ÈÅÌÁ ÃÅÍÉÊÅÓ ÅÍÍÏÉÅÓ ÊÁÉ ÂÁÓÉÊÅÓ ÃÍÙÓÅÉÓ ÄÏÌÇÌÅÍÇÓ ÊÁËÙÄÉÙÓÇÓ - ÖÕËËÏ ÐËÇÑÏÖÏÑÉÙÍ

Transcript

1 41 ÈÅÌÁ ÃÅÍÉÊÅÓ ÅÍÍÏÉÅÓ ÊÁÉ ÂÁÓÉÊÅÓ ÃÍÙÓÅÉÓ ÄÏÌÇÌÅÍÇÓ ÊÁËÙÄÉÙÓÇÓ - ÖÕËËÏ ÐËÇÑÏÖÏÑÉÙÍ Äéäáêôéêïß Óôü ïé Ç áðüêôçóç éêáíüôçôáò: á. Óôç äéüêñéóç ñþóçò ôùí õëéêþí â. Óôçí åêëïãþ ôùí õëéêþí ã. Óôçí ïñèþ óýíäåóç õëéêþí - ìç áíéóìþí - ïñãüíùí É. ÈÅÙÑÇÔÉÊÏ ÌÅÑÏÓ Óôï äåýôåñï ìéóü ôïõ ðñïçãïýìåíïõ áéþíá, ç áíüðôõîç óôïí ôïìýá ôùí ôçëåðéêïéíùíéþí õ- ðþñîå ñáãäáßá. Ç áíüðôõîç óõíå ßóôçêå ìå áêüìá ìåãáëýôåñïõò ñõèìïýò, ìå ôçí ñçóéìïðïßçóç ôçò ôå íïëïãßáò ôùí õðïëïãéóôþí. Ìå ôçí ïëïýíá åîåëéóóüìåíç ôå íïëïãßá, áõîþèçêáí ïé áíüãêåò êáé ïé áðáéôþóåéò ãéá ôçí üóï ôï äõíáôüí ãñçãïñüôåñç ìåôüäïóç, üëï êáé ìåãáëýôåñïõ üãêïõ ðëçñïöïñéþí, åéêüíáò, öùíþò êáé äåäïìýíùí (data). íá óýã ñïíï åñãáóéáêü ðåñéâüëëïí áðáéôåß ï êüèå åñãáæüìåíïò ãéá íá åßíáé áðïäïôéêüò, íá Ý åé Üìåóç ðñüóâáóç, ôïõëü éóôïí, óå Ýíá ôçëýöùíï êáé óå Ýíáí çëåêôñïíéêü õðïëïãéóôþ (Ç/Õ), ãéá íá ìðïñåß íá åðåîåñãüæåôáé, íá áðïèçêåýåé êáé íá áíôáëëüóóåé ðëçñïöïñßåò ìýóù áñ åßùí êåéìýíïõ, åéêüíáò êáé äåäïìýíùí. Ìå áõôüí ôïí ôñüðï ðñïýêõøå ç áíüãêç ãéá ôçí ðñáãìáôïðïßçóç êáé ñþóç åéäéêþí çëåêôñéêþí êáëùäéþóåùí (äéêôõùìüôùí) áóèåíþí ñåõìüôùí óôéò åóùôåñéêýò åãêáôáóôüóåéò ôùí êôéñßùí, ãéá å- ðéêïéíùíßá ìåôáîý ôùí ðëçñïöïñéáêþí óõóôçìüôùí, åðéðñüóèåôá ìå ôá êáëþäéá ìåôáöïñüò çëåêôñéêþò åíýñãåéáò. Ç äéêôõáêþ áõôþ õðïäïìþ ïíïìüæåôáé äïìçìýíç êáëùäßùóç. íá äßêôõï äïìçìýíçò êáëùäßùóçò èá ðñýðåé íá äéýðåôáé áðü ïñéóìýíá áñáêôçñéóôéêü üðùò åßíáé, ç ôõðïðïßçóç, ç åýêïëç ó åäßáóç, óõíôþñçóç êáé äéá åßñéóþ ôïõ, êáèþò êáé ç åðåêôáóéìüôçôü ôïõ, ôá ïðïßá êáé ôï êáôáôüóóïõí óå ðëåïíåêôéêüôåñç èýóç áðü Üëëá. þñïò åñãáóßáò ìå åãêáôüóôáóç äïìçìýíçò êáëùäßùóçò 335

2 Ïé áíáãíùñéóìýíïé ïñãáíéóìïß ôõðïðïßçóçò êáé êýñéá ç Electronic Industries Association (EIA) -Telecommunications Industries Ássociation (TIA) êáé ï International Standards Organization (ISO) - IEC åñãüóèçêáí êáé äçìïóßåõóáí ðñüôõðá ôá ïðïßá áíáöýñïíôáé óôá áñáêôçñéóôéêü ðïéüôçôáò êáé åðéäüóåùí ìéáò äïìçìýíçò êáëùäßùóçò, ïýôùò þóôå íá åîáóöáëßæïõí ôïí åêüóôïôå êáôáíáëùôþ ãéá ôçí ðïéüôçôá ìßáò åãêáôüóôáóçò äïìçìýíçò êáëùäßùóçò, áí áõôü ôçñçèïýí óõóôçìáôéêü êáôü ôçí åãêáôüóôáóç. Óå ìßá åãêáôüóôáóç äïìçìýíçò êáëùäßùóçò, ôá ðëýïí ñçóéìïðïéïýìåíá ìýóá ìåôüäïóçò óå åõñåßá êëßìáêá åßíáé ôá Üëêéíá êáëþäéá óõíåóôñáììýíùí æåõãþí êáé ïé ïðôéêýò ßíåò. Ôá êõñéüôåñá áñáêôçñéóôéêü ôùí ìýóùí ìåôüäïóçò åßíáé ç áóöüëåéá êáé ç åõêïëßá ñþóçò, ôï åýñïò æþíçò óõ íïôþôùí (bandwidth), ç åõáéóèçóßá óå èüñõâï êáé ôï ìýãéóôï ìþêïò ôïõ ìýóïõ ìåôüäïóçò. Ôï åýñïò æþíçò óõ íïôþôùí åíüò ìýóïõ ìåôñüôáé óå Hz êáé ðñïóäéïñßæåé ôçí ðåñéï Þ ôùí óõ íïôþôùí ðïõ Ó çìáôéêþ áðåéêüíéóç äéêôýïõ äïìçìýíçò êáëùäßùóçò óõãêñïôþìáôïò êôéñßùí ìðïñåß íá äéýëèåé Ýíá óþìá ùñßò ìåãüëç åîáóèýíçóç Þ ðáñáìüñöùóç áðü ôï ìýóï ìåôüäïóçò. ¼óï ìåãáëýôåñï åßíáé ôï åýñïò æþíçò óõ íïôþôùí, ôüóï ðåñéóóüôåñåò ðëçñïöïñßåò ìðïñïýìå íá ìåôáäþóïõìå óå äåäïìýíï ñïíéêü äéüóôçìá. Óôéò øçöéáêýò ìåôáäüóåéò äåäïìýíùí (data), ï ñõèìüò ìåôüäïóçò (ôá ýôçôá) ìåôñéýôáé óå bits/sec. Ç åõáéóèçóßá óå èüñõâï äåß íåé ôçí åõêïëßá ìå ôçí ïðïßá ôï ìýóï ìåôüäïóçò åðçñåüæåôáé áðü "çëåêôñéêïýò èïñýâïõò", ðïõ ðáñåíï ëïýí ôï ðñïò ìåôüäïóç óþìá. Ï èüñõâïò åßíáé Ýíá óýíïëï áíåðéèýìçôùí çëåêôñéêþí óçìüôùí ðïõ áëëïéþíïõí ôï ìåôáäéäüìåíï óþìá. ÊÜèå Ïñéïëùñßäá êáôçãïñßáò 5 ìç- 336

3 ÅÑÃÁÓÔÇÑÉÏ ÇËÅÊÔÑÉÊÙÍ ÅÃÊÁÔÁÓÔÁÓÅÙÍ áíéóìüò ðïõ ñçóéìïðïéåß Þ äçìéïõñãåß åíáëëáóóüìåíç çëåêôñéêþ ôüóç ìðïñåß íá åêðýìøåé ôýôïéïõ åßäïõò èïñýâïõò, ïé ïðïßïé äçìéïõñãïýíôáé áðü åðáãùãéêü ñåýìáôá. Ï ðáñáãüìåíïò áõôüò èüñõâïò, áí åßíáé ìåãüëïò, äéáóôñåâëþíåé ôï ðñïò ìåôüäïóç óþìá, ìå áðïôýëåóìá ôçí ðñüêëçóç ëáèþí êáôü ôç äéüñêåéá ôçò åðéêïéíùíßáò. Ôï åðßðåäï ôïõ èïñýâïõ åêöñüæåôáé ìå ôïí ëüãï óþìáôïò ðñïò èüñõâï S/N (Signal to Noise) üðïõ ìå ôï S áíáðáñéóôïýìå ôçí éó ý ôçò ìåôáäéäüìåíçò ðëçñïöïñßáò êáé ìå ôï Í ôçí éó ý ôïõ èïñýâïõ ðïõ õðüñ åé Óýíäåóç êáëùäßùí óå Rack óôï ìýóï ìåôüäïóçò. ÓõíÞèùò ï ëüãïò óþìáôïò ðñïò èüñõâï ìåôñüôáé óå db. ¼óï ðéï ìåãüëïò åßíáé áõôüò ï ëüãïò ôüóï êáëýôåñç åßíáé ç ìåôüäïóç ôçò ðëçñïöïñßáò. Ç áðþëåéá åíýñãåéáò óôá Üëêéíá êáëþäéá åîáñôüôáé áðü ôç óýíèåôç áíôßóôáóç (åìðýäçóç) ôïõ êáëùäßïõ ç ïðïßá áíáöýñåôáé ðüíôá óå ìéá óõ íüôçôá. Åêôüò áðü ôéò áðþëåéåò ðïõ ïöåßëïíôáé óôç óýíèåôç áíôßóôáóç ôùí Üëêéíùí áãùãþí, õðüñ- ïõí êáé äýï Üëëá åßäç áðùëåéþí ðïõ ïöåßëïíôáé óôï åðéäåñìéêü öáéíüìåíï êáé óôï äéçëåêôñéêü õëéêü ìüíùóçò ôïõ êáëùäßïõ êáé ðáßæïõí êáé áõôýò éäéáßôåñá óçìáíôéêü ñüëï óôçí åîáóèýíçóç ôïõ óþìáôïò. Êáëþäéá óõíåóôñáììýíùí æåõãþí Óáí ìýóï ìåôüäïóçò, ôá êáëþäéá áõôü, áðïôýëåóáí Ýíá óçìáíôéêü óôïé åßï ãéá ôçí åðéêñüôçóç ôçò äïìçìýíçò êáëùäßùóçò. ÁõôÜ ôá êáëþäéá åßíáé ü,ôé ðéï áðëü, öèçíü êáé åýêïëï áðü êáôáóêåõáóôéêþ Üðïøç êáé ãéá áõôü ôï ëüãï åßíáé êáé èá ðáñáìåßíïõí êáé óôï áðþôåñï ìýëëïí, ôï ðëýïí ñçóéìïðïéïýìåíï ìýóï ìåôüäïóçò óå ìßá åãêáôüóôáóç äïìçìýíçò êáëùäßùóçò. Ôá êáëþäéá áõôü êáôáóêåõüæïíôáé áðü äýï Üëêéíïõò ìïíüêëùíïõò ìïíùìýíïõò áãùãïýò, ïé ïðïßïé åßíáé óõíåóôñáììýíïé ìåôáîý ôïõò. Ìå áõôüí ôïí ôñüðï Ý ïõìå ôá óõíåóôñáììýíá æåýãç (twisted pair). ÌÝóá óôï ßäéï êáëþäéï ìðïñïýí íá "ïäåýóïõí" Ýíá Þ ðåñéóóüôåñá ôýôïéá óõíåóôñáììýíá æåýãç. Óôá êáëþäéá áõôü ç ìåôáöïñü ôçò ðëçñïöïñßáò ãßíåôáé ìå ôç ìïñöþ çëåêôñéêïý óþìáôïò ìýóá áðü ôç äéóýñìáôç ãñáììþ ðïõ ó çìáôßæåé ôï êüèå æåýãïò ôùí ìïíùìýíùí áãùãþí ôïõ êáëùäßïõ. Ï âáóéêüò ëüãïò ýðáñîçò ôçò óõíýëéîçò ôùí áãùãþí åßíáé ôï üôé áõôþ ðáñïõóéüæåé ìåãáëý- Êáëþäéá áëêïý 337

4 Åðéôïß éá Rack 19 ÓõíåóôñáììÝíá êáëþäéá ôåñç áíôßóôáóç óôçí ðáñïõóßá èïñýâïõ óôéò áìçëýò óõ- íüôçôåò êáé ìå áõôü ôïí ôñüðï ôï ìýóï ìåôüäïóçò åðçñåüæåôáé ëéãüôåñï áðü ôéò çëåêôñïìáãíçôéêýò ðáñåìâïëýò ôùí ãåéôïíéêþí æåõãþí ôá ïðïßá âñßóêïíôáé óôï ßäéï êáëþäéï. ¼óï áõîüíåôáé ç óõ íüôçôá ôïõ çëåêôñéêïý ñåýìáôïò ôï öáéíüìåíï áõôü ãßíåôáé åíôïíüôåñï. Ï èüñõâïò ðïõ äçìéïõñãåßôáé ìåôáîý ãåéôïíéêþí æåõãþí ïíïìüæåôáé êáé áëëçëåðßäñáóç Þ ðáñáäéáöùíßá. Ç ðáñáäéáöùíßá ìåôáîý ãåéôïíéêþí æåõãþí ìåéþíåôáé áêüìá ðåñéóóüôåñï, áí ôá äýï ãåéôïíéêü æåýãç ôá ïðïßá âñßóêïíôáé óôï ßäéï êáëþäéï, ñçóéìïðïéïýí äéáöïñåôéêü ìýóï âþìá óõíýëéîçò. Ãéá ôçí åðßôåõîç ôçò ðåñáéôýñù áõôþò ìåßùóçò ôïõ èïñýâïõ, ôï êüèå æåýãïò ìýóá óå Ýíá êáëþäéï óõóôñýöåôáé ùñéóôü, Ýôóé þóôå ôï ìýóï âþìá ôïõ ôõëßãìáôüò ôïõ íá ìçí õðåñâáßíåé ôá 15 cm. ÐñïêåéìÝíïõ íá áõîþóïõìå ôçí áíôßóôáóç ôùí êáëùäßùí áõôþí óôïí åîùôåñéêü èüñõâï, ôá ìïíþíïõìå ìå åîùôåñéêü ðñïóôáôåõôéêü êüëõììá êáé ìå áõôüí ôïí ôñüðï Ý ïõìå ôá ãíùóôü èùñáêéóìýíá (shielded) êáëþäéá. Óôá Üëêéíá êáëþäéá ôï åýñïò æþíçò óõ íïôþôùí ìðïñåß íá êõìáßíåôáé áðü ìåñéêýò åêáôïíôüäåò khz ìý ñé ìåñéêü MHz êáé åîáñôüôáé áðüëõôá áðü ôç äéüìåôñï ôùí áãùãþí êáé ôï ìþêïò ôïõò. ¼óï ìåãáëýôåñç åßíáé ç äéüìåôñïò ôùí áãùãþí, ôüóï ìåãáëýôåñï åßíáé êáé ôï åýñïò æþíçò óõ íïôþôùí. ¼óï ìåãáëýôåñï åßíáé ôï ìþêïò ôùí áãùãþí, ôüóï ìåãáëýôåñåò åßíáé êáé ïé áðþëåéåò ôïõ óþìáôïò, ôï ïðïßï ìåôáäßäåé ôçí ðëçñïöïñßá. Åðßóçò, ç áðüóâåóç ôïõ óþìáôïò ôçò ðëçñïöïñßáò áõîüíåôáé óôéò õøçëýò óõ íüôçôåò. ÌÝóù ôùí óõíåóôñáììýíùí êáëùäßùí ìåôáöýñïíôáé áíáëïãéêü óþìáôá ùñßò ðñïâëþìáôá óôçí ðåñéï Þ ôùí áêïõóôéêþí óõ íïôþôùí ( ) Hz. ÕðÜñ åé åðßóçò ç äõíáôüôçôá ìåôáöïñüò êáé øçöéáêþí óçìüôùí, üìùò ãéá ìéêñýò áðïóôüóåéò, ãéáôß ôá óþìáôá áõôü åìöáíßæïõí óçìáíôéêü ðåñéå üìåíï õøçëþí óõ íïôþôùí. Ó' Ýíá äïìçìýíï êáëùäéáêü óýóôçìá åãêáôüóôáóçò, ïé áãùãïß áñáêôçñßæïíôáé óå American Wire Gauge (AWG) ç ïðïßá åßíáé ìßá ìïíüäá ðïõ ðáñéóôü ôï åìâáäüí äéáôïìþò åíüò áãùãïý. Ïé ðëýïí 338

5 ÅÑÃÁÓÔÇÑÉÏ ÇËÅÊÔÑÉÊÙÍ ÅÃÊÁÔÁÓÔÁÓÅÙÍ ñçóéìïðïéïýìåíïé áãùãïß, åßíáé áõôïß ôùí 24 AWG. Ôï åýñïò æþíçò óõ íïôþôùí ôïõ óþìáôïò ðïõ ìåôáöýñåé ôçí ðëçñïöïñßá, êáèïñßæåé ôá äéüöïñá ôìþìáôá ôùí äéêôýùí äïìçìýíçò êáëùäßùóçò, üðùò êáëþäéá êáé åîáñôþìáôá, ôá ïðïßá êáé ôáîéíïìïýíôáé êáôü êáôçãïñßåò Þ êëüóåéò. Ãéá êüèå êáôçãïñßá Þ êëüóç õðüñ ïõí óõãêåêñéìýíåò áðáéôþóåéò ðïéüôçôáò ôùí çëåêôñéêþí áñáêôçñéóôéêþí ôïõò. Ôá êáëþäéá ôçò êáôçãïñßáò 5 Ý ïõí åðéêñáôþóåé óþìåñá êáé åßíáé êáôüëëçëá ãéá ìåôáöïñü óþìáôïò ðëçñïöïñßáò ìå óõ íüôçôá ìý ñé 100 MHz. ÁõôÜ ñçóéìïðïéïýíôáé óå åöáñìïãýò öùíþò êáé äåäïìýíùí ìý ñé 100 Mbps. Ìå ôç óõíå Þ áðáßôçóç üìùò ãéá ìåãáëýôåñï üãêï ðëçñïöïñéþí êáé ñõèìü ìåôüäïóçò (ôá ýôçôá), áëëü êáé ìå ôç óõíå Þ åîýëéîç ôùí õëéêþí, èåóðßóôçêáí ôï ÌÜñôéï ôïõ 2001 íýá ðñüôõðá, ðïõ èýôïõí ùò åëü éóôç áðáßôçóç ãéá Ýíá óýã ñïíï ôïðéêü äßêôõï õðïëïãéóôþí ôçí êáëùäßùóç ôçò êáôçãïñßáò 5Å. ÁíÜìåóá óôá êñéôþñéá ðïõ ëáìâüíïíôáé õðüøç ãéá íá ôáîéíïìçèïýí óå ìéá êáôçãïñßá ôá êáëþäéá, åßíáé ç åîáóèýíçóç óþìáôïò êáé ç áëëçëåðßäñáóç ãéá ìßá æþíç óõ íïôþôùí ìå äåäïìýíï åýñïò. íá ïñéæüíôéï êáëùäéáêü äßêôõï (Horizontal Wiring), åßíáé ôï ôìþìá ôïõ ôçëåðéêïéíùíéáêïý äéêôýïõ ôï ïðïßï åêôåßíåôáé áðü ôçí ôçëåðéêïéíùíéáêþ ðñßæá ôçò èýóçò åñãáóßáò ìý ñé ôïí ôïðéêü êáôáíåìçôþ. Ãéá ôçí ðëþñç êüëõøç ôùí åðéêïéíùíéáêþí äåäïìýíùí ó' Ýíá ôýôïéï äßêôõï, ñçóéìïðïéïýìå óõíþèùò áèùñüêéóôá êáëþäéá Unshielded Twisted Pair(UTP) ôùí 4 óõíåóôñáììýíùí æåõãþí ìå óýíèåôç áíôßóôáóç (åìðýäçóç) 100 Ù. Óôï êüèåôï êáëùäéáêü äßêôõï (Vertical Backbone Wiring), ìåôáîý ïñüöùí óõ íþèùò ñçóéìïðïéåßôáé êáëþäéï 25 æåõãþí. Óå äõóìåíåßò ðåñéðôþóåéò, üðùò åßíáé ãéá ðáñüäåéãìá ïé çëåêôñïìáãíçôéêýò ðáñåìâïëýò êáé ïé ìåãüëåò áðïóôüóåéò, áëëü êáé üôáí Ý ïõìå ðïëý ìåãüëï üãêï ðëçñïöïñéþí (ð.. ðïëëïýò Êýñéá ðñïóôáôåõôéêþ åðéêüëõøç (Primary Coating) Ðñþôï óôñþìá, äéáì. 245 ìéêñü ÐõñÞíáò, äéáì. 8,3-100 ìm Core Äåýôåñï óôñþìá ìå ñþìá, äéáì. 255 ìéêñü ÅðÝíäõóç, äéáì. 125 ìm Cladding ÔïìÞ ïðôéêþò ßíáò 339

6 ñþóôåò), åßíáé ðñïôéìüôåñï óôï êüèåôï êáëùäéáêü äßêôõï íá ñçóéìïðïéåßôáé êáëþäéï ïðôéêþí éíþí. Êáëþäéá ïðôéêþí éíþí Ôï ðëýïí ôå íïëïãéêü ðñïçãìýíï åíóýñìáôï ìýóï ìåôüäïóçò åßíáé ôá êáëþäéá ïðôéêþí éíþí. Ôá êáëþäéá ïðôéêþí éíþí ñçóéìïðïéïýíôáé óþìåñá, óáí ìýóï ìåôüäïóçò ðëçñïöïñéþí, óå üëá ôá óýã ñïíá ôçëåðéêïéíùíéáêü óõóôþìáôá êáé óôá ôïðéêü äßêôõá õðïëïãéóôþí ìåãüëùí åðé åéñþóåùí Þ åêðáéäåõôéêþí êáé íïóçëåõôéêþí Ôá êáëþäéá Uniribbon ìðïñïýí íá éäñõìüôùí, ãéáôß åðéôõã Üíïõí ðïëý ìåãüëï ñõèìü ìåôüäïóçò ðëçðåñéý ïõí Ýùò 216 ïðôéêýò ßíåò óå ñïöïñéþí. Ôï ìåãüëï êýñäïò óôç ñçóéìïðïßçóç ôùí êáëùäßùí 18 ôáéíßåò ïðôéêþí éíþí åßíáé üôé ï öïñýáò ìåôüäïóçò ôçò ðëçñïöïñßáò åßíáé ôï öùò êáé ü é êüðïéï çëåêôñéêü óþìá. Áõôü Ý åé óáí áðïôýëåóìá íá ìðïñåß íá ìåôáäïèåß ôåñüóôéïò üãêïò ðëçñïöïñéþí ìå õøçëüôáôïõò ñõèìïýò ìåôüäïóçò ùñßò áðþëåéåò. Åðßóçò, ôá êáëþäéá ïðôéêþí éíþí óå ó Ýóç ìå ôá Üëëá ìýóá ìåôüäïóçò ðëçñïöïñéþí, üðùò åßíáé ôá óõíåóôñáììýíá êáëþäéá áðü áëêü, ðáñïõóéüæïõí ðïëëü ðëåïíåêôþìáôá. ÌåñéêÜ áðü áõôü åßíáé: ïõí ìåãüëï åýñïò æþíçò óõ íïôþôùí ðïõ Ý åé óáí áðïôýëåóìá ôçí åðßôåõîç õøçëþí ñõèìþí ìåôüäïóçò ðëçñïöïñéþí. Êáëþäéá ïðôéêþí éíþí óå åíôïé éæüìåíá êáíüëéá Åßíáé áíåðçñýáóôá áðü èüñõâï ï ïðïßïò äçìéïõñãåßôáé áðü çëåêôñéêü êáé ìáãíçôéêü ðåäßá. Ï ñõèìüò åìöüíéóçò óöáëìüôùí (error rate) åßíáé óå áìçëü åðßðåäá. Ôï õëéêü êáôáóêåõþò ôïõò áðáéôåß ðïëý ìéêñýò äéáóôüóåéò êáé åëü éóôï âüñïò. Åßíáé áñêåôü áóöáëýò ìýóï ìåôüäïóçò ðëçñïöïñéþí êáé ìå áõôüí ôïí ôñüðï åîáóöáëßæïõí ðñïóôáóßá ôùí äåäïìýíùí áðü õðïêëïðþ Þ ðáñåìâïëþ, áðüóâåóç ðïõ óçìáßíåé ðïëý ìéêñþ åîáóèýíçóç óôá óþìáôá ìåôüäïóçò ðëçñïöïñéþí. Óôá ìåéïíåêôþìáôá ôùí ïðôéêþí éíþí êáôáëïãßæïíôáé êýñéá ôï õøçëü êüóôïò ôïõò áëëü êáé ïé äýóêïëïé ôñüðïé óýíäåóçò (âõóìüôùóçò), ðñïóáñìïãþò êáé åõèõãñüììéóçò ôçò êüèå ïðôéêþò ßíáò, ïýôùò þóôå ôï öùò óá öïñýáò ìåôüäïóçò ôçò ðëçñïöïñßáò íá Áõôüìáôïò óõãêïëëçôþò ìçí áðïêëßíåé, ãéáôß áêüìá êáé ðïëý ìéêñýò áðïêëßóåéò ôùí âõïðôéêþí éíþí óìüôùí óýíäåóçò ðñïîåíïýí äéáóðïñü êáé áðþëåéá ôïõ óþìáôïò. 340

7 ÅÑÃÁÓÔÇÑÉÏ ÇËÅÊÔÑÉÊÙÍ ÅÃÊÁÔÁÓÔÁÓÅÙÍ Áêüìá ðáñïõóéüæïõí ðïëý ìåãüëç åõáéóèçóßá óå ìç áíéêýò êáôáðïíþóåéò (ôñáíôüãìáôá, êñïýóåéò, ôñáâþãìáôá ê.ô.ë.). ôóé, ìý ñé óþìåñá, äåí Ý ïõí öáíåß óå ìåãüëï âáèìü ôá ðñáãìáôéêü åíôõðùóéáêü ôïõò ðëåïíåêôþìáôá óôá ìýóá ìåôüäïóçò ðëçñïöïñéþí. ÁðïôÝëåóìá áõôïý åßíáé, ôá êáëþäéá ïðôéêþí éíþí íá ñçóéìïðïéïýíôáé ó åäüí áðïêëåéóôéêü ãéá ôçí õëïðïßçóç ôïõ ôìþìáôïò êïñìïý ìåãüëùí äéêôýùí êáé óôçí ïñéæüíôéá êáëùäßùóç üðïõ ôï áðáéôïýí åéäéêýò åöáñìïãýò, üðùò åßíáé ç åðßôåõîç ìåãüëùí ôá õôþôùí Þ ãéá ìåôáäüóåéò ðëçñïöïñéþí ìå õøçëýò áðáéôþóåéò áóöüëåéáò (ÅèíéêÞ Õðçñåóßá Ðëçñïöïñéþí, óôñáôéùôéêýò åöáñìïãýò ê.ô.ë.). Ç âáóéêþ áñ Þ ëåéôïõñãßáò ôùí ïðôéêþí éíþí óôçñßæåôáé óôç ìåôüäïóç ðáëìþí ìïíï ñùìáôéêïý öùôüò (öùò ìéáò óõ íüôçôáò) ìýóá áðü ìéá ãõüëéíç Þ ðëáóôéêþ ßíá. Åäþ, ç ïðôéêþ ßíá ñçóéìïðïéåßôáé ùò ìýóï ìåôüäïóçò (áíôß ð.. ôïõ Üëêéíïõ óýñìáôïò) êáé ôï öùò óáí öïñýáò ôçò ðëçñïöïñßáò áíôß ãéá ôï ñåýìá Þ ôçí ôüóç ðïõ ñçóéìïðïéïýìå óôá åíóýñìáôá ìýóá. Ïé ïðôéêýò ßíåò êáôáóêåõüæïíôáé áðü ëåðôýò ßíåò êáèáñïý ãõáëéïý Þ äéüöáíïõ ðëáóôéêïý ìå õøçëþ ôéìþ äåßêôç äéüèëáóçò, ðïõ Ý ïõí ôç éäéüôçôá íá "åãêëùâßæïõí" êáé íá "ïäçãïýí" ôéò áêôßíåò öùôüò. Ïé ßíåò áõôýò, ðïõ áðïôåëïýí ôïí ðõñþíá ôçò ïðôéêþò ßíáò, ðåñéâüëëïíôáé áðü ìéá åðßóôñùóç (cladding) êáé Ýíá ðñïóôáôåõôéêü êüëõììá. Ç öùôåéíþ äýóìç ç ïðïßá ìåôáöýñåé ôçí ðëçñïöïñßá, åéóüãåôáé áðü ôç ìßá Üêñç ôïõ ðõñþíá ôçò ïðôéêþò ßíáò êáé ïäåýåé ìå äéáäï éêýò áíáêëüóåéò óôá ôïé þìáôá ôçò ßíáò ðñïò ôçí Üëëç Üêñç, åãêëùâéóìýíç ìýóá óôïí ðõñþíá ôçò ïðôéêþò ßíáò ìå åëü éóôåò áðþëåéåò, áêüìá êáé óôçí ðåñßðôùóç ðïõ ç ïðôéêþ ßíá êáìðõëùèåß. ÁõôÞ ç ìåôüäïóç ôçò öùôåéíþò äýóìçò óôçñßæåôáé óôçí áñ Þ ôçò ïëéêþò åóùôåñéêþò áíüêëáóçò. ÂáóéêÞ ðñïûðüèåóç ãéá íá óõìâåß ïëéêþ áíüêëáóç åßíáé, ðñþôïí ï äåßêôçò äéüèëáóçò ôïõ åîùôåñéêïý õëéêïý (åðßóôñùóç) íá åßíáé ìéêñüôåñïò áðü ôï äåßêôç äéüèëáóçò ôïõ åóùôåñéêïý õëéêïý (ðõñþíáò) êáé äåýôåñïí ç ãùíßá ðñüóðôùóçò ôçò áêôßíáò óôï åóùôåñéêü õëéêü íá åßíáé ìåãáëýôåñç áðü êüðïéá ôéìþ ðïõ ëýãåôáé "ïñéêþ" ãùíßá, ôüôå, ç öùôåéíþ äýóìç åãêëùâßæåôáé êáé ôáîéäåýåé óå ìåãüëåò áðïóôüóåéò ìå éëéüäåò åóùôåñéêýò áíáêëüóåéò. Ïé ïðôéêýò ßíåò äéáêñßíïíôáé óå äýï êáôçãïñßåò, áíüëïãá ìå ôçí ðïñåßá ðïõ áêïëïõèïýí ïé äýóìåò öùôüò ìýóá óôïí ðõñþíá. ôóé Ý ïõìå ôéò ìïíüôñïðåò Þ åíéáßáò ôñï éüò êáé ôéò ðïëýôñïðåò Þ ðïëëáðëþò ôñï éüò ïðôéêýò ßíåò. Ïé ìïíüôñïðåò ïðôéêýò ßíåò ðëåïíåêôïýí Ýíáíôé ôùí ðïëýôñïðùí ïðôéêþí éíþí, ãéáôß ïé äýóìåò Ïé ïðôéêýò ßíåò ðñïóôáôåýïíôáé áðü åéäéêü õëéêü, ìåôáîý ôùí ïðïßùí êáé Ýíá óõãêïëëçìýíï óðéñüë óùëþíá áëêïý Ôï êáëþäéï loose tube dual armored ìðïñåß íá ðåñéý åé áðü 2 Ýùò 432 ïðôéêýò ßíåò Ôï êáëþäéï EZ prep loose buffer äéáèýôåé óýóôçìá óõãêñüôçóçò ðñïóôáóßáò áðü ôçí õãñáóßá ðïõ åìðïäßæåé ôçí åßóïäï ôïõ íåñïý 341

8 342 öùôüò áêïëïõèïýí ìéá ìïíáäéêþ ôñï éü (êáôü ìþêïò ôïõ Üîïíá ôïõ ðõñþíá) êáé Ýôóé åðéôõã Üíïõí ìåãáëýôåñïõò ñõèìïýò ìåôüäïóçò äåäïìýíùí (õøçëüôåñåò ôá ýôçôåò) êáé åðéöýñïõí ìéêñüôåñç åîáóèýíçóç óþìáôïò. Áðü áõôþí ôçí êáôçãïñßá ïðôéêþí éíþí ñçóéìïðïéïýíôáé ðåñéóóüôåñï áõôýò ðïõ Ý ïõí ðõñþíá ìå äéüìåôñï 8,3 ìm êáé åðßóôñùóç ìå äéüìåôñï 125 ìm. Áðü ôéò ðïëýôñïðåò ïðôéêýò ßíåò ñçóéìïðïéïýíôáé ðåñéóóüôåñï áõôýò ðïõ Ý ïõí ðõñþíá ìå äéüìåôñï 62,5 ìm êáé åðßóôñùóç ìå äéüìåôñï 125 ìm.

9 42 ÈÅÌÁ ÓÕÍÄÅÓÅÉÓ - ÔÅÑÌÁÔÉÓÌÏÉ ÔÇËÅÐÉÊÏÉÍÙÍÉÁÊÙÍ ÐÑÉÆÙÍ Äéäáêôéêïß Óôü ïé Ç áðüêôçóç éêáíüôçôáò: á. Óôç óùóôþ åêëïãþ êáé ñçóéìïðïßçóç ìç áíéóìþí â. Óôï óùóôü ôñüðï óýíäåóçò áãùãþí êáé ðñéæþí ã. Óôçí åêëïãþ êáôüëëçëùí åñãáëåßùí ä. Óôï åéñéóìü ôùí åñãáëåßùí I. ÈÅÙÑÇÔÉÊÏ ÌÅÑÏÓ Ïé ðñßæåò ôéò ïðïßåò ðåñéëáìâüíåé ìéá åãêáôüóôáóç äïìçìýíçò êáëùäßùóçò, äéáêñßíïíôáé óå ôñåßò êáôçãïñßåò, áíüëïãá ìå ôïí ôýðï ôïõ êáëùäßïõ ðïõ êáôáëþãåé óå áõôýò. Ïé êáôçãïñßåò áõôýò åßíáé: Ðñßæá RJ 45, UTP 8 åðáöþí (ôåñìáôßæïõí êáëþäéá UTP 4 æåõãþí). Ðñßæá RJ 45, FTP 8 åðáöþí (ôåñìáôßæïõí êáëþäéá FTP 4 æåõãþí ìáæß ìå ôç èùñüêéóþ ôïõò). Ðñßæá RJ 45, SFTP 9 åðáöþí (êáôáëþãïõí FTP êáëþäéá 4 æåõãþí êáèþò êáé ç èùñüêéóþ ôïõò óå îå ùñéóôþ åðáöþ Ýôóé þóôå íá õðüñ åé óõíý åéá ìåôáîý ôçò èùñüêéóçò ôïõ êáëùäßïõ ðïõ ôåñìáôßæåé óôçí ðñßæá êáé ôçò èùñüêéóçò ôïõ êáëùäßïõ óýíäåóçò ôçò óõóêåõþò). Ï ðåñéóóüôåñï ñçóéìïðïéïýìåíïò ôýðïò ðñßæáò åßíáé ï ôýðïò RJ 45 ìå 8 pins. Óå êüèå èýóç åñãáóßáò, äçëáäþ äßðëá óå êüèå ãñáöåßï ôïõ ðñïóùðéêïý, ôïðïèåôïýíôáé ôïõëü éóôïí äýï ðñßæåò, üðïõ êáé êáôáëþãåé ôï ïñéæüíôéï äßêôõï ôçò äïìçìýíçò êáëùäßùóçò. Óôï Jack êáé âýóìá RJ 45, 4 æåõãþí üðùò åéêïíßæåôáé óôï ðñüôõðï ISO 8877Q :

10 åìðñüò ìýñïò ôçò ðñßæáò åöáñìüæåôáé Ýíáò áêñïäýêôçò (öéò), ï ïðïßïò ïäçãåß ôç óõóêåõþ ðïõ èá óõíäåèåß óôçí ðñßæá (ôçëýöùíï, çëåêôñïíéêüò õðïëïãéóôþò ê.ô.ë.). Áðáñáßôçôï óå ìéá åãêáôüóôáóç äïìçìýíçò êáëùäßùóçò, åßíáé üëåò ïé ðñßæåò íá öýñïõí óôï ìåí åìðñüóèéï ìýñïò åôéêýôá ãéá ôçí áñßèìçóç ôçò èýóçò ôïõò, óôï äå ïðßóèéï ìýñïò áñßèìçóç Þ ñùìáôéêþ êùäéêïðïßçóç ãéá ôç óùóôþ óýíäåóç ôùí êáëùäßùí. Ðñßæåò ôïðïèåôçìýíåò óå êáíüëé Ç óåéñßäá (åýêáìðôï êáëþäéï óýíäåóçò) ôçò ôåñìáôéêþò óõóêåõþò ìå ôçí ðñßæá, ðñýðåé íá åßíáé åëåýèåñç, ìþêïõò óõíþèùò ìý ñé 3 ìýôñá. ÁõôÞ åßíáé äõíáôü íá áõîçèåß êáé ðýñá áðü ôá 3 ìýôñá, áñêåß íá ìçí îåðåñáóôåß ï ðåñéïñéóìüò ôçò ìýãéóôçò áðüóôáóçò ôùí 100 ìýôñùí (ôï ìþêïò ôçò óåéñßäáò áðü ôçí ðñßæá ìý ñé ôç óõóêåõþ, óõí ôï ìþêïò ôïõ êáëùäßïõ áðü ôçí ðñßæá ìý ñé ôïí êáôáíåìçôþ ïñüöïõ, óõí ôï ìþêïò ôïõ êáëùäßïõ ìåéêôïíüìçóçò). ÓåéñÜ êáëùäßùí óôéò åðáöýò ðñßæáò RJ 344 Óå êüèå èýóç åñãáóßáò ðñýðåé íá ôïðïèåôïýíôáé ôïõëü éóôïí äýï ðñßæåò RJ 45. Ç ìßá ãéá ôçëåöùíéêþ ãñáììþ êáé ç Üëëç ãéá ôç ãñáììþ ôïõ çëåêôñïíéêïý õðïëïãéóôþ (data line). Ï óõíïëéêüò áñéèìüò ôùí ðñéæþí åîáñôüôáé áðü ôéò ðñïâëåðüìåíåò áíüãêåò. ôóé óå ìéá èýóç åñãáóßáò ìðïñïýìå íá Ý ïõìå áêüìá êáé ðýíôå (5) ðñßæåò: ôýóóåñéò (4) ãéá óõóêåõýò, üðùò ôçëýöùíï, çëåêôñïíéêü õðïëïãéóôþ, åêôõðùôþ, fax êáé ìßá åöåäñéêþ. Åêôüò áðü ôéò ðñßæåò ðïõ ñçóéìïðïéïýíôáé ãéá ôçëýöùíá êáé çëåêôñïíéêïýò õðïëïãéóôýò, ìðïñåß íá ðñïâëåöèïýí óå äéüöïñåò èýóåéò ðñßæåò êáé ãéá Üëëåò ñþóåéò, üðùò ãéá ôç ëåéôïõñãßá óõóêåõþí èõñïôçëåöþíïõ, èõñïôçëåüñáóçò, óõóôçìüôùí óõíáãåñìïý, ðõñáíß íåõóçò êáé Üëëùí åöáñìïãþí. Ï çëåêôñïëüãïò åãêáôáóôüôçò, ãéá íá õðïëïãßóåé ôïí áðáéôïýìåíï áñéèìü ðñéæþí åíüò ìåãüëïõ þñïõ, ðñýðåé íá ëüâåé õðüøç ôïõ üôé ïé óçìåñéíýò áíüãêåò áðáéôïýí ôï åëü éóôï 2 ðñßæåò ãéá êüèå 10 m2 þñïõ.

11 ÅÑÃÁÓÔÇÑÉÏ ÇËÅÊÔÑÉÊÙÍ ÅÃÊÁÔÁÓÔÁÓÅÙÍ ÏðïéåóäÞðïôå ðñïóáñìïãýò êáôü ôç óýíäåóç ôïõ åîïðëéóìïý ôçò èýóçò åñãáóßáò ìå ôéò ðñßæåò ðñýðåé íá ãßíïíôáé ìüíïí åîùôåñéêü ôçò ðñßæáò. ÐïôÝ äåí ðñýðåé íá áëëüæåé åóùôåñéêü ìéá ðñßæá ãéá íá âïçèþóåé Ýíá óýóôçìá íá äïõëýøåé. ÊÜèå êáëþäéï óýíäåóçò ôùí ôåóóüñùí æåõãþí ðñýðåé íá êáôáëþãåé óå ìéá õðïäï Þ ðñßæáò ôùí ïêôþ áêñïäåêôþí óôç èýóç åñãáóßáò. Ç áíôéóôïé ßá ôùí áêñïäåêôþí ìå ôá æåýãç ðñýðåé íá åßíáé óýìöùíá ìå ôï ðñüôõðï ÅÉÁ/ÔÉÁ-568Á Þ ôï ðñüôõðï ÅÉÁ/ÔÉÁ-568Â. ÁíåîÜñôçôá áðü ôçí åöáñìïãþ ãéá ôçí ïðïßá ñçóéìïðïéåßôáé ìéá ðñßæá, åðéâüëëåôáé íá óõíäýïíôáé êáé ïé 8 áãùãïß ôùí 4 æåõãþí ôïõ êáëùäßïõ. ÉÉ. ÐÅÉÑÁÌÁÔÉÊÏ ÌÅÑÏÓ Åñãáëåßá ôåñìáôéóìïý ïðôéêþí éíþí 1. Ó Ýäéï Ýñãïõ 345

12 2. ¼ñãáíá êáé õëéêü ðïõ èá ñçóéìïðïéçèïýí Êáëþäéá åýêáìðôá UTP8 åðáöþí Êáëþäéá åýêáìðôá FTP 8 åðáöþí Ðñéæåò Rj45, SFTP 9 åðáöþí ÅñùôÞóåéò - ÁðáíôÞóåéò ÅÑ. Ïé ôçëåðéêïéíùíéáêýò ðñßæåò ôé óþìáíóç ðñýðåé íá Ý ïõí ãéü ôç óùóôþ óýíäåóþ ôïõò; ÁÐ. ¼ëåò ïé ðñßæåò ðñýðåé íá öýñïõí óôï åìðñüóèéï ìýñïò åôéêýôá ãéü ôçí áñßèìçóç ôçò èýóçò. Óôï ïðßóèéï ìýñïò ðñýðåé íá öýñïõí áñßèìçóç Þ ñùìáôéêþ êùäéêïðïßçóç ãéá ôç óùóôþ óýíäåóç ôùí êáëùäßùí. ÁíÜëïãá ìå ôïí ôýðï êáé ôçí ðïéüôçôá ôçò êáôáóêåõþò, ïé ðñßæåò ìðïñåß íá åßíáé ìïíýò Þ äéðëýò ìå ðñïóôáôåõôéêü êüëõììá Þ ùñßò. 3. Ðïñåßá åñãáóßáò 1. Íá óõãêåíôñþóåôå ôá õëéêü - åîáñôþìáôá óôï þñï åñãáóßáò. 2. Íá âåâáéùèåßôå üôé ôá êáëþäéá ðïõ ñçóéìïðïéåßôå åßíáé êáôçãïñßáò 5e. 3. Íá áðïóõóôñýøåôå ôá êáëþäéá ðïõ ðñüêåéôáé íá ôåñìáôßóåôå óôéò ðñßæåò êáé ç áðïóõóôñïöþ íá ìçí îåðåñíü ôá 13mm ãéá ôçí áðïöõãþ öáéíïìýíùí aëëçëåðßäñáóçò. 4. Íá ôåñìáôßóåôå ôá êáëþäéá óå üëïõò ôïõò ôýðïõò ðñéæþí ðïõ äéáèýôåé ôï åñãáóôþñéï. 5. Íá åëýãîåôå ôïõò ôåñìáôéóìïýò üôáí åßíáé ðáñþí ï êáèçãçôþò. 6. Íá åðéóôýøåôå ôá üñãáíá êáé õëéêü óôçí áðïèþêç ôïõ åñãáóôçñßïõ. ÅÑ. Ïé ðñßæåò åßíáé ôõðïðïéçìýíåò; ÁÐ. Ïé ðñßæåò üëùí ôùí åôáéñéþí Ý ïõí ôõðïðïéçìýíç ìïñöþ êáé êáôü óõíýðåéá Ý ïõí ôá ßäéá áñáêôçñéóôéêü. Ïé ðñßæåò ðïõ äéáôßèåíôáé óôï åìðüñéï, äéáôßèåíôáé óå ôñåéò ôýðïõò. Ôéò åðßôïé åò, áõôýò ðïõ ôïðïèåôïýíôáé óå êáíüëé êáé ôéò ùíåõôýò. ÅÑ. Ôé êáëþäéá ôåñìáôßæïõí óå ðñßæá RJ45 -UTP; AÐ. Óôéò ðñßæåò RJ45-UTP ôåñìáôßæïõí êáëþäéá UTP 4 æåõãþí. ÅÑ. Ôé êáëþäéá ôåñìáôßæïõí óå ðñßæåò RJ45-FTP8 åðáöþí, fully shielded; ÁÐ. Óå áõôýò ôéò ðñßæåò ôåñìáôßæïõí êáëþäéá FTP 4 æåõãþí êáèþò åðßóçò êáé ç èùñáêéóþ ôïõò. Óôï ðßóù ìýñïò öýñïõí ìåôáëëéêü ðëáßóéï ãéá ðñïóôáóßá áðï çëåêôñïìáãíçôéêýò ðáñåìâïëýò. ÅÑ. Ôé êáëþäéá ôåñìáôßæïõí óå ðñßæåò RJ45-SFTP 9 åðáöþí, Through Þ Continuity Shield; ÁÐ. Óôéò ðñßæåò áõôýò êáôáëþãïõí êáëþäéá 4 æåõãþí FTP êáèþò êáé ç èùñüêéóþ ôïõò. Áõôüò ï ôýðïò ðñßæáò öýñåé êáôüëëçëç åðáöþ Ýôóé þóôå íá õðüñ åé óõíý åéá ìåôáîý ôçò èùñüêéóçò ôïõ êáëùäßïõ ðïõ ôåñìáôßæåé óôçí ðñßæá êáé ôçò èùñüêéóçò ôïõ êáëþäéïõ óýíäåóçò ôçò óõóêåõþò. 346