Σκοπός του μαθήματος. Έλεγχος μηδενικής υπόθεσης OR-RR. Έλεγχος μηδενικής υπόθεσης. Σφάλαμα τύπου Ι -Σφάλμα τύπου ΙΙ 20/4/2013

Transcript

1 Σκοπός του μαθήματος Έλεγχος μηδενικής υπόθεσης OR-RR Μαρία Γκριζιώτη Μsc Ιατρικής Ερευνητικής Μεθοδολογίας Μηδενική υπόθεση p value 95% Διαστήματα Εμπιστοσύνης Odds Ratio Relative Risk Έλεγχος μηδενικής υπόθεσης Έλεγχος μηδενικής υπόθεσης Ηο: μηδενική υπόθεση ή άκυρη υπόθεση (null hypothesis) Hα : εναλλακτική υπόθεση (alternative hypothesis) Σφάλαμα τύπου Ι -Σφάλμα τύπου ΙΙ Πληθυσμός Πληθυσμός Έρευνα Μηδενικήυπόθεση Ψευδής Αληθής Έρευνα Μηδενικήυπόθεση Ψευδής Αληθής Απόρριψη Σωστό αποτέλεσμα Σφάλμα τύπου Ι (α) Απόρριψη 1-β α Αποδοχή Σφάλμα τύπου ΙΙ (β) Σωστό αποτέλεσμα Αποδοχή β 1-α 1

2 Εάν το ρ είναι μικρότερο του 0,05 απορρίπτουμε τη μηδενική υπόθεση Σφάλμα τύπου Ι η απόρριψη μίας αληθινής μηδενικής υπόθεσης Εάν το ρ είναι μεγαλύτερο του 0,05 αποδεχόμαστε τη μηδενική υπόθεση Σφάλμα τύπου ΙΙ η αποδοχή μίας ψευδούς μηδενικής υπόθεσης Στατιστική Ισχύς Σφάλμα τύπου Ι να μην οδηγηθεί στη φυλακή ένας ένοχος Σφάλμα τύπου ΙΙ να οδηγηθεί στη φυλακή ένας αθώος Η στατιστική ισχύς (Statistical power)μίας δοκιμασίας εκφράζει την πιθανότητα να ανιχνεύσει πραγματικές διαφορές Παράδειγμα: H στατιστική ισχύς είναι 80% Αυτό σημαίνει ότι η πιθανότητα να ανευρεθούν στατιστικά σημαντικές διαφορές στον έλεγχο μίας μηδενικής υπόθεσης είναι 80% Υπολογισμός στατιστικής ισχύος Στατιστική ισχύς=1-β β:η πιθανότητα σφάλματος Τύπου ΙΙ Όσο μειώνεται η πιθανότητα σφάλματος Τύπου ΙΙ αυξάνεται η στατιστική ισχύς μίας δοκιμασίας 95%CI Η τυπική απόκλιση της δειγματοληπτικής κατανομής είναι το τυπικό σφάλμα (standard error): sx=s/ n Ο πληθυσμιακός μέσος θα βρίσκεται με πιθανότητα 95% σε απόσταση δύο τυπικών σφαλμάτων από οποιονδήποτε από τους μέσους όρους των δειγμάτων Η πιθανότητα λάθους είναι ρ=0,05 2

3 Όρια Εμπιστοσύνης και Επίπεδο στατιστικής σημαντικότητας Επίπεδο στατιστικής σημαντικότητας Tιμή κριτηρίου Ζ=±1,96 Aν η τιμή του κριτηρίου Ζ είναι μεταξύ -1,96 και 1,96τότε δεχόμαστε με βεβαιότητα 95% ότι ο μέσος όρος του δείγματος ανήκει στον πληθυσμό Υπάρχει πάντα και ένα ποσοστό λάθους της τάξεως του 0,05 Επίπεδο στατιστικής σημαντικότητας ρ<0,05 υπάρχει στατιστικά σημαντική διαφορά ρ>0,05 δεν υπάρχει στατιστικά σημαντική διαφορά Πιθανότητα και Κίνδυνος Odds Ratio(OR) καιrelative Risk (RR) δείχνουν τη σχέση μεταξύ δύο διχότομων μεταβλητών (2x2 πίνακες) Εκφράζουν την πιθανότητα-κίνδυνο να εφμανίσουν ένα απoτέλεσμα (outcome) τα άτομαπου έχουν εκτεθεί σε έναν παράγοντα σε σύγκριση με τα άτομα που δεν έχουν εκτεθεί στον ίδιο παράγοντα Πιθανότητα και Κίνδυνος Καπνιστές a b a+b Μη καπνιστές c d c+d a+c b+d N=a+b+c+d Odds Ratio Η πιθανότητα να συμβεί ένα γεγονός προς την πιθανότητα να μη συμβεί αυτό το γεγονός Ο λόγος των συμπληρωματικών αναλογιών Η πιθανότητα να ρίξω έξι με ένα ζάρι είναι 1/6 Η πιθανότητα να μη ρίξω έξι με ένα ζάρι είναι 5/6 Η πιθανότητα τύπου Odds να ρίξω έξι με ένα ζάρι είναι 1/5 OR=(1/6)/(5/6)=1/5 3

4 OR=ρ/(1-ρ) p= η πιθανότητα να συμβεί ένα γεγονός (1-ρ)= η πιθανότητα να μη συμβεί το γεγονός Η πιθανότητα να ρίξω έξι με ένα ζάρι είναι p=1/6=0,17 Η πιθανότητα να μη ρίξω έξι με ένα ζάρι είναι 1-1/6=5/6=0,83 Η πιθανότητα τύπου Odds να ρίξω έξι με ένα ζάρι είναι OR=ρ/(1-ρ)=0,17/0,83=0,2=20% OR=(a/c)/(b/d)=(a x d)/(b x c) Καπνιστές a b a+b Μη καπνιστές c d c+d a+c b+d N=a+b+c+d OR=(40x75)/(60x25)=2 Καπνιστές Μη καπνιστές N=200 Odds Ratio H πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου του μεταξύ καπνιστών και μη καπνιστών είναι 40/60 H πιθανότητα μη εμφάνισης καρκίνου του μεταξύ καπνιστών και μη καπνιστών είναι 25/75 Odds Ratio Η πιθανότητα τύπου Oddsεμφάνισης καρκίνου του μεταξύ καπνιστών και μη καπνιστών είναι (40/60)/(25/75)=40χ75/60χ25=2 p=40/60=0,67 1-p=1-0,67=0,33 OR=p/1-p=0,67/0,33=2 Relative Risk 1 H πιθανότητα να συμβεί ένα γεγονός στους εκτεθειμένους σε σύγκριση με αυτούς που δεν έχουν εκτεθεί στον ίδιο παράγοντα 4

5 RR= a/(a+b)/c/(c+d) Καπνιστές a b a+b Μη καπνιστές c d c+d a+c b+d N=a+b+c+d RR=(40/65)/(60/135)=1,4 Καπνιστές Μη καπνιστές N=200 Η πιθανότητα να εμφανίσουν καρκίνο του οι καπνιστές είναι 40/65 Η πιθανότητα να εμφανίσουν καρκίνο του οι μη καπνιστές είναι 60/135 Η πιθανότητα να εμφάνισουν καρκίνο του οι καπνιστές σε σχέση με τους μη καπνιστές είναι (40/65)/(60/135)=1,4 Η πιθανότητα να εμφάνισουν καρκίνο του οι μη καπνιστές σε σχέση με τους καπνιστές είναι (60/135) /(40/65)=0,72 RR=(40/200)/(250/320)=0,256 Υπερλιπιδαιμία Υπερλιπιδαιμία Η πιθανότητα να εμφανίσουν υπερλιπιδαιμία όσοι καταναλώνουν ελαιόλαδο είναι 40/200 Ελαιόλαδο Ελαιόλαδο ΟΧΙ Η πιθανότητα να εμφανίσουν υπερλιπιδαιμία όσοι δεν καταναλώνουν ελαιόλαδο είναι 250/ N=520 5

6 20/4/2013 Η πιθανότητα να εμφάνισουν υπερλιπιδαιμία όσοι καταναλώνουν ελαιόλαδο σε σχέση με αυτούς που δεν καταναλώνουν ελαιόλαδο είναι (40/200)/(250/320)=0,256 25,5% Η πιθανότητα να εμφάνισουν υπερλιπιδαιμία όσοι δεν καταναλώνουν ελαιόλαδο σε σχέση με αυτούς που καταναλώνουν ελαιόλαδο είναι (250/320) /(40/200)=3,9 RR>1 βλαπτική επίδραση RR=1 καμμία επίδραση RR<1 προστατευτική επίδραση 95% ΔΕ OR-RR Τα 95% ΔΕ για το OR και το RR δεν πρέπει να περιλαμβάνουν το 1 έτσι ώστε το αποτέλεσμα να είναι στατιστικά σημαντικό OR vs RR Είδος έρευνας OR RR Cross-sectional Cohort Case-control Όχι Clinical trial 6