Κεφάλαιο 7. Έλεγχος Υποθέσεων. Ένα παράδειγµα

Transcript

1 Κεφάλαιο 7 Έλεγχος Υποθέσεων 1 Ένα παράδειγµα Ένας ερευνητής θέλησε να διαπιστώσει κατά πόσο η από απόσταση εκπαίδευση είναι καλύτερη από τη δια ζώσης εκπαίδευση. Για το σκοπό αυτό, επέλεξε δύο οµάδες ατόµων (τµήµατα) και δίδαξε µια συγκεκριµένη ύλητόσοεξαποστάσεωςόσοκαιδιαζώσης. Στο τέλος του χρόνου σύγκρινε τις επιδόσεις των φοιτητών των δύο οµάδωνστοίδιοτεστώστε να διαπιστώσει ποια µέθοδος είχε καλύτερα αποτελέσµατα 2 1

2 Τα εδοµένα Άτοµα Εξ Αποστάσεως ια Ζώσης Ερευνητική Ερώτηση Από τη µελέτη των δεδοµένων διαπιστώνουµε ότιοιδύοοµάδες έχουν διαφορές µεταξύ τους Ποια οµάδα είναι όµως καλύτερη; Ποια έχει τους καλύτερους βαθµούς; 4 2

3 Έλεγχος Υποθέσεων Υπάρχουν δύο περιπτώσεις: Οι βαθµοί να προήλθαν από τυχαίους παράγοντες Οι βαθµοί να προήλθαν εξαιτίας της επίδρασης της εκπαιδευτικής µεθόδου 5 Πώς λειτουργεί; Όλα τα στατιστικά κριτήρια που θα µάθουµε µας πληροφορούν για την πιθανότητα που υπάρχει τα αποτελέσµατά µας να έχουν προκύψει από τυχαίους παράγοντες Αν η πιθανότητα είναι µικρή Αν πιθανότητα είναι µεγάλη ΟΧΙ ΤΥΧΑΙΑ ΤΥΧΑΙΑ 6 3

4 Στατιστική Σηµαντικότητα Όταν το αποτέλεσµα δεν έχει προέλθει από τυχαίους παράγοντες, τότε λέµε ότιείναι στατιστικά σηµαντικό Όταν το αποτέλεσµα έχει προέλθει από τυχαίους παράγοντες, τότε λέµε ότιείναι στατιστικά µη σηµαντικό 7 Το επόµενο ερώτηµα Πόσο µικρή θα πρέπει να είναι η πιθανότητα για να µην έχουµε τυχαίααποτελέσµατα; Στις κοινωνικές επιστήµες έχει καθοριστεί ότι για να έχουµε στατιστικά σηµαντικά αποτελέσµατα η πιθανότητα σφάλµατος θα πρέπει να είναι το πολύ 0,05 (5%) 8 4

5 Τα επίπεδα σηµαντικότητας Η ποσοστιαία πιθανότητα να έχει εµφανιστεί το αποτέλεσµα από τυχαίους παράγοντες Έχουµε διάφοραεπίπεδα σηµαντικότητας: 0,05 (5%) 0,01 (1%) 0,001 (1 ) 9 Ο έλεγχος των Υποθέσεων Οαντικειµενικός στόχος είναι, µε τη βοήθεια της στατιστικής, να ελέγξουµε αν η υπόθεση που έχουµε διατυπώσει είναι αποδεκτή ή όχι Είναι ένα µοντέλο λήψης απόφασης µε τη βοήθεια του οποίου αποφασίζουµε ανθα δεχθούµε ήθααπορρίψουµεαπορρίψουµε την υπόθεση που έχουµε διατυπώσει 10 5

6 Τι είναι υπόθεση; Είναι µια σύντοµη και ακριβής πρόταση στην οποία περιγράφουµε τιπιστεύουµε ότι θα συµβεί στην έρευνα ή το πείραµά µας 11 Είδη υποθέσεων Σε κάθε έρευνα διατυπώνουµε πάντοτε δύο υποθέσεις: Μηδενική Υπόθεση (Η 0 ) Εναλλακτική ή Πειραµατική Υπόθεση (Η 1 ) 12 6

7 Μηδενική Υπόθεση (Η 0 ) Είναι η υπόθεση που υποστηρίζει ότι δεν υπάρχει σχέση µεταξύ των µεταβλητών που µελετώνται ιατυπώνεται µε σκοπό να λειτουργήσει ως κριτήριο σύγκρισης για την εναλλακτική υπόθεση Στη διαδικασία του ελέγχου των υποθέσεων πάντοτε ελέγχουµε τηµηδενική υπόθεση έναντι της εναλλακτικής 13 Εναλλακτική ή Πειραµατική Υπόθεση (Η 1 ) Είναι η υπόθεση που αναφέρεται στην εκτίµηση που κάνει ο υπεύθυνος της έρευνας αναφορικά µε τησχέσηπουυπάρχειµεταξύ των µεταβλητών που µελετά Ουσιαστικά πρόκειται για την ερευνητική του υπόθεση 14 7

8 Υπόθεση Μονής ή ιπλής Κατεύθυνσης; Υπόθεση ιπλής Κατεύθυνσης Είναι η υπόθεση που διατυπώνεται χωρίς να επιχειρείται κάποια πρόβλεψη Υπόθεση Μονής Κατεύθυνσης Είναι η υπόθεση που διατυπώνεται µε κάποια σαφή πρόβλεψη για το αποτέλεσµα της έρευνάς µας προτού συλλέξουµε ταδεδοµένα µας 15 Παράδειγµα Υπόθεσης ιπλής Κατεύθυνσης Εναλλακτική ή Πειραµατική Υπόθεση (Η 1 ) Οι επιδόσεις των µαθητών που διδάχθηκαν την ύλη µε την εξ αποστάσεως µέθοδο θα είναι διαφορετικές από τις επιδόσεις των µαθητών που διδάχθηκαν την ύλη µε τη δια ζώσης µέθοδο Μηδενική Υπόθεση (Η 0 ) Οι επιδόσεις των µαθητών που διδάχθηκαν την ύλη µε την εξ αποστάσεως µέθοδο ΕΝ θα είναι διαφορετικές από τις επιδόσεις των µαθητών που διδάχθηκαν την ύλη µε τη δια ζώσης µέθοδο 16 8

9 Παράδειγµα Υπόθεσης Μονής Κατεύθυνσης Εναλλακτική ή Πειραµατική Υπόθεση (Η 1 ) Οι επιδόσεις των µαθητών που διδάχθηκαν την ύλη µε την εξ αποστάσεως µέθοδο θα είναι καλύτερες από τις επιδόσεις των µαθητών που διδάχθηκαν την ύλη µε τη δια ζώσης µέθοδο Μηδενική Υπόθεση (Η 0 ) Οι επιδόσεις των µαθητών που διδάχθηκαν την ύλη µε την εξ αποστάσεως µέθοδο ΕΝ θα είναι καλύτερες από τις επιδόσεις των µαθητών που διδάχθηκαν την ύλη µε τη δια ζώσης µέθοδο 17 Στόχος της διαδικασίας του ελέγχου των Υποθέσεων: Να απορρίψουµε ή να αποδεχθούµε τη Μηδενική Υπόθεση (Η 0 ) 18 9

10 Η ιαδικασία Πρώτα βρίσκουµε το αποτέλεσµα που προκύπτει από τη χρήση του στατιστικού κριτηρίου που εφαρµόσαµε (στατιστική τιµή) Για κάθε πιθανή στατιστική τιµή έχειοριστείαπότους στατιστικολόγους και η πιθανότητα εµφάνισης µιας τιµής τουλάχιστον ίδιας µε αυτή, όταν η Η 0 είναι αληθινή (κρίσιµη τιµή) Στη συνέχεια, και µε βάση την κρίσιµη τιµή, καθορίζουµε την περιοχή απόρριψης της Η 0 Τέλος, εφόσον η στατιστική τιµή βρίσκεταιµέσα στα όρια αυτής της περιοχής, θα πρέπει να απορρίψουµε την Η 0. Σε αντίθετη περίπτωση θα πρέπει να την αποδεχθούµε 19 Παράδειγµα Ας υποθέσουµε ότιαπότηχρήσητου στατιστικού κριτηρίου που χρησιµοποιήσαµε βρήκαµε τηστατιστική τιµή = 3,67 Από τους αντίστοιχους πίνακες βρίσκουµε ότι για επίπεδο στατιστικής σηµαντικότητας α=0,05 και για υπόθεση διπλής κατεύθυνσης, η κρίσιµη τιµή είναι 2,

11 Παράδειγµα για υπόθεση διπλής κατεύθυνσης Η στατιστική τιµή πέφτειµέσα στην περιοχή απόρριψης της Η 0 (γκρι περιοχή). Εποµένως θα πρέπει να απορρίψουµε την Η 0 και να δεχθούµε την Η 1 21 Παράδειγµα για υπόθεση διπλής κατεύθυνσης Η στατιστική τιµή πέφτειµέσα στην περιοχή απόρριψης της Η 0 (γκρι περιοχή). Εποµένως θα πρέπει να απορρίψουµε την Η 0 και να δεχθούµε την Η

12 Έλεγχος Υποθέσεων µε τη χρήση ειδικών λογισµικών (π.χ. SPSS) Εάν το p>0,05 05 εχόµαστε την Η 0 και απορρίπτουµε την Η 1 Εάν το p 0,0505 Απορρίπτουµε τηνη 0 και δεχόµαστε την Η 1 23 Σφάλµατα στον Έλεγχο των Υποθέσεων Σφάλµα Τύπου Ι Όταν απορρίπτουµε τη µηδενική υπόθεση, ενώ αυτή είναι αληθινή. Συµβολίζεται µε το ελληνικό γράµµα α Σφάλµα Τύπου ΙΙ Όταν δεχόµαστε τη µηδενική υπόθεση, ενώ αυτή είναι λανθασµένη. Συµβολίζεται µε το ελληνικό γράµµα β 24 12