напад, напаѓач, безжична мрежа, IEEE DoS И DDoS НАПАДИ 1. ВОВЕД

УДК: Клучни зборови DoS, напад, напаѓач, безжична мрежа, IEEE DoS И DDoS НАПАДИ 1. ВОВЕД УДК: 004.7.056 DoS напади кај безжичните мрежи и методи за намалување на ефектите од овие напади Елена Конеска, Јасминка Сукаровска Костадиновска, М-р Митко Богданоски, Доц. Д-р Сашо Гелев Европски Универзитет

Διαβάστε περισσότερα

ИНСТРУМЕНТАЛНИ МЕТОДИ ЗА АНАЛИЗА

ИНСТРУМЕНТАЛНИ МЕТОДИ ЗА АНАЛИЗА ИНСТРУМЕНТАЛНИ МЕТОДИ ЗА АНАЛИЗА интерна скрипта за студентите од УГД Штип Рубин Гулабоски Виолета Иванова Петропулос Универзитет Гоце Делчев-Штип, Штип, 2014 година 1 Вовед Инструменталните методи за

Διαβάστε περισσότερα

Социјалните мрежи како алатка во процесот на управување со знаење

Социјалните мрежи како алатка во процесот на управување со знаење Универзитет Св. Климент Охридски Битола ФАКУЛТЕТ ЗА ИНФОРМАТИЧКИ И КОМУНИКАЦИСКИ ТЕХНОЛОГИИ БИТОЛА студиска програма по Инженерство и менаџмент на софтверски апликации Социјалните мрежи како алатка во

Διαβάστε περισσότερα

2. Просечната продажна цена на електрична енергија по која АД ЕЛЕМ - Скопје, подружница Енергетика, ги снабдува потрошувачите за 2018 година од:

2. Просечната продажна цена на електрична енергија по која АД ЕЛЕМ - Скопје, подружница Енергетика, ги снабдува потрошувачите за 2018 година од: Регулаторната комисија за енергетика на Република Македонија врз основа на член 22 став 1 точка 4 од Законот за енергетика ( Службен весник на Република Македонија бр.16/11, 136/11, 79/13, 164/13, 41/14,

Διαβάστε περισσότερα

Β Ι Ο Γ Ρ Α Φ Ι Κ Ο Σ Η Μ Ε Ι Ω Μ Α ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΚΑΖΑΝΑΣ

Β Ι Ο Γ Ρ Α Φ Ι Κ Ο Σ Η Μ Ε Ι Ω Μ Α ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΚΑΖΑΝΑΣ Β Ι Ο Γ Ρ Α Φ Ι Κ Ο Σ Η Μ Ε Ι Ω Μ Α ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΚΑΖΑΝΑΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΠΙΘΕΤΟ : Καζάνας ΟΝΟΜΑ : Αθανάσιος ΟΝΟΜΑ ΠΑΤΡΟΣ : Ευάγγελος ΟΝΟΜΑ ΜΗΤΡΟΣ : Ανδριανή ΗΜ/ΝΙΑ ΓΕΝΝΗΣΗΣ : 30/09/1973 ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΚΑΤΟΙΚΙΑΣ

Διαβάστε περισσότερα

АНАЛИТИЧКИ МЕТОД ЗА ПРЕСМЕТКА НА ДОВЕРЛИВОСТA НА ДИСТРИБУТИВНИTE СИСТЕМИ

АНАЛИТИЧКИ МЕТОД ЗА ПРЕСМЕТКА НА ДОВЕРЛИВОСТA НА ДИСТРИБУТИВНИTE СИСТЕМИ ЧЕТВРТО СОВЕТУВАЊЕ Охрид, 6 9 септември 004 д-р Ристо Ачковски, дипл ел инж Електротехнички факултет, Скопје Сашо Салтировски, дипл ел инж АД Електростопанство на Македонија, Скопје АНАЛИТИЧКИ МЕТОД ЗА

Διαβάστε περισσότερα

7.1 Деформациони карактеристики на материјалите

7.1 Деформациони карактеристики на материјалите 7. Механички особини Механичките особини на материјалите ја карактеризираат нивната способност да се спротистават на деформациите и разрушувањата предизвикани од дејството на надворешните сили, односно

Διαβάστε περισσότερα