R E Z I M E IZVEŠTAJA O KANDIDATU ZA STICANJE NAUČNOG ZVANJA

Transcript

1 Fakulteta za fizičku hemiju, Studentski trg Beograd R E Z I M E IZVEŠTAJA O KANDIDATU ZA STICANJE NAUČNOG ZVANJA I Opšti podaci o kandidatu: Ime i prezime: Vladimir (Mladen) Marković Godina rođenja: Jedinstveni matični broj građana: Naziv institucije u kojoj je kandidat zaposlen: Fakulteta za fizičku hemiju, Godina diplomiranja: godina, Fakulteta za fizičku hemiju, Godina doktoriranja: godina, Fakulteta za fizičku hemiju, Postojeće zvanje: istraživač-saradnik Naučno zvanje koje se traži: naučni saradnik Oblast nauke u kojoj se traži zvanje: prirodno-matematičke nauke Grana nauke u kojoj se traži zvanje: fizička hemija Naučna disciplina u kojoj se traži zvanje: Naziv naučnog matičnog odbora kojem se zahtev upućuje: hemija II Godina izbora u zvanje: Istraživač-saradnik: Naučni saradnik: Viši naučni saradnik: III Naučna kompetentnost: kompletna zadnjih 5 godina (od 2008.) 1. Monografije, monografske studije, tematski zbornici... međunarodnog značaja, M 10 : M 11 = M 11 = M 12 = M 12 = M 13 = 1 x 6 =6 M 13 = 1 x 6 =6 M 14 = M 14 = M 15 = M 15 = M 16 = M 16 = M 17 = M 17 = M 18 = M 18 = 2. Radovi objavljeni u časopisima međunarodnog značaja, M 20 : M 21 = 1 x 8 =8 M 21 =1 x 8= 8 1

2 M 22 = M 22 = M 23 = 3 x 3 = 9 M 23 =3 x 3=9 M 24 = M 24 = M 25 = M 25 = M 26 = M 26 = M 27 = M 27 = M 28 = M 28 = 3.Zbornici međunarodnih naučnih skupova, M 30 : M 31 = M 31 = M 32 = M 32 = M 33 = 6 x 1 = 6 M 33 = 6 x 1 = 6 M 34 = 5 x 0,5 =2,5 M 34 = 5 x 0.5 =2,5 M 35 = M 35 = M 36 = M 36 = 4. Nacionalne monografije, tematski zbornici..., M 40 : M 41 = M 41 = M 42 = M 42 = M 43 = M 43 = M 44 = M 44 = M 45 = M 45 = M 46 = M 46 = M 47 = M 47 = M 48 = M 48 = M 49 = M 49 = 5. Časopisi nacionalnog značaja, M 50 : 6. Zbornici skupova nacionalnog značaja, M 60 : 7. Magistarske i doktorske teze, M 70 : M 51 = M 51 = M 52 = M 52 = M 53 = M 53 = M 54 = M 54 = M 55 = M 55 = M 56 = M 56 = M 61 = M 61 = M 62 = M 62 = M 63 = M 63 = M 64 = M 64 = M 65 = M 65 = M 66 = M 66 = M 71 = 1 x 6 = 6 M 71 = 1 x 6 = 6 M 72 = M 72 = 8. Tehnička i razvojna rešenja, M 80 : M 81 = M 81 = 2

3 M 82 = M 82 = M 83 = M 83 = M 84 = M 84 = M 85 = M 85 = M 86 = M 86 = 9. Patenti, autorske izložbe, testovi, M 90 : M 91 = M 91 = M 92 = M 92 = M 93 = M 93 = Ukupan M Σ =37,5 Σ =37,5 Za prirodno-matematičke i medicinske nauke MINIMALNI KVANTITATIVNI ZAHTEVI ZA STICANJE POJEDINAČNIH NAUČNIH ZVANJA Diferencijalni uslov - Od prvog izbora u prethodno zvanje do izbora u zvanje potrebno je da kandidat ima najmanje ХХ poena, koji treba da pripadaju sledećim kategorijama: Neophodno Ostvareno XX= Naučni saradnik Ukupno 16 37,5 М10+М20+М31+М32+М М41+М42 10 М11+М12+М21+М22 М23+М IV Kvalitativna ocena naučnog doprinosa 1. Pokazatelji uspeha u naučnom radu (Nagrade i priznanja za naučni rad dodeljene od strane relevantnih naučnih institucija i društava; uvodna predavanja na naučnim konferencijama i druga predavanja po pozivu; članstva u odborima međunarodnih naučnih konferencija; članstva u odborima naučnih društava; članstva u uređivačkim odborima časopisa, uređivanje monografija, recenzije naučnih radova i projekata) Kandidat je dobitnik stipendije fonda Rajko i Maj Đermanović za stručno usavršavanje na univerzitetima u Kraljevini Švedskoj za godinu, koju dodeljuje Kraljevska švedska akademija nauka (Kungl. Vetenskapsakademien). 2. Angažovanost u razvoju uslova za naučni rad, obrazovanju i formiranju naučnih kadrova (Doprinos razvoju nauke u zemlji; mentorstvo pri izradi master, magistarskih i doktorskih radova, rukovođenje specijalističkim radovima; pedagoški rad; međunarodna saradnja; organizacija naučnih skupova) U toku svog naučnoistraživačkog rada kandidat se bavio modeliranjem složenih nelinearnih procesa u biološkim i fizičkohemijskim sistemima pod neravbotežnim uslovima. Glavnina kandidatovog istraživanja se odnosila na modeliranje različitih dinamičkih stanja koja se javaljaju u neuroendokrinom 3

4 hipotalamo-hipofizno-adrenalnom (eng. hypothalamic-pituitary-adrenal, HPA) sistemu, pod fiziološkim uslovima, kao i uslovima različitih oblika perturbacija (stresa). Kandidat je za potrebe navedenih istraživanja koristio više matematičkih metoda koje se mogu koristiti za opis nelinearnih fenomena: analiza stehiometrijskih mreža (eng. stoichiometric network analysis, SNA); metode teorije dinamičkih sistema kao što su analiza oblika vremenskih serija, atraktora dinamike sistema u faznom prostoru, odgovarajućih Poincaréovih mapa, i spektara snage. Za potrebe numeričkih simulacija kandidat je koristio programe pisane u MATLAB programskom paketu. Kandidat je asistent na Fakultetu za fizičku hemiju Univerziteta u Beogradu, i do sada je držao vežbe na sledećim kursevima na osnovnim studijama: Statistička termodinamika (jesenji semestar 2013/2014), Opšti kurs fizičke hemije 1 (jesenji semestar 2013/2014, 2012/2013), Opšti kurs fizičke hemije 2 (prolećni semestar 2012/2013), Molekulska spektrohemija (prolećni semestar 2012/2013), ), a učestvovao je i u organizaciji nastave na kursu Nove fizičkohemijske metode (jesenji semestar 2012/2013) na doktorskim studijama. Takođe, kandidat je učestvovao i držanju vežbi iz predmeta Dinamika nelinearnih procesa na master studijama (prolećni semestar 2010/2011, 2011/2012). Kandidat je dao doprinos i u popularizaciji nauke u predstavljanju Fakulteta za fizičku hemiju na manfestacijama Nauka oko nas, Festival nauke, Noć istraživača. Kandidat je učestvovao i u realizaciji Letnje škole za profesore koji predaju u srednjim stručnim školama, pod nazivom Ilustrativni eksperimenti i predavanja u nastavi opšte i fizičke hemije u srednjim stručnim školama, u okviru Tempus projekta Modernisation of Post Graduate Studies in Chemistry and Chemistry Related Programmes MCHEM. 3. Organizacija naučnog rada (Rukovođenje projektima, potprojektima i zadacima; tehnološki projekti, patenti, inovacije i rezultati primenjeni u praksi; rukovođenje naučnim i stručnim društvima; značajne aktivnosti u komisijama i telima Ministarstva za nauku i tehnološki razvoj i telima drugih ministarstava vezanih za naučnu delatnost; rukovođenje naučnim institutcijama) Kandidat je kao istraživač učestvovao u radu sledećih domaćih projekata: 1),,Dinamika nelinearnih fizičkohemijskih i biohemijskih sistema sa modeliranjem i predviđanjem njihovih ponašanja pod neravnotežnim uslovima'', br , rukovodilac prof. dr Ljiljana Kolar-Anić (januar 2011 ); 2),,Fizička hemija dinamičkih stanja i struktura neravnotežnih sistema od monotone do oscilatorne evolucije i haosa'', br , rukovodilac prof. dr Ljiljana Kolar-Anić (septembar 2009 decembar 2010). Takođe, kandidat je učestvovao i u radu međunarodnih naučni projekata, i to: 1) COST Action CM1304, Emergence and Evolution of Complex Chemical Systems (decembar 2013 decembar 2017), na kojem je i član menadžment komiteta; 2) COST Action CM0701 Cascade Chemoenzymatic Processes New Synergies Between Chemistry and Biochemistry (septembar 2010 april 2012). 4. Kvalitet naučnih rezultata (Uticajnost; parametri kvaliteta časopisa i pozitivna citiranost kandidatovih radova; efektivni broj radova i broj radova normiran na osnovu broja koautora; stepen samostalnosti i stepen učešća u realizaciji radova u naučnim centrima u zemlji i inhostranstvu; doprinos kandidata realizaciji koautorskih radova; značaj radova) Parametri kvaliteta časopisa i pozitivna citiranost kandidatovih radova Radovi kandidata su prema Scopusu, do novembra godine, citirani 4 puta, od čega je 1 autocitat. 4

5 Efektivni broj radova i broj radova normiranih na osnovu broja koautora Na osnovu kriterijuma koji su dati u Pravilniku o postupku i načinu vrednovanja i kvantitativnom iskazivanju naučnoistraživačkih rezultata istraživanja, radovi ne podležu normiranju. Stepen samostalnosti i stepen učešća u realizaciji radova u naučnim centrima u zemlji i inostranstvu Naučnoistraživački rad kandidata je usmeren na modeliranje složenih nelinearnih sistema, karakterizaciju, i analizu stabilnosti dinamičkih stanja koja se u njima mogu javiti pri neravnotežnim uslovima. Najveći deo istraživanja kandidata odnosio se na modeliranje dinamičkih stanja neuroendokrinog hipotalamo-hipofizno-adrenalnog sistema i koncenracije kortizola, što je i bila tema njegove doktorske disertacije. Osim toga, kandidat je u okviru projektnih zadataka učestvovao u uporednoj primeni više metoda teorije dinamičkih sistema u karakterizaciji različitih oblika determinističkog haosa. U okviru navedenih problematika, kandidat je samostalno izvršavao postavljene zadatke. U sledećim radovima, kandidat je prvi autor: M23-1, M23-2. Doprinos kandidata realizaciji koautorskih radova Kandidat je objavio ukupno 5 radova u međunarodnim knjigama i časopisima, od kojih: 1 rad predstavlja poglavlje u knjizi vodećeg međunarodnog značaja M13-1; 1 rad je objavljen u istaknutom međunarodnom časopisu M21-1; 3 rada su objavljena u međunarodnim časopisima kategorije M23 (M23-1. M23-2, M23-3). Od navedenih radova, četiri (M13-1, M21-1, M23-1 i M21-2) su vezani za problematiku obrađenu u doktorskoj disertaciji kandidata. M13-1 U poglavlju je dat kritički prikaz analize stehiometrijskih mreža (eng. stoichiometric network analysis, SNA), opšte matematičke metode koja omogućuje ispitivanje stabilnosti složenih rekacionih sistema proizvoljne dimenzionalnosti. Na različitim primerima reakcionih sistema (fizičkohemijski, biološki) detaljno je izložen postupak metode. Posebno su prikazana skorašnja unapređenja metode koja su omogućila nalaženje uslova nestabilnosti preko reakcionih brzina, umesto preko standardnog oblika izražavanja uslova nestabilnosti u SNA pomoću brzina ekstremnih struja, veličina koje u opštem slučaju ne moraju imati definisane vrednosti. Takođe, prikazane su i prednosti takvog izražavanja uslova nestabilnosti za jednostavnije upoređivanje teorijskih predviđanja SNA metode i numerčkih i eksperimentalnih rezultata. Kandidat je učestvovao u pisanju rada i analizi prikazanih rezulata, naročito u oblasti primene SNA za ispitivanje stabilnosti bioloških sistema. M21 1 U radu su ispitivane i okarakterisane različite strukture haotičnih dinamičkih stanja koje nastaju deterministički u numeričkim simulacijama Bray-Liebhafsky oscilatorne homogene hemijske reakcije (razlaganje vodonikperoksida u prisustvu vodoničnih i jodidnih jona) simulirane pri uslovima otvorenog reaktora, pri promeni protoka kao kontrolnog parametra. Ustanovljeno je da se u oblasti postojanja mešanih modova oscilacija, između svaka dva susedna periodična stanja javlja haos čiji oblik i vremenska evolucija odgovaraju susednim periodičnim dinamičkim stanjima. Analiza uočenih haotičnih stanja izvršena je uporednom primenom nekoliko metoda za karakterizaciju haosa: analiza izgleda vremenskih serija, atraktora u faznom prosotru, odgovarajućih Poincaréovih mapa i spektara snage. Takavim prisutpom omogućeno je razlikovanje i opis nekoliko različitih tipova haosa: haos perioda udvajanja, haos mešanih modova i nestrukturirani haos. Kandidat je učestvovao u izvođenju israživanja, analizi dobijenih rezultata i pisanju rada. M23 1 U ovom radu modeliran je uticaj akutnog i hroničnog stresa na dinamičko ponašanje neuroendokrinog hipotalamo-hipofizno-adrenalnog (eng. hypothalamic-pituitary-adrenal, HPA) sistema 5

6 pomoću četvorodimenzionalnog stehiometrijskog modela. Sistematski je prikazan efekat različitih pulsnih perturbacija pomoću kortizola (kombinacije različite koncentracije kortizola pri različitim fazama (unutardnevne i dnevne) složene oscilatorne dinamike HPA sistema) na dinamička stanja HPA sistema. Bifurkacionom analizom su utvrđene nelinearne promene dinamike HPA sistema u uslovima hroničnog stresa. Dobijeni rezulati su upoređeni sa poznatim literaturnim podacima, i diskutovana je njihova primena za optimizaciju terapije pomoću glukokortikodnih lekova. Kandidat je učestvovao u dizajniranju i izvođenju istraživanja, analizi dobijenih rezultat i pisanju rada. M23 2 U radu je ispitana stabilnost proširenog modela neuroendokrinog hipotalamo-hipofiznoadrenalnog (HPA) sistema primenom unapređenog oblika metode analize stehiometrijskih mreža (SNA), u kojem su svi izrazi za nestabilnost izraženi preko reakcionh brzina. Izvedeni su egazktni uslovi pri kojima sistem ispoljava periodična oscilatorna stanja pri prolasku kroz Andronov-Hopfovu bifurkacionu tačku. Dobijena predviđanja pomoću unapređenog SNA postupka bila su u dobroj saglasnosti sa rezulataima numeričkih simulacija. Kandidat je učestvovao u dizajniranju i izvođenju istraživanja, analizi rezulata, i pisanju rada. M23 3 U radu je primenom standardne Gibbsove procedure određena statistička suma sistema koji sa svojom okolonim istovremeno razmenjuje energiju, zapreminu i broj čestica, pri konstantnoj temperaturi, hemijskom potencijalu i pritisku. Utvrđene su srednje vrednosti osnovnih termodinamičkih veličina sistema: energije, zapremine, broja čestica i entropije, kao i drugi termodinamički parametri kao što je hemijski potencijal. Kandidat je učestvovao u analizi rezulatata i pisanju rada. 6

7 V Ocena komisije o naučnom doprinosu kandidata sa obrazloženjem Na osnovu relevantnih podataka Komisija zaključuje da kandidat dr Vladimir Marković, doktor fizičkohemijskih nauka, asistent i istraživač-saradnik Fakulteta za fizičku hemiju Univerziteta u Beogradu, ima odbranjenu doktorsku disertaciju, 1 poglavlje u knjizi vodećeg međunarodnog značaja kategorije M13, 1 rad u vrhunskom međunarodnom časopisu kategorije M21, 3 rada u međunarodnim časopisima kategorije M23, 6 radova u zbornicima radova na međunarodnim naučnom skupovima štampanim u celini kategorije M33, i 5 radova u zbornicima radova na međunarodnim naučnom skupovima štampanim u izvodu kategorije M34. Radovi kandidata su citirani 4 puta, od čega je 1 autocitat. Izloženi rezultati nedvosmisleno ukazuju da je kandidat dr Vladimir Marković ostvario visok nivo kvaliteta u naučnim istraživanjima u oblasti fizičkohemijskih nauka i da je osposobljen za samostalan naučnoistraživački rad, formalno stekavši pravo na izbor u zvanje naučni saradnik u skladu sa Pravilnikom o postupku i načinu vrednovanja i kvantitativnom iskazivanju naučnoistraživačkih rezultata istraživača. Na osnovu pregledanog materijala i napred izloženih rezultata naučnoistraživačkog i stručnog rada dr Vladimira Markovića, dipl. fizikohemičara, Komisija je utvrdila da su ispunjeni svi uslovi na osnovu kojih Nastavno-naučno veće Fakulteta za fizičku hemiju Univerziteta u Beogradu može da prihvati predlog da dr Vladimir Marković bude izabran u zvanje naučni saradnik. U Beogradu, god. Komisija dr Ljiljana Kolar-Anić, redovni profesor, Fakultet za fizičku hemiju,, predsednik Komisije dr Dragomir Stanisavljev, redovni profesor, Fakultet za fizičku hemiju, dr Željko Čupić, naučni savetnik, Centar za katalizu i hemijsko inženjerstvo, IHTM, dr Miloš Mojović, docent, Fakultet za fizičku hemiju dr Ana Ivanović-Šašić, naučni saradnik, Centar za katalizu i hemijsko inženjerstvo, IHTM, 7